Khảo sát hệ thống phanh trên xe KIA - RHINO 5 tấn.DOC

LÅÌI NỌI ÂÁƯU
Sỉû phạt triãøn to låïn ca táút c cạc ngnh kinh tãú qúc dán cáưn chun chåí
khäúi lỉåüng låïn vãư hng họa v hnh khạch. Nãn ä tä tråí thnh mäüt trong nhỉỵng
phỉång tiãûn ch úu, phäø biãún âãø chun chåí hng họa v hnh khạch, âỉåüc sỉí
dủng räüng ri trãn mi lénh vỉûc âåìi säúng kinh tãú
-
x häüi con ngỉåìi.
Âãø tråí thnh mäüt ngỉåìi K sỉ nghnh Âäüng lỉûc thç mäùi sinh viãn phi hon
thnh Âäư ạn täút nghiãûp. Trong quạ trçnh hc táûp, sinh viãn têch ly kiãún thỉïc v âãún
khi lm Âäư ạn täút nghiãûp thç chụng ta váûn dủng l thuút cå bn vo thỉûc tãú sao cho
håüp l; nghéa l lục ny sinh viãn â âỉåüc lm viãûc ca mäüt cạn bäü k thût.
Phanh ä tä l mäüt bäü pháûn ráút quan trng trãn xe, nọ âm bo cho ä tä chảy
an ton åí täúc âäü cao. Nãn hãû thäúng phanh ä tä cáưn thiãút bo âm : bãưn vỉỵng, tin cáûy,
phanh ãm dëu, hiãûu qu phanh cao, tênh äøn âënh ca xe, âiãưu chènh lỉûc phanh
âỉåüc âãø tàng tênh an ton cho ä tä khi váûn hnh.
Trong âäư ạn täút nghiãûp khọa hc ny Täi âỉåüc giao nhiãûm vủ:“ KHO SẠT
HÃÛ THÄÚNG PHANH TRÃN XE KIA - RHINO - 5 táún“. L loải xe chun chåí
hng họa v ráút ph håüp våïi thë trỉåìng ca nỉåïc ta.
Màûc d â cäú gàõng, nhỉng do thåìi gian, kiãún thỉïc v kinh nghiãûm thỉûc tãú cọ
hản nãn trong quạ trçnh lm âäư ạn s khäng trạnh nhỉỵng thiãúu sọt. Täi ráút mong cạc
tháưy gọp , chè bo táûn tám âãø kiãún thỉïc ca täi hon thiãûn hån. Täi xin chán thnh
cm ån tháưy giạo hỉåïng dáùn, tháưy giạo duût âãư ti, cạc tháưy giạo bäü män Âäüng lỉûc
â hãút sỉïc táûn tçnh giụp âåỵ hỉåïng dáùn täi hon thnh täút näüi dung âãư ti âäư ạn ca
mçnh.
 Nàơng, ngy 20 thạng 1 nàm 2003
Ngỉåìi thỉûc hiãûn
TRÁƯN CHẠNH
1. MỦC ÂÊCH, NGHÉA ÂÃƯ TI :
Trãn ä tä, hãû thäúng phanh l mäüt hãû thäúng âàûc biãût quan trng vç nọ âm bo
cho ä tä chảy an ton våïi täúc âäü. Trong âọ bao gäưm c cå cáúu phanh, dáùn âäüng
phanh thu lỉûc v dng tråü lỉûc chán khäng âỉåüc sỉí dủng trãn xe KIA

-
RHINO
-
5
TÁÚN m kãút cáúu ráút âa dảng, phỉïc tảp. Nãn nhàòm mủc âêch cho sinh viãn hiãøu r
âỉåüc kãút cáúu ca cạc bäü pháûn, củm chi tiãút, âãún tỉìng chi tiãút củ thãø trong hãû thäúng
phanh. Âãø cho sinh viãn nàõm vỉỵng âỉåüc ngun l hoảt âäüng ca củm chi tiãút
chênh v ca c hãû thäúng phanh. Tỉì âọ, ngỉåìi sinh viãn, cạn bäü k thût cọ thãø xạc
âënh âỉåüc kãút qu cạc thäng säú kãút cáúu ca hãû thäúng phanh thäng qua tỉì phỉång
phạp tênh toạn hãû thäúng phanh. Âäưng thåìi, âỉåüc nghiãn cỉïu sáu nhỉỵng váún âãư chỉa
thỉûc sỉû äøn âënh, hiãûu qu lm viãûc chỉa cao ca mäüt säú chi tiãút, tỉì cå såí cå bn m
phán têch âãư xút khàõc phủc ci tiãún ph håüp.
Bãn cảnh âọ, cn cáưn phi khàóng âënh mäüt nghéa tỉång âäúi trong thỉûc tiãùn
hiãûn tải, chàóng hản nhỉ l : Giụp cho ngỉåìi thiãút kãú chãú tảo âënh hỉåïng trong sn
xút cọ mäüt nháûn thỉïc cå bn hån âãø ci tảo. Giụp cho ngỉåìi cạn bäü qun l, cạn bäü
k thût trong viãûc qun l, cọ thãø phạt huy täúi âa nàng lỉûc hoảt âäüng ca ä tä trong
âiãưu kiãûn lm viãûc củ thãø. Giụp cho ngỉåìi sỉí dủng cọ sỉû am hiãøu nháút âënh âãø váûn
hnh ä tä, âãø tảo sỉû thûn låüi trong viãûc bo dỉåỵng, bo trç ä tä. V âäüi ng cäng
nhán, cạn bäü k thût këp thåìi nhanh chọng phạt hiãûn, tçm ra nhỉỵng hỉ hng củc bäü,
ngun nhán ca hỉ hng v biãûn phạp khàõc phủc, sỉía chỉỵa hỉ hng ca hãû thäúng
phanh ä tä.
Vç váûy, täi chn âãư ti "KHO SẠT HÃÛ THÄÚNG PHANH TRÃN XE KIA
-
RHINO 5 táún " l hãû thäúng phanh m xe KIA
-
RHINO 5 TÁÚN âang sỉí dủng. Dỉåïi
sỉû hỉåïng dáùn táûn tçnh ca tháưy LÃ VÀN TỦY v cạc Tháưy, Cä giạo trong bäü män.
2.GIẽI THIU TỉNG THỉ CUA XE KIA - RHINO 5 TN.
Xe KIA - RHINO 5 TN laỡ loaỷi xe ọtọ taới õổồỹc saớn xuỏỳt taỷi Haỡn Quọỳc. Do
nóửn kinh tóỳ cuớa nổồùc ta ngaỡy caỡng phaùt trióứn nón õióửu kióỷn vỏỷn chuyóứn haỡng hoùa rỏỳt

cỏửn thióỳt cho vióỷc trao õọứi haỡng hoùa nón xe KIA - RHINO õổồỹc nhỏỷp khỏứu sang
Vióỷt Nam laỡ loaỷi xe chuyón chồớ haỡng hoùa noù rỏỳt phuỡ hồỹp vồùi thở trổồỡng cuớa Vióỷt
Nam.
Baớng 2.1: Caùc thọng sọỳ kyợ thuỏỷt cuớa xe KIA - RHINO 5 tỏỳn
TT Thọng sọỳ ồn vở Xe KIA RHINO 5 TN
1 Chióửu daỡi tọứng mm 7620
2 Chióửu rọỹng tọứng mm 2390
3 Chióửu cao tọứng mm 2510
4
Thuỡng xe
Daỡi mm 5300
Rọỹng mm 2280
Cao mm 400
5 Chióửu daỡi cồ sồợ mm 4265
6 Vóỳt baùnh xe Trổồùc mm 1770
Sau mm 1660
7 Troỹng lổồỹng baớn thỏn
+ Phỏn bọỳ lón cỏửu trổồùc
+ Phỏn bọỳ lón cỏửu sau
kg
kg
kg
4435
2650
1785
8 Troỹng lổồỹng toaỡn bọỹ
+ Phỏn bọỳ lón cỏửu trổồùc
+ Phỏn bọỳ lón cỏửu sau
kg
kg

