B
B
O
O
Ä
Ä
G
G
I
I
A
A
Ù
Ù
O
O
D
D
U
U
Ï
Ï
C
C
V
V
A
A
Ø
Ø
Ñ
Ñ
A
A
Ø
Ø
O
O
T
T
A
A
Ï
Ï
O
O
T
T
R
R
Ö
Ö
Ô
Ô
Ø
Ø
N
N
G
G
Ñ
Ñ
A
A
Ï
Ï
I
I
H
H
O
O
Ï
Ï
C
C
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
E
E
Á
Á
T
T
P
P
H
H
O
O
À
À
C
C
H
H
Í
Í
M
M
I
I
N
N
H
H
N
N
G
G
U
U
Y
Y
E
E
Ã
Ã
N
N
T
T
H
H
Ò
Ò
T
T
H
H
U
U
Ø
Ø
Y
Y
M
M
I
I
E
E
Â
Â
N
N
N
N
G
G
H
H
I
I
Ê
Ê
N
N
C
C
U
U
H
H
À
À
N
N
H
H
V
V
I
I
T
T
I
I
Ê
Ê
U
U
D
D
Ù
Ù
N
N
G
G
B
B
À
À
N
N
C
C
H
H
I
I
C
C
O
O
L
L
G
G
A
A
T
T
E
E
E
E
X
X
T
T
R
R
A
A
C
C
L
L
E
E
A
A
N
N
T
T
I
I
T
T
H
H
T
T
R
R
N
N
G
G
N
N
H
H
A
A
T
T
R
R
A
A
N
N
G
G
,
,
T
T
N
N
H
H
K
K
H
H
Á
Á
N
N
H
H
H
H
Ò
Ò
A
A
L
L
U
U
N
N
V
V
N
N
T
T
H
H
C
C
S
S
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
TP. H CHÍ MINH – Nm 2011
B
B
O
O
Ä
Ä
G
G
I
I
A
A
Ù
Ù
O
O
D
D
U
U
Ï
Ï
C
C
V
V
A
A
Ø
Ø
Ñ
Ñ
A
A
Ø
Ø
O
O
T
T
A
A
Ï
Ï
O
O
T
T
R
R
Ö
Ö
Ô
Ô
Ø
Ø
N
N
G
G
Ñ
Ñ
A
A
Ï
Ï
I
I
H
H
O
O
Ï
Ï
C
C
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
E
E
Á
Á
T
T
P
P
H
H
O
O
À
À
C
C
H
H
Í
Í
M
M
I
I
N
N
H
H
****************
N
N
G
G
U
U
Y
Y
E
E
Ã
Ã
N
N
T
T
H
H
Ò
Ò
T
T
H
H
U
U
Ø
Ø
Y
Y
M
M
I
I
E
E
Â
Â
N
N
N
N
G
G
H
H
I
I
Ê
Ê
N
N
C
C
U
U
H
H
À
À
N
N
H
H
V
V
I
I
T
T
I
I
Ê
Ê
U
U
D
D
Ù
Ù
N
N
G
G
B
B
À
À
N
N
C
C
H
H
I
I
C
C
O
O
L
L
G
G
A
A
T
T
E
E
E
E
X
X
T
T
R
R
A
A
C
C
L
L
E
E
A
A
N
N
T
T
I
I
T
T
H
H
T
T
R
R
N
N
G
G
N
N
H
H
A
A
T
T
R
R
A
A
N
N
G
G
,
,
T
T
N
N
H
H
K
K
H
H
Á
Á
N
N
H
H
H
H
Ò
Ò
A
A
Chuyên ngành: Thng Mi
Mã s: 60.34.10
L
L
U
U
N
N
V
V
N
N
T
T
H
H
C
C
S
S
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
NGI HNG DN KHOA HC: GS-TS NGUYN ÔNG PHONG
TP. H CHÍ MINH – Nm 2010
CNG HÒA XÃ HI CH NGHA VIT NAM
c Lp – T Do – Hnh Phúc
L
L
I
I
C
C
A
A
M
M
O
O
A
A
N
N
Tôi xin cam đoan đ tài “Nghiên cu hành vi tiêu dùng bàn chi Colgate
Extra Clean ti thành ph Nha Trang, tnh Khánh Hòa” là kt qu hc tp và nghiên
cu ca tôi.
Nu có gì sai trái, tôi xin hoàn toàn chu trách nhim.
Nguyn Th Thùy Miên
L
L
I
I
C
C
M
M
N
N
Trong thi gian làm lun vn tt nghip, tôi đã nhn đc nhiu s quan tâm,
chia s t phía thy cô, gia đình và bn bè. Vì th, tôi xin dành trang đu tiên ca
bài lun vn này đ t lòng cm n chân thành đn tt c mi ngi.
iu đu tiên, tôi xin gi li cm n đn thy cô giáo trong khoa Thng
Mi – Du lch ca trng i hc Kinh T Thành Ph H Chí Minh đ
ã truyn đt
cho tôi nhng kin thc b ích, thc t trong thi gian còn hc tp ti trng.
Tip theo, tôi xin chân thành cm n GS-TS Nguyn ông Phong – ngi đã
tn tâm, đy nhit huyt hng dn tôi hoàn thành bài lun vn tt nghip này.
Tip đn, tôi xin chân thành cm n nhng ngi bn đã ht lòng giúp đ tôi
tìm kim tài liu, kho sát, thu thp d liu đ thc hin lun vn này.
iu cui cùng, tôi xin gi li cm n đn gia đình, ngi thân ca mình –
nhng ngi luôn theo dõi, đng viên, giúp đ đ làm bài tt nghip tht tt này.
