Ứng dụng công cụ quyền chọn vào thị trường chướng khoán Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

  





TRN TH BÍCH TUYN



NG DNG CÔNG C QUYN CHN VÀO TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM

Chuyên ngành : Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12






LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC : TS. NGUYN TH UYÊN UYÊN




TP. H Chí Minh - Nm 2010
LI CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đ tài lun vn “ ng dng công c quyn chn vào th
trng chng khoán Vit Nam” là công trình nghiên cu ca tác gi.
C s lý lun tham kho t các tài liu đc nêu  phn tài liu tham kho, s liu
đc trình bày trong lun vn là trung thc, không sao chép ca bt c công trình
nghiên cu nào trc đây.

TP. H Chí Minh, ngày 14 tháng 12 nm 2010
Ngi thc hin lun vn

TRN TH BÍCH TUYN

















LI CM N
 tài lun vn thc s “ ng dng công c quyn chn vào th trng chng
khoán Vit Nam” đc hoàn thành là kt qu ca mt quá trình hc tp, nghiên
cu và vn dng nhng tri thc đc hc trong sut 2 nm  lp cao hc Tài chính
Doanh Nghip khóa 17– Trng i Hc Kinh T TPHCM vi mong mun góp
phn gii quyt nhng vng mc đ sm hình thành th trng giao dch quyn
chn chng khoán ti Vit Nam trong thi gian ti.
Kt qu này không ch là s phn đu ca bn thân mà còn có s tr giúp ca Quý

Thy, Cô Trng i hc Kinh t TP.HCM đã ht lòng tn ty, truyn đt nhng
kin thc quý báu trong sut thi gian hc ti Trng, đc bit là Tin s Nguyn
Th Uyên Uyên đã tn tình hng dn phng pháp nghiên cu khoa hc và ni
dung đ tài.
Xin chân thành cm n.

TP. H Chí Minh, ngày 14 tháng 12 nm 2010
Ngi thc hin lun vn

TRN TH BÍCH TUYN






MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC BNG BIU, HÌNH V
LI M U
CHNG 1 : TNG QUAN V QUYN CHN VÀ QUYN CHN CHNG
KHOÁN ……………………………………………………………………………… 1
1.1 Tng quan v quyn chn 1
1.1.1 Gii thiu v quyn chn…………………………………………………… 1
1.1.2 Vai trò ca hp đng quyn chn……………………………………………. 1
1.1.2.1 i vi nn kinh t…….……………………………………………… 1
1.1.2.2 i vi doanh nghip….……………………………………………… 2
1.1.2.3 i vi nhà đu t…….……………………………………………… 2
1.2 Tng quan v quyn chn chng khoán………………………………… 3
1.2.1 Quyn chn chng khoán…………………………………………………… 3

1.2.2 Tính hai mt ca quyn chn chng khoán…………………………………… 3
1.2.3 Nhng tiêu chun ca hp đng quyn chn chng khoán………………… 4
1.2.4 Các yu t nh hng đn giá quyn chn c phiu…… ………………… 6
1.2.4.1 Giá c phiu c s và giá thc hin…………………………………… 6
1.2.4.2 Thi gian đáo hn……………………………………………………… 7
1.2.4.3 S bin đng ca giá c phiu c s…………………………………….
.
7
1.2.4.4 Lãi sut không ri ro… ……………………………………………… 8
1.2.4.5 C tc………………… ……………………………………………… 8
1.2.5 Chin lc phòng nga ri ro bng quyn chn c phiu….…………………
.
8
1.2.5.1 Quyn chn mua và c phiu – Quyn chn mua đc phòng nga……
.
8
1.2.5.2 Quyn chn bán và c phiu – Quyn chn bán bo v……………… 10
1.2.5.3 Quyn chn mua và quyn chn bán lai tp…………………… …… 12
1.2.6 Các điu kin cn có đ trin khai và đm bo phát trin bn vng hot đng
giao dch quyn chn chng khoán………………………….….………………… 13
1.2.6.1 Quy mô ln mnh ca th trng chng khoán………………… …… 13
1.2.6.2 S am hiu ca nhà đu t v công c quyn chn……………… …….14
1.2.6.3 Hàng hóa trên th trng chng khoán………….……………… …… 15
1.2.6.4 C s pháp lý cho th trng quyn chn……….……………… …… 15
1.2.6.5 Ngun nhân lc phc v cho th trng quyn chn…………… …… 15
1.2.6.6 C s h tng k thut và công ngh……………….…………… …… 16
1.2.6.7 Nng lc giám sát ca c quan Nhà nc………….…………… …… 16
1.3 Kinh nghim v t chc sàn giao dch quyn chn chng khoán ti mt s nc
trên th gii……………………………………………………………… 17
1.3.1 Sàn giao dch quyn chn chng khoán Chicago (M)……………………….

