B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH CM LOAN
NÂNG CAO KH NNG TIP CN
NGUN TÀI CHÍNH VI MÔ CHO NGI NGHÈO
TRÊN A BÀN TNH TRÀ VINH
Chuyên ngành: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc:
TS BÙI HU PHC
THÀNH PH H CHÍ MINH - NM 2010
ii
LI CAM OAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu, kt qu nêu
trong luân vn là trung thc, có ngun gc rõ ràng. Bên cnh n lc ca bn thân còn
có s tn tình ca cán b hng dn khoa hc: TS. Bùi Hu Phc.
Xin gi li cm n chân thành đn cán b hng dn và toàn th Quý Thy Cô.
Tác gi lun vn
Nguyn Th Cm Loan
iii
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC S
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
2. Mc tiêu nghiên cu
3. i tng và phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. Nhng đóng góp mi ca đ tài
6. Hn ch ca đ tài
7. Ý ngha chn đ tài
8. Kt cu ca lun vn
CHNG 1: NGI NGHÈO VÀ NGUN TÀI CHÍNH VI MÔ H TR 1
1.1 Nghèo đói 1
1.2 Ngi nghèo 1
1.2.1 Khái nim 1
1.2.2 C s và tiêu chí đ đánh giá nghèo 2
1.2.3 Vai trò ca ngi nghèo trong phát trin kinh t - xã hi 2
1.2.3.1 Vai trò là ngi tiêu dùng 2
1.2.3.2 Vai trò là ngi sn xut 2
1.2.3.3 Vai trò là ngi kinh doanh 2
1.2.4 Các hn ch ca ngi nghèo trong vic tip cn các dch v xã hi 3
1.2.5 Các kh nng và mc đ tip cn ngun tài chính vi mô cho ngi nghèo 3
1.3 Tng quan v tài chính vi mô 4
1.3.1 Khái nim v tài chính vi mô 4
1.3.2 c đim tài chính vi mô Vit Nam 6
1.3.2.1 S tham gia ca các t chc chính tr - xã hi trong lnh vc tài chính vi mô .
6
iv
1.3.2.2 Tài chính vi mô tp trung nông thôn hn là thành th 6
1.3.2.3 Chi phí giao dch trong khu vc tài chính vi mô cao 7
1.3.2.4 Ri ro trong khu vc tài chính vi mô cao 7
1.3.3 Vai trò ca tài chính vi mô 8
1.3.3.1 Tài chính vi mô giúp ngi nghèo đu tranh vi đói nghèo bng vic ci thin
thu nhp 8
1.3.3.2 Tài chính vi mô giúp làm gim bt s tn hi đi vi ngi nghèo 8
1.3.3.3. Tài chính vi mô giúp nâng cao v trí kinh t - xã hi cho ngi nghèo 8
1.3.4 Phân loi nhóm t chc tài chính vi mô 9
1.4 Hot đng ch yu ca t chc tài chính vi mô 9
1.4.1 Hot đng trung gian tài chính 9
1.4.1.1 Hot đng tín dng 9
1.4.1.2 Hot đng huy đng ngun vn 10
1.4.1.3 Các hot đng tài chính khác 11
1.4.2 Các hot đng phi tài chính 13
1.5 o lng mc đ tip cn tài chính vi mô 13
1.5.1 Khái nim 14
1.5.2 Các ch tiêu đo lng 14
1.5.2.1 o lng đ rng ca tip cn 14
1.5.2.2 o lng đ sâu ca tip cn 15
1.6 Quy trình qun lý hot đng ca t chc tài chính vi mô 17
1.7 Kinh nghim quc t v các hot đng giúp ngi nghèo thông qua các chng
trình tài chính vi mô 17
1.7.1 T chc tài chính vi mô Bangladesh 17
1.7.1.1 Lch s phát trin ngành tài chính vi mô Bangladesh 17
1.7.1.2 c đim hot đng 18
1.7.1.3 Ngân hàng Grameen (GB) Bangladesh (đi din tiêu biu) 19
1.7.3 Mô hình ca ngân hàng Brakyat Indonesia (BRI) Indonesia 21
1.7.4 Mô hình chuyn đi t t chc tài chính vi mô phi chính ph (t chc TCVM
NGO) sang ngân hàng thng mi 22
1.7.4.1 Ngân hàng ACLEDA Campuchia 22
1.7.4.2 Ngân hàng CARD Philippines 23
v
1.8. Mt s t chc TCVM đang tn ti có hiu qu ti Vit Nam 24
1.8.1 Qu tình thng 25
1.8.2 Qu tr vn cho ngi nghèo t tào vic làm (CEP) 27
1.8.3 T chc VHI (Vietnamese Heritage Institude) ti tnh ng Tháp 28
1.8.4 Nhóm ph n tit kim ti tnh Tin Giang 30
1.9 Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 31
1.9.1 Bài hc kinh nghim v thành công ca t chc TCVM 30
1.9.2 Bài hc kinh nghim v tht bi ca TCVM 32
Kt lun chng 1 34
CHNG 2: THC TRNG TIP CN NGUN TÀI CHÍNH VI MÔ CA
NGI NGHÈO TRÊN A BÀN TNH TRÀ VINH 2 GIAI ON 2007-2009
35
2.1 Các t chc tài chính vi mô h tr ngi nghèo trên đa bàn tnh Trà Vinh 35
2.1.1 Ngân hàng chính sách xã hi – Ngân hàng phc v ngi nghèo ti tnh Trà Vinh
36
2.1.2 D án h tr s tham gia th trng cho ngi nghèo – IMPP (The project for
Improving Market Participation of the Poor) 37
2.1.3 Các t chc chính tr - xã hi ti tnh Trà Vinh trong vic h tr ngi nghèo
39
2.1.3.1 Hi Liên hip Ph n Trà Vinh 39
2.1.3.2 Hi Nông dân Trà Vinh 40
2.1.3.3 Hi cu chin binh 40
2.1.3.4 oàn thanh niên cng sn H Chí Minh 41
2.2 Phân tích thc trng tip cn ngun tài chính vi mô ca ngi nghèo trên đa bàn
tnh Trà Vinh 41
2.2.1 Gii thiu s lc đc đim ca ngi nghèo trên đa bàn tnh Trà Vinh
41
2.2.2 ánh giá thc trng tip cn ngun tài chính vi mô ca ngi nghèo trên đa bàn
tnh Trà Vinh 44
2.2.2.1 Phân tích ch tiêu đ rng tip cn ngun tài chính vi mô 44
2.2.2.2 Phân tích ch tiêu đ sâu tip cn ngun tài chính vi mô 49
vi
2.2.2.3 c đim tài chính vi mô Trà vinh thông qua d án ci thin s tham gia ca
