Nâng cao hiệu quả hoạt động bao thanh toán tại Ngân hàng thương mại cổ phận Á Châu Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
{{{{{ zzz{{






NGUYN XUÂN HIN



NÂNG CAO HIU QU HOT
NG BAO THANH TOÁN TI
NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU




CHUYÊN NGÀNH: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12




LUN VN THC S

HNG DN KHOA HC: TS NGUYN VNH HÙNG






TP.HCM - 2010
LI CAM OAN
{{
zz

Lun vn “Nâng cao hiu qu hot đng Bao thanh toán ti Ngân
hàng TMCP Á Châu” là công trình nghiên cu ca bn thân tôi.
Các s liu, thông tin trong lun vn đc trích dn và phát trin t các
tài liu, tp chí đc công b, các website…Kt qu nghiên cu, trình bày
trong lun vn đc rút ra t quá trình nghiên cu và thc hin t thc tin.
Tác gi lun vn


Nguyn Xuân Hin

LI CM N
zz
{{

Tri qua quá trình 03 nm hc tp cùng vi nhng phn đu, n lc ca

bn thân cng nh s ging dy đy tâm huyt ca tp th Ging viên Trng
i hc Kinh t - TP.HCM. Cùng vi nhng tình cm và lòng bit n sâu sc,
tôi xin gi li tri ân đn:
Thy Nguyn Vnh Hùng đã nhit tình và tn tâm hng dn tôi hoàn
thành lun vn.
Quý Thy cô Trng i hc Kinh T TP.HCM, Khoa sau i hc đã
truyn đt nhng kin thc vô cùng quý báu và hu ích cho tôi trong
sut thi gian hc tp và nghiên cu.
Ban lãnh đo Ngân hàng cùng toàn th các Anh, Ch và các bn đng
nghip đã h tr cng nh cung cp nhng tài liu quý báu và hu ích
cho lun vn.
Gia đình, ngi thân, bn bè đã luôn ng h tinh thn cng nh đng
viên tôi rt nhiu trong quá trình hc tp cng nh quá trình thc hin
lun vn.
Trong quá trình hoàn thành lun vn, mc dù đã c gng rt nhiu đ
lun vn mang li nhng hiu qu thit thc. Tuy nhiên, di góc đ phân
tích, nhn đnh ca cá nhân, lun vn chc chn s không tránh khi nhng
thiu sót, rt mong nhn đc nhng đóng góp chân thành t Quý Thy cô,
gia đình, bn bè và đng nghip đ lun vn đc hoàn thin hn.
Xin chân thành cm n!
Tác gi
Nguyn Xuân Hin

MC LC

LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC T NG
DANH MC CH VIT TT

DANH MC BNG
DANH MC BIU 
DANH MC LU 
LI M U
Trang
CHNG 1: LÝ LUN TNG QUAN V BAO THANH TOÁN 1
1.1 Tng quan v bao thanh toán 1
1.1.1 Khái nim bao thanh toán 1
1.1.2 Vai trò ca bao thanh toán 1
1.1.3 Các hình thc bao thanh toán 2
1.1.4 Các phng thc bao thanh toán 3
1.1.5 So sánh bao thanh toán vi các hình thc tín d
ng ngân hàng 3
1.2 Phân loi bao thanh toán theo phm vi lãnh th 5
1.2.1 Bao thanh toán trong nc 5
1.2.2 Bao thanh toán quc t 6
1.2.3 So sánh bao thanh toán trong nc và bao thanh toán quc t 6
1.3 Nhng li ích và ri ro ca hot đng bao thanh toán 7
1.3.1V li ích ca bao thanh toán 7
1.3.2 V ri ro ca hot đng bao thanh toán 9
1.4 Kinh nghim phát trin hot đng bao thanh toán ti mt s quc gia và bài hc
kinh nghim đi vi th trng Vit Nam 11
1.4.1 Kinh nghim hot đng bao thanh toán ca HongKong 11
1.4.2 Kinh nghi
m hot đng bao thanh toán ca M 11
1.4.3 Kinh nghim hot đng bao thanh toán ca Trung Quc 12
1.4.4 Kinh nghim hot đng bao thanh toán ca Nht Bn 13
1.4.5 Bài hc kinh nghim đi vi th trng Vit Nam 13
KT LUN CHNG 1 15
CHNG 2: TÌNH HÌNH HOT NG BAO THANH TOÁN TI NGÂN

