Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng TMCP xuất nhập khẩu Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH





NGUYN TRNG NGHA




GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG
TÍN DNG TI NGÂN HÀNG TMCP XUT NHP
KHU VIT NAM


LUN VN THC S KINH T




THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH



NGUYN TRNG NGHA

GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG
TÍN DNG TI NGÂN HÀNG TMCP XUT NHP
KHU VIT NAM

Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60. 31. 12

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
GS.TS. DNG TH BÌNH MINH

THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2010



LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan s liu nêu trong lun vn này đc thu thp t các ngun
thc t, đc công b trên các báo cáo ca c quan nhà nc; đc đng ti trên các
tp chí, báo chí, các website hp pháp. Các gii pháp, kin ngh là ca các nhân tôi
rút ra t quá trình nghiên cu lý lun và thc tin.
Ngi thc hin lun vn


Nguyn Trng Ngha

MC LC
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC BNG, BIU , S 
LI M U
CHNG 1: TNG QUAN TÍN DNG NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Tín dng ngân hàng 1
1.1.1. Khái nim 1
1.1.2. Chc nng và vai trò ca tín dng 1
1.1.2.1. Chc nng ca tín dng 1
1.1.2.2. Vai trò ca tín dng 2
1.1.3. Nguyên tc tín dng 3
1.1.4. Phân loi tín dng ngân hàng 4
1.1.4.1. Cn c vào thi hn tín dng 4
1.1.4.2. Cn c vào hình thc tín dng 4

1.1.4.3. Cn c vào mc đ tín nhim đi vi khách hàng 6
1.1.4.4. Phân loi khác 6
1.2. Ri ro tín dng ngân hàng 7
1.2.1. Khái nim 7
1.2.2. Các nhân t ri ro tín dng NHTM 7
1.2.3. Quy đnh v phòng nga ri ro theo Hip c Basel II 8
1.3. Qun tr tín dng NHTM 10
1.3.1. Chính sách tín dng 10
1.3.2. Quy trình tín dng 10
1.3.2.1. Ni dung c bn ca quy trình tín dng 11
1.3.3.2. Qun lý danh mc cho vay 12
1.4. Hiu qu QTTD ca NHTM 14
1.5. Hot đng QTTD ti các NHTM  mt s nc trên th gii và bài hc kinh
nghim cho Vit Nam 16
1.5.1. Ngân hàng Hongkong and Shanghai Banking Corporation (HSBC) 16
1.5.2. Ngân hàng United Overseas Bank (UOB) 20
1.5.3. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 23
Kt lun Chng 1 23


CHNG 2: THC TRNG & HIU QU HOT NG TÍN DNG TI
NHTMCP XUT NHP KHU VIT NAM 24
2.1. Khái quát v Ngân hàng TMCP XNK Vit Nam 24
2.2. Tình hình hot đng ca Vietnam Eximbank giai đon 2005 – 2009 26
2.3. Thc trng hot đng tín dng ti Vietnam Eximbank t sau giai đon kim
soát đc bit ca NHNN đn nay 28
2.3.1. Tình hình d n cho vay giai đon 2005 - 2009 28
2.3.2. Th phn và v th ca Vietnam Eximbank trong khi NHTMCP 31
2.4. Thc trng qun tr tín dng ti Vietnam Eximbank 33
2.4.1 C cu t chc b máy qun lý tín dng 33

2.4.2. Chính sách tín dng ti Vietnam Eximbank 34
2.4.3. Thc trng quy trình cho vay ti Vietnam Eximbank 35
2.4.4. Qun lý danh mc cho vay ti Vietnam Eximbank 38
2.4.5. Qun lý RRTD ti Vietnam Eximbank 44
2.4.5.1. Hot đng qun lý tín dng 44
2.4.5.2. KTKSNB và cnh báo tín dng 46
2.4.5.3.Trin khai Basel II và thc tin áp dng ti Vietnam Eximbank 47
2.5. Hiu qu QTTD ti Vietnam Eximbank 49
2.5.1. Hiu qu qun lý tín dng ti Vietnam Eximbank giai đon 2005 - 2009 50
2.5.2. Hiu qu hot đng tín dng giai đon 2005 - 2009 51
2.6. ánh giá thc trng và hiu qu QTTD ti Vietnam Eximbank 52
2.6.1. Nhng thành tu đt đc giai đon 2005 - 2009 52
2.6.2. Hn ch 53
2.6.3. Nguyên nhân 53
Kt lun Chng 2 54
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG TÍN
DNG TI NHTMCP XUT NHP KHU VIT NAM 55
3.1. nh hng phát trin ca Vietnam Eximbank giai đon 2010 - 2015 55
3.1.1.Mc tiêu 55


3.1.2. Ni dung đnh hng phát trin EIB giai đon 2010 - 2015 57
3.1.2.1. nh hng phát trin dch v huy đng vn 57
3.1.2.2. nh hng phát trin dch v tín dng, đu t, dch v tài chính 58
3.1.2.3. nh hng phát trin dch v thanh toán 58
3.1.2.4. nh hng phát trin dch v kinh doanh tin t, vàng 59
3.1.2.5. nh hng phát trin công ngh và phát trin các sn phm dch v 59
3.2. Các gii pháp đi vi Vietnam Eximbank 60
3.2.1. Nhanh chóng hoàn thin và ban hành Chính sách tín dng áp dng hiu qu
trong toàn h thng EIB 60

3.2.2. Thc hin thm đnh da trên h thng xp hng tín dng ni b và xp
hng khon vay 60
3.2.3. Nâng cao nng lc qun tr, điu hành và cht lng ngun nhân lc 61
3.2.4. Hoàn thin c cu t chc hot đng tín dng phù hp thông l quc t v
qun tr RRTD 64
3.2.5. Tng cng vai trò và hiu lc ca KTKSNB ni b 65
3.2.6. Các gii pháp h tr 66
3.3. Các gii pháp - kin ngh đi vi Chính ph, NHNN 67
3.3.1. V môi trng pháp lý 67
3.3.2. V môi trng kinh doanh 68
3.3.3. Gii pháp qun lý v mô ca NHNN 69
3.3.4 Kin ngh 72
Kt lun Chng 3 73
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO



DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

CP : Chính ph
CBTD : Cán b tín dng
EAD- Exposures at Default : Tng d n tín dng ni và ngoi bng b nh
hng khi v n
GDB : Giao dch bo đm
HQT : Hi đng qun tr
HMTD : Hn mc tín dng
HSBC : Ngân hàng Hongkong and Shanghai Banking
Corporation
KTKSNB : Kim tra kim soát ni b

LGD- Loss Given Default : T l mt mát khi v n
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
POD- Possibility of Default : Kh nng v n ca khon vay
Q : Quyt đnh
QTTD : Qun tr tín dng
SXKD : Sn xut kinh doanh
TCTD : T chc tín dng
TSB : Tài sn bo đm
TMCP : Thng mi C phn
UOB : Ngân hàng United Overseas Bank
Vietnam Eximbank/EIB : Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam





DANH MC CÁC BNG, BIU , S 

Bng Ni dung Trang

Bng 2.1 Mt s kt qu hot đng ch yu ca EIB 27
Bng 2.2 Thc trng d n cho vay giai đon 2005 - 2009 29
Bng 2.3 Th phn ca EIB so khi NHTMCP và so vi toàn ngành 31
Bng 2.4 S liu hot đng các NHTMCP ln đn 30/06/2009 32
Bng 2.5 Phân tích danh mc cho vay giai đon 2005 - 2009 38
Bng 2.6 Hiu qu hot đng tín dng giai đon 2005 - 2009 51
Bng 3.1 Mt s ch tiêu hot đng giai đon 2010 - 2015 56

Biu đ Ni dung Trang

Biu đ 2.1 Quy mô hot đng ca EIB giai đon 2005 – 2009 27
Biu đ 2.2 Quy mô và cht lng d n cho vay ti EIB 30
Biu đ 2.3 Quy mô và t trng cho vay theo k hn giai đon 2005 -
2009
39
Biu đ 2.4 T trng d n cho vay theo khu vc 40
Biu đ 2.5 Thc trng cho vay theo ngành kinh t giai đon 2005 -
2009
42
Biu đ 2.6 C cu d n theo cht lng tín dng ti EIB 43
Biu đ 2.7 Tc đ tng trng tín dng, t l n xu và t l an toàn
vn ca EIB t nm 2005 đn 30/06/2009
52
S đ Ni dung Trang

S đ 1.1 Nhn din các nhân t ri ro tín dng 7
S đ 2.1 Mô hình t chc EIB 26






LI M U
1. S cn thit nghiên cu ca đ tài
Vit Nam đang trong xu th hi nhp quc t ngày càng sâu rng, thc t đó
đc đánh du bng nhng s kin quan trng nh tin trình hi nhp kinh t khu
vc thông qua vic tham gia Khu vc thng mi t do ASEAN (AFTA) t nm

1995 và tr thành thành viên th 150 ca T chc thng mi th gii (WTO) t
tháng 01/2007. Cùng vi xu th đó, ngành ngân hàng Vit Nam cng đang đng
trc nhng vn hi mi đ hp tác phát trin, m rng hot đng kinh doanh.
Ngc li, chúng ta cng đi din nhng khó khn, thách thc phi nhanh chóng ci
thin v vn, công ngh, nng lc qun lý, sn phm, dch v đ có th đng vng
trc áp lc cnh tranh t các ngân hàng nc ngoài khi m ca hoàn toàn th
trng dch v ngân hàng k t nm 2010 theo cam kt gia nhp WTO.
Vi phng hng, mc tiêu tng quát ca Chin lc phát trin kinh t - xã hi
 nc ta t nay đn nm 2020 đc xác đnh là tip tc đy mnh công nghip
hóa, hin đi hóa và phát trin bn vng đ đn nm 2020 nc ta tr thành nc
công nghip theo hng hin đi. Do đó, nhu cu vn đ đáp ng cho đu t phát
trin là rt ln và phi đc huy đng t nhiu ngun c trong và ngoài nc. Tuy
nhiên, đc đim th trng tài chính Vit Nam đn nay đã có nhng bc phát trin
nht đnh nhng vn còn s khai, kênh cung ng vn cho nn kinh t thông qua tín
dng ngân hàng vn là gii pháp la chn quan trng hàng đu trong giai đon hin
nay và nhng nm tip theo.
Trong hot đng ngân hàng ti Vit Nam cho đn nay thì lnh vc tín dng vn
gi vai trò ch đo trong c cu hot đng và to lp ngun thu nhp chính ca các
ngân hàng thng mi. Theo kho sát kt qu kinh doanh nm 2008 ca h thng
NHTMCP cho thy có s phân hóa mnh m trong c cu thu nhp gia các ngân
hàng có quy mô ln, thng hiu mnh nh NH Á Châu, Sài Gòn Thng Tín, NH
K Thng, NH Xut Nhp Khu Vit Nam thì thu nhp t lãi chim 47% –
67%/Tng thu nhp; trong khi  các ngân hàng có quy mô trung bình và nh nh
NHTMCP Sài Gòn, Quc T, ông Á, ông Nam Á, Phng Nam thì thu nhp t


lãi chim đn 80% - 90%/Tng thu nhp. Nh vy, xét v tng th thì thu nhp t
lãi chim t trng cao trong c cu thu nhp ca các NHTM ch yu bt ngun t
hot đng tín dng nhm b sung vn phc v cho nhu cu tiêu dùng, SXKD và đu
t phát trin trong tng th nn kinh t Vit Nam.