kg
9630
3950
5680
9 Sọỳ chọứ ngọửi(kóứ caớ ngổồỡi
laùi)
3
10 Vỏỷn tọỳc lồùn nhỏỳt V
max
Km/h 125
11 Baùn kờnh quay voỡng min m 7,1
12 ọỹng cồ K6
13 Cọng suỏỳt õọỹng cồ Kw/v/ph 171/3000
14 Mọmen xoừn Nm/v/ph 44,5/1800
15 Dung tờch õọỹng cồ cc 6728
16 Thuỡng nhión lióỷu lờt 100
17 Cồợ lọỳp Trổồùc 8,25R16-18PR(S)
Sau 8,25R16-18PR(S)
2.1.S ệ TỉNG TH ỉCUA XE KIA - RHINO 5 TN
Hỗnh 2.1 : Sồ õọử tọứng thóứ cuớa xe KIA - RHINO 5 tỏỳn
2.2. GIẽI THIU ĩNG C.
- Kyù hióỷu vóử õọỹng cồ : K6
- ọỹng cồ Diezel , 4 kyỡ, 6 xilanh
- Thổù tổỷ nọứ: 1-5-3-6-2-4
Baớng 2.2 Thọng sọỳ kyợ thuỏỷt cuớa õọỹng cồ
TT Thọng sọỳ kyợ thuỏỷt Kyù hióỷu Giaù trở ồn vở
1 Cọng suỏỳt cổỷc õaỷi cuớa õọỹng cồ N
emax
171 Kw
2510

1770
2390
1660
2280
400
4265
7620
1300
5300
25
o
2
5
o
2 Säú vng quay ỉïng våïi cäng sút cỉûc âải n
N
3000 V/ph
3 Mämen xồõn cỉûc âải M
emax
445 Nm
4 Säú vng quay ỉïng våïi mämen xồõn cỉûc âải n
M
1800 V/ph
5 Dung têch âäüng cå V 6728 Cc
2.2. HÃÛ THÄÚNG LẠI
- Hãû thäúng lại thûn våïi cáưu trỉåïc dáùn hỉåïng. Cå cáúu hçnh thang lại åí phêa sau
trủc trỉåïc, trãn truưn âäüng chuøn hỉåïng cọ làõp 2 trủc cac âàng kiãøu chỉỵ tháûp .
- Gọc xoay cỉûc âải l 90º.
2.3. Hãû thäúng treo.
- L hãû thäúng treo phủ thüc våïi pháưn tỉí ân häưi l loải nhêp lạ v cọ äúng gim

cháún.
- Hãû thäúng treo trỉåïc : nhêp âån, âàût âäúi xỉïng trãn dáưm cáưu thüc loải nhêp nỉía
elêp v cọ hai gim cháún loải äúng.
+Säú lạ nhêp : 14
+Bãư räüng lạ nhêp : 70 (mm)
+Bãư dy lạ nhêp : 10 (mm)
+Khong cạch hai quang nhêp : 90 (mm)
- Hãû thäúng treo sau : nhêp âån, âàût âäúi xỉïng trãn dáưm cáưu thüc loải nhêp nỉía
elêp v cọ hai gim cháún loải äúng.
+Säú lạ nhêp : 18
+Bãư räüng lạ nhêp : 80 (mm)
+Bãư dy lạ nhêp : 13 (mm)
+Khong cạch hai quang nhêp : 110 (mm)
2.4. Hãû thäúng truưn lỉûc.
Hãû thäúng truưn lỉûc lm nhiãûm vủ truưn mämen quay tỉì âäüng cå âãún bạnh xe
âm bo thàõng lỉûc cn täøng trng ca âỉåìng v lỉûc cn giọ, thỉûc hiãûn quạ trçnh
chuøn âäüng ca xe.
Truưn lỉûc chênh kiãøu âån bạnh ràng Hypoid mäüt cáúp. Cọ tạc dủng thay âäøi
mämen xồõn tỉì trủc khuu ca âäüng cå âãún trủc cac âàng.
Truưn âäüng qua 2 trủc cac âàng, 3 khåïp näúi chỉỵ tháûp cọ làõp giạ âåỵ âãûm cao su,
vng bi trung gian cọ kh nàng trỉåüt dc.
Bäü gim täúc chênh gäưm bạnh ràng hai vng xồõn kiãøu gim täúc âån. V cáưu âục
bàòng gang cọ äúng bạn trủc.
2.5. LY HÅÜP .
Ly håüp ma sạt âéa khä âiãưu khiãøn bàòng dáưu, lm nhiãûm vủ truưn mämen tỉì
âäüng cå âãún häüp säú hồûc chuøn âäüng quay ny mäüt cạch nhanh chọng v ãm dëu
lục sang säú.
Âỉåìng kênh ngoi ca âéa ma sạt : 300 mm
Âỉåìng kênh trong ca âéa ma sạt : 190 mm
2.6. HÄÜP SÄÚ.

Häüp säú loải cå khê gäưm 6 säú : 5 cáúp säú tiãún v mäüt cáúp säú li
Tè säú truưn cạc säú :
Tay säú I II III IV V Li
Giạ trë 6,881 3,867 2,380 1,402 1.000 6,077
2.2.6. HÃÛ THÄÚNG PHANH.
- Hãû thäúng phanh chênh : Loải phanh thy lỉûc tråü lỉûc chán khäng, cå cáúu phanh
loải träúng gúc.
- Hãû thäúng phanh tay : Gäưm cáưn phanh v hãû thäúng cạc dáy cạp. Phanh tay tạc
dủng lãn hãû thäúng truưn lỉûc phêa sau häüp säú, kiãøu phanh l kiãøu di.
- Phanh cháûm dáưn : Phanh bàòng cạch âọng âỉåìng x ca âäüng cå, lm cn tråí
chuøn âäüng ca ätä.

