Hoàn thiện quản lý thuế xuất nhập khẩu tại nước CHDCND Lào Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




NALUEKHOT VANNAPASEUD



HOÀN THIN QUN LÝ THU XUT NHP KHU
TI NC CHDCND LÀO




Chuyên ngành : Kinh t Tài chính ngân hàng
Mã s : 60 . 31 . 12


LUN VN THC S KINH T

Ngi hg dn khoa hc : PGS.TS Nguyn ng Dn








TP. H CHÍ MINH, Nm 2010




LI CAM KT

Tôi tên là NALUEKHOT VANNAPASEUD, chuyên ngành
Kinh t Tài chính Ngân hàng, khóa 17, lu hc sinh Lào và làm
vic  S Tài Chính Th ô Viên Chn, Lào, S liu, ni dung
trong Lun vn là chính xác có ngun gc rõ ràng.
di s hng dn
khoa hc ca PGS. TS. Nguyn ng Dn.
Bn Lun Vn: “ HOÀN THIN QUN LÝ THU XUT
NHP KHU TI NC CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN
LÀO “ là đ tài nguyên cu ca chính tác gi.

Tác gi lun vn

NALUEKHOT VANNAPASEUD








MC LC
Trang
LI M U………………………………………………………………1
CHNG1: NHNG LÝ LUN C BN V THU XUT NHP
KHU VÀ QUN LÝ THU XUT NHP KHU…………………….4
1.1. TNG QUAN V THU XUT NHP KHU………………….4
1.2. QUN LÝ THU XUT NHP KHU…………………………12
1.2.1. Khái nim, đc đim v qun lý thu XNK……………………12
1.2.2. Ni dung qun lý thu xut nhp khu ……………………… 17
1.3. CÁC NHÂN T NH HNG TI QUN LÝ THU XNK…21
1.3.1. Nhân t ch quan……………………………………………… 21
1.3.2. Nhân t khách quan…………………………………………… 23
1.4. Ý NGHA CA VIC HOÀN THIN QUN LÝ THU XNK.26
1.4.1. Tm v mô ………………………………………………… . 26
1.4.2. Tm vi mô…………………………………………………… 26
1.5. KINH NGHIM QUN LÝ THU XNK  MT S NC VÀ
BÀI HC CHO NC CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN LÀO
………………………………………………………………………… 27
1.5.1. Kinh nghim ca Vit Nam…………………………………… 27
1.5.2. Kinh nghim ca Trung Quc………………………………… 28
1.5.3. Bài hc cho nc Lào………………………………………… 30

CHNG 2: THC TRNG QUN LÝ THU XUT NHP KHU
TI NC CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN LÀO………….… 32
2.1. TNG QUAN V HI QUAN LÀO…………………………… 32
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin Hi quan Lào……………… 32
2.1.2. T chc b máy………………………………………………….33
2.1.3. Nhim v, quyn hn ca Hi quan Lào……………………… 35
2.1.4. Kt qu hot đng Thu XNK hàng hóa ca nc CNG HÒA
DÂN CH NHÂN DÂN LÀO……….……………………………….36
2.2. THC TRNG QUN LÝ THU XUT NHP KHU CA
NC CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN LÀO……………… 46
2.2.1. Chính sách thu xut nhp khu…………………………………46
2.2.2. Qun lý thu xut nhp khu…………………………………….52
2.2.3. Thc trng qun lý min, gim và hoàn thu xut nhp khu… 57
2.2.4. Thc trng kim tra và thanh tra thu………………………… 58
2.3. ÁNH GIÁ THC TRNG QUN LÝ THU XNK CA LÀO
2.3.1.Kt qu đã đt đc trong qun lý thu XNK ca Lào ………….61
2.3.2. Hn ch và nguyên nhân……………………………………… 65
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN QUN LÝ THU XUT
NHP KHU TI NC CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN
LÀO……………………………………………………………………… 70
3.1. NH HNG THU XUT NHP KHU CA NC CNG
HÒA DÂN CH NHÂN DÂN LÀO TRONG THI GIAN TI … 70
3.1.1. nh hng hot đng XNK ca Lào…………………………70
3.1.2. nh hng thu XNK ca nc CHDCND Lào……………….72
3.2. GII PHÁP HOÀN THIN QUN LÝ THU XNK CA
NC CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN LÀO……… …… …73
3.2.1. Hoàn thin b máy t chc, quy trình nghip v và đào to cán b
………………………………………………………………………….73
3.2.2. Hoàn thin chính sách thu XNK……………………………… 75
3.2.3. Hoàn thin c ch qun lý thu xut nhp khu ….……… 77

3.3. MT S KIN NGH I VI CÁC CP BAN NGÀNH
NHM HOÀN THIN QUN LÝ THU XUT NHP KHU
CA NC CHDCND LÀO………………………………………….79
3.3.1. Kin ngh vi Chính ph và B tài chính……………………….79
3.3.2. Kin ngh đi vi các ngành có liên quan………………………80
3.3.3. Kin ngh vi các đi tng np thu………………………… 82
KT LUN ……………………………………………………………….84










DANH MC CH VIT TT
GATT : Hip đnh chung v thu quan và thng mi
SX : Sn xut
XNK : Xut nhp khu
USD : ng đô la M
N : Ngh đnh
NDCM : Nhân dân cách mng
LDCs : Các nc kém phát trin
GSP : Quyên u đãi
G : Giai đon
HNS : Hàng nông sn
HH : Hàng hóa
GDP : Tng sn phm quc ni

