Ảnh hưởng của tỷ giá hối đoái đến hoạt động xuất khẩu tại Việt Nam Luận văn thạc sĩ

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR

NG

I H C KINH T TP. H CHÍ MINH

NGUY N TH HỒNG TRÂM

NH H

NG C A T GIÁ H I OÁI

N HO T

XU T NH P KH U T I VI T NAM
Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
Mã s

: 60.31.12

LU N V N TH C S KINH T

Ng

ih

ng d n khoa h c: PGS. TS. Tr n Hồng Ngân

TP. H Chí Minh, n m 2010

NG


L IC M
hồn thành

c lu n v n này, tơi ã nh n

c a th y cơ, gia ình, b n bè và
c m n

N

n th y Ngân, ng

ng nghi p.

i ã t n tình h

c r t nhi u s giúp

u tiên, tôi xin chân thành g i l i

ng d n, giúp

,

ng viên tơi trong

su t q trình hồn thành lu n v n.

Tơi c ng r t c m n
Chí Minh ã truy n
t i tr

n t t c các th y cô tr

i H c Kinh t TP. H

t nh ng ki n th c n n t ng trong 03 n m theo h c Cao h c

ng.
Tôi xin chân thành c m n

cho tôi

ng

n các b n bè

ng nghi p ã

ng viên, c v

tôi hồn thành t t lu n v n này.
Tơi xin chân thành c m n./.

Tp. H Chí Minh, ngày 24 tháng 12 n m 2010
Tác gi

Nguy n Th Hoàng Trâm

M CL C
DANH M C CÁC B NG BI U…………………………………………………i
DANH M C

TH ……………………………………………………………..ii

DANH M C CÁC CH
L IM
CH

VI T T T……………………………………………..iii

U……………………………………………………………......…...1
NG1: T NG QUAN V CHÍNH SÁCH T

GIÁ H I

ỐI VÀ XU T

NH P KH U
1.1. C s lý lu n v t giá h i oái……………………………………………….4
1.1.1. Khái ni m v t giá h i ối………………………………………………...4
1.1.2. C s hình thành t giá h i oái…………………………………………….4
1.1.3. Phân lo i t giá h i ối…………………………………………………….5
1.1.4. Chính sách t giá h i ối…………………………………………………..7
1.2. Xu t nh p kh u và các y u t

nh h

ng

n xu t nh p kh u………………..8

1.2.1. Ý ngh a xu t kh u

i v i phát tri n kinh t ………………………………..8

1.2.2. Ý ngh a nh p kh u

i v i phát tri n kinh t ………………………………10

1.2.3. Xu t kh u và các y u t

nh h

ng

n xu t kh u………………………..11

1.2.4. Nh p kh u và các y u t

nh h

ng

n nh p kh u……………………….13

1.3. Tác

ng c a t giá h i oái

n xu t nh p kh u……………………………14

1.3.1. Hi u ng c a phá giá lên cán cân th

ng m i……………………………..14

1.3.2. H s co giãn xu t nh p kh u và i u ki n Marshall-Lerner……………...17
1.4. Bài h c kinh nghi m c a các n

c v chính sách t giá

khuy n khích xu t

nh p kh u…………………………………………………………………………19
1.4.1. Kinh nghi m i u hành t giá

Trung Qu c……………………………...19

1.4.2. Kinh nghi m i u hành t giá

Nh t B n………………………………...24

1.4.3. Kinh nghi m i u hành t giá

Argentina………………………………...29

1.5. Nh ng bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam………………………………….32

CH

NG 2: TH C TR NG TÌNH HÌNH XU T NH P KH U VÀ CHÍNH

SÁCH T GIÁ H I OÁI C A VI T NAM TRONG TH I GIAN QUA
2.1. T ng quan v tình hình ho t
gian qua (t 2004
2.1.1. T ng tr

ng xu t nh p kh u c a Vi t Nam trong th i

n 2009)……………………………………………………...35

ng kinh t Vi t Nam th i k 2004

n 2009……………………35

2.1.2. Th c tr ng xu t nh p kh u c a Vi t Nam…………………………………37
2.1.2.1. Kim ng ch xu t, nh p kh u……………………………………………...37
2.1.2.2. C c u m t hàng xu t nh p kh u………………………………………...43
2.1.2.3. Th tr

ng xu t nh p kh u……………………………………………….45

2.1.2.4. Chính sách xu t nh p kh u c a Vi t Nam……………………………….47
2.1.3. nh h

ng c a xu t nh p kh u

n t ng tr

ng kinh t Vi t Nam……….48

2.2. T giá h i oái và chính sách t giá h i ối

Vi t Nam…………………..51

2.2.1. Cung ngo i t ………………………………………………………………51
2.2.2. C u ngo i t ……………………………………………………………….54
2.2.3. T giá h i ối và chính sách t giá h i oái
2.3. Th c tr ng tác

ng c a t giá h i oái

Vi t Nam………………..56

n ho t

ng xu t nh p kh u c a

Vi t Nam………………………………………………………………………….58
2.4. Di n bi n và c ch

i u hành t giá n m qua………………………………66

2.5. Xây d ng mơ hình h i quy phân tích nh h
nh p kh u nh m
bi n

cl

ng c a t giá h i oái

n xu t

ng giá tr trung bình c a bi n ph thu c v i các giá tr c a

c l p……………………………………………………………………….70

2.5.1. Ph

ng trình h i quy nh h

2.5.1.1. Phân tích s t

ng c a t giá h i oái

ng quan gi a bi n

n nh p kh u………70

c l p v i bi n ph thu c………….70

2.5.1.2. Phân tích k t qu c a mơ hình…………………………………………...72
2.5.1.3. Ki m

nh gi thi t c a mơ hình…………………………………………73

2.5.1.4. Ki m tra s vi ph m gi thuy t c a mơ hình…………………………….74
2.5.2. Ph

ng trình h i quy nh h

2.5.2.1. Phân tích t

ng c a t giá h i oái

ng quan gi a t ng bi n

n xu t kh u………77

c l p v i bi n ph thu c……….77

2.5.2.2. Phân tích k t qu c a mơ hình…………………………………………...79


2.5.2.3. Ki m

nh gi thi t c a mơ hình…………………………………………80

2.5.2.4. Ki m tra s vi ph m gi thuy t c a mơ hình…………………………….81

CH

NG 3: HỒN THI N CHÍNH SÁCH T

KHÍCH HO T

3.1.