HÀNG TMCP Á CHÂU 16
2.1 Tng quan v lch s hình thành và quá trình phát trin ca Ngân hàng TMCP
Á Châu 16
2.1.1 Lch s hình thành 16
2.1.2 Quá trình phát trin Ngân hàng TMCP Á Châu 17
2.2 Quá trình hot đng và phát trin bao thanh toán ti ACB 19
2.2.1 C cu t chc bao thanh toán ti ACB 22
2.2.2 Kt qu hot đng kinh doanh bao thanh toán ti ACB 26
2.2.3 Phân tích đánh giá SWOT bao thanh toán ti ACB 34
2.2.4 Tình hình qun lý cht lng bao thanh toán 39
2.2.5 Vai trò qun lý h
thng và công tác h tr các Chi nhánh ca B phn bao
thanh toán 39
2.2.6 Li ích và ri ro ca hot đng bao thanh toán đi vi ACB 40
2.2.7 So sánh hot đng bao thanh toán ti ACB vi Ngân hàng cnh tranh 42
2.3 Nhng hn ch tác đng đn quá trình phát trin bao thanh toán ti ACB 52
2.3.1 V phía Ngân hàng Nhà nc 52
2.3.2 V phía ACB 53
KT LUN CHNG 2 57
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG BAO THANH
TOÁN TI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU 58
3.1 Mc tiêu phát trin ca ngành Ngân hàng Vit Nam đn nm 2010 và đnh
hng chin lc đn nm 2020 58
3.2 nh hng phát trin bao thanh toán ca ngành Ngân hàng Vit Nam và Ngân
hàng TMCP Á Châu 61
3.2.1 nh hng phát trin bao thanh toán ca ngành Ngân hàng Vit Nam 61
3.2.2 nh hng phát trin bao thanh toán ti ACB 62
3.3 Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng TMCP Á
Châu 63
3.3.1 Gii pháp v mô – v phía Nhà nc 63

3.3.2 Gii pháp vi mô – v phía Ngân hàng TMCP Á Châu 65
3.3.3 Gii pháp b tr 69
KT LUN CHNG 3 71
KT LUN 73
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Ph lc 1: Lch s hình thành và phát trin bao thanh toán.
Ph lc 2: Quyt đnh ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc s 1096/2004/Q-NHNN
ngày 06 tháng 09 nm 2004 ban hành Quy ch hot đng bao thanh toán ca các T chc
tín dng.
Ph lc 3: Quyt đnh sa đi, b sung mt s điu ca Quy ch hot đng bao thanh toán
ca các T chc tín dng ban hành theo Quyt đnh s 1096/2004/Q-NHNN ngày
06/09/2004 ca Th
ng đc Ngân hàng Nhà nc.
Ph lc 4: Quy ch bao thanh toán ca Ngân hàng TMCP Á Châu.
Ph lc 5: Quy trình thc hin bao thanh toán ti Ngân hàng TMCP Á Châu.
Ph lc 6: Công vn ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam 676/NHNN-CSTT ngày 28
tháng 6 nm 2005 v vic c cu li thi hn tr n, chuyn n quá hn đi vi hot đng
bao thanh toán ca T chc tín dng.



DANH MC T NG


Bên bán hàng: là t chc kinh t cung ng hàng hóa, dch v và đc th
hng các khon phi thu phát sinh t vic mua bán hàng hóa cung ng dch v
theo tha thun ti hp đng mua bán hàng hóa, cung ng dch v.
Bên mua hàng: là t chc kinh t nhn và s dng hàng hóa, dch v t bên
bán hàng và có ngha v thanh toán các khon phi thu quy đnh ti Hp đng

mua bán hàng hóa, cung ng dch v.
n v bao thanh toán: là các t chc tín dng đc phép thc hin nghip v
bao thanh toán.
n v bao thanh toán xut khu: là các t chc tín dng thc hin bao thanh
toán cho bên bán hàng là bên xut khu trong hp đng xut nhp khu.
n v bao thanh toán nhp khu: là các t chc tín dng  nc nhà nhp
khu thc hin bao thanh toán tham gia vào quy trình bao thanh toán xut -
nhp khu.
H thng bao thanh toán hai đn v: h thng bao gm đn v bao thanh toán
xut khu và đn v bao thanh toán nhp khu.
Bao thanh toán có quyn truy đòi: là bao thanh toán trong đó t chc tín dng
có quyn đòi li s tin đã ng trc cho bên bán hàng khi bên mua hàng không
hoàn thành ngha v thanh toán khon phi thu.
Hp đng mua bán hàng hóa, cung ng dch v: là tha thun bng vn bn
gia bên bán hàng và bên mua hàng v vic mua bán hàng hóa, cung ng dch
v.
Chng t bán hàng hóa, cung ng dch v: là các chng t liên quan đn
vic giao hàng, cung ng dch v và vic yêu cu thanh toán ca bên bán hàng
đi vi bên mua hàng trên c s Hp đng mua bán hàng hóa, cung ng dch
v.
Khon phi thu: là khon tin bên bán hàng phi thu t bên mua hàng theo
Hp đng mua bán hàng hóa, cung ng dch v.
S d bao thanh toán: là s tin mà đn v bao thanh toán ng trc cho bên
bán hàng theo tha thun ti hp đng bao thanh toán.
Hn mc bao thanh toán: là tng s d bao thanh toán ti đa ti mt thi
đim nht đnh theo tho thun ca t chc chc tín dng và bên bán hàng
trong hp đng bao thanh toán.
Hp đng bao thanh toán: là vn bn tha thun gia t chc tín dng và bên
bán hàng v vic mua li các khon phi thu.