FAO : T chc lng thc th gii
EU : Liên minh Châu Âu
CP : Chính ph
CHXHCN : Cng hòa xã hi ch ngha
CHDCND : Cng hòa Dân ch nhân dân
BTBTC : B trng B tài chính
ASEAN : Hip hi các nc ông Nam Á
AFTA : Hip đnh thng mi t do các nc ông Á
AISP : u đãi hi nhp
CEPT : u đãi thu quan
DANH MC CÁC BNG BIU, S , HÌNH V
DANH MC CÁC BNG BIU
1. Bng 2.1: Tng kim ngch XNK ca Lào t Nm 2005-2009 35
2. Bng 2.2: Hàng hóa xut khu ca Lào t nm 2005-2009 38
3. Bng 2.3: C cu hàng nhp khu giai đon 2005-2009 39
4. Bng 2.4: C cu hàng hóa nhp khu ca Lào t 2005-2009 41
5. Bng 2.5: Nhp khu ca nc Lào t các nm Châu Á 42
6. Bng 2.6: Tng giá tr xut khu ca nc Lào 43
7. Bng 2.7: S thu thu đi vi hàng XNK giai đon 2005-2009 52
8. Bng 2.8: Tình hình n thu XNK 2005-2009 54
9. Bng 2.9: Kt qu KTSTQ ca Lào t nm 2005-2009 57

DANH MC CÁC S 
1. S đ 2.1: Cc hi quan th đô Viên Chn 31
2. S đ 2.2: S đ t chc ca vn phòng Hi quan Viên Chn 32
3. S đ 2.3: S phi hp gia 3 ngành 79

DANH MC CÁC HÌNH V
1.  th 2.1: Tng kim ngch XNK nm 2005-2009 36
2.  th 2.2: C cu hàng nhp khu G 2005-2009 40

3.  th 2.3: Thu thu vi HH XNK G 2005-2009 53
4.  th 2.4: Tình hình n thu XNK t nm 2005-2009 55
5.  th 2.5: Kt qu kim tra sau thông qua t nm 2005-2009 58




1

LI M U

1. Lý do hình thành ca đ tài

Trong xu th toàn cu hóa và hi nhp kinh t hin nay, t do hóa
thng mi, dch v và đu t… đang tr thành xu th chung ca toàn
th gii. Tuy nhiên, do nhiu lý do v kim tra, chính tr và xã hi
riêng ca mi quc gia nhng vic t do hóa thng mi vn còn có
nhng gii hn nht đnh. Thu quan chính là công c có tính c đin
mà Chính ph ca các nc thng s dng đ qun lý các hot đng
thng mi quc t. Hin nay nc CHDCND Lào đang tng bc
chuyn đi nn kinh t theo c ch th thng đnh hng xã hi ch
ngha có s qun lý ca nhà nc vi mc tiêu là theo đng tin kp
vi trình đ phát trin ca các quc gia ln trên th gii và chuyn đi
nn kinh t ca Lào mt hiu qu.

Trong nhng nm ti, cùng vi quá trình công nghip hóa, hin
đi hóa đt nc, nhu cu giao thng ca Lào vi các quc gia trên
th gii ngày càng gia tng. Vì vy, công tác qun lý thu xut nhp
khu có vai trò cc k quan trng, đòi hi công tác qun lý thu XNK
phi phát huy đc tính hiu qu hn na. Nu quy trình qun lý thu

XNK tt s góp phn thúc đy phát trin thng mi quc t, tng
trng kinh t, góp phn chung vào công cuc xây dng và phát trin
ca đt nc.

Tuy nhiên,  nc CHDCND Lào vn còn có nhiu tr ngi có
tác đng tiêu cc qun lý thu XNK. Tình trng tht thu thu, gian ln
thng mi, và trn thu đang là vn đ đc quan tâm hin nay.

Do vy, tng cng qun lý thu xut nhp khu là yêu cu cp
bách đi vi nc CHDCND Lào trong thi gian ti. Chính vì vy, tác
gi đã la chn đ tài : “ Hoàn Thin Qun Lý Thu Xut Nhp
Khu Ti Nc Cng Hòa Dân Ch Nhân Dân Lào “ đ làm đ tài
nghiêu cu.
2

2. Mc đích nghiên cu

- Nghiên cu nhng vn đ lý lun c bn v qun lý thu xut nhp
khu ca mt quc gia Lào.
- Phân tích, đánh giá thc trng qun lý thu xut nhp khu ti nc
CHDCND Lào.
-  xut gii pháp tng cng qun lý thu xut nhp khu ca nc
CHDCND Lào.
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Nghiên cu quan lý thu xut nhp khu ca
mt quc gia Lào.
- Phm vi nghiên cu: Nghiên cu qun lý thu xut nhp khu ca
Nc CHDCND Lào trong khong thi gian t nm 2005 – 2009.

4. Phng pháp nghiên cu

Trên c s phng pháp lun ca ch ngha duy vt biên chng và ch
ngha duy vt lch s, các phng pháp đc s dng trong quá trình nghiên
cu là: phng pháp thu thp, thng kê, tng hp s liu, so sánh và phân
tích kinh t.

5. Nhng đóng góp ca lun vn
- H thng hóa nhng vn đ lý lun c bn v qun lý thu xut nhp
khu.
- Phân tích thc trng qun lý thu xut nhp khu ti nc CHDCND
Lào, t đó tìm ra nhng đim mnh, đim yu và nguyên nhân hn ch qun
lý thu xut nhp khu ti nc CHDCND Lào.
- a ra mt s gii pháp tng cng qun lý thu xut nhp khu nhm
phát trin kinh t Lào.