3. GIÅÏI THIÃÛU CHUNG VÃƯ HÃÛ THÄÚNG PHANH TRÃN Ä TÄ :
3.1. CÄNG DỦNG, U CÁƯU V PHÁN LOẢI :
3.1.1. Cäng dủng :
Hãû thäúng phanh ä tä âỉåüc dng âãø gim täúc âäü ca ä tä mạy kẹo cho âãún khi
dỉìng hàón hồûc âãún mäüt täúc âäü cáưn thiãút no âọ, nghéa l âiãưu khiãøn täúc âäü ä tä theo
chiãưu gim. Ngoi ra, hãû thäúng phanh cn cọ nhiãûm vủ giỉỵ cho ä tä mạy kẹo âỉïng
n tải chäù trãn cạc màût däúc nghiãng hồûc trãn cạc màût âỉåìng ngang våïi thåìi gian
khäng hản chãú. Våïi cạc mạy kẹo xêch, hãû thäúng phanh cn phäúi håüp våïi bäü pháûn
chuøn hỉåïng, tham gia lm nhiãûm vủ âiãưu khiãøn v quay vng mạy kẹo.
Âäúi våïi ä tä, hãû thäúng phanh l hãû thäúng âàûc biãût quan trng vç nọ âm bo
cho ä tä
-
mạy kẹo chuøn âäüng an ton trong mi chãú âäü lm viãûc v nhåì âọ måïi
cọ thãø phạt huy hãút kh nàng âäüng lỉûc, náng cao täúc âäü v nàng sút váûn chuøn ca
xe.
3.1.2. u cáưu :
Hãû thäúng phanh chênh cáưn âm bo cạc u cáưu chênh sau :
Âm bo tênh äøn âënh v âiãưu khiãøn ca ä tä

-
mạy kẹo khi phanh.
Âiãưu khiãøn nhẻ nhng thûn tiãûn, lỉûc cáưn thiãút tạc dủng trãn bn âảp
hay ân âiãưu khiãøn phi nh.
Giỉỵ cho ä tä
-
mạy kẹo âỉïng n khi cáưn thiãút trong thåìi gian khäng
hản chãú.
Lm viãûc bãưn vỉỵng, tin cáûy.
Cọ hiãûu qu phanh cao trong mi vhãú âäü lm viãûc
Phanh ãm dëu trong nhỉỵng trỉåìng håüp khạc, an ton cho hnh khạch
v hng họa.
Khäng cọ hiãûn tỉåüng tỉû siãút phanh khi bạnh xe dëch chuøn thàóng
âỉïng v khi quay vng.
Hãû säú ma sạt giỉỵa mạ phanh v träúng phanh cao v äøn âënh trong mi
âiãưu kiãûn sỉí dủng.
Cọ kh nàng thoạt nhiãût täút.
Phanh lm viãûc : Phanh ny l phanh chênh, âỉåüc sỉí dủng thỉåìng
xun åí táút c mi chãú âäü chuøn âäüng, thỉåìng âỉåüc âiãưn khiãøn bàòng bn âảp nãn
cn gi l phanh chán.
Phanh dỉû trỉỵ : Dng âãø phanh ä tä
-
mạy kẹo trong trỉåìng håüp phanh chênh
bë hng.
Phanh dỉìng : Cn gi l phanh phủ. Dng âãø giỉỵ ä tä
-
mạy kẹo âỉïng
n tải chäù khi dỉìng xe hồûc khi khäng lm viãûc. Phanh ny thỉåìng âỉåüc âiãưu
khiãøn bàòng tay nãn gi l phanh tay.
Phanh cháûm dáưn : Trãn cạc ä tä

-
mạy kẹo ti trng låïn nhỉ xe ti cọ trng
lỉåüng ton bäü låïn hån 12 táún, xe khạch cọ trng lỉåüng ton låïn hån 5 táún hồûc xe
lm viãûc åí vng âäưi nụi, thỉåìng xun phi chuøn âäüng xúng cạc däúc di, cn
phi cọ phanh thỉï tỉ l phanh cháûm dáưn. Phanh cháûm dáưn âỉåüc dng âãø phanh liãn
tủc, giỉỵ cho täúc âäü ä tä
-
mạy kẹo khäng tàng quạ giåïi hản cho phẹp khi xúng däúc
hồûc l âãø gim dáưn täúc âäü ca ä tä
-
mạy kẹo trỉåïc khi dỉìng hàón.
Cạc loải phanh dng trãn cọ thãø cọ bäü pháûn chung v kiãøm nghiãûm chỉïc
nàng ca nhau. Nhỉng phi cọ êt nháút l hai bäü âiãưu khiãøn v dáùn âäüng âäüc láûp.
3.1.3. Phán loải :
Ty theo cạch bäú trê cå cáúu phanh åí bạnh xe hồûc åí trủc ca hãû thäúng truưn
lỉûc m chia ra :
+ Phanh bạnh xe.
+ Phanh truưn lỉûc.
Theo dảng bäü pháûn tiãún hnh phanh, cå cáúu phanh cn chia ra :
+ Phanh träúng
-
gúc : theo âàûc tênh cán bàòng thç âỉåüc chia ra :
Phanh cán bàòng
Phanh khäng cán bàòng
+ Phanh âéa : theo säú lỉåüng âéa quay cn chia ra :
Mäüt âéa quay
Nhiãưu âéa quay
+ Phanh di
Theo âàûc âiãøm hçnh thỉïc dáùn âäüng, truưn âäüng phanh thç chia ra :
+ Phanh cå khê

+ Phanh thy lỉûc ( phanh dáưu )
+ Phanh khê nẹn ( phanh håi )
+ Phanh âiãûn tỉì
+ Phanh liãn håüp
3.2. CÁÚU TẢO CHUNG CA HÃÛ THÄÚNG PHANH
Âãø thỉûc hiãûn nhiãûm vủ ca mçnh, hãû thäúng phanh phi cọ hai pháưn kãút cáúu
chênh sau :
- Cå cáúu phanh : L bäü pháûn trỉûc tiãúp tảo ra lỉûc cn. Trong quạ trçnh phanh
âäüng nàng ca ätä mạy kẹo âỉåüc biãún thnh nhiãût nàng åí cå cáúu phanh räưi tiãu tạn
ra mäi trỉåìng bãn ngoi.
- Dáùn âäüng phanh : Âãø âiãưu khiãøn cå cáúu phanh.
3.2.1. Cå cáúu phanh
Cồ cỏỳu phanh laỡ bọỹ phỏỷn trổỷc tióỳp taỷo ra lổỷc caớn vaỡ laỡm vióỷc theo nguyón lyù
ma saùt, kóỳt cỏỳu cuớa cồ cỏỳu phanh bao giồỡ cuợng coù hai phỏn chờnh laỡ : Caùc phỏửn tổớ
ma saùt vaỡ cồ cỏỳu eùp.
Ngoaỡi ra cồ cỏỳu phanh coỡn coù mọỹt sọỳ bọỹ phỏỷn khaùc nhổ : Bọỹ phỏỷn õióửu chốnh
khe hồớ giổợa caùc bóử mỷt ma saùt, bọỹ phỏỷn õóứ xaớ khờ õọỳi vồùi dỏựn õọỹng thuớy lổỷc
Phỏửn tổớ ma saùt cuớa cồ cỏỳu phanh coù thóứ coù daỷng : Trọỳng - Guọỳc, õộa hay daới.
Mọựi daỷng coù mọỹt õỷc õióứm rióng bióỷt.
3.2.1.1. Loaỷi trọỳng
-
guọỳc
a.
Thaỡnh phỏửn cỏỳu taỷo
ỏy laỡ loaỷi cồ cỏỳu phanh õổồỹc sổớ duỷng phọứ bióỳn nhỏỳt. Cỏỳu taỷo gọửm :
- Trọỳng phanh : Laỡ mọỹt trọỳng quay hỗnh truỷ gừn vồùi moayồ baùnh xe.
- Caùc guọỳc phanh : Trón bóử mỷt gừn caùc tỏỳm ma saùt ( coỡn goỹi laỡ maù phanh)
- Mỏm phanh : Laỡ mọỹt õộa cọỳ õởnh, bừt chỷt vồùi dỏửm cỏửu, laỡ nồi lừp õỷt vaỡ
õởnh vở hỏửu hóỳt caùc bọỹ phỏỷn khaùc cuớa cồ cỏỳu phanh.
- Cồ cỏỳu eùp : Khi phanh, cồ cỏỳu eùp do ngổồỡi laùi õióửu khióứn thọng qua dỏựn

