Chuyên đề ngữ văn 9- tháng 10

Ng÷ v¨n 9:häc k× i-n¨m häc 2010-2011
Tr êng THCS V©n D ¬ng

? Tìm câu thơ miêu tả cho bức tranh ? Nêu những nét đặc
sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích Lục Vân
Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga

Lâu la bốn phía vỡ tan,
Đều quăng g ơm giáo tìm đàng chạy ngay.
Phong Lai trở chẳng kịp tay,
Bị Tiên một gậy thác rày thân vong.
Với ngôn ngữ thơ mộc mạc, bình dị, giàu sắc thái
Nam Bộ, kể theo trình tự thời gian. Đoạn trích thể
hiện khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả, ngợi
ca phẩm chất cao đẹp của con ng ời, đồng thời thể
hiện quan niệm về ng ời anh hùng

Kiệm, Hâm là đứa so đo,
Thấy Tiên d ờng ấy âu lo trong lòng.
Khoa này Tiên ắt đầu công,
Hâm dầu có đậu cũng không xong rồi.

? Đoạn thơ trên em thấy xuất hiện
những nhân vật nào? Nhân vật đó có
trong truyện gì.

Sau khi về thăm cha mẹ, Vân Tiên cùng
tiểu đồng lên đ ờng đi thi, chàng ghé thăm Võ
Công, ng ời đã hứa gả con gái là Võ Thể Loan
cho chàng. Lúc sắp vào tr ờng thi Vân Tiên nhận

đ ợc tin mẹ mất, liền bỏ thi trở về quê chịu tang.
Dọc đ ờng về, Vân Tiên đau mắt nặng rồi mù cả
hai mắt. Tình cảnh của thày trò Vân Tiên lúc này
rất bi đát, tiền hết, mắt đã mù, đang bơ vơ nơi đất
khách quê ng ời thì gặp Trịnh Hâm, hắn đã hứa
sẽ đ a về quê nhà. Không ngờ Trịnh Hâm đã lừa
tiểu đồng vào rừng, trói vào gốc cây rồi ra nói dối
với Vân Tiên là tiểu đồng đã bị cọp vồ. Lúc này
Vân Tiên hoàn toàn bơ vơ.

Từ địa ph ơng:
nghinh ngang: nghênh ngang
phui pha: phôi pha
chơn tay: chân tay
đàng: đ ờng
nầy: này
nhơn nghĩa: nhân nghĩa
mụ: bà
Từ Hán Việt:
luỵ; chích; kinh luân;
phôi pha; nghênh
ngang; vời; nhân
nghĩa; hẩm hút; trái
mùi


Để miêu tả nhân vật trong đoạn trích tác giả
miêu tả theo cách nào trong những cách sau:
A.Miêu tả qua hành động.
B.Miêu tả qua lời nói.

C.Miêu tả kết hợp giữa hành động, lời nói và
cử chỉ
D.Miêu tả qua cử chỉ
C

¤ng chµi xem thÊy vít ngay lªn bê.
Hèi con vÈy löa mét giê,
¤ng h¬ bông d¹, mô h¬ mÆt mµy.

Ng ông khi ấy hỏi han,
Ng rằng: Ng ơi ở cùng ta,
Hôm mai hẩm hút với già cho vui
Ng rằng: Lòng lão chẳng mơ,
Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn?
N ớc trong rửa ruột sạch trơn,
Một câu danh lợi chi sờn lòng đây

Rày doi mai vịnh vui vầy,
Ngày kia hứng gió đêm nầy chơi trăng.
Một mình thong thả làm ăn,
Khoẻ quơ chài kéo; mệt quăng câu dầm.
Nghêu ngao nay chích mai đầm,
Một bầu trời đất vui thầm ai hay.
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung d ới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm m a chải gió trong vời Hàn Giang.
? Đây là đoạn truyện
giàu chất thơ là do
những vẻ đẹp thi ca

nào sau đây:
- Giàu tình cảm và
hình ảnh nhạc điệu
- Cảm xúc phóng
khoáng
- Ngôn ngữ chau
chuốt, sử dụng phép
đối
Cả 3 lí do trên


Lối kể chuyện sinh
động linh hoạt, kết
cấu theo dòng thời
gian, ngôn ngữ thơ
mộc mạc, giản dị,
giàu chất Nam
Bộ,nghệ thuật đối
lập, sử dụng ngôn
ngữ đối thoại
Đoạn trích nói lên
sự đối lập giữa thiện
và ác, giữa nhân
cách cao cả và
những toan tính hẹp
hòi. Đồng thời thể
hiện thái độ quý
trọng và niềm tin
của tác giả với nhân
dân lao động

Câu nói của ông chài: Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ
trả ơn ? làm em liên t ởng đến câu nói nào của Lục
Vân Tiên ở trích đoạn Lục Vân Tiên cứu Kiều
Nguyệt Nga
Qua hình ảnh ông chài và Lục Vân Tiên ở những
trích đoạn đã học, thử rút ra những đặc điểm chính
của nhân vật thiện trong Truyện Lục Vân Tiên
Câu nói của ông chài: Dốc lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn ?
làm ta liên t ởng đến câu nói của Vân Tiên với Kiều Nguyệt Nga:
Làm ơn há dễ trông ng ời trả ơn.
Nhớ câu kiến ngãi bất vi
Làm ng ời thế ấy cũng phi anh hùng
Sự t ơng đồng này cho thấy ông chài, cũng nh Lục Vân Tiên, là
nhân vật chính diện- Nhân vật đại diện cho quan niệm đạo đức,
luân lí của Nguyễn Đình Chiểu. Đặc điểm nổi bật ở những nhân
vật này là:
+ Nhân từ: luôn sẵng sàng cứu giúp ng ời hoạn nạn
+ Hào hiệp: làm ơn mà không cần nhận trả ơn. Họ làm điều thiện
một cách tự nhiên, nh một bổn phận, nh một công việc bình th ờng
trong cuộc đời
+ Không màng danh lợi. Đặc biệt qua hình ảnh ông chài, ng ời đọc
thấy vững tin vào sự tồn tại của điều thiện: cái thiện luôn có mặt
trong cuộc đời, cái thiện vẫn hằng ngụ c trong những con ng ời
nhỏ bé vô danh nh vợ chồng ông chài

Em thích nhất câu thơ nào trong đoạn trích ? Hãy
đọc lên, và giải thích lí do vì sao em thích
Bn b ỏ lp bt bựng,
M con than khúc khụn trụng ra ri.

Tri kia qu bỏo my hi,
Tic cụng son im phn di by lõu.
Lm ngi cho bit ngói sõu,
Gp cn hon nn cựng nhau cho trũn.
ng ng theo thúi m con,
Thỏc mt kip, ting cũn bia danh.
Trng nguyờn v n ụng thnh,
Lc ụng trc ó xõy dinh lng.
By ra sỏu l sn sng,
Cỏc quan i h ci nng Nguyt Nga
Sui gia ó xng sui gia,
Ry mng hai h mt nh thnh thõn.
Trm nm bit my tinh thn,
Sinh con sau ni gút lõn i i.
Theo em đoạn thơ
trên, có nằm trong
Truyện Lục Vân Tiên
hay không ? Nếu có
sẽ thuộc phần nào
của truyện?

Chúc các em chăm
ngoan học giỏi!