ngi nghèo (IMPP) và các t chc chính tr - xã hi 49
2.2.2.4 Thc trng hot đng phi tài chính 52
2.2.3 Nhn xét 53
2.2.3.1 Các t chc tài chính vi mô đt đc đ rng tip cn tt 53
2.2.3.2 Các t chc tài chính vi mô đt đc đ sâu tip cn là kh quan 53
2.2.3.3 Các t chc tài chính vi mô có nhng đóng góp ln cho s phát trin th trng
tài chính vi mô Trà Vinh 53
2.2.3.4 T l n quá hn/tng d n và n xu/tng d n trong tm hn kim soát
53
2.2.3.5 Tài chính vi mô Trà Vinh thành công có phn tham ca các t chc chính
tr - xã hi nhm mc tiêu xóa đói gim nghèo 54
2.2.3.6 TCVM lan ta đn ngi dân cn hiu sâu sc v vic trin khai và thc
hin các chng trình tín dng vi mô cho ngi dân 54
2.2.4 Thành tu đt đc 54
2.2.5 Tn ti yu kém và nguyên nhân 57
2.2.5.1 Tn ti hn ch ca t chc tài chính vi mô 57
2.2.5.2 Tn tài hn ch ca ngi nghèo trong vic tip cn ngun tài chính vi mô trên
đa bàn tnh Trà Vinh 58
2.2.5.3 Nguyên nhân hn ch 58
Kt lun chng 2 62
CHNG 3: MT S GII PHÁP NÂNG CAO KH NNG TIP CN
NGUN TÀI CHÍNH VI MÔ CHO NGI NGHÈO TRÊN A BÀN THÀNH
PH TRÀ VINH 63
3.1 Gii pháp đnh hng 63
3.1.1 iu chnh khung pháp lý và có s giám sát hp lý vào khu vc tài chính vi mô
63
3.1.2 Xây dng chin lc quc gia v ngành tài chính vi mô 64
3.1.3 Phát trin ngành tài chính vi mô theo hng th trng 65
3.1 Gii pháp ch yu 66
vii
3.1.1 H tr ngi nghèo bt đu kinh doanh vi nhng món vay nh và đn gin nht
giúp h thoát nghèo 66
3.1.2 Xây dng mô hình t chc tài chính chuyên bit h tr cho các doanh nghip nh
t ngi nghèo nh mô hình ca ACLEDA Campuchia hay ngân hàng Grameen
Bangladesh 67
3.1.3 Xây dng mô hình gim nghèo 68
3.1.4 To ngun cán b làm công tác hng dn kinh doanh nh cho các h nghèo
68
3.1.5 M rng tm hot đng ca khu vc tài chính vi mô (đn tng h nghèo) 68
3.1.6 Phát trin sn phm, dch v mi và sn phm bo him vi mô 69
3.2 Mt s gii pháp khác 73
3.2.1 Truyn thông nâng cao nhn thc cho ngi nghèo 73
3.2.2 Khuyn nông cho h nghèo 73
3.2.3 Tr giúp pháp lý cho h nghèo 73
3.2.4 Dy ngh cho ngi lao đng thuc din h nghèo 74
3.2.5 Thay đi cách suy ngh và cách làm ca ngi nghèo, giúp ngi nghèo vt qua
mc cm, giàu ngh lc, khát vng thoát nghèo và tr nên thành công trong cuc sng
74
3.3 Kin ngh vi Chính ph, Ngân hàng Nhà nc và các c quan hu quan 74
3.3.2. Tng cng vai trò qun lý hot đng th trng tài chính vi mô 74
3.3.3 Tng bc đm bo tính công bng và có nhng chính sách u đãi đn các t
chc tài chính vi mô t nhân hay các ngân hàng thng mi, qu tín dng nhân dân
phc v ngi nghèo 75
3.3.4 Hng dn c th rõ ràng đn các cp c s khi có nhng vn bn mi, nhng d
án mi đc trin khai 75
3.3.5 ào to hoc tuyn chn đi ng cán b làm công tác tài chính vi mô có tm ln
tâm 76
3.3.6 Gn gi, sâu sát, ly ý kin và chia s nhng thông tin cn thit trong dân 76
Kt lun chng 3 77
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
viii
DANH MC T VIT TT
IMPP
The project for Improving Market Participation of the Poor-
D án ci thin s tham gia th trng cho ngi nghèo
TCVM
Tài chính vi mô
TDVM
Tín dng vi mô
ADB
Ngân hàng phát trin Châu Á
CGAP
Consultative Group to Assist the Poor (Nhóm t t vn h tr ngi nghèo
TYM
Qu tình thng
VBSP
Ngân hàng chính sách xã hi Vit Nam
QTDNN
Qu tín dng nhân dân
CEP
Qu tr vn cho ngi nghèo t to vic làm
PPC
Trung tâm phát trin vì ngi nghèo
ILO
International Labour Organization (t chc lao đng th gii)
GDP
Tng sn phm quc ni hay Thu nhp bình quân đu ngi - Gross
Domestic Product
SEC
y bàn chng khoán và hi đoái
GMFO
Grameen Mutual Fund One: Qu h tng
NHPT
Ngân hàng phát trin
NGOs
T chc phi chính ph
NHTW
Ngân hàng Trung ng
BRI
Bank of Rakyat Indonesia (Ngân hàng Rakyat n )
UD Unit Desa
GB
Grameen Bank
HQT
Hi đng Qun tr
NHCSXH
Ngân hàng chính sách xã hi
NHNN&PTNT
Ngân hàng Nông nghip & Phát trin Nông thôn - AGRIBANK
NHNg
Ngân hàng ngi nghèo
NHNN
Ngân hàng Nông nghip
ix
ATM
Máy rút tin mt; Th rút tin mt - (Automatic Teller Machine;
Automatic Teller Machine Card)
L/C
Letter Credit: Th tín dng
ACLEDA
Hip hi các c quan phát trin kinh t đa phng
Ngh đnh s
28
Ngh đnh s 28/2005/N- CP ngày 09/3/2005 ca chính ph v t
chc và hot đng ca t chc tài chính quy mô nh (TCTCQMN) ti
Vit Nam
Ngh đnh 165
Ngh đnh s 165/2007/N – CP ngày 15/11/2007 ca chính ph sa
đi, b sung, bãi b mt s điu ngh đnh s 28/2005/N-CP ngày
09/3/2005 ca Chính ph v t chc và hot đng ca TCTCQMN ti
Vit Nam
IFAD
Qu phát trin nông nghip Quc t - International Fund for
Agricultural Development
XH
Xã hi
TV
Trà Vinh
UBND
y Ban Nhân Dân
GTZ
T chc Hp tác K thut c - Gesellschaft Technische
Zusammenarbeit.