Mt ln na tôi xin chân thành cm n tt c mi ngi
Nguyn Th Thùy Miên
MC LC
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC HÌNH V
DANH MC BNG BIU
DANH MC TH
CHNG M U 1
1/ Lý do chn đ tài 1
2/ Mc tiêu nghiên cu đ tài 2
3/ Ý ngha khoa hc và thc tin 3
4/ Lch s nghiên cu vn đ 4
5/ i tng và phm vi nghiên cu 5
6/ Phng pháp nghiên cu và ngun tài liu 6
7/ B cc lun vn 6
CHNG 1: C S LÝ LUNV HÀNH VI NGI TIÊU DÙNG 8
1.1 KHÁI NIM 8
1.2 MÔ HÌNH HÀNH VI NGI TIÊU DÙNG 9
1.3 NHNG YU T NH HNG N HÀNH VI TIÊU DÙNG 10
1.3.1. Nhng yu t bên ngoài 10
1.3.2 Nhng yu t bên trong 15
1.3 PHÂN LOI MUA SM CA NGI TIÊU DÙNG 18
1.4 TIN TRÌNH RA QUYT NH MUA 19
1.4.1 Nhn thc nhu cu 20
1.4.2 Tìm kim thông tin 20
1.4.3 Giai đon đánh giá các la chn 22
1.4.4 Quyt đnh mua 23
1.4.5 ánh giá sau khi mua 24
1.5 HÀNH VI CA NGI TIÊU DÙNG SN PHM CHM SÓC C TH 24
1.5.1 Hành vi ca ngi tiêu dùng sn phm chm sóc c th nói chung 24
1.5.2 Hành vi ca ngi tiêu dùng sn phm bàn chi đánh rng 26
1.6 QUY TRÌNH NGHIÊN CU TH TRNG 29
CHNG 2: 31
TÌNH HÌNH KINH DOANH BÀN CHI COLGATE EXTRA CLEAN CA
CÔNG TY TNHH COLGATE PALMOLIVE TI NHA TRANG 31
2.1 TNG QUAN TH TRNG CHM SÓC RNG MING 31
2.1.1 Tng quan toàn th trng 31
2.1.2 Thc trng kinh doanh ca toàn th trng chm sóc rng ming ti Vit Nam 32
2.1.3 Thc trng kinh doanh sn phm bàn chi đánh rng 34
2.2 TÌNH HÌNH KINH DOANH CA CÔNG TY COLGATE PALMOLIVE 35
2.2.1 Khái quát tp đoàn Colgate Palmolive toàn cu 35
2.2.2 Công ty Colgate Palmolive Vit Nam 36
2.3 TÌNH HÌNH KINH DOANH BÀN CHI COLGATE EXTRA CLEAN CA
CÔNG TY COLGATE PALMOLIVE TI NHA TRANG. 38
CHNG 3: KT QU KHO SÁT HÀNH VI TIÊU DÙNG BÀN
CHI COLGATE EXTRA CLEAN TI NHA TRANG 44
3.1 XÁC NH VN NGHIÊN CU 44
3.2 CHN THIT K NGHIÊN CU & THU THP THÔNG TIN 44
3.2.1 Loi thông tin 44
3.2.2 Ngun thông tin 45
3.2.3 Quy trình thc hin nghiên cu 45
3.2.4 Chn mu 45
3.2.5 Xây dng thang đo 46
3.2.6 Phân tích mu 46
3.3 KT QU NGHIÊN CU 46
3.3.1 Mô t v mu nghiên cu 46
3.3.2 Tng quan v tiêu dùng sn phm bàn chi đánh rng 49
3.3.3 Hành vi tiêu dùng sn phm bàn chi đánh rng Colgate Extra Clean 54
CHNG 4 59
KT LUN VÀ GII PHÁP CHO BÀN CHI COLGATE EXTRA
CLEAN TI TH TRNG NHA TRANG 59
4.1 GII PHÁP V PHÂN PHI CHO TH TRNG NHA TRANG 59
4.2 GII PHÁP CHIÊU TH CHO BÀN CHI COLGATE EXTRA CLEAN TI
TH TRNG NHA TRANG 60
4.5 NHNG HN CH VÀ HNG NGHIÊN CU TIP THEO 63
KT LUN 64
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC HÌNH V
Hình 1.1: Môi trng vn hóa 11
Hình 1.2 Thang th bc nhu cu ca Maslow 15
Hình 1.3 Quy trình nhn thc và tác nhân nh hng đn ngi tiêu dùng 17
Hình 1.4. Tin trình ra quyt đnh mua 19
Hình 1.5: La chn ca ngi tiêu dùng 25
Hình 1.6: La chn ca khách hàng gia giá và cht lng theo khu vc 26
Hình 1.7: Các sn phm ca Công Ty Colgate Palmolive 37
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: Mô hình hành vi ngi tiêu dùng 9
Bng 1.2: Ngi quyt đnh mua sm trong gia đình 12
Bng 1.3: Các giai đon trong vòng đi con ngi 14
Bng 2.1: Doanh s ngành hàng chm sóc rng ming theo tng phân ngành 2003-
2008 32
Bng 2.2: Th phn ca công ty kinh doanh ngành hàng chm sóc rng ming 2004-
2008 (theo giá tr bán l) 33
Bng 2.3: Doanh s bàn chi đánh rng theo các công ty 34
Bng 2.4: S lng bàn chi đánh rng tiêu th theo các công ty 35
B
ng 2.5: Doanh thu theo ngành hàng ca công ty Colgate nm 2009 38
Bng 2.6: Bng giá bán l bàn chi đánh rng theo các công ty ti Nha Trang 39
Bng 2.7: Doanh s bàn chi đánh rng theo các công ty ti TP Nha Trang 39
Bng 2.8: S lng bàn chi đánh rng theo các công ty ti TP Nha Trang 39
Bng 2.9: Th phn bàn chi thuc phân khúc giá r tin ca các công ty ti TP Nha
Trang 41