Xét trên góc đ ri ro, hot đng tín dng cng tim n nhiu nguy c có kh
nng gây tht thoát vn ln nht trong hot đng ngân hàng. Lnh vc tài chính
ngân hàng Vit Nam đã tng chng kin s đ v ca hàng lot HTX tín dng, mt
s NHTM trì tr trong hot đng, thua l, phi chu s giám sát đc bit ca NHNN
đ tái c cu, x lý n xu nh Eximbank, NH Hàng Hi, VPBank hay các ngân
hàng đã b sáp nhp, đi tên nh NH Nam ô, NH Qu ô, NH Châu Á Thái Bình
Dng mà nguyên nhân chính là s xut hin nhng nguy c mt kh nng chi
tr, kh nng thanh toán do suy gim huy đng, n khó đòi, n xu tng cao.
Vi nhn thc v tm nh hng cng nh tác đng ca hot đng tín dng rt
quan trng thì vn đ đt ra là làm th nào đ đnh hng, qun lý và kim soát nó
nhm gim thiu ri ro, đm bo mc tiêu hiu qu trong hot đng ngân hàng?. ó
chính là lý do tôi chn nghiên cu đ tài: “Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng
tín dng ti Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam”.  tài không nhng
mang ý ngha thit thc liên quan chuyên môn ca ngi nghiên cu mà còn mang
tính thi s cao, nht là trong giai đon nn kinh t Vit Nam vn còn nhiu din
bin phc tp do tác đng suy thoái toàn cu và ngành ngân hàng gp nhiu khó
khn vi thc trng n xu tng cao mà các ngân hàng phi chú trng x lý và thn
trng hn trong vic cp phát tín dng.
2.
Mc đích và phm vi nghiên cu
Da trên c s lý lun v tín dng và ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng,
đ tài s tp trung nghiên cu, phân tích thc trng và hiu qu hot đng tín dng
ti Vietnam Eximbank. T đó, đánh giá và đa ra các gii pháp nhm nâng cao hiu
qu hot đng tín dng, đm bo an toàn trong hot đng ngân hàng mà c th là ti
Vietnam Eximbank trong xu th hi nhp và áp lc cnh tranh ngày càng mnh m
trong lnh vc tài chính ngân hàng.


3. Phng pháp nghiên cu
Lun vn đc thc hin da trên phng pháp duy vt bin chng làm nn

tng, kt hp s dng các phng pháp thng kê, phân tích, tng hp đ làm rõ thc
trng, hn ch và đa ra gii pháp theo mc tiêu ca đ tài nghiên cu xoay quanh
ni dung “Nâng cao hiu qu hot đng tín dng trong hot đng NHTM” mà tác
gi la chn nghiên cu.
4. Kt cu ca đ tài
Lun vn đc trình bày bao gm 03 chng vi kt cu nh sau:
- Chng I: Tng quan hot đng tín dng ngân hàng thng mi. Ni dung trình
bày là c s lý lun làm cn c khoa hc nhm xác lp các tiêu chí nghiên cu nn
tng v qun tr tín dng ngân hàng.
- Chng II: Thc trng và hiu qu hot đng tín dng ti Vietnam Eximbank.
Chng này phân tích thc trng hot đng tín dng, qun lý ri ro tín dng và
công tác qun tr tín dng ngân hàng. Thông qua hot đng thc tin, tác gi nghiên
cu hiu qu và đánh giá công tác qun tr tín dng ti Vietnam Eximbank.
- Chng III: Các gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng tín dng ti
Vietnam Eximbank. Vn dng kt qu nghiên cu  chng II kt hp các mc tiêu
chin lc, đnh hng hot đng giai đon 2010 - 2015 ti Vietnam Eximbank đ
đa ra các gii pháp nâng cao hiu qu hot đng tín dng nhm thc hin tt k
hoch phát trin tín dng mt cách hp lý, đm bo an toàn và hiu qu.
5. Ý ngha nghiên cu ca đ tài
 tài mang ý ngha thc tin và ng dng ngay trong hot đng qun lý hng
ngày đi vi các nhà qun tr, cán b nghip v và nhng ai quan tâm đn lnh vc
tín dng ngân hàng. Thông qua vn dng lý lun và thc tin, đ tài phân tích hot
đng tín dng đ tìm gii pháp nhm nâng cao hiu qu vi nhng nghiên cu t
thc tin hot đng ti Vietnam Eximbank trong môi trng tng th là h thng
ngân hàng Vit Nam.
- 1 -
CHNG 1: TNG QUAN TÍN DNG NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1. Tín dng ngân hàng
1.1.1. Khái nim

Tín dng ngân hàng là mi quan h vay mn đc biu hin di hình thc
tin t hay hin vt da trên nguyên tc có hoàn tr. Trong quan h này, bên cho vay
(ngân hàng) ch nhng li quyn s dng vn cho bên đi vay (cá nhân, doanh
nghip) trong mt thi gian nht đnh và bên đi vay có trách nhim hoàn tr c vn
ln lãi cho bên cho vay vô điu kin khi đn hn đã tha thun.
1.1.2. Chc nng và vai trò ca tín dng
1.1.2.1. Chc nng ca tín dng
 Chc nng tp trung và phân phi li vn tin t.
Tín dng đc xem nh chic cu ni gia các ngun cung - cu v vn tin t
trong nn kinh t. Thông qua hot đng tín dng, các quá trình tp trung và phân
phi vn mi đc thc hin, nó trc tip điu phi các ngun vn tm thi nhàn
ri trong xã hi đn b sung kp thi cho nhng đi tng có nhu cu là các cá
nhân, doanh nghip nhm phc v ch yu cho hot đng sn xut, lu thông hàng
hóa và dch v hay nhu cu đu t, tiêu dùng.
 Chc nng thúc đy lu thông hàng hóa và phát trin sn xut.
 Tín dng to ra ngun vn h tr cho quá trình SXKD đc din ra mt cách
bình thng và liên tc.
 Tín dng to ra ngun vn đ đu t m rng phm vi và qui mô sn xut.
 Tín dng to điu kin đy nhanh tc đ thanh toán, thông qua các phng thc
thanh toán không dùng tin mt góp phn thúc đy lu thông hàng hóa.
 Chc nng phn ánh và kim soát các hot đng kinh t.
Nh vào hot đng ca ngân hàng, t các s liu v lng tin gi ca các thành
phn kinh t, cá nhân hoc thông qua doanh s cho vay, ngi ta có th đánh giá
đc kh nng tit kim, mc sng ca ngi dân hay thc trng hot đng ca các
doanh nghip, đánh giá đc nhu cu v vn cn thit đ phc v mc tiêu phát
- 2 -
trin kinh t. T đó, công tác qun lý v mô ca Nhà nc có th đ ra các k hoch
v đu t, các chính sách thu, lãi sut phù hp đm bo yêu cu n đnh và phát
trin kinh t - xã hi trong tng thi k.
1.1.2.2. Vai trò ca tín dng