DFID
B Phát trin Quc t Vng Quc Anh - UK Department for
International Development
VCCI
Phòng thng mi và công nghip Vit Nam - The Vietnam Chamber
of Commerce and Industry
CMOP
Lp k hoch c hi th trng cp xã -
BDMLF
Qu liên kt th trng và Phát trin kinh doanh
VBARD
Vietnam Bank for Agriculture and Rural Development – Ngân hàng
nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam
x
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1 Phân loi nhóm t chc tài chính vi mô ti Vit Nam
Bng 1.2 Tóm tt các ch s đánh giá mc đ tip cn ngun TCVM
Bng 2.1 Phân loi nhóm t chc tài chính vi mô phc v cho đi tng ngi
nghèo ti Trà Vinh
Bng 2.2 Các t chc tài chính đc ngi dân nghèo tip cn trên đa bàn tnh Trà
Vinh
Bng 2.3 T l h nghèo t nm 2007-2009 ti tnh Trà Vinh
Bng 2.4 S lng sn phm ca các t chc tài chính vi mô
Bng 2.5 S lng khách hàng ti Ngân hàng chính sách xã hi và t tit kim tín dng
ti Hi Liên hip Ph n Trà Vinh
Bng 2.6 Tc đ tng trng ca khách hàng qua 3 nm 2007-2009
Bng 2.7 Quy mô tín dng
Bng 2.8 Tc đ tng trng tín dng qua 3 nm 2007-2009
Bng 2.9 S tit kim ca t chc tài chính vi mô
Bng 2.10 Các ch tiêu phân tích đ sâu tip cn
Bng 2.11 Ngun vn đc gii ngân cho h nghèo ti IMPP nm 2007-2009
Bng 2.12 Tình hình cung cp tín dng thông qua các t chc chính tr-xã hi
Bng 2.13 Tng s d n qua 3 nm t các t chc chính tr - xã hi
xi
DANH MC S
S đ 1.1 Các ch tiêu đo lng mc đ tip cn ca các t chc tài chính vi mô
S đ 2.1 Tc đ tng trng ca khách hàng t nm 2007-2009
S đ 2.2 S tng trng tín dng t nm 2007-2009
S đ 2.3 Tc đ tng trng tín dng t nm 2007 - 2009
S đ 2.4 S d tit kim ti các t chc tài chính vi mô nm 2007-2009
S đ 2.5 S vn đc gii ngân cho h nghèo ti IMPP nm 2007-2009
S đ 2.6 S lng h nghèo đc cp tín dng ti các t chc chính tr - xã hi nm
2007-2009
S đ 2.7 Tình hình tng trng tín dng ti các t chc chính tr - Xã hi nm 2007-
2009
xii
M U
1. Tính cp thit ca đ tài:
Phn ln ngi nghèo Vit Nam là nhng nông dân hot đng sn xut nông
nghip, nng sut thp, thiu kin thc và đc bit là ngun vn đ đu t phát trin.
Vit Nam, theo chun nghèo nm 2006-2010 là nhng ngi có thu nhp di
200 nghìn đng/tháng nông thôn và di 260.000 đng/tháng thành th. Chun
nghèo ca th gii 60 USD/tháng)
Trong d tho Quyt đnh Ban hành chun nghèo mi, áp dng cho giai đon
2011 - 2015, B Lao đng - Thng binh và Xã hi đ xut chun nghèo mi cng ch
là 350.000 đng/ngi/tháng khu vc nông thôn, thành th là nhng h có thu nhp
450.000 đng/ngi/tháng.
Các nghiên cu gn đây đã ch rõ kh nng d b tn thng ca nhng ngi
sng di ngng nghèo trc nhng cú sc nh m đau, thiên tai, mt cp và các s
c khác. Ngun tài chính hn hp ca các h gia đình chính là nguyên nhân gây ra s
tn thng trc các cú sc này và do thiu các dch v tài chính hu hiu, các gia đình
b đy vào tình trng nghèo cùng cc hn và phi mt rt nhiu nm đ khc phc.
Mc dù ngi nghèo có thu nhp thp và ngun thu không n đnh, nhng thc
t hot đng ca các t chc tài chính vi mô trên toàn th gii cho thy ngi nghèo
vn có kh nng tit kim và hoàn tr n tt nu đc giám sát cht ch, đóng góp tích
cc đi vi kh nng sinh li và s bn vng ca các t chc tài chính vi mô.
Nhu cu vay món nh tt c các vùng nông thôn hin nay là rt cao. Trong khi
các hot đng ngân hàng nông thôn không hng ti ngi nghèo thì tài chính vi mô
xut hin nh là c hi ln cho nhng ngi nghèo nht đ có th tip cn đc món
vay. Cho vay có mc tiêu xã hi nhm h tr ngi nghèo đ h bt đu nhng công
vic kinh doanh đn gin nht thông qua đó h tng bc thoát khi đói nghèo.
Nm 2009, t l h nghèo Vit Nam gim mnh, ch còn khong 11% so vi
dân s. Mt s t chc quc t đánh giá đây là con s n tng và coi Vit Nam là tm
gng trong công tác xóa đói, gim nghèo. Mt trong nhng ch trng mà Vit Nam
kiên trì thc hin trong hot đng này là phát trin các loi hình t chc, các hình thc
tín dng nhm cung cp các dch v tài chính cho ngi nghèo, đc gi là các dch v
tài chính vi mô.
xiii
Vì vy, phát trin h thng tài chính nông thôn, tài chính vi mô bn vng đc
đánh giá s có nhng tác đng đáng k đn s tng trng kinh t và xóa đói gim
nghèo.