DANH MC CH VIT TT

NHNN Ngân hàng nhà nc
BTT Bao thanh toán
ACB Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
FCI Factors Chain International – Hip hi bao thanh toán quc t
TSB Tài sn bo đm
TMCP Thng mi c phn
TCTD T chc tín dng
BTTTN Bao thanh toán trong nc
BTTXK Bao thanh toán xut khu
RA/RO/RM Nhân viên/Chuyên viên/Giám đc quan h khách hàng
CSR Nhân viên dch v khách hàng
Teller Nhân viên giao dch
CA Nhân viên phân tích tín dng
KSV Kim soát viên giao dch

NV PLCT Nhân viên pháp lý chng t
GTS nh giá tài sn
KPP Kênh phân phi bao gm S giao dch và các Chi
nhánh/Phòng giao dch
KHDN Khách hàng doanh nghip
TT.TDDN Trung tâm tín dng doanh nghip
BP.BTT B phn bao thanh toán
HTD Hi đng tín dng
BTD Ban tín dng
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
TSL Tài sn lu đng
VCSH Vn ch s hu
DT Doanh thu
ROE T s li nhun ròng trên vn ch s hu




DANH MC BNG
Bng Tên Bng Trang
Bng 1.1
So sánh bao thanh toán và cho vay vn tín dng 4
Bng 1.2
So sánh bao thanh toán và tài tr da trên các khon phi
thu
5
Bng 1.3
S khác nhau gia bao thanh toán trong nc và bao
thanh toán quc t
6

Bng 2.1
Mc tiêu hot đng nm 2010 ca Tp đoàn 19
Bng 2.2
Tình hình hot đng bao thanh toán tng trng qua các
nm
26
Bng 2.3
S lng khách hàng theo các khu vc 31
Bng 2.4
T l phn trm (%) khách hàng theo khu vc 31
Bng 2.5
So sánh vi các Ngân hàng cnh tranh 42
Bng 2.6
im mnh và đim yu ca bao thanh toán ti ACB so
vi Ngân hàng cnh tranh
44
Bng 2.7
Quy mô la chn bên mua hàng 48
Bng 3.1
Mt s ch tiêu tin t và hot đng Ngân hàng giai đon
2006 – 2010
60
Bng 3.2
iu kin la chn bên bán hàng và bên mua hàng theo
nhóm
65


DANH MC BIU 
Biu đ Tên Biu đ Trang

Biu đ 2.1
Ch s tài chính tín dng ca ACB qua các nm 2005 -
2009
18
Biu đ 2.2
Doanh s bao thanh toán 26
Biu đ 2.3
Phí và lãi bao thanh toán 27
Biu đ 2.4
S lng bên bán hàng và s lng chi nhánh 27
Biu đ 2.5
T l khách hàng bao thanh toán (phân theo khu vc) 32

DANH MC LU 
Lu đ Tên Lu đ Trang
Lu đ 2.1
C cu t chc B phân bao thanh toán – Hi s 23

LI M U


1. TÍNH CP THIT CA  TÀI
Hot đng mua bán tr chm ngày càng ph bin, nh hng đn vn lu
đng phc v sn xut kinh doanh ca các doanh nghip. Trong khi đó ngun
vn đóng vai trò quan trng đi vi hot đng sn xut kinh doanh và vic la
chn các ngun tài tr vn làm sao đ đm bo hiu qu
nht đi vi tình hình
ca mi doanh nghip thông qua các sn phm dch v ca các t chc tài
chính. Bao thanh toán là mt trong nhng hình thc tài tr vn cho các doanh
nghip vì nhng đc tính và tin ích riêng.

Bao thanh toán đc áp dng ph bin trên th gii vài trm nm qua
nhng ti th trng Vit Nam, hot đng bao thanh toán din ra còn khá m
nht do sn phm còn mi l hay phn ln các doanh nghip quen vi các
phng thc tài tr truyn thng. ây là mt câu hi ln đi vi các T chc
tài chính nói chung và Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) nói riêng trong quá
trình trin khai sn phm mi, đáp ng nhu cu ngày càng ln ca các doanh
nghip. Vy nghip v này đã đc trin khai ti ACB ra sao, các khó khn gp
phi và các gii pháp tháo g nhng khó khn đó nh th nào s đc trình bày
trong  tài: “ Nâng cao hiu qu hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng
TMCP Á Châu”. Hy vng thông qua các gii pháp này có th đóng góp mt
phn trong quá trình xây dng và hoàn thin hn na nghip v bao thanh toán
ti ACB.
2. MC ÍCH NGHIÊN CU CA  TÀI
Hot đng bao thanh toán đã đc trin khai ti Ngân hàng TMCP Á Châu
gn 5 nm nhng trong quá trình trin khai còn gp nhiu khó khn, vng
mc. Do đó, đ tài tp trung nghiên cu, phân tích và tìm hiu nguyên nhân,
hn ch vic m rng bao thanh toán ti ACB cng nh nhng thun li đ đy
mnh hot đng này ti ACB, góp phn nâng cao nng lc cnh tranh.

