B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
−−−∗∗∗−−−
NGUYN VN HI
THC TRNG VÀ GII PHÁP
PHÁT TRIN TH TRNG
BT NG SN
TI TP.H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh - Nm 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
−−−∗∗∗−−−
NGUYN VN HI
THC TRNG VÀ GII PHÁP
PHÁT TRIN TH TRNG
BT NG SN
TI TP.H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Kinh t - Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. H THY TIÊN
TP.H Chí Minh - Nm 2010
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC BIU
M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc đích nghiên cu 1
3. i tng và phm vi: 1
4. Phng pháp nghiên cu: 1
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 1
6. B
cc ca đ tài: 2
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V BT NG SN VÀ TH TRNG BT
NG SN 3
1.1 Lý lun chung v bt đng sn 3
1.1.1 Khái nim và đc đim ca ca bt đng sn 3
1.1.1.1 Khái nim 3
1.1.1.2 c đim ca bt đng sn 3
1.1.1.3 Phân lo
i bt đng sn cn c vào công dng 4
1.1.1.4 Các nhân t nh hng đn giá tr bt đng sn 5
1.2. Lý lun chung v th trng bt đng sn 7
1.2.1 Khái nim 7
1.2.2 Vai trò ca th trng bt đng sn đi vi nn kinh t quc dân 7
1.2.3 c đim ca th trng bt đng sn 8
1.2.3.1 Hu ht các quc gia có nn kinh t th trng, th trng BS đu
hình thành và phát trin qua 4 cp đ: s khi, tp trung hoá, tin t hoá và tài
chính hoá 8
1.2.3.2 Trong mi cp đ phát trin ca th trng BS, quá trình vn đng
ca th trng đu có chu k dao đng tng t nh nhiu th trng khác 10
1.2.3.3 Th trng B
S mang tính vùng, tính khu vc sâu sc và không tp
trung, tri rng trên khp các vùng min ca đt nc. 10
1.2.3.4 Th trng BS chu s chi phi ca yu t pháp lut. 11
1.2.3.5 Th trng BS là mt dng th trng không hoàn ho (thông tin
không đy đ, thiu mt s t chc ca th trng). 11
1.2.3.6 Th trng BS có mi liên h mt thit vi th trng vn và tài chính.
ng thái phát trin ca th trng này tác đng ti nhiu loi th trng
trong nn kinh t. 11
1.2.4 Nhng yu t
nh hng đn th trng bt đng sn 12
1.2.4.1 Nhng yu t liên quan đn qun lý Nhà nc: 12
1.2.4.2 Các yu t đc thù quc gia 12
1.2.5. Các ch th tham gia th trng bt đng sn 13
1.2.5.1 Ngi mua: 13
1.2.5.2 Ngi bán: 13
1.2.5.3 Các t chc dch v h tr th trng bt đng sn 13
1.2.5.4 Ng
i qun lý th trng bt đng sn (Nhà nc). 16
1.3. Kinh nghim ca các nc trong vn đ phát trin th trng bt đng sn 17
1.3.1 Kinh nghim phát trin th trng bt đng sn Hàn Quc 17
1.3.2 Kinh nghim phát trin th trng bt đng sn Hng Kông 19
1.3.3 Bài hc kinh nghim cho th trng bt đng sn Vit Nam: 20
CHNG 2: TH
C TRNG TH TRNG BT NG SN TI THÀNH
PH H CHÍ MINH 23
2.1. c đim th trng bt đng sn ti thành ph H Chí Minh 23
2.1.1 Nhng thun li ca th trng bt đng sn TP.HCM. 23
2.1.1.1 iu kin t nhiên. 23
2.1.1.2 iu kin kinh t - xã hi. 23
2.1.2 Nhng khó khn c
a th trng bt đng sn ti TP.HCM 24
2.1.2.1 V c s h tng 24
2.1.2.2 V ngun vn cho th trng bt đng sn 25
2.2 Thc trng ca th trng bt đng sn ti thành ph H Chí Minh giai đon
2003-2009 25
2.2.1 Th trng bt đng sn ti thành ph H Chí Minh giai đo
n t nm 2003 –
2006: 25
2.2.2 Th trng bt đng sn ti thành ph H Chí Minh giai đon t nm 2007-
2009 28
2.2.2.1 Din bin th trng bt đng sn ti thành ph H Chí Minh giai đon
2007 – 2009 28
2.2.2.2 Ngun vn cho th trng bt đng sn ti thành ph H Chí Minh giai
đon 2007 – 2009 39
2.2.2.3 Các chính sách qun lý Nhà nc liên quan đn th trng bt đng
sn thành ph H Chí Minh giai đon 2007 – 2009. 47
2.3. Nhng thành tu và mt s tn t
i ca th trng bt đng sn ti thành ph H
Chí Minh 48
2.3.1 Nhng thành tu đt đc 49
2.3.2 Nhng vn đ còn tn ti cn khc phc ca th trng bt đng sn
TP.HCM và nguyên nhân 50
CHNG 3: GII PHÁT PHÁT TRIN TH TRNG BT NG SN TI
THÀNH PH H CHÍ MINH 55
3.1 Các gi
i pháp thúc đy đu t và giao dch trên th trng bt đng sn ti thành
ph H Chí Minh 55
3.1.1 Hoàn thin các chính sách thu thu nhp t hot đng chuyn nhng bt
đng sn 55
3.1.2. Gii pháp v chính sách giá c bt đng sn 57
3.1.3 Gii pháp khuyn khích đu t phát trin các d án nhà cho ngi có thu
nhp thp: 58
3.2 Các gii pháp gia tng ngu
n vn đu t cho th trng bt đng sn 60
3.2.1 Thu hút vn đu t nc ngoài 60
3.2.2 Phát hành trái phiu 60
3.2.3 Hình thành và phát trin các qu tín thác bt đng sn 60
3.3 Các gii pháp hn ch ri ro trên thi trng bt đng sn ti thành ph H Chí
Minh 63
3.3.1 Phát trin th trng phái sinh bt đng sn ti TP.H Chí Minh 63
3.3.2 Phát trin sàn giao dch bt
đng sn: 65
3.4. Các gii pháp khác 65
3.4.1. y nhanh vic cp giy chng nhn quyn s dng đt, quyn s hu nhà
. 66
3.4.2. To lp và tng cung hàng hóa cho th trng bt đng sn 67
3.4.3. Xây dng h thng thông tin v bt đng sn và th trng bt đng sn
công khai, minh bch 67
3.4.4. Hoàn thin các t chc t vn, môi gii bt đng sn 69
