bài: Cấu trúc các loại virut

CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ
GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP


TRƯỜNG THPT TRẦN QUỐC TUẤN- QUẢNG NGÃI
Tổ Sinh- Công Nghệ
CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ
GIÁO ĐẾN DỰ
GIỜ THĂM
LỚP
Năm học
2010 - 2011
Bài 29
CẤU TẠO CÁC LOẠI
VIRUT
Năm học
2010 - 2011
GV: NGUYỄN THỊ MỸ THUẬN
SINH HỌC 10CB

KIỂM TRA BÀI CŨ

Bệnh Sars
Bệnh AIDS
Bệnh cúm gà
Tác nhân gây bệnh:
Virut
Virut là gì?

VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN
NHIỄM
Chương III
Bài 29
CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT

I. Đặc điểm chung của Virut
CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
Bài 29

Không
thấy
mầm bệnh
Không
thấy
khuẩn lạc
Nghiền
lá
Dịch
chiết
Lọc qua nến
lọc vi khuẩn
Dịch lọc
Thí nghiệm của D.I.Ivanopxki (1892)

Dịch lọc
Nhiễm
vào cây
lành
Nuôi

trên môi
trường
thạch
Dịch chiết
Nghiền
Lọc qua
nến lọc vi
khuẩn
Soi dưới
kính hiển vi
quang học
Cây
bị
bệnh
Gọi tác nhân gây bệnh là VIRUS
(nghĩa là mầm độc).
Kích thước virut rất nhỏ
bé, nhỏ hơn rất nhiều so
với kích thước của vi
khuẩn
Thí nghiệm của D.I.Ivannopxki
Lá
thuốc
lá
bị
bệnh
Không
thấy
mầm
bệnh

Không thấy
khuẩn lạc
Qua thí nghiệm
trên, em có nhận
xét gì về kích
thước của virut?

1. Kích thước của virut
→
Rất nhỏ bé: từ 10 nm – 100 nm
( 1 nm = 1/1.000.000 mm)
→
Chỉ có thể quan sát được dưới KHV điện tử
Virut lớn nhất = 1/10 vi khuẩn E.Coli
Virut nhỏ nhất = 1/100 vi khuẩn E.Coli

2. Hình dạng của virut

Virut
viêm não
Virut dại Virut HIV
Phage T2
Virut khảm
thuốc lá
Virut bại liệt
Dựa vào hình dạng, ta có thể phân
chia virut thành những loại nào?

2. Hình dạng của virut
→ Chủ yếu gồm 3 dạng

1. Hình trụ
xoắn
2. Hình khối
3. Dạng hỗn
hợp
Virut khảm
thuốc lá
Virut bại liệt Phage T2Virut HIV
Khối đa diện Khối cầu

Tại sao virut lại có hình dạng như
vậy ? Hình dạng của virut phụ thuộc
vào yếu tố nào ?
Hình dạng virut phụ thuộc
vào cấu tạo của virut

3. CÊu t¹o cña Virut
? Virut được cấu tạo
gồm những thành
phần nào ? Bản chất
của các thành phần
đó là gì?
3.1/Cấu tạo chung:

2 phần

Lõi( bộ gen): Axit
Nuclêic

Vỏ (capsit): Prôtêin

Phức hợp gồm axit nuclêic
và prôtêin được gọi là
Nuclêôcapsit
Nuclêôcapsit
Vỏ(capsit)
Prôtêin
Lõi (bộ gen)
Axit nuclêic
Axit
nuclêic
Capsit

Bộ gen của virut có thể
là ADN hoặc ARN,
1 sợi hoặc 2 sợi
Bộ gen của sinh
vật nhân chuẩn
luôn là ADN 2 sợi
Bộ gen của virut có điểm gì sai khác so với
bộ gen của sinh vật nhân chuẩn?
Bộ gen (ARN) Bộ gen (ADN)
Bộ gen của virut
Bộ gen của sinh vật
nhân chuẩn
Bộ gen (ADN)
Virut khảm
thuốc lá
Virut bại liệt
3.1.1/ Lõi(bộ gen)

- Vỏ capsit được cấu
tạo từ những đơn vị
nhỏ hơn là capsome.
- Virut cµng lín, sè
lîng capsome
cµng nhiÒu
3.1.2/ Vỏ (capsit) của virut
Vỏ capsit của virut
được cấu tạo như thế
nào?
Capsome
Capsit
Kích thước của virut và số
lượng capsome có quan
hệ với nhau như thế nào ?

