Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán báo cáo tài chính AASC thực hiện

Website: Email : Tel : 0918.775.368
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU
LỜI MỞ ĐẦU..................................................................................................1
PHẦN I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC KỸ THUẬT THU THẬP BẰNG
CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BCTC...............................3
I. Bằng chứng kiểm toán và kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán......3
1. Bằng chứng kiểm toán.................................................................................3
1.1 Khái niệm về bằng chứng kiểm toán.......................................................3
1.2 Vai trò của bằng chứng kiểm toán...........................................................5
1.3 Quyết định của kiểm toán viên về thu thập bằng chứng kiểm toán........5
1.3.1 Quyết định về thể thức kiểm toán cần áp dụng................................6
1.3.2 Quyết định về quy mô mẫu..............................................................6
1.3.3 Quyết định về các khoản mục cá biệt...............................................6
1.3.4 Quyết định về thời gian hoàn thành các thể thức.............................6
1.4 Phân loại bằng chứng kiểm toán.............................................................7
1.4.1 Phân loại bằng chứng kiểm toán theo nguồn hình thành.................7
1.4.2 Phân loại bằng chứng kiểm toán theo loại hình..............................7
1.5 Tính chất của bằng chứng kiểm toán.......................................................9
1.5.1 Tính hiệu lực....................................................................................9
1.5.2 Tính đầy đủ.......................................................................................9
2. Kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán BCTC.......12
2.1 Phương pháp kiểm tra vật chất (kiểm kê).............................................12
2.2 Lấy xác nhận.........................................................................................13
2.3 Xác minh tài liệu...................................................................................15
2.4 Quan sát ................................................................................................16
2.5 Phỏng vấn..............................................................................................16
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368

2.6 Tính toán lại...........................................................................................17
2.7 Phân tích................................................................................................18
II. THU THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG QUY TRÌNH
KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH.......................................................20
1. Thu thập bằng chứng kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm
toán.................................................................................................................20
2. Thu thập bằng chứng kiểm toán trong giai đoạn thực hiện kế hoạch
kiểm toán........................................................................................................25
2.1 Thử nghiệm kiểm soát...........................................................................25
2.2 Thủ tục phân tích...................................................................................27
2.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết........................................................................29
3. Thu nhập bằng chứng kiểm toán giai đoạn kết thúc kiểm toán...........31
PHẦN II. THỰC TRẠNG VIỆC ÁP DỤNG CÁC KỸ THUẬT THU
THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BCTC DO
CÔNG TY AASC THỰC HIỆN...................................................................36
I. Tổng quan về Công ty AASC....................................................................36
1. Quá trình hình thành và phát triển của AASC......................................36
2. Đặc điểm sản phẩm dịch vụ cung cấp cho khách hàng..........................37
3. Mạng lưới khách hàng của AASC...........................................................40
4. Cơ cấu tổ chức của AASC.........................................................................41
5.Tình hình hoạt động của AASC................................................................43
5.1 Kết quả hoạt động..................................................................................43
5.2 Định hướng phát triển của Công ty.......................................................43
5.3 Hợp tác và phát triển.............................................................................44
6. Tổ chức công tác kế toán chủ yếu tại AASC...........................................44
7. Quy tình kiểm toán của AASC.................................................................45
8. Hệ thống kiểm soát chất lượng cuộc kiểm toán tại AASC.....................46
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368

II. THỰC TRẠNG VIỆC ÁP DỤNG CÁC KỸ THUẬT THU THẬP
BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BCTC TẠI
CÔNG TY ABC VÀ CÔNG TY XYZ DO AASC THỰC HIỆN..............47
1 Lập kế hoạch kiểm toán.............................................................................47
1.1 Lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty ABC.............................................47
1.1.1 Thu thập thông tin cơ sở, nghĩa vụ pháp lý của khách hàng..........47
1.1.2 Đánh giá chung về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng......49
1.1.3 Phân tích số liệu.............................................................................52
1.1.4 Đánh giá rủi ro kiểm toán...............................................................54
1.2 Lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty XYZ.............................................57
1.2.1 Thu thập thông tin cơ sở, nghĩa vụ pháp lý của khách hàng..........62
1.2.2 Đánh giá chung về hệ thống kiểm soát nội bộ...............................62
1.2.3 Phân tích số liệu.............................................................................64
1.3 Nhận xét và so sánh việc áp dụng các kỹ thuật thu thập bằng chứng
kiểm toán trong lập kế hoạch kiểm toán..........................................................64
2. Thực hiện kế hoạch kiểm toán.................................................................66
2.1 Kiêm toán khoản mục tiền tại Công ty ABC.........................................66
2.1.1 Thử nghiệm kiểm soát....................................................................67
2.1.2 Thủ tục phân tích............................................................................69
2.1.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết.................................................................70
2.2 Kiểm toán khoản mục tiền tại Công ty XYZ.........................................79
2.2.1 Thử nghiệm kiểm soát....................................................................79
2.2.2 Thủ tục phân tích............................................................................80
2.2.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết.................................................................81
2.3 Nhận xét và so sánh về việc áp dụng các kỹ thuật thu thập bằng chứng
kiểm toán khoản mục tiền tại Công ty ABC và Công ty XYZ........................86
2.4 Kiểm toán khoản mục doanh thu tại Công ty ABC...............................88
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368