3.4.5. i mi và hoàn thin chính sách tín dng liên quan đn hot đng kinh
doanh bt đng sn. 70
3.4.6. i mi công tác quy hoch, k hoch s dng đt, hoàn chnh công tác
thit k
đô th. 71
KT LUN CHUNG 74
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 75
PH LC: BNG TNG HP KT QU KHO SÁT 77
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
BS : Bt đng sn
GDP : Tng sn phm ni đa
ODA : Vin tr không hoàn li
TW : Trung ng
DN : Doanh nghip
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
TNCN : Thu nhp cá nhân
NSNN : Ngân sách Nhà nc
UBND : y ban nhân dân
WTO : T chc thng mi th gii
XHCN : Xã hi ch ngha
FDI : u t trc tip nc ngoài
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1 : Tình hình giao dch bt đng sn ti SaigonRES giai đon 2003-2006 26
Bng 2.2 S d án và s cn h đc công b qua các nm 27
Bng 2.3: Giá bt đng sn ti mt s d án TPHCM 29
Bng 2.4: Th trng cn h ti TP.HCM 33
DANH MC CÁC BIU
Biu đ 2.1: Giá cn h ti thành ph HCM t 2007 – 2009 29
Biu đ 2.2: Giá chào thuê vn phòng ti TP.HCM 30
Biu đ 2.3: T l tng gim giá phân khúc th trng cn h cao cp 34
Biu đ 2.4: Ngun cung cn h c tính ti TP.HCM 37
Biu đ 2.5: Xu hng d n bt đng sn bin đng theo th trng 41
Bi
u đ 2.6: Tình hình lãi sut trong thi gian qua 43
Biu đ 2.7: D n cho vay vào th trng bt đng sn ti TP.HCM nm 2008 44
1
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Th trng bt đng sn là mt trong nhng th trng có v trí và vai trò quan
trng đi vi nn kinh t quc dân. Phát trin và qun lý có hiu qu th trng này s
góp phn quan trng vào quá trình thúc đy phát trin kinh t xã hi, to kh nng thu
hút đa dng các ngun vn đu t cho phát trin, đóng góp thit th
c vào quá trình
phát trin đô th và nông thôn vn minh, hin đi và bn vng theo hng công nghip
hóa – hin đi hóa.
Th trng bt đng sn ti TP.HCM tuy mi hình thành và phát trin nhng có
nhng đóng góp đáng k cho s phát trin chung ca nn kinh t thành ph, tuy nhiên
bên cnh nhng mt tích cc, th trng bt đng sn cng bc l nhiu khuyt tt, th
hi
n trên các mt nh sau: phát trin mt cách t phát; giao dch phi chính thc (giao
dch ngm) chim t trng ln; giá c bt đng sn tng nhanh và đt bin dn đn
tình trng “st” nhà đt din ra nhiu ni; hot đng đu c din ra nhiu ni và phát
trin mnh đã và đang gây nh hng không nh ti hot đng đu t, tài chính - tín
d
ng, sn xut, qun lý xây dng theo quy hoch, tác đng trc tip đn vn đ ci
thin ch ca nhân dân và nh hng không tt đn s tng trng kinh t ca đt
nc cng nh phát trin đô th, nông thôn vn minh, hin đi và bn vng.
Vi lý do trên tôi chn đ tài “Thc trng và gii pháp phát trin th trng
bt đ
ng sn ti TP.HCM” cho lun vn thc s ca mình.
2. Mc đích nghiên cu
tài “Thc trng và gii pháp phát trin th trng bt đng sn ti
TP.HCM” đc tác gi thc hin nhm phân tích nhng thành tu cng nh nhng
hn ch trên th trng bt đng sn ti TP.HCM trong thi gian qua t đó đ xut
nhng gii pháp ch
yu đ n đnh và phát trin th trng bt đng sn ti TP.HCM.
3. i tng và phm vi: i tng nghiên cu là th trng Bt đng sn ti
Thành ph H Chí Minh giai đon 2003 - 2009.
4. Phng pháp nghiên cu: Phng pháp nghiên cu ch yu là tng hp, tìm
kim s liu liên quan, đng thi thông qua s liu kho sát đ thng kê, phân tích, so
sánh trong sut quá trình nghiên c
u và trình bày ca đ tài.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
Vic nghiên cu đ tài này có ý ngha rt quan trng v mt thc tin qun lý th
2
trng bt đng sn, nó không nhng có ý ngha v mt kinh t mà còn có ý ngha v
mt xã hi. V mt kinh t, th trng bt đng sn càng phát trin thì kh nng thu
hút vn đu t trong và ngoài nc ngày càng tng, c s h tng ngày càng đc
hoàn thin và đng b… góp phn thúc đy nn kinh t phát trin. ng thi, vic xây
dng và phát trin th tr
ng bt đng sn cng có tác đng rt ln đn các th trng
khác, đc bit là th trng tài chính, tin t. V mt xã hi, th trng bt đng sn
càng phát trin, càng minh bch càng đem li lòng tin cho ngi dân đi vi chính
quyn, làm cho ngi dân an tâm sinh sng và đu t vào bt đng sn, gim thiu các
v khiu kin v đt đai.
6. B
cc ca đ tài: Lun vn ca tôi đc chia làm 3 phn chính nh sau:
Chng 1: Lý lun chung v bt đng sn và th trng bt đng sn
Chng 2: Thc trng th trng bt đng sn ti TP.HCM giai đon 2003 -
2009
Chng 3: Gii pháp nhm phát trin th trng bt đng sn ti TP.HCM.
3
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V BT NG SN VÀ TH TRNG BT
NG SN
1.1 Lý lun chung v bt đng sn
1.1.1 Khái nim và đc đim ca ca bt đng sn
1.1.1.1 Khái nim
Theo quy đnh ca Lut dân s sa đi s 33/2005/QH11, Quc hi khóa XI, k
hp th 7 thì bt đng sn là các tài sn bao gm: đt đai, nhà, công trình xây dng
gn li
n vi đt đai, k c các tài sn gn lin vi nhà, công trình xây dng đó; các tài
sn khác gn lin vi đt đai và các tài sn khác do pháp lut quy đnh.
