Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong hoạt động đấu thầu của các công ty xây dựng ngành dầu khí

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





N
N
G
G
Ô
Ô


T
T
H
H




T
T
H
H
Ú
Ú
Y

Y


H
H


N
N
G
G






G
G
I
I


I
I


P
P
H

H
Á
Á
P
P


N
N
Â
Â
N
N
G
G


C
C
A
A
O
O


N
N


N

N
G
G


L
L


C
C


C
C


N
N
H
H


T
T
R
R
A
A
N

N
H
H


T
T
R
R
O
O
N
N
G
G


H
H
O
O


T
T







N
N
G
G






U
U


T
T
H
H


U
U


C
C


A

A


C
C
Á
Á
C
C


C
C
Ô
Ô
N
N
G
G


T
T
Y
Y


X
X
Â

Â
Y
Y


D
D


N
N
G
G


N
N
G
G
À
À
N
N
H
H


D
D



U
U


K
K
H
H
Í
Í







L
L
U
U


N
N


V
V



N
N


T
T
H
H


C
C


S
S




K
K
I
I
N
N
H
H

T
T




















TP. H Chí Minh, tháng 10 nm 2010

B GIÁO GIC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

N
N
G
G
Ô
Ô


T
T
H
H




T
T
H
H
Ú
Ú
Y
Y


H
H



N
N
G
G





G
G
I
I


I
I


P
P
H
H
Á
Á
P
P

N
N
Â
Â
N
N
G
G


C
C
A
A
O
O


N
N


N
N
G
G


L

L


C
C


C
C


N
N
H
H


T
T
R
R
A
A
N
N
H
H


T

T
R
R
O
O
N
N
G
G


H
H
O
O


T
T






N
N
G
G





U
U


T
T
H
H


U
U


C
C


A
A


C
C
Á

Á
C
C




C
C
Ô
Ô
N
N
G
G


T
T
Y
Y


X
X
Â
Â
Y
Y

D
D


N
N
G
G


N
N
G
G
À
À
N
N
H
H


D
D


U
U

K
K
H
H
Í
Í





Chuyên ngành: Thng mi
Mã s: 60.34.10




L
L
U
U


N
N


V
V



N
N


T
T
H
H


C
C


S
S




K
K
I
I
N
N
H
H

T
T







G
G
V
V
H
H
D
D
:
:


G
G
S
S
.
.
T

T
S
S


V
V
Õ
Õ


T
T
H
H
A
A
N
N
H
H


T
T
H
H
U
U

TP. H Chí Minh, tháng 10 nm 2010

- i -

M
M


C
C


L
L


C

C


MC LC i
DANH MC CÁC T VIT TT iii
DANH SÁCH CÁC BNG BIU iv U
PHN M U v U
CHNG 1. C S KHOA HC NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
TRONG U THU XÂY DNG
1
1.1. BN CHT VÀ VAI TRÒ CA U THU XÂY DNG 1
1.1.1. Khái quát v đu thu xây dng 1
1.1.2. Bn cht ca đu thu xây dng 1
1.1.3. Vai trò ca đu thu xây dng 1
1.2. C IM CA CNH TRANH TRONG U THU XÂY DNG 2
1.2.1. Lý thuyt cnh tranh 2
1.2.2. c đim ca cnh tranh trong đu thu xây dng 3
1.2.3. Phân loi cnh tranh trong đu thu xây dng 6
1.3. TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ KH NNG CNH TRANH TRONG U THU
XÂY DNG
6
1.3.1. Nng lc tài chính ca doanh nghip: 6
1.3.2. S lng công trình trúng thu và giá tr công trình trúng thu 8
1.3.3. Cht lng d án. 8
1.3.4. Nng lc k thut ca doanh nghip 9
1.3.5. Giá b thu 9
1.4. NHNG NHÂN T TÁC NG N KH NNG CNH TRANH
TRONG U THU XÂY DNG.
10
1.4.1. Nhng nhân t ni lc ca doanh nghip xây dng 10

1.4.2. Nhng nhân t bên ngoài doanh nghip xây dng 15
1.5. NHNG KINH NGHIM THC TIN V KH NNG CNH TRANH
CA CÁC NHÀ THU XÂY DNG NC NGOÀI TI VIT NAM
18
1.5.1. Phân chia khu vc các nhà thu trong cùng mt quc gia 19
1.5.2. Kinh nghim tng bc chim lnh th trng 19
1.5.3. Kinh nghim v la chn nhà thu ph 20
1.5.4. Kinh nghim quan h vi ch đu t và các c quan qun lý Nhà nc
ti đa phng
20
1.5.5. Kinh nghim v s dng và điu đng thit b 21
1.5.6. Kinh nghim vn dng s h tr và bo đm ca Nhà nc 21
1.5.7. Kinh nghim v s dng công c lut pháp 22
1.5.8. Kinh nghim v lp h s gii ngân và thanh toán 22
CHNG 2. PHÂN TÍCH THC TRNG NNG LC CNH TRANH U
THU XÂY DNG CA CÁC CÔNG TY NGÀNH DU KHÍ - IN HÌNH
TI CÔNG TY CP T VN U T VÀ THIT K DU KHÍ
24
2.1. TNG QUAN V HOT NG U THU XÂY DNG TRONG
NGÀNH DU KHÍ
24
2.1.1. Hot đng đu thu trong lnh vc xây dng ca ngành Du khí 24
- ii -

2.1.2. Tng quan v nng lc cnh tranh ca các Công ty xây dng ngành Du
khí trong thi gian gn đây
28
2.2. THC TRNG CNH TRANH TRONG U THU XÂY DNG CA
CÔNG TY CP T VN U T VÀ THIT K DU KHÍ (PVE) TRONG
NHNG NM GN ÂY

39
2.2.1. Gii thiu chung v Công ty 39
2.2.2. Nhng nhân t nh hng trc tip đn kh nng cnh tranh đu thu xây
dng ca Công ty
40
2.2.3. Kt qu đu thu mt s công trình xây dng ca Công ty nhng nm
va qua
51
2.3. NGHIÊN CU CNH TRANH TRONG U THU XÂY DNG DU
KHÍ THÔNG QUA HOT NG U THU MT S CÔNG TRÌNH CA
CÔNG TY CP T VN U T VÀ THIT K DU KHÍ .
53
2.3.1. Gói thu: Thi công M rng Nhà máy ch bin Du m nhn BP
PETCO Nhà Bè (u thu cnh tranh - Công ty trúng thu)
53
2.3.2. Gói thu: Thit k k thut và thit k bn v thi công Tng Kho xng
du Phú Hu – Giai đon 1 (u thu cnh tranh - Công ty trt thu)
54
2.3.3. Gói thu: EPC Trm chit np khí CNG Vit Nam – Giai đon điu
chnh (Ch đnh thu)
55
2.3.4. Kt qu đánh giá nng lc cnh tranh trong đu thu xây dng ca Công
ty CP T vn u t và Thit k Du khí
57
CHNG 3. CÁC GII PHÁP NÂNG CAO KH NNG CNH TRANH
TRONG U THU XÂY DNG CA NGÀNH DU KHÍ
61
3.1. Xu th tt yu ca các Công ty xây dng ngành Du khí trc xu th hi
nhp nn kinh t quc t.
61

3.1.1. Yêu cu đi vi các Công ty xây dng Du khí khi tham gia đu thu
cnh tranh trong thi gian ti
61
3.1.2. nh hng phát trin ca các Công ty xây dng Du khí trong thi gian
sp ti
62
3.2. MT S GIÀI PHÁP NÂNG CAO KH NNG CNH TRANH TRONG
U THU XÂY DNG NGÀNH DU KHÍ TRONG XU TH PHÁT TRIN
NN KINH T TH TRNG
65
3.2.1. Nhóm gii pháp nhm tng cng nng lc cnh tranh ca các doanh
nghip xây dng trong ngành Du khí
65
3.2.2. Nhóm gii pháp nhm nâng cao cht lng h s d thu và k thut đu
thu xây dng
70
3.2.3. Nhóm gii pháp nâng cao cht lng ngun nhân lc 74
3.2.4. Mt s kin ngh đi vi Nhà nc, ngành Du khí trong lnh vc cnh
tranh đu thu xây dng
75
TÀI LIU THAM KHO 81
- iii -