Bng 2.10: Doanh s bán ra bàn chi Colgate Extra Clean ti TP Nha Trang 42
DANH MC TH
th 3.1: Gii tính ca mu nghiên cu 46
th 3.2: tui ca mu nghiên cu 47
th 3.3: Ngh nghip ca mu nghiên cu 48
th 3.4: Thu nhp bình quân ca mu nghiên cu 48
th 3.5 Trình đ hc vn ca mu nghiên cu 49
th 3.6: Nhn bit sn phm chm sóc rng ming 49
th 3.7: Thng hiu bàn chi đánh rng yêu thích nh
t 50
th 3.8: Thng hiu bàn chi đánh rng đang s dng 50
th 3.9: Mc giá sn phm đang s dng 51
th 3.10: a đim mua hàng thích nht 51
th 3.11 Lý do chn ni mua bàn chi 52
th 3.13: S ln s dng bàn chi đánh rng trong ngày 54
th 3.14 Lý do không mua bàn chi Colgate Extra Clean 55
1
CHNG M U
1/ Lý do chn đ tài
Ông Janet Kiddle – ch tch Steel Magnolia nói rng “có rt nhiu công ty
mô t sai đc đim khách hàng ca mình: h phân khúc khách hàng theo hng này,
nhng khi làm công tác truyn thông thì làm theo mt đnh hng khác”. Qua đây,
ta thy rng vic nghiên cu hành vi khách hàng là điu cn chú ý đ có hng đi
đúng trong kinh doanh ca mình.
Trong chúng ta, ai cng mt ln đi mua hàng đ tr thành ngi tiêu dùng
ca mt loi hàng hóa, dch v nào đó. Khi đn ca hàng
đ mua điu mình mun
thì mi chúng ta đu có nhng giây phút la chn món hàng hoc bo ngi bán
hàng đa cho sn phm mình cn ngay. Hoc chúng ta có lúc cng s phi quyt
đnh mua ca hàng nào? khi nào? đâu hoc s lng bao nhiêu. Nhng điu đó
không t dng đn trong đu chúng ta mà nhng hành vi đó b nh hng bi quan
nim ca chính chúng ta, t xã hi , vn hóa, thi đ
i, gia đình, nim tin, tng lp và
nhng yu t khác bên trong và bên ngoài ca chúng ta. iu đó, ngi làm tip th
luôn phi nghiên cu đ có th đa ra chng trình tip cn vic mua hàng ca
ngi tiêu dùng mt cách hiu qu nht, dành đc quyn chn la ca khách hàng
v phía sn phm, dch v ca công ty mình. c bit, các công ty kinh doanh hàng
tiêu dùng luôn phi đm bo s hiu bi
t thu đáo nht v hành vi ca ngi tiêu
dùng và công ty Colgate Palmolive cng phi ngoi l.
Nm 1996 là nm đánh du s ra đi ca mt trong nhng nhánh ca tp
đoàn Colgate Palmolive ti Vit Nam. Ngành hàng chuyên doanh chính ti Vit
Nam: chm sóc rng ming (kem+bàn chi) vi nhãn hiu Colgate, chm sóc thân
th (sa tm, xà bông cc, du gi đu) vi nhãn hiu Palmolive , chm sóc vi vi
nhãn hiu Softlan. Hn 13 n
m qua, Colgate đã tr thành công ty hàng đu chm
sóc rng ming và gi v th s 1 v th phn bàn chi ti Vit Nam (theo ngun
Retail Audit ca ACNeilsen 36 thành ph vào tháng 5/2010, Colgate đt 45%,
theo sau là P/S đt 25.8%).
2
Nghiên cu hành vi ,đc đim tiêu dùng là vic quan trng trong vic phân
khúc các sn phm ca mình đ đánh trúng, đánh mnh vào tâm lý mua hàng ca
khách hàng. Không phi ngu nhiên mà tác gi chn ngành hàng bàn chi ca
Colgate Palmolive đ nghiên cu hành vi tiêu dùng ca khách hàng mà nó xut phát
t nhng lý do sau:
- Thc trng th phn ca bàn chi Colgate 2009 gim 2.6% so vi 2008 (theo
ngun Retail Audit ca ACNeilsen 36 thành ph vào tháng 5/2010). Vì vy,
nghiên cu hành vi ngi tiêu dùng trong bài lun này s h tr m
t phn nào đó v
chin lc marketing giúp vic bán ra tt hn.
- Phân khúc bàn chi r tin đóng góp 65% tng doanh s bàn chi ca Colgate,
trong đó bàn chi Extra Clean đóng góp đn 44% v doanh s trong phân khúc bàn
chi này. Nhng, 5 tháng đu nm 2010, th phn ca Extra Clean liên tc gim t
7.6% tháng 1/2010 xung 7.1% tháng 5/2010 hoc cùng k nm 2010 so vi
2009, gim 1%, vì vy nghiên cu hành vi tiêu dùng đi vi bàn chi Extra Clean
đ hiu
đc mc đ nhn bit và s dng bàn chi đánh rng Colgate Extra Clean.
- Trong sn phm bàn chi đánh rng, ngi tiêu dùng có thói quen, s dng hng
ngày các sn phm chm sóc rng ming nói chung và bàn chi nói riêng ti khu
vc Nha Trang nh th nào.