1.1.1.2 c đim ca bt đng sn
Tính cá bit và khan him
c đim này ca BS xut phát t tính cá bit và tính khan him ca đt đai.
Tính khan him ca đt đai là do din tích b m
t trái đt là có hn. Tính khan him
c th ca đt đai là gii hn v din tích đt đai ca tng ming đt, khu vc, vùng,
đa phng, lãnh th.
Tính bn lâu
Do đt đai là tài sn do thiên nhiên ban tng, mt loi tài nguyên đc xem nh
không th b hu hoi, tr khi có thiên tai, xói l, vùi lp. ng thi, các vt kin trúc
và công trình xây dng trên đt sau khi xây dng hoc sau mt th
i gian s dng đc
ci to nâng cp có th tn ti hàng trm nm hoc lâu hn na. Vì vy, tính bn lâu
ca BS là ch tui th ca vt kin trúc và công trình xây dng.
Tính chu s nh hng ln nhau
BS chu s nh hng ln nhau rt ln, giá tr ca mt BS này có th b tác
đng ca BS khác. c bi
t, trong trng hp Nhà nc đu t xây dng các công
trình kt cu h tng s làm tng v đp và nâng cáo giá tr s dng ca BS trong
khu vc đó. Trong thc t, vic xây dng BS này làm tôn thêm v đp và s hp dn
ca BS khác là hin tng khá ph bin.
Các tính cht khác
+ Tính thích ng:
Li ích ca BS đc sinh ra trong quá trình s dng. BS trong quá trình s
dng có th điu chnh công nng mà vn gi đc nhng nét đc trng ca nó, đng
4
thi vn đm bo yêu cu s dng ca ngi tiêu dùng trong vic tho mãn nhu cu
sinh hot, sn xut kinh doanh và các hot đng khác.
+ Tính ph thuc vào nng lc qun lý:
Hàng hoá BS đòi hi kh nng và chi phí qun lý cao hn so vi các hàng hoá
thông thng khác. Vic đu t xây dng BS rt phc tp, chi phí ln, thi gian dài.
Do đó, BS đòi hi cn có kh n
ng qun lý thích hp và tng xng.
+ Mang nng yu t tp quán, th hiu và tâm lý xã hi:
Hàng hoá BS chu s chi phi ca các yu t này mnh hn các hàng hoá thông
thng khác. Nhu cu v BS ca mi vùng, mi khu vc, mi quc gia là rt khác
nhau, ph thuc vào th hiu, tp quán ca ngi dân sinh sng ti đó. Yu t tâm lý
xã hi, thm chí c các vn đ
tín ngng, tôn giáo, tâm linh v.v chi phi nhu cu và
hình thc BS.
Nh vy bt đng sn là yu t vt cht có ích cho con ngi, là tài nguyên ca
quc gia và có tính lâu bn th hin rõ trong quá trình s dng đt đai bi đt đai
không b hao mòn. Mt khác, đi vi bt đng sn là hàng hoá còn có th giao dch
trên th trng và mang li giá tr tng thêm cho nn kinh t thông qua vic chuyn t
giá tr hi
n vt sang tin t.
Tuy nhiên, vi tính cht không di đng đc, và có tính khan him không th
tng thêm dù dân s tng. ây chính là nguyên nhân dn đn tng cung bt đng sn
trong tng lai luôn thp hn so vi tng nhu cu bt đng sn xét v dài hn.
1.1.1.3 Phân loi bt đng sn cn c vào công dng
Bt đng sn có đu t xây dng gm: bt đng sn nhà
, bt đng sn vn
phòng, nhà xng và công trình thng mi dch v, bt đng sn h tng (h tng k
thut, h tng xã hi) Trong bt đng sn có đu t xây dng thì nhóm bt đng sn
nhà đt (bao gm đt đai và các tài sn gn lin vi đt đai) là nhóm bt đng sn c
bn, chim t tr
ng rt ln, có tính cht phc tp và chu nh hng ca nhiu yu t
ch quan và khách quan. Nhóm này chim đa s trong các giao dch trên th trng
bt đng sn nc ta cng nh các nc trên th gii.
Bt đng sn không đu t xây dng: bt đng sn thuc loi này ch yu là đt
nông nghip (di dng t li
u sn xut) bao gm các loi đt nông nghip, đt rng,
đt nuôi trng thu sn, đt làm mui, đt him, đt cha s dng.
Bt đng sn đc bit: là nhng bt đng sn nh các công trình bo tn quc
5
gia, di sn vn hoá vt th, nhà th h, đình chùa, miu mo, ngha trang
1.1.1.4 Các nhân t nh hng đn giá tr bt đng sn
Giá c bt đng sn tu thuc mt phn ln vào quan h cung cu trên th
trng. Khi cu ln hn cung, giá bt đng sn thng b đy cao lên; ngc li, khi
cu thp hn cung, giá bt đng sn có xu h
ng gim xung. Tuy nhiên, giá c còn
ph thuc vào nhiu yu t khác nh nhng yu t xut phát t nhng khuyt tt ca
th trng nh đc quyn, đu c, s can thip ca Nhà nc nh đu t ca Nhà
nc vào vic nâng cp c s h tng khu dân c nh đng giao thông, cp và thoát
nc, cp đi
n ; tng hoc min gim thu cho các doanh nghip kinh doanh đa c,
áp dng vic bán đu giá tài sn bt đng sn thuc s hu Nhà nc, chính sách nhà
cho ngi có thu nhp thp ; có nhng yu t bt ngun t tâm lý, thói quen ca
ngi dân nh không mun bán nhà đt do cha ông đ li, hoc không thích nhà
chung c Có 3 nhóm nhân t tác đng nh hng đn giá bt đng sn nói riêng
cng nh
đi vi bt đng sn nói chung:
Các yu t trc tip
- Yu t t nhiên:
* V trí bt đng sn: Do bt đng sn không di đng đc, nên v trí bt đng
sn đâu, môi trng xung quanh th nào, v trí trung tâm hay xa trung tâm, v trí
có th dùng làm ch kinh doanh hay ch dùng đ là nhng yu t tác đng trc tip
đn giá tr b
t đng sn.
* Din tích, hình th tha đt hoc lô đt: mt din tích đt ti u khi nó tho
mãn mt loi nhu cu c th ca đa s dân c trong vùng.