3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
i tng nghiên cu: hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng TMCP Á
Châu.
Phm vi nghiên cu: trên toàn h thng ca ACB (bao gm Hi S và
Kênh phân phi).
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Phng pháp nghiên cu đc s dng trong đ tài là phng pháp thng
kê, phng pháp tng hp, phng pháp phân tích s liu và kho sát tình hình
hot đng thc tin v bao thanh toán ti ACB.
5. KT CU CA  TÀI
Kt cu ca đ tài gm 3 phn chính

̇ Chng 1: Lý lun tng quan v bao thanh toán
̇ Chng 2: Tình hình hot đng bao thanh toán ti Ngân hàng TMCP Á
Châu
̇ Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng bao thanh toán ti
Ngân hàng TMCP Á Châu











1

CHNG 1: LÝ LUN TNG QUAN V BAO THANH TOÁN
1.1 Tng quan v bao thanh toán
1.1.1 Khái nim bao thanh toán
Bao thanh toán là hình thc ngi bán hàng chuyn nhng cho đn v bao
thanh toán tt c các quyn và li ích liên quan đn nhng khon phi thu ngn
hn (ti đa 180 ngày) ca ngi bán hàng phát sinh t vic mua bán hàng hóa,
cung ng dch v gia ngi bán và ngi mua đ đc nhn mt khon tin
thanh toán t đn v bao thanh toán. Hay nói cách khác bao thanh toán là mt
hình thc mua bán các khon phi thu.
Theo quy ch hot đng bao thanh toán ca các t chc tín dng s
1096/2004/Q-NHNN ban hành ngày 06/09/2004 và quyt đnh s
30/2008/Q-NHNN v vic sa đi, b sung mt s điu ca Quy ch hot

đng bao thanh toán ca các t chc tín dng ban hành ngày 16/10/2008. Bao
thanh toán đc hiu là mt hình thc cp tín dng ca t chc tín dng cho
bên bán hàng thông qua vic mua li các khon phi thu phát sinh t vic mua
bán hàng hóa, cung ng dch v đã đc bên bán hàng và bên mua hàng tha
thun trong hp đng mua bán hàng hóa, cung ng dch v.
Bao thanh toán trong nc: Là hình thc bao thanh toán da trên Hp đng
mua bán hàng hóa, cung ng dch v, trong đó bên bán hàng và bên mua hàng
là ngi c trú theo quy đnh ca pháp lut v qun lý ngoi hi.
Bao thanh toán xut – nhp khu: Là hình thc bao thanh toán da trên
Hp đng xut- nhp khu.
1.1.2 Vai trò ca bao thanh toán: Có 4 vai trò c bn sau
1.1.2.1 Tài tr da trên giá tr khon phi thu: n v bao thanh toán s ng
trc cho bên bán hàng cn c vào giá tr khon phi thu. T l ng trc thông
thng ti đa 80% giá tr khon phi thu. Vào ngày đn hn thanh toán theo
tha thun gia bên bán hàng và bên mua hàng, đn v bao thanh toán s
chuyn phn còn li cho bên bán hàng sau khi nhn đc tin thanh toán t bên
mua hàng.
2

1.1.2.2 Qun lý tín dng và bo him ri ro tín dng: Khi tham gia bao
thanh toán min truy đòi, ngi bán hàng s đc đn v bao thanh toán bo
him ri ro thanh toán ca bên mua hàng. Ngha là theo tha thun vào ngày
đn hn thanh toán, bên mua hàng không hoàn thành ngha v thanh toán đi
vi bên bán hàng, đn v bao thanh toán s đm bo thanh toán cho bên bán
hàng.
1.1.2.3 Theo dõi s sách k toán: Trong hot đng mua bán tr chm, vic
theo dõi s sách k toán tn khá nhiu thi gian, bên bán hàng phi theo dõi
tin đ, tình hình sn xut, giao hàng va phi theo dõi công n phát sinh. Do
đó, khi s dng bao thanh toán, đn v bao thanh toán s theo dõi toàn b các
khon phi thu, tình hình thanh toán ca bên mua hàng khi đn hn.