Xét thy, vic nghiên cu này là điu cn thit cho công ty Colgate
Palmolive Vit Nam đ có nhng bin pháp nhm cng c v trí s 1 trên th trng
bàn ch
i ca mình, đng thi ly li th phn dành cho bàn chi Colgate Extra
Clean. Tác gi đã chn và làm đ tài “Nghiên cu hành vi tiêu dùng bàn chi
Colgate Extra Clean ti thành ph Nha Trang, tnh Khánh Hòa”.
2/ Mc tiêu nghiên cu đ tài
Xut phát t các nhu cu, vn đ nghiên cu đ tài trên vi mc tiêu c th :
- Kho sát mc đ nhn bit và thói quen s dng hng ngày các sn phm chm
sóc rng ming ca ng
i tiêu dùng ti thành ph Nha Trang, tnh Khánh Hòa.
3
- Kho sát thói quen tiêu dùng ca ngi tiêu dùng Nha Trang đi vi sn phm
bàn chi đánh rng: ni mua, thng hiu a thích và s dng, tn sut s dng
bàn chi.
- Kho sát mc giá bàn chi mà ngi tiêu dùng ti thành ph Nha Trang chp
nhn hin nay.
- Mc đ nhn bit và s dng bàn chi đánh rng Colgate Extra Clean ti Nha
Trang
Trên c s phân tích, các gii pháp đ
c kin ngh cho công ty Colgate
Palmolive Vit Nam nhm phát trin nhãn hiu bàn chi này hn na ti th trng
Vit Nam, đc bit th trng Nha Trang.
3/ Ý ngha khoa hc và thc tin
Qua vic nghiên cu này s giúp cho công ty Colgate Palmolive nhìn li vic
s dng, s nhn bit sn phm chm sóc rng ming nói chung và bàn chi nói
riêng ca ngi tiêu dùng ti thành ph Nha Trang đc bit là bàn chi bình dân
Colgate Extra Clean. Trên c s
đó, công ty s đa ra nhiu chng trình đ đy
mnh doanh s, m rng th trng, cng c đc đa v bàn chi s 1 Vit Nam.
Nhng thông tin ni mua hàng s giúp cho công ty trong chin lc phân phi, thit
k thông đip truyn thông ti đim bán , ngoài ra nâng cao vic sp xp trng bày
hàng hóa và thit k thông đip dành cho các ch ca hàng là điu cn thi
t. Hn
na, nhng thông đip v vic la chn sn phm này hoc không chn sn phm
khác s giúp cho công ty trong vic đnh v, phát trin sn phm, phân phi và giúp
công ty có nhng ý tng cng thêm nhng giá tr vào sn phm nh bao bì đp,
hình dáng đp hn hoc tính nng ni tri nào đó. c bit, nhng thông tin v mc
đ nhn bit và s
dng bàn chi Colgate Extra Clean s giúp cho công ty nhn bit
đc hin nay, mt trong nhng bàn chi trong phân khúc giá bình dân ca công ty
đang đâu trong tâm trí ngi tiêu dùng, tim nng phát trin ca mt hàng này
trong thi gian ti.
4
4/ Lch s nghiên cu vn đ
Các nghiên cu ti trng kinh t thành ph H Chí Minh tuy các đi tng có
khác nhau nhng vn đ đc quan tâm xoay quanh kin thc v hành vi khách
hàng tiêu dùng nh sau:
- Lun vn thc s ca Nguyn Ngc Thanh “Mt s yu t chính nh hng ti
hành vi tiêu dùng qun áo thi trang n - Khu vc Thành ph H Chí Minh” –
nm 2008. Lun vn đã ki
m đnh đc tác đng ca các yu t môi trung (vn
hóa, xã hi), yu t cá nhân và các yu t tâm lý nh hng mnh nht đn hành
vi tiêu dùng qun áo thi trang. Ngoài ra, tác gi đã so sánh đc s khác nhau
ca các yu t chính nh trên gia nhng khách hàng có đc đim khác nhau (v
đ tui, trình đ, thu nhp) trong hành vi tiêu dùng qun áo thi trang ca h. Tác
gi đã nghiên cu cho thy ngi mua hàng th
i trang sn sàng b thng hiu
ca mình đang dùng đ sang dùng mt thng hiu khác khi có khuyn mi. Tác
gi còn cho thy ngi mua hàng tin tng vào hàng hóa bán ti ca hàng và
trung tâm thng mi. đây, tác gi nghiên cu đi din mt th trng H Chí
Minh đ khng đnh hành vi tiêu dùng hàng thi trang , và cuc nghiên cu đc
thc hin đi vi ngi mua ca hàng và trung tâm thng mi, cha đ
c thc
hin ch , tp trung mt gii n t 18-45 đ nghiên cu
- Lun vn thc s ca V Th Vân Anh “Nghiên cu hành vi tiêu dùng thc n
nhanh ca ngi dân Vit Nam & các gii pháp marketing cho nhãn hiu
Lotteria” – nm 2008. Tác gi đã đa ra đc nhng kt lun xng đáng góp vào
nhn thc ca ngi tip th trong th tr
ng thc n nhanh, đng thi m ra
hng đi bn vng cho Lotteria ti Vit Nam. Tác gi đã cho thy rng ngi tiêu
dùng thng mua mc giá nào, s dng sn phm này 2-3 ln/tháng kênh siêu
th. Hay, nhng thông tin mà ngi tiêu dùng cn bit thng thông qua bn bè,
hình nh qung cáo ngoài tri. Hay, nhãn hiu a thích ca ngi tiêu dùng thc
n nhanh là KFC và Lotteria. Cuc nghiên cu din ra 2 thành ph ln là Hà
N
i và TPHCM. Ngoài ra, tác gi cng ch nghiên cu xung quanh nhãn hiu
5
Lotteria, cha có nghiên cu tham kho đánh giá ca ngi tiêu dùng đi vi
nhãn hiu khác nh KFC hoc Jollibee.