* a hình bt đng sn to lc và hình thc bên ngoài ca bt đng sn.
- Các yu t kinh t:
* Kh nng mang li thu nhp t bt đ
ng sn: mc thu nhp hàng nm t bt
đng sn mang li s có nh hng quan trng đn giá tr ca bt đng sn đó. Khi
kh nng to ra thu nhp t bt đng sn càng cao thì giá chuyn nhng ca nó càng
cao và ngc li.
* Nhng tin nghi gn lin vi bt đng sn: nh h thng đin, nc, v
sinh,
điu hoà nhit đ, thông tin liên lc. H thng tin nghi càng đy đ và cht lng
càng tt thì càng làm cho giá tr bt đng sn càng gia tng.
- Các yu t liên quan đn th trng:
6
* Tính hu dng ca bt đng sn: Bt đng sn này có th d dàng cho thuê
hoc dùng mt bng đ buôn bán …
* Cung - cu v bt đng sn: Din bin cung cu v bt đng sn trong tng giai
đon nht đnh có th đy giá bt đng sn lên cao hoc ngc li. Yu t này mang
tính th trng và có khi làm cho giá tr bt đ
ng sn b tng, gim mt cách bt ng
lên cao hoc thp hn so vi giá tr thc ca chính bt đng sn đó.
Các yu t gián tip
- Tình trng pháp lý ca bt đng sn: các giy t chng minh quyn s dng
đt, s hu nhà, giy phép xây dng hin có.
- Các quy đnh v xây dng và kin trúc gn vi bt đng s
n: các hn ch v
quyn s dng đt, s hu nhà và công trình xây dng khác gn vi bt đng sn, tình
trng cho thuê, th chp bt đng sn, tình trng tranh chp quyn s dng đt, s hu
nhà, s hn ch s tng xây dng.
Các yu t bên ngoài
- Các yu t v chính sách: S thay đi v đng li chính sách ca Nhà n
c và
chính quyn s ti có th có nhng tác đng đn hot đng ca th trng bt đng
sn nói chung và s đu t vào lnh vc bt đng sn nói riêng. C th là:
* Các chính sách có tác đng gián tip nh: s khuyn khích đu t bên ngoài
vào đa phng có th làm tng nhu cu v bt đng sn qua đó có th làm cho giá bt
đng sn gia t
ng.
* Các chính sách tác đng trc tip nh: Chính sách cho phép Vit kiu mua bt
đng sn ti Vit Nam; Chính sách cho phép nhng ngi không có h khu thành
ph đc mua nhà ti thành ph; Chính sách tín dng đi vi hot đng đu t vào
lnh vc bt đng sn; Chính sách tài chính áp dng đi vi nhng ngi đc nhà
nc giao đt, cho thuê đt; Các chính sách thu ca Nhà nc đi vi bt đng s
n
- Các yu t thuc v kinh t v mô: đó là các yu t kinh t liên quan nh: Tình
hình cung cu bt đng sn, mc đ tng trng GDP hàng nm, thu nhp bình quân
hàng nm ca ngi dân trong vùng, kh nng đáp ng nhu cu tín dng ca h thng
tín dng trong vùng …
- Các yu t xã hi: Các yu t xã hi cng tác đng ln đn giá tr b
t đng sn.
Mt khu vc mà mt đ dân s đt nhiên tng cao do tc đ tng ca dân s c hc thì
giá tr bt đng sn ni đó s tng lên do cân bng cung cu b phá v.
7
Mt khác các yu t khác trong vùng nh: cht lng dch v y t, giáo dc, trình
đ dân trí, vn đ an ninh, tp quán ngi dân trong vùng cng có nh hng đn giá
tr ca bt đng sn, nhng vn đ liên quan đn thuyt phong thu…
Tóm li, vic xác đnh các yu t nh hng đn giá tr bt đng sn là rt quan
trng, thông qua vic phân tích, x lý và đánh giá đúng các y
u t này là c s đ xác
đnh giá tr thc ca bt đng sn.
1.2. Lý lun chung v th trng bt đng sn
1.2.1 Khái nim
Th trng bt đng sn là th trng mà các giao dch, mua bán và trao đi v
bt đng sn đc din ra gia ngi mua và ngi bán thông qua c ch giá.
Tuy nhiên bt đng sn khác vi các hàng hóa khác ch chúng không ch đc
mua bán, mà còn là
đi tng ca nhiu giao dch khác nh cho thuê, th chp,
chuyn dch quyn s dng. Do đó, th trng bt đng sn hoàn chnh không th ch
là quan h gia ngi mua, ngi bán v bt đng sn mà còn là ni din ra các giao
dch liên quan đn bt đng sn nh cho thuê, th chp, bo him
Tóm li th trng bt đng sn là t
ng th các giao dch v bt đng sn da
trên c ch giá và đc din ra trong mt không gian và thi gian nht đnh.
1.2.2 Vai trò ca th trng bt đng sn đi vi nn kinh t quc dân
- Th trng bt đng sn là mt trong nhng th trng quan trng ca nn
kinh t vì th trng này liên quan trc tip ti mt lng tài sn cc l
n c v quy
mô, tính cht cng nh giá tr ca các mt trong nn kinh t quc dân:
Bt đng sn là tài sn ln ca mi quc gia. T trng bt đng sn trong tng s
ca ci xã hi các nc có khác nhau nhng thng chim trên di 40% lng ca
ci vt cht ca mi nc. Các hot đng liên quan đn bt đ
ng sn chim ti 30%
tng hot đng ca nn kinh t. Theo đánh giá ca các chuyên gia, tng giá tr vn
cha đc khai thác n cha trong bt đng sn các nc đang phát trin là rt ln
lên ti hàng nghìn t USD, gp nhiu ln tng h tr ODA ca các nc phát trin
hin dành cho các nc đang phát trin trong vòng 30 nm qua.
Bt đng sn còn là tài sn l
n ca tng h gia đình. Trong điu kin nn kinh t
th trng thì bt đng sn ngoài chc nng là ni , ni t chc hot đng kinh t gia
đình, nó còn là ngun vn đ phát trin thông qua hot đng th chp.