D
D
A
A
N
N
H

H


M
M


C
C


C
C
Á
Á
C
C


T
T




V
V
I
I



T
T


T
T


T
T


PVN Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam
PVC Tng Công ty c phn Xây lp Du khí Vit Nam
PVE Công ty c phn T vn u t và Thit k Du khí
CP C phn
TNHH Trách nhim hu hn
WTO T chc thng mi Th gii (World Trade Organization)
EPC Engineering Procurement Construction (gói thu Thit k, mua
sm và thi công)
HSMT H s mi thu
HSDT H s d thu
CT Ch đu t
BMT Bên mi thu
HSYC H s yêu cu
HSX H s đ xut
N Ngh đnh
CP Chính ph
KCN Khu công nghip

BS Bt đng sn
LPG Khí hóa lng
P.TCHC Phòng T chc hành chính
P.TCKT Phòng Tài chính k toán
P.TTH Phòng Tip th Hp đng
CBCNV Cán b công nhân viên
DN Doanh nghip
CN Chi nhánh
XN Xí nghip
NM Nhà máy
HKD Hot đng kinh doanh
LN Li nhun
TSC Tài sn c đnh
NSNN Ngân sách nhà nc
TTB Trang thit b
DT Doanh thu
VT n v tính
- iv -

D
D
A
A
N
N
H
H


S

S
Á
Á
C
C
H
H


C
C
Á
Á
C
C


B
B


N
N
G
G


B
B
I

I


U
U


Bng 2.1: Mt s D án xây lp Du khí đc trin khai trong thi gian qua 25
Bng 2.2 : Mt s d án đu t sn xut công nghip – c khí ch to đang đc
trin khai ca Tng Công ty PVC
32
Bng 2.3: Mt s D án kinh doanh Khu công nghip – Bt đng sn ca Tng
Công ty PVC và các đn v thành viên đang trin khai
33
Bng 2.4: Bng tng hp v ngun nhân lc ca Tng Công ty PVC 35
Bng 2.5: Mt vài ch tiêu tài chính ca Tng Công ty PVC giai đon 2008-2012.38
Bng 2.6 : Giá tr đu t máy móc, thit b ca Công ty 41
Bng 2.7: C cu lao đng ca Công ty tính đn 30/09/2010 42
Bng 2.8: Tình hình tài chính ca Công ty giai đon 2006-2009 45
Bng 2.9: Các ch tiêu tài chính ca Công ty qua các nm 46
Bng 2.10. Ma trn hình nh cnh tranh nng lc đu thu ca Công ty PVE và các
đi th cnh tranh
51
Bng 2.11: Kt qa đu thu d án ca Công ty trong thi gian qua 52
Bng 2.12: Kt qu đu thu ca Công ty theo hình thc đu thu 53
Bng 3.1: Lnh vc hot đng kinh doanh ca Tng Công ty PVC giai đon 2011-
2015
64
Bng 3.2: D kin k hoch sn xut kinh doanh ca các Công ty xây dng thuc
Tng Công ty PVC giai đon 2011 - 2015

65

Biu đ 2.1: Doanh thu hot đng Xây lp Du khí ca Tng Công ty PVC 300
Biu đ 2.2: C cu doanh thu ca Tng Công ty PVC qua các nm 3434

S đ 1.1: Quá trình cnh tranh trong đu thu xây dng 6
S đ 2.1: S đ c cu t chc Công ty nm 2010 40
- v -

P
P
H
H


N
N


M
M








U

U


I.
I.


Ý

NGHA

VÀ

TÍNH

CP

THIT

CA



TÀI
Ý NGHA VÀ TÍNH CP THIT CA  TÀI
Trc đây trong nn kinh t k hoch, vic thc hin đu t đc thc hin
theo k hoch hàng nm thông qua k hoch giao nhn thu và nh vy không có
đu thu đ la chn ngi thc hin. T nhng nm 1989-1990 thì vn đ t chc
đu thu là yêu cu tt yu. Thc hin đu thu s to đc s công bng và cnh
tranh gia các nhà thu, hn ch tiêu cc trong vic la chn đn v thc hin và

qua đó gim đc chi phí đu t, mang li hiu qu cho d án. Hin nay hot đng
đu thu đã đc áp dng rng rãi  nhiu ngành ngh, nhiu lnh vc khác nhau
nhng đu thu trong xây dng c bn luôn đc quan tâm, ci tin đ tng bc
đc hoàn thin. Mt trong nhng cam kt ca Vit Nam vi WTO là minh bch
hóa chính sách đu t. iu này có nh hng trc tip đn tính cnh tranh trong
hot đng đu thu.
Hot đng đu thu xây lp có đc thù là tính cnh tranh gia các nhà thu
rt cao đó là cnh tranh v giá b thu, cnh tranh v cht lng công trình, cnh
tranh v tin đ thi công (th hin thông qua các bin pháp k thut-thi công) và s
cnh tranh giúp cho các nhà thu ln lên v mi mt.

Công ty CP T vn u t và Thit k Du khí (PVE) là mt đn v thành
viên thuc Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam (PVN), hot đng trong lnh vc
t vn, thit k và xây dng và vic cnh tranh đu thu xây dng là hot đng
chính ca Công ty.
Trong bi cnh hin nay, trc s ln mnh ca các doanh nghip xây dng
trong nc, s xut hin ca nhng Công ty xây dng ln ca nc ngoài, s phát
trin ca khoa hc công ngh xây dng cho thy rng cnh tranh đu thu xây
dng gia các doanh nghip xây dng din ra rt gay gt.
Hn na, trong thi gian ti đ thc hin nhng cam kt trong tin trình hi
nhp WTO thì môi trng cnh tranh ngày càng tr nên gay gt hn thì vic nâng
cao tính cnh tranh trong hot đng đu thu xây dng tr thành mi quan tâm hàng
đu ca các doanh nhip hot đng trong lnh vc này. Xut phát t thc t trên thì
hot đng đu thu xây dng trong ngành Du khí cng không nm ngoài xu th đó.
Chính vì vy đ tài “Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh trong hot đng đu
thu ca các Công ty xây dng ngành Du khí” s phn nào gii đáp đc nhng
vn đ nêu trên.
- vi -

II.

II.


MC

TIÊU

NGHIÊN

CU
MC TIÊU NGHIÊN CU
− Nghiên cu thc trng cnh tranh trong đu thu ca Công ty CP T vn
u t và Thit k Du khí.
− Phân tích nhng mt mnh, c hi và nhng mt yu, thách thc ca nhng
Công ty xây dng ngành Du khí trong giai đon hin nay. Qua đó, giúp cho tìm ra
cho mình nhng hng đi, hng phát trin trong thi gian ti nht là thi đim nn
kinh t m ca ca Vit Nam hin nay.
−  xut nhng gii pháp ti u giúp cho các doanh nghip xây dng trong
ngành Du khí có th áp dng đ nâng cao nng lc cnh tranh trong công tác đu
thu ngày càng khc nghit.
III.
III.


NHIM

V

CA



TÀI
NHIM V CA  TÀI
− Nhn din mt cách tng quát v bn cht và vai trò ca đu thu cng nh
tóm tt đc lý thuyt cnh tranh.
− Ch ra và nêu rõ đc nhng kinh nghim khi tham gia đu thu xây dng t
đó rút ra đc bài hc kinh nghim cho hot đng đu thu xây dng Du khí.
− Phân tích thc trng đu thu xây dng ngành Du khí đang din ra hin nay.
− Làm rõ đc sc mnh ca cnh tranh trong đu thu xây dng Du khí,
nhng hn ch cng nh đim yu ca đu thu trong ngành Du khí. T đó có c
s đ đ xut nhng gii pháp nâng cao kh nng cnh tranh trong đu thu xây
dng ngành Du khí trong nn kinh t th trng.
IV.
IV.