Th nht, tín dng mô t hin trng kinh t và theo sát k hoch qun lý v mô
ca Nhà nc.
 Nh vào chc nng tp trung vn, tín dng cho thy kh nng tim tàng vn
nhàn ri trong dân c, t chc, doanh nghip. Qua đó, phn ánh mc tit kim 
tm v mô trong toàn b nn kinh t.
 Thc hin qun lý v mô thông qua công c lãi sut, quy đnh v qun lý ngoi
t, áp dng các chính sách tín dng tác đng c v quy mô, c cu tín dng mt
cách hp lý nhm góp phn n đnh tin t, n đnh giá c.
Th hai, tín dng đáp ng nhu cu vn to điu kin cho quá trình sn xut đc
liên tc, góp phn thúc đy sn xut phát trin.
Trong hot đng sn xut kinh doanh, các doanh nghip thng xuyên gp phi
khó khn v vn mà không th t mình đáp ng đc. Chng hn nh khi quá trình
lu thông hàng hóa sn xut din ra chm (vn luân chuyn chm) thì các nhà sn
xut d lâm vào tình trng thiu vn lu đng, do đó khó có th đáp ng nhu cu
nguyên vt liu đm bo cho sn xut hoc khi doanh nghip cn m rng quy mô
sn xut, m rng đu t mà thc trng tài chính doanh nghip không th đáp ng,
cn phi có ngun vn khác bên ngoài tài tr. Trong nhng tình hung nh th, vi
chc nng phân phi li vn tin t ca mình, tín dng đã th hin vai trò h tr cho
quá trình sn xut đc liên tc, góp phn thúc đy sn xut phát trin.
Th ba, tín dng h tr chng trình, mc tiêu phát trin kinh t - xã hi.
Trong tng thi k, Nhà nc đ ra các chính sách đu t tín dng phù hp u
tiên cho các mc tiêu qun lý kinh t v mô; các NHTM xây dng chính sách tín
dng nhm thc thi các mc tiêu kinh doanh, phân b vn phù hp theo c cu
ngành ngh thông qua đó tr giúp đu t phát trin, góp phn to lc đy nâng cao
nng lc sn xut, gii quyt các vn đ xã hi, ci thin và nâng cao cht lng
- 3 -
cuc sng,
1.1.3. Nguyên tc tín dng
Khi vay vn khách hàng phi tuân th nguyên tc:
 S dng vn vay đúng mc đích đã tha thun trong HTD.

Khi gii quyt đ ngh vay vn ca khách hàng, ngân hàng phi nm rõ các
thông tin v khách hàng ca mình. Ngân hàng có th yêu cu khách hàng cung cp
thông tin v tình hình tài chính, mc đích vay vn, phng án kinh doanh, s dng
vn và k hoch tr n. Trên c s đó, ngân hàng tin hành phân tích, thm đnh đ
có quyt đnh cho vay hay không cho vay. Công vic này ca ngân hàng phi đc
thc hin mt cách thn trng đ tránh nhng quyt đnh sai lm, cp tín dng
không hiu qu dn đn ri ro mt vn.
Trong quá trình cho vay, ngân hàng phi thng xuyên kim tra, giám sát vic
s dng vn ca khách hàng nhm đm bo hiu qu s dng vn vay đúng mc
đích. Trng hp phát hin khách hàng s dng vn sai mc đích, ngân hàng có th
ra quyt đnh không tip tc gii ngân, thu hi n trc hn hoc khi kin ra tòa do
khách hàng vi phm tha thun trong HTD đ yêu cu áp dng các bin pháp
nhm thu hi n cho ngân hàng trong khuôn kh pháp lut.
 Hoàn tr n gc và lãi vay đúng thi hn đã tha thun trong HTD.
NHTM là loi hình doanh nghip đc bit mà hot đng c bn thuc v lnh
vc tín dng. Khi là ngi đi vay, ngân hàng vn dng các phng thc huy đng
vn thích hp trong khuôn kh pháp lut đ to lp ngun vn tín dng và hot
đng này đòi hi ngân hàng phi đm bo nng lc chi tr khi có yêu cu ca khách
hàng theo đúng thi hn, lãi sut đã tha thun. Do đó, ngân hàng phi tìm cách s
dng ngun vn tín dng sao cho có hiu qu đ va đm bo kh nng chi tr c
vn ln lãi cho s tin đã huy đng va đm bo yêu cu li nhun đ duy trì hot
đng ca ngân hàng. Khi là ngi cho vay, ngân hàng phi có s chn lc đ cung
ng vn tín dng mt cách hp lý, tha thun thi gian cho vay phù hp nhm to
điu kin thun li đ ngi đi vay tr đc n, đm bo thu hi c vn ln lãi cho
ngân hàng.
- 4 -
Theo nguyên tc này thì vic hoàn tr n ngân hàng ph thuc vào hiu qu s
dng vn ca ngi đi vay. Trng hp khách hàng không tr đc n thì tùy theo
mc đ mà ngân hàng có th gii quyt cho c cu li thi gian tr n (gia hn n)
khi xét thy khách hàng đ điu kin và có thin chí tr n hoc chuyn n quá hn