- Th trng bt đng sn phát trin thì mt ngun vn ln ti ch đc huy
8
đng: Theo thng kê, các nc phát trin lng tin ngân hàng cho vay qua th
chp bng bt đng sn chim trên 80% trong tng lng vn cho vay. Vì vy, phát
trin đu t, kinh doanh bt đng sn đóng vai trò quan trng trong vic chuyn các
tài sn thành ngun tài chính di dào phc v cho yêu cu phát trin kinh t xã hi đc
bit là đu t phát trin c s h tng ca nn kinh t
.
- Phát trin và qun lý tt th trng bt đng sn, đc bit là th trng
quyn s dng đt là điu kin quan trng đ s dng có hiu qu tài sn quý giá
này: Kinh nghim ca các nc cho thy đ đt tiêu chun ca mt nc công nghip
hoá thì t l đô th hoá thng chim t 60-80%. Nh vy, vn
đ phát trin th trng
bt đng sn đ đáp ng yêu cu đô th hoá nc ta là vn đ ln và có tm quan
trng.
- Phát trin và qun lý tt th trng bt đng sn s góp phn kích thích
sn xut phát trin, tng ngun thu cho Ngân sách: Th trng bt đng sn có quan
h trc tip vi các th trng nh th
trng tài chính tín dng, th trng xây dng,
th trng vt liu xây dng, th trng lao đng… Phát trin và điu hành tt th
trng bt đng sn s có tác dng thúc đy tng trng kinh t thông qua các bin
pháp kích thích vào đt đai, to lp các công trình, nhà xng, vt kin trúc…
- Phát trin và qun lý có hiu qu th trng bt đng sn s đáp ng nhu
cu bc xúc ngày càng gia tng v nhà cho ngi dân t đô th đn nông thôn:
Th trng nhà là b phn quan trng chim t trng ln trong th trng bt đng
sn. Th trng nhà là th trng sôi đng nht trong th trng bt đng sn, nhng
cn st nhà đt hu ht đu bt đu t st nhà
và lan to sang các th trng bt
đng sn khác và nh hng trc tip đn đi sng ca ngi dân. Vì vy, phát trin
và qun lý có hiu qu th trng bt đng sn nhà , bình n th trng nhà , bo
đm cho giá nhà phù hp vi thu nhp ca ngi dân là mt trong nhng vai trò
quan trng ca qun lý nhà nc v th trng bt đ
ng sn.
1.2.3 c đim ca th trng bt đng sn
1.2.3.1 Hu ht các quc gia có nn kinh t th trng, th trng BS đu
hình thành và phát trin qua 4 cp đ: s khi, tp trung hóa, tin t hóa và tài
chính hóa.
Cp đ s khi: ó là giai đon ca tt c mi ngi đu có th to lp đc nhà
ca mình. Giai đon này ch cn có mt mnh đt là có th hình thành nên mt cái nhà
9
và đc coi là bt đng sn. Trong cp đ này, các chính sách v đt đai, các ch đt
và các c quan qun lý đt đai đóng vai trò quyt đnh.
Cp đ tp trung hoá: ó là giai đon ca các doanh nghip xây dng. Trong giai
đon này, do hn ch v đt đai, do hn ch v nng lc xây dng, không phi ai cng
có th hình thành và phát trin mt toà nhà, mt bt đng s
n ln, mt d án bt đng
sn. Trong cp đ này, các chính sách v xây dng và các doanh nghip, c quan qun
lý xây dng đóng vai trò quyt đnh.
Cp đ tin t hoá: ó là giai đon ca các doanh nghip xây dng. Lúc này, s
bùng n ca các doanh nghip phát trin bt đng sn, do hn ch v các điu kin
bán bt đng sn, không phi doanh nghip nào cng đ
tin đ phát trin bt đng
sn cho ti khi bán ra đc trên th trng. Trong cp đ này, các ngân hàng đóng vai
trò quyt đnh trong vic tham gia vào d án này hoc d án khác. Các chính sách
ngân hàng, các ngân hàng và các c quan qun lý v ngân hàng đóng vai trò quyt
đnh.
Cp đ tài chính hoá: Khi quy mô ca th trng bt đng sn tng cao và th
trng phát trin mnh, do nhng hn ch v ngun vn dài hn tài tr cho th tr
ng
bt đng sn, các ngân hàng hoc không th tip tc cho vay đi vi bt đng sn
hoc s đi mt vi các ri ro. Lúc này, các ngân hàng phi tài chính hoá các khon
cho vay, các khon th chp cng nh các khon tài tr cho th trng nhm huy đng
đa dng hoá các ngun vn. Trong cp đ này, các th ch tài chính, các chính sách tài
chính, các t chc tài chính và các c quan qun lý tài chính là nhng ch th có vai
trò quyt đ
nh.
Có th thy rng, không nht thit mi mt nn kinh t, mi mt th trng bt
đng sn đu tun t tri qua tng nc, tng cung bc nh trên. Cng không nht thit
các cp đ phát trin th trng phi có giai đon nh nhau v thi gian. Cng không
nht thit, các cp đ phát trin ca th trng ph
i là kt thúc giai đon này ri mi
chuyn sang giai đon khác. Các nn kinh t, nht là các nn kinh t đã phát trin qua
c 4 cp đ t rt lâu. Chng hn nh Úc và New Zealand, các tài sn bt đng sn đã
đc chng khoán hoá vi t l rt cao. Các nc có nn kinh t chuyn đi đu áp
dng ch yu là liu pháp “sc”, tc là áp dng đng lo
t tt c các c ch, chính sách
theo chun ca các nn kinh t th trng hin nay, th trng bt đng sn cng đã
cp đ tài chính hoá. Trung Quc cng đang chun b chuyn qua giai đon tài chính
10
hoá th trng bt đng sn.
1.2.3.2 Trong mi cp đ phát trin ca th trng bt đng sn, quá trình
vn đng ca th trng đu có chu k dao đng tng t nh nhiu th trng
khác.
Chu k dao đng ca th trng bt đng sn gm có 4 giai đon: phn vinh (sôi
đng), suy thoái (có du hiu chng li), tiêu điu (
đóng bng) và phc hi (nóng dn
lên có th gây “st”). Chng hn nh th trng bt đng sn nc M trong khong 1
th k (1870-1973) tri qua 6 chu k dao đng, bình quân mi chu k khong 18 nm;
th trng bt đng sn nc Nht t nm 1956 đn nay tri qua 4 chu k, mi chu k
khong 10 nm; th trng bt đng sn H
ng Kông t sau chin tranh th gii th II
đn nay đã có 8 chu k dao đng, chu k ngn hn là t 6-7 nm, dài là 9-10 nm,
trung bình là 8-9 nm. Th trng bt đng sn Trung Quc tuy hình thành cha lâu
nhng t nm 1978 đn nay cng đã có 4 chu k dao đng, trong đó đáng chú ý có
chu k cc ngn (1992-1994), tng trng “phi mã” trong 2 nm 1992- 1993 ri suy
sp rt nhanh trong nm 1994.