1.1.2.4 Thu n khi khon phi thu đn hn thanh toán: Vi chc nng này,
đn v bao thanh toán s thay mt bên bán hàng thc hin vic đôn đc và đòi
n bên mua hàng vào ngày đn hn thanh toán theo tha thun gia bên bán
hàng và bên mua hàng. m bo các khon n đc thanh toán đy đ và đúng
hn.
1.1.3 Các hình thc bao thanh toán: có 2 hình thc bao thanh toán c th nh
sau
1.1.3.1 Bao thanh toán có quyn truy đòi: n v bao thanh toán có quyn
đòi li s tin đã ng trc cho bên bán hàng khi bên mua hàng không có kh
nng hoàn thành ngha v thanh toán khon phi thu.
1.3.1.1 Bao thanh toán không có quyn truy đòi: n v bao thanh toán chu
toàn b ri ro khi bên mua hàng không có kh nng hoàn thành ngha v thanh
toán khon phi thu. n v bao thanh toán ch có quyn đòi li s tin đã ng
trc cho bên bán hàng trong trng hp bên mua hàng t chi thanh toán
khon phi thu do bên bán hàng giao hàng không đúng nh tha thun ti hp
đng mua, bán hàng hoc vì mt lý do khác không liên quan đn kh nng
thanh toán ca bên mua hàng.
3

1.1.4 Các phng thc bao thanh toán
1.1.4.1 Phng thc bao thanh toán tng ln: là phng thc bao thanh
toán mà ng vi tng ln thc hin mua bán hàng hóa, dch v gia bên
bán hàng và bên mua hàng theo nhng tha thun trong hp đng. n v
bao thanh toán s thc hin ng trc da trên giá tr khon phi thu phát
sinh ca ln mua bán hàng hóa, cung ng dch v đó
1.1.4.2 Phng thc bao thanh toán hn mc: là phng thc bao thanh
toán mà đn v bao thanh toán s xem xét cp mt hn mc bao thanh toán
cho bên bán hàng. Da vào giá tr khon phi thu phát sinh t vic mua bán
hàng hóa, cung ng dch v mà đn v bao thanh toán s ng trc tin
min là tng s tin ng trc ti mt thi đim không đc vt quá hn

mc bao thanh toán đã đc cp
1.1.4.3 Phng thc đng bao thanh toán: là phng thc bao thanh toán
mà các đnv bao thanh toán phi liên kt vi nhau đ thc hin nhm phân
tán ri ro hoc do s tin ng trc cho bên bán hàng ln hn t l an toàn
trên vn điu l hot đng ca đn v bao thanh toán theo quy đnh ca
pháp lut.
1.1.5 So sánh bao thanh toán vi các hình thc tín dng ngân hàng
1.1.5.1 Bao thanh toán so vi cho vay vn tín dng
i vi các khon cp vn tín dng, các t chc tài chính thng yêu cu
bên đi vay phi có tài sn bo đm cho khon vay nh: s tit kim, giy t có
giá, bt đng sn, đng sn, hàng hóa…Tuy nhiên, đi vi hot đng bao thanh
toán, uy tín bên mua hàng và bên bán hàng là điu kin la chn tiên quyt, tài
sn bo đm không phi là yêu cu bt buc. Bao thanh toán mang li nhiu
tin ích cho các doanh nghip quy mô va và nh, bán hàng tr chm và không
có tài sn bo đm.



4

Bng 1.1: So sánh bao thanh toán và cho vay vn tín dng
Stt Bao thanh toán Cho vay vn tín dng
1 Không yêu cu phi có tài sn bo
đm (*).
Thng yêu cu phi có tài sn bo
đm.
2 Ít ri ro vì tài tr sau khi giao hàng
nên yu t bin đng v th trng,
v sn xut đc hn ch.
Ri ro hn vì chu s bin đng ca th

trng trong sut quá trình sn xut
kinh doanh.
3 Ngun thu n t bên bán hàng và
bên mua hàng.
Ngun thu n ch yu t khách hàng
vay.
4 Hn mc bao thanh toán da vào
doanh s bán hàng, thi gian thanh
toán tr chm.
Hn mc cho vay da ch yu vào giá
tr tài sn bo đm.
5 T l ng trc thng ti đa 80%
tr giá khon phi thu.
T l cho vay vn tín dng khong
70% – 80% trên TSB.
6 Thu nhp lãi và phí. Thng ch có thu nhp lãi.
(*) tài sn bo đm  đây đc hiu là bt đng sn, đng sn, chng t có giá
1.1.5.2 Bao thanh toán so vi hình thc tài tr da trên các khon phi
thu
Khi s dng tài tr da trên các khon phi thu, khách hàng đc các t
chc tín dng cp hn mc tín dng đ b sung vn lu đng. Vi bao thanh
toán, khách hàng có th đc cung cp thêm dch v theo dõi, qun lý s sách,
thu hi n hoc bo him ri ro cho khách hàng.