õọỹng, seợ eùp caùc bóử mỷt ma saùt cuớa guọỳc phanh tyỡ chỷt vaỡo mỷt trong cuớa trọỳng
phanh, taỷo ra lổỷc ma saùt phanh baùnh xe laỷi.
- Bọỹ phỏỷn õióửu chốnh khe hồớ : Khi nhaớ phanh, giổợa trọỳng phanh vaỡ maù phanh
cỏửn phaới coù mọỹt khe hồớ tọỳi thióứu naỡo õoù, khoaớng : 0,2ữ0,4 mm õóứ cho phanh nhaớ
õổồỹc hoaỡn toaỡn. Khe hồớ naỡy tng lón khi caùc maù phanh bở maỡi moỡn, laỡm tng haỡnh
trỗnh cuớa cồ cỏỳu eùp, tng lổồỹng chỏỳt loớng laỡm vióỷc cỏửn thióỳt hay lổồỹng tióu thuỷ
khọng khờ neùn, tng thồỡi gian chỏỷm taùc duỷng óứ traùnh nhổợng hỏỷu quaớ xỏỳu õoù, phaới
coù cồ cỏỳu õóứ õióửu chốnh khe hồớ giổợa maù phanh vaỡ trọỳng phanh.
Coù hai phổồng phaùp õóứ õióửu chốnh : Bỗnh thổồỡng bũng tay vaỡ tổỷ õọỹng
b. Caùc sồ õọử vaỡ chố tióu õaùnh giaù
Coù rỏỳt nhióửu sồ õọử õóứ kóỳt nọỳi caùc phỏửn tổớ cuớa cồ cỏỳu phanh. Caùc sồ õọử naỡy
khaùc nhau ồớ chọứ :
- Daỷng vaỡ sọỳ lổồỹng cồ cỏỳu eùp
- Sọỳ bỏỷc tổỷ do cuớa caùc guọỳc phanh
- ỷc õióứm taùc duỷng tổồng họự giổợa guọỳc vồùi trọỳng, giổợa guọỳc vồùi cồ cỏỳu eùp
vaỡ do vỏỷy khaùc nhau ồớ :
- Hióỷu quaớ laỡm vióỷc
- ỷc õióứm maỡi moỡn caùc bóử mỷt ma saùt cuớa guọỳc
- Giaù trở lổỷc taùc duỷng lón cuỷm ọứ truỷc cuớa baùnh xe
- Mổùc õọỹ phổùc taỷp cuớa kóỳt cỏỳu
Hióỷn nay, õọỳi vồùi hóỷ thọỳng phanh laỡm vióỷc, õổồỹc sổớ duỷng thọng duỷng nhỏỳt laỡ
caùc sồ õọử trón hỗnh 3.1a vaỡ hỗnh 3.1b. Tổùc laỡ sồ õọử vồùi loaỷi guọỳc phanh mọỹt bỏỷc tổỷ
do, quay quanh hai õióứm cọỳ õởnh õỷt cuỡng phờa vaỡ mọỹt cồ cỏỳu eùp. Sau õoù õóỳn caùc sồ
õọử trón hỗnh 3.1c vaỡ 3.1d.
P
P
N
1
N
2

r
b
fN
1
fN
2
B
c
a
P P
N
1
N
2
r
b
fN
1
fN
2
P
2
P
1
N
1
N
2
r
b

fN
1
fN
2
B B
B e
a
c
ac
a)
b)
P
P
N
1
N
2
r
b
fN
1
fN
2
e
a
a
d)
c)
Hỗnh 3.1 : Caùc cồ cỏỳu phanh thọng duỷng vaỡ sồ õọử lổỷc taùc duỷng
a

-
Eùp bũng cam ; b
-
Eùp bũng xylanh thuớy lổỷc ; c
-
Hai xylanh eùp, guọỳc
phanh mọỹt bỏỷc tổỷ do ; d
-
Hai xylanh eùp, guọỳc phanh hai bỏỷc tổỷ do
óứ õaùnh giaù, so saùnh caùc sồ õọử khaùc nhau, ngoaỡi caùc chố tióu chung, ngổồỡi ta
sổớ duỷng ba chố tióu rióng, õỷt trổng cho chỏỳt lổồỹng cuớa cồ cỏỳu phanh, laỡ : Tờnh thuỏỷn
nghởch (õaớo chióửu ), tờnh cỏn bũng vaỡ hóỷ sọỳ hióỷu quaớ.
Cồ cỏỳu phanh coù tờnh thuỏỷn nghởch laỡ cồ cỏỳu phanh maỡ giaù trở mọmen phanh
do noù taỷo ra khọng phuỷ thuọỹc vaỡo chióửu quay cuớa trọỳng, tổùc laỡ chióửu chuyóứn õọỹng
cuớa ọtọ maùy keùo.
Cồ cỏỳu phanh coù tờnh cỏn bũng tọỳt laỡ cồ cỏỳu phanh khi laỡm vióỷc, caùc lổỷc tổỡ
guọỳc phanh taùc duỷng lón trọỳng phanh tổỷ cỏn bũng, khọng gỏy taới troỹng phuỷ taùc duỷng
lón cuỷm ọứ truỷc baùnh xe.
Hóỷ sọỳ hióỷu quaớ laỡ mọỹt õaỷi lổồỹng bũng tyớ sọỳ giổợa mọmen phanh taỷo ra vaỡ tờch
cuớa lổỷc dỏựn õọỹng nhỏn vồùi baùn kờnh trọỳng phanh.(hay coỡn goỹi mọỹt caùch quy ổồùc laỡ
mọmen cuớa lổỷc dỏựn õọỹng )
Sồ õọử lổỷc taùc duỷng lón guọỳc phanh trón hỗnh 3.1 laỡ sồ õọử bióứu dióứn õaợ õổồỹc
õồn giaớn hoùa nhồỡ caùc giaớ thióỳt sau :
- Caùc maù phanh õổồỹc bọỳ trờ õọỳi xổùng vồùi õổồỡng kờnh ngang cuớa cồ cỏỳu
- Hồỹp lổỷc cuớa caùc lổỷc phaùp tuyóỳn (N) vaỡ cuớa caùc lổỷc ma saùt (fN) õỷt ồớ giổợa
voỡng cung cuớa maù phanh trón baùn kờnh r
t
.
Tỉì så âäư ta tháúy ràòng :
Lỉûc ma sạt tạc dủng lãn gúc trỉåïc ( tênh theo chiãưu chuøn âäüng ca xe) cọ

xu hỉåïng phủ thãm våïi lỉûc dáùn âäüng ẹp gúc phanh vo träúng phanh, nãn cạc gúc
ny gi l gúc tỉû siãút.
Âäúi våïi cạc gúc sau, lỉûc ma sạt cọ xu hỉåïng lm gim lỉûc ẹp, nãn cạc gúc
ny âỉåüc gi l gúc tỉû tạch. Hiãûn tỉåüng tỉû siãút tỉû tạch ny l mäüt âàût âiãøm âàûc
trỉng ca cå cáúu phanh träúng
-
gúc.
Så âäư hçnh 3.1a cọ cå cáúu ẹp bàòng cå khê, dảng cam âäúi xỉïng. Vç thãú âäü dëch
chuøn ca cạc gúc ln ln bàòng nhau. V båíi váûy ạp lỉûc tạc dủng lãn cạc gúc
v mämen phanh do chụng tảo ra cọ giạ trë nhỉ nhau :
N
1
= N
2
= N v M
p1
= M
p2
= M
p
Do hiãûn tỉåüng tỉû siãút nãn khi N
1
= N
2
thç P
1
< P
2
. Âáy l cå cáúu vỉìa thûn
nghëch vỉìa cán bàòng. Nọ thỉåìng âỉåüc sỉí dủng våïi dáùn âäüng khê nẹn nãn thêch håüp