NHNG

CÂU

HI

PHI

TR

LI

THÔNG

QUA

LUN

VN
NHNG CÂU HI PHI TR LI THÔNG QUA LUN VN
− Bn cht ca đu thu cnh tranh là gì? Vai trò cng nh hn ch ca nó
trong hot đng đu thu xây dng ngành Du khí ra sao?
− Thc trng đu thu xây dng trong ngành Du khí đang din ra theo xu
hng nào?
− Mc đ đáp ng yêu cu th trng cng nh kh nng tip cn nhng chun
mc ca hot đng đu thu xây dng đn đâu?
− Các Công ty c phn hot đng trong lnh vc xây dng ngành Du khí làm
th nào đ nâng cao đc nng lc cnh tranh khi tham gia đu thu rng rãi?
V.
V.


I

TNG

VÀ

PHM

VI

NGHIÊN

CU
I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
− i tng nghiên cu:
i tng nghiên cu ca đ tài tp trung vào nhng gii pháp nhm nâng
cao kh nng cnh tranh trong đu thu xây dng ngành Du khí trc xu th hi
nhp và phát trin theo nn kinh t th trng.
− Phm vi nghiên cu:
- vii -

 tài ch nghiên cu thc trng đu thu xây dng ngành Du khí thông
qua nghiên cu đin hình (case study) mt s công trình mà Công ty CP T vn
u t và Thit k Du khí tham gia đu thu.
Không phô din nhóm gii pháp liên quan đn yu t k thut trong đu
thu xây dng mà ch tp trung phân tích các nhóm gii pháp v tài chính, nng lc
kinh nghim, ngun nhân lc đ có th tham gia đu thu cnh tranh trong xu th
kinh t mi.
VI.
VI.


PHNG

PHÁP

NGHIÊN

CU
PHNG PHÁP NGHIÊN CU
− Phng pháp thng kê: đc s dng đ phân tích thc trng đu thu xây

dng ngành Du khí.
− Phng pháp logic bin chng: dùng đ nhn đnh và đánh giá nhng vn đ,
ni dung nghiên cu.
− Phng pháp nghiên cu đin hình (case study): trên c s nghiên cu đin
hình rút ra đc nhng bài hc kinh nghim, nhng đim mnh đim yu ca Công
ty khi tham gia đu thu xây dng.
− Mt s phng pháp nghiên cu khoa hc khác nh: phng pháp so sánh,
phng pháp xã hi hc, phng pháp phân tích kt hp vi tng hp
VII.
VII.


IM

MI

CA



TÀI
IM MI CA  TÀI
Cnh tranh là mt khái nim đc s dng trên nhiu lnh vc khác nhau ca
đi sng xã hi, trong lnh vc kinh t cnh tranh có th đc hiu là s ganh đua
gia nhng ngi sn xut hàng hóa, gia các thng nhân, các doanh nghip nhm
giành các điu kin sn xut, khách hàng, th trng tiêu th có li nht. ây là hin
tng kinh t đc các nhà kinh t hc nghiên cu di nhiu góc đ khác nhau. 
nc ngoài, có th k đn các công trình nghiên cu ca K.Marx (nghiên cu cnh
tranh di ch đ t bn ch ngha), P.A. Samuelson, D. Begg, S. Fischer, R.
Dorbusch, R.S. Pindyck, D.L. Rubinfeld Nhng công trình nghiên cu này đã đ

cp đn cnh tranh di nhng khía cnh nh: điu kin thc hin cnh tranh, môi
trng cnh tranh, cnh tranh gia các quc gia, cnh tranh gia các doanh nghip
 trong nc, vn đ cnh tranh đã đc nhiu cá nhân và t chc nghiên cu. Các
công trình nghiên cu này đc th hin di dng các d án. Các vn đ pháp lý
và th ch v chính sách và kim soát đc quyn kinh doanh, nhng công trình
chuyên kho nh: "Qui ch qun lý đu t xây dng và đu thu” (Lê Th Kim Qu
và Nguyn Th c Hnh, NXB Chính tr quc gia, Hà Ni, 1998); "Cm nang v
công tác đu thu" (B K hoch - u t, Trung tâm Thông tin, Nxb Chính tr
quc gia, 1997); hoc di dng các đ tài nghiên cu khoa hc, các lun vn, lun
án nh: đ tài "Nâng cao sc cnh tranh ca nn kinh t nc ta trong quá trình hi
nhp khu vc và quc t" (do GS.TS. Chu Vn Cp làm ch nhim); đ tài "Sc
- viii -

cnh tranh ca doanh nghip nhà nc  nc ta trong quá trình hi nhp kinh t
quc t" (do TS. Lê Hu Thành làm ch nhim); v.v Các công trình nghiên này đã
đ cp đn nhng vn đ chung, qui ch pháp lý trong cnh tranh, xây dng qui
trình, tiêu chí đánh giá nng lc cnh tranh ca nn kinh t và ca doanh nghip
trong bi cnh hi nhp kinh t quc t  nc ta.
Các công trình nghiên cu v cnh tranh trong đu thu xây dng trc đây
ch mi tp trung nhng vn đ chung nht trên bình din qun lý mà cha đ cp
đn vic nghiên cu c ch và đ ra nhng gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh
tranh cho doanh nghip. Mt khác, nghiên cu v kh nng cnh tranh trong đu
thu xây dng ngành Du khí cng là mt đim mi m bi l tính cht cnh tranh
trong hot đng đu thu ngành Du khí ch yu theo xu hng u tiên, u đãi, h
tr ln nhau gia các đn v là thành viên ca Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam,
khó có đn v ngoài ngành nào có th thâm nhp vào tham gia đu thu cnh tranh.
Hn na, đim mi na ca đ tài là s nghiên cu kh nng cnh tranh và nhng
gii pháp nhm nâng cao nng lc cnh tranh trong đu thu ca các Công ty xây
dng ngành Du khí trong nn kinh t m ca trong điu kin cnh tranh gay gt và
khc lit vut ra khi s bao tiêu, h tr ca Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam.

Vì vy, đ tài "Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh trong hot đng đu thu
ca các Công ty xây dng ngành Du khí" là mt đ tài mi và không trùng vi đ
tài và lun vn nào đã đc nghiên cu trc đây.
VIII.
VIII.


KT

CU

CA



TÀI
KT CU CA  TÀI
 tài bao gm 3 chng:
− Chng I: C s khoa hc nâng cao nng lc cnh tranh trong đu thu xây
dng.
− Chng II: Phân tích thc trng nng lc cnh tranh trong đu thu xây dng
ngành Du khí - nghiên cu đin hình: hot đng đu thu mt s công trình xây
dng ti Công ty CP T vn u t và Thit k Du khí.
− Chng III: Gii pháp nâng cao kh nng cnh tranh đu thu xây dng
trong ngành Du khí trc xu th hi nhp nn kinh t th trng.

1/81

CHNG

1
CHNG 1
.



C

S

KHOA

HC

NÂNG

CAO

NNG

LC

CNH

TRANH

TRONG

U

THU

XÂY

DNG



.
C S KHOA HC NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
TRONG U THU XÂY DNG
1.1.
1.1.


BN

CHT

VÀ

VAI

TRÒ

CA

U

THU

XÂY

DNG
BN CHT VÀ VAI TRÒ CA U THU XÂY DNG
1.1.1.
1.1.1.

Khái quát v đu thu xây dng
Theo qui đnh ti mc 2, iu 4, Chng 1, Lut u thu đc Quc hi
nc Cng hoà xã hi ch ngha Vit Nam, thông qua ngày 29 tháng 11 nm 2005,
thì: "u thu là quá trình la chn nhà thu đáp ng các yêu cu ca bên mi thu
đ thc hin gói thu thuc các d án quy đnh ti iu 1 ca Lut này trên c s
bo đm tính cnh tranh, công bng, minh bch và hiu qu kinh t".
Nh vy, đu thu xây dng là quá trình la chn các nhà thu có nng lc
thc hin các công vic có liên quan đn quá trình t vn, xây dng, mua sm thit
b và lp đt các công trình, hng mc công trình xây dng nhm đm bo tính
kinh t, các yêu cu k thut ca d án.
u thu xây dng là phng thc đu thu đc áp dng rng rãi đi vi
hu ht các d án đu t xây dng c bn.
u thu xây dng (xây lp) đc thc hin qua các hình thc sau đây:
− u thu rng rãi: vic t chc đu thu không hn ch s lng các nhà
thu tham gia.
− u thu hn ch: bên mi thu ch mi mt s nhà thu có đ nng lc
tham d đu thu.
− Ch đnh thu: là hình thc la chn trc tip nhà thu đáp ng đc yêu cu
đ thng tho hp đng.
1.1.2.
1.1.2.