2.4.1 Thử nghiệm kiểm soát....................................................................88
2.4.2 Thủ tục phân tích............................................................................90
2.4.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết.................................................................92
2.5 Kiểm toán khoản mục doanh thu tại Công ty XYZ...............................98
2.5.1 Thử nghiệm kiểm soát....................................................................98
2.5.2 Thủ tục phân tích..........................................................................100
2.5.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết...............................................................101
2.6 Nhận xét và so sánh việc áp dụng các kỹ thuật thu thập bằng chứng
kiểm toán khoản mục doanh thu tại Công ty ABC và Công ty XYZ............102
3. Kết thúc kiểm toán..................................................................................104
3.1 Kết thúc kiểm toán tại Công ty ABC..................................................104
3.2 Kết thúc kiểm toán tại Công ty XYZ..................................................105
3.3 Nhận xét và so sánh việc áp dụng các kỹ thuât thu thập bằng chứng
kiểm toán trong giai đoạn kết thúc kiểm toán tại Công ty ABC và Công ty
XYZ...............................................................................................................105
PHẦN III: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN KỸ
THUẬT THU THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM
TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO AASC THỰC HIỆN......................107
I. Bài học kinh nghiệm rút ra từ việc áp dụng các kỹ thuật thu thập bằng
chứng kiểm toán trong kiểm toán BCTC do AASC thực hiện................107
1. Về việc thiết kế chương trình kiểm toán...............................................107
2. Về sự kết hợp các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán...............107
3. Về sự kết hợp giữa các khoản mục trong thu thập bằng chứng kiểm
toán...............................................................................................................107
4. Về cách ghi chép trên giấy tờ làm việc..................................................108
II. Sự cần thiết phải hoàn thiện các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm
toán trong kiểm toán BCTC tại AASC......................................................108
Website: Email : Tel : 0918.775.368
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368

III. Phng hng hon thin cỏc k thut thu thp bng chng kim
toỏn trong kim toỏn Bỏo cỏo ti chớnh do AASC thc hin...................108
1. Trong giai on lp k hoch kim toỏn...............................................109
1.1 Kin ngh v vic xỏc nh mc trng yu, ri ro v s lng bng
chng kim toỏn cn thu thp........................................................................109
1.2 Kin ngh v vic ỏp dng th tc phõn tớch.......................................110
2. Trong giai on thc hin kim toỏn......................................................112
2.1 Kin ngh v vic thc hin chng trỡnh kim toỏn ca KTV..........112
2.2 Kin ngh v vic ỏnh giỏ HTKSNB i vi cỏc khon mc............113
2.3 Kin ngh v vic chn mu kim toỏn...............................................114
2.4 Kin ngh v c tớnh ca kim toỏn viờn ..114
3. Trong giai on kt thỳc kim toỏn.......................................................115
3.1 Kin ngh v vờc tng hp cỏc bỳt toỏn iu chnh ca KTV............115
3.2 Kin ngh v vic so sỏnh c tớnh sai s kt hp với c tớnh ban đầu
về mức trọng yếu............................................................................................115
KT LUN..117
DANH MC TI LIU THAM KHO
PH LC
Website: Email : Tel : 0918.775.368
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT Viết đủ Viết tắt
1 Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC
2 Báo cáo tài chính BCTC
3 Bảng cấn đối kế toán BCĐKT
4 Báo cáo kết quả kinh doanh BCKQKD
5 Kiểm toán viên KTV
6 Mã số thuế MST
7 Tài sản cố định TSCĐ

8 Việt Nam đồng VNĐ
9 Tiền gửi ngân hàng TGNH
10 Tài khoản TK
11 Hệ thống kiểm soát nội bộ HTKSNB
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU SỬ DỤNG TRONG BÀI VIẾT
I. Sơ đồ
Sơ đồ 1: Các bước lập kế hoạch kiểm toán
Website: Email : Tel : 0918.775.368
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Sơ đồ 2: Tổ chức bộ máy quản lý Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán
và Kiểm toán (AASC)
Sơ đồ 3: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán
Sơ đồ 4. Quy trình kiểm toán tại Công ty AASC
Sơ đồ 5. Hệ thống kiểm soát chất lượng (Trụ sở Hà Nội).
Sơ đồ 6: Cơ cấu tổ chức của Công ty ABC
Sơ đồ 7: Các bước đánh giá trọng yếu kiểm toán
II. Các bảng sử dụng
Bảng 1: Quan hệ giữa các loại rủi ro và số lượng bằng chứng kiểm toán cần
thu thập
Bảng 2: Thông tin thường phải xác nhận
Bảng 3: Tình hình biến động về cán bộ, nhân viên Công ty trong 6 năm qua
Bảng 4: Kết quả kinh doanh của Công ty trong 5 năm
Bảng 5 : Bảng phân tích biến động các chỉ tiêu trên BCKQHĐKD t ại Công
ty ABC
Bảng 6: Một số tỷ suất của Công ty ABC
Bảng 7 : Bảng tính mức trọng yếu tại Công ty ABC
Bảng 8: Phân bổ mức trọng yếu
Bảng 9: Bảng câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty XYZ
Bảng 10: Bảng phân tích biến động các chỉ tiêu trên BCKQHĐKD t ại Công