T nm 1993 đn nay, th tr
ng bt đng sn Vit Nam phát trin mnh và có
tính chu k khong 5 - 6 nm li xut hin mt đt st v giá c cng nh v lng
giao dch (vào các nm 1993 - 2000 - 2007) nhng bin đng ch yu xy ra ti mt
s thành ph ln nh thành ph H Chí Minh, Hà Ni…
1.2.3.3 Th trng bt đng sn mang tính vùng, tính khu vc sâu sc và
không tp trung, tri r
ng trên khp các vùng min ca đt nc.
Bt đng sn là mt loi hàng hoá c đnh và không th di di v mt v trí và nó
chu nh hng ca các yu t tp quán, tâm lý, th hiu. Trong khi đó, tâm lý, tp
quán, th hiu ca mi vùng, mi đa phng li khác nhau. Chính vì vy, hot đng
ca th trng bt đng sn mang tính đa phng sâu s
c.
Mt khác, th trng bt đng sn mang tính không tp trung và tri rng mi
vùng min ca đt nc. Sn phm hàng hoá bt đng sn có “d tha” vùng này
cng không th đem bán vùng khác đc. Bên cnh đó, mi th trng mang tính
cht đa phng vi quy mô và trình đ khác nhau do có s phát trin không đu gia
các vùng, các min, do điu kin t nhiên và trình đ
phát trin kinh t - vn hoá - xã
hi khác nhau dn đn quy mô và trình đ phát trin ca th trng bt đng sn khác
nhau. Th trng bt đng sn các đô th có quy mô và trình đ phát trin kinh t
11
cao thì hot đng sôi đng hn th trng bt đng sn nông thôn, min núi v.v
1.2.3.4 Th trng bt đng sn chu s chi phi ca yu t pháp lut.
Bt đng sn là tài sn ln ca mi quc gia, là hàng hoá đc bit, các giao dch
v bt đng sn tác đng mnh m đn hu ht các hot đng kinh t - xã hi. Do
đó,
các vn đ v bt đng sn đu s chi phi và điu chnh cht ch ca h thng các
vn bn quy phm pháp lut riêng v bt đng sn, đc bit là h thng các vn bn
quy phm pháp lut v đt đai và nhà . c đim này đc bit đúng nc ta do th
trng đ
t đai cp I (th trng s cp - giao đt và cho thuê đt) là chu tác đng nht
bi các quyt đnh ca Nhà nc. Chính ph các nc trên th gii đu quan tâm đn
bt đng sn và th trng bt đng sn, luôn điu chnh chính sách v bt đng sn và
th trng bt đng sn nhm huy đng các ngun lc v bt đ
ng sn phc v các
mc tiêu phát trin kinh t - xã hi.
1.2.3.5 Th trng bt đng sn là mt dng th trng không hoàn ho
(thông tin không đy đ, thiu mt s t chc ca th trng).
c đim này xut phát t nhng đc trng riêng ca mi vùng, chu s chi phi
ca điu kin t nhiên cng nh truyn th
ng và tp quán, th hiu, tâm lý xã hi trong
quá trình s dng bt đng sn.
Thm chí, ngay trong bn thân các th trng đa phng, s hiu bit v các
giao dch cng không hoàn ho, ngi mua và ngi bán thng thiu thông tin liên
quan đn nhng giao dch trc.
S tác đng ca Nhà nc là mt trong các yu t to nên tính không hoàn ho
ca th trng bt đng sn. Bt k
Nhà nc nào cng đu có s can thip vào th
trng bt đng sn các mc đ khác nhau, trong đó ch yu là đt đai đ thc hin
các mc tiêu phát trin chung. Bt đng sn có tính d bit, tin tc th trng hn ch,
đt đai trên th trng s cp ph thuc vào quyt đnh ca Nhà nc nên th trng
bt đ
ng sn là th trng cnh tranh không hoàn ho.
Mt khác, th trng bt đng sn không hoàn ho còn do tính cht không tái to
đc ca đt, nên th trng bt đng sn mang tính đc quyn, đu c nhiu hn các
th trng hàng hoá khác.
1.2.3.6 Th trng bt đng sn có mi liên h mt thit vi th trng vn
và tài chính. ng thái phát trin ca th tr
ng này tác đng ti nhiu loi th
trng trong nn kinh t.
12
Bt đng sn là tài sn đu t trên đt bao gm c giá tr đt đai sau khi đã đc
đu t. Mà đu t to lp bt đng sn thng s dng mt lng vn ln vi thi
gian hình thành bt đng sn cng nh thu hi ngun vn dài. Khi bt đng sn tham
gia lu thông trên th trng, các giá tr cng nh các quy
n v bt đng sn đc
đem ra trao đi, mua bán, kinh doanh v.v gii quyt vn đ lu thông tin t, thu hi
vn đu t và mang li li nhun cho các bên giao dch. iu này chng t th trng
bt đng sn là đu ra quan trng ca th trng vn.
Ngc li, th trng bt đng sn hot đng tt là c s
đ huy đng đc
ngun tài chính ln cho phát trin kinh t thông qua th chp và gii ngân (Theo thng
kê, các nc phát trin lng tin ngân hàng cho vay qua th chp bng bt đng
sn chim 80% trong tng lng vn cho vay).
Ngoài ra, th trng bt đng sn còn có quan h trc tip vi th trng xây
dng và qua đó mà bc cu ti các th trng vt liu xây dng và
đ ni tht, th
trng lao đng v.v dao đng ca th trng này có nh hng lan to ti s phát
trin n đnh ca nn kinh t quc dân.