- Lun vn thc s ca Phm Th Nhung “ Nghiên cu hành vi tiêu dùng sn phm
nc súc ming ti th trng thành ph H Chí Minh” – nm 2009. Tác gi
Phm Th Nhung đã đa ra mt s kt lun góp vào s nhn thc trong ngành
hàng chm sóc rng ming nói chung và ngành hàng nc súc mi
ng nói riêng.
Tác gi cho thy rng ngi tiêu dùng la chn nc súc ming vì thng hiu,
cht lng ch không phi giá. H nhn bit v vic s dng nc súc ming là
rt cao tuy nhiên cha nhn bit đc giá tr s dng vì cha thy cn thit hoc
dùng kem đánh rng là đ ri. H bit đn sn phm nh vào quan h bn bè, ti vi,
báo chí là ch yu. Tác gi cng ch ra đc kênh thông tin internet ngày càng
đc gii tr, trí thc làm kênh tham kho thông tin ca mình. Ngi tiêu dùng h
thng thích mua sn phm này siêu th vì k vng vào thng hiu và nhà
cung cp ln. Tác gi cng đa ra đc nhng kt lun v các nhóm đáp viên theo
đ tui, hc vn, thu nhp. t đó, nhóm khách hàng s có nhng hành vi tiêu
dùng ging nhau. Trong bài nghiên ngày, tác gi đã chn ph
ng pháp nghiên cu
là chn s thun tin, phi xác sut đ phù hp vi thi gian và tài chính.
5/ i tng và phm vi nghiên cu
Vi đ tài đã đ cp trên, ta cng đã xác đnh đc đi tng nghiên cu và
phm vi nghiên cu nh sau:
- i tng nghiên cu: hành vi tiêu dùng ca khách hàng đi vi bàn chi
Colgate Extra Clean.
- Phm vi nghiên cu:
o Phm vi kho sát: đa bàn Nha Trang
o i t
ng kho sát: nhng ngi tiêu dùng 18 – 49 tui Nha Trang
o Sn phm nghiên cu: bàn chi Colgate Extra Clean
6
6/ Phng pháp nghiên cu và ngun tài liu
+ Nghiên cu s b: đc thc hin thông qua vic phng vn nhóm khách hàng
(gm 16 ngi chia làm 2 nhóm) nhm đa ra các tiêu chí nghiên cu, t đó phát
hin, điu chnh các thang đo có liên quan đ thit k bng câu hi phc v cho
nghiên cu đnh lng.
+ Nghiên cu chính thc: nghiên cu đnh lng đuc tin hành thông qua vic
phng vn ngi tiêu dùng b
ng bng câu hi chi tit vi kích thc mu n=150.
Mu đc ly theo phng pháp thun tin, phi xác sut ti thành ph Nha Trang.
+ S liu thu thp đc làm sch và x lý bng phn mm SPSS 16.0
7/ B cc lun vn
Ni dung lun vn này có 64 trang, bao gm 5 chng:
Chng m đu:
Trong chng này, lý do hình thành đ tài, mc tiêu nghiên cu, ý ngha ca đ tài,
phm vi và phng pháp nghiên cu s đc trình bày theo tun t .
Chng 1: C s lý lun v hành vi ngi tiêu dùng
Chng này gii thiu c s lý thuyt v hành vi ca ngi tiêu dùng , mô hình
hành vi ngi tiêu dùng, các yu t trong và ngoài nh hng đn hành vi, các loi
mua sm ca ngi tiêu dùng, tin trình ra quyt đnh. Ngoài ra, chng này cng
s gii thiu các nghiên c
u v hành vi ca ngi tiêu dùng trong sn phm chm
sóc c th nói chung và sn phm bàn chi đánh rng nói riêng. Chng này là c
s đ thc hin nghiên cu.
Chng 2: Tình hình kinh doanh bàn chi Colgate Extra Clean ca công ty
TNHH Colgate Palmolive ti th trng Nha Trang.
Gii thiu tng quan v th trng sn phm chm sóc rng ming và bàn chi đánh
rng ti th trng Vit Nam và ti công ty Colgate Palmolive Vit Nam. Qua đ
ây,
tình hình kinh doanh ca bàn chi Colgate, Colgate Extra Clean s đc trình bày
nhm cho thy v trí ca bàn chi Colgate , Colgate Extra Clean trên th trng Vit
Nam và s đóng góp ca bàn chi Colgate Extra Clean ca th trng Nha Trang,
đng thi cho thy tim nng phát trin ca Colgate Extra Clean.
7
Chng 3: Kt qu nghiên cu hành vi tiêu dùng bàn chi Colgate Extra Clean
ti Nha Trang
Trình bày kt qu hành vi ca ngi tiêu dùng bàn chi Colgate Extra Clean ti Nha
Trang: đánh giá s nhn bit thng hiu bàn chi, hành vi mua và s dng bàn
chi Colgate, Colgate Extra Clean.
Chng 4: Kt lun và gii pháp cho bàn chi Colgate Extra Clean ti th trng
Nha Trang .
T nhng kt lun ca chng 3, các kin ngh đc đ xut đi vi công ty
Colgate Palmolive Vit Nam cho th trung Nha Trang.
ng thi, tác gi t đánh
giá nhng hn ch ca nghiên cu đ làm đnh hng cho nhng nghiên cu tip
theo.