5

Bng 1.2: So sánh bao thanh toán và tài tr da trên các khon phi thu
Stt Bao thanh toán Tài tr da trên các khon phi thu
1 Ngoài chc nng tài tr trc, bao
thanh toán còn có chc nng qun lý
công n, theo dõi s sách, thu hi n
và bo him tín dng cho ngi bán.
Ch thc hin chc nng tài tr trc
nhm b sung vn lu đng cho doanh
nghip.
2 Ngun thu n t bên bán hàng và bên
mua hàng.
Ngun thu n t bên bán hàng.
3 Ri ro tín dng ph thuc vào tình
hình tài chính và uy tín ca bên mua
hàng.
Ri ro tín dng ph thuc vào tình
hình tài chính và uy tín ca bên bán
hàng.
4 Ngha v thanh toán là ca bên mua
hàng do đc các t chc tín dng
thông báo v vic thc hin bao
thanh toán.
Ngha v thanh toán là ca chính
khách hàng bên bán do bên mua hàng
thng không đc các t chc tín
dng thông báo.
5 Các bên tham gia vào hot đng bao
thanh toán: bên bán hàng, bên mua

hàng, đn v bao thanh toán.
Các bên tham gia vào hot đng tài
tr: khách hàng bên bán và t chc tín
dng.

1.2 Phân loi bao thanh toán theo phm vi lãnh th: bao thanh toán đc phân
làm 2 loi c bn sau
1.2.1 Bao thanh toán trong nc (bao thanh toán ni đa):
Là hình thc cp tín dng ca t chc tín dng cho bên bán hàng thông qua
vic mua li các khon phi thu phát sinh t vic mua bán hàng hóa, cung ng
dch v đã đc bên bán hàng và bên mua hàng tha thun trong hp đng
mua bán hàng hóa, cung ng dch v. Trong đó, bên bán hàng và bên mua hàng
là ngi c trú trong phm vi lãnh th mt quc gia.


6

1.2.2 Bao thanh toán quc t:
Là hình thc đn v bao thanh toán  các nc xut khu và đn v bao
thanh toán  các nc nhp khu có th làm vic vi nhau đ cung cp dch v
bao thanh toán cho các nhà xut khu và các nhà nhp khu.
1.2.3 So sánh bao thanh toán trong nc và bao thanh toán quc t
¬ Ging nhau
im ging nhau gia bao thanh toán trong nc và quc t: đu mang đn
cho khách hàng nhng tin ích sau:
̇ Tài tr tín dng da trên giá tr khon phi thu.
̇ Qun lý tín dng và bo him ri ro tín dng.
̇ Theo dõi s sách k toán.
̇ Thu n khi khon phi thu đn hn thanh toán.
¬ Khác nhau

Bng 1.3: S khác nhau gia bao thanh toán trong nc và bao thanh toán quc t
Bao thanh toán trong nc Bao thanh toán quc t
Khon phi thu trên s sách k toán và
đng tin ng trc cho bên bán là cùng
mt loi tin t.
n v bao thanh toán phi cân đi s
sách vi nhiu loi tin t khác nhau.
ng tin ng trc cho bên bán
thng là đng tin th hin trên hoá
đn.
n v bao thanh toán chu trách nhim
kim soát và bo him ri ro tín dng
(trng hp bao thanh toán không truy
đòi).
Trong h thng bao thanh toán hai đn
v, đn v bao thanh toán nhp khu
chu trách nhim bo him ri ro tín
dng và qun lý tín dng bên mua.
Thng thc hin di hình thc có truy
đòi, đn v bao thanh toán không chu
trách nhim bo him ri ro tín dng.
Thng thc hin di hình thc min
truy đòi, đn v bao thanh toán chu ri
ro tín dng cho ngi bán.
7

Bao thanh toán trong nc Bao thanh toán quc t
n v bao thanh toán, ngi bán, ngi
mua cùng mt h thng lut pháp.
Ít nht có hai h thng lut pháp ca hai

nc.
n v bao thanh toán, ngi bán, ngi
mua hiu nhng tp quán mua bán đa
phng và cùng ngôn ng.
Tp quán mua bán và ngôn ng ca
mi quc gia s khác nhau. H thng
bao thanh toán hai đn v s giúp cho
ngi bán tn dng đc s hiu bit
th trng đa phng ca đn v bao
thanh toán nhp khu.
n v bao thanh toán chu trách nhim
thu tin t ngi mua.
Trong h thng bao thanh toán hai đn
v, đn v bao thanh toán nhp khu
chu trách nhim thu n.
Cht lng ca dch v ch ph thuc vào
đn v bao thanh toán.
Trong h thng bao thanh toán hai đn
v, cht lng dch v ph thuc rt
nhiu vào đn v bao thanh toán nh
p

khu, do vy vic thit lp nên nhng
quy tc thng nht gia hai đn v bao
thanh toán là rt cn thit. Cn c vào
đó h s cung c
p
cho bên bán hàng
dch v có cht lng tt và phù hp.