ADN
Đầu đối xứng
khối đa diện
Vỏ prôtêin
Bao đuôi
Lông đuôi
Đĩa
gốc
Trụ đuôi
Đuôi đối
xứng
xoắn trụ
Virus của E.coli (phageT
2

)
3.1.3/ Các thành phần khác
Gai đuôi

Cấu tạo của virus HIV
3.2/ Các dạng cấu tạo khác

3.2/ Các dạng cấu tạo khác
virut chỉ có cấu tạo
gồm lõi và vỏ capsit
(giống cấu tạo chung)
có lớp vỏ bao bọc bên
ngoài vỏ capsit, trên có
gắn các gai glycôprôtêin
Virut trần
(virut đơn giản)
Virut có vỏ bọc
(virut phức tạp)
Dựa vào hình trên, hãy cho biết:
Virut có thể có các dạng cấu tạo nào?
Đặc điểm của các dạng cấu tạo đó?
Axit nuclêic
Capsit
Vỏ ngoài
Gai
glycôprôtêin

lớp photpholipit kép và
prôtêin tương tự màng
sinh chất→ bảo vệ

virut.
làm nhiệm vụ kháng
nguyên, giúp virut bám
trên bề mặt tế bào.
Vỏ ngoài của virut có cấu tạo như
thế nào? Có vai trò gì?
Gai glycôprôtêin có tác dụng gì ?
Virut có vỏ bọc
Lâi
Capsit
Vá ngoµi
Gai glycôprôtêin
Photpho lipit kép
Prôtêin

Với cấu tạo như vậy,
virut được gọi là cơ thể
sống hay chưa? Vì sao?

Virut chưa có cấu tạo tế
bào nên chưa được gọi là
cơ thể mà chỉ được coi là
một dạng sống đặc biệt ,
gọi là hạt virut hay virion.
Virut
Axit
nuclêic
Prôtêin
Chúng chỉ có cấu tạo
tương đương với một

Nhiễm sắc thể
Nhiễm sắc thể
Axit
nuclêic
Prôtêin
Hạt virut có cấu tạo
tương đương với loại cấu
trúc nào trong tế bào
sinh vật nhân chuẩn?

4. Phương thức sống
Virut chỉ là 1 dạng sống
thì phương thức sống
của virut như thế nào?

Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)
Trong thí nghiệm của
Ivanopski, giai đoạn nào
cho thấy rõ ph+ơng thức
sống của virut ?
Lá cây
thuốc lá
bị bệnh
Dịch lọc
Nhiễm
vào lá
cây lành
Soi d+ới
kính hiển vi
quang học

Nuôi
trên môi
tr+ờng
thạch
Không
thấy
mầm
bệnh
Không
thấy
khuẩn
lạc
Cây vẫn
bị bệnh
Dịch chiết
Nghiền
Lọc qua nến
lọc vi khuẩn
Virut
Có thể nuôi virut trên môi
tr+ờng nuôi cấy nhân tạo
nh+ vi khuẩn đ+ợc không?
Không, bắt buộc
phải nuôi virut
trong tế bào sống

4. Phương thức sống
→ KÝ sinh b¾t buéc trong tÕ bµo chñ
VËt chñ mµ virut ký sinh cã thÓ lµ
nh÷ng sinh vËt nµo ? Cho vÝ dô?

TÕ bµo chñ
Động vật
người
Thùc vËt
Vi sinh vËt
:Virut H5N1,virut d¹i…
:Virut khoai t©y,cµ chua…
:Phage T2, T4 cña
E.Coli…
Với phương
thức sống kí
sinh bắt buộc
thì virut có
đặc điểm sống
như thế nào?