1.2.4 Nhng yu t nh hng đn th trng bt đng sn
1.2.4.1 Nhng yu t liên quan đn qun lý Nhà nc:
- Yu t pháp lut nói chung và các sc thu trong lnh vc bt
đng sn nói
riêng: H thng pháp lut s quy đnh v quyn s hu, s dng đt đai, quy đnh các
quyn mua, bán, cho thuê, th chp bng bt đng sn…và hng dn các th tc giao
dch dân s bt đng sn. Quy đnh và các sc thu trong vic s dng và chuyn
nhng đt đai. iu đó cho thy, pháp lut là mt y
u t có tính cht quyt đnh đn
vic hình thành và phát trin ca thi trng bt đng sn. Bên cnh đó, các chính sách
v thu trong lnh vc đt đai góp phn thúc s phát trin th trng bt đng sn.
- Quy hoch và k hoch s dng đt ca Chính ph và chính quyn các cp:
Chính sách phát trin kinh t và k hoch s dng đt ca Chính ph và chính quy
n
các cp cng là nhân t quan trng nh hng đn th trng bt đng sn. Vic quy
hoch và phát trin các vùng kinh t trng đim kéo theo vic xây dng các c s h
tng nh đng sá, sân bay, bn cng…Theo đó là vic đu t vào xây dng nhà ,
khu dân c s tác đng đn th trng bt đng sn.
1.2.4.2 Các yu t đc thù qu
c gia
- S phát trin kinh t ca quc gia: là mt trong nhng yu t quan trng là gia
13
tng nhu cu s dng đt vào các mc đích xây dng c s kinh doanh, c s h tng,
các khu thng mi, khu dân c. iu đó làm gia tng các giao dch đt đai và các
loi bt đng sn khác trong nn kinh t. S phát trin ca nn kinh t làm gia tng thu
nhp cho ngi lao đng to ra nhu cu v bt đng sn trên th trng.
- S
gia tng dân s ca mt quc gia: làm tng nhu cu v bt đng sn nh:
nhà , c s sn xut kinh doanh…
- Tp quán, th hiu ca mt quc gia: là yu t nhân vn ca th trng bt đng
sn. Yu t này nh hng trc tip đn các giao dch mua bán, thuê mn, th chp.
Thông thng yu t này s
đy nhanh hoc kìm hãm các giao dch trên th trng bt
đng sn.
1.2.5. Các ch th tham gia th trng bt đng sn
1.2.5.1 Ngi mua: là ngi tiêu th trc tip hàng hóa bt đng sn, s tha
mãn nhu cu tiêu dùng ca ngi mua là mc tiêu hàng đu ca các đi tng cung
ng hàng hóa bt đng sn. S tham gia th trng ca h đóng vai trò tích cc trong
quá trình phát trin th trng b
t đng sn. Trên thc t, có ba loi ngi mua da
theo nhu cu s dng: Nhu cu tiêu dùng (nhà ); Nhu cu v sn xut; Nhu cu v
kinh doanh.
1.2.5.2 Ngi bán: là nhng ngi s hu bt đng sn (quyn s dng đt, nhà
ca …) tham gia th trng bt đng sn vi t cách là ngi bán, cho thuê, th chp
hoc góp vn liên doanh. Thành phn tham gia bao gm cá nhân, các doanh nghip t
nhân, các doanh nghip Nhà nc.
1.2.5.3 Các t chc dch v h tr th trng bt đng sn
Hot đng trong th trng bt đng sn không ch có ngi mua và ngi bán
bt đng sn, mà gia h còn có nhng t chc dch v h tr th trng làm cu ni.
Do bt đng sn là loi tài sn không di di đc, thng li có giá tr
cao nên vic
mua - bán thng phi tri qua mt quá trình phc tp hn rt nhiu so vi vic mua -
bán các tài sn khác. nhng trng hp đn gin, ngi mua và ngi bán có th
trc tip giao dch và tho thun vi nhau, nhng trong nhng trng hp phc tp
hn, ngi bán bt đng sn có khi cn phi đc qung cáo, ngi mua có khi cn
phi đc gi
i thiu…
Quá trình khai phát, xây dng, giao dch và qun lý bt đng sn tng đi phc
tp nên phn ln c bên bán ln bên mua, có nhng thi đim đu phi cn đn dch
14
v ca các loi chuyên gia t vn nh: kin trúc s, k s xây dng t vn v thit k,
thi công, lp đt…; chuyên gia k toán t vn vic hch toán tài chính, t vn thu;
chuyên gia đnh giá đ xác đnh giá bt đng sn trong quá trình giao dch, xác đnh
mc giá mua bán, cho thuê…; chuyên gia môi gii đ giúp hai bên mua bán gp nhau
giao dch, giúp làm hp đng mua bán hoc thuê, nhiu khi chuyên gia này còn đc
mi tham gia lp và thc hi
n sách lc bán và cho thuê, d báo giá c; chuyên gia v
lut pháp (lut s) t vn v các vn đ liên quan đn lut pháp. Các chuyên gia t
vn, môi gii bt đng sn thng hot đng trong các t chc chuyên v môi gii, t
vn v bt đng sn. Th trng bt đng sn càng phát trin thì h thng các t chc
t vn, môi gii bt đng s
n càng phát trin theo hng chuyên môn hoá.
T nhng yêu cu đó, th trng bt đng sn ngày càng xut hin nhiu t chc
dch v h tr th trng bao gm:
T chc phát trin qu đt: T chc phát trin qu đt hot đng theo loi hình
đn v s nghip có thu hoc doanh nghip nhà nc thc hin nhim v công ích do
y ban nhân dân t
nh, thành ph trc thuc TW quyt đnh thành lp đ thc hin bi
thng, gii phóng mt bng trong trng hp thu hi đt sau khi quy hoch, k
hoch s dng đt đc công b mà cha có d án đu t; nhn chuyn nhng quyn
s dng đt trong khu vc có quy hoch phi thu hi đt mà ngi s dng đt có nhu
cu chuy
n đi ni khác trc khi Nhà nc quyt đnh thu hi đt; qun lý qu đt đã
thu hi và t chc đu giá quyn s dng đt theo quyt đnh ca c quan nhà nc có
thm quyn đi vi din tích đt đc giao qun lý.
Các t chc thông tin bt đng sn: Các đi tng cung cp thông tin trên th
trng bt đng sn chính là các ch th tham gia ho
t đng trên th trng này. Vi
t cách là c quan qun lý v mô, c quan công quyn có trách nhim cung cp thông
tin đy đ v lut pháp, c ch, chính sách, quy hoch, k hoch v.v mt cách công
khai minh bch và to điu kin cho mi ch th có nhu cu giao dch v bt đng sn
d dàng tip cn vi các thông tin đó thông qua các phng tin thông tin đi chúng
nh sách, báo, tp chí, truyn hình, truy
n thanh, thng mi đin t v.v… các dch
v t vn công v thông tin cho các đi tng có nhu cu.