.
17
1.3.1.1 C cu t chc………………………………………………………… 17
1.3.1.2 Giao dch và thanh toán………………………………………………….18
1.3.1.3 C ch giám sát.…………………………………………………………
.
20
1.3.2 Sàn giao dch quyn chn chng khoán Tokyo (Nht)……………………… 21
1.3.2.1 C cu t chc………………………………………………………… 21
1.3.2.2 Giao dch và thanh toán………………………………………………….22
1.3.2.3 C ch giám sát.…………………………………………………………
.
24
1.3.3 Bài hc kinh nghim cho th trng chng khoán Vit Nam…………………
.
25
1.3.3.1 Nhn xét v sàn giao dch quyn chn Chicago và Tokyo…………… 25
1.3.3.2 Bài hc kinh nghim cho th trng chng khoán Vit Nam ………… 27
Kt lun Chng 1………………………………………………………………… 29
CHNG 2 : THC TRNG TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM
VÀ S CN THIT NG DNG CÔNG C QUYN CHN VÀO TH
TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM ……………………………………… 30
2.1 Thc trng th trng chng khoán Vit Nam qua các giai đon phát trin 30
2.1.1 Giai đon 2000-2005: giai đon khi đng ca th trng ……… 30
2.1.2 Nm 2006: S phát trin đt phá ca th trng chng khoán…. ……………
.
32
2.1.3 Nm 2007: Nm th trng chng khoán bùng n………….………. ……….
.
35

2.1.4 Nm 2008: Nm th trng chng khoán nhiu bin đng………… …… 40
2.1.5 Nm 2009: Th trng chng khoán tng trng bt ng và n tng 43
2.1.6 Nm 2010: TTCK tip tc tng trng cùng vi s phc hi ca nn kinh t.46
2.1.7 Nhn đnh th trng chng khoán sau 10 nm hình thành và phát trin……. 48
2.2 Các ri ro trên th trng chng khoán Vit Nam………………………… 49
2.2.1 Ri ro t vic làm giá chng khoán………………………………………… 49
2.2.2 Ri ro t vic công b thông tin….………………………………………… 50
2.2.3 Ri ro t tính thanh khon thp ca chng khoán đu t…………………… 51
2.2.4 Ri ro t vn đ bo mt thông tin ca công ty chng khoán…………………53
2.2.5 Ri ro t hot đng phát hành c phiu ra công chúng……………………….
.
53
2.3 Nguyên nhân ca nhng ri ro trên th trng chng khoán Vit Nam… 54
2.3.1 Nguyên nhân t các quy đnh, chính sách ca Chính ph…………………….
.
54
2.3.2 Nguyên nhân t các công ty niêm yt………………………….…………… 55
2.3.3 Nguyên nhân t nhà đu t…………………………………………………… 56
2.4 Tác đng ca nhng ri ro trên th trng chng khoán Vit Nam… 56
2.4.1 i vi th trng chng khoán……………………….…………………… 56
2.4.2 i vi nhà đu t…………………………………………………………… 57
2.5 S cn thit ca vic ng dng công c quyn chn vào TTCK Vit Nam.……… 58
2.5.1 Thúc đy th trng chng khoán phát trin…………….…………………….58
2.5.2 Nâng cao tính cnh tranh cho th trng chng khoán trong xu th hi nhp 59
2.5.3 Tác đng đn các công ty niêm yt ………………………………………… 59
2.6 Nhng thun li ca vic ng dng giao dch quyn chn chng khoán… ……
…
60
2.6.1 Khung pháp lý, th ch chính sách…………………….…………………… 60
2.6.2 Sc cung và sc cu ca th trng ngày càng cao……… … …………… 60

2.6.3 C s h tng k thut, công ngh thông tin….…………… … …………… 62
2.7 Nhng khó khn ca vic ng dng giao dch quyn chn chng khoán… ……
…
63
2.7.1 Khó khn liên quan đn th trng chng khoán Vit Nam………………… 63
2.7.1.1 H thng pháp lut v chng khoán…………………………………… 63
2.7.1.2 C ch qun lý, giám sát hot đng ca th trng chng khoán……….
.
64
2.7.1.3 Cht lng hàng hóa trên th trng chng khoán còn thp.……………
.
64
2.7.1.4 Thông tin cho th trng thiu minh bch và công khai……………… 65
2.7.1.5 H thng c s pháp lý cho quyn chn cha đc xây dng…………. 65
2.7.2 Khó khn liên quan đn các t chc tài chính cung cp dch v quyn chn…66
2.7.2.1 C s h tng k thut, công ngh thông tin trên th trng 66
2.7.2.2 Nng lc ca các thành viên tham gia th trng…………… ……… 67
2.7.3 Khó khn liên quan đn các nhà đu t…………………………………….…
.
67
Kt lun Chng 2… …………………………………………………………… 68
CHNG 3:CÁC GII PHÁP NHM NG DNG QUYN CHN CHNG
KHOÁN VÀO TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM …

70
3.1 nh hng phát trin th trng chng khoán Vit Nam giai đon 2011-2020.… 70
3.2 Các gii pháp nhm ng dng công c quyn chn chng khoán vào th trng
chng khoán Vit Nam…………………………………………………… … ……
…
71