cho cạc ätä ti v khạch cåỵ trung bçnh v låïn.
Så âäư trãn hçnh 3.1b dng cå cáúu ẹp thy lỉûc, nãn lỉûc dáùn âäüng ca hai gúc
bàòng nhau : P
1
= P
2
= P. Tuy váûy do hiãûn tỉåüng tỉû siãút nãn ạp lỉûc N
1
> N
2
v M
p1
>
M
p2
. Cng do N
1
> N
2
nãn ạp sút trãn bãư màût mạ phanh ca gúc trỉåïc låïn hån
gúc sau, lm cho cạc gúc mn khäng âãưu. Âãø khàõc phủc hiãûn tỉåüng âọ, åí mäüt säú
kãút cáúu âäi khi ngỉåìi ta lm mạ phanh ca gúc tỉû siãút di hån hồûc dng xylanh ẹp
cọ âỉåìng kênh lm viãûc khạc nhau : Phêa trỉåïc tỉû siãút cọ âỉåìng kênh nh hån.
Cå cáúu phanh loải ny l cå cáúu phanh thûn nghich nhỉng khäng cán bàòng.
Nọ thỉåìng sỉí dủng trãn cạc ätä ti cåí nh v vỉìa hồûc cạc bạnh sau ca ätä du lëch.
Vãư màût hiãûu qu phanh, nãúu thỉìa nháûn hãû säú hiãûu qu ca så âäư hçnh 3.2a :
K
hq
= M
p

/(P
1
+P
2
).r
t
= 100%, thỗ hóỷ sọỳ hióỷu quaớ cuớa cồ cỏỳu phanh duỡng cồ cỏỳu eùp
thuớy lổỷc hỗnh 3.2b seợ laỡ 116%ữ122%, khi coù cuỡng kờch thổồùc chờnh vaỡ hóỷ sọỳ ma saùt
giổợa maù phanh vaỡ trọỳng phanh : f = 0,30ữ0,33.
óứ tng hióỷu quaớ phanh theo chióửu tióỳn cuớa xe, ngổồỡi ta duỡng cồ cỏỳu phanh
vồùi hai xylanh laỡm vióỷc rióng reợ. Mọựi guọỳc phanh quay quanh mọỹt õióứm cọỳ õởnh bọỳ
trờ khaùc phờa, sao cho khi xe chaỷy tióỳn thỗ caớ hai guọỳc õóửu tổỷ sióỳt (H 3.1c). Hióỷu quaớ
phanh trong trổồỡng hồỹp naỡy coù thóứ tng õổồỹc 1,6 ữ 1,8 lỏửn so vồùi caùch bọỳ trờ bỗnh
thổồỡng. Tuy nhión khi xe chaỷy luỡi hióỷu quaớ phanh seợ thỏỳp, tổùc laỡ cồ cỏỳu phanh
khọng coù tờnh thuỏỷn nghởch.
Cồ cỏỳu phanh loaỷi naỡy kóỳt hồỹp vồùi kióứu bỗnh thổồỡng õỷt ồớ caùc baùnh sau, cho
pheùp dóự nhaỡng nhỏỷn õổồỹc quan hóỷ phỏn phọỳi lổỷc phanh cỏửn thióỳt P
pt
> P
ps
trong khi
nhióửu chi tióỳt cuớa caùc phanh trổồùc vaỡ sau coù cuỡng kờch thổồùc. Vỗ thóỳ noù thổồỡng õổồỹc
sổớ duỷng ồớ cỏửu trổồùc caùc ọtọ du lởch vaỡ taới nhoớ.
óứ nhỏỷn õổồỹc hióỷu quaớ phanh cao caớ khi chuyóứn õọỹng tióỳn vaỡ luỡi, ngổồỡi ta
duỡng cồ cỏỳu phanh thuỏỷn nghởch vaỡ cỏn bũng loaỷi bồi nhổ trón hỗnh 3.1d. Caùc guọỳc
phanh cuớa sồ õọử naỡy coù hai bỏỷc tổỷ do vaỡ khọng coù õióứm quay cọỳ õởnh. Cồ cỏỳu eùp
gọửm hai xylanh laỡm vióỷc taùc duỷng õọửng thồỡi lón õỏửu trón vaỡ dổồùi cuớa caùc guọỳc
phanh. Vồùi kóỳt cỏỳu nhổ vỏỷy caớ hai guọỳc phanh õóửu tổỷ sióỳt duỡ cho trọỳng phanh quay
theo chióửu naỡo. Tuy nhión noù coù nhổồỹc õióứm laỡ kóỳt cỏỳu phổùc taỷp.
óứ nỏng cao hióỷu quaớ phanh cao hồn nổợa, ngổồỡi ta coỡn duỡng caùc cồ cỏỳu phanh tổỷ

cổồỡng hoùa. Tổùc laỡ caùc cồ cỏỳu phanh maỡ kóỳt cỏỳu cuớa noù cho pheùp lồỹi duỷng lổỷc ma
saùt giổợa mọỹt maù phanh vaỡ trọỳng phanh õóứ cổồỡng hoùa - tng lổỷc eùp, tng hióỷu quaớ
phanh cho maù kia.
Cạc cå cáúu phanh tỉû cỉåìng họa màûc d cọ hiãûu qu phanh cao, hãû säú cọ thãø âảt
âãún 360% so våïi cå cáúu phanh bçnh thỉåìng dng cam ẹp. Nhỉng mämen phanh
kẹm äøn âënh, kãút cáúu phỉûc tảp, tênh cán bàòng kẹm v lm viãûc khäng ãm nãn êt âỉåüc
sỉí dủng.
3.2.1.2. Loải âéa
Cå cáúu phanh loải âéa thỉåìng âỉåüc sỉí dủng trãn ätä du lëch.
Phanh âéa cọ cạc loải : Kên, håí, mäüt âéa, nhiãưu âéa, loải v quay, âéa quay v
vng ma sạt quay.
Âéa cọ thãø l âéa âàûc, âéa cọ x cạc rnh thäng giọ, âéa mäüt låïp kim loải hay
ghẹp hai kim loải khạc nhau.
+ Ỉu nhỉåüc âiãøm
Phanh âéa cọ mäüt loảt cạc ỉu âiãøm so våïi cå cáúu phanh träúng gúc nhỉ sau :
p sút phán bäú âãưu trãn bãư màût mạ phanh, do âọ mạ phanh mn âãưu v êt
phi âiãưu chènh.
Bo dỉåỵng âån gin do khäng phi âiãưu chènh khe håí
Cọ kh nàng lm viãûc våïi khe håí nh 0,05÷0,15 mm nãn ráút nhảy, gim âỉåüc
thåìi gian cháûm tạc dủng v cho phẹp tàng tè säú truưn dáùn âäüng.
Lỉûc ẹp tạc dủng theo chiãưu trủc v tỉû cán bàòng nãn cho phẹp tàng giạ trë ca
chụng âãø tàng hiãûu qu phanh cáưn thiãút n khäng bë giåïi hản båỵi âiãưu kiãûn biãún dảng
ca kãút cáúu. Vç thãú phanh âéa cọ kãút cáúu nh gn v dãù bäú trê trong bạnh xe.
Hiãûu qu phanh khäng phủ thüc chiãưu quay v äøn âënh hån.
Âiãưu kiãûn lm mạt täút hån, nháút l âäúi våïi dảng âéa quay.
Tuy váûy phanh âéa cn cọ mäüt säú nhỉåüc âiãøm hản chãú sỉû sỉí dủng ca nọ l :
Nhảy cm våïi bủi báøn v khọ lm kên
Cạc âéa phanh loải håí dãù bë oxy họa, bë báøn lm cạc mạ phanh mn nhanh
p sút lm viãûc cao nãn cạc mạ phanh dãù bë nỉït xỉåïc
Thỉåìng phi sỉí dủng cạc bäü tråü lỉûc chán khäng âãø tàng lỉûc dáùn âäüng, nãn