và tin hành các bin pháp x lý cn thit đ yêu cu khách hàng tr n k c bin
pháp sau cùng là khi kin ra tòa án yêu cu phát mãi tài sn đm bo nhm thu hi
đy đ n gc, lãi vay cho ngân hàng.
Thc t hin nay cho thy tình trng đo n (vay n mi, tr n c) ngày càng
ph bin  các cá nhân, doanh nghip làm gia tng ri ro tín dng. Do đó, khi cho
vay ngân hàng cn phi tính toán k hn, thi hn n hp lý đ mc tiêu và hiu
qu vn vay đc hoàn thành tt, đáp ng li ích c hai bên đi vay và cho vay.
1.1.4. Phân loi tín dng ngân hàng
1.1.4.1. Cn c vào thi hn tín dng
Phân chia theo thi gian có ý ngha quan trng đi vi ngân hàng vì thi gian
liên quan mt thit đn tính an toàn, sinh li ca tín dng và kh nng hoàn tr ca
khách hàng. Có 3 loi:
 Tín dng ngn hn: có thi hn t 12 tháng tr xung, đc s dng đ bù đp
s thiu ht vn lu đng ca các doanh nghip và các nhu cu chi tiêu ngn
hn ca cá nhân.
 Tín dng trung hn: t 12 tháng đn 60 tháng, đc s dng đ đu t mua sm
tài sn c đnh, ci tin hoc đi mi thit b công ngh, m rng sn xut kinh
doanh, xây dng các d án mi có quy mô nh và thi gian thu hi vn nhanh.
 Tín dng dài hn: trên 60 tháng, đc s dng đ đáp ng các nhu cu dài hn
nh xây dng nhà , đu t xây dng nhà xng, các công trình thuc c s h
tng, ci tin và m rng sn xut có quy mô ln.
1.1.4.2. Cn c vào hình thc tín dng
Da vào tiêu chí này tín dng bao gm cho vay, chit khu, bo lãnh và cho
thuê, trong đó:
 Cho vay: là vic ngân hàng đa tin cho khách hàng vi cam kt khách hàng
- 5 -
phi hoàn tr c gc và lãi trong khong thi gian xác đnh, bao gm các loi
sau:
 Cho vay tng ln: là hình thc cho vay ca ngân hàng đi vi các khách hàng có
nhu cu thi v hay m rng sn xut đc bit mà không có nhu cu vay thng

xuyên, không có điu kin đ đc cp hn mc thu chi.
 Cho vay theo hn mc: là nghip v tín dng theo đó ngân hàng tha thun cp
cho khách hàng hn mc tín dng. Hn mc tín dng đc cp trên c s k
hoch sn xut kinh doanh, nhu cu vn và nhu cu vay vn ca khách hàng.
 Cho vay luân chuyn: là nghip v cho vay da trên luân chuyn ca hàng hoá.
Ngân hàng cho doanh nghip vay đ mua hàng và s thu n khi bán hàng.
 Cho vay tr góp: là hình thc tín dng mà khách hàng tr gc làm nhiu ln
trong thi hn tín dng đã tho thun. Cho vay tr góp thng đc áp dng đi
vi các khon vay trung và dài hn, tài tr cho tài sn c đnh hoc cho vay tiêu
dùng mà ngun tr n đc xác đnh t thu nhp, khu hao tài sn c đnh.
 Thu chi: là nghip v cho vay qua đó ngân hàng cho phép ngi vay đc chi
vt trên s d tin gi thanh toán ca mình đn mt gii hn nht đnh và trong
khong thi gian xác đnh. Gii hn này đc gi là hn mc thu chi.
Thu chi là hình thc tín dng ngn hn, linh hot, th tc đn gin, phn ln là
không có đm bo. Do đó ch s dng đi vi khách hàng có đ tin cy cao, thu
nhp đu đn và n đnh.
 Chit khu: là vic ngân hàng ng trc tin cho khách hàng tng ng vi giá
tr ca mt giy n tr đi phn thu nhp ca ngân hàng đ s hu mt giy n
cha đn hn.
 Bo lãnh: là vic ngân hàng cam kt di hình thc th bo lãnh v vic thc
hin các ngha v tài chính thay cho khách hàng ca ngân hàng khi khách hàng
không thc hin đúng ngha v nh cam kt.
Phân theo mc tiêu có các loi bo lãnh nh sau:
 Bo lãnh d thu: là cam kt ca ngân hàng vi ch đu t (hay ch thu) v
vic tr tin pht thay cho bên d thu nu bên d thu vi phm các quy đnh
- 6 -
trong hp đng d thu.
 Bo lãnh thc hin hp đng: là cam kt ca ngân hàng v vic chi tr tn tht
thay khách hàng nu khách hàng không thc hin đy đ hp đng nh cam kt,
gây tn tht cho bên th ba.

 Bo lãnh tin ng trc: là cam kt ca ngân hàng v vic s hoàn tr tin ng
trc cho bên th hng bo lãnh nu bên đc bo lãnh không tr.
 Bo lãnh vay vn: là cam kt ca ngân hàng đi vi ngi cho vay (t chc tín
dng, các cá nhân…) v vic s tr gc lãi đúng hn nu khách hàng (ngi đi
vay) không tr đc.
 Bo lãnh thanh toán: là cam kt ca ngân hàng v vic s thanh toán tin theo
đúng hp đng thanh toán cho ngi th hng nu khách hàng ca ngân hàng
không thanh toán đ.
 Cho thuê: là vic ngân hàng mua tài sn cho khách hàng thuê vi thi hn sao
cho ngân hàng phi thu gn đ (hoc thu đ) giá tr ca tài sn cho thuê cng
lãi (thi hn khong 80 - 90% đi sng kinh t ca tài sn). Ht hn thuê, khách
hàng có th mua li tài sn đó.
1.1.4.3. Cn c vào mc đ tín nhim đi vi khách hàng
 Tín dng có bo đm: là loi tín dng da trên c s các bo đm nh th chp,
cm c, bo lãnh ca bên th ba bng tài sn. S đm bo này là cn c pháp lý
đ ngân hàng có đc ngun thu n th hai khi ngun thu n th nht không có
hoc không đ.
 Tín dng không bo đm: là loi tín dng không có tài sn th chp, cm c, bo
lãnh ca bên th ba. Loi tín dng này có th đc cp cho các khách hàng có
uy tín, kinh doanh thng xuyên có lãi, tình hình tài chính hiu qu, vng mnh.
1.1.4.4. Phân loi khác
 Theo đi tng tín dng thì có tín dng vn lu đng và tín dng vn c đnh.
 Theo mc đích có tín dng sn xut, kinh doanh, đu t, tiêu dùng…
Các cách phân loi này cho thy tính đa dng hoc chuyên môn hoá trong cp
tín dng ca ngân hàng. Vi xu hng đa dng hóa sn phm cho vay, các ngân
- 7 -
hàng s m rng phm vi tài tr nhng vn u tiên  nhng lnh vc mà ngân hàng
có li th.
Ngoài ra các cách phân loi này cho phép ngân hàng theo dõi ri ro và sinh li
gn lin vi nhng lnh vc tài tr đ có chính sách lãi sut, bo đm, hn mc,