Bn cht ca đu thu xây dng
u thu xây dng là quá trình cnh tranh gia các nhà thu khác nhau v
kh nng đáp ng các yêu cu v cht lng, tin đ, chi phí xây dng do bên mi
thu đt ra.
Xét v bn cht, đây là mt hot đng mua bán mang tính đc thù, tính đc
thù  đây đc th hin qua quá trình thc hin ca ch th tham gia. Thc cht đây
là hot đng cnh tranh xut phát t mi quan h cung - cu, din ra gia hai ch
th: cnh tranh gia bên mi thu (ch đu t) vi các nhà thu và cnh tranh gia
các nhà thu vi nhau.
1.1.3.
1.1.
3.

Vai trò ca đu thu xây dng
u thu là ch đ đc áp dng rng rãi  các nc có nn kinh t th
trng. Vic đu thu mang li nhng li ích thit thc vi ch đu t, nhà thu và
c nn kinh t quc dân.
2/81

i vi ch đu t, thông qua vic thc hin đu thu, ch đu t s tìm
đc nhà thu có kh nng đáp ng cao nht các yêu cu thc hin d án đu t
trên c phng din cht lng, tin đ và chi phí. Hiu qu vn đu t đc tng
cng nh vn đc qun lý cht ch, khc phc đc tình trng tht thoát vn.
u thu cng giúp ch đu t gii quyt đc tình trng ph thuc vào mt nhà
thu nh trong hình thc giao thu hoc ch đnh thu. Tuy nhiên, đ bo đm hiu
qu thit thc ca đu thu, ch đu t phi am hiu sâu sc quy ch đu thu và có
đc đi ng cán b có nng lc chuyên môn tt, có đo đc ngh nghip đ lp h
s mi thu có cht lng, đánh giá đúng các h s d thu và la chn đúng nhà
thu có đ nng lc thc hin yêu cu công trình.
i vi nhà thu, vic thc hin ch đ đu thu s phát huy đc tính ch

đng, sáng to và linh hot tìm kim vic làm thông qua vic nm bt thông tin v
d án, v đi th cnh tranh, thit lp quan h vi các ch th kinh t khác. u
thu cng to nên sc ép vi các nhà thu trong vic đi mi công ngh, nâng cao
trình đ cán b và công nhân viên, qua đó nâng cao kh nng cnh tranh đ tng xác
sut trúng thu. Thông qua đu thu, các nhà thu cng s tích lu đc thêm kinh
nghim thi công, kinh nghim lp h s d thu và xác đnh chin lc phát trin
dài hn ca mình.
i vi Nhà nc, thông qua đu thu, các c quan qun lý Nhà nc có đ
thông tin thc t và c s khoa hc đ đánh giá đúng thc lc ca các ch đu t và
các nhà thu. Nhng điu đó giúp Nhà nc phát huy đúng đc vai trò ca mình
trong nn kinh t th trng: t chc th trng xây dng, to s cnh tranh lành
mnh và tng cng trt t, k cng trong thuc hin quá trình đu t.
1.2.
1.2.


C

IM

CA

CNH

TRANH

TRONG

U

THU

XÂY

DNG
C IM CA CNH TRANH TRONG U THU XÂY DNG
1.2.1.
1.2.1.

Lý thuyt cnh tranh
Có nhiu nghiên cu đc thc hin nhm gii thích, đánh giá tính cnh
tranh  nhiu cp đ khác nhau, và c s lý thuyt ca các nghiên cu này da trên
lý thuyt c đin v li th cnh tranh. Ý tng ca lý thuyt này da trên vn đ là
ngun nhân t sn xut (nh lao đng, đt đai, tài nguyên, vn…) ca các quc gia
rt khác nhau, và quc gia s có li th so sánh đi vi các ngành công nghip s
dng ti đa các nhân t mà quc gia này có nhiu. Quc gia này s xut khu các
sn phm này và nhp khu các sn phm không có li th so sánh. Tuy nhiên, vn
đ ca lý thuyt này nm  các gi đnh không có thc trong thc t, đó là không có
li th v qui mô, k thut sn xut là ging nhau  các quc gia, tng nhân t sn
xut là c đnh, các yu t sn xut nh lao đng hay vn không đc lu chuyn
gia các quc gia. Vì l đó, lý thuyt này ch có tác dng trong vic đnh hng
phân b hiu qu ngun tài nguyên trong bi cnh ca mt nn kinh t m.
3/81

Theo C.Marx, cnh tranh là s ganh đua, s đu tranh gia các nhà t bn
nhm giành git nhng điu kin thun li trong sn xut và tiêu th hàng hoá đ
thu đc li nhun siêu ngch. Ông cng coi cnh tranh là mt trong nhng quy
lut ca kinh t th trng t bn ch ngha.
P.A.Samuelson cho rng, cnh tranh là s kình đch gia các doanh nghip
đ giành khách hàng hoc th trng.

T đin Bách khoa Vit Nam (tp 1) đnh ngha: cnh tranh trong kinh
doanh là hot đng ganh đua gia nhng ngi sn xut hàng hoá, gia các thng
nhân, các nhà kinh doanh trong nn kinh t th trng, chi phi bi quan h cung -
cu, nhm giành các điu kin sn xut, tiêu th, th trng có li nht.
Các quan nim nêu trên có s khác nhau v cách tip cn và din gii, song
có nhiu đim chung. ó là:
− Khi nói đn cnh tranh tc là nói đn mt quá trình có s tham gia ca nhiu
ch th có cùng mc tiêu (đi tng mà các ch th đu hng ti chim đot).
− Có ràng buc chung mà các ch th phi tuân th. ó là đc đim nhu cu
ca khách hàng, ràng buc ca lut pháp và thông l trên th trng.
− V thi gian và không gian, cnh tranh din ra trong khong thi gian và
trong không gian không c đnh.
Cnh tranh trong nn kinh t th trng có nhng mt tích cc và nhng mt
tiêu cc nht đnh. Vn đ đt ra không phi là th tiêu cnh tranh, mà phi đ cnh
tranh din ra trong điu kin bình đng và minh bch, tránh dùng nhng th đon
không lành mnh, phi phát huy đc mt tích cc và hn ch đn mc ti đa
nhng mt tiêu cc ca cnh tranh. ó là trách nhim ca Nhà nc và ca tt c
các ch th kinh t trong nn kinh t th trng.
1.2.2.
1.2.2.

c đim ca cnh tranh trong đu thu xây dng
Cnh tranh gia các doanh nghip xây dng trong đu thu là s c gng
giành đc quyn thc hin các d án thông qua gi thu vi điu kin thun li và
ti u nht trên c s ngun ni lc và ngoi lc có kh nng khng ch đc ca
doanh nghip nhm mc đích ti đa hóa li ích kinh t - xã hi. C th, cnh tranh
đu thu có th đc hiu trên các khía cnh sau:
− Theo ngha hp, cnh tranh gia các doanh nghip xây dng trong đu thu
là quá trình doanh nghip đa ra nhng gii pháp v k thut, trang thit b, nhân
lc, tin đ thi công, giá b thu, u th v kinh nghim th hin tính u vit ca