3

6. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm 3 chng:
CHNG 1: NHNG LÝ LUN C BN V THU XUT NHP
KHU VÀ QUN LÝ THU XNK.
CHNG 2: THC TRNG QUN LÝ THU XNK CA NC
CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN LÀO.
CHNG 3: GII PHÁP HOÀN THIN QUN LÝ THU XNK
TI NC CNG HÒA DÂN CH NHÂN DÂN LÀO.

4

CHNG 1
NHNG LÝ LUN C BN V THU XUT NHP KHU VÀ
QUN LÝ THU XUT NHP KHU
1.1.TNG QUAN V THU XUT NHP KHU
1.1.1. S ra đi ca thu xut nhp khu
Cùng vi s ra đi và phát trin ca nhà nc thì thu cng ra đi và
tn ti và cùng vi s phát trin ca nn kinh t, s hoàn thin và gia tng
quyn lc ca b máy Nhà nc. Mt mt đã làm gia tng các khon chi tiêu
ca Nhà nc mt khác cho phép Nhà nc ngày càng can thip sâu hn vào
mi mt hot đng ca đi sng xã hi. ã làm cho thu có nhng bin đi
sâu sc, các loi thu khác nhau ln lt ra đi trong đó có thu xut nhp

khu. Khi nn sn xut xã hi phát trin làm ny sinh nhu cu trao đi buôn
bán hàng hóa gia các quc gia có ch quan, đ qun lý, điu tit đi vi hot
đng trao đi, buôn bán này nhà nc đã s dng quyn lc ca mình buc
các t chc, cá nhân phi np mt phn thu nhp có đc thông qua hot
đng trao đi buôn bán hàng hóa vi nc ngoài cho nhà nc. Nhng khon
đóng góp đó đc gi là thu XNK. Thu xut nhp khu ra đi rt sm
trong lch s nhân loi, nó tn ti và phát trin cho đn ngày nay. “ có tài liu
cho rng thu quan  Trung Quc ra đi vào thi xuân thu khong 77 nm
trc công nguyên “ vào th k 17 – 18 thu XNK thnh hành rng rãi  các
nc phát trin t bn sm nh Anh, Pháp và sau đó đc s dng  hu ht
các nc có quan h trao đi buôn bán hàng hóa, dch v vi các nc khác
trên th gii. Khi mi ra đi thu XNK nhm mc tiêu ch yu là to ngun
thu cho ngân sách. Vì vy, các quc gia đu đánh thu hu ht vào các mt
hàng xut khu và nhp khu. Cùng vi s gia tng hot đng buôn bán ngoi
thng và cân bng cán cân thanh toán quc t cng nh vn đ nh hng
ca hot đng buôn bán ngoi thng đn s phát trin ca nn sn xut ni
đa… đu đc các quc gia đt bit chú trng.
Trong bi cnh đó thu XNK không nhng ch có vai trò to ngun thu
ngân sách mà còn đc các quc gia s dng nh mt công c hu hiu đ
bo v nn sn xut ni đa và thc hin đng li phát trin kinh t đi
ngoài. Các quc gia đu tìm cách khuyn khích hot đng sn xut đ chim
lnh th trng quc t và kim soát cht ch các hot đng xut khu hàng
5

hóa. Hu ht các mt hàng xut khu đu có thu sut thp hoc bng 0%, s
thu v thu xut khu ch chim t trng nh trong tng s thu t thu xut
nhp khu. Vì vy, vai trò to ngun thu ngân sách nhà nc ca thu xut
khu ngày càng m nht. Do vy, khi nói đn qun lý thu XNK lun vn
hàm ý đ cp ch yu đn thu XNK.
Ngày nay, các chính sách v thng mi, thu và thu quan thng

đc xp cùng nhau, do chúng có nh hng chung đi vi các chính sách
công nghip, chính sách nông nghip và chính sách đu t. Các khi thng
mi là nhóm các quc gia liên minh tha thun gim thiu hay loi tr thu
quan đi vi thng mi trong khi, cng nh kh nng áp đt thu quan có
hiu qu lên hàng nhp khu và xut khu. Liên minh hi quan thng có các
biu thu quan ngoi chung, và theo quy đnh đã tha thun thì các quc gia
thành viên chia s các khon thu nhp t thu quan đi vi hàng hóa nhp
khu vào trong khi. Buôn lu lnh vc thng mi quc t là hành vi mà mt
s t chc, cá nhân thc hin trái lut đ trn thu xut nhp khu.
1.1.2. Khái nim, đc đim ca thu xut khu và nhp khu
„
Khái nim v thu xut khu và thu nhp khu
Thu xut khu và thu nhp khu là thu đánh vào hàng hóa đc
phép xut khu, nhp khu qua biên gii ca mt nc, k c hàng hóa đa
vào khu ch xut và t khu ch xut đa vào tiêu th trong nc.
Thu xut khu, nhp khu là mt khon np đã có t lâu đi, nó đc
hình thành t thi k chim hu nô l đn thi k phong kin, đc bit nó
phát trin  nc Anh, Pháp vào th k XVII. Tuy nhiên,  mi nc và mi
thi k khác nhau s có cách nhìn nhn khác nhau v v trí và vai trò ca thu
xut khu và nhp khu.
Thu xut khu và thu nhp khu có vai trò quan trng và có ý ngha
thit thc, không ch to ngun thu cho Ngân sách Nhà nc hàng nm mà
quan trng hn, nó là công c hu hiu đ nhà nc kim soát hot đng xut
khu và nhp khu hàng hóa vi nc ngoài, bo h sn xut trong nc và
thc hin các mc tiêu đi ngoài trong tng thi k. Mc dù xut hin mun
hn so vi mt s sc thu ni đa nhng thu XNK đã nhanh chóng khng
đnh đc vai trò, tác dng to ln ca minh đi vi nn kinh t quc gia,
6