chính sách m rng phù hp.
1.2. Ri ro tín dng ngân hàng
1.2.1. Khái nim
Ri ro tín dng là kh nng xy ra tn tht trong hot đng ngân hàng ca T
chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc không có kh nng thc hin
ngha v ca mình theo cam kt.
Ri ro tín dng ngân hàng không ch gii hn  hot đng cho vay mà còn  các
hot đng khác mang tính cht tín dng nh các cam kt, bo lãnh, hot đng tài tr
thng mi, bao thanh toán, đng tài tr, cho vay trên th trng liên ngân hàng…
1.2.2. Các nhân t ri ro tín dng NHTM
Các nhân t ri ro tín dng chính là đi tng mà các nhà qun tr phi xác đnh,
đo lng mc đ ri ro và đa ra các bin pháp khc phc nhm nâng cao hiu qu
hot đng QTTD ca NHTM.
S đ 1.1: Nhn din các nhân t ri ro tín dng




Ri ro
tín dng
Ri ro
giao dch

Ri ro
danh mc
Ri ro
la chn
Ri ro
bo đm

Ri ro
nghip v

Ri ro
ni ti

Ri ro
tp trung

- 8 -
 Ri ro giao dch gm có ba thành phn:
 Ri ro la chn: là ri ro liên quan đn thm đnh và phân tích tín dng.
 Ri ro đm bo: là ri ro xut phát t các tiêu chun đm bo bao gm các điu
kin, điu khon trong hp đng tín dng, các loi tài sn đm bo và mc đ an
toàn ca chúng.
 Ri ro nghip v: là ri ro liên quan đn qun tr hot đng tín dng, nh xây
dng và thc hin các chính sách tín dng đ đnh hng trong hot đng cp
tín dng, kim soát danh mc tín dng, tái thm đnh và giám sát danh mc tín
dng, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro tín dng và k thut x
lý các khon vay có vn đ.
 Ri ro danh mc gm có hai thành phn:
 Ri ro ni ti: xut phát t các yu t mang tính chuyên bit ca mi ch th đi
vay hoc ngành kinh t.
 Ri ro tp trung: là mc cp tín dng đc dn vào mt khách hàng/mt nhóm
khách hàng, mt ngành kinh t, mt s loi cho vay hoc mt khu vc đa lý.
1.2.3. Quy đnh v phòng nga ri ro theo Hip c Basel II

Hin nay các ngân hàng Châu Âu, M và Châu Á đang thc hin nhng quy
đnh v phòng nga ri ro theo Hip c Basel II ca Ngân Hàng Thanh Toán Quc
T. Theo đó, Basel II là c s giúp cho các ngân hàng xây dng cho mình mt h

thng phòng nga ri ro hiu qu và nâng cao nng lc cnh tranh.
Basel II đc da trên ba nguyên tc tr ct (pillar):
 Nguyên tc tr ct 1: a ra nhng yêu cu v vn d phòng ri ro ti thiu đi
vi các tài sn ri ro ca các t chc tài chính mà trong đó các khon cp tín
dng ni và ngoi bng chim mt t trng rt ln;
 Nguyên tc tr ct 2: t ra các yêu cu giám sát và trao trách nhim theo dõi
cho giám đc và các nhà qun lý cao cp ca t chc tài chính nhm tng cng
thc thi các nguyên tc v kim soát ni b và nhng hot đng qun lý doanh
nghip khác theo yêu cu ca c quan qun lý Nhà nc;
 Nguyên tc tr ct 3: òi hi các ngân hàng công khai thông tin nhiu hn
- 9 -
nhm thc thi các quy tc th trng mt cách có hiu qu.
Các phng pháp và nguyên tc v qun lý ri ro tín dng, kim soát n xu
đc đ cp bao gm:
 Xây dng môi trng tín dng phù hp: Yêu cu xem xét, đánh giá ri ro tín
dng v t l n xu, mc đ chp nhn ri ro phi là chin lc xuyên sut
trong hot đng ngân hàng. Trên c s đó, xây dng các chính sách nhm phát
hin, theo dõi và kim soát n xu đi vi tng khon cp tín dng c th và
nâng lên tm soát ri ro cho c danh mc đu t.
 Thc hin cp tín dng lành mnh: Các ngân hàng cn xác đnh rõ các tiêu chí
cp tín dng lành mnh (xác đnh th trng mc tiêu, đi tng khách hàng
tim nng, điu kin tín dng…) nhm xây dng các HMTD phù hp cho tng
loi khách hàng trên c s các thông tin đnh lng, đnh tính, kt qu xp hng
tín dng ni b đi vi khách hàng. Ngân hàng phi đm bo tách bch nhim
v gia các b phn có liên quan công tác tín dng, phi có quy trình tín dng rõ
ràng. Vic cp tín dng cn tuân th nguyên tc cn trng, trên c s giao dch
công bng gia các bên.
 Duy trì quá trình qun lý và theo dõi tín dng phù hp: Tùy theo quy mô ca
tng ngân hàng đ xây dng h thng qun lý phù hp, kp thi nm bt các
thông tin v tình hình hot đng kinh doanh, tình hình tài chính, mc đ thc