GIÁ H I

ỐI

KHUY N

NG XU T NH P KH U T I VI T NAM

i u hành t giá nh m m c tiêu nâng cao n ng l c c nh tranh hàng hóa

th i n

ng

nh phát tri n kinh t ………………………………………………….…84

3.1.1. i u ch nh t ng t giá h i ối…………………………………………….84
3.1.2. Khơng nên phá giá m nh

ng n i t ……………………………………..84

3.1.3. L a ch n chính sách t giá trong vi c duy trì kh n ng c a hàng hóa…….85
3.1.4. L a ch n c ch t giá th n i có s ki m sốt c a Nhà n
3.2. Hồn thi n chính sách t giá h i ối

n

nh kinh t v mơ……………..87

3.2.1. Duy trì c ch t giá th n i có qu n lý c a Nhà n
3.2.2. Hoàn thi n công tác qu n lý ngo i h i

c…………….86

c…………………….87

Vi t Nam………………………..87

3.2.3. Th c hi n chính sách a ngo i t …………………………………………..88
3.2.4. Ph i h p các chính sách kinh t v mô

ho t

ng can thi p vào t giá

t

hi u qu cao………………………………………………………………………89
3.2.5.

i v i th tr

ng ngo i h i và t giá h i oái……………………………89

3.3. Ngân hàng Nhà n
3.4. Gi i pháp

c c n can thi p vào th tr

y m nh xu t kh u và n

ng vàng…………………….90

nh t giá………………...……….91

3.4.1. V chính sách xu t nh p kh u……………………………………………..91
3.4.2. V hàng rào phi thu quan………………………………………………....93
3.4.3. V chính sách khuy n khích

ut n

c ngồi…………………………...93

3.4.4. Nâng cao s c c nh tranh c a hàng hóa Vi t Nam…………………………93
3.4.5.

y m nh ho t

ng xúc ti n th

ng m i…………………………………93

3.4.6. C i cách th t c hành chính ……………………………………………….94
K T LU N………………………………………………………………………95
PH L C 1. Ch S GDP Danh Ngh a Và GDP Th c…………………………..97
PH L C 2. Ch S GNI Danh Ngh a Và GNI Th c……………………………97
PH L C 3. Ch S T ng Tr

ng GDP th gi i………………………………...98


PH L C 4. Ch S Giá Tiêu Dùng c a M Và CPI Vi t Nam…………………98
PH L C 5. T Giá H i oái Danh Ngh a Và T Giá H i ối Th c………....99
PH L C 6. Mơ Hình H i Quy B Sung V i Bi n Ph Thu c Là ER………….99
PH L C 7. Mơ Hình H i Quy B Sung V i Bi n Ph Thu c Là GNIg……...100
PH L C 8. Mơ Hình Ki m

nh Hi n T

ng Ph

ng Sai Không

ng

u

White Heteroskedasticity Test…………………………………………………..101
PH L C 9. Mơ Hình H i Quy Ki m

nh Hi n T

ng T T

ng Quan c a Mơ

Hình IM………………………………………………………………………….102
PH

ng

L C 10. Mơ Hình H i Quy Kh c Ph c Hi n T

ng Ph

ng Sai Khơng

u C a Mơ Hình IM…………………………………………………….103

PH L C 11. Mơ Hình H i Quy B Sung c a Mơ Hình G c EX……………..104
PH L C 12. Mơ Hình H i Quy B Sung C a Mơ Hình G c EX…………….105
PH L C 13. Mơ Hình H i Quy Ki m
ng

nh Hi n T

ng Ph

ng Sai Khơng

u c a Mơ Hình G c EX………………………………………………..106

PH L C 14. Mơ Hình Kh c Ph c Hi n T

ng Ph

ng Sai Khơng

ng

u

C a Mơ Hình G c EX……………………………………………………....…..107
PH L C 15. Mơ Hình Kh c Ph c Hi n T

ng T T

ng Quan……………..108

TÀI LI U THAM KH O..................................................................................109


L IM

U

Th

ng m i và h i nh p qu c t

ã và ang

quan tâm trong giai o n hi n nay và nó
h n 10 n m

c h u h t các qu c gia

c bi t

c nhìn nh n là m t xu th khách quan. Sau

i m i, n n kinh t Vi t Nam ang t ng b

c h i nh p v i kinh t th

gi i. Tồn c u hóa và h i nh p kinh t qu c t càng tr nên quan tr ng h n
Vi t Nam ang ph n
m tn

u tr thành m t n

c công nghi p vào n m 2020. Xu t phát t

c nông nghi p kém phát tri n, chúng ta c n nhi u v n

cơng ngh tiên ti n t bên ngồi, khơng có con
kh u
tn

iv i

nh p kh u thi t b

ng nào khác là ph i t ng c

ng xu t

tích l y v n áp ng cho nhu c u nh p kh u, cho s nghi p công nghi p hóa
c.

Trong kho ng 15 n m qua k t khi chúng ta b t

nh p kh u, n n kinh t

ã t ng tr

ng khá. Ho t

u chú tr ng ho t

ng th

ng xu t

ng m i qu c t tr thành

ng l c ch y u cho s phát tri n kinh t .
Nhìn nh n v n

xu t nh p kh u, chúng ta không th b qua v n

h i ối. Vai trị c a t giá trong th
h n, nh h

ng tr c ti p

ng m i toàn c u ngày càng tr nên quan tr ng

n xu t nh p kh u. N u

l i cho các nhà xu t kh u b i hàng hóa Vi t Nam ã

ng ti n Vi t Nam lên giá s b t
t lên m t cách t

l i s làm cho các nhà nh p kh u b t l i. Vì v y, hi u bi t v t giá và d
bi n

v t giá

ng

i, ng

c

oán úng s

ng v t giá h i oái là vi c c n thi t.
Trong th i gian g n ây, v n

ng và gây nhi u tranh lu n.

t giá h i ối

i u này

c cơng b vào cu i n m 2008,

Vi t Nam ã có nhi u bi n

c minh ch ng t biên

n tháng 3/2009 biên

t giá +/- 3%

t giá VN /USD

c

i u ch nh +/- 5% v i t giá bình quân liên ngân hàng sau l n i u ch nh cu i cùng là
17.034 VN /USD,

n

u n m 2010, Ngân hàng Nhà N

c ã i u ch nh t ng t giá

bình quân liên ngân hàng lên 17.491 VN /USD trong tháng 1 và qua tháng 2 t ng lên
18.544 VN /USD và gi m biên
tr

xu ng còn +/3%. C ng trong th i gian này trên th

ng t do giá USD liên t c t ng cao, các NHTM công b t giá k ch tr n. Trong khi

1

ó, t c

t ng tr

ng kinh t bình quân c a n

v i n m 2008 là 6.78% trong ó xu t kh u
kh u

c ta n m qua

t 5.32% gi m h n so

t 56,58 t gi m 9.7% so v i 2008, nh p

t 68,83 t gi m 14.7% so v i 2008. Nh v y, nguyên nhân làm kim ng ch xu t

nh p kh u là do âu? S m t giá c a
kh u? Vì v y

ng Vi t Nam có nh h

ng gì

n xu t nh p

hi u rõ h n v m i quan h gi a t giá h i oái và xu t nh p kh u, t

giá t ng có d n t i t ng tr

ng xu t kh u hay khơng và ng

c l i có t giá gi m có l i

cho nh p kh u khơng? Và chính sách v t giá và xu t nh p kh u nào phù h p cho Vi t
Nam. Tôi ã ti n hành nghiên c u

tài: “ nh h

ng c a t giá h i ối

có cái nhìn c th h n v ho t

ng xu t nh p kh u t i Vi t Nam”

nh p kh u và c ch t giá cùng v i nh ng chính sách phù h p
M C ÍCH NGHIÊN C U C A
V iv n

ang

ng xu t

gi i quy t v n

.