ty XYZ
Bảng 11 : Một số tỷ suất của Công ty XYZ
Bảng 12 : Bảng câu hỏi đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ về khoản mục
tiền tại Công ty ABC
Bảng 13: Phân tích tổng quát tài chính Công ty ABC
Bảng 14: Biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt của Công ty ABC
Bảng 16: Phân tích tổng quát tài chính Công ty XYZ
Website: Email : Tel : 0918.775.368
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Bảng 17: Biên bản kiểm k ê quỹ của Công ty XYZ
Bảng 18: Bảng câu hỏi về hệ thống kiểm sóat nội bộ đối với khoản mục
doanh thu tại Công ty ABC
Bảng 19: Phân tích doanh thu trong mối quan hệ với chi phí tại Công ty XYZ
Bảng 20: Hướng dẫn chọn loại hình phân tích
III. Các biểu sử dụng
Biểu 1: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 2: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 3: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 4: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 5: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 6: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 7: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 8: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 9: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 10: Mẫu trang giấy kết luận kiểm toán tiền mặt
Biểu 11: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 12: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 13: Mẫu trang kết luận kiểm toán tiền gửi ngân hàng
Biểu 14: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên

Biểu 15: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 16: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 17: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 18: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 18: Mẫu trang kết luận kiểm toán tại Công ty XYZ
Biểu 19: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 20: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Website: Email : Tel : 0918.775.368
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Biểu 22: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 23: Mẫu trang kết luận kiểm toán khoản mục doanh thu tại Công ty ABC
Biểu 24: Trích giấy tờ của kiểm toán viên
Biểu 25: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 26: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
Biểu 27: Trích giấy tờ làm việc của kiểm toán viên
IV. Các phụ lục
Phụ lục 1: Báo cáo của Ban Giám đốc Công ty ABC
Phụ lục 2: Thư giải trình của Ban Giám đốc Công ty ABC
Phụ lục 3: Báo cáo kiểm toán gửi Ban Giám đốc Công ty ABC
Phụ lục 4: Báo cáo kiểm toán gửi Ban Giám đốc Công ty XYZ
LỜI MỞ ĐẦU
Website: Email : Tel : 0918.775.368
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
PHẦN I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC KỸ THUẬT THU THẬP
BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI
CHÍNH.
I. BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN VÀ KỸ THUẬT THU THẬP
BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN

1. Bằng chứng kiểm toán
1.1 Khái niệm về bằng chứng kiểm toán
Theo từ điển Tiếng Việt: “Bằng chứng là những vật hoặc việc dùng làm
bằng để chứng tỏ việc là có thật”.
Theo quan điểm thứ nhất: “Bằng chứng kiểm toán là những thông tin
và tài liệu mà kiểm toán viên thu thập được trong quá trình kiểm toán để làm
cơ sở cho những nhận xét, đánh giá và kết luận của mình về tình hình và kết
quả hoạt động cũng như báo cáo tài chính của đơn vị được kiểm toán”.
Theo Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam 250 “Việc đánh giá và xác định
hành vi không tuân thủ pháp luật và các quy định nói chung không phải là
trách nhiệm nghề nghiệp của kiểm toán viên và công ty kiểm toán”,
Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 500 "Bằng chứng kiểm toán là
tất cả các tài liệu, thông tin do kiểm toán viên thu thập được liên quan đến
cuộc kiểm toán và dựa trên các thông tin này kiểm toán viên hình thành nên ý
kiến của mình "
1.2 Vai trò bằng chứng kiểm toán
1.3 Quyết định của KTV về thu thập bằng chứng kiểm toán.
1.3.1 Quyết định về thể thức kiểm toán cần áp dụng.
1.3.2 Quyết định về quy mô mẫu.
1.3.3 Quyết định về các khoản mục cá biệt cần chọn từ tổng thể.
1.3.4 Quyết định về thời gian hoàn thành các thể thức
1.4 Phân loại bằng chứng kiểm toán
1.4.1 Phân loại bằng chứng kiểm toán theo nguồn gốc hình thành
Website: Email : Tel : 0918.775.368
10
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Theo cách này bằng chứng được phân loại theo độ tin cậy tăng dần
1.4.2 Phân loại bằng chứng kiểm toán theo loại hình
Bằng chứng vật chất
Các bằng chứng tài

Các bằng chứng thu thập qua phỏng
1.5 Tính chất của bằng chứng kiểm toán
1.5.1 Tính hiệu lực .
Những yếu tố ảnh hưởng đến tính hiệu lực, bao gồm:
Thứ nhất là loại hình bằng chứng kiểm toán
Thứ hai là hệ thống kiểm soát nội bộThứ ba là nguồn gốc thu thập bằng
chứng kiểm
Thứ tư là sự kết hợp các bằng chứng kiểm
1.5.2 Tính đầy đủ.
Những yếu tố ảnh hưởng đến tính đầy đủ của bằng chứng kiểm toán
bao gồm:
Thứ nhất là tính hiệu lựu của bằng chứng
Thứ hai là tính trọng yếu.
Thứ ba là mức độ rủi ro…
2. Kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán trong kiểm toán báo
cáo tài chính
2.1 Kiểm tra vật chất (kiểm kê)
Kiểm tra vật chất là quá trình kiểm kê ngay tại chỗ hay tham gia kiểm
kê các loại tài sản của doanh nghiệp.
Ưu điểm của kỹ thuật này là cung cấp bằng chứng có độ tin cậy cao
nhất.
Hạn chế của kỹ thuật này: không cho biết quyền sở hữu của đơn vị đối
với tài sản cố định. Hay đối với nguyên vật liệu, hàng hóa tồn kho chi cho biết
sự tồn tại thực tế về số lượng…
Website: Email : Tel : 0918.775.368
11
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2.2 Lấy xác nhận
Là quá trình thu thập thông tin từ bên thứ ba độc lập cung cấp để xác
minh tính chính xác của thông tin mà KTV nghi vấn.