mình so vi nhà thu khác nhm tha mãn các yêu cu ca bên mi thu trong vic
thc hin d án. Cách hiu này ch gii hn  khâu đu thu, cha ch ra đc s
cnh tranh gia các doanh nghip trong sut quá trình sn xut kinh doanh, do đó
rt khó xác đnh đc tính toàn din ca cnh tranh trong quá trình đu thu.
4/81
− Theo ngha rng, cnh tranh trong đu thu xây dng là s ganh đua quyt
lit gia các doanh nghip trong quá trình tìm kim thông tin, đa ra các gii pháp
v k thut, u th v kinh nghim, điu kin thc hin d án, giá b thu nhm
đm bo trúng thu và thc hin các cam kt theo hp đng ký kt vi ch đu t.
Cnh tranh trong đu thu xây dng thng đc hiu theo ngha rng, nó có mt
s đc đim sau:
Th nht, v ch th tham gia cnh tranh đu thu xây dng. Cnh tranh
trong đu thu xây dng thng có nhiu ch th tham gia, các ch th này có cùng
mc tiêu theo đui đó là phi giành đc nhng li th v phía mình. Các ch th
tham gia cnh tranh đu thu phi tuân th các qui đnh ca pháp lut, các thông l
quc t và các ràng buc v điu kin tham gia đu thu do c quan qun lý d án
đt ra. Các ch th khi tham gia đu thu đu phi cnh tranh vi nhau, điu này
dn ti s hình thành nhiu mi quan h cnh tranh gia các ch th khi tham gia
đu thu. ó là, mi quan h cnh tranh gia ngi bán và ngi mua, theo đó,
ngi mua (bên mi thu) thì mun mua đc công trình xây dng có cht lng
cao, thi gian thi công ngn, chi phí hp lý, v phía nhng ngi bán (nhà thu) thì
mun bán đc công trình trong tng lai có giá cao vi chi phí hp lý và có li
nhun ln nht trong hn đ bo đm các qui chun ca xây dng.
Th hai, v đi tng ca cnh tranh đu thu xây dng. Khi đánh giá và
quyt đnh la chn nhà thu, ch đu t thng cn c vào các tiêu chí đ xét thu,
đó là: kinh nghim, nng lc ca nhà thu; kh nng tài chính; trình đ chuyên môn,
k thut; tin đ thi công và giá d thu. Trong đó, bên mi thu chú ý nhiu nht
ti cht lng, tính nng u vit v k thut và giá thành sn phm, đó cng chính
là đi tng cnh tranh gia các nhà thu vi nhau.
Cnh tranh bng cht lng công trình, là s cnh tranh gia các doanh nghip

trong vic đ xut các gii pháp tt nht v khoa hc - công ngh nhm đáp ng các
tiêu chun do bên mi thu đa ra.  thng thu, doanh nghip phi không ngng
đu t, nghiên cu và ng dng các thành tu khoa hc - công ngh nhm nâng cao
cht lng công trình. Cht lng công trình là mt trong nhng yu t quan trng
nht, nó khng đnh nng lc thi công, uy tín ca doanh nghip. Mt khác, cht
lng công trình còn góp phn không nh trong vic nâng cao hiu qu sn xut
kinh doanh, hoàn thành các mc tiêu kinh t - k thut mà doanh nghip đã đ ra và
thng hiu ca doanh nghip.
Cnh tranh bng giá d thu cng có ý ngha ht sc quan trng trong quyt
đnh đn thành công hay tht bi trong đu thu xây dng. Do đó, xây dng đc
mc giá b thu hp lý là yêu cu hàng đu quan trong vic đm bo tính cnh
tranh và đt hiu qu kinh doanh cao ca doanh nghip.  to ra u th cnh tranh

5/81
v giá trong cnh tranh đòi hi doanh nghip phi nhanh nhy và linh hot trong
vic tìm hiu thông tin v d án, đi th cnh tranh, mc tiêu ca d án, u th ca
các doanh nghip khác trong cnh tranh Tùy theo tng công trình c th da vào
mc tiêu ca công ty, tim lc tài chính, nng lc thi công t đó xây dng chính
sách giá khác nhau đ quyt đnh giá b thu.
Cnh tranh bng tin đ thi công. Tin đ thi công th hin nng lc ca nhà
thu trên các khía cnh nh; trình đ t chc và qun lý thi công, kh nng k thut,
trang thit b máy móc và ngun nhân lc. Nhà thu cnh tranh vi nhau qua các
tiêu chí này đ giành nhng u th trong đu thu. Thc hin đy đ các cam kt v
tin đ thi công là điu kin quan trong đ thng thu cng nh nâng cao hiu qu
sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
Th ba, v hình thc cnh tranh trong đu thu xây dng. Trong đu thu xây
dng, tn ti hai hình thc cnh tranh ch yu là: cnh tranh theo chiu rng và
cnh tranh theo chiu sâu.
Cnh tranh theo chiu rng (cnh tranh có gii hn) bao gm các yu t
chính nh: a dng hóa các công trình xây dng mà doanh nghip kinh doanh trên c

s ngun lc hin có; ci tin phng thc thanh toán và các điu kin thi công
trong hp đng nhn thu; nâng cao nng lc xây dng h s d thu, đc bit là
hot đng gii thiu và thông tin v doanh nghip; đi mi công tác t chc thi
công; tng cng hot đng tìm kim thông tin kinh t; đy mnh hot đng
marketing, truyn thông
Cnh tranh theo chiu sâu (cnh tranh không có gii hn) là s đu t ca
doanh nghip thông qua vic nâng cp thit b thi công, nghiên cu và ng dng
nhng tin b ca khoa hc - công ngh vào thi công, nâng cao trình đ chuyên
môn cho đi ng cán b khoa hc và công nhân, viên chc trong doanh nghip.
Cnh tranh theo chiu sâu thc cht là s cnh tranh gia các doanh nghip thông
qua vic đu t nghiên cu nhm nâng cao hàm lng khoa hc - k thut ca hàng
hóa chào bán nói riêng (công trình) và nng lc khoa hc ca doanh nghip nói
chung.
Trong thc t, doanh nghip thng thc hin c hai hình thc trên đ nâng
cao nng lc cnh tranh ca mình.
Doanh nghip phi ch đng tìm kim thông tin v các cuc đu thu đ có
s chun b tham gia đu thu.
Khi doanh nghip tham gia đu thu, có hai trng hp xy ra là trt thu
hoc trúng thu. Trong trng hp nào thì doanh nghip cng luôn luôn phi tìm
kim các thông tin đ tip cn các cuc đu thu. Phân tích và đánh giá thông tin đ
đa ra các quyt sách đúng đn trong vic tham gia đu thu.

6/81


S đ 1.1: Quá trình cnh tranh trong đu thu xây dng
1.2.3.
1.2.3.

Phân loi cnh tranh trong đu thu xây dng

Cnh tranh trong đu thu có nhiu loi, trong đó ch yu là:
− Cnh tranh gia ngi bán và ngi mua: Ngi mua dch v xây dng (ch
đu t - bên mi thu) và ngi bán dch v xây dng công trình (doanh nghip xây
dng - nhà thu) vi nhng mc tiêu khác nhau, to ra s sôi đng ca th trng
xây dng. Mc tiêu ca ch đu t là các công trình có cht lng cao, thi gian
xây dng ngn và chi phí xây dng (giá c hp lý). Còn mc tiêu ca nhà thu là
đm bo hot đng sn xut kinh doanh có hiu qu nht và ít ri ro nht.
− Cnh tranh gia ngi mua dch v xây dng vi nhau: Ch xy ra khi có
nhiu ch đu t có công trình cn xây dng nhng ch có mt doanh nghip xây
dng hoc mt ít t chc xây dng tham gia đu thu có kh nng công ngh đc
quyn đ xây dng các công trình y. Trng hp này him xy ra trong nn kinh t
th trng, nht là trong đu thu.
− Cnh tranh gia nhng ngi cung ng dch v xây dng vi nhau (cnh
tranh gia các nhà thu - doanh nghip xây dng) đó là cuc cnh tranh khc lit
nht, gay go nht ca cnh tranh trên th trng xây dng.
1.3.
1.3.


TIÊU

CHÍ

ÁNH

GIÁ

KH

NNG

CNH

TRANH

TRONG

U

THU

XÂY

DNG

TIÊU CHÍ ÁNH GIÁ KH NNG CNH TRANH TRONG U
THU XÂY DNG
Kh nng cnh tranh trong đu thu ca doanh nghip thng đc đánh giá
qua các tiêu chí nh: nng lc tài chính, s lng công trình trúng thu, giá tr công
trình trúng thu; t l thng thu trong các d án; ch tiêu v li nhun ca doanh
nghip; ch tiêu v cht lng công trình; ch tiêu v kinh nghim, nng lc ca nhà
thu C th:
1.3.1.
1.3.1.