TÀI:

c quan tâm r t nhi u v t giá h i ối

nay nh th nào. M c ích c a

n ho t

tài nh m phân tích nh h

Vi t Nam hi n

ng c a t giá h i oái

ho t

ng xu t nh p kh u t i Vi t Nam c ng nh nh ng v n

quan

n

n t giá h i ối.
T

ó,

a ra các gi i pháp nh m nâng cao ho t

th tr

ng xu t nh p kh u và n

nh

ng ngo i t .

PH

b c xúc hi n nay liên

NG PHÁP NGHIÊN C U
th c hi n
1. Ph

tài, chúng ta s d ng các ph

ng pháp sau:

ng pháp thu th p s li u: Ngu n s li u s d ng trong

tài

c thu th p

ch y u t Niên giám thông kê, Ngân hàng th gi i (WB), Qu ti n t th gi i
(IMF), t p chí kinh t phát tri n, tài li u trên Internet…, s li u mơ t tình hình
xu t nh p kh u c a Vi t Nam trong các n m qua, ngu n s li u
theo n m và tình hình ho t
2. Ph
t

ng c a th tr

ng pháp thu th p s li u: ph

ng ngo i h i trong 10 n m qua.

ng pháp so sánh, ph

ng quan.

2

c th hi n

ng pháp h i quy


PH M VI NGHIÊN C U
tài t p trung phân tích nh h

ng c a t giá h i ối

nh p kh u t i Vi t Nam trong giai o n t 2000

n ho t

ng xu t

n 2009

K T C U LU N V N
Lu n v n g m 3 ch

ng:

Ch

ng 1: T ng quan v chính sách t giá h i oái và xu t nh p kh u

Ch

ng 2: Th c tr ng tác

ng c a t giá h i oái

n ho t

ng xu t nh p kh u c a

Vi t Nam trong th i gian qua.
Ch

ng 3: Gi i pháp hồn thi n chính sách t giá h i oái

xu t nh p kh u t i Vi t Nam.
K T LU N

3

khuy n khích ho t

ng


CH

NG 1

T NG QUAN V CHÍNH SÁCH T GIÁ H I OÁI
VÀ XU T NH P KH U

1.1. C s lý lu n v t giá h i oái
1.1.1. Khái ni m v t giá h i oái
T giá h i oái (TGH ) Là m t v n
n

ph c t p, là công c c b n c a Nhà

c trong quá trình qu n lý và i u hành v mơ. Có nhi u khái ni m khác nhau v t

giá h i oái:
Samuelson – nhà kinh t h c ng
n

c này l y ti n c a m t n

là t giá

i Úc: TGH là

ng ti n n

ng ti n c a m t n

i Anh : TGH

là giá

c bi u hi n qua giá c a m t lo i ti n t khác.

Các khái ni m trên

u ph n ánh m t s khía c nh khác nhau c a TGH nh ng

ta có th khái ni m chung v TGH
ng ti n v i nhau ho c ng
n

c nào ó thì

c khác.

Christopher Pass và Bryan Lowes – nhà kinh t h c ng
c a m t lo i ti n t

i ti n c a m t

c khác.

Stayler – nhà kinh t h c ng

b ng giá tr c a m t s

i M : TGH

c này th hi n b ng s l

là: s so sánh m i t

ng quan giá tr gi a hai

i ta có th nói t giá h i oái là giá c c a
ng

n v ti n t n

n v ti n t

c khác.

1.1.2. C s hình thành t giá h i oái
L ch s ti n t th gi i, ã tr i qua các ch
ch

ti n t khác nhau, do ó trong các

khác nhau c a l u thông ti n t , t giá h i ối

c hình thành trên c s khác

nhau.

• Trong ch
xác

b n v vàng thì t giá h i ối c a các

nh trên c s

ng giá vàng (gold parity), ngh a là thông qua vi c so sánh n i

dung vàng pháp
y u t th tr

nh c a các

ng ti n các n

ng ti n ó v i nhau. N u khơng có nh ng tác

ng thì t giá h i oái b ng v i
4

ng giá vàng. Ch

c

c

ng c a

b n v vàng là ch

ti n t r t n
xoay quanh

nh, cho nên t giá h i ối c a ti n t ít bi n

ng. T giá dao

ng

ng giá vàng.

• Trong ch

l u thông gi y b c ngân hàng không chuy n

giá h i oái gi a các

ng ti n các n

c

c d a trên t

i ra vàng thì t

ng quan

ng giá s c mua

c a chúng (Purchasing Power Parity - vi t t t là PPP) ngh a là d a trên ch s giá c
bình quân c a “r ” hàng hoá và d ch v nh t
th c hi n trên nh ng th tr
khơng chuy n

i

ng

nh tính b ng

ng ti n c a 2 n

c

c

c l a ch n. Khi l u thông gi y b c ngân hàng

c ra vàng tr nên ph bi n thì l m phát ti n t là không tránh

kh i. Trong i u ki n l m phát, s c mua
ng, t giá h i ối ln bi n

i n i và

i ngo i c a ti n t luôn bi n

ng.

1.1.3. Phân lo i t giá h i oái
T giá h i ối có nhi u lo i và

c phân lo i d a trên các c n c sau:

C n c vào nghi p v kinh doanh ngo i h i: là t giá do các NHTM công b
áp d ng trong giao d ch h ng ngày
T giá mua vào – Bid Rate: là t giá mà t i ó Ngân hàng y t giá s n sàng
mua vào

ng ti n y t giá

T giá bán ra - Ask Rate (or offer ): là t giá mà t i ó Ngân hàng y t giá
s n sàng bán ra

ng ti n y t giá

T giá giao ngay – Spot Rate: là t giá

c th a thu n hôm nay nh ng vi c

thanh toán x y ra trong vòng 2 ngày làm vi c ti p theo.
T giá k h n – Forward rate: là t giá

c th a thu n hơm nay nh ng vi c

thanh tốn x y ra t 3 ngày làm vi c tr lên.
T giá m c a – Opening Rate: là t giá áp d ng cho h p

ng giao d ch

u

tiên trong ngày.
T giá óng c a – Closing Rate: là t giá áp d ng cho h p
c giao d ch trong ngày. Thông th
c a các h p

ng ã

ng cu i cùng

ng Ngân hàng không công b t giá

c ký k t trong ngày mà ch công b t giá óng c a.