1.3 Nhng li ích và ri ro ca hot đng bao thanh toán
1.3.1 V li ích ca bao thanh toán
1.3.1.1 i vi bên bán hàng
Khi doanh nghip bán hàng theo phng thc tr chm, doanh nghip đã b
bên mua hàng chim dng vn lu đng, hình thành nên các khon phi thu. Do
đó, doanh nghip cn b sung đ vn lu đng đ tip tc quá trình sn xut
kinh doanh là ht sc cn thit và tip tc cho chu k sn xut tip theo. Dch v
8

bao thanh toán s to điu kin cho bên bán hàng tip cn ngun vn ca các
TCTD đn gin và d dàng hn do không yêu cu phi có TSB.
c đn v bao thanh toán bo him ri ro tín dng. Khi bán hàng tr
chm, bên bán đã cp tín dng tín chp cho bên mua hàng, trong trng hp ri
ro phát sinh bên mua không thc hin ngha v thanh toán thì đn v bao thanh
toán s thay mt bên mua hàng thanh toán cho bên bán hàng.
Tng li th cnh tranh khi bán hàng theo phng thc tr chm. Phn ln
các bên mua hàng đu mun đc tr chm vì vy vi vic bán hàng theo
phng thc ghi s s nh hng đn ngun vn ca bên bán hàng. Tuy nhiên,
khi tham gia nghip v bao thanh toán, bên bán đã đc đn v bao thanh toán
ng vn trc, điu này giúp bên bán hàng không còn lo lng v ngun vn mà
vn đm bo bán hàng theo phng thc cnh tranh.
Thông tin kp thi và chính xác v bên mua hàng đc đn v bao thanh
toán cung cp. Khi tham gia nghip v bao thanh toán, đn v bao thanh toán s
theo dõi thông tin liên quan đn bên mua hàng nh tình hình kinh doanh, lch s
thanh toán, bin đng th trng tác đng đn ngành… đ có nhng điu chnh
kp thi trong quyt đnh cp vn tín dng. Vì vy, bên bán hàng s nhn đc
các thông tin hu ích mt cách nhanh nht đ đa ra quyt đnh kinh doanh.
Liên quan đn bán hàng tr chm, doanh nghip còn tn kém chi phí cho
vic theo dõi, qun lý các khon phi thu phát sinh đi vi các bên mua hàng.
Vì vy, nhm gim áp lc cho doanh nghip cng nh tit kim nhiu chi phí,

doanh nghip s s dng hình thc bao thanh toán. Thông qua đó, các đn v
bao thanh toán s thay mt doanh nghip, theo dõi qun lý s sách công n đnh
k, giúp doanh nghip tp trung ngun lc vào vic kinh doanh.
Vic thu hi n vào ngày đn hn cng mt nhiu thi gian và nhân lc.
Do đó, các doanh nghip mun có mt t chc thay mt doanh nghip thu hi
n vào ngày đn hn, góp phn tp trung tính thanh khon cho doanh nghip.
Vi bao thanh toán, doanh nghip hoàn toàn yên tâm khi đn v bao thanh toán
đng ra thay doanh nghip thu hi các khon phi thu t bên mua hàng.
9

1.3.1.2 i vi bên mua hàng
Không tn thi gian và chi phí đ m tín dng th (Letter of Credit - L/C)
cho tng đn mua hàng/nhp khu ti tng th trng.
c nhn hàng và s dng mà cha cn phi thanh toán tin hàng ngay
cho bên bán. Bên mua hàng có th s dng khon tín dng này đ b sung cho
nhu cu vn cho hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip nhng phi
đm bo kh nng thanh khon.
Nâng cao mi quan h vi bên bán hàng. Khi tham gia nghip v bao thanh
toán, ngi mua đã đc các đn v bao thanh toán thm đnh nng lc tài chính
cng nh uy tín thanh toán. Vì vy, bên bán hàng hoàn toàn có th tin tng vào
vic thng lng kinh doanh vi bên mua hàng, đm bo ngun cung v cht
lng cng nh thi gian giao hàng, bt khó khn hn trong vic mua bán tr
chm.
1.3.1.3 i vi T chc cung cp dch v bao thanh toán
a dng hóa các sn phm dch v, nâng cao nng lc cnh tranh. a dng
hóa sn phm đi vi các t chc tín dng không nhng nâng cao hình nh, uy
tín, cht lng dch v mà còn đy mnh thng hiu trên th trng tài chính.
Vi bao thanh toán, các t chc tài chính s thit lp đc mi quan h vi
chính khách hàng s dng dch v và khách hàng trung gian là bên mua hàng, t
đó có nhiu c hi bán chéo sn phm.