đc bit là vai trò kim soát hàng hóa XNK bên ngoài bo h sn xut trong

nc. Ngày nay, cho dù xu hng hi nhp kinh t quc t đang tng bc
nh hng đn thu XNK theo hng hn ch vai trò ca loi thu này  mi
quc gia song v c bn, thu XNK vn là gii pháp quan lý v mô có hiu
qu đi vi nn kinh t trong nc.
„
c đim ca th xut khu và thu nhp khu
Thu xut khu, nhp khu là loi thu gián thu nhm đng viên mt
phn giá tr mi nm trong giá c ca hàng hóa trao đi qua biên gii mi
nc. Ngi tiêu dùng là ngi chu thu. Ngi np thu là các t chc, cá
nhân có hàng hóa xut khu, nhp khu.
R Thu xut khu, thu nhp khu thu vào các nhóm hàng, mt hàng
xut khu hoc nhp khu.
Trên th gii, bt k quc gia nào cng phi xây dng h thng thu
đng thi thit lp các c quan chc nng qun lý thu thu.  mi quc gia
công tác t chc qun lý thu thu xut nhp khu đc giao cho tng cc hi
quan.
Thu xut nhp khu là công c đ nhà nc thc hin chc nng
qun lý vic xut khu, nhp khu hàng hóa gia khu vc t do, bo v và
phát trin kinh t ca nc mình, xúc tin vic giao lu các loi hàng hóa là
nhu cu cn thit cho nhân dân. Phng châm đu tranh kinh t vi các nc
khác là đy mnh xut khu, tranh thu nhp khu các hàng hóa cn thit cho
kháng chin, sn xut và đi sng ca nhân dân. Do đó, nhà nc có th min
thu cho mt hàng này, tng thu cho mt hàng kia… mc thu ca mi mt
hàng là khác nhau.
R c đim ca thu XNK phn ánh bn cht ca thu XNK trên hai
phng din.
„
V mt kinh t:
Thu xut nhp khu là mt phn ca ci ca xã hi đc tp trung
vào ngân sách Nhà nc đ đáp ng nhu cu chi tiêu ca nhà nc, c s

kinh t, hay nn tng ca thu XNK là mt b phn thu nhp đc to ra t
hot đng XNK hàng hóa ca các t chc, cá nhân trong xã hi. Do đó, vic
7

đng viên thu XNK phi có gii hn ca nó, gii hn ca nó không có th
vt qua mt mc nht đnh trong tng s thu nhp đc to ra mc thu
xut nhp khu hp lý s có tác dng tng thu cho NSNN và kích thích sn
xut kinh doanh phát trin. Ngc li, nu thu xut quy đnh quá cao so vi
thu nhp đc to ra thì s không khuyn khích kinh doanh chân chính. Do
đó, nhà nc s b tht thu. Thc t cho thy, nu quy đnh thu sut quá cao
thì đi tng np thu s tìm cách đ trn lu thu, khi đó thu không mang
li hiu qu nh mong mun. Tuy nhiên, theo tình hình thc t đ quy đnh
mc thu sut t 0% lên đn mt gii hn nào đó s đa đn kt qu là s
thu thu đc s tng theo t l thun vi tng thu sut, nu thu sut tng
vt quá gii hn cho phép thì kt qu s ngc li.
Trong trng hp thu sut đã quy đnh quá cao so vi thu nhp đc
to ra, thì gii pháp duy nht là phi h thp thu sut xung và đi đi vi nó
là tìm cách m rng din thu thu đ bao quát ht ngun thu, va đm bo
công bng xã hi trong thc hin ngha v np thu cho nhà nc.
„
V mt xã hi:
Thu xut nhp khu phn ánh mi quan h gia nhà nc và các pháp
nhân, thu tham gia hot đng XNK hàng hóa. Thu xut nhp khu là mt
công c đc nhà nc s dng thc hin chc nng qun lý ca mình đi
vi các hot đng kinh t đi ngoi, điu chnh các mi quan h phân phi,
phân phi li thu nhp ca xã hi gia các t chc, cá nhân và nhà nc. Do
đó, thu xut nhp khu mang tính xã hi cao. Nghiên cu bn cht xã hi
ca thu XNK giúp chúng ta quán thit đy đ và sâu sc yêu cu trong vic
hoch đnh chính sách thu XNK phi bo đm rõ ràng, đn gin, d hiu,
mang tính ph bin, phù hp vi trình đ ca c ngi thu thu và ngi np

thu. Vic t chc qun lý thu thu cng phi đm bo tính công khai, dân
ch mi đem li hiu qu cao, nu không thì dù chính sách thu có hp lý
đn đâu cng ch tn ti trên giy t.
Th nht:
vic đng viên mt phn thu nhp vào NSNN thông qua thu
XNK cn phi đc tính toán khoa hc, không đc n đnh tùy tin, mc
hot đng phi có gii hn trên c s thu nhp đc to ra t hot đng XNK
hàng hóa.
8