Ưu điểm của kỹ thuậ này là bằng chứng thu được có độ tin cậy cao.
Tuy nhiên, kỹ thuật này có chi phí thực hiện khá lớn.
2.3 Xác minh tài liệu
Là quá trình xem xét, kiểm tra đối chiếu các chứng từ sổ sách có liên
quan sẵn có trong đơn vị được kiểm toán.
Kỹ thuật kiểm tra tài liệu tương đối thuận tiện do tài liệu thường sẵn có,
chi phí thấp. Tuy nhiên, các tài liệu có thể bị sửa chữa, tẩy xoá, giả mạo làm
mất tính khách quan nên cần có sự kiểm tra, xác minh bằng các kỹ thuật khác.
2.4 Quan sát
Theo VSA số 500: Quan sát là việc theo dõi một hiện tượng, một chu
trình hoặc một thủ tục do người khác thực hiện.
Phương pháp này rất hữu ích để thu thập bằng chứng kiểm toán nhưng
bản thân nó chưa thể hiện tính đầy đủ.
2.5 Phỏng vấn
Phỏng vấn là quá trình KTV thu thập thông tin bằng văn bản hay bằng
lời nói qua việc phỏng vấn những người hiểu biết về vấn đề mà kiểm toán
viên cần quan tâm.
Kỹ thuật này giúp cho KTV thu thập được những bằng chứng chưa có
nhằm thu thập được những thông tin phản hồi để củng cố luận cứ của KTV.
Tuy nhiên, độ tin cậy của bằng chứng không cao do đối tượng được phỏng
vấn chủ yếu trong đơn vị được kiểm toán nên thiếu tính khách quan. Bằng
chứng thu thập chủ yếu dùng để củng cố cho các bằng chứng khác.
2.6 Tính toán lại
Website: Email : Tel : 0918.775.368
12
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Kỹ thuật tính toán lại cung cấp bằng chứng có độ tin cậy cao về mặt số
học. Tuy nhiên, các phép tính và phân bổ đôi khi khá phức tạp, tốn thời gian
đặc biệt là quy mô của đơn vị kiểm toán là khá lớn, loại hình đa dạng…
2.7 Phân tích

Phân tích là quá trình so sánh đối chiếu đánh giá các mối quan hệ để
xác định tính hợp lý của các số dư trên tài khoản.
Kiểm tra tính hợp lý thường bao gồm những so sánh chủ yếu như:
So sánh giữa số liệu thực tế của đơn vị với số liệu kế hoạch, dự toán.
So sánh giữa chỉ tiêu của đơn vị với chỉ tiêu bình quân nghành.
Nghiên cứu mối quan hệ giữa thông tin tài chính và thông tin phi tài
chính.
So sánh số liệu của doanh nghiệp với kết quả dự kiến của kiểm toán
viên.
Phân tích xu hướng
Phân tích xu hướng thường được kiểm toán viên sử dụng qua so sánh
các thông tin tài chính giữa kỳ này với kỳ trước, so sánh thông tin giữa các
tháng trong kỳ hoặc so sánh số dư hay số phát sinh của các tài khoản cần xem
xét giữa các kỳ nhằm phát hiện những biến động bất thường để tập trung kiểm
tra xem xét.
Phân tích tỷ suất (phân tích dọc)
Phân tích tỷ suất là cách thức so sánh giữa những số dư tài khoản hoặc
giữa những loại hình nghiệp vụ.
Phân tích tỷ suât cũng giúp ta so sánh tính hợp lý về tình hình tài chính
của một Công ty nào
II. THU THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG QUY
TRÌNH KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
13
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1. Thu thập bằng chứng kiểm toán trong giai đoạn lập kế hoạch
kiểm toán
Công việc chuẩn bị cho kế hoạch kiểm toán
Thu thập thông tin cơ sở. KTV có thể thu thập thông tin cơ sở từ nhiều
nguồn khác nhau như: Trao đổi trực tiếp với Ban Giám đốc khách hàng, KTV

tiền nhiệm, quan sát nhà xưởng hoặc thu thập hồ sơ kiểm toán chung,…
Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng. Các bằng
chứng cần thu thập trong giai đoạn này là:
- Giấy phép thành lập và điều lệ công ty;
- Các báo cáo tà chính, báo cáo kiểm toán, thanh tra hay kiểm tra của
năm hiện hành hay những năm trước;
- Biên bản các cuộc họp cổ đông, hội đồng quả trị và ban giám đốc;
- Các hợp đồng quan trọng.
Đánh giá trọng yếu và rủi ro
Để thu thập những bằng chứng này, KTV thường vận dụng các phương
pháp như:
- Phỏng vấn ban giám đốc và nhân viên công ty khách hàng.
- Dựa vào hiểu biết trước đây của kiểm toán viên.
- Xem xét các quy định, chế độ, điều lệ của công ty khách hàng.
- Quan sát các mặt hoạt động của công ty khách hàng.
- …
2. Thu thập bằng chứng kiểm toán trong giai đoạn thực hiện kế
hoạch kiểm toán
2.1 Thử nghiệm kiểm soát
Các kỹ thuật cụ thể dược áp dụng trong kiểm tra hệ thống kiểm soát nội
bộ bao gồm:
+ Điều tra.
+ Phỏng vấn
Website: Email : Tel : 0918.775.368
14
Website: Email : Tel : 0918.775.368
+ Kiểm tra từ đầu đến cuối
+ Kiểm tra ngược lại
2.2 Thủ tục phân tích
Để thực hiện được thủ tục phân tích phải trải qua các giai đoạn:

Phát triển mô hình
Xem xét tính độc lập và tin cậy của dữ liệu tài chính và nghiệp vụ
Để đảm bảo tính độc lập của dữ liệu cần chi tiết hóa các dự tính
Ước tính giá trị và so sánh với giá trị ghi sổ
Phân tích nguyên nhân chênh lệch
2.3 Kiểm tra chi tiết
Quá trình kiểm tra chi tiết gồm nhiều bước, các kỹ thuật kiểm toán cần
áp dụng chủ yếu trong các bước sau:
+ Lựa chọn các khoản mục chính
+ Thực hiện các kỹ thuật kiểm tra chi tiết trên khoản mục đã chọn.
3. Thu nhập bằng chứng kiểm toán giai đoạn kết thúc kiểm toán
Trong giai đoạn này, trước khi công bố Báo cáo kiểm toán, KTV cần
xem xét thu thập them những bằng chứng về những vấn đề sau:
Xem xét các khoản nợ ngoài ý muốn
Xem xét lại các sự kiện phát sinh sau niên độ
Đánh giá kết quả
Lập báo cáo kiểm toán và thư quản lý
PHẦN II. THỰC TRẠNG VIỆC ÁP DỤNG CÁC KỸ THUẬT
THU THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BÁO
CÁO TÀI CHÍNH DO CÔNG TY AASC THỰC HIỆN
I. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY AASC.
1. Quá trình hình thành và phát triển của AASC.
2. Đặc điểm sản phẩm dịch vụ cung cấp cho khách hàng.
Dịch vụ kiểm toán
Website: Email : Tel : 0918.775.368
15
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Dịch vụ kế toán
Dịch vụ tư vấn tài chính, thuế
Dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp và tư vấn cổ phần hoá

Dịch vụ về đào tạo và hỗ trợ tuyển dụng
Dịch vụ công nghệ thông tin
3. Mạng lưới khách hàng của Công ty
4. Cơ cấu tổ chức của AASC.
Ban Giám đốc:
- Giám đốc Công ty
- Phó giám đốc công ty
Các phòng chức năng
Phòng hành chính tổng hợp
Phòng tài chính kế toán
Các phòng nghiệp vụ tại trụ sở Hà Nội
Phòng Kiểm toán các ngành sản xuất vật chất
Phòng Kiểm toán thương mại – dịch vụ
Phòng Tư vấn và Kiểm toán
Phòng Kiểm toán Dự án
Phòng Kiểm toán xây dựng cơ bản
Phòng Đào tạo và kiểm soát chất lượng
Phòng Công nghệ thông tin
5 Tình hình hoạt động của AASC.
5.1 Kết quả hoạt động
5.2 Định hướng phát triển của Công ty
5.3 Hợp tác và phát triển
6. Tổ chức công tác kế toán tại Công ty
7. Quy trình thực hiện cuộc kiểm toán
8. Hệ thống kiểm soát chất lượng cuộc kiểm toán tại AASC
Website: Email : Tel : 0918.775.368
16
Website: Email : Tel : 0918.775.368
II. THỰC TRẠNG VIỆC ÁP DỤNG CÁC KỸ THUẬT THU
THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO

TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY ABC VÀ CÔNG TY XYZ DO AASC
THỰC HIỆN.
1. LẬP KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN
Đối với khách hàng năm đầu tiên (Công ty XYZ ), KTV thu thập và
đánh giá các bằng chứng kiểm toán một cách chi tiết hơn. Đối với khách hàng
thường xuyên (Công ty ABC), để đảm bảo tính khách quan, tối đa là 3 năm
Công ty thay đổi trưởng nhóm kiểm toán trong mỗi cuộc kiểm toán. KTV thu
thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán kết hợp với thông tin trong hồ sơ
kiểm toán năm trước.
1.1 Lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty ABC
1.1.1 Thu thập thông tin cơ sở, thông tin về nghiã vụ pháp lý của
khách hàng.
Thu thập thông tin từ năm trước
Đối với khách hàng thường niên như Công ty ABC thì tất cả các thông
tin này được lưu trong hồ sơ kiểm toán thường niên tại Công ty, vì thế công
việc đầu tiên mà KTV cần làm là thu thập thông tin từ năm trước
Phỏng vấn
KTV tiến hành gặp gỡ, phỏng vấn Ban Giám đốc Công ty ABC để thu
thập thông tin về khách hàng, kiểm tra xem những đặc điểm kỳ này có thay
đổi so với kỳ trước không
Kiểm tra tài liệu
Để cập nhật về những thay đổi của Công ty ABC, KTV yêu cầu Ban
Giám đốc Công ty ABC cung cấp những tài liệu sau đây: Giấy phép kinh
doanh bổ sung, Bản cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu
chuyển tiền tệ, Thuyết minh Báo cáo tài chính và Báo cáo Giám đốc cam kết
Website: Email : Tel : 0918.775.368
17
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trách nhiệm trong việc chuẩn bị các Bản khai tài chính trình bày trung thực,
hợp lý.