8
CHNG 1: C S LÝ LUN
V HÀNH VI NGI TIÊU DÙNG
1.1 KHÁI NIM
Hành vi ngi tiêu dùng là s nghiên cu v phn ng ca con ngi v nhng sn
phm, dch v cng nh nhng cách tip th v nhng sn phm và dch v.
1
Hành vi ngi tiêu dùng là nhng hành vi mà ngi tiêu dùng th hin trong các
cuc nghiên cu v vic mua, s dng, vic đánh giá v sn phm và dch v và
nhng ý kin mà h mong đi s tha mãn nhu cu ca h
2
Hành vi ngi tiêu dùng phn ánh hành vi mua ca ngi tiêu dùng cui cùng tc là
các cá nhân và h gia đình đang mua hàng hóa và dch v đ tiêu dùng cho bn thân
mình.
3
Hành vi ngi tiêu dùng là hành vi ca ngi tiêu dùng cui cùng đó là nhng
ngi mua sn phm cho vic s dng cá nhân hoc gia đình, không s dng cho
mc đích kinh doanh.
4
Hành đng ca cá nhân và h gia đình bng vic có và s dng hàng hóa, dch v
gm nhng quá trình quyt đnh dn ti và xác đnh hành đng đó.
5
Hành vi ngi tiêu dùng đc hiu là mt lot các quyt đnh v vic mua cái gì, ti
sao, khi nào, nh th nào, ni nào, bao nhiêu, bao lâu mt ln, liu nh th thì sao
mà mi cá nhân, nhóm ngi tiêu dùng phi có quyt đnh qua thi gian v vic
chn dùng sn phm, dch v, ý tng hoc các hot đng.
6
1
Kardes, Frank, R, Consumer Behaviour and Managerial Decision Making, NXB Prentice – Hall of Indiia
Private Ltd., New Delhi, 2002, trang 5
2
Schiffman, Leon, G& Kanook, L, Leslie, Consumer Behaviour, NXB Prentice – Hall of Indiia Private Ltd.,
New Delhi, 2002, trang 4
3
Kotler, Philip và Amstrong, Gary, Nhng nguyên lý tip th- Tp 1, NXB Thng Kê, 2002, trang 262
4
Ferrell, O.C và Pride W.M, Marketing – Concept & Strategics, NXB Houghten Mifflin Co, Boston, 1989,
trang 22
5
Rathor, B.S, Advertising Management, NXB Himalaya, Mumbai, 1998, trang 71
6
Wayne D.Hoyer, Deborah J. Macinnis, Consumer Behaviour, NXB Cengage Learning, 2008, trang 24
9
Hành vi ngi tiêu dùng là hành đng ca mt ngi tin hành mua và s dng sn
phm cng nh dch v, bao gm c quá trình tâm lý và xã hi xy ra trc và sau
khi hành đng này.
7
Qua nhng khái nim đc trích dn t nhiu ngi nghiên cu trên, tác gi có th
đa ra khái nim hành vi ca ngi tiêu dùng là hành vi ca ngi tiêu dùng cui
cùng mua và s dng hàng hóa, dch v cho riêng mình và h gia đình nhm tha
mãn nhu cu ca h.
1.2 MÔ HÌNH HÀNH VI NGI TIÊU DÙNG
Hàng ngày, ngi tiêu dùng đng trc nhiu quyt đnh mua hàng: mua gì, mua
đâu, mua nh th nào, mua bao nhiêu. Vì vy, đ hiu đc nhng gì đang xy ra
trong đu c
a ngi tiêu dùng thì buc các công ty cn nghiên cu, nm bt hành vi
ca ngi tiêu dùng. Ngoài ra, vn đ quan trng là khách hàng s đáp ng nh th
nào vi nhng chin lc tip th ca công ty. Cho nên, các công ty cng cn
nghiên cu mi quan h gia các nhân t kích thích tip th và các phn ng hành vi
t phía ngi tiêu dùng. Mi quan h này đc th hin theo mô hình bên di
Bng 1.1: Mô hình hành vi ngi tiêu dùng
8
Các tác nhân
kích thích
marketing
Các tác nhân
kích thích ca
môi trng
c đim
ca ngi
mua
Quá trình quyt đnh
ca ngi mua
Các đáp ng ca ngi
mua
Sn phm
Giá c
Phân phi
Xúc tin
Kinh t
Công ngh
Pháp lut
Vn hóa
Vn hóa
Xã hi
Cá nhân
Tâm lý
Nhn thc vn đ
Tìm kim thông
tin
ánh giá
Quyt đnh
Hành vi mua
La chn sn phm
La chn nhãn hiu
La chn ni mua
nh thi gian mua
S lng mua, tn
sut mua
7
V Th Vân Anh, Lun vn thc s “Nghiên cu hành vi tiêu dùng thc n nhanh ca ngi dân Vit Nam
và các gii pháp marketing cho nhãn hiu Lotteria”, 2008, trang 6
8
Khoa Thng Mi, Trng i hc Kinh T TpHCM, Giáo trình Marketing cn bn, NXB Lao đng 2007,
trang 47
10
1.3 NHNG YU T NH HNG N HÀNH VI TIÊU DÙNG
Hành vi ngi tiêu dùng (ký hiu là B) là kt qu ca s tng tác gia s nh
hng chính bn thân ca ngi tiêu dùng ( ký hiu là P) và nhng yu tác đng
đn ngi đó t môi trng bên ngoài ( ký hiu là E), vì vy B= # (P,E).
9
Dn đn hành vi ngi tiêu dùng b nh hng bi yu t vn hóa, xã hi, tính cách
cá nhân và yu t thuc tâm lý. Không min cng rng lúc nào nhng yu t này
cng đc cho là nh hng đn hành vi ca ngi tiêu dùng.