Ngoài ra phi đ cp ti mt b phn đáng k các t chc trung gian, môi gii, t
vn v bt đng sn là ch th cung cp thông tin quan trng và phong phú nht trên
th trng bt đng sn.
15
Các t chc môi gii bt đng sn: Các t chc này không ch dng li chc
nng t vn mà còn tin thêm trong vic trc tip đm nhim vic tip cn vi bên
mua hoc bên bán, hoc c hai bên đ thc hin các ni dung giao dch, chun b các
cn c cn thit đ ngi mua và ngi bán đi đn quyt đnh cui cùng.
Các t
chc t vn pháp lý v bt đng sn: Các t chc này có chc nng giúp
bên mua, bên bán bt đng sn hiu bit các vn đ pháp lý có liên quan đn bt đng
sn, th thc giao dch, cách thc m đu và kt thúc mt quá trình mua - bán bt
đng sn v.v
Các t chc đnh giá bt đng sn: Các t chc này đc hình thành và hot
đng ti các vùng có th trng bt
đng sn hot đng mnh. Các t chc này trin
khai các hot đng thng kê v giá c bt đng sn (trong vùng), đa ra nhng cn c
khoa hc đ d báo giá c bt đng sn (trong vùng), công b giá c bt đng sn đ
làm c s cho các giao dch mua - bán bt đng sn trên đa bàn. Xác đnh giá bt
đng sn và thm đnh giá bt đng sn cho các
đi tng có nhu cu. Ngoài các
phng pháp xác đnh giá bt đng sn do Nhà nc quy đnh, có th đ xut các
phng pháp đnh giá bt đng sn khác có tính kh thi phù hp vi điu kin kinh t
- xã hi ca nc ta.
Ni dung quan trng nht ca ca hot đng t vn đnh giá bt đng sn ca các
t chc này bao gm:
+ Cung cp thông tin v giá các lo
i bt đng sn và các thông tin có liên quan
đn giá bt đng sn trong vic chuyn nhng quyn s dng đt và quyn s hu
bt đng sn và các thông tin có liên quan đn s hình thành giá bt đng sn theo yêu
cu ca các t chc, cá nhân.
+ Phân tích, d báo giá c bt đng sn (ngn, trung và dài hn)
Giá c do các t chc này công b tuy không có giá tr bt buc đi vi bên mua
hoc bên bán, nhng do đ
c bo đm bng nhng cn c vng chc nên thng
đc các bên s dng đ đàm phán trc khi đi ti các quyt đnh tho thun cui
cùng.
Các đnh ch tài chính: Kinh doanh bt đng sn đòi hi phi có ngun vn ln.
Vì vy, cn phi huy đng vn t các đnh ch tài chính hot đng trên th trng vn,
ch yu là các ngân hàng. Do
đc tính không th di di và lâu bn, nên bt đng sn
thng đc dùng làm tài sn th chp. Vì vy, ngân hàng phi da trên th trng bt
16
đng sn đ đnh giá bt đng sn làm tài sn th chp. Khi khon vay không có kh
nng hoàn tr, ngân hàng s phát mi bt đng sn là tài sn th chp, lúc này, ngân
hàng tham gia trc tip vào th trng bt đng sn. Mt khác, ngân hàng cng trc
tip tham gia đu t, kinh doanh trên th trng bt đng sn, thm chí t chc riêng
mt b phn (công ty thuc ngân hàng) đ chuyên doanh b
t đng sn. Ngoài ngân
hàng, các đnh ch tài chính khác nh các công ty bo him, công ty tài chính, qu
đu t… đu có th tham gia đu t, kinh doanh trên th trng bt đng sn, đng
thi còn đm nhim vic thanh toán gia các bên, khi cn có th cho vay đi vi bên
này đ thanh toán cho bên kia. Nhng t chc này tuy không cn thit đi vi nhng
giao dch nh, l v bt đng sn, nhng s không th thi
u đi vi vic mua-bán
nhng bt đng sn có giá tr cao, đc bit là ti các quc gia mà đy ngi dân có
thói quen ít dùng tin mt trong mua bán hàng hoá, dch v.
Hip hi bt đng sn: Hin ti, th trng BS có nhiu vn đ cha n đnh,
gây nhiu khó khn cho DN ln ngi có nhu cu s dng. Trong khi đó cha có t
chc nào đng ra h
tr hay gii quyt vn đ này. Vì vy, vic thành lp Hip hi bt
đng sn là mt vic rt cn thit trong giai đon hin nay. Vic thành lp HoREA
trong giai đon này là đúng thi đim, đáp ng nhu cu các DN và mt th trng
rng ln đang cn s h tr. Phn vic đu tiên sp ti ca HoREA s
là tp hp ghi
nhn toàn b tình hình th trng BS thành ph, đc bit chú trng nhng vn đ bt
cp trong công tác qun lý, nhng khó khn trong hot đng sn xut kinh doanh, đu
t ca các DN, sau đó s đa ra nhng đ xut, kin ngh điu chnh v c ch,
phng thc qun lý gii quyt. Mc tiêu là làm th nào đ nâng
đc vai trò, v trí,
tm ca các DN, nhà đu t tng xng vi tm phát trin và yêu cu ca mt th
trng BS hin nay. Mt trong nhng đc đim ca HoREA là thành viên không ch
gm các nhà đu t, kinh doanh BS, mà còn có c các nhà qun lý, nhà nghiên
cu… trong lnh vc này, s có nhiu góp ý v gii pháp hiu qu. Vi chc nng
nhim v ca mình, HoREA góp phn cùng c quan qu
n lý gii quyt tt nhng vn
đ ca th trng BS thành ph lâu nay bc xúc.
1.2.5.4 Ngi qun lý th trng bt đng sn (Nhà nc).
Nhà nc tham gia th trng bt đng sn vi t cách là ngi qun lý v mô
đi vi hot đng ca th trng bt đng sn. Nhà nc xây dng h thng lut pháp,
to khuôn kh
pháp lý cho hot đng ca th trng bt đng sn. ng thi, Nhà