Nng lc tài chính ca doanh nghip:
Nng lc tài chính ca doanh nghip thng đc đánh giá qua các ch tiêu
sau đây:

Tìm kim

thôn
g
tin
Tham gia đu
thu
Hoàn thành
b
àn
g
iao
Ký hp đng
Thc hin
h
p
đn
g
Chun b

và đa ra bi

n
p
há
p

Chun b và đa ra bin pháp
Chun b và đa ra bin pháp
7/81
∗ H s vay n
Tng tài sn n

H s vay n =
Tng tài sn
H s này phn ánh kh nng t ch v tài chính ca doanh nghip, h s
này càng cao thì kh nng t ch v tài chính ca doanh nghip càng gim. Do đó,
khi kh nng thanh toán lãi vay thp, doanh nghip s gp khó khn trong huy đng
vn vay và s không đáp ng đ vn khi nhu cu vn lu đng ca công trình tng.
∗ Kh nng thanh toán lãi vay
Li nhun trc thu +tin lãi vay
Kh nng thanh toán lãi vay =
Lãi tin vay
H s này phn ánh kh nng thanh toán tin lãi vay ca doanh nghip. Nu
t l này thp s làm gim kh nng tr lãi và li nhun ca doanh nghip. ây là
mt trong nhng tiêu chí đ các ngân hàng xem xét khi cung ng các khon vay ca
doanh nghip.
∗ Kh nng thanh toán hin hành
Tài sn lu đng
Kh nng thanh toán hin hành =
N ngn hn
∗ Kh nng thanh toán nhanh
Tài sn lu đng - Hàng hóa tn kho
Kh nng thanh toán nhanh =
N ngn hn
∗ Kh nng thanh toán tc thi
Tin mt
Kh nng thanh toán tc thi =
N ngn hn
∗ Li nhun ca doanh nghip. H s doanh li bao gm:
Li nhun sau thu
T l li nhun trên doanh thu =
Doanh thu

Li nhun sau thu
T l li nhun trên vn
sn xut kinh doanh
=
Vn sn xut kinh doanh
H s này phn ánh hiu qu sn xut kinh doanh và kt qu cnh tranh đu
thu ca doanh nghip, h s này t l thun vi hiu qu sn xut kinh doanh ca
doanh nghip.

8/81

1.3.2.
1.3.2.

S lng công trình trúng thu và giá tr công trình trúng thu.
Tiêu chí này phn ánh mt cách khái quát kt qu, nng lc cnh tranh ca
doanh nghip trong hot đng đu thu, tình hình d thu, kt qu hot đng đu
thu nói riêng và kt qu kinh doanh nói chung ca doanh nghip trong nm. S
lng công trình trúng thu phn ánh kh nng và qui mô ca doanh nghip trong
cnh tranh đu thu. Giá tr trúng thu hng nm ca doanh nghip là tng giá tr
ca tt c các công trình (k c gói thu trong hng mc công trình) mà doanh
nghip đã trúng thu trong nm. Giá tr công trình trúng thu trong nm phn ánh
nng lc và hiu qu kinh doanh ca doanh nghip trong nm. Ch tiêu này càng ln,
chng t công tác đu thu ca doanh nghip có hiu qu và ngc li.
- T l trúng thu trong các d án
Tiêu chí này phn ánh nng lc cnh tranh đu thu ca doanh nghip, nó
đc xác đnh da trên hai ch tiêu: theo s công trình và theo giá tr công trình
trong nm. Ch s này t l thun vi nng lc cnh tranh đu thu ca doanh
nghip. T l này đc tính nh sau:

∗ Tính theo s công trình
Σ Ctt
P1 =
Σ Cdt
x 100%
Trong đó:
P1: T l trúng thu theo s công trình doanh nghip d thu
Ctt: S công trình trúng thu
Cdt: S công trình doanh nghip d thu
∗ Tính theo giá tr công trình
Σ Gtt
P2 =
Σ Gdt
x 100%
Trong đó:
P2: T l trúng thu theo giá tr công trình
Gtt: Giá tr công trình trúng thu
Gdt: Giá tr công trình d thu
1.3.3.
1.3.3.

Cht lng d án.
Cht lng các d án chính là cht lng hàng hóa mà doanh nghip bán ra.
Cht lng d án là tng hp các đc tính theo yêu cu ca sn phm, ca qui trình
xây dng và ca ngi s dng. Ch tiêu v cht lng các d án đó là s đáp ng
các yêu cu kinh t - k thut ca d án. Trong lnh vc xây dng, cht lng sn
9/81

phm chính là cht lng các công trình xây dng, nó biu hin  công nng s
dng, đ an toàn, tui th, tính kinh t, tính k thut và m thut ca công trình.

Vi s phát trin ca khoa hc - công ngh hin nay, cnh tranh thông qua
cht lng các d án là s cnh tranh ht sc gay gt và không có gii hn. Nghiên
cu, ng dng nhng tin b khoa hc - k thut, nâng cao cht lng các d án là
vic làm thng xuyên ca doanh nghip nhm nâng cao nng lc cnh tranh ca
doanh nghip.
1.3.4.
1.3.4.

Nng lc k thut ca doanh nghip.
Nng lc k thut ca doanh nghip là mt trong nhng yu t quyt đnh
cht lng ca công trình, là yu t quan trng, có tác đng ln đn thành công hay
tht bi ca doanh nghip trong công tác đu thu. ây là yu t hàng đu quyt
đnh đn uy tín trên thng trng, tin đ thc hin d án và nng lc thi công ca
doanh nghip. Nng lc k thut ca doanh nghip đc xác đnh da trên mt s
tiêu chí sau:
− Kh nng đáp ng các yêu cu k thut ca bên mi thu;
− Tính hp lý, tính ti u và tính kh thi ca các gii pháp k thut;
− Kh nng đáp ng các yêu cu v an toàn lao đng, v sinh môi trng;
− Kh nng đáp ng ca thit b thi công (s lng, chng loi, cht lng,
công ngh, tin đ huy đng )
− Uy tín và kinh nghim ca nhà thu
Khi đánh giá các tiêu chí đ la chn nhà thu, ch d án không ch cn c
vào tiêu chun k thut, giá công trình do doanh nghip đa ra mà ch đu t còn
xem xét đn uy tín trên thng trng và kinh nghim ca doanh nghip trong quá
trình thc hin các d án tng t trc đó. Uy tín ca nhà thu đc th hin qua
các tiêu chí nh: uy tín v thng hiu, uy tín v nng lc thi công, uy tín v nng
lc tài chính và đi ng cán b, công nhân viên lành ngh. ó là nhng yu t ht
sc quan trng tác đng đn kh nng trúng thu ca doanh nghip, vì vy, doanh
nghip luôn xem vic xây dng thng hiu, uy tín trên thng trng là yu t ht
sc quan trng trong chin lc phát trin ca mình.

1.3.5.
1.3.5.

Giá b thu
Giá b thu có tác đng rt ln đn thành công hay tht bi ca doanh nghip
trong quá trình tham gia đu thu. Khi tham gia d thu, các doanh nghip mong
mun đa ra mt mc giá hp lý, thp hn giá ca đi th cnh tranh nhm lôi kéo
s chú ý ca ch đu t, điu này làm cho vic cnh tranh v giá gia các doanh
nghip din ra ht sc khc lit.
Khác vi các sn phm tiêu dùng thông thng, giá ca công trình xây dng
đc xác đnh trc khi có công trình và đc xác đnh thông qua đu thu. Giá
10/81

công trình xây dng đc ghi trong h s d thu và đc gi là giá b thu. Kh
nng cnh tranh v giá ca nhà thu có th đc xác đnh qua các tiêu chí sau:
Gi
K
G
=
GA
Trong đó:
K
G
: Là h s cnh tranh v giá ca nhà thu
GA: Là giá gói thu
Gi: Là giá d thu ca nhà thu th i (i = 1 ÷ m)
Trong thc t, giá b thu còn ph thuc vào nhiu yu t khác nh:
− iu kin t nhiên, kinh t, xã hi ni thc hin d án, đó là: đng giao
thông, đin, nc, kh nng khai thác vt t ti ch, trình đ dân trí;
− c đim kinh t, k thut ca d án,

− Tin đ thc hin d án
i vi nhng d án xây dng ln, thi gian trin khai thng kéo dài, do
đó ny sinh nhiu vn đ nh: trt giá vt t, chi phí qun lý cao, công trình chm
đc đa vào s dng nh hng đn tính hiu qu ca d án. Vì vy, ch đu t
thng rt quan tâm đn tin đ thc hin d án ca doanh nghip và đây là mt
trong nhng tiêu chí đ xem xét kh nng trúng thu. Tin đ thc hin d án xây
dng thng đc xem xét trên các khía cnh:
− Kh nng đm bo tin đ theo qui đnh đã cam kt;
− Tính hp lý v tin đ hoàn thành các hng mc công trình liên quan;
− Kh nng rút ngn tin đ thi công.
1.4.
1.4.