3.2.1 Hoàn thin khung pháp lý, th ch chính sách cho th trng chng khoán và
xây dng c s pháp lý cho hot đng quyn chn chng khoán………………… 72
3.2.1.1 Hoàn thin khung pháp lý, th ch chính sách …………… 72
3.2.1.2 Xây dng c s pháp lý cho th trng chng khoán phái sinh…………74
3.2.2 Tng cng qun lý và giám sát hot đng ca th trng chng khoán…… 75
3.2.3 Xây dng sàn giao dch hp đng quyn chn…… ….…………………… 76
3.2.3.1 C cu t chc…………………………………………….…………… 76
3.2.3.2 C ch giao dch………………………………………….…………… 77
3.2.3.3 Xác đnh phí quyn chn………………………………….…………… 78
3.2.3.4 Quy đnh v gii hn giá và s lng…………………….…………… 78
3.2.4 Xây dng h thng c s vt cht k thut theo tiêu chun quc t………… 79
3.2.4.1 V phía S giao dch chng khoán…….………………………………
…
79
3.2.4.2 V phía các công ty chng khoán……….……………………………….79
3.2.5 Nâng cao hiu qu cung cp thông tin……………………………………… 80
3.2.5.1 V phía c quan Nhà nc……………………………….……………
…
80
3.2.5.2 V phía các công ty niêm yt……………………………….……………81
3.2.5.3 V phía hip hi kinh doanh chng khoán……………….…………… 82
3.2.6 Nâng cao nng lc t vn ca các t chc cung cp sn phm quyn chn
chng khoán……………………………………….……………………………… 82
3.2.7 Ph bin, tuyên truyn và t vn kin thc v quyn chn đn các nhà đu t 83
3.2.8 Nâng cao cht lng và đa dng hóa các loi hàng hóa đáp ng nhu cu th
trng……………………………………………………………………………… 84
3.2.8.1 Nâng cao cht lng ca các chng khoán trên th trng.…………… 84
3.2.8.2 a dng hóa các loi hàng hóa trên th trng………… …………… 85
3.2.9 Nâng cao nhn thc và trình đ ca nhà đu t trong vic s dng công c
quyn chn chng khoán…… …………………………………………………… 86

3.2.10 Tng cng kim soát th trng giao dch quyn chn ………………… 87
Kt lun Chng 3…………………………………………………… … ……… 87
KT LUN  TÀI…………………………………………………… … ……… 89









DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
  
- Cao giá ITM: quyn chn mua/quyn chn bán đc xem là cao giá ITM
nu giá c phiu cao/thp hn giá thc hin.
- Kit giá OTM: quyn chn mua/quyn chn bán đc xem là kit giá OTM
nu giá c phiu thp/cao hn giá thc hin.
- Ngang giá ATM: khi giá c phiu bng giá thc hin thì quyn chn mua
hay quyn chn bán đc xem là ngang giá ATM.
- C : giá quyn chn mua hin ti
- P : giá quyn chn bán hin ti
- S
0
: giá c phiu hin ti
- T : thi gian đn khi đáo hn
- X : giá thc hin
- S
T
: giá c phiu khi đáo hn

-  : li nhun ca chin lc
- N
C
: s quyn chn mua
- N
P
: s quyn chn bán
- N
S
: s c phiu
- N
C
>(<) 0 : NT đang mua (bán) quyn chn mua
- N
P
>(<) 0 : NT đang mua (bán) quyn chn bán
- N
S
>(<) 0 : NT đang mua (bán) c phiu
CTCP : Công ty c phn
CTCK : Công ty chng khoán
CTNY : Công ty niêm yt
CTQLQ : Công ty qun lý qu
DN : Doanh nghip
HNX : Sàn giao dch chng khoán Hà Ni
HOSE : Sàn giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
IPO : Phát hành ln đu ra công chúng
NT : Nhà đu t
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi

SEC : y ban chng khoán M
SGDCK : S giao dch chng khoán
TPHCM : Thành ph H Chí Minh
TTCK : Th trng chng khoán
TTGDCK : Trung tâm giao dch chng khoán
TTLKCK : Trung tâm lu ký chng khoán
UBCKNN : y ban chng khoán Nhà nc











DANH MC BNG BIU

Trang
Bng 2.1: Quy mô th trng t nm 2000 đn nm 2005……………………. 40
Bng 2.2: Quy mô th trng đn 31/12/2006…………………………………. 41
Bng 2.3: Quy mô th trng đn 31/12/2007…………………………………. 44
Bng 2.4: Quy mô th trng đn 31/12/2008…………………………………. 49
Bng 2.5: Quy mô th trng đn 31/12/2009…………………………………. 54

DANH MC CÁC HÌNH

Hình 1.1 : Mua quyn chn mua………………………………………………. 6

Hình 1.2 : Bán quyn chn mua………………………….……………………. 7
Hình 1.3 : Mua quyn chn bán………………………….……………………. 9
Hình 1.4 : Bán quyn chn bán………………………… ……………………. 10
Hình 1.5 : Quyn chn mua đc phòng nga………………………………… 20
Hình 1.6 : Quyn chn bán bo v…………………………………………… 22
Hình 1.7 : Giao dch trên th trng quyn chn CBOE………………………. 25
Hình 1.8 : Giao dch trên th trng quyn chn TSE…………………………. 31
Hình 2.1 : Biu đ ch s sàn giao dch HOSE và HNX nm 2006…………… 43
Hình 2.2 : Biu đ ch s sàn giao dch HOSE và HNX nm 2007…………… 48
Hình 2.3 : Biu đ ch s sàn giao dch HOSE và HNX nm 2008…………… 52
Hình 2.4 : Biu đ ch s sàn giao dch HOSE và HNX nm 2009…………… 56
Hình 2.5 : Biu đ ch s sàn giao dch HOSE và HNX đn 30/9/2010……… 59
Hình 2.6 : Kinh nghim s dng công c phái sinh ca nhà đu t…….……
…
83