1.1.2 Đánh giá chung về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng.
Dựa vào hiểu biết của kiểm toán viên
Việc dựa vào kinh nghiệm kiểm toán từ các cuộc kiểm toán trước, KTV
sẽ nhanh chóng thu được nhiều thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ của
khách hàng.
Phỏng vấn
Kiểm toán viên tiến hành phỏng vấn trực tiếp Ban Giám đốc Công ty
ABC về các chính sách và thủ tục của hệ thống kiểm soát nội bộ
Kiểm tra tài liệu
KTV thu thập các tài liệu liên quan đến việc thực hiện kiểm soát nội bộ
ở Công ty ABC bao gồm các tài liệu sau:
- Quy chế quản lý tài chính năm 2006;
- Quyết định của hội đồng quản trị về đơn giá tiền lương;
- Giấy phép đầu tư;
- Biên bản họp hội đồng quản trị, báo cáo tình hình thực hiện;
- Biên bản kiểm tra thuế.
Quan sát
Kiểm toán viên ghi chép những gì quan sát được thông qua việc tham
quan văn phòng làm việc, tham quan văn phòng làm việc, khu quản lý, khu
sản xuất.
1.1.3 Phân tích số liệu
*Phân tích xu hướng
*Phân tích tỷ suất
1.1.4 Đánh giá trọng yếu và rủi ro kiểm toán
- Đánh giá mức trọng yếu ban đầu
- Phân bổ mức trọng yếu cho từng khoản mục trên Báo cáo tài chính
Website: Email : Tel : 0918.775.368
18
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Kiểm toán viên AASC thường phân bổ theo tỷ lệ: hàng tồn kho hệ số 3,

công nợ hệ số 2, các tài khoản khác hệ số 1
Kết thúc giai đoạn này, KTV AASC tổng hợp các bằng chứng thu thập
được từ đó kiểm toán viên xác định mức trọng yếu và rủi ro cho từng khoản
mục, từ đó dự kiến mức độ thực hiện, dự kiến nội dung của cuộc kiểm toán.
1.2 Lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty XYZ
Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán tại Công ty XYZ, kiểm toán
viên cũng thực hiện theo các bước như đối với Công ty ABC.
1.2.1 Thu thập thông tin cơ sở và nghĩa vụ pháp lý của khách hàng.
Phỏng vấn
KTV phỏng vấn Ban Gíam đốc về quá trình thành lập và hoạt động của
Công ty
Kiểm tra tài liệu
KTV tiến hành kiểm tra các tài liệu sau đây:
- Các tài liệu pháp luật
- Các tài liệu về thuế
- Các tài liệu nhân sự
- Các tài liệu kế toán
Các tài liệu về hợp đồng
1.2.2 Đánh giá chung về hệ thống kiểm soát nội bộ của Công ty XYZ
Phỏng vấn
Nhóm kiểm toán tiến hành phỏng vấn kế toán trưởng của Công ty XYZ
để tìm hiểu tổ chức bộ máy và công tác kế toán
Kiểm toán viên cũng sử dụng bảng câu hỏi trong quá trình phỏng vấn
kế toán trưởng để thu thập thông tin về hệ thống kiểm soát nội bộ
Kiểm tra tài liệu
Website: Email : Tel : 0918.775.368
19
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Kết hợp các tài liệu mà KTV thu thập được trong bước thu thập thông
tin cơ sở, thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng và những tài liệu

KTV thu thập thêm: quy chế quản lý tài chính của Công ty, các quy định cụ
thể về quản lý vật tư, chi phí tiêu thụ…
Quan sát
KTV tiến hành quan sát phong cách làm việc của Ban Giám đốc, nhân
viên trong Công ty, hệ thống chứng từ sổ sách, quá trình ghi chép, sử dụng hệ
thống máy tính của nhân viên…để đánh giá việc thực hiện các thủ tục kiểm
soát, mức độ trung thực trong các thông tin thu thập được qua phỏng vấn,
kiểm toán viên ghi chép những gì quan sát được vào giấy tờ làm việc.
1.2.3 Phân tích
Đối với Công ty XYZ, kiểm toán viên cũng tiến hành phân tích xu
hướng và phân tích tỷ suất giống như đối với Công ty ABC.
* Phân tích xu hướng
*Phân tích tỷ suất
Đối với Công ty XYZ, KTV chỉ đánh giá ở mức độ khái quát về tính
trọng yếu và không thể hiện đầu đủ trên giấy tờ làm việc như đối với Công ty
ABC
1.3 Những nhận xét và so sánh việc lập kế hoạch kiểm toán tại 2
Công ty ABC và XYZ.
Để phục vụ cho cuộc kiểm toán hiểu quả, AASC đã xây dựng được quy
trình lập kế hoạch kiểm toán rất chặt chẽ và khoa học. Bên cạnh đó, các kiểm
toán viên còn rất linh hoạt và sáng tạo trong quá trình vận dụng các kỹ thuật
thu thập bằng chứng kiểm toán để có được một cuộc kiểm toán hiệu quả.
2.THỰC HIỆN KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN
Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, các KTV AASC tuân thủ theo
chương trình kiểm toán đã được xây dựng trước. Chương trình kiểm toán
Website: Email : Tel : 0918.775.368
20
Website: Email : Tel : 0918.775.368
được chi tiết thành: Tài liệu yêu cầu khách hàng chuẩn bị; Các mục tiêu kiểm
toán; Các thủ tục kiểm toán.