hin các cam kt ca khách hàng đ sm phát hin các du hiu bt thng,
kim soát tt các khon vay có vn đ . Ngân hàng cn có chính sách qun lý
RRTD quy đnh rõ cách thc qun lý, bin pháp khc phc đi vi các khon
vay có vn đ.
y ban Basel cng khuyn khích các ngân hàng xây dng và hoàn thin h
thng xp hng tín dng ni b, to tin đ cho vic phân loi, đánh giá khách hàng
da trên nhiu tiêu chí; phân bit các mc đ ri ro tín dng ng vi tng đi tng
khách hàng đ có bin pháp qun lý phù hp nhm gim thiu ri ro cho ngân hàng.
Các nguyên tc và hng dn ca Basel II giúp cho các ngân hàng qun lý và kinh
doanh ri ro tt hn, đc bit là trong hot đng tín dng. Ngoài ra, Basel II cng
- 10 -
giúp cho các ngân hàng ch đng và bit cách thu thp d liu có tính h thng và
có tính đnh hng cao dùng cho vic tính toán và qun lý ri ro. Tuy nhiên, vic
vn dng Basel II đi vi mi ngân hàng đ đm bo hot đng an toàn và kh nng
cnh tranh phi da trên vic phân tích tính đc thù ca nn kinh t quc gia và ca
tng ngân hàng (quy mô, đ phc tp, bin đng ca chính sách…).
1.3. Qun tr tín dng ngân hàng thng mi
1.3.1. Chính sách tín dng
Chính sách tín dng là tng th các đnh hng, ch trng, bin pháp, nguyên
tc ca ngân hàng trong vic cp tín dng trong tng thi k.
Mc tiêu đ ra chính sách tín dng đ hành đng phù hp vi tình hình kinh t
v mô, tình hình ngành ngân hàng và đm bo hot đng tín dng ca ngân hàng
tng trng an toàn và bn vng, nhm hn ch ri ro, thc hin mc tiêu ca ngân
hàng.
Hot đng tín dng có liên quan cht ch vi tt c các lnh vc ca nn kinh t
t tiêu dùng đn sn xut kinh doanh. Do vy, khi đ ra chính sách tín dng cn lu
ý các vn đ sau:
 iu kin kinh t;
 Chính sách tin t;
 Kh nng và kinh nghim ca đi ng cán b tín dng;

 Ngun vn;
 Chính sách khách hàng;
 Mc đ chp nhn ri ro tín dng.
1.3.2. Quy trình tín dng
Quy trình tín dng là bng tng hp mô t công vic ca ngân hàng t khi tip
cn h s vay vn ca mt khách hàng cho đn khi quyt đnh cho vay, gii ngân,
thu n và thanh lý hp đng tín dng.
Vic xây dng quy trình tín dng hp lý s góp phn nâng cao hiu qu ca hot
đng qun tr nhm gim thiu ri ro và nâng cao doanh li cho ngân hàng.
Quy trình cho vay làm c s cho vic t chc khoa hc công tác qun lý tín
- 11 -
dng phù hp vi đc đim và tính cht hot đng ca tng ngân hàng.
Da vào quy trình cho vay đ ngân hàng thit lp các th tc cho vay phù hp
vi các quy đnh ca pháp lut, thích ng vi tng nhóm khách hàng, tng loi hình
cho vay cng nh k thut nghip v tín dng ngân hàng.
Quy trình tín dng đc công b công khai to điu kin cho tng cán b nhân
viên nhn thc đúng vai trò, v trí, trách nhim, công vic c th ca mình trong quá
trình x lý nghip v đ gii quyt đ ngh vay vn ca khách hàng.
Mt khác, QTTD còn là c s đ kim soát tin trình cp tín dng và đ điu
chnh chính sách cho vay phù hp vi yêu cu thc tin.
1.3.2.1. Ni dung c bn ca quy trình tín dng
Bc 1: Lp h s vay vn
Bc này do cán b tín dng thc hin ngay sau khi tip xúc khách hàng. Nhìn
chung mt b h s vay vn cn phi thu thp các thông tin nh: Nng lc pháp lý,
nng lc hành vi dân s ca khách hàng; Kh nng s dng vn vay; Kh nng
hoàn tr n vay (vn vay + lãi).
Bc 2: Phân tích tín dng
Phân tích tín dng là xác đnh kh nng hin ti và tng lai ca khách hàng
trong vic s dng vn vay và hoàn tr n vay.
Mc tiêu phân tích:

 Tìm kim nhng tình hung có th xy ra dn đn ri ro cho ngân hàng, d đoán
kh nng khc phc nhng ri ro đó, d kin nhng bin pháp gim thiu ri ro
và hn ch tn tht cho ngân hàng.
 Phân tích tính chân tht ca nhng thông tin đã thu thp đc t phía khách
hàng trong bc 1, t đó nhn xét thái đ, thin chí ca khách hàng làm c s
cho vic ra quyt đnh cho vay.
Bc 3: Ra quyt đnh tín dng
Trong khâu này, ngân hàng s ra quyt đnh đng ý hoc t chi cho vay đi vi
mt h s vay vn ca khách hàng.
Khi ra quyt đnh, thng mc 2 sai lm c bn:
- 12 -
 ng ý cho vay vi mt khách hàng không tt.
 T chi cho vay vi mt khách hàng tt.
C 2 sai lm đu nh hng đn hot đng kinh doanh tín dng, thm chí sai
lm th 2 còn nh hng đn uy tín ca ngân hàng.
Bc 4: Gii ngân
 bc này, ngân hàng s tin hành phát tin cho khách hàng theo hn mc tín
dng đã ký kt trong hp đng tín dng.
Nguyên tc gii ngân: phi gn lin s vn đng tin t vi s vn đng hàng
hóa hoc dch v có liên quan, nhm kim tra mc đích s dng vn vay ca khách
hàng và đm bo kh nng thu n. Nhng đng thi cng phi to s thun li,
tránh gây phin hà cho công vic sn xut kinh doanh ca khách hàng.
Bc 5: Giám sát tín dng
Nhân viên tín dng thng xuyên kim tra vic s dng vn vay thc t ca
khách hàng, hin trng tài sn đm bo, tình hình tài chính ca khách hàng, đ
đm bo kh nng thu n.
Bc 6: Thanh lý hp đng tín dng
1.3.2.2. Qun lý danh mc cho vay
Danh mc (Portfolio) bao gm nhng tài sn thuc s hu ca mt t chc hoc
ca mt ngi và đc qun lý chung nhm đn các mc tiêu đu t c th.