LI M U

1. LÝ DO CHN  TÀI
Th trng chng khoán là mt b phn quan trng ca th trng vn, hot
đng ca th trng chng khoán là nhm huy đng nhng ngun vn tit kim nh
trong xã hi tp trung thành ngun vn ln tài tr cho doanh nghip, các t chc
kinh t và Chính ph đ phát trin sn xut, tng trng kinh t hay cho các d án
đu t. Do đó, phát trin và gi vng s n đnh ca th trng chng khoán luôn là
mi quan tâm hàng đu không ch  Vit Nam mà còn  tt c các nc trong khu
vc và trên th gii.
Th trng chng khoán Vit Nam ra đi vào tháng 7 nm 2000, đánh du
mt bc ngot ln trong quá trình xây dng và hoàn thin c cu nn kinh t th
trng. Qua 10 nm hot đng, th trng chng khoán Vit Nam đã tri qua nhng
giai đon thng trm và đang dn khng đnh vai trò quan trng trong vic thúc đy

s phát trin ca nn kinh t. Tuy nhiên, đu t chng khoán không phi lúc nào
cng mang li li nhun mà còn có nhng ri ro rt ln và không th d đoán trc.
iu này lý gii cho vic ch s VN-Index tng gim tht thng, làm cho các nhà
đu t hoang mang và mt nim tin vào th trng vì h cha có mt công c hiu
qu nào đ t bo v mình khi th trng đi xung. Do đó, vn đ đt ra cho th
trng chng khoán nc ta là phi đa vào s dng và hoàn thin các công c phái
sinh đ đáp ng kp thi các nhu cu bo him ri ro hay ti đa hóa li nhun cho
các nhà đu t trc nhng bin đng ca th trng.
Mt trong nhng công c hn ch ri ro hu hiu đc a chung và áp dng
hu ht  các nc phát trin là quyn chn . ây là công c tài chính khá phc tp
nhng li có nhiu ng dng hu ích và thit thc đi vi các nhà đu t. Vic
nghiên cu nhm mc đích ng dng và phát trin công c quyn chn vào th
trng chng khoán Vit Nam là ht sc cn thit. Trc nhng yêu cu thc tin
nói trên, em quyt đnh chn đ tài:”ng dng công c quyn chn vào th trng
chng khoán Vit Nam”.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
- H thng hóa c s lý lun v quyn chn, quyn chn chng khoán.
- Nghiên cu kinh nghim thc tin v t chc sàn giao dch quyn chn
chng khoán  mt s nc trên th gii, t đó rút ra bài hc kinh nghim
trong vic phát trin công c quyn chn cho TTCK Vit Nam.
- Phân tích thc trng TTCK Vit Nam qua 10 nm hình thành và phát trin,
t đó nhn din nhng ri ro trên th trng và nh hng ca nhng ri ro
này đn các ch th khác nhau trên th trng.
- ánh giá s cn thit và nhng thun li, khó khn khi ng dng công c
quyn chn vào TTCK Vit Nam.
-  xut các gii pháp cho vic trin khai công c quyn chn vào TTCK
Vit Nam.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
- Nghiên cu các lý lun v công c quyn chn và th trng chng khoán.
- Nghiên cu thc trng hot đng ca th trng chng khoán Vit Nam t

khi mi thành lp vào nm 2000 đn tháng 9/2010.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
 tài s dng kt hp các phng pháp nghiên cu nh thng kê – mô t,
phân tích – tng hp, so sánh – đi chiu, và phng pháp quan sát t thc tin đ
khái quát bn cht ca vn đ nghiên cu.
5. Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA  TÀI
S phát trin n đnh ca th trng chng khoán đòi hi quyn li ca nhà
đu t phi đc đt lên hàng đàu. Quyn chn chng khoán là công c hu hiu
phòng nga ri ro và bo v li ích cho nhà đu t. Do đó, vic nghiên cu nhm
phát trin th trng quyn chn song song vi th trng chng khoán c s là vic
làm có ý ngha to ln trong vic cng c nim tin cho nhà đu t, góp phn vào s
phát trin ca c nn kinh t.


6. KT CU CA  TÀI
Ni dung chính ca đ tài gm 3 chng:
- Chng 1 : Tng quan v quyn chn và quyn chn chng khoán
- Chng 2: Thc trng th trng chng khoán và s cn thit ca vic ng
dng quyn chn vào th trng chng khoán Vit Nam.
- Chng 3 : Các gii pháp nhm ng dng công c quyn chn vào th trng
chng khoán Vit Nam.




1
CHNG 1
TNG QUAN V QUYN CHN VÀ QUYN CHN
CHNG KHOÁN
1.1. Tng quan v quyn chn

1.1.1 Gii thiu v quyn chn
Quyn chn là mt hp đng gia hai bên – ngi mua và ngi bán – trong
đó cho ngi mua quyn, nhng không phi là ngha v, đ mua hoc bán mt tài
sn nào đó vào mt ngày trong tng lai vi giá đã đng ý vào ngày hôm nay.
Ti thi đim xác đnh trong tng lai, ngi mua quyn có th thc hin hay
không th
c hin quyn mua (hay bán) tài sn c s. Nu ngi mua thc hin
quyn mua (hay bán), thì ngi bán quyn buc phi bán (hay mua) tài sn c s.
Thi đim xác đnh trong tng lai gi là ngày đáo hn, thi gian t khi ký hp
đng quyn chn đn ngày thanh toán gi là k hn ca quyn chn, mc giá xác
đnh áp dng trong ngày đáo hn gi là giá thc hin.
Tài sn c s bao gm : c phiu, ch s c phiu, trái phiu, lãi sut, ngoi
hi, kim loi quý hay nông sn…Nhng nhìn chung nu phân loi tài sn c s thì
có th chia quyn chn thành quyn chn trên th trng hàng hóa, quyn chn trên
th trng tài chính và quyn chn trên th trng ngoi hi.
1.1.2 Vai trò ca hp đng quyn chn
1.1.2.1 i vi nn kinh t
Di góc đ v
 mô, s hình thành và phát trin các giao dch quyn chn có
vai trò quan trng đi vi nn kinh t ca mi quc gia, góp phn hoàn thin hn th
trng phái sinh nói chung, t đó h tr cho s phát trin hiu qu, n đnh ca th
trng các tài sn c s (đc bit là th trng ngoi hi và th trng chng khoán)
cng nh th trng tài chính, thúc đy nn kinh t tng trng và phát trin bn
vng, hn ch đn mc thp nht các hu qu do các bin đng th trng gây ra.