1.3.1. Nhng yu t bên ngoài
1.3.1.1 Yu t vn hóa
Yu t vn hóa s gm nhng yu t vn hóa, tiu vn hóa và giai cp xã hi
a) Vn hóa
10
Vn hóa chính là nim hành vi, nim tin, và trong nhiu trng hp, nó còn là cách
hành đng mà chúng ta hc đc trong quá trình trao đi hay quan sát ngi khác
trong xã hi. Nói chung, nn tng vn hóa ca ngi tiêu dùng nh là “s kim soát
bên ngoài” liên quan ti quy trình tiêu dùng. S la chn sn phm hay nhãn hiu,
mô hình mua sm, ngi cung cp là minh chng cho s tác đng qua li gia vn
hóa và hành vi ca ngi tiêu dùng. Vi n lc đ luôn thu hút khách hàng mua sn
phm ca mình, yu t
vn hóa s giúp cho vic qung cáo đc ngi tiêu dùng
chp nhn và thy gn gi nht, t đó chp nhn sn phm ca công ty. Cng trên
c s vn hóa này, các công ty có th phát hin nhng khuynh hng ca nhóm
ngi đ đa ra nhng chin thut marketing mi.Và nh vy, vn hóa là nhân t
quyt đnh cn bn đn các quyt đnh và hành vi mua hàng ca ngi tiêu dùng.
Có rt nhiu vic cn phi làm đ gii thích ti sao mt s ngi li thích bàn chi
Colgate Extra Clean trong khi mt s khác li thích Colgate 360 đ.
9
Rathor, B.S, Advertising Management, NXB Himalaya, Mumbai, 1998, trang 87
10
MBA trong tm tay, ch đ marketing, NXB Tr, trang 227
11
b) Tiu vn hóa
11
Mi nn vn hóa đu có trong mình nhng tiu vn hóa, tc là nhng nhóm ngi
cùng chia s nhng h thng giá tr da trên các kinh nghim sng và hoàn cnh
chung. Các tiu vn hóa gm các quc tch, tôn giáo, nhóm chng tc và khu vc
đa lý. Nhiu tiu vn hóa làm thành nhng phân khúc th trng rt quan trng và
các nhà làm tip th thng thit k sn phm và chng trình tip th phù hp theo
nhu c
u ca các tiu vn hóa đó.
Hình 1.1: Môi trng vn hóa
12
c) Giai cp xã hi
13
Dân s thng đc chia thành tng lp thng lu, trung lu và h lu có thu nhp
c bn là nh nhau. Nhng tng lp này có li sng khác nhau, chính vì th h có
th vn ti nhng phng tin thông tin qung cáo khác nhau mà có th ri khp
t báo, đài, tivi.
1.3.1.2 Yu t xã hi
Ngoài nhng nh hng vn hóa, ngi tiêu dùng còn thuc rt nhiu nhóm khác,
gia đình và yu t
vai trò cùng thân phn trong xã hi.
11
Kotler, Philip và Amstrong, Gary, Nhng nguyên lý tip th- Tp 1, NXB Thng Kê, 2002, trang 266
12
MBA trong tm tay, ch đ marketing, NXB Tr, trang 228
13
C.L Tyagi, Arun Kumar, Consumer Behaviour, NXB Atlantic Publishers & Distributors, 2004, trang 44
Vn hóa
Các nhân t
tham kho
Gia đ
ình
Q
u
c
g
ia a l
ý
Tôn giáo
Tng lp
xã hi
Dân tc
12
a) Nhóm
Nhóm gm hai hay nhiu ngi tng tác vi nhau đ hoàn thành các mc tiêu cá
nhân hay chung. Hành vi ca con ngi chu nh hng bi nhiu nhóm nh. ó là
ni tp trung mt s đc đim chung ca h và có kh nng nh hng đn các
quyt đnh mua sm. Thng là nhng nhóm này s có nhng ngi dn dt quan
đim ca h - nhng ngi có nh hng l
n đn nhng gì khách hàng mua sm.
b) Gia đình
Hoàn cnh gia đình ca mt ngi có th nh hng mnh m đn vic quyt đnh
mua sm đc đa ra th nào. Gia đình đc xem là đn v hay t chc tiêu dùng
quan trng nht trong xã hi. Mi thành viên trong gia đình hình thành nên mt
nhóm tham vn xã hi có nh hng ln nht đn hành vi mua hàng ca ngi mua.
Ta có th thy mt nghiên cu Kogenza 1985 v ngi quyt đnh mua sm trong
gia đình nh sau:
Bng 1.2 Ngi quyt đnh mua sm trong gia đình
14
Sn phm Ngi quyt đnh mua
sm trong gia đình
Quyt đnh đin hình
Áo qun ca ph n Ngi v Giá, kiu dáng
K ngh V và chng i hay không và đi đâu
Áo qun ca đàn ông Ngi chng Giá, kiu dáng, phong
cách
Bo him nhân th Chng Công ty, tin tc liên quan
Bo him nhà Chng Công ty, tin tc liên quan
gia dng V Kiu dáng, nhãn hiu, giá
14
Giáo trình đin t môn hành vi ngi tiêu dùng , trng i hc Hoa Sen, chng 7, slide 11
13
c) Vai trò và đa v
Mt ngi thuc vào nhiu nhóm khác nhau – gia đình, câu lc b, t chc – đoàn
th. Vai tò bao hàm nhng hot đng mà ngi ta đc cho là phi thc hin hài
hòa vi mi ngui chung quanh.
Có th k đn vai trò ca mt ngi tiêu dùng có th th hin nh sau:
15
+ Ngi khi xng: ngi đu tiên đ ngh hoc có ý ngh mua mt sn phm
hoc dch v đc thù nào đó.