Qun lý danh mc bao gm nhng k nng lãnh đo cn thit đ áp dng các
nguyên tc bt buc nhm có đc mt danh mc cho vay đem li li nhun n
đnh cho ngân hàng.
 Phng pháp tip cn đi vi hot đng qun lý danh mc cho vay
 Phng pháp qun lý danh mc ngu nhiên: Danh mc cho vay s đc to ra
hoc tp hp mt cách ngu nhiên. Ngân hàng chp nhn và phê duyt tng
khon cho vay đn l và nhng khon cho vay này s chu tác đng ca các chu
k kinh t không d báo trc đc. S dng phng pháp này yêu cu đn
gin hn trong công tác qun lý đ thc hin và đt đc các mc tiêu trong
ngn hn. Tuy nhiên, nhà qun tr cn phi lu ý mt s vn đ:
- 13 -
 Ch có th phát hin ra tình trng tp trung tín dng sau khi điu này đã xy ra
trên thc t;
 Kinh t đa phng hay khu vc tng trng mnh có th che đy các vn đ
ca mt danh mc đang phát trin;
 Khi kinh t đa phng hay khu vc b suy thoái thì thc trng danh mc kém và
có mc ri ro tp trung tín dng cao mi đc bc l và danh mc cho vay
chính là tm gng phn chiu th trng rng ln hn ch không ch  mt s
ni mà t chc cho vay đã chc chn có nhng th mnh nht đnh.
 Phng pháp qun lý danh mc theo k hoch:
 Ngân hàng t xây dng mt phng thc (h thng) đ to ra mt danh mc cho
vay theo k hoch vi nhng kt qu có th d báo đc;
 Ngân hàng tin hành kim tra, đa dng hóa và hn ch ri ro tp trung tín dng;
 Ngân hàng s dng h thng thông tin điu hành nh là mt công c thng
xuyên.
 S cn thit đa dng hóa danh mc cho vay
Lý thuyt qun lý danh mc hin đi cho rng có th hn ch, gim bt ri ro
(hay mc đ bin đng) ca danh mc đu t thông qua quá trình đa dng hóa. Lý
thuyt này da trên gi đnh là ch có hai loi ri ro c bn, đó là ri ro h thng và
ri ro không mang tính h thng.

Ri ro mang tính h thng (hay ri ro th trng) th hin mc đ bin đng ca
mt loi chng khoán hay ca mt danh mc đu t theo bin đng chung ca th
trng. Yu t ri ro h thng đo lng mc đ bin đng tng đi ca mt chng
khoán hay mt danh mc đu t so vi th trng nói chung. Do vy, mc tiêu ca
công tác phân tích là nhm xác đnh xem mt loi tài sn, hay mt danh mc, s có
tính cht n đnh nhiu hn, ít hn hay ging nh th trng. H s “Beta” là công
c s dng đ đo lng mc đ bin đng tng đi ca mt loi tài sn hay danh
mc so vi th trng. Ri ro không mang tính h thng là ri ro xy ra “bin c”
nh hng đn mt công ty đn l, ví d nh thay đi trong b máy qun lý, đi th
cnh tranh mi hoc công ngh mi hoc có ha hon ti mt c s sn xut ca
- 14 -
công ty.
Lý thuyt v đa dng hóa đm bo rng nhng ri ro không mang tính h thng
nh vy s đc hn ch rt nhiu bng cách phân tán ri ro đó trên mt s lng
đ ln các tài sn không ràng buc vi nhau. Lý thuyt này cng khng đnh là
không th hn ch đc ri ro h thng nu ch thc hin đa dng hóa. Nh vy,
thông qua vic đa dng hóa, ri ro (đ bin đng) ca toàn b danh mc đu t s ít
hn so vi ri ro (đ bin đng) ca tng loi chng khoán (khon cho vay) nh
gim bt đc ri ro không mang tính h thng.
Vic đa dng hóa đòi hi phi phân loi toàn b danh mc (các khon cho vay)
theo nhng tiêu chí khác nhau. Quá trình này buc ngân hàng phi đa ra đc mt
bc tranh toàn cnh v danh mc đu t và v th trng, Quá trình này cng
khuyn khích vic tho lun k càng. Sau khi đã phân chia danh mc đu t thành
nhng nhóm thích hp thì ngân hàng s có th đánh giá mc đ đa dng thc s ca
danh mc đu t đó. Quá trình này h tr cho vic xác đnh ri ro h thng trong
danh mc đu t.
 H thng phân loi các khon cho vay
Vic phân loi bao gm sp xp tng khon cho vay đn l theo nhng tiêu chí
xác đnh, ví d nh phân ngành kinh t, khu vc đa lý, hay loi hình sn phm cho
vay (ngn hn hay dài hn). Phân loi các khon cho vay đc coi là điu kin tiên

quyt đ trin khai mt chng trình đa dng hóa. Mc dù rt nhiu ngân hàng s
dng mt h thng sp xp theo ngành đã chun hóa đ phân loi các khon cho
vay ca mình (theo ngành kinh t), nhng cng cn xác đnh xem nu ch phân loi
da trên các tiêu chí ngành kinh t chun hóa thì có đy đ hay không, vic qun lý
nhp liu có chính xác không? Ngoài ra, trong quá trình phân loi danh mc đu t,
ngi qun lý cng thng nhn thy rng h thng thông tin ca ngân hàng mình
còn cha đy đ và cn đc nâng cp.
1.4. Hiu qu qun tr tín dng ca NHTM
Hiu qu qun tr hot đng tín dng ngân hàng chính là kt qu mang li do
thc hin các hành vi, bin pháp qun lý trong hot đng cho vay nhm đt đc