NHNG

NHÂN

T

TÁC

NG

N

KH

NNG

CNH

TRANH

TRONG

U

THU

XÂY

DNG.

NHNG NHÂN T TÁC NG N KH NNG CNH TRANH
TRONG U THU XÂY DNG.
1.4.1.
1.4.1.

Nhng nhân t ni lc ca doanh nghip xây dng
1.4.1.1. Tài chính
Hot đng tài chính là mt trong nhng ni dung c bn ca hot đng kinh
doanh ca doanh nghip nhm gii quyt các vn đ kinh t, k thut, công ngh,
lao đng phát sinh trong quá trình kinh doanh di hình thc giá tr. Hot đng sn
xut - kinh doanh nh hng đn tình hình tài chính, ngc li tình hình tài chính
tt hay xu s có tác đng thúc đy hay cn tr quá trình sn xut - kinh doanh.
Trc ht kh nng tài chính ca mt doanh nghip đc th hin  qui mô
v ngun vn t có, kh nng huy đng các ngun vn phc v cho sn xut - kinh
doanh và hiu qu s dng các ngun vn đó. Mt khác, đ đánh giá kh nng tài
chính ca mt doanh nghip xây dng, cn xem xét c cu gia vn c đnh và vn

lu đng.
11/81
Mt doanh nghip xây dng vi kh nng tài chính cao, có th tham gia đu
thu nhiu công trình trong mt nm, có nhiu c hi đ đu t tng thiêt b, máy
móc nhm đáp ng yêu cu thi công và đòi hi ca qui trình công ngh hin đi.
ng thi gi luôn đc uy tín đi vi nhà cung cp vt t và các t chc tín dng.
Nng lc tài chính mang tác dng tích cc đn quá trình đu thu. Nó đc
xét trên hai phng din:
− Vi nhng công trình đã thng thu, nng lc tài chính mnh giúp cho doanh
nghip hoàn thành nhim v thi công, đm bo công trình có k thut, cht lng
tt, tin đ thi công đm bo to uy tín và nim tin cho ch đu t.
− Trong đu thu, kh nng tài chính là mt trong nhng tiêu chun đ đánh
giá nhà thu. iu quan trng hn là mt doanh nghip vi kh nng tài chính mnh,
cho phép đa ra quyt đnh giá b thu mt cách sáng sut và hp lý hn.
Trong đu thu quc t, nu xét trên phng tin tài chính, các doanh nghip
trong nc thng mt u th so vi các doanh nghip nc ngoài. Vì vy, các nhà
thu trong nc thng phi liên doanh vi nhà thu nc ngoài và kt cc nu
trúng thu thng là nhng nhà thu ph.
1.4.1.2. Máy móc, thit b, công ngh thi công
Máy móc thit b là b phn ch yu và quan trng nht trong tài sn c đnh
ca doanh nghip. Nó là thc đo cho trình đ k thut là th hin nng lc sn xut
hin có, là nhân t quan trng góp phn tng kh nng cnh tranh ca doanh nghip
trong đu thu.
Nng lc v máy móc thit b đc ch đu t đánh giá cao, bi nó liên quan
nhiu đn cht lng và tin đ thi công.  đánh giá v nng lc máy móc thit b
và công ngh có th da vào các đc tính sau:
− Tính hin đi ca thit b, công ngh: Biu hin  các thông s nh hãng sn
xut, nm sn xut, công sut, giá tr còn li ca thit b.
− Tính đng b: Thit b đng b là điu kin đ đm bo s phù hp gia
thit b, công ngh vi phng pháp sn xut; gia cht lng, đ phc tp ca sn

phm do công ngh đó sn xut ra.
− Tính hiu qu: Th hin trình đ s dng máy móc thit b ca doanh nghip,
t đó nó có tác dng đn hiu qu sn xut kinh doanh và kh nng huy đng ti đa
ngun lc v máy móc thit b sn có phc v cho mc đích cnh tranh ca doanh
nghip.
− Tính đi mi: là s đáp ng yêu cu ca hot đng sn xut kinh doanh và
cng là mt trong nhng yu t tng cng kh nng cnh tranh ca doanh nghip.
Trong sn xut kinh doanh yu t này quyt đnh vic la chn tính toán các gii
pháp hp lý trong t chc thi công. Trong đu thu, nng lc máy móc thit b là

12/81
mt trong nhng tiêu chun đánh giá ca ch đu t. Mt nhà thu có nng lc máy
móc thit b mnh m s làm tng kh nng cnh tranh và đc bit là trong vic xây
dng giá b thu hp lý.
1.4.1.3. Nhân lc
ánh giá ngun nhân lc ca doanh nghip ch đu t đc bit chú trng
đn vn đ:
− Cán b qun tr cp cao (Ban Giám đc doanh nghip): Là nhng cán b
qun tr cp cao, h quyt đnh s thành công hay tht b ca doanh nghip và chu
trách nhim v nhng quyt đnh kinh doanh ca mình. Mt trong nhng chc nng
chính ca các qun tr viên cao cp là xây dng chin lc hành đng và phát trin
ca doanh nghip. Khi đánh giá b máy lãnh đo, trình đ các hot đng ca doanh
nghip, phm cht kinh doanh ca doanh nghip và các mi quan h; sâu xa hn
na là tinh thn đoàn kt, hp lòng ca cán b công nhân cng nh ca êkíp lãnh
đo. iu này va tng sc mnh ca chính doanh nghip, va to ra uy tín đi vi
ch đu t.
− Cán b qun tr cp trung gian: i ng cp ch huy trung gian đng trên cp
qun tr viên c s và di cp qun tr cao cp. Vi cng v này, h va qun tr
các qun tr cp c s thuc quyn, va đng thi điu khin các nhân viên khác. 
cp này các qun tr viên có chc nng thc hin các k hoch và chính sách ca t

chc bng cách phi hp các công vic đc thc hin nhm dn đn s hoàn thành
mc tiêu chung.
 đánh giá đim mnh, đim yu ca đi ng cán b qun tr, ch đu t
thng tip cn trên các khía cnh: mt là, trình đ chuyên môn, kinh nghim công
tác, tác phong làm vic, s am hiu v kinh doanh và lut pháp ca tng thành viên
trong ê kíp qun lý và hai là, c cu v các chuyên ngành đào to phân theo trình đ
s cho bit kh nng chuyên môn hoá cng nh kh nng đa dng hoá ca doanh
nghip.
− Cán b qun tr cp c s, công nhân: ây là đi ng các nhà qun tr  cp
bc cui cùng trong h thng cp bc ca các nhà qun tr ca mt doanh nghip.
Thông thng h đc gi là đc công, t trng, trng ca. Nhim v ca h là
hng dn, đc thúc, điu khin công nhân trong các công vic c th hàng ngày đ
đa đn hoàn thành mc tiêu chung ca c doanh nghip. i ng qun tr này lãnh
đo lc lng lao đng trc tip, to nên sc mnh tng hp ca doanh nghip trên
các khía cnh nh cht lng, tin đ thi công công trình.
Ngi ph trách đn v phi có trình đ qun tr (t chc điu phi lao đng
và thit b hp lý, tránh lãng phí nhm h thp giá thành, tng li nhun nhng đm
bo cht lng), am hiu sâu v công vic mà đn v đang thc hin, bit chm lo