Th hai: vic xây dng thu sut phi đm bo quyt hài hòa quan h
li ích kinh t gia nhà nc vi các pháp nhân và cá nhân, mt mt va đm
bo huy đng hp lý ngun thu ngân sách nhà nc t thu XNK, mt khác
phi tính đn li ích ca tp th cá nhân.
Th ba:
trong nhng điu kin nht đnh thu sut ca thu XNK đc
xây dng  mc thp nhng hp lý không nhng không làm gim ngun thu
NSNN mà còn có điu kin tng lên bi có s đu t tr li sn xut, kinh
doanh và tính t giác hn ca đi tng np thu. Thu sut cao mà không
hp lý s gim hàng hóa gia tng và gây tht thu NSNN, và đó cng là
nguyên nhân ca tình trng buôn lu và gian ln thng mi.
Th t:
Chính sách thu XNK ca Nhà nc phi đm bo tính kh
thi, tính hiu qu, tc là chính sách thu phi phù hp vi điu kin thc tin
ca đt nc trong tng thi k, đng thi phi đn gin v mt hàng chính
thc là phi d hiu, d làm, d kim tra. iu đó không ch đm bo ngun
thu ngân sách nhà nc mà còn có tác dng khuyn khích sn sut kinh
doanh phát trin, thu hút đu t nc ngoài, m rng th trng tiêu th hàng
hóa.
Xã hi ca mi nc mà thu quan đc s dng vi nhiu mc tiêu

khác nhau. Tuy nhiên,  góc đ chung nht có th nhn thy rng tính cht
ca thu xut khu, thu nhp khu đc th hin  khác khía cnh sâu:
é Thu xut khu, nhp khu là ngun thu quan trng cho ngân sách
nhà nc. Mc tiêu chung ca mi quc gia là s dng thu xut khu, thu
nhp khu đ to ngun thu cho ngân sách nhà nc. ng thi thu xut
khu, thu nhp khu là loi thu đ thu nhp.
- Thu xut khu, nhp khu cu thành trong giá c hàng hóa, làm
tng giá hàng hóa, do đó có tác dng điu tit xut khu, nhp khu và
hng dn tiêu dng. Bi vì, lng hàng hóa xut khu hay nhp khu ph
thuc vào sc tiêu th hàng hóa, yu t này li ph thuc vào giá c. Giá c
hàng hóa cao hay thp s quyt đnh vic gim hoc tng sc cnh tranh ca
hàng hóa đó trên th trng. Thông qua thu xut khu, thu nhp khu nhà
nc điu tit vic xut khu, nhp khu hàng hóa. Hn na, thu xut khu,
nhp khu s hn ch vic tiêu dùng hàng hóa xa x hoc các loi hàng hóa
không đc khuyn khích s dng nh thuc lá, ru, bia…
9

- Thu xut khu, nhp khu có tác dng bo h nn sn xut trong
nc. Vic đánh thu cao vào hàng hóa nhp khu s giúp các nhà sn xut
trong nc có th cnh tranh đc vi hàng hóa nhp khu. c bit thu
xut khu, nhp khu giúp cho các doanh nghip sn xut kinh doanh các
ngành còn non tr trong nc có thi gian trng thành và sinh li đ t đó
có th cnh tranh vi hàng hóa nhp khu.
-Thu xut khu, nhp khu có tác dng gim bt nn tht nghip vì
vic đánh thu nhp khu cao thì hàng hóa nhp khu s gim; đ bù vào
lng hàng hóa nhp khu đó nhà nc ta phi m rng đu t, phát trin
sn xut, to ra nhiu công n vic làm cho ngi lao đng t đó góp phn
gii quyt nn tht nghip trong nc.
-Thu xut khu, thu nhp khu là công c đ nhà nc thc hin
chính sách phân bit đi x trong quan h thng mi đi vi các nc.

Chng hn M đòi EU phi gim t 30-50% tr cp cho nông nghip, nu
không M s tng mc thu đánh vào hàng hóa nông sn ca EU nhp khu
vào th trng M.
- Thu xut khu, nhp khu góp phn m rng quan h kinh t đi
ngoi gia Lào vi các nc trong khu vc và trên th gii.
- Lut thu xut khu, nhp khu là công c quan trng đ nhà nc
thc hin chc nng qun lý, nâng cao hiu qu hot đng xut nhp khu
trong c nc.

1.1.3. Vai trò ca thu xut khu, thu nhp khu
Cùng vi thu giá tr gia tng, thu tiêu th đc bit, thu xut khu,
nhp khu cng th hin vai trò ca nó trong nn kinh t mi.
- Thu xut khu, nhp khu là ngun thu ln trong s thu ca
NSNN.Trong nn kinh t th trng, hot đng xut nhp khu đã thc s
đóng mt vai trò ln đi vi các quc gia. Trc đây, khi Lào cha thc hin
chính sách kinh t m ca, m rng kinh t đi ngoi, thu xut khu, nhp
khu không phát huy đc u đim ca mình là điu tit hot đng XNK vì
hu ht các mt hàng xut nhp khu đu do nhà nc sp đt k hoch
10

trc. T khi chyn đi c ch tp trung bao cp sang c ch th trng có s
điu tit ca nhà nc, Lào đã m rng quan h buôn bán trao đi vi nhiu
nc trên th gii.Các mt hàng xut khu, nhp khu ngày càng thêm
phòng phú và đa dng c v s lng và cht lng. S thu xut khu, nhp
khu ngày càng tng vi kim ngch xut khu không ngng tng lên.
- Thu xut khu, nhp khu là công c góp phn thc hin nhim v
qun lý nhà nc v Hi quan, kim tra các hot đng xut nhp khu, va
điu tit v mô hot đng xut nhp khu, va mang kích thích đnh hng
hot đng xut nhp khu, va hng dn ngi tiêu dùng.
Hin nay, hot đng hp tác giao lu kinh t vi các nc đang din ra