khi âäüng cå khäng lm viãûc, hiãûu qu phanh dáùn âäüng tháúp v khọ sỉí dủng chụng
âãø kãút håüp lm phanh dỉìng.
3.2.1.3. Loải di
Loải phanh ny ch úu âỉåüc sỉí dủng trãn mạy kẹo xêch. Vç nọ dng phäúi
håüp våïi ly håüp chuøn hỉåïng tảo âỉåüc mäüt kãút näúi ráút âån gin v gn.
Phanh di cọ mäüt säú loải, khạc nhau åí phỉång phạp näúi âáưu di phanh v do
âọ khạc nhau åí hiãûu qu phanh.
Phanh di âån gin khäng tỉû siãút. Khi tạc dủng lỉûc, c hai âáưu di phanh
âỉåüc rụt lãn siãút vo träúng phanh. Ỉu âiãøm ca loải ny l phanh ãm dëu, hiãûu qu
phanh khäng phủ thüc chiãưu quay. Nhỉåüc âiãøm l : hiãûu qu phanh khäng cao.
Phanh di âån gin tỉû siãút mäüt chiãưu. Nhåì cọ mäüt âỉåüc näúi cäú âënh nãn hiãûu
qu phanh theo chiãưu tỉû siãút cao hån chiãưu ngỉåüc lải tåïi gáưn 6 láưn. Tuy váûy khi
phanh thỉåìng dãù bë giáût, khäng ãm.
Phanh di loải kẹp : L loải m báút k träúng phanh quay theo chiãưu no thç
hiãûu qu phanh ca nọ cng khäng âäøi v ln ln cọ mäüt nhạnh tỉû siãút.
Phanh di loải båi. Nọ lm viãûc nhỉ tỉång tỉû nhỉ phanh di âån gin tỉû siãút,
nhỉng hiãûu qu phanh khäng phủ thüc chiãưu quay.
Táút c cạc loải phanh di âãưu cọ chung nhỉåüc âiãøm l ạp trãn bãư màût ma sạt
phán bäú khäng âãưu. Nãn mạ phanh mn khäng âãưu v ti trng hỉåïng kênh tạc dủng
lãn trủc låïn
3.2.2. Dỏựn õọỹng phanh
ọỳi vồùi hóỷ thọỳng phanh laỡm vióỷc cuớa ọ tọ, ngổồỡi ta sổớ duỷng chuớ yóỳu hai loaỷi
dỏựn õọỹng laỡ : thuớy lổỷc vaỡ khờ neùn.
Dỏựn õọỹng cồ khờ thổồỡng chố duỡng cho phanh dổỡng, vỗ : Hióỷu suỏỳt thỏỳp vaỡ
khoù õaớm baớo phanh õọửng thồỡi caùc baùnh xe.
Dỏựn õọỹng õióỷn chố duỡng cho xe keùo mooùc, nhổng cuợng rỏỳt hióỳm. Trón caùc xe
vaỡ õoaỡn xe taới troỹng lồùn vaỡ rỏỳt lồùn, sổớ duỷng nhióửu loaỷi phanh lión hồỹp thuớy khờ.
3.2.2.1
Dỏựn õọỹng thuớy lổỷc
a. ặu, nhổồỹc õióứm :

+ Dỏựn õọỹng phanh thuớy lổỷc coù nhổợng ổu õióứm laỡ :
ọỹ nhaỷy lồùn, thồỡi gian chỏỷm taùc duỷng nhoớ.
Luọn luọn õaớm baớo phanh õọửng thồỡi caùc baùnh xe vỗ aùp suỏỳt trong doỡng
dỏựn õọỹng chố bừt õỏửu tng khi tỏỳt caớ maù phanh õaợ eùp vaỡo trọỳng phanh.
Hióỷu suỏỳt cao
Kóỳt cỏỳu õồn giaớn, kờch thổồùc nhoớ, giaù thaỡnh thỏỳp.
Coù khaớ nng sổớ duỷng trón nhióửu loaỷi xe khaùc nhau maỡ chố cỏửn thay õọứi
cồ cỏỳu phanh.
+ Nhổồỹc õióứm cuớa dỏựn õọỹng thuớy lổỷc :
Yóu cỏửu õọỹ kờn khờt cao. Khi coù mọỹt chọự naỡo bở roỡ rố thỗ caớ doỡng dỏựn
õọỹng khọng laỡm vióỷc õổồỹc.
Lổỷc cỏửn thióỳt taùc duỷng lón baỡn õaỷp lồùn nón thổồỡng sổớ duỷng caùc bọỹ
phỏỷn trồỹ lổỷc õóứ giaớm lổỷc baỡn õaỷp, laỡm cho kóỳt cỏỳu thóm phổùc taỷp.
Sổỷ dao õọỹng aùp suỏỳt cuớa chỏỳt loớng coù thóứ laỡm cho caùc õổồỡng ọỳng bở
rung õọỹng vaỡ momen phanh khọng ọứn õởnh
Hióỷu suỏỳt giaớm nhióửu ồớ nhióỷt õọỹ thỏỳp vaỡ õọỹ nhồùt tng.
b. Caùc loaỷi sồ õọử phỏn doỡng dỏựn õọỹng :
+ Theo hỗnh thổùc dỏựn õọỹng phanh thuớy lổỷc coù thóứ chia laỡm hai loaỷi :
Truyóửn õọỹng phanh mọỹt doỡng : Truyóửn õọỹng phanh mọỹt doỡng õổồỹc sổớ
duỷng rọỹng raợi trón mọỹt sọỳ ọ tọ trổồùc õỏy vỗ kóỳt cỏỳu cuớa noù õồn giaớn.
Truyóửn õọỹng phanh nhióửu doỡng : Dỏựn õọỹng hóỷ thọỳng phanh laỡm vióỷc
nhũm muỷc õờch tng õọỹ tin cỏỷy, cỏửn phaới coù ờt nhỏỳt hai doỡng dỏựn õọỹng õọỹc lỏỷp coù cồ
cỏỳu õióửu khióứn chung laỡ baỡn õaỷp phanh. Trong trổồỡng hồỹp mọỹt doỡng bở hoớng thỗ caùc
doỡng coỡn laỷi vỏựn phanh õổồỹc ọ tọ
-
maùy keùo vồùi mọỹt hióỷu quaớ phanh naỡo õoù. Hióỷn
nay phọứ bióỳn nhỏỳt laỡ caùc dỏựn õọỹng hai doỡng vồùi sồ õọử phỏn doỡng trón hỗnh 3.2.
Hỗnh 3.2 : Caùc sồ õọử phỏn doỡng dỏựn õọỹng phanh thuyớ lổỷc
Mọựi sồ õọử õóửu coù caùc ổu nhổồỹc õióứm rióng. Vỗ vỏỷy, khi choỹn sồ õọử phỏn
doỡng phaới tờnh toaùn kyợ dổỷa vaỡo ba yóỳu tọỳ chờnh :