2
1.1.2.2 i vi doanh nghip
Quyn chn nh công c đ qun tr ri ro do c đnh đc mc giá ca các
tài sn c s  mt mc c đnh phù hp vi mi DN, các DN có mc ngi ri ro
cao, có th s dng quyn chn đ chuyn phn ln ri ro này ti các nhà đu c.

Do đó, vic thành lp và phát trin th tr
ng quyn chn s giúp các DN có
thêm mt phng thc, công c hu hiu đ thc hin chin lc qun tr ri ro ca
mình, giúp c đnh đc các chi phí đu vào cng nh li nhun đu ra, đm bo s
n đnh, d dàng cho vic d báo, tính toán các dòng tin ra vào ca DN, t đó giúp
cho vic lên k hoch, hoch đnh các d án kinh doanh d dàng hn, hn ch mc
ti đa các thit hi cho DN.
1.1.2.3 i vi nhà đu t
Quyn chn nh công c bo him: mt điu gây khó khn cho các NT khi
đu t vào th trng ca các hàng hóa c s là không có hàng hóa đ bán khi th
trng lên cao và không có tin đ mua khi th trng xung dc. Quyn chn ra
đi là mt công c hu hiu đ phòng nga ri ro, đu t
 giá xung khi th trng
tut dc. iu này to cho NT bt đi tâm lý s hãi khi th trng tut dc và luôn
phi đt ra câu hi:”âu là đáy ca th trng?” vì lúc này h có th đu t  mi
trng thái ca th trng. Thêm vào đó, khi có s đu t theo hai hng ngc nhau
ca các NT “mua lên” hoc “bán xung” s to lc cn đ th trng không gim
quá sâu hoc tng quá nóng.
Quyn chn nh công c đu t: th trng ca các hàng hóa c s bin đng
tng ngày, tng gi. Vi chc nng c đnh giá , hp đng quyn chn có th đc
các nhà đu c s dng cho vic kinh doanh chênh lch giá ca mình Vi kh
nng chu ri ro, và kh nng phân tích, d báo, các nhà đu c có th s dng công
c quyn chn đ mua mt hàng hóa c s  mc giá c đnh nào đó (thp hn giá
ca hàng hóa đó  th trng giao ngay) ri bán li  th trng giao ngay vi mc
giá cao hn so vi giá thc hin trong hp đng quyn chn, nhm thu đc li
nhun t s chênh lch giá. Vic kinh doanh chênh lch giá này cha đng nhiu

3
ri ro, nhng đây chính là lc lng đông đo tham gia các giao dch quyn chn 
các nc, giúp tng tính thanh khon cho th trng quyn chn cng nh các th

trng tài sn c s khác nh th trng ngoi hi và th trng chng khoán.
1.2. Tng quan v quyn chn chng khoán
1.2.1 Quyn chn chng khoán
Quyn chn chng khoán là mt hp đ
ng gia hai bên, theo đó ngi mua
quyn chn có quyn ch không phi ngha v, mua hay bán mt s lng chng
khoán c th vi mt mc giá thc hin đã đc n đnh trc ti mt thi đim c
th trong tng lai sau khi đã tr mt khon phí cho ngi bán quyn chn ngay t
lúc ký hp đng. Ngi bán quyn chn có ngha v phi thc hin hp đng theo
các điu khon đã tha thun trc đó bt lun giá chng khoán trên th trng din
bin nh th nào, nu nh ngi mua quyn chn thc hin quyn ca mình.
1.2.2 Tính hai mt ca quyn chn chng khoán
1.2.2.1 Tích cc
Quyn chn chng khoán là công c hu hiu đ gim thiu ri ro trc
nhng bin đng tht thng ca th trng, nh là mt chính sách bo him đ
chng li s trt giá ca chng khoán,  mi v th mua hay bán NT đu có th
s dng quyn chn đ bo v các ri ro mà mình có th gp phi. Các NT có
khu v ri ro khác nhau, mt s NT có kh nng chp nhn ri ro tt hn các
NT khác. Tuy nhiên, tt c các NT đu mun gi cho khon đu t ca mình 
mt mc ri ro có th chp nhn đc.Th trng quyn chn cho phép nhng
ngi mun làm gim ri ro ca mình chuyn giao ri ro cho nhng ngi sn sàng
chp nhn nó, nhm to điu kin thun li cho nhng ngi phòng nga ri ro, t
đó giúp cho th trng tài chính hiu qu hn.
Quyn chn chng khoán là công c bo v li nhun cho NT, đây là mt
trong nhng đc đim ni bt ca quyn chn. Khi nm gi tài sn c s, đ bo v
mc li nhun đã có đc, NT có th mua quyn chn bán vi mt mc giá thc

4
hin tt nht đ bo đm rng khi tài sn c s st gim, li nhun vn không thay
đi.