Theo ngha hp, tài chính vi mô là vic cp cho các h gia đình rt nghèo các
khon vay rt nh (gi là tín dng vi mô), nhm mc đích giúp h tham gia vào các
hot đng sn xut, hoc khi to các hot đng kinh doanh nh. Tài chính vi mô
thng kéo theo hàng lot các dch v khác nh tín dng (bng tin, vt, tr giá hoc tài
tr di hình thc khác, tit kim, bo him, vì nhng ngi nghèo và rt nghèo có nhu
cu rt ln đi vi các sn phm tài chính, nhng không tip cn đc các th ch tài
chính chính thc.
Kinh nghim cho thy, tài chính vi mô có th giúp ngi nghèo tng thu nhp,
to lp hot đng kinh doanh bn vng và gim kh nng d b tn thng trc các cú
sc t bên ngoài. Tài chính vi mô cng là công c mnh m giúp ngi nghèo, đc bit
ph n, tng cng quyn lc kinh t và tr thành các ch th kinh t.
Trong giai đon 2001-2008, s lng khách hàng ca tt c các t chc tài chính
vi mô đu tng trng mnh, quy mô tín dng và tit kim tng trng cao. Trong s
khong 4,6 triu h nghèo hin có Vit Nam, c tính t 70-80% có th tip cn đc
mt hoc mt s loi hình dch v tài chính, ch yu di dng tín dng và tin gi
ngn hn.
Vn vay tuy không ln nh ca các ngân hàng thng mi nhng li có ý ngha
quan trng bi nhng khon vay này đn đc vi nhng ngi nghèo và nghèo nht.
Thc t, mt lc lng không nh ngi nghèo Trà Vinh thoát nghèo nh s dng
các dch v tài chính vi mô
Nu coi hot đng cung cp dch v tài chính ca các ngân hàng là bin, là sông,
thì tài chính vi mô ging nh các con mng, con lch, đa tài chính đn tng cánh
đng, dch v tài chính đn tn nhà ngi dân.
Tuy nhiên, do c s h tng yu kém, t l ngi nghèo Trà Vinh còn khá cao
đc bit còn mt lc lng ln các h nghèo vùng sâu, vùng xa vn cha tip cn
đc các ngun vn vay u đãi t các ngân hàng phc v cho chính h hoc các ngân
hàng thng mi do nhng quy đnh t các t chc tài chính nh: Th tc còn rm rà,
li sut cao, thi gian hoàn vn ngn, cn tài sn th chp mà ngi nghèo đôi khi
xiv
không đáp ng đc và nh th khi cn vn h li tip cn ngun vn theo phng
pháp truyn thng nh vay mn t ngi thân ri tr lãi, hay vay mn t nhng
ngi cho vay nng lãi hoc chi hi và nh vy ri ro t các phng pháp tip cn này
là rt ln, có khi không ci thin đc cuc sng mà còn dn đn cuc sng tr nên b
tt
Chính vì vy, vic tìm ra các gii pháp nhm nâng cao kh nng tip cn ngun
tài chính vi mô cho ngi nghèo trên đa bàn Tnh Trà Vinh là vn đ đc bit cp thit.
S gii quyt có hiu qu vn đ này là điu kin thun li đ góp phn xóa đói gim
nghèo, phát trin kinh t đa phng.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài:
Thông qua các hot đng hiu qu ca các t chc tài chính vi mô tiêu biu đc
hình thành trong nc và quc t. Lun vn đi sâu vào phân tích thc trng kh nng
tip cn ngun tài chính vi mô ca ngi nghèo trên đa bàn Tnh Trà Vinh giai đon
2007-2009 và phân tích mt s ch tiêu đánh giá mc đ tip cn ngun tài chính vi mô
ca ngi nghèo ti Trà Vinh góp phn gii quyt khó khn cho ngi nghèo trên đa
bàn Tnh Trà Vinh giai đon 2007-2009. ng thi, đ xut các gii pháp kh thi và
phù hp giúp nâng cao hn na kh nng tip cn ngun tài chính vi mô cho ngi
nghèo trên đa bàn Tnh Trà Vinh.
3. i tng và phm vi nghiên cu: Nhng ngi nghèo và các t chc tài chính vi
mô đang tn ti phc v ngi nghèo trên đa bàn Tnh Trà Vinh
4. Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp nghiên cu ch yu đc s dng trong lun vn là phng pháp
thng kê. Trên c s s liu thu thp t nhiu ngun thông tin s cp và th cp (các
ngân hàng chính sách xã hi, các t chc chính tr xã hi nh là: hi ph n, hi nông
dân, s lao đng thng binh và xã hi hoc t chc quc t (IMPP)…), sau đó tng
hp tính toán, phân tích, đánh giá, so sánh … ng thi, trên c s nghiên cu thc
tin nhng yu t c bn nh hng đn kh nng tip cn ngun tài chính vi mô ca
ngi nghèo giai đon 2007 - 2009. T đó đa ra mt s gii pháp thit thc nhm
nâng cao hn na kh nng tip cn ngun tài chính vi mô đ giúp ngi nghèo có
thêm thu nhp và ci thin cuc sng, t ch và bình đng.
5. Nhng đóng góp mi ca đ tài:
xv
a ra nhng gii pháp phù hp giúp gii quyt đc tình trng nghèo đói đa bàn
TNH Trà Vinh
Gim t l ngi s dng dch d tài chính phi chính thc vi ri ro và lãi sut cao
sang s dng dch v tài chính chính thc và bán chính thc.
Ging nh ngn đuc soi ri cho ngi nghèo s dng công c tài chính vi mô đ
thoát nghèo.
Gim thiu đáng k kh nng tái nghèo và ci thin thu nhp cho ngi nghèo
nông thôn Trà Vinh
Thc hin các mc tiêu quc gia v xoá đói gim nghèo
Cu ni gia s nghip phát trin kinh t và phát trin xã hi
To kênh dn vn cho nhng ngi có thu nhp thp
T l tr em suy dinh dng các gia đình nghèo vay vn cng gim qua các nm
t đó cht lng nòi ging cng đc ci thin
c bit, ph n trong các gia đình nghèo b thit thòi có c hi v tài chính đ có
vic làm, tng thêm thu nhp, ch đng và t tin hn trong cuc sng, t đó vn đ bình
đng gii trong xã hi ngày càng đc ci thin
Góp phn quan trng trong vic khc phc các t nn xã hi ph bin nông thôn
nh: cho vay nng lãi, hi hè, c bc, ma tuý,…
Xóa dn khong cách giàu nghèo ti đa phng.