+ Ngi nh hng: ngi mà qua cách nhìn hay li khuyên tác đng đn quyt
đnh mua.
+ Ngi quyt đnh: ngi có quyt đnh ti hu mua hay không mua, mua gì, mua
ra sao hoc mua đâu.
+ Ngi mua: ngi thc hin tht s vic mua.
+ Ngi s d
ng: ngi tiêu th hay s dng sn phm hoc dch v.
Mi vai trò đu có kèm theo mt đa v, phn nh s ngng m nói chung mà xã
hi dành cho vai trò đó.
Nh vy, qua đây, vic nghiên cu vai trò và đa v cng nh hng nhiu đn hành
vi mua hàng vì ngui mua s có khuynh hng chn nhng sn phm, thng hiu
xng tm vi vai trò và đa v c
a h.
1.3.1.3 Yu t ca bn thân
c trng riêng ca bn thân mi ngi cng góp phn nh hng đn quyt đnh
mua hàng ca ngi tiêu dùng. Các yu t có th nghiên cu là tui tác và giai đon
trong vòng đi, ngh nghip, điu kin kinh t, li sng, cá tính và s quan nim v
mình.
a) Tui tác và giai đon trong vòng đi
V mt tui tác, ta thy rõ nét trong th
trng qun áo thi trang nht nh ngi
trung niên thì không th mc nhng qun áo có kiu quá tr trung ca tui 16-17 .
Ngoài ra, vic mua hàng cng phi theo nhng giai đon trong vòng đi.
15
Kotler, Philip và Amstrong, Gary, Nhng nguyên lý tip th- Tp 1, NXB Thng Kê, 2002, trang 295
14
Bng 1.3 Các giai đon trong vòng đi con ngi
16
Thi
u niên, s
ng n
h
à, mua đ
t ti
n ph c
p, nhn q
u
à, làm vic bán thi gian
Thanh niên, đc thân, đi làm, không con cái
Lp gia đình, không có con
Lp gia đình, có con nh
Lp gia đình, có con vào tui thiu niên
Lp gia đình, gia đình th hai, có con nh
Lp gia đình, không có con, nhà trng vng
c thân, góa v/ chng
b) Ngh nghip
Ngh nghip cng nh hng nhiu đn vic chn la mua sm ca ngi tiêu dùng
vì h có nhng nhu cu khác nhau cho công vic hng ngày ca h v vic đi li, áo
qun, ni dùng cm, gii trí, tip khách…Chính vì vy, hàng hóa cung cp cho
nhng đi tng có ngh nghip s khác nhau v thi gian, thi đim, không gian,
cht lng, giá c, tính c
p thit.
c) Tình hình kinh t
Tình hình kinh t ca mi ngi khác nhau cng nh hng đn vic chn la sn
phm. i vi nhng ngi có thu nhp cao thì h có th ngh đn vic s dng
nhng hàng hóa có giá cao, cht lng tht tt, nhãn hiu danh ting . Tùy vào điu
kin d d, có tin tit kim s quyt đnh vic mua hàng ca ng
i tiêu dùng nh
th nào.
d) Phong cách sng
Phong cách sng là kt cu sinh hot ca mt ngi đc din đt thành các hot
đng, s quan tâm và ý kin ca ngi đó.
17
e) Cá tính và s t quan nim
Cá tính là nhng tính cách tâm lý đc thù dn đn nhng đáp ng tng đi nht
quán và bn b đi vi môi trng riêng ca mt ngi.
16
Hawnkins, Mothersbaugh, Best, Consumer Behaviour – Building Marketing Strategy, NXB Mac Graw Hill
Iwrin, trang 116
17
Kotler, Philip và Amstrong, Gary, Nhng nguyên lý tip th- Tp 1, NXB Thng Kê, 2002, trang 277
15
Con ngi có th có nhng cá tính nh: t tin, ln lt, hòa đng,…
S t quan nim là toàn b nhng suy ngh và cm xúc ca cá nhân đ th hin
chính h. Con ngi có nhu cu ln đ th hin mt cách thích hp vi nhng ai và
nhng gì v h. Mi cá nhân khi mua hàng là đ xây dng chính hình nh ca h và
đ nhn mnh h vi nhng ngi khác.
1.3.2 Nhng yu t
bên trong
Hành vi ca con ngi còn chu tác đng ca bn yu t tâm lý chính: đng c,
nhn thc, hiu bit, đc tin và quan đim.
1.3.2.1 ng c
Vic hiu đng c ca mt con ngi là điu quan trng trong vic phát trin chin
lc tip th. Theo Michael R Solomon mô t đng c nh là mt trng thái bên
trong mà làm hot hóa hành vi hng đn mc tiêu.
Theo Bednal và Kanuk mô t
đng c nh vic to ra mt sc lc bên trong cá nhân
đ thúc ép h hành đng. Sc lc này là do s cng thng vì nhu cu không đc
tha mãn.
ng c là cn c vào nhu cu và mc đích. Nó kích thích đ nghiên cu vi nhu
cu và mc đích là nhng nhân t nh hng.
Theo thuyt đng c ca Maslow thì ông đã gii thích đc vì sao ngi ta li b
thôi thúc đ tha mãn nh
ng nhu cu đc bit ca mình. Theo ông, có nm nhu cu
đc sp xp theo trt t thúc bách nht đn ít thúc bách nht.
Hình 1.2 Thang th bc nhu cu ca Maslow
Nhu cu sinh lý
Nhu cu an toàn
Nhu cu xã hi
Nhu cu
đ
cquýtrng
Nhu cu
t
hinthchóa