1.2.2.2 Hn ch
Th nht, quyn chn chng khoán s dng phng pháp đòn by, ngha là s
dng mt s tin nh đ thc hin mt khon đu t có giá tr ln, điu này va là
mt tích cc cng là hn ch ca quyn chn. òn by cung cp tim nng to ra t
sut sinh li cao hn t khon đu t ban đu nh hn là đu t trc tip vào chng
khoán. T sut sinh li cao thì ri ro cng cao hn. Nu giá chng khoán không
đúng nh d đoán ca NT, vic s dng đòn by có th gây ra cho NT nhng
khon thua l ln.
Th hai, hin tng đu c đi vi các quyn chn chng khoán. Các nhà đu
c có th đu c giá lên hoc đu c giá xung bng các quyn chn mua và quyn
chn bán mi khi h nm bt đc nhng thông tin có li cho mình. Vic đu c
giá trên các hp đng quyn chn làm cho giá c chng khoán bin đng vt khi
biên đ d kin và gây ra nh hng nghiêm trng đn toàn th trng.
1.2.3 Nhng tiêu chun ca hp đng quyn chn chng khoán
1.2.3.1 iu kin niêm yt
Sàn giao dch quy đnh nhng c phiu đ điu kin có th giao dch quyn
chn, và nhng điu kin ti thiu mà mt c phiu phi đt đc đ duy trì vi
c
niêm yt quyn chn.
Tt c các quyn chn  mt dng c th - chn mua hoc chn bán – đi vi
mt c phiu đã đnh sn đc xem là nm trong mt loi quyn chn, Ví d, quyn
chn mua Microsoft là mt loi quyn chn và quyn chn bán Microsoft là mt
loi khác. Mt chui quyn chn là tt c các quyn chn ca mt loi đnh sn có
cùng giá thc hin và ngày đáo hn. Ví d, quyn chn mua Microsoft vào tháng 9
giá 50 là mt chui, và quyn chn bán Microsoft tháng 10 giá 45 là mt chui
khác.

5
1.2.3.2 Quy mô hp đng
Thông thng  các th trng ca M, mt hp đng quyn chn giao dch

trên sàn tiêu chun gm 100 c phiu đn l. Vì vy, nu mt NT mua mt hp
đng, hp đng đó tht ra đi din cho các quyn chn mua 100 c phiu. Trng
hp ngoi l ca quy mô hp đng tiêu chun din ra khi hoc c phiu b chia tách
hoc công ty tuyên b chi tr c tc bng c phiu. Trong trng hp đó, s c
phiu đi din bi mt hp đng tiêu chun đc điu chnh đ phn ánh thay đi
trong mc vn hóa ca công ty.
1.2.3.3 Giá thc hin
Trên sàn giao dch quyn chn, giá thc hin đc chun hóa. Sàn giao dch
quy đnh mc giá thc hin có th ký kt hp đng quyn chn, vic thit lp giá
thc hin thng tuân theo quy lut là các mc giá thc hin có khong chênh lch
$2,5 nu giá c phiu thp hn $25, khong $5 nu giá c phiu t $25 đn $200,
và trong khong $10 nu giá c phiu trên $200.
Mc tiêu ca sàn giao dch trong vic thit lp giá thc hin là cung cp các
quyn chn thu hút khi lng giao dch. Hu ht các giao dch quyn chn đu tp
trung vào các quyn chn mà giá c phiu gn vi giá thc hin. Vì vy, các sàn
giao dch có xu hng niêm yt các quyn chn có giá thc hin xoay quanh nhng
rt gn giá hin ti ca c phiu. Nu giá c phiu tng, các mc giá thc hin mi
gn vi giá c phiu hn s đc b sung.
1.2.3.4 Ngày đáo hn
Ngày đ
áo hn ca quyn chn giao dch trên sàn là ngày th by lin sau ngày
th sáu tun th ba ca tháng. Ngày cui cùng mà quyn chn giao dch là ngày th
sáu tun th ba ca tháng.
Quyn chn chng khoán có chu k theo tháng giêng, tháng hai và tháng ba.
Chu k tháng giêng bao gm : tháng giêng, tháng t, tháng by và tháng mi; chu
k tháng hai gm : tháng hai, tháng nm, tháng tám và tháng mi mt; chu k

6
tháng ba gm : tháng ba, tháng sáu, tháng chín và tháng mi hai. Các ngày đáo hn
hin có hiu lc là tháng hin ti, tháng tip theo và hai tháng tip theo trong chu k