6. Hn ch ca đ tài
Lnh vc tài chính vi mô rt rng và phong phú mà lun vn cha có điu kin đi
sâu phân tích đ xây dng thành mt đ tài toàn din. Lun vn ch gii hn nghiên cu
ch yu thc tin tip cn ngun tài chính vi mô ca ngi nghèo trên đa bàn Tnh Trà
Vinh
7. Ý ngha chn đ tài:
7.1 i vi nn kinh t - xã hi:
Vit Nam cng nh các quc gia nghèo, quc gia đang phát trin khác, TCVM
nói chung và TDVM nói riêng đóng vai trò ngày càng quan trng trong s nghip phát
trin kinh t - xã hi.
TCVM góp phn vào vic thc hin các mc tiêu quc gia v xoá đói gim
nghèo. T l h nghèo có vay vn TDVM qua các nm đu gim t đó gim bt gánh
xvi
nng v kinh t quc gia. Bên cnh đó, t l tr em suy dinh dng các gia đình
nghèo vay vn cng gim qua các nm t đó cht lng nòi ging cng đc ci thin.
Ngoài ra, vn đ bình đng gii ngày càng đc quan tâm đúng mc, ph n trong các
gia đình nghèo b thit thòi có c hi v tài chính đ có vic làm, tng thêm thu nhp,
ch đng và t tin hn trong cuc sng, t đó vn đ bình đng gii trong xã hi ngày
càng đc ci thin. c bit, TCVM góp phn quan trng trong vic khc phc các t
nn xã hi ph bin nông thôn nh: cho vay nng lãi, hi hè, c bc, ma túy,…
TCVM góp phn phát huy ni lc ca nn kinh t quc gia. Vi vn vay tín
dng, ngi vay luôn b kích thích bi các hot đng kinh doanh nh nh trng trt,
chn nuôi, gia công, th công… chính t nhng hot đng này đã góp phn cho nn
kinh t quc gia ngày càng vng mnh.
Mt khác, TCVM còn góp phn tng thêm tính đa dng, nét đc trng ca nn
kinh t bi do ngi nghèo nông thôn có điu kin gi gìn và phát huy các ngành
ngh truyn thng đa phng, làm cho các ngành ngh này ngày càng phát trin
vng mnh.
7.2 i vi ngi nghèo
TDVM không nhng có ý ngha đi vi nn kinh t xã hi mà còn có ý ngha
thc s quan trng đi vi chính bn thân nhng ngi nghèo.
Vic s dng vn t các t chc TCVM làm cho đi sng ngi nghèo đc ci
thin, h có điu kin đ mua sm tài sn mi do thu nhp h khá hn. Kt qu ca các
cuc điu tra cho thy t l các h gia đình mua sm tivi, xe máy, dng c sinh hot
luôn tng theo thi gian do h tham gia chng trình TCVM. Thêm vào đó, do thu nhp
đc ci thin nên vn đ chm sóc sc khe ca h cng đc chú trng hn.
Hot đng ca các t chc TCVM giúp cho ngi nghèo phát huy tính sáng to
trong kinh doanh t ch và đc lp trong cuc sng. Gim thiu đc t l ngi nghèo
ph thuc vào các t nn xã hi, c bc, ru chè, mi dâm,…
c bit, TCVM giúp ngi nghèo gim thiu đc ri ro và nguy c tn
thng v mt kinh t. c vay vn vi lãi sut u đãi, không cn tài sn th chp,
ngi nghèo có c hi s dng vn đ ci thin hoàn cnh kinh t, tng thêm thu nhp.
Vi phn thu nhp tng thêm này ngi nghèo ch đng đc vi các trng hp tai
nn, đau m. Ngoài ra, mt vài chng trình TCVM thng đi kèm vi mt khon tit
xvii
kim bt buc nh vy h có đc thêm ngun tài chính và ít b tn thng v kinh t,
giúp phát huy vai trò ca ngi nghèo trong xã hi.
8. Kt cu ca lun vn:
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm 3 phn:
Chng 1: Ngun tài chính vi mô h tr cho ngi nghèo;
Chng 2: Thc trng v vic tip cn ngun tài chính vi mô ca ngi nghèo
trên đa bàn Tnh Trà Vinh 2007 – 2009;
Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao kh nng tip cn ngun tài chính vi mô
cho cho ngi nghèo trên đa bàn Tnh Trà Vinh.
1
CHNG 1: NGI NGHÈO VÀ NGUN TÀI CHÍNH VI MÔ H TR
NGI NGHÈO
1.1 Nghèo
Theo Hi ngh chng đói nghèo khu vc Châu Á- Thái Bình Dng do
ESCAP t chc ti Bng Cc, Thái Lan tháng 9/1993: “Nghèo là tình trng mt b
phn dân c không đc hng và tha mãn các nhu cu c bn ca con ngi mà
nhng nhu cu này đã đc xã hi tha nhn tùy theo trình đ phát trin kinh t - xã hi
và phong tc tp quán ca đa phng.
1.2 Ngi nghèo
1.2.1 Khái nim
Theo tác gi c Trung Quc cho rng: "Nhng ngi vn đang còn phi lo toan
cho ba n đó là ngi nghèo, cuc sng đi vi ngi nghèo ch là sinh tn mà thôi”
Nghèo tuyt đi: "Nghèo tuyt đi là sng ranh gii ngoài cùng ca tn ti.
Nhng ngi nghèo tuyt đi là nhng ngi phi đu tranh đ sinh tn trong các thiu
thn ti t và trong tình trng b bê và mt phm cách vt quá sc tng tng mang
du n ca cnh ng may mn ca gii tri thc chúng ta.
Nghèo tng đi: Có th đc xem nh là vic cung cp không đy đ các tim
lc vt cht và phi vt cht cho nhng ngi thuc v mt s tng lp xã hi nht đnh
so vi s xung túc ca xã hi đó.
Ngoài ra, có đnh ngha theo tình trng sng: Lu ý đn nhng khía cnh khác
ngoài thu nhp khi đnh ngha "nghèo con ngi", thí d nh c hi đào to, mc sng,
quyn t quyt đnh, n đnh v lut l, kh nng nh hng đn nhng quyt đnh
chính tr và nhiu khía cnh khác.