2.1 Kiểm toán khoản mục tiền đối với Công ty ABC
2.1.1Thử nghiệm kiểm soát
Tính toán
Để kiểm tra sự chính xác của số dư trên sổ cái tài khoản tiền mặt, kiểm
toán viên tính toán như sau: Dư cuối kỳ = Dư nợ đầu kỳ + Phát sinh nợ - Phát
sinh có trên các sổ chi tiết TK 111 và so sánh với kết quả tính toán được với
số liệu trên sổ cái TK 111, Bảng cân đối phát sinh, BCĐKT, Biên bản kiểm
kê quỹ tiền mặt.
Kiểm tra tài liệu
KTV lựa chọn những một số nghiệp vụ trên sổ chi tiết tiền để thực hiện
kiểm tra chi tiết bằng các thu thập các Phiếu thu, Phiếu chi tương ứng. KTV
kiểm tra hình thức của phiếu thu, phiếu chi có phù hợp với quy định hiện
hành hay không, kiểm tra tính liên tục của việc đánh số thứ tự các phiếu thu,
phiếu chi. Sau đó KTV tiến hành kiểm tra các chứng từ gốc
Nhằm khẳng định không có chi phí, doanh thu ghi nhận không đúng kỳ,
kiểm toán viên sẽ chọn ra một số nghiệp vụ kinh tế xảy ra trước và sau ngày
kế thúc niên độ 15 ngày và kiểm tra theo hướng: Các khoản thu, KTV kiểm
tra từ sổ cái xuống chứng từ, các khoản chi thì kiểm tra từ chứng từ lên sổ cái.
Tổng hợp kết quả kiểm toán TK111 trên trang giấy kết luận kiểm
*Kiểm tra chi tiết đối với khoản mục tiền gửi ngân hàng.
Tính toán
Đối với khoản mục TGNH, KTV cũng thực hiện tính toán như với
khoản mục tiền mặt, nhưng kết quả tính toán được sẽ đối chiếu với Sổ cái
TK112, Bảng cân đối phát sinh, BCĐKT, Giấy báo số dư khách hàng của
ngân hàng hoặc sổ phụ ngân hàng ngày 31/12/2006 và thấy khớp đúng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
21
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Kiểm tra tài liệu
Trước tiên, KTV lựa chọn các nghiệp vụ đáng chú ý trên sổ chi tiết

TGNH để thực hiện kiểm tra chi tiết, đối chiếu với các chứng từ gốc.
Đánh giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ
Tổng hợp kết quả kiểm toán TK 112 trên trang giấy kết luận kiểm toán
* Kiểm tra chi tiết đối với khoản mục tiền đang chuyển.
Kiểm tra tài liệu
2.2 Kiểm toán khoản mục tiền tại Công ty XYZ
2.2.1 Thử nghiệm kiểm soát
Phỏng vấn
Quan sát
Kiểm tra tài liệu
2.2.2Thủ tục phân tích
2.2.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết
Kiểm kê
Tại thời điểm kiểm toán ngày 2/5/2007, KTV tiến hành tham gia kiểm
kê quỹ cùng với nhân viên phòng kế toán.
Tính toán
Kiểm tra tài liệu
KTV tiến hành kiểm tra tất cả các khoản chi có số tiền >100.000 đ. Sau
khi kiểm tra KTV tiến hành ghi chép lại các vấn đề sai sót trên giấy làm việc.
Tổng hợp kết quả kiểm toán TK 111 trên trang giấy kết luận kiểm toán
*Kiểm toán chi tiết khoản mục tiền gửi
2.3 Những so sánh và nhận xét về việc áp dụng kỹ thuật thu thập
bằng chứng kiểm toán khi kiểm toán khoản mục tiền tại Công ty ABC và
Công ty XYZ.
Xuất phát từ hai khách hàng khác nhau mà KTV áp dụng các kỹ thuật
thu thập bằng chứng kiểm toán phù hợp với từng khách hàng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
22
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Với Công ty ABC, là khách hàng đã được Công ty AASC kiểm toán