5


T giá óng c a là m t ch tiêu ch y u v tình hình bi n

ng t giá trong

ngày. T giá óng c a hơm nay khơng nh t thi t ph i là t giá m c a ngày
hơm sau nh ng nó là c s quan tr ng giúp NHNN xác
giao d ch

nh t giá c a phiên

u tiên ngày hôm sau.

T giá chéo – Crossed Rate: là t giá gi a hai

ng ti n

c suy ra t

ng

ti n th ba ( ng ti n trung gian)
T giá ti n m t – Bank note Rate: là t giá ti n m t áp d ng cho ngo i t kim
lo i, ti n gi y, séc du l ch và th tín d ng. Thơng th

ng t giá ti n m t th p

h n và t giá bán ti n m t cao h n t giá chuy n kho n.
T giá i n h i: là t giá chuy n ngo i h i b ng i n. Ngày nay, do ngo i
h i

c chuy n ch y u là b ng i n nên t giá niêm y t t i các Ngân hàng

là t giá i n h i
T giá th h i là t giá chuy n ngo i h i b ng th (không ph bi n).
C n c vào c ch

i u hành chính sách t giá:

T giá chính th c (official Rate):
bình qn trên th tr

ng ngo i t liên ngân hàng là t giá do NHTW cơng

b , nó ph n ánh chính th c v giá tr
th c

c áp d ng

quan khác
là c s

Vi t Nam ngày nay là t giá giao d ch

i ngo i c a

tính thu xu t nh p kh u và m t s ho t

n t giá chính th c. Ngoài ra,
các NHTM xác

T giá ch

biên
c
thay

dao

nh t giá kinh doanh trong biên

en – Black Market Rate: là t giá

ng ch

i áp l c cung c u c a th tr

nh bu c NHTW ph i th

cho phép.

c hình thành bên ngoài h
en quy t

nh – Fixed Rate: là t giá do NHTW công b c
ng h p. D

ng liên

Vi t Nam t giá chính th c cịn

th ng Ngân hàng do quan h cung c u trên th tr
T giá c

ng n i t . T giá chính

ng

nh

nh trong m t

duy trì t giá

ng xuyên can thi p, làm cho d tr qu c gia

i.

6


T giá th n i hoàn toàn – Freely Floating Rate: là t giá
hoàn toàn theo quan h cung c u trên th tr

c hình thành

ng, NHTW khơng h can thi p.

T giá th n i có i u ti t – Managed Floating Rate: là t giá
nh ng NHTW ti n hành can thi p

t giá bi n

ng theo h

c th n i
ng có l i cho

n n kinh t .
C nc m c

nh h

ng lên cán cân th

T giá danh ngh a gi a 2

ng ti n

ng m i:
c chia theo 2 cách:(1) giá c a

ng

n i t tính theo ngo i t ; (2) giá c a ngo i t tính theo n i t nh ng TGH
danh ngh a là giá c a

ng ngo i t tính theo n i t và kí hi u là E. TGH

gi a ngo i t và n i t thay
s thay

i t ng gi , t ng phút trong t ng ngày. Nh ng

i này g i là t ng giá danh ngh a hay gi m giá danh ngh a. Theo

nh ngh a thì TGH
giá n i t t

danh ngh a là giá c a ngo i t theo n i t thì s t ng

ng ng v i gi m giá TGH và ng

c l i.

T giá h i oái th c là t giá mà giá c a hàng n

c ngồi tính theo hàng n i,

c ký hi u là e: e = E*p *P/ P
Trong ó:

Ep là TGH danh ngh a
P* là giá n

c ngoài

P là giá trong n
M t s t ng giá t

ng

c

i c a hàng n i tính theo hàng ngo i

là s t ng giá th c; m t s gi m giá t

ng

cg i

i c a hàng n i theo hàng ngo i

c g i là gi m giá th c.
Theo

nh ngh a thì m t s t ng t giá th c t

TGH th c, và m t s gi m giá th c t

ng ng v i gi m

ng ng v i t ng TGH th c.

1.1.4. Chính sách t giá h i ối:
Chính sách t giá h i ối là chính sách c a m i n
h i ối c a n
c an

c ó hay là cách tính t giá

ng ti n c a n

c khác và các bi n pháp qu n lý nó, là nh ng ho t

7

c l a ch n lo i hình t giá
c mình so v i

ng ti n

ng c a chính ph thơng


qua c ch
giá c

i u hành t giá và h th ng các công c can thi p nh m duy trì m t m c t

nh hay tác

ng t giá bi n

ng

n m c c n thi t phù h p v i m c tiêu

chính sách ti n t qu c gia.
Chính sách t giá h i ối là m t chính sách l n trong l nh v c kinh t

i ngo i

nói riêng và l nh v c kinh t nói chung. Chính sách t giá h i oái bao g m các bi n
pháp liên quan

n vi c hình thành các quan h s c mua gi a

ng ti n c a m t n

so v i s c mua c a ngo i t khác. Chính sách t giá h i ối chú tr ng 2 v n

v n

l a ch n ch

t giá h i oái và v n

c

l n:

i u ch nh t giá h i ối.

Chính sách t giá h i ối có v trí nh m t b ph n quan tr ng c a chính sách
ti n t và chính sách tài chính qu c gia. Do v y, vi c
sách t giá có nh h

ng

ngồi, l m phát, chi u h
1.2.