mnh m. Nhà nc không th ly k hoch đ đnh hng, mà hot đng
xut nhp khu phi tuân theo quy lut th trng. Vì vây, nhà nc mun
điu tit đc hot đng xut nhp khu thì phi s dng công c pháp lut
công c tài chính sách trong đó chính sách thu xut khu, nhp khu là mt
công c linh hot và hiu qu đ nhà nc thc hin chc nng qun lý ca
mình.
Thu xut khu, nhp khu có tác dng khuyn khích hoc hn ch tiêu
dùng thông qua vic điu chnh thu xut. xây dng biu thu xut khu và
nhp khu, chính sách gim thu xut khu, nhp khu. Nhà nc có th là
thc hin vic kim soát và hng dn hot đng xut nhp khu và điu
chnh c cu kinh t cho phù hp vi đng li phát trin kinh t xã hi, thu
hút đu t nc ngoài, thc hin công nghip hóa, hin đi hóa đt nc.
- Thu xut khu, nhp khu góp phn bo h nn sn xut trong nc.
 thc hin chc nng và đng li chính sách ca quc gia mình,
các nc đu s dng thu xut khu, nhp khu. S tn ti ca thu xut
khu, nhp khu là tt yu khách quan nhng mc đ quan trng ca thu
XNK  mi quc gia còn tùy thuc vào ý chí ca mi quc gia đó. Tuy
nhiên, không th không tha nhn vai trò quan trng ca thu quan là bo h
nn sn xut trong nc. Nh có vai trò quan trng này, nhà nc có th bo
v, tr giúp các thành phn kinh t trong điu kin cn thit, to ra mt hành
lang pháp lý thun li giúp cho các doanh nghip có điu kin phát trin hot
đng ca mình, có th đng vng và vn lên trong c ch th trng, đng
thi tng kh nng cnh tranh trên th trng quc t.
11

Thu xut nhp khu là khon chi phí nm trong giá thành hàng hóa.
Nó nh hng trc tip đn li nhun thu đc ca doanh nghip. Trong bi
cnh cnh tranh gay gt nh hin nay thì giá c là vn đ đc quan tâm hàng
đu. Cnh tranh bao gi cng là có hiu qu. Vi nhng đc tính nh vy,
nhà nc s s dng thu quan đ kích thích hoc hn ch nhng mt hàng

theo nhu cu riêng. i vi nhng hot đng nhp khu, đ hn ch nhp
khu mt mt hàng nào đó, ngoài các chính sách phi thu quan nh cp gii
phép, Quota…Nhà nc có th điu chnh thu xut tng vào mt hàng đó.
Vi hot đng nhp khu, nu mun khuyn khích nhp thì nhà nc s s
dng thu xut u đãi nhm tng kh nng cnh tranh ca nhng mt hàng
đó, còn nu mun hn ch nhp thì điu chnh thu sut cao.
Nh vy, vai trò bo h sn xut trong nc ca thu quan s còn đc
nhà nc s dng đ thúc đy hn na nn kinh t ca mi quc gia.
Thu xut khu, nhp khu góp phn thc hin chính sách đi ngoi ca
ng và nhà nc trong quan h quc t, góp phn đm bo bình đng và
công bng xã hi.
Tùy mi nc có mt chính sách thu nhp khu riêng nhng v c bn
vn có mt s ni dung đc đ cp ging nhau. Nhng ni dung đó là:
é i tng chu thu nhp khu: Là hàng hóa đc phép nhp khu
qua ca khu biên gii.
Trong lut thu nhp khu mi nc đu có quy đnh c th v phm vi
đi tng chu th nhp khu. Nh  nhiu nc cng có quy đnh nh sau:
é Mi hàng hóa đc phép nhp khu qua ca khu biên gii, đu là
đi tng chu thu nhp khu bao gm:
- Hàng hóa nhp khu ca các t chc kinh t thuc các thành phn
kinh t đc phép mua bán trao đi, vay n vi nc ngoài.
- Hàng hóa nhp khu ca các t chc kinh t nc ngoài, các hình thc
đu t nc ngoài.
- Hàng hóa vt quá tiêu chun hành lý đc min thu mang theo
ngi ca cá nhân và ngi nc ngoài khi nhp cnh ca khu, biên gii.
12

- Hàng hóa là quà biu, quà tng vt quá tiêu chun min thu ca các
t chc, các nhân  nc ngoài, ngi dân đnh c  nc ngoài mang hoc
gi v cho các t chc.

- Hàng hóa nhp khu vt quá tiêu chun min thu ca các t chc
quc t, c quan ngoi giao nc ngoài và các cá nhân nc ngoài làm vic
ti các t chc nói trên hoc các hình thc đu t nc ngoài.

Ngoài ra, quy đnh v đi tng không chu thu nhp khu. Thông
thng đó là các hàng hóa sau:
é Hàng vn chuyn quá cnh hoc mn đng qua biên gii trên c s
hip đnh ký kt gia các Chính ph hoc ngành, đa phng đc th tng
Chính ph cho phép.
é Hàng chuyn khu bao gm:
Œ Hàng hóa đc chuyn thng t ca khu nc xut khu đn đn ca
khu nc nhp khu không đn cng ni đa.
Œ Hàng hóa đc ch đn ca khu ni đa nhng không làm th tc
nhp khu mà đi luôn ti ca khu nc nhp khu.
Œ Hàng vin tr nhân đo ca các t chc Chính ph và phi Chính ph.
Nh vy, đi tng chu thu nhp khu đa dng. Tr mt s mt hàng
mà nhà nc không cho phép xut khu, nhp khu qua ca khu vì có th
gây tác đng tiêu cc đn an ninh quc gia và đi sng vn hóa xã hi, còn
li mi loi mt hàng đu có th là hàng hóa chu thu nhp khu.
1.2. QUN LÝ THU XUT NHP KHU
1.2.1. Khái nim, đc đim v qun lý thu XNK
1.2.1.1. Khái nim qun lý thu XNK
 có mt khái nim v qun lý thu XNK là điu rt khó khn vì 
mi mt góc đ khác nhau thì vn đ qun lý thu XNK có nhng góc nhìn,
nét cm nhn v nó khác nhau.
13

Theo tác gi thì qun lý thu XNK s đc hiu và nhìn nhn nh sau:
qun lý XNK là mt quá trình xây dng, t chc thc hin, thanh tra vic
thc hin chính sách v thu XNK ca c quan qun lý nhà nc đi vi

nhng đi tng b tác đng ca chính sách thu XNK nhm thc hin các
mc tiêu đã đc đnh trc.