năm trước. Vì vậy có thể dựa trên kinh nghiệm trước đây của KTV và qua
xem xét hồ sơ kiểm toán KTV sẽ giảm bớt các kỹ thuật kiểm tra không cần
thiết và tập trung vào các vấn đề dễ xảy ra sai phạm hơn. Còn đối với Công ty
XYZ là khách hàng mới nên KTV tập trung vào kiểm tra chi tiết nhiều hơn.
2.4 Kiểm toán khoản mục doanh thu tại Công ty ABC
2.4.1 Thử nghiệm kiểm soát
Phỏng vấn
KTV của AASC đặc biệt rất hay sử dụng thủ tục phỏng vấn kế toán
trưởng và các nhân viên kế toán về việc: doanh thu được ghi nhận khi nào,
qui trình bán hàng và việc theo dõi sổ như thế nào.
Kiểm tra tài liệu
Trước tiên kiểm toán viên tiến hành kiểm tra xem xét Bản quy chế nội
bộ của Công ty liên quan đến nghiệp vụ bán hàng. Đồng thời KTV kiểm tra
các chứng từ cần thiết cho một nghiệp vụ bán hàng và những yếu tố cần thiết
trên một hợp đồng, hóa đơn bán hàng… Xem xét các giấy tờ đảm bảo cho các
khoản chậm trả: giấy bảo lãnh, tài sản thế chấp.
Quan sát
Để khẳng định việc kiểm soát nội bộ có theo đúng quy định của Công
ty đặt ra hay không, KTV tiếp tục quan sát thực tế tại đơn vị.
Qua quá trình thực hiện các thử nghiệm kiểm soát cũng như kết quả các
thủ tục được các kiểm toán viên ghi chép vào hồ sơ kiểm toán và đi đến kết
luận hệ thống kiểm soát nội bộ của Công ty ABC có hiệu lực, rủi ro đối với
khoản mục doanh thu tại Công ty ABC là thấp.
2.4.2Thủ tục phân tích
Phân tích
Website: Email : Tel : 0918.775.368
23
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Thông qua thủ tục phân tích, KTV có thể phát hiện những biến động
bất thường đối với doanh thu, từ đó thu thập bằng chứng kiểm toán thích hợp.

Phỏng vấn
Kiểm toán tiến hành phỏng vấn Ban Giám đốc được biết nguyên nhân
tỷ số giá vốn/doanh thu năm 2006 thấp hơn so với 2005 là do Công ty đã xây
dựng lại định mức tiêu hao vật tư, tiết kiệm vật tư, tránh lãng phí so với năm
trước.
2.4.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết
Kiểm tra đối chiếu tài liệu tổng hợp
KTV tiến hành đối chiếu số liệu tổng cộng trên các sổ chi tiết TK 511
(chi tiết theo từng khách hàng) với số liệu trên sổ cái TK 511, với số liệu trên
báo cáo kết quả kinh doanh, thấy khớp đúng, không có sự chênh lệch nào.
KTV kiểm tra sự phân loại doanh thu theo thuế suất.
* Kiểm tra các khoản phát sinh tăng doanh thu
Kiểm tra tài liệu
KTV chọn mẫu các nghiệp vụ bán hàng được ghi chép trên nhật ký bán
hàng, các mẫu được chọn chiếm khoảng 65% doanh thu của Công ty, là các
nghiệp vụ lớn có dấu hiệu bất thường. KTV tiến hành đối chiếu nghiệp vụ bán
hàng với các chứng từ gốc có liên quan: đơn đặt hàng, hợp đồng kinh tế,
thanh lý hợp đồng, lệnh bán hàng, vận đơn, hóa đơn.
* Kiểm tra chia cắt niên độ kế toán
Khi kiểm tra chia cắt niên độ kế toán, kiểm toán viên kết hợp kỹ thuật
kiểm tra tài liệu và kỹ thuật tính toán.
Kiểm toán viên tiến hành chọn ra 15 hóa đơn trước và 15 hóa đơn sau
ngày khóa sổ và đối chiếu ngày tháng ghi trên hóa đơn với ngày thàng ghi
trên sổ chi tiết. Qua kiểm tra không có hóa đơn nào ghi nhầm niên độ kế toán.
* Kiểm tra các phát sinh giảm doanh thu
Website: Email : Tel : 0918.775.368
24
Website: Email : Tel : 0918.775.368
KTV tiến hành kiểm tra 100% các khoản giảm giá hành bán, hàng bán
bị trả lại, chiết khấu thương mại vì cho rằng khoản mục này rất dễ xảy ra sai

phạm.
Tổng hợp kết quả kiểm toán TK 511 trên trang giấy kết luận kiểm toán
2.5.Kiểm toán khoản mục doanh thu tại Công ty XYZ
2.5.1Thử nghiệm kiểm soát
Phỏng vấn
Qua phỏng vấn dược biết Công ty XYZ hoạt động trong lĩnh vực cung
ứng dịch vụ, chuyên vận chuyển các hàng hóa. Khách hàng của Công ty XYZ
được chia thành hai loại: khách hàng thường xuyên và khách hàng không
thường xuyên.
Kiểm tra tài liệu
Chọn ngẫu nhiên tháng 10 để kiểm tra, kiểm toán viên thấy bỏ sót 468
trường hợp khách hàng không thường xuyên không ghi vào báo cáo bán hàng.
2.5.2 Thủ tục phân tích
Khác với khi kiểm toán tại Công ty ABC, đối với Công ty XYZ kiểm
toán viên chỉ thực hiện phân tích doanh thu trong mối quan hệ với chi phí vận
chuyển mà Công ty hàng không A và Công ty tàu thủy B đã thực hiện với
Công ty XYZ hàng tháng.
2.5.3 Thủ tục kiểm tra chi tiết.
Đối với khách hàng thường xuyên, KTV tiến hành kiểm tra chi tiết theo
phương pháp chọn mẫu đối với khách hàng lớn của Công ty bằng cách đối
chiếu hợp đồng vận chuyển hàng tháng và thanh lý hợp đồng với báo cáo bán
hàng và hóa đơn ghi cuối tháng cho từng khách hàng.
KTV tiến hành kiểm tra toàn bộ các nghiệp vụ phát sinh đối với khách
hàng không thường xuyên các tháng 1, 12 năm 2006 và tháng 1 năm 2007
dựa trên kết quả phân tích và chọn ngẫu nhiên tháng 9 năm 2006.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
25