13/81
quyn li ngi lao đng, mi to ra đc s ng h, lòng nhit thành t phía ngi
lao đng, mi to ra đc s ng h. Tuy nhiên, lãnh đo đ v gii cng cha đ,
mà còn cn có đi ng lao đng vi trình đ tay ngh chuyên sâu, có kh nng sáng
to, trung thc trong công vic. H chính là nhng ngi trc tip thc hin nhng
ý tng, chin lc và chin thut kinh doanh ca đi ng lãnh đo cp trên, nhng
ngi to nên cht lng công trình và sc cnh tranh ca doanh nghip.
1.4.1.4. Hot đng marketing
Chin lc marketing là mt chin lc b phn đóng vai trò quan trng
trong vic giành u th trong cnh tranh và hiu qu kinh doanh ca doanh nghip.
S dng nhng chin lc marketing thích hp s giúp cho doanh nghip chim gi

đc v trí trên th trng so vi các đi th cnh tranh.
Vi mc đích và yêu cu đã đc đ ra, h thng marketing phi đm bo
đem li nhng thông tin chính xác, kp thi v s phát trin ca th trng, xem xét
nhng trin vng, đánh giá v nhng ngi phân phi, các bn hàng ln, các đi th
cnh tranh, nhng nhà cung ng và nhng nhân t có liên quan khác. ng dng ca
ngh thut qung cáo đ m rng th trng, tuyên truyn doanh nghip mình cho
nhiu khách hàng bit.
Hot đng kinh doanh ca doanh nghip xây dng không ging nh các
doanh nghip công nghip là các doanh nghip này có th đa sn phm ca mình
ra th trng cho khách hàng chn mua. Ngc li, h cn phi da vào danh ting
ca mình đ khin cho khách hàng tìm đn và yêu cu sn phm cn thit. Gia các
doanh nghip xây dng có s cnh tranh trc tip đó là s so sánh v danh ting.
Danh ting thành tích ca doanh nghip có tác dng rt ln đn kh nng
trúng thu d án. Do vy, trc khi đu thu, làm tt công tác qung cáo s tng
thêm mc đ tin cy ca ch đu t đi vi doanh nghip, t đó nâng cao t l
trúng thu.
1.4.1.5. Kh nng liên doanh, liên kt
Liên doanh, liên kt là s kt hp hai hay nhiu pháp nhân kinh t đ to ra
sc mnh tng hp v nng lc kinh nghim, kh nng tài chính. ây là mt trong
nhng yu t đánh giá kh nng ca doanh nghip, đc bit là doanh nghip xây
dng vi nhng d án có quy mô ln, nhng yêu cu đôi khi vt kh nng ca mt
doanh nghip đn l trong cnh tranh đu thu.
 tng nng lc ca mình trên th trng cnh tranh, vn đ m rng các
quan h liên danh, liên kt di nhng hình thc thích hp là gii pháp quan trng
và phù hp. Thông qua đó, doanh nghip xây dng có th đáp ng mt cách toàn
din các yêu cu ca nhng công trình có quy mô ln và mc đ phc tp cao.

14/81
Liên danh, liên kt trong d thu xây dng có nhiu hình thc. Mi hình
thc có s thun li, phù hp riêng cho doanh nghip trong tng thi k c th.

Song các hình thc trên đu đc da trên nguyên tc t nguyn, bình đng, cùng
có li.
∗ Liên kt:
Liên kt có th thc hin theo chiu ngang tc là kh nng liên kt ca
doanh nghip vi các doanh nghip cùng ngành đ đm nhn các d án ln; liên kt
theo chiu dc tc là liên kt ca doanh nghip xây dng vi các doanh nghip sn
xut nguyên nhiên vt liu hoc trang thit b (nh đó làm gim đc giá thành xây
dng  mc ti đa).
∗ Liên danh tham gia d thu:
Là hình thc các nhà thu liên kt vi nhau thành mt nhà thu đ tham d
thu. Nng lc ca nhà thu này là nng lc tng hp ca tt c các nhà thu đc
lp. iu này s tng sc mnh v tài chính, nhân lc, k thut đáp ng yêu cu ca
ch đu t.
∗ Tp đoàn xây dng:
Là hình thc liên kt gia các ch th kinh t, thúc đy nâng cao trình đ tp
trung vn trong ngành xây dng.
Tp đoàn xây dng có th hot đng trên tt c các lnh vc xây dng. Vi
tim nng mnh m v kinh t và k thut, tp đoàn xây dng có v trí và kh nng
cnh tranh ln trên th trng xây dng.
Nh vy, vic m rng hình thc liên danh liên kt là mt gii pháp quan
trng nhm nâng cao kh nng cnh tranh trong đu thu ca các doanh nghip xây
dng. Liên kt kinh t to điu kin cho doanh nghip phát trin chuyên môn hoá
mt cách có hiu qu, khai thác đc th mnh, khc phc mt yu trong quá trình
thc hin d án đu t.
1.4.1.6. Trình đ t chc lp h s d thu
Kh nng cnh tranh trong đu thu ph thuc trc tip vào trình đ lp h
s d thu. Mt nhà thu có th b loi ngay t vòng đu do h s d thu không
đm bo các yêu cu ca t chc mi thu.
T chc lp h s d thu đòi hi phi qua các bc nghiên cu h s mi
thu (công vic này đòi hi phi t m, nghiêm túc, hiu rõ đy đ ni dung và yêu

cu ca h s mi thu); điu tra môi trng đu thu; điu tra môi trng đu thu;
điu tra d án đu thu; kho sát hin trng xây dng công trình; lp phng án
thi công; xây dng giá d thu…
− iu tra môi trng đu thu, đó là vic điu tra các điu kin thi công, t
nhiên, kinh t và xã hi ca d án, nhng điu kin này nh hng trc tip ti

15/81

phng án thi công và cui cùng là giá thành công trình. iu tra đc đim v trí
ca hin trng thi công nh v trí đa lý, điu kin đa hình, đa cht, giao thông
vn ti, thông tin liên lc; điu kin cung ng vt t nguyên nhiên vt liu, giá c,
kh nng khai thác nguyên vt liu ti ch; điu kin cung cp thu ph chuyên
nghip và lao đng ph thông; kh nng cung cp lng thc, thc phm. Hàng lot
s liu, thông tin cn điu tra xác đnh trong mt thi gian ngn nói lên kt qu tiêu
th ph thuc vào t chc, trình đ chuyên môn, phng tin ca đi ng cán b
lp h s d thu.
− iu tra d án đu thu đòi hi phi nm đc tính cht, quy mô, phm vi
đu thu; mc đ phc tp v k thut ca công trình; yêu cu tin đ, thi hn
hoàn thành hng mc và hoàn thành tng th công trình; ngun vn; phng thc
thanh toán; uy tín, nng lc công tác ca t chc giám sát.
− Lp phng án thi công công trình là khâu có nh hng quyt đnh đn giá
d thu.
− Công tác xác đnh giá d thu là mt khâu có ni dung phc tp vi nhng
yêu cu nghiêm ngt phi tuân th, đây là mt trong nhng yu t quyt đnh vic
trúng thu. Công vic này đòi hi phi do mt b phn chuyên nghip thc hin vi
s phi hp cht ch nhp nhàng và kp thi ca các b phn chuyên môn khác.
T chc lp h s d thu là công vic ht sc phc tp và yêu cu thc hin
trong khong thi gian thng rt hn ch. Cht lng h s d thu là mt trong
nhng tiêu chí c bn quyt đnh vic nhà thu có trúng thu hay không.
1.4.2.

1.4.2.

Nhng nhân t bên ngoài doanh nghip xây dng
1.4.2.1. C ch chính sách ca Nhà nc
C ch chính sách ca Nhà nc có nh hng ngày càng ln đn hot đng
ca doanh nghip. Tác đng trc tip đn các vn đ tín dng, v chng đc quyn;
v thu; các ch đ đãi ng, h tr; bo v môi trng v.v Các tác đng này có th
to ra c hi hoc nguy c cho mi doanh nghip.
S n đnh chính tr cng là mt nhân t thun li làm tng kh nng cnh
tranh quc gia nói chung và ca doanh nghip nói riêng.
Mt trong nhng b phn ca yu t chính tr nh hng đn hot đng kinh
doanh ca doanh nghip là h thng lut pháp. Mc đ n đnh ca hành lang pháp
lý to điu kin cho doanh nghip phát trin. Ngc li, doanh nghip s gp nhiu
khó khn khi phi đi din liên tc vi nhng thay đi ca pháp lut, làm suy yu
kh nng cnh tranh ca doanh nghip.