1.2.1.2. c đim v qun lý thu XNK
Œ i tng qun lý: thc ra  đây có rt nhiu c quan cùng tham gia
qun lý Hi quan, Tài chính, Biên phòng, qun lý th trng, thu v… và
qun chúng nhân dân nhng trong đó c quan Hi quan là c quan chu trách
nhim chính.
Œ i tng b qun lý: Nhìn chung rt đa dng và phc tp bao gm các
cá nhân, t chc có hot đng XNK hàng hóa, có lien quan đn rt nhiu
chng loi hàng hóa vi s lng, cht lng, tiêu chun, mãu mã… rt khác
nhau.
Œ Qun lý thu XNK cng bao gm nhng mc tiêu chung ca qun lý
nói chung nh:
Th nht:
Tp trung, huy đng đy đ, kp thi s thu cho NSNN trên
c s không ngng nuôi dng và phát trin ngun thu:  hu ht các nc
thì s thu t thu chim phn ln trong tng thu NSNN. Do đó, làm tt công
tác qun lý thu nói chung, và qun lý thu XNK nói riêng s tp trung, huy
đng đy đ và kp thi cho ngân sách Nhà nc, nhng trong quá trình qun
lý thu chúng ta phi lu ý đn c s to ra ngun thu. Nu chúng ta huy
đng quá mc thì tt yu dn đn nhng phn ng không đáng có th làm
gim s thu t thu nói chung, s thu t thu XNK nói riêng vào NSNN trong
tng lai thông qua nhng hàng hóa nh trn lu thu, lách thu…mt khác,
xut phát t chính ni ti ca đi tng np thu đã gây lên nhng hin
tng đó. Cho nên trong quá trình qun lý thu nói chung, qun lý thu XNK
nói riêng phi rt chú trng đ vic bi dng và phát huy c s thu.
Th hai:
Phát huy tt vai trò ca thu trong nn kinh t, vai trò ca thu
có tác đng đn mi lnh vc nhng nó là kt qu mang tính ch quan ca

quá trình tác đng ca con ngi đem li và nhng tác đng này thông qua
14

nhng hot đng c th ca quá trình qun lý thu nói chung, công tác qun
lý thu XNK nói riêng.
Th ba:
Tng cng ý thc chp hành pháp lut cho các t chc và cá
nhân trong c ch th trng, Nhà nc thông qua công c pháp lut đ thc
hin tác đng vào nn kinh t  tm v mô. S chp hành pháp lut v thu
nói chung, thu XNK nói riêng ca các t chc, cá nhân có nh hng không
nh đn tác đng ca nhà nc vào nn kinh t. Qua công tác kim tra, thanh
tra vic chp hành thu nói chung, thu XNK nói riêng nhm tng cng tính
thc pháp lut v thu XNK đ cá nhân, t chc sng và làm vic theo hin
pháp và pháp lut.
„ Qun lý thu XNK cng bao gm nhng mc tiêu riêng.
Th nht
: Kim soát cht ch và điu tit linh hot hot đng XNK hàng
hóa đ bo h nn sn xut trong nc mt cách tích cc cho s phát trin và
phù hp vi lut chi chung ca các t chc kinh t khu vc và trên th gii.
ây là mt mc tiêu rt đ nhn thy vì qua hot đng qun lý thu XNK ta
có th kim soát đc s lng hàng XNK, bng cách tng hoc gim thu.
Nh vy, thông qua hot đng qun lý thu XNK chúng ta có th điu tit,
kim soát linh hot hot đng XNK hàng hóa.
Th hai:
Khng đnh ch quyn quc gia và có th dùng thu XNK đ
chng li s phân bit đi x trong thng mi quc t, đây là mt điu đc
nhìn nhn rõ nht là khi hàng hóa nhp khu vào mt quc gia thì phi kê
khai, kim tra và np thu. Còn khi có s phân bit đi x vi hàng hóa ti
th trng nc ngoài hoc có s bán phá giá ti th trng thì chúng ta có
th dùng thu nhp khu b xung, thu chng bán phá giá đ tr đa, nhng

đ làm tt đc điu này thì qu tht khó đi vi mt quc gia.
Vic qun lý thu XNK phi mang nhng nguyên tc c bn sau:
Ü Nguyên tc tp trung dân ch
Ü Nguyên tc công khai
Ü Nguyên tc tit kim và hiu qu