nh h

ng i u ch nh c a chính

n các khía c nh kinh t v mơ nh ngo i th
ng v n

Xu t nh p kh u và y u t

1.2.1. Ý ngh a c a xu t kh u
Xu t kh u là m t ho t

ng, n n

c

ng c a các dịng v n, cơng n vi c làm.
nh h

ng

n xu t nh p kh u

i v i phát tri n kinh t
ng c b n c a ho t

ng kinh t

i ngo i là ph

ng

ti n thúc

y n n kinh t phát tri n. Vi c m r ng xu t kh u

cho

c và cho nhu c u nh p kh u hàng hóa ph c v cho s phát tri n kinh t ,

Nhà n

tn

c ã và ang th c hi n các bi n pháp thúc

xu t kh u, m r ng s n xu t
cho

tn

t ng thu nh p ngo i t

y các ngành kinh t h

ng theo

gi i quy t công n vi c làm và t ng thu nh p ngo i t

c. Nh v y, xu t kh u có ý ngh a r t quan tr ng trong vi c phát tri n kinh

t :
Xu t kh u t o ngu n v n ch y u cho nh p kh u, ph c v cho công nghi p
hóa.
Cơng nghi p hóa

tn

c theo nh ng b

c i thích h p là con

kh c ph c tình tr ng nghèo ói và ch m phát tri n c a n
m t th i gian ng n òi h i ph i có m t s v n l n

c ta. Cơng nghi p hóa trong

nh p kh u máy móc thi t b và

cơng ngh tiên ti n. Ngu n v n nh p kh u này có th t

8

ng t t y u

ut n

c ngoài, vay n -


vi n tr , thu t d ch v du l ch, d ch v ngo i t , xu t kh u lao
tr ng nh t

nh p kh u, cơng nghi p hóa

quy mơ và t c

t ng tr

tn

ng...Ngu n v n quan

c là xu t kh u. Xu t kh u quy t

nh

ng c a nh p kh u.

Xu t kh u óng góp vào vi c chuy n d ch c c u kinh t , thúc

y s n xu t

phát tri n
Xu t kh u chính là coi th tr
quan tr ng

t ch c s n xu t.

kinh t , thúc

ng và

c bi t là th tr

i u này có tác

ng th gi i là h

ng tích c c

ng

n chuy n d ch c c u

y s n xu t.

Xu t kh u t o i u ki n cho các ngành có c h i phát tri n thu n l i
Xu t kh u t o ra kh n ng m r ng th tr
và n

ng tiêu th , góp ph n cho phát tri n

nh
T o i u ki n m r ng kh n ng cung c p

l c s n xu t trong n

u vào cho s n xu t, nâng cao n ng

c

Xu t kh u là ph

ng ti n quan tr ng t o ra v n và k thu t, cơng ngh t th

gi i bên ngồi vào Vi t Nam nh m hi n

i hóa n n kinh t c a

tn

c, t o ra n ng

l c s n xu t m i.
Xu t kh u s làm cho hàng hóa c a chúng ta tham gia vào cu c c nh tranh trên
th tr

ng th gi i v giá c và ch t l

ng

Xu t kh u òi h i các doanh nghi p ph i luôn
qu n tr s n xu t kinh doanh, thúc
Xu t kh u có tác
thi n

i m i và hồn thi n công vi c

y s n xu t m r ng th tr

ng tích c c

ng

n vi c gi i quy t công n vi c làm và c i

i s ng c a nhân dân:
S n xu t hàng hóa xu t kh u là n i thu hút hàng tri u lao

có thu nh p khơng th p. Xu t kh u còn t o ra ngu n v n
dùng thi t y u ph c v

ng vào làm vi c và

nh p kh u v t ph m tiêu

i s ng và áp ng ngày m t phong phú thêm nhu c u tiêu

dùng c a nhân dân.

9


Xu t kh u là c s

m r ng và thúc

y các quan h kinh t

i ngo i n

c

ta
Xu t kh u và các quan h kinh t

i ngo i có tác

ng qua l i ph thu c l n

nhau. Có th ho t

ng xu t kh u có s m h n các ho t

t o i u ki n thúc

y quan h này phát tri n. Chính các quan h kinh t

l i t o ti n

y m nh xu t kh u

c coi là v n

tri n kinh t và th c hi n công nghi p hóa- hi n
1.2.2. Ý ngh a c a nh p kh u

ng cơng nghi p hóa

i hóa

phát tri n kinh t cân

có ý ngh a chi n l
tn

c

phát

c.

tn

y nhanh quá trình chuy n d ch c c u kinh t

c.

Nh p kh u giúp b sung k p th i nh ng m t cân
i và n

i c a n n kinh t

mb o

nh. M t n n kinh t mu n phát tri n t t c n

i theo nh ng t l nh t

hóa và l

i ngo i này

i v i phát tri n kinh t

Nh p kh u t o i u ki n thúc

s cân

i ngo i khác và

cho m r ng xu t kh u.

Nh v y,

theo h

ng kinh t

nh nh cân

mb o

i gi a tích l y và tiêu dùng, gi a hàng

ng ti n trong l u thông, gi a xu t kh u v i nh p kh u và cán cân thanh tốn

qu c t .
Nh p kh u góp ph n c i thi n và nâng cao m c s ng c a nhân dân: nh p kh u
có vai trò làm th a mãn nhu c u tr c ti p c a nhân dân v hàng tiêu dùng mà trong
n

c không s n xu t

c nh thu c ch a b nh, th c ph m, l

ng th c… m b o

u

vào cho s n xu t, khôi ph c l i nh ng ngành ngh c , m ra nh ng ngành ngh m i
t o vi c làm n

nh cho ng

i lao

Nh p kh u có vai trị tích c c
s n xu t hàng xu t kh u, t o môi tr
kh u ra n

ng.
n thúc

y s n xu t: nh p kh u t o

ng thu n l i cho vi c m r ng th tr

c ngoài.

10

u vào cho
ng xu t


1.2.3. Xu t kh u và các y u t

nh h

ng

n xu t kh u

* Xu t kh u
Xu t kh u là ho t

ng mua bán hàng hóa ho c d ch v c a m t qu c gia mà

sang qu c gia khác nh m phát tri n s n xu t kinh doanh và

i s ng. Xu t kh u c a

m t qu c gia là nh p kh u c a qu c gia khác. Hàng hóa xu t kh u là hàng hóa khác
bi t so v i hàng hóa tiêu dùng trong n
qua trung gian nhi u, ch t l
dùng c a n
thanh tốn th

c. Th tr

ng r ng l n khó ki m sốt, mua bán

ng hàng hóa ph i áp ng

c nh p kh u, k thu t và môi tr

ng

c nhu c u c a ng

t tính c nh tranh cao.

i tiêu
ng ti n

ng là ngo i t m nh và hàng hóa ph i v n chuy n qua biên gi i, c a

kh u các qu c gia khác nhau nên ph i tuân th các t p quán qu c t c ng nh các lu t
l khác.
Cùng v i nh p kh u, xu t kh u là m t trong hai hình th c c b n quan tr ng nh t
c a th

ng m i qu c t . Nó khơng ph i là hành vi bán hàng riêng l mà là c h th ng

các quan h mua bán ph c t p có t ch c c bên ngồi l n bên trong nh m m c tiêu l i
nhu n, thúc

y s n xu t hàng hóa và chuy n

* Các y u t

nh h

ng

i c c u kinh t .

n xu t kh u:

Thu xu t kh u
Thu xu t kh u

c coi là công c

i u ti t và qu n lý xu t kh u. Thu này

c ánh vào hàng hóa xu t kh u nh m h n ch hay khuy n khích xu t kh u. Theo
kinh nghi m nhi u n

c, n u dùng chính sách thu quan

làm cơng c cho chính

sách khuy n khích s n xu t thay th hàng nh p kh u s d n t i tình tr ng duy trì m t
ngành s n xu t kém hi u qu , kh n ng c nh tranh th p và cu i cùng ng

i tiêu dùng

b thi t
Trong n n kinh t h i nh p v i vi c buôn bán t do gi a các n
tranh gay g t v giá c và ch t l

c có s c nh

ng hàng hóa thì vi c s d ng chính sách thu s

khơng cịn h u hi u n a, b i thu xu t kh u ln làm cho giá c hàng hóa t ng cao so

v i khi không ánh thu hay thu su t b ng 0

11


T giá h i ối
Nhà n

c có th

i u ch nh giá tr ti n Vi t Nam t ng ho c gi m so v i ngo i t

không khuy n khích ho c khuy n khích xu t kh u. Nh ng c ng c n nh n m nh
r ng n u dùng t giá

khuy n khích xu t kh u khơng ph i là hồn tồn t t vì

cl i

trong xu t kh u thì l i b thi t h i trong nh p kh u. Do ó, c n gi i quy t úng

n

quan h t giá phù h p v i t ng th i k phát tri n kinh t và yêu c u CNH-H H

t

n

c.

Thu nh p n

c ngoài

Khi t ng thu nh p n

c ngoài d n t i t ng t ng c u c a n

b hàng hóa, d n t i xu t kh u t ng. Theo

c ngoài

i v i toàn

nh ngh a, xu t kh u ph thu c vào thu

nh p n

c ngoài (Y*) và t giá h i oái th c (e). Khi t ng t giá (e) d n t i t ng giá

t

i c a hàng hóa n

ng

c an

c ngồi tính theo hàng c a n

c xu t kh u h p d n h n m t cách t

ng

c xu t kh u, làm cho hàng

i nên d n t i xu t kh u t ng.

Quan h chính tr ngo i giao
Qu c gia mu n phát tri n th tr

ng xu t kh u thì tr

c h t ph i có

chính tr m c a h i nh p v i th gi i m t cách nh t quán và n
h ngo i giao ngo i th
ngo i giao ngo i th

ng thông qua các hi p
ng gi a các n

nh

ng l i

nh lâu dài, có quan

c ký h t. S thi t l p quan h

c óng vai trò quan tr ng trong vi c thúc

xu t kh u. Nó t o i u ki n thu n l i cho ho t

ng xu t kh u tìm ki m th tr

ng

y
i

tác.
Chính sách thu hút v n

ut n

c ngoài

ây là ph n quan tr ng trong chi n l
có v n

u t n

c ngồi (FDI) có nh h

ngu n v n cho n n kinh t , nh h
vi c làm cho ng

c t ng tr

i lao

ng

ng kinh t . Các doanh nghi p

n n n kinh t thông qua b sung

ng chuy n giao công ngh -n ng l c qu n lý, t o

ng và óng góp vào xu t kh u. Các doanh nghi p s d ng

FDI ph i t o ra nh ng c h i h p d n nhà

u t vào l nh v c xu t kh u.

12


Nh v y, chính sách thu hút s d ng FDI s có nh h

ng tích c c

i v i phát

tri n xu t kh u n u có nh ng chính sách khuy n khích v tài chính, nh ng u ãi v
th t c

i v i các DN có FDI mà có óng góp tích c c vào xu t kh u.
H n ng ch xu t kh u

H n ng ch xu t kh u là công c h n ch kh i l

m t hàng hay nhóm hàng. H n ng ch xu t kh u
n

ng xu t kh u cao nh t c a m t

c dùng

b o h hàng hóa trong

c, b o h tài nguyên thiên nhiên và nh ng m t hàng quý hi m.
Tín d ng xu t kh u
Nhà n

c s d ng cơng c tín d ng nh

khích cho vay
Nhà n

i u ch nh lãi su t theo h

ng khuy n

i v i các nhà kinh doanh xu t kh u, hình thành qu h tr xu t kh u.

c c n có nh ng chính sách tín d ng dài h n, cho các d án s n xu t và kinh

doanh hàng xu t kh u

i v i nh ng s n ph m có chu k dài h n

1.2.4. Nh p kh u và các y u t
* Nh p kh u là ho t
nhu c u trong n

nh h

ng

n nh p kh u

ng mua hàng hóa và d ch v t n

c ho c tái xu t nh m ph c v cho ho t

c ngoài ph c v cho

ng xu t nh p kh u c a n n

kinh t .
* Các y u t

nh h

ng

n nh p kh u:

T giá h i oái:

Nhân t này có ý ngh a quy t
ph

nh trong vi c xác

nh m t hàng, b n hàng,

ng án kinh doanh, quan h kinh doanh c a không ch m t doanh nghi p xu t nh p

kh u mà t i t t c các doanh nghi p kinh doanh xu t nh p kh u nói chung. S bi n
c a nhân t này s gây ra nh ng bi n
kh u. Ví d khi t giá h i oái c a
l i b t l i cho xu t kh u và ng

i

ng l n trong t tr ng gi a xu t kh u và nh p
ng ti n thanh tốn có l i cho vi c nh p kh u thì

c l i.

M t khác có r t nhi u lo i t giá h i oái: t giá h i oái c

nh, t giá h i oái

th n i, t giá h i oái th n i t do và t giá h i ối th n i có qu n lý. Vì v y khi
ti n hành b t c m t ho t

ng th

ng m i xu t nh p kh u nào, doanh nghi p c ng c n

13


n m v ng xem hi n nay qu c gia mà mình
nào, b i vi c n

nh này s có nh h

nh ho t

ng r t l n

ng ang áp d ng lo i t giá

n l nh v c s n xu t hàng xu t kh u

và kinh doanh hàng nh p kh u.
H n ng ch nh p kh u:
H n ng ch nh p kh u là m t gi i h n t i a v s l
kh u vào m t qu c gia.
kh u,

ây là nhân t

nh h

ng

a ra nh ng tiêu chu n kh c khe v ch t l

ng hàng hóa

c nh p

n nh p kh u làm h n ch nh p

ng s n ph m.