Duy trì và m rng th phn, nâng cao uy tín thanh toán, hình nh thng
hiu. Vic đáp ng ngày càng cao nhu cu ca khách hàng s góp phn duy trì
và m rng th phn cho các t chc tài chính.
Gia tng thu nhp t các khon lãi, phí và các chi phí khác cho t chc.
1.3.2 V ri ro ca hot đng bao thanh toán
1.3.2.1 Ri ro pháp lý
Quy ch hot đng bao thanh toán ca các t chc tín dng s
1096/2004/Q-NHNN do Ngân hàng Nhà nc ban hành 06/09/2004 và Quyt
đnh s 30/2008/Q-NHNN sa đi, b sung cha th hin quy đnh v đng ký
10

giao dch bo đm đi vi các khon phi thu bao thanh toán. Ri ro xy ra là có
th bên bán hàng đem khon phi thu đã đc bao thanh toán tip tc thc hin
bao thanh toán  TCTD khác. Ngoài ra, khon phi thu đc bao thanh toán
không đng ký giao dch bo đm s không đc u tiên x lý nh đng ký giao
dch bo đm tin vay.
1.3.2.2 Ri ro tác nghip
n v bao thanh toán mua li các khon phi thu khó đòi t bên bán hàng
khi không thm đnh tht k bên mua hàng.
Khi thc hin bao thanh toán, các t chc cung cp dch v bao thanh toán
phi đánh giá, thm đnh đc uy tín ca bên mua hàng và kim soát dòng tin
v cng nh tình hình tài chính, hot đng kinh doanh ca bên bán hàng. Tuy
nhiên, đây là mt trong nhng vn đ khó khn. Nu nng lc thm đnh ca
cán b tín dng không đáp ng yêu cu có th gây ri trong vic thm đnh bên
mua.
Chng t cung cp không đm bo theo yêu cu ca hp đng mua bán
hàng hóa, cung ng dch v có th dn đn phát sinh tranh chp trong quá trình
thanh toán.
1.3.2.3 Ri ro v đo đc ca khách hàng
n v bao thanh toán s gp ri ro khi bên bán hàng và bên mua hàng

thông đng vi nhau, cung cp các khon phi thu o đ thc hin hành vi la
đo đn v bao thanh toán.
Bên bán hàng có th cung cp các chng t gi mo khon phi thu phát
sinh vi các bên mua hàng uy tín đ đc thc hin bao thanh toán trong trng
hp đn v bao thanh toán không kim soát tt uy tín cng nh tình hình giao
hàng ca bên bán.
1.3.2.4 Ri ro thanh toán
Bên bán hàng giao hàng không đm bo theo yêu cu ca hp đng mua
bán hàng hóa, cung ng dch v dn đn phát sinh tranh chp liên quan đn các
11

khon phi thu và bên mua hàng trì hoãn hoc không thc hin ngha v thanh
toán.
Bên mua hàng mt kh nng thanh toán dn đn đn v bao thanh toán
không th thu hi li khon phi thu dn đn nhiu kh nng tranh chp, kin
tng kéo dài, tn nhiu công sc và tin bc.
1.4 Kinh nghim phát trin hot đng bao thanh toán ti mt s quc gia và
bài hc kinh nghim đi vi th trng Vit Nam
1.4.1 Kinh nghim hot đng bao thanh toán ca HongKong:
Ti HongKong, bao thanh toán thng đc coi là phng thc tài tr cui
cùng (last resort). Tuy nhiên, bao thanh toán cng đang dn đc coi là mt
dch v ngân hàng bình thng vì có nhiu ngân hàng cung cp dch v này.
Khách hàng thc hin bao thanh toán  HongKong chuyên v các ngành đin
t, đ chi, sn phm vin thông, thc phm, giy, giao nhn vn ti và t vn.
Hình thc bao thanh toán đc cung cp là bao thanh toán ni đa min truy
đòi hoc có truy đòi, chit khu hóa đn, bao thanh toán xut khu, bao thanh
toán nhp khu. Tính đn ht tháng 03/2010 HongKong có 13 thành viên tham
gia vào Hip hi bao thanh toán quc t nh: Standard Chartered Bank
(HongKong) Limited, DBS Bank (HongKong) Limited, Bank of China
(HongKong) Limited di hình thc các Công ty bao thanh toán đc lp vi

hot đng ca Ngân hàng.
1.4.2 Kinh nghim hot đng bao thanh toán ca M
 tn ti và phát trin, các đn v bao thanh toán phi đáp ng các yêu
cu ca th trng, do đó nhiu công ty bao thanh toán ca M cung cp tt c
các dch v truyn thng và không truyn thng. Các dch v truyn thng
gm: bao thanh toán, bo đm tín dng, dch v nh thu, tài tr trên c s các
khon phi thu và kho thành phm. Các dch v không truyn thng bao gm:
bo đm tín dng khách hàng chn lc (select customer), qun lý các khon
phi thu, bán buôn các khon phi thu, bo đm vn lu đng xut khu, tài tr
các đn mua hàng (purchase order financing), tín dng th. Doanh s bao