15

„
Qun lý Nhà nc v thu xut nhp khu
-Tng cc hi quan có trách nhim quy đnh th tc khai báo, kim hóa,
tính thu, np thu đi vi hàng hóa xut khu, nhp khu và t chc thc
hin vic thu thu thng nht trong toàn ngành hi quan. Hi quan tnh, thành
ph và hi quan ca khu có trách nhim thc hin đúng quy đnh v th tc
đng ký t khai hàng khi t chc, cá nhân có hàng hóa xut khu, nhp khu
cung cp đ các chng t hp l đ tính thu, tính đúng s thu mà t chc,
cá nhân phi np thu, đm bo thun li cho t chc, cá nhân thc hin
ngha v np thu.
- Hng dn đi tng np thu thc hin ch đ đng ký kê khai, np
thu theo đúng quy đnh ca lut thu xut khu, thu nhp khu và các vn
bn hng dn thi hành.
- B trí cán b tip nhn và làm th tc đng ký t khai hàng hóa cho
đi tng np thu xut khu, thu nhp khu đm bo nhanh chóng, kp
thi.
- Tin hành kim hóa đi vi lô hàng xut khu hoc nhp khu theo
đúng vi t khai hàng hóa ca đi tng np thu.
- Trong mt s trng hp cn thit, cn tin hành giám đnh hàng hóa
xut khu, nhp khu theo quy đnh ca pháp lut.
- Trong thi hn 8 gi làm vic, k t khi đng ký t khai hàng hóa xut
khu, nhp khu, c quan hi quan phi thông báo chính thc cho đi tng

np thu s thu phi np và thi hn phi np xong thu là trong 15 ngày,
30 ngày hoc 90 ngày tùy theo tng trng hp. i vi mt s mt hàng có
s lng nhp khu ln hoc phi có giám đnh phc tp thì thi hn thông
báo thu có th đc kéo dài nhng không quá 3 ngày làm vic.
- Phi hp Cc thu tnh, thành ph trc thuc trung ng và các c
quan nhà nc có liên quan trong vic thu thu xut khu, thu nhp khu
nhm đm bo cho vic thu thu xut khu, thu nhp khu hoàn thành ch
tiêu, k hoch đc giao, đng thi góp phn đu tranh phòng chng buôn
lu và gian ln thng mi.
16

- Kim tra, thanh tra vic kê khai np thu, hoàn thu ca đi tng np
thu đ đm bo thc hin đúng quy đnh ca pháp lut.
- X lý vi phm hành chính v thu và gii quyt khiu ni v thu.
- Yêu cu đi tng np thu cung cp s sách k toán, hóa đn , chng
t và h s, tài liu khác có liên quan đn vic tính thu và np thu.
- Lu gi và s dng s liu, tài liu mà đi tng np thu và đi
tng khác cung cp theo quy đnh ca pháp lut.
„
X lý vi phm v thu
i tng np thu nu vi phm lut thu xut khu, thu nhp khu thì
b x lý nh sau:
- Np chm tin thu, tin pht so vi ngày quy đnh phi np hoc quyt
đnh x lý v thu thì ngoài vic np đ s thu, s tin pht, mi ngày np
chm còn phi np pht bng 0,1% s tin chm np.
- Không thc hin đúng nhng quy đnh v đng ký, kê khai np thu
theo quy đnh ca lut này thì tùy theo tính cht, mc đ vi phm mà b x lý
vi phm hành chính v thu.
- Khai man thu, trn thu thì ngoài vic phi np đ s thu theo quy
đnh ca lut này, tùy theo tính cht, mc đ vi phm còn b pht tin t mt

đn nm ln s tin thu gian ln.
- Không np thu, np pht theo quy đnh x lý v thu thì b cng ch
thi hành bng các bin pháp sau đây:
é Trích tin gi ca đi tng np thu ti nhân hàng, t chc tín dng
khác, kho bc đ np thu, np pht. Ngân hàng t chc tín dng khác, kho
bc có trách nhim trích tin t tài khon tin gi ca đi tng np thu đ
np thu, np pht vào ngân sách nhà nc theo quyt đnh x lý v thu ca
c quan thu hoc c quan có thm quyn trc khi thu n.
é Gi hàng hóa, tng vt đ bo đm thu đ s thu, s tin pht còn
thiu.
17

é Kê biên tài sn theo quy đnh ca pháp lut đ bo đm thu đ s
thu, s tin pht còn thiu.
- C quan Hi quan không đc làm th tc xut khu, nhp khu cho
chuyn hàng tip theo ca đi tng np thu cho đn khi đi tng đó np
đ s tin thu, tin pht.
- Nu phát hin và có kt lun có s gian ln, trn thu, c quan thu
có trách nhim truy thu tin thu, tin pht trong thi hn 5 nm tr v trc,
k t ngày kim tra phát hin có s gian ln, trn thu. Trng hp đi tng
np thu nhm ln trong kê khai, c quan thu có trách nhim truy thu hoc
hoàn tr tin thu đó trong thi hn 1 nm tr v trc, k t ngày kim tra
phát hin có s nhm ln đó.
- Trn thu vi s lng ln hoc đã bí x pht vi phm hành chính v
thu mà còn vi phm hoc có hành vi vi phm nghiêm trng khác thì b truy
cu trách nhim hình s theo quy đnh ca pháp lut.
„
Gii quyt khiu ni v thu
Trong trng hp các đi tng np thu không đng ý vi quyt đnh
x pht ca c quan thu thu thì vn phi chp hành bin pháp x lý y và

sau đó có quyn khiu ni lên Tng Cc Hi Quan.
Trong thi hn 20 ngày k t ngày nhn đc đn khiu ni. Tng cc
hi quan phi gii quyt dt đim. Nu đi tng np thu vn không đng ý
vi cách gii quyt ca tng cc hi quan, thì có quyn khiu ni lên B
trng B Tài chính, và trong thi hn 30 ngày, B trng B Tài chính phi
gii quyt xong và quyt đnh ca B trng B tài chính là quyt đnh cui
cùng.
1.2.2. Ni dung qun lý thu xut nhp khu
1.2.2.1. Xác đnh đi tng np thu XNK
Vic xác đnh đc đi tng np thu đ t đó đa ra cách qun lý các
đói tng này là khâu quan trng đu tiên ca công tác qun lý thu XNK.
 xác đnh và qun lý đi tng np thu thì c quan hi quan phi xác đnh
và qun lý cht ch các đi tng kinh doanh có hot đng XNK thng