Thu nh p kh u:
M t s t ng thu nh p kh u s làm cho hàng hóa nh p kh u ph i ch u chi phí
cao h n hàng trong n

c, i u này làm gi m nh p kh u. Ví d , M

ã b o h ngành

nơng nghi p và may m c c a mình b ng cách ánh thu nh p kh u cao

iv im t

hàng này.
Thu nh p c a ng
n

c cao thì nhu c u

1.3. Tác

c: n u m c thu nh p c a ng

i dân trong n

i v i hàng n

c ngoài l n, d n

ng c a t giá h i oái

ng

ng m i

n cán cân th

l i c a cán cân thanh tốn khơng ch u nh h
ra, do ph m vi nghiên c u là tác

n nh p kh u t ng.

n xu t nh p kh u

1.3.1. Hi u ng c a phá giá lên cán cân th
Nhân t t giá ch tác

i dân trong

ng c a nh ng thay

ng c a t giá

ây tác gi ch trình bày n i dung tác

ng m i và d ch v , các b ph n còn
i c a t giá. Ngoài

i v i cán cân th

ng c a phá giá

ng m i nên sau

i v i cán cân th

ng m i mà

thôi.
Phá giá ti n t là làm gi m giá tr

ng n i t so v i các ngo i t khác. Phá giá

s làm t ng t giá danh ngh a kéo theo t giá th c t ng s kích thích xu t kh u và h n
ch nh p kh u, c i thi n cán cân th

ng m i.

Khi t giá t ng (phá giá), giá xu t kh u r
kh u tính theo

ng n i t t ng

i khi tính b ng ngo i t , giá nh p

c g i là hi u ng giá c . Khi t giá gi m làm giá

hàng xu t kh u r h n ã làm t ng kh i l

ng xu t kh u trong khi h n ch kh i l

14

ng


nh p kh u. Hi n t
hay

ng này g i là hi u ng kh i l

ng. Cán cân th

c c i thi n tùy thu c vào hi u ng giá c và hi u ng s l

ng m i x u i

ng cái nào tr i h n.

Trong ng n h n, khi t giá t ng trong lúc giá c và ti n l

ng trong n

i c ng nh c s làm giá hàng hóa xu t kh u r h n, nh p kh u tr nên
h p

ng xu t kh u ã

huy

ng

ngu n l c

ct

t h n: các

c ký k t v i t giá c , các doanh nghi p trong n
s n sàng ti n hành s n xu t nhi u h n tr

nhu c u xu t kh u t ng lên, c ng nh nhu c u trong n

ng

c ch a

c nh m áp ng

c t ng lên.

Ngoài ra, trong ng n h n, c u hàng nh p kh u khơng nhanh chóng gi m cịn do
tâm lý ng

i tiêu dùng. Khi phá giá, giá hàng nh p kh u t ng lên, tuy nhiên, ng

dùng có th lo ng i v ch t l

ng hàng n i hay trong n

i tiêu

c ch a có hàng thay th x ng

áng hàng nh p làm cho c u hàng nh p kh u ch a th gi m ngay.
Do ó, s l
s l

ng hàng xu t kh u trong ng n h n khơng t ng lên nhanh chóng và

ng hàng nh p c ng không gi m m nh. Vì v y, trong ng n h n hi u ng giá c có

tính tr i h n hi u ng s l
hàng n i
c ng

ng làm cho cán cân th

a gi m ã kích thích s n xu t trong n

th i gian ti p c n và so sánh ch t l

ng m i x u i. Trong dài h n, giá
c và ng

ng hàng trong n

khác, trong dài h n, doanh nghi p có th i gian t p h p
l

ng s n xu t. Lúc này s n l

hi u ng giá c làm cán cân th
ng cong J là m t

ng b t
ng m i

i tiêu dùng trong n

c

c v i hàng nh p. M t

các ngu n l c

u co giãn, hi u ng s l

t ng kh i

ng có tính tr i h n

c c i thi n.

ng mô t hi n t

ng n h n và ch c i thi n trong dài h n.

ng cán cân vãng lai b x u i trong

ng bi u di n hi n t

ch J. Theo k t qu nghiên c u c a Krugman (1991), ng

ng này gi ng hình

i ã tìm ra hi u ng

cong J khi phân tích cu c phá giá ô la M trong th i gian 1985 – 1987, thì ban
cán cân vãng lai x u i, sau ó kho ng hai n m cán cân vãng lai ã

15

c c i thi n.

ng
u


Hình 1.2 Hi u ng

ng cong J

Th ng d (+)

0
Th i gian

Thâm h t (-)

Nguyên nhân xu t hi n
tính tr i h n hi u ng s l
dài, hi u ng s l

ng cong J là do trong ng n h n hi u ng giá c có

ng nên làm x u i cán cân th

ng m i, ng

ng có tính tr i h n hi u ng giá c làm cán cân th

c l i trong
ng m i

c

c i thi n.
M t s nhân t
lý thuy t hi u ng

nh h

ng

n th i gian tác

ng lên cán cân th

ng m i trong

ng cong J:
i v i các n n kinh t

- N ng l c s n xu t hàng hóa thay th nh p kh u.
ang phát tri n (Vi t Nam thu c nhóm n
này khơng th s n xu t

c này), có m t s hàng hóa các n n kinh t

c hay có s n xu t

c i n a thì ch t l

ho c giá c có th cao h n. Vì v y, m c dù giá nh p kh u có
c ng không th l a ch n hàng trong n

ng không t t b ng

t h n, ng

i tiêu dùng

c. i u này làm kéo dài th i gian c a hi u ng

giá c .
- T tr ng hàng hóa
l hàng hóa
tác

tiêu chu n xu t kh u.

chu n tham gia th

ng lên cán cân th

ng m i th

i v i các n

c phát tri n t

ng m i qu c t cao nên hi u ng giá c có th i gian
ng là th p. Ng

c l i, các n

c ang phát tri n t

tr ng lo i hàng hóa này nh , cho nên m t s phá giá ti n t làm cho kh i l

16

ng xu t


kh u t ng ch m h n. i u này làm cho hi u ng kh i l
th

ng m i h n

các n

c ang phát tri n. Vì v y, tác

m i c a phá giá

các n

c phát tri n th

ng m nh h n

ng ít có tác

ng

ng c i thi n cán cân th
các n

N u t tr ng này cao, giá thành s n xu t c a hàng hóa trong n

c.

c s t ng lên

i u này làm tri t tiêu l i th giá r c a hàng xu t kh u

khi phá giá. Cho nên, phá giá ti n t ch a h n ã làm t ng kh i l
-M c

ng

c ang phát tri n.

- T tr ng hàng nh p kh u trong giá thành hàng s n xu t trong n

khi hàng nh p kh u t ng giá.

n cán cân

linh ho t c a ti n l

này làm t ng chi phí s n xu t, t

ng thái phá giá ti n t th

ng.

giá hàng tiêu dùng t ng lên. N u ti n l

ng hàng xu t kh u.
ng làm ch s

ng linh ho t, nó s t ng theo ch s giá.