Mổùc õọỹ giaớm hióỷu quaớ phanh khi mọỹt doỡng bở hoớng.
Mổùc õọỹ bỏỳt õọỳi xổùng lổỷc phanh cho pheùp.
a)
b)
c)
d)
e)
Mổùc õọỹ phổùc taỷp cuớa doỡng dỏựn õọỹng.
Thổồỡng sổớ duỷng nhỏỳt laỡ sồ õọử a
-
sồ õọử phỏn doỡng theo yóu cỏửu. ỏy laỡ sồ õọử
õồn giaớn nhỏỳt nhổng hióỷu quaớ phanh seợ giaớm nhióửu khi hoớng doỡng phanh cỏửu trổồùc.
Khi duỡng caùc sồ õọử b, c vaỡ d
-
sồ õọử phỏn doỡng cheùo, sồ õọử phỏn 2 doỡng cho
cỏửu trổồùc, 1 doỡng cho cỏửu sau vaỡ sồ õọử phỏn doỡng cheùo cho cỏửu sau 2 doỡng cho cỏửu
trổồùc thỗ hióỷu quaớ phanh giaớm ờt hồn. Hióỷu quaớ phanh õaớm baớo khọng thỏỳp hồn 50%
khi hoớng mọỹt doỡng naỡo õoù. Tuy vỏỷy khi duỡng sồ õọử b vaỡ d, lổỷc phanh seợ khọng õọỳi
xổùng, laỡm giaớm tờnh ọứn õởnh khi phanh nóỳu mọỹt trong hai doỡng bở hoớng. ióửu naỡy
cỏửn phaới tờnh õóỳn khi thióỳt kóỳ hóỷ thọỳng laùi ( duỡng caùnh tay õoỡn ỏm ).
Sồ õọử e laỡ sồ õọử hoaỡn thióỷn nhỏỳt nhổng cuợng phổùc taỷp nhỏỳt.
+ Theo loaỷi nng lổồỹng sổớ duỷng, dỏựn õọỹng phanh thuớy lổỷc coù thóứ chia laỡm 3
loaỷi :
Dỏựn õọỹng taùc õọỹng trổỷc tióỳp : Cồ cỏỳu phanh õổồỹc õióửu khióứn trổỷc tióỳp
chố bũng lổỷc taùc duỷng ngổồỡi laùi.
Dỏựn õọỹng taùc õọỹng giaùn tióỳp : Cồ cỏỳu phanh õổồỹc dỏựn õọỹng mọỹt phỏửn
nhồỡ lổỷc ngổồỡi laùi, mọỹt phỏửn nhồỡ caùc bọỹ trồỹ lổỷc lừp song song vồùi baỡn õaỷp.
Dỏựn õọỹng duỡng bồm vaỡ caùc bọỹ tờch nng : lổỷc taùc duỷng lón cồ cỏỳu
phanh laỡ aùp lổỷc cuớa chỏỳt loớng cung cỏỳp tổỡ bồm vaỡ caùc bọỹ tờch nng thuớy lổỷc.
+ Dỏựn õọỹng thuớy lổỷc taùc duỷng trổỷc tióỳp.

Sồ õọử vaỡ nguyón lyù laỡm vióỷc : (hỗnh 3.3)
Hçnh 3.3: Dáùn âäüng phanh thu lỉûc tạc âäüng trỉûc tiãúp
1,8. Xylanh bạnh xe 3,4. Piston trong xylanh chênh
2,7. Âỉåìng äúng dáùn dáưu âãún xylanh bạnh xe
5. Bn âảp phanh 6. Xylanh chênh

Ngun l lm viãûc :
Khi ngỉåìi lại tạc dủng lãn bn âảp phanh 5, piston 4 trong xylanh chênh 6 s
dëch chuøn, ạp sút trong khoang A tàng lãn âáøy piston 3 dëch chuøn sang trại. Do
âọ ạp sút trong khoang B cng tàng lãn theo. Cháút lng bë ẹp âäưng thåìi theo cạc
äúng 2 v 7 âi âãún cạc xylanh bạnh xe 1 v 8 âãø thỉûc hiãûn quạ trçnh phanh. Khi ngỉåìi
lại nh bn âảp phanh 5 thç dỉåïi tạc dủng ca cạc l xo häưi vë, cạc piston trong
xylanh ca bạnh xe 1, 8 s ẹp dáưu tråí vãư xylanh chênh 6, kãút thục mäüt láưn phanh.
+ Dáùn âäüng tạc âäüng giạn tiãúp
- Dáùn âäüng thy lỉûc dng báưu tråü lỉûc chán khäng hçnh 3.4.
Bäü tråü lỉûc chán khäng l bäü pháûn cho phẹp låüi dủng âäü chán khäng trong
âỉåìng nảp ca âäüng cå âãø tảo lỉûc phủ cho ngỉåìi lại. Vç váûy, âãø âm bo hiãûu qu
trồỹ lổỷc, kờch thổồùc cuớa caùc bọỹ trồỹ lổỷc chỏn khọng thổồỡng phaới lồùn hồn vaỡ chố thờch
vồùi caùc xe coù õọỹng cồ xng cao tọỳc.
Hióỷn nay, bọỹ trồỹ lổỷc chỏn khọng coù nhióửu daỷng vaỡ sồ õọử kóỳt cỏỳu khaùc nhau.
Tuy vỏỷy tỏỳt caớ chuùng õóửu coù chung mọỹt nguyón lyù laỡm vióỷc vaỡ luọn luọn phaới coù ba
phỏửn tổớ kóỳt cỏỳu chờnh laỡ :
Buọửng hay xylanh sinh lổỷc : õóứ taỷo lổỷc taùc duỷng lón dỏựn õọỹng.
Cồ cỏỳu tyớ lóỷ : õóứ õaớm baớo quan hóỷ tyớ lóỷ thuỏỷn giổợa lổỷc taùc duỷng lón
baỡn õaỷp, haỡnh trỗnh baỡn õaỷp vaỡ lổỷc phanh.
Caùc van chỏn khọng vaỡ khọng khờ.
Tuỡy thuọỹc vaỡo caùch bọỳ trờ vaỡ lừp õỷt cồ cỏỳu tyớ lóỷ, buọửng sinh lổỷc vaỡ xylanh
chờnh, caùc bọỹ trồỹ lổỷc chỏn khọng coù thóứ chia thaỡnh ba nhoùm chờnh :
Nhoùm 1 : Caùc bọỹ trồỹ lổỷc maỡ cồ cỏỳu tyớ lóỷ coù daỷng õoỡn vaỡ khọng coù lión
hóỷ trổỷc tióỳp vồùi hóỷ thọỳng thuớy lổỷc dỏựn õọỹng phanh.