Qua nhng khái nim trên ta có th thy đc nghèo là s thiu thn c v vt
cht và phi vt cht, có cuc sng thp nhà, tm b, thiu tin nghi sinh hot trong gia
đình, không có vn đ sn xut, thiu n vài tháng trong nm, con em không đc đn
trng, trong s ít có hc thì không có điu kin hc lên cao, bnh không đc đn bác
s, không tip cn vi thông tin, không có thi gian và điu kin đ vui chi gii trí vì
ch yu là dành thi gian đ đi làm thêm kim tin, ít hoc không đc hng quyn
li, thiu tham gia vào phong trào đa phng.
2
1.2.2 C s và tiêu chí đ đánh giá nghèo
- Cuc sng không n đnh, nhà tm b.
- Thiu phng tin đi li (xe đp, xung, ghe) ch yu là đi b.
- Không có tin đ dành, thiu tin quanh nm.
- Tr không đc đi hc hoc ri trng sm.
- S dng ngun nc t nhiên, không tip cn ngun nc sch, môi trng
sng cha đc v sinh…
Theo Word Bank: Nghèo là đói, thiu nhà, bnh không đc đn bác s, không
đc đn trng, không bit đc, bit vit, không có vic làm, lo s cho cuc sng
tng lai, mt con do bnh hon, ít đc bo v quyn li và t do.
1.2.3 Vai trò ca ngi nghèo trong phát trin kinh t xã hi
1.2.3.1 Vai trò là ngi tiêu dùng
Ngi nghèo cng chim s đông trong lc lng ngi tiêu dùng ti Vit Nam,
t l chi tiêu cho thc phm trong thu nhp ca h cao hn nhiu so vi nhng nhóm
thu nhp khác, nhng thay đi trong h thng phân phi và bán l thc phm cng có
nhiu kh nng tác đng mnh ti ngi nghèo trong vai trò là ngi tiêu dùng.
1.2.3.2 Vai trò là ngi sn xut
Vi vai trò là ngi sn xut, ngi nghèo có th to ra sn phm cho xã hi nh
chn nuôi, trng trt hay bt c sn phm khác có th. Do ngi nghèo có vn ít nên s
lng sn xut đc không ln. Vi vai trò là ngi sn xut, ngi nghèo vn rt cn
mt ngun vn đ đm bo đc nhng sn phm cho xã hi. Thc t đã chng minh
ngi nghèo có th sn xut và mang nhng sn phm ca mình sn xut đc bán ti
đa phng hoc các đa bàn lân cn.
1.2.3.3 Vai trò là ngi kinh doanh
Vi vai trò là ngi kinh doanh, ngi nghèo s tp trung vào nhng lnh vc
kinh doanh ít tn nhiu vn và có th to ra đc giá tr thng d cho chính bn thân
ngi nghèo và xã hi.
3
1.2.4 Các hn ch trong vic tip cn các dch v xã hi
Theo kt qu điu tra lao đng và vic làm ca Tng cc Thng kê, nm 2009 s
ngi đc đào to ngh nghip và k nng (có trình đ s cp hoc có chng ch hành
ngh tr lên) ch chim 27%, rt thp so vi các nc trong khu vc. Hn th na, c
cu đào to ca lc lng lao đng còn nhiu bt hp lý, s lao đng có trình đ trung
hc chuyên nghip và công nhân k thut còn quá thiu so vi yêu cu. i ng lao
đng trí thc ca Vit Nam cng yu kém c v s lng và cht lng so vi khu vc
và th gii, cha đáp ng đc yêu cu trin khai công ngh mi theo nhng mc tiêu
công nghip hoá, hin đi hoá đt nc.
Cht lng ngun nhân lc ph thuc rt nhiu vào h thng giáo dc - đào to,
nhng cht lng giáo dc - đào to ca c h thng giáo dc quc dân nói chung, vn
là mt vn đ nhc nhi ca c đt nc trong nhiu nm tr li đây. Chi cho giáo dc
bình quân đu ngi Vit Nam hin nay cng vào loi thp nht trong khu vc và li
tp trung quá nhiu vào giáo dc tiu hc, trong khi cn u tiên cho giáo dc đi hc đ
nâng cao ngun lc con ngi, h tr cho nn kinh t và đm bo tc đ tng trng
trong nc. Vic ci cách h thng giáo dc đc xem nh mt khâu nn tng ca mt
chin lc phát trin ngun nhân lc, cha đc trin khai mt cách hiu qu. Ngi
nghèo vn rt khó có điu kin cho con em đi hc nh nhng gia đình bình thng
khác.
Bên cnh đó, trong lnh vc y t, hin vn còn mt s khó khn và đng trc
nhiu thách thc. Tình trng quá ti ca các c s khám cha bnh, đc bit là các
trung tâm, các tnh ln, các tuyn trên còn mc rt cao và kéo dài. Vic chm sóc
sc kho cho ngi nghèo còn hn ch, chi phí cho y t còn cao, qun lý nhà nc đi
vi mt s lnh vc y t còn buông lng, dn đn th trng thuc cha bnh cha đc
kim soát cht ch, an toàn thc phm còn thp…Do đó, kh nng tip cn đi vi dch
v này cng rt khó.
1.2.5 Các kh nng và mc đ tip cn ngun tài chính vi mô ca ngi nghèo
Còn mt t l ln ngi dân Vit Nam cha đc tip cn các dch v tài chính
chính thc vì h là ngi nghèo. Mt khác, ngi nghèo đc đánh giá là nhng ngi
hng li ít i t s phát trin nhanh chóng nhng phi luôn chu nhng hu qu nng
4
n ca s đ v; H là nhng ngi d b tn thng nht trong xã hi, đc bit trong
nhng thi đim nhy cm ca nn kinh t nh lm phát hoc suy thoái kinh t.