ó làm cho giá hàng trong n

i u

c gi m b t l i th có

c t phá giá ti n t .
- Tâm lý ng
N u ng

i tiêu dùng và th

i tiêu dùng trong n

nh p và s r

ng hi u qu c gia c a hàng hóa trong n

c có tâm lý sùng hàng ngo i, thì m t s

i c a hàng trong n

c có tác

ti p t c s d ng hàng nh p m c dù giá có

hàng xu t kh u ph thu c vào s tin t
tiêu dùng n

ng

c.

t lên c a hàng

n hành vi tiêu dùng c a h , h s

t h n. Ti p theo, m c

gia t ng s l

ng và a chu ng hàng hóa xu t kh u c a ng

ng
i

c ngoài.

1.3.2. H s co giãn xu t nh p kh u và i u ki n Marshall-Lerner
Ph
d ng l n
Ph

ng pháp h s co giãn do 2 tác gi Alfred Marshall và Abba Lerner áp
u và

c Joan Robinson (1973), Fritz Machlup (1955) m r ng.

ng pháp này d a trên m t s gi thi t: Cung và c u hàng hóa có h s co

giãn hoàn h o, ngh a là ng v i m i m c giá nh t
kh u luôn luôn
nh ng tác

c th a mãn. N i dung c a ph

nh thì nhu c u hàng hóa xu t nh p
ng pháp này ch y u phân tích

ng c a phá giá lên cán cân vãng lai.

H s co giãn xu t kh u: th hi n ph n tr m thay
thay

i 1%:

17

i c a xu t kh u khi t giá


x = dX/X
dE/E
H s co giãn nh p kh u: th hi n ph n tr m thay
thay

i c a xu t kh u khi t giá

i 1%:
m = dM/M
dE/E
i u ki n Marshall-Lerner phát bi u r ng,

cho vi c phá giá ti n t có tác

ng tích c c t i cán cân thanh tốn, thì giá tr tuy t
giá c c a xu t kh u và
m>1).

i u ki n này

i c a t ng hai

co giãn theo

co giãn theo giá c c a nh p kh u ph i l n h n 1, ( x +
t theo tên c a hai h c gi kinh t

ã phát hi n ra nó, ó là

Alfred Marshall và Abba Lerner.
M t s nghiên c u th c nghi m v

co giãn cho th y r ng trong dài h n (t

hai

n ba n m) t ng h s co giãn xu t kh u và nh p kh u l n h n 1, t c phá giá có

tác

ng

n xu t nh p kh u. Theo kh o sát th c nghi m c a Goldstein và Kahn

(1985) thì t ng h s co giãn trong dài h n (dài h n hai n m) luôn l n h n 1, trong khi
trong ng n h n (d
nhà nghiên c u

i 6 tháng) nó có xu h

ng ti n g n

n 1. Nhìn chung, a s các

u cho r ng h s co giãn xu t kh u và h s co giãn nh p kh u trong

ng n h n nh h n trong dài h n. Vì v y, i u ki n Marshall-Lerner ch có th
trì trong dài h n (TS. Nguy n V n Ti n (2005), “Tài chính qu c t hi n

c duy
i trong n n

kinh t m ”, xu t b n l n th t , nhà xu t b n Th ng Kê).
Có quan i m cho r ng các n
nh p kh u nên

c ang phát tri n th

co giãn giá c a c u hàng nh p kh u là nh (t c tr giá nh p kh u s

không gi m bao nhiêu khi phá giá n i t ). Các n
t

ng

ng ph thu c nhi u vào hàng

i có tính c nh tranh nên

c phát tri n có th tr

ng xu t kh u

co giãn c u hàng xu t kh u có th l n h n (t c giá

tr xu t kh u t ng m nh khi phá giá n i t ).

i u này hàm ý r ng phá giá

phát tri n s có tác

ng m i m nh h n so v i các n

ng c i thi n cán cân th

các n

c

c ang

phát tri n hay nói cách khác, vi c phá giá là m t gi i pháp có th c i thi n thâm h t

18


th

ng m i

qu c gia này nh ng có th s khơng có tác

ng

qu c gia khác. Nó

c ng khuy n cáo các qu c gia ang phát tri n nên th n tr ng khi s d ng bi n pháp
phá giá m nh

ng n i t c a mình nh m kích thích xu t kh u.

1.4. Bài h c kinh nghi m c a các n

c v chính sách t giá

khuy n khích xu t

nh p kh u.
1.4.1. Kinh nghi m i u hành t giá

Trung Qu c

Trung Qu c ang trong quá trình chuy n

i t n n kinh t k ho ch hóa t p

trung “khép kín” sang n n kinh t phát tri n d a trên c ch th tr
i u ti t c a Nhà n

c theo

nh h

ng “m ” ch u s

ng Xã h i ch ngh a. Vì v y, nh ng kinh nghi m

c a Trung Qu c trong i u hành chính sách t giá h i ối s là nh ng bài h c h u ích
cho vi c ho ch

nh và i u hành chính sách t giá h i ối vơ cùng q báu cho Viêt

Nam.
Tr

c ây, Trung Qu c xây d ng và áp d ng chính sách t giá h i ối c

và a t giá nh ng khơng tn theo hồn tồn úng các nguyên t c c a ch
nh. Nh ng t giá

c n

nh khác nhau tùy theo t ng quan h kinh t

nh

t giá c
i ngo i và

th a thu n trong quan h c a hai bên hay nhi u bên có tính ch t n i b , xoay quanh giá
tr c a

ng ơ la. Chính c ch t giá này ã làm cho các y u t th tr

h cung c u ngo i t , nh ng nhân t tác

ng t giá và th tr

ng nh quan

ng ngo i h i, th tr

ng

tài s n… không cịn là cơng c

c l c c a n n kinh t th tr

nh ng òn b y thúc

ng kinh t . K t qu c a c ch t giá này ã t o nên

y t ng tr

m t h sâu ng n cách gi th tr
kinh t , góp ph n

ng trong và ngồi n

ti n
B

giai o n

hành
c

c, t

c o t quy n ch

ng

a n n kinh t c a Trung Qu c r i vào th i k kh ng ho ng kinh t

nh ng n m 1970 – 1980. S m nh n th c
ã

ng, không có tác d ng là

c i

t

c s y u kém c a c ch này, Trung Qu c

mà

i m

u tiên c a quá trình chuy n
cho t giá n

nh tr

i ch

xu t

phát

là

và chính t giá

n m

1979.

Trung Qu c lá

c ây th n i theo sát di n bi n c a t giá th tr

thông qua vi c i u ch nh liên t c t giá h i oái danh ngh a theo h

19

ng

ng gi m giá tr