tháng giêng, tháng hai hoc tháng ba mà chng khoán đc phân vào.
1.2.3.5 Hn mc v th và hn mc thc hin
Hn mc v th là s lng quyn chn ti đa mà mt NT có th nm gi v
mt phía ca th trng. Sàn giao dch quyn chn ban hành hn m
c v th cho
tng chng khoán, thay đi trong khong 13.500 đn 75.000, ph thuc vào khi
lng giao dch ca c phiu và s c phiu trôi ni.
Hn mc thc hin là s quyn chn ti đa có th đc thc hin trong vòng 5
ngày làm vic liên tc bt k bi mi NT riêng l hay mt nhóm các NT cùng
hành đng vi nhau.
Mc tiêu ca hn m
c thc hin và hn mc v th là nhm ngn cn tng cá
nhân hoc mt nhóm ngi có tác đng đáng k đn th trng. Chúng tht s ngn
tr các NT ln s dng quyn chn trên sàn giao dch, và chúng làm gim tính
thanh khon. Chúng có th tn hi sàn giao dch thông qua vic buc các NT có t
chc thc hin giao dch trên th trng phi tp trung.
1.2.4 Các yu t nh hng đn giá quyn chn c phiu
1.2.4.1 Giá c phiu c s và giá thc hin
S liên h gia giá c phiu c s và giá thc hin xác đnh mt hp đng
đang trong tình trng nào: đang li, đang l hay hòa vn. Mt quyn chn mua đang
li khi giá c phiu c s cao hn giá thc hin, đang l khi giá c phiu c s thp
hn giá thc hin và hòa vn khi giá c phiu c s bng giá thc hin. Ngc li
mt quyn chn bán đang li khi giá c phiu c s thp hn giá thc hin, đang l
khi giá c phiu c s cao hn giá thc hin, hòa vn khi giá c phiu c s bng
giá thc hin.
Nhng quyn chn đang li đc xem là có giá tr thc. Giá tr thc là s
chênh lch gia giá thc hin và giá c phiu c s. Nhng quyn chn có giá tr

7
thc s có giá phí cao hn nhng quyn chn không có giá tr thc (đang l hay hòa

vn).
Mt quyn chn mua có giá tr thc khi giá c phiu c s cao hn giá thc
hin. Do đó nu giá c phiu c s càng tng thì giá tr thc càng ln, phí mua bán
quyn chn mua càng cao. Mt quyn chn bán có giá tr thc khi giá c phiu c
s thp hn giá thc hin. Do đó nu giá c phiu c s càng gim thì giá tr thc
càng ln, phí mua bán quyn chn bán càng cao và ngc li. Còn v nh hng
ca giá thc hin. Rõ ràng là gia hai quyn chn mua đang li và có cùng thi gian
đáo hn, quyn chn nào có giá thc hin cao hn thì phí mua bán s nh hn vì có
giá tr thc thp hn. Và ngc li, hai quyn chn bán đang li và có cùng thi
gian đáo hn, quyn chn nào có giá thc hin cao hn li có phí cao hn. iu này
cng đúng đi vi quyn chn mua hay bán đang l hoc hòa vn.
1.2.4.2 Thi gian đáo hn
NT s hu quyn chn có thi gian đáo hn dài s có nhiu c hi đ kim
li hn ngi s hu quyn chn có thi gian đáo hn ngn hn. Do đó bên cnh
giá tr thc, phí mua bán quyn chn còn hàm cha giá tr thi gian. Quyn chn có
thi gian đáo hn càng dài thì giá tr thi gian càng ln.
Khi mt quyn chn có giá tr thc thì NT sn sàng mua vì c hi có li rt
rõ ràng; nhng nhng quyn chn không có giá tr thc vn đc giao dch trên th
trng là vì NT k vng vào s bin đi trong tng lai ca giá c phiu, khi đó
giá phí ca quyn chn chính là s tin phi tr cho giá tr thi gian. Do đó, gia hai
quyn chn có cùng giá thc hin dù đang li, đang l hay hòa vn thì quyn chn
nào có thi gian đáo hn dài hn s có giá phí cao hn vì có giá tr thi gian ln
hn. Giá tr thi gian bng phí quyn chn tr giá tr thc.
1.2.4.3 S bin đng ca giá c phi
u c s
S tng gim giá mi c phiu c s nh hng trc tip đn giá tr thc ca
quyn chn c phiu đó nên nh hng trc tip đn phí mua bán quyn chn (nh
trên đã đ cp). Ngoài ra đ bin đng giá khác nhau ca tng c phiu cng to ra

8

s khác bit v giá tr thi gian mt cách gián tip gia quyn chn các c phiu
khác nhau, do yu t tâm lý tác đng. Mt s c phiu có biên đ bin đng giá rt
nh trong khi mt s khác li có biên đ bin đng ln hn nhiu. iu này nh
hng đn giá tr thi gian.
1.2.4.4 Lãi sut không ri ro
Lãi sut không ri ro ám ch lãi sut ca nh
ng công c tài chính không có
hay rt ít ri ro nh trái phiu chính ph, tín phiu kho bc,…
Gi đnh các yu t khác không thay đi, khi lãi sut không ri ro tng thì giá
c phiu gim, do đó giá quyn chn mua gim và giá quyn chn bán tng. Ngc
li, khi lãi sut không ri ro gim, giá quyn chn mua tng và giá quyn chn bán
gim.
1.2.4.5 C tc
C tc nh hng làm gim giá c phiu trong thi gian không c tc. Do đó
trong thi gian không c tc, giá quyn chn mua gim và giá quyn chn bán tng.
Nói cách khác, giá mua t l nghch vi đ ln ca c tc còn giá bán t l thun
vi đ ln ca c tc.
1.2.5 Chin lc phòng nga ri ro bng quyn chn c phiu
1.2.5.1 Quyn chn mua và c phiu – quyn chn mua đc phòng ng
a
Bán mt quyn chn mua đc phòng nga là mt chin lc quan trng ca
các nhà kinh doanh quyn chn, bi vì đây là chin lc ri ro thp, ngha là bán
mt quyn chn mua ng vi mi c phiu đang s hu, điu này giúp nhà kinh
doanh quyn chn không còn ri ro phi mua c phiu trên th trng vi mt mc
giá có th khá cao vì đang s hu c phiu ( nu quyn chn mua đc thc hin)
hay làm gim ri ro gim giá c phiu do đc bù đp bi phí quyn chn nhn
đc t vic bán quyn chn mua.
Phng trình li nhun ca chin lc bán quyn chn mua đc phòng nga
nh sau:

9
 = N
S
(S
T
- S
0
) + N
C
[Max(0,S
T
– X) – C] vi N
S
>0, N
C
<0 và N
S
= - N
C



Xét trng hp ca mt c phiu và mt quyn chn, N
S
= 1, N
C
= -1, phng
trình li nhun là:
 = S
T

– S
0
– Max [0,S
T
– X ]+C
Nu quyn chn kt thúc  trng thái kit giá OTM, khon l ca c phiu s
đc gim đi nh phí quyn chn. Nu quyn chn kt thúc  trng thái cao giá
ITM, nó s đc thc hin và c phiu s đc chuyn giao. iu này s làm gim
mc li nhun ca c phiu:
 = S
T
– S
0
+ C nu S
T
≤X
 = S
T
– S
0
– S
T
+ X + C = X – S
0
+ C nu S
T
>X
Giá c phiu hòa vn xy ra khi li nhun bng 0. iu này xy ra khi quyn
chn mua kt thúc  trng thái kit giá OTM, cho li nhun bng 0 ta có:
 = S

T
*
– S
0
+ C = 0
Gii phng trình tìm S
T
*
ta đc giá hòa vn
S
T
*
= S
0
– C
 V vic la chn giá thc hin: bán quyn chn mua đc phòng nga
vi giá thc hin thp nht là la chn mang tính bo th nht, vì mc
l khi c phiu gim giá là thp nht. Bán mt quyn chn mua có
phòng nga vi mc giá thc hin cao nht là chin lc mo him
hn, vì li nhun tim nng khi giá c phi
u tng là ln hn nhng
mc bo v khi giá gim thì thp hn.
 V vic la chn thi gian s hu: vi giá c phiu cho trc, quyn
chn mua đc phòng nga duy trì càng lâu, giá tr thi gian mt đi
càng nhiu và li nhun càng ln.



10
Li nhun

Mua c phiu



Giá CP khi đáo hn

im hòa vn


Hình 1.5: Quyn chn mua đc phòng nga
1.2.5.2 Quyn chn bán và c phiu – quyn chn bán bo v
Chin lc đ nhn đc s bo v trc th trng giá xung và vn có th
chia li nhun trong m
t th trng giá lên là mua mt quyn chn bán bo v ngha
là ch đn gin mua c phiu và mua mt quyn chn bán. Quyn chn bán cung
cp mt mc giá bán ti thiu dành cho c phiu .
Phng trình li nhun ca quyn chn bán bo v đc thit lp bng cách
cng hai phng trình li nhun ca chin lc mua c phiu và chin lc mua
quyn chn bán. T đó ta đc :
 =N
s
( S
T
– S
0
) + N
p
[Max (0, X – S
T
) - P] vi N

s
> 0, N
p
> 0 và N
s
= N
p

Gi đnh rng có mt c phiu và mt quyn chn bán, N
s
= N
p
= 1. Nu giá
c phiu cui cùng cao hn giá thc hin quyn, quyn chn bán s đáo hn  trng
thái kit giá OTM. Nu giá c phiu cui cùng vn thp hn giá thc hin, quyn
chn bán s đc thc hin. Kt qu nh sau:


11
 = S
T
– S
0
– P nu S
T
≥ X
 = S
T
– S
0

+ X – S
T
– P = X- S
0
-P nu S
T
< X
Ta thy quyn chn bán bo v hot đng nh mt hp đng bo him đi
vi c phiu. Trong th trng giá xung, tn tht ca c phiu s phn nào đc bù
đp bi vic thc hin quyn chn. Trong th trng giá lên, bo him là không cn
thit và mc li nhun do tng giá b gim đi do chi phí quyn chn tr trc.
T các phng trình trên ta thy li nhun trên mt th trng giá lên bin
đng cùng chiu giá c phiu khi đáo hn. S
T
càng cao, li nhun càng cao. Trên th
trng giá xung, li nhun không b nh hng bi giá c phiu khi đáo hn.
Nhng tn tht ca c phiu đc bù đp bi li nhun ca quyn chn bán.
Quyn chn bán bo v n đnh mc l ti đa do giá gim nhng li chu mt
loi chi phí là li nhun ít hn khi t
ng giá. Nó tng đng vi mt hp đng bo
him tài sn.
Giá c phiu hoà vn vào thi đim đáo hn xy ra khi giá c phiu khi đáo
hn ln hn giá thc hin. t mc li nhun này bng 0 và gii phng trình tìm
giá c phiu hoà vn S
T
* nh sau:
 = S
T
* - S
0

– P = 0
Suy ra : S
T
* = P + S
0

 V vic la chn giá thc hin: quyn chn bán bo v vi giá thc
hin cao hn to ra mc bo v ln hn nhng li nhun do tng giá
thp hn.
 V vic la chn thi gian s hu: vi giá c phiu cho trc, quyn
chn bán đc bo v đc s hu càng lâu, giá tr thi gian mt đi
càng ln và li nhun càng thp. i vi quyn chn bán kiu Châu
Âu, tác đng này ngc li khi giá c phiu là thp.