Nhoùm 2 : Caùc bọỹ trồỹ lổỷc coù buọửng sinh lổỷc, cồ cỏỳu tyớ lóỷ vaỡ xylanh
chờnh bọỳ trờ rióng reợ.
Nhoùm 3 : Caùc bọỹ trồỹ lổỷc coù buọửng sinh lổỷc, cồ cỏỳu tyớ lóỷ vaỡ xylanh
chờnh bọỳ trờ õọửng truỷc chung trong mọỹt kóỳt cỏỳu.
Sồ õọử vaỡ nguyón lyù laỡm vióỷc cuớa bọỹ trồỹ lổỷc chỏn khọng : (hỗnh 3.4)
Hçnh 3.4 : Dáùn âäüng phanh thu lỉûc tråü lỉûc chán khäng
1,2. Âỉåìng äúng dáùn dáưu phanh âãún xylanh bạnh xe
3. Xylanh chênh 8. Cáưn âáøy
4. Âỉåìng nảp âäüng cå 9. Van chán khäng
5. Bn âảp 10. Vng cao su ca cå cáúu t lãû
6. Lc 11. Mng ( hồûc piston ) tråü lỉûc
7. Van chán khäng 12. Báưu tråü lỉûc chán khäng
Ngun l lm viãûc :
Báưu tråü lỉûc chán khäng 12 cọ hai khoang A v B âỉåüc phán cạch båi piston
11 ( hồûc mng ). Van chán khäng 7, lm nhiãûm vủ : näúi thäng hai khoang A v B
khi nh phanh v càõt âỉåìng thäng giỉỵa chụng khi âảp phanh. Van khäng khê 9, lm
nhiãûm vủ : càõt âỉåìng thäng ca khoang A våïi khê quøn khi nh phanh v måí
âỉåìng thäng ca khoang A khi âảp phanh. Vng cao su 10 l cå cáúu t lãû : Lm
nhiãûm vủ âm bo sỉû t lãû giỉỵa lỉûc âảp v lỉûc phanh.
Khoang B ca báưu tråü lỉûc ln ln âỉåüc näúi våïi âỉåìng nảp âäüng cå 4 qua
van mäüt chiãưu, vç thãú thỉåìng xun cọ ạp sút chán khäng. Khi nh phanh : van
chỏn khọng 7 mồớ, do õoù khoang A seợ thọng vồùi khoang B qua van naỡy vaỡ coù cuỡng
aùp suỏỳt chỏn khọng. Khi phanh : ngổồỡi laùi taùc duỷng lón baỡn õaỷp õỏứy cỏửn 8 dởch
chuyóứn sang phaới laỡm chỏn khọng 7 õoùng laỷi cừt õổồỡng thọng hai khoang A vaỡ B,
coỡn van khọng khờ 9 mồớ ra cho khọng khờ qua phỏửn tổớ loỹc 6 õi vaỡo khoang A. ọỹ
chónh lóỷch aùp suỏỳt giổợa hai khoang A vaỡ B seợ taỷo nón mọỹt aùp lổỷc taùc duỷng lón
piston ( maỡng ) cuớa bỏửu trồỹ lổỷc vaỡ qua õoù taỷo nón mọỹt lổỷc phuỷ họứ trồỹ cuỡng ngổồỡi laùi
taùc duỷng lón caùc piston trong xylanh chờnh 3, eùp dỏửu theo caùc ọỳng dỏựn (doỡng 1 vaỡ 2)
õi õóỳn caùc xylanh baùnh xe õóứ thổỷc hióỷn quaù trỗnh phanh. Khi lổỷc taùc duỷng lón piston
11 tng thỗ bióỳn daỷng cuớa voỡng cao su 10 cuợng tng theo laỡm cho piston hồi dởch vóử

phờa trổồùc so vồùi cỏửn 8, laỡm cho van khọng khờ 9 õoùng laỷi, giổợ cho õọỹ chónh aùp
khọng õọứi, tổùc laỡ lổỷc trồỹ lổỷc khọng õọứi. Muọỳn tng lổỷc phanh, ngổồỡi laùi phaới tióỳp
tuỷc õaỷp maỷnh hồn, cỏửn 8 laỷi dởch chuyóứn sang phaới laỡm van khọng khờ 9 mồớ ra cho
khọng khờ õi thóm vaỡo khoang A. ọỹ chónh aùp tng lón, voỡng cao su 10 bióỳn daỷng
nhióửu hồn laỡm piston hồi dởch vóử phờa trổồùc so vồùi cỏửn 8, laỡm cho van khọng khờ
õoùng laỷi õaớm baớo cho õọỹ chónh aùp hay lổỷc trồỹ lổỷc khọng õọứi vaỡ tyớ lóỷ vồùi lổỷc õaỷp.
Khi lổỷc phanh õaỷt cổỷc õaỷi thỗ van khọng khờ mồớ ra hoaỡn toaỡn vaỡ õọỹ chónh aùp hay lổỷc
trồỹ lổỷc cuợng õaỷt giaù trở cổỷc õaỷi.
Bọỹ trồỹ lổỷc chỏn khọng coù hióỷu quaớ thỏỳp, nón thổồỡng õổồỹc sổớ duỷng trón caùc ọ
tọ du lởch vaỡ taới nhoớ.
+ Dỏựn õọỹng thuớy lổỷc trồỹ lổỷc khờ neùn.
Bọỹ trồỹ lổỷc khờ neùn laỡ bọỹ phỏỷn cho pheùp lồỹi duỷng khờ neùn õóứ taỷo lổỷc phuỷ,
thổồỡng õổồỹc lừp song song vồùi xylanh chờnh, taùc duỷng lón dỏựn õọỹng họự trồỹ cho
ngổồỡi laùi. Bọỹ trồỹ lổỷc phanh loaỷi khờ coù hióỷu quaớ trồỹ lổỷc cao, õọỹ nhaỷy cao, taỷo lổỷc
phanh lồùn cho nón õổồỹc duỡng nhióửu ồớ ọ tọ taới.
Sồ õọử vaỡ nguyón lyù laỡm vióỷc : (hỗnh 3.5)
Hỗnh 3.5 : Dỏựn õọỹng phanh thuyớ lổỷc trồỹ lổỷc khờ neùn
1. Baỡn õaỷp 6. Xylanh chờnh
2. oỡn õỏứy 7. ổồỡng ọỳng dỏựn dỏửu õóỳn xylanh baùnh xe
3. Cuỷm van khờ neùn 8. Xylanh baùnh xe
4. Bỗnh chổùa khờ neùn 9. ổồỡng ọỳng dỏựn dỏửu õóỳn xylanh
baùnh xe
5. Xylanh lổỷc 10. Xylanh baùnh xe
Nguyón lyù laỡm vióỷc :
Bọỹ trồỹ lổỷc gọửm cuỷm van khờ neùn 3 nọỳi vồùi bỗnh chổùa khờ neùn 4 vaỡ xylanh lổỷc 5.
Trong cuỷm van 3 coù caùc bọỹ phỏỷn sau :
Cồ cỏỳu tyớ lóỷ : õaớm baớo sổỷ tyớ lóỷ giổợa lổỷc õaỷp vaỡ lổỷc phanh.
Van naỷp : cho khờ neùn tổỡ bỗnh chổùa õi vaỡo khi õaỷp phanh.
Van xaớ : cho khờ neùn trong doỡng dỏựn õọỹng thoaùt ra ngoaỡi khờ quyóứn
khi nhaớ phanh.