ói nghèo làm tng nhu cu v tín dng nông thôn và tài chính vi mô Vit
Nam. Hn 75% ngi nghèo ca Vit Nam đang sng ti các vùng nông thôn và hn
30% các h nông dân nghèo sinh sng các vùng nghèo nht ca c nc.
a s ngi nghèo Vit Nam sng da vào nông nghip vi đc trng là nng
sut lao đng tng đi thp vì ít đc tip cn vi các ngun tài chính, đt đai và kin
thc. Ngi nghèo cng rt d b tn thng do nhng ri ro v sc khe (đau m và t
vong) ca các thành viên trong gia đình do nhng bin đng v giá c th trng và các
thiên tai, dch bnh.
a s ngi nghèo đã có mt hoc hai ln nhn đc vn vay nhng không có
ngha chúng ta đã đáp ng đc nhu cu ca h. Nhu cu tìm đn các ngun vn vi mô
ca ngi nghèo tng đi ln nhng các chng trình vn cha đáp ng đ.
n nay, các mô hình mi ch thu hút đc khong 500.000 gia đình, con s này
còn quá nh trong s hn 4 triu h cn các dch v tài chính.
xóa đói gim nghèo hiu qu, mt trong nhng gii pháp đc Chính ph coi
trng là tng cng nng lc và kh nng hi nhp ca ngi nghèo, gim mc đ tn
thng ca h, đc bit vào nhng thi đim nhy cm ca nn kinh t nh lm phát
hoc suy thoái kinh t. Vi mc tiêu này, hot đng tài chính vi mô đóng vai trò quan
trng trong vic tng cng, m rng tip cn tài chính cho khu vc nông thôn.
1.3 Tng quan v tài chính vi mô
1.3.1 Khái nim v tài chính vi mô
Tài chính vi mô là mt dng ca dch v ngân hàng, liên quan đn vic cung cp
các dch v tài chính c bn nh tín dng, các khon tit kim, hp đng cho thuê, cung
cp tài chính hp lý, c ch bo him và gi tin qua ngân hàng, các t chc phi chính
ph, các hp tác tín dng và tit kim c 2 lnh vc tài chính chính thc và phi chính
thc.
Dch v này cung cp ch yu cho nhng ngi tht nghip hoc thu nhp thp,
ngi nghèo nhng ngi không đc s dng dch v tài chính chính thc truyn
thng. Mc đích cao nht ca tài chính vi mô là to cho ngi thu nhp thp mt c hi
5
ci thin bng cách cung cp cho h mt phng thc tit kim, vay tin và dch v bo
him.
Tài chính vi mô đc s dng nh là mt công c nâng cao nng lc cho phép
ngi nghèo trc tip quyt đnh làm th nào tt nht đ nâng cao mc sng cho gia
đình và nhng cách thc đ tin hành nhng hot đng thu nhp.
Theo ngân hàng Grameen ca Bangladesh, tài chính vi mô hay tín dng vi mô là
nhng khon tín dng nh không th chp cung cp cho ngi nghèo vì mc đích phát
trin kinh t và xã hi ca ngi nghèo có điu kin sng di mc nghèo ca quc
gia. C th hn, tín dng vi mô là nhng khon tin nh và dch v tài chính khác (nh
tit kim, cho vay sa nhà…) cung cp cho ngi nghèo nht trong s nghèo. Nhng
dch v này cung cp cho ngi nghèo khi h minh chng rng có th t vn lên bng
sc lao đng chân chính đ thoát khi s nghèo đói thông qua các hot đng t to vic
làm đ tng thu nhp, nâng mc sng ca bn thân và gia đình h.
Theo ngân hàng phát trin châu Á (ADB), tài chính vi mô là vic cung cp các
dch v tài chính nh: tin gi, các khon vay, dch v thanh toán, bo him chuyn
tin cho ngi nghèo hoc các h gia đình có thu nhp thp, nhng hot đng kinh
doanh các th hoc các doanh nghip rt nh. Các đnh ch tài chính vi mô đc hiu là
các t chc hot đng ch yu v tài chính vi mô.
Theo nhóm t vn h tr ngi nghèo (CGAP), “Tài chính vi mô là vic cung
cp các khon vay, dch v tit kim và nhng dch v tài chính c bn khác cho ngi
nghèo”
Theo ngh đnh s 28/2005/N - CP ngày 9 tháng 3 nm 2005 và Ngh đnh s
165/2007/N - CP ngày 15 tháng 11 nm 2007 thì:
+ Tài chính quy mô nh: Là hot đng cung cp mt s dch v tài chính, ngân
hàng nh, đn gin cho cácf h gia đình, cá nhân có thu nhp thp, đc bit là h gia
đình nghèo và ngi nghèo.
+ Dch v tài chính, ngân hàng nh, đn gin gm: Tín dng quy mô nh, có
hoc không có tài sn bo đm đi vi các h gia đình, cá nhân có thu nhp thp đ s
dng vào các hot đng to thu nhp và ci thin điu kin sng.
+ Khách hàng tài chính quy mô nh là các cá nhân, h gia đình có thu nhp thp
tha mãn các tiêu chí theo quy đnh ca t chc tài chính quy mô nh trên c s tham
6
kho theo chun nghèo ca Th tng Chính ph. Khách hàng tài chính quy mô nh có
quyn và ngha v theo quy đnh ca pháp lut và quy đnh ca t chc tài chính quy
mô nh.
Theo các tài liu nghiên cu và kinh nghim quc t, cng nh thc tin hot
đng tài chính vi mô ti Vit Nam trong thi gian qua, có th hiu rng “tài chính vi mô
là các dch v tín dng, tit kim quy mô nh và các dch v tài chính c bn khác đc
cung cp cho cng đng dân c có thu nhp thp, đc bit là ngi nghèo”
1.3.2 c đim tài chính vi mô Vit Nam
1.3.2.1 Có s tham gia ca các t chc chính tr - xã hi
hu ht các nc, t chc phi chính ph là “nhng ngi tiên phong” trong
hot đng tài chính vi mô. Ti Vit Nam, phong trào này đc trin khai thông qua các
t chc chính tr xã hi. Xu hng tip cn này có c nhng mt tích cc và tiêu cc.
Xét v khía cnh tích cc, mng li rng khp ca các t chc chính tr xã hi giúp
cho vic tip cn TCVM ca ngi nghèo các vùng nông thôn hiu qu hn các nc
khác. Tuy nhiên, s gn kt cht ch vi các t chc chính tr xã hi đng ngha vi
vic các hot đng tài chính vi mô thng đc xem là các chng trình phúc li xã hi
do chính ph h tr hn là các t chc đa phng hot đng theo hng kinh doanh và
phát trin.
Ngoài ra, hu ht các chng trình tài chính vi mô không th trin khai mt cách
đc lp khi c cu t chc chung và chính sách hot đng ca các t chc chính tr xã
hi. Ví d nh qu tình thng (TYM) đc coi là mt “ban” riêng nm trong Hi Liên
Hip ph n Vit Nam nhng các quyt đnh v đnh hng chin lc, v ngân sách
và nhân s phi đc phê duyt ca lãnh đo Trung ng Hi. Vic TYM không có kh
nng đa ra nhng quyt sách đc lp có ngha là t chc này có rt ít s linh hot đ
có th ci tin và đáp ng các nhu cu ca khách hàng và không có kh nng huy đng
các ngun lc cn thit đ đ đu t vào c s h tng, vt cht và con ngi ca t
chc.
1.3.2.2 Tài chính vi mô tp trung nông thôn hn là thành th
c trng th hai ca lnh vc tài chính vi mô ca Vit Nam là đi đa s khách
hàng vùng nông thôn. iu này không ging vi các quc gia khác có lnh vc tài
chính vi mô nng đng hn, ni mà đa s các t chc đóng các trung tâm đ th. S
7
tham gia ca Hi Liên Hip Ph N đã cho phép chng trình tài chính vi mô gim
thiu các chi phí hot đng thông qua vic s dng c cu hin hành thay vì xây dng
mt mng li chi nhánh hoc mng li phân phi có chi phí cao. Tuy nhiên đi vi
Qu tr vn cho ngi nghèo t to vic làm (CEP) là mt ngoi l vì các khách hàng
ca qu ch tp trung khu vc thành th nh là Thành Ph H Chí Minh.
1.3.2.3 Chi phí giao dch trong khu vc tài chính vi mô cao
Khách hàng khu vc hot đng thng có mt đ dân s phân tán, c s h tng
cng (đng sá, dch v vin thông) và c s h tng mm (giáo dc, y t) có cht
lng thp. Khách hàng có kh nng tip cn ti thông tin, dch v giáo dc và đào to
kinh doanh kém. c đim này nh hng rt ln ti kh nng phát trin ca hot đng
ti các t chc TCVM. phát trin hot đng, các t chc TCVM phi gii quyt
đc vn đ gim chi phí cho giao dch đi vi khách hàng.
Vic áp dng theo lut l chính thc trong khu vc tài chính vi mô thng mt
nhiu chi phí và thi gian hn. Các hình thc bo đm truyn thng nh nhà ca, đt
đai cng kém hiu lc hn. Ti nhiu khu vc, ngi dân hu nh không có tài sn gì
có th th chp đc tr đt đai đã đc cp s hoc các doanh nghip đã đng ký kinh
doanh. Thc t, các hng c, l li phi chính thc có hiu lc hn, mc dù các “lut
l” phi chính thc này rt đa dng và thm chí khác nhau ngay trong mt vùng. Vì vy,
t chc TCVM phi quan tâm và s dng các l li, giao c phi chính thc này mt
cách linh hot trong hot đng ca mình. Mt s t chc TCVM đã rt thành công khi
s dng kt hp gia “lut nc” và “l làng”.
1.3.2.4 Ri ro trong khu vc tài chính vi mô cao
Các t chc TCVM phi đi mt vi ri ro cao. Do thu nhp ca ngi nghèo
ch yu t dch v, buôn bán nh, làm thuê, nông nghip nên thng không n đnh. Vì
vy, dòng tin mt tính theo đu ngi ca khu vc này thng thp và kém đa dng.
Khách hàng ca t chc TCVM thng có kh nng chu đng ri ro thp và tính d b
tn thng cao. Nhóm khách hàng chính ca các t chc TCVM thng là các h gia
đình nghèo kh hoc ngng nghèo rt d b tn thng. H thng không có tài sn
th chp truyn thng, thu nhp không n đnh. S bin đng trong hot đng đi sng,
công vic làm n d khin cho các khách hàng này b tn thng. ây là mt trong
nhng thách thc ln nht khi các t chc TCVM phát trin hot đng. Mc dù đc
8
đim ca các t chc TCVM tng t nhau nhng các t chc TCVM trên th trng
cng có nhng đc đim khác nhau liên quan ti các vn đ v quy mô, ch s hu, quy
trình ra quyt đnh, s giám sát, c cu t chc và mô hình hot đng.
1.3.3 Vai trò ca tài chính vi mô
1.3.3.1 Tài chính vi mô giúp ngi nghèo đu tranh vi đói nghèo bng vic ci
thin thu nhp.
Thu nhp và vn sn xut kinh doanh trong h gia đình có th tng lên khi các
ngun vn đc b sung. Vn b sung này s giúp cho các h gia đình phát trin các
hot đng sinh li mi hoc m rng quy mô kinh doanh hin ti. Tài chính vi mô đc
mong đi làm gim các chi phí c hi v vn, khuyn khích vic s dng các công
ngh tit kim sc lao đng trong sn xut và tng cng kh nng ca các h gia đình
trong vic sn xut kinh doanh. Kt qu là nng sut lao đng ca các h gia đình s
tng lên.
1.3.3.2 Tài chính vi mô giúp làm gim bt s tn hi đi vi ngi nghèo.
S tn hi gây ra bi các tác đng bt thng nh thm ha thiên nhiên, bnh
tt, nhng th mà nhng ngi nghèo d b nh hng. V khía cnh kinh t, nhng tác
đng trên đc hiu là mc tng không d đoán ca tin tr ra vt qua tin thu vào
ca lung tin. Tài chính vi mô s giúp gii quyt các vn đ v lung tin, giúp tránh
đc vay tin vi chi phí cao t các ngun không chính thc và do đó, gim mc đ
mua bán khn cp các tài sn sn xut vi mc giá thp hn.
1.3.3.3. Tài chính vi mô giúp nâng cao v trí kinh t - xã hi cho ngi nghèo.
Tài chính vi mô hot đng trên c s nn tng ca nó là nhóm cm và cng
đng. Qua hot đng sinh hot đnh k nhóm, cm ti cng đng, ngi nghèo s có c
hi đ th hin bn thân mình vi xã hi. Qua vic tham gia hot đng tín dng tit
kim và phát trin cng đng, ngi nghèo s tng bc to lòng tin, tng tinh thn t
lc trong vic ci thiên thu nhp cho bn thân mình, góp phn t ci thin đi sng kinh
t ca mình ngày càng cao hn.