B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j
TRN NHT MINH
CHIN LC MARKETING XUT KHU
THY SN CA TNG CÔNG TY THY
SN VIT NAM VÀO TH TRNG HOA
K GIAI ON 2010-2015
Chuyên ngành: Ngoi thng
Mã s: 60.34.10
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN: GS.TS NGUYN ÔNG PHONG
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2010
MC LC
Mc Lc
Danh mc các t vi
t t
t
Ph
n m đ
u
CHNG 1 Trang
TNG QUAN LÝ THUYT CHIN LC MARKETING XUT KHU
1.1 /. MARKETING XUT KHU
1
1.2/. CHIN LC MARKETING XUT KHU
2
1.2.1/. Khái nim v
chi
n lc Marketin
g
1.2.2/. Chi
n lc Marketing xu
t kh
u
3
1.3/. QUY TRÌNH CHIN LC MARKETING XUT KHU
3
1.3.1/. Phân tích môi trng Marketing xu
t kh
u
1.3.2/. Phân tích kh nng xu
t kkh
u
5
1.3.3/. Nghiên cu th t
r
ng xu
t kh
u
6
1.3.4/. Phát tri
n th t
r
ng xu
t kh
u mc tiê
u
7
1.3.5/. La chn p
h
ng t
h
c xâm nhp cho th t
r
ng xu
t kh
u
9
1.3.6/. Xây
d
ng chi
n lc Marketing xu
t kh
u h
n hp
13
1.4/. NGHIÊN CU KINH NGHIM MARKETING XUT KHU CA
MT VÀI CÔNG TY TRÊN TH GII
18
CHNG 2
THC TRNG HOT NG MARKETING XUT KHU THY SN 22
CA TCTTSVN VÀO TH TRNG HOA K
2.1/. GII THIU CHUNG V TNG CÔNG TY THY SN VIT NAM
22
2.1.1/. Vài nét v
T
ng Công Ty Thy sn Vit Na
m
2.1.2/. T
chc qun lý sn xu
t kinh doanh ca TCTTSV
N
2.1.3/. Tình hình sn xut và XK thy sn giai đan t 2004 đn nm 2008 24
2.2/. TÌNH HÌNH SN XUT, KHAI THÁC, TIÊU TH THY SN
26
2.2.1/. Tình hình sn xu
t và khai thác T
h
y sn ca Hoa K
2.2.2/. Tình hình tiêu th thy sn t
r
ên th t
r
ng Hoa K
29
2.2.3/. Tình hình xu
t kh
u Thy sn ca TCTTSVN
v
ào th t
r
ng Hoa K
31
2.2.3.1/. Kh
i lng & kim ngch XK Thy sn ca TCTTSVN
v
ào Hoa
K
2.2.3.2/.C c
u mt hàng x
u
t kh
u thy sn ca TCTTSVN
v
ào Hoa
K
33
2.2.3.3/.Tình hình Thy sn ca Vit Nam
v
à TCTTSVN b cnh báo ti Hoa K
35
2.3/. PHÂN TÍCH ÁNH GIÁ MÔI TRNG MARKETING CA
XUT NHP KHU THY SN
39
2.3.1/. Môi trng v mô
2.3.2/. Môi trng vi mô
40
2.4/. NGHIÊN CU CÁC DOANH NGHIP XUT KHU THY SN
VÀO TH TRNG HOA K
42
2.4.1/. Nghiên cu th t
r
ng xu
t kh
u (đim mnh, đim yu, c hi, nguy c)
2.4.2/. Sn ph
m, thng hi
u
51
2.4.3/. nh giá sn ph
m
54
2.4.4/. Phân ph
i sn ph
m xu
t kh
u
56
2.4.5/. Xúc ti
n sn ph
m xu
t kh
u
57
2.5/. PHÂN TÍCH SWOT CHO HAT NG XUT NHP KHU
THY SN CA TNG CÔNG TY THY SN VIT NAM
60
2.5.1/. i
m mnh
2.5.2/. i
m y
u
63
2.5.3/. C hi
68
2.5.4/. Nguy c
69
K
t lun Chng 2
71
CHNG 3
CHIN LC MARKETING XUT KHU THY SN CA TCTTSVN 72
VÀO TH TRNG HOA K GIAI AN 2010-2015
3.1/. PHÂN KHÚC TH TRNG, CHN TH TRNG MC TIÊU,
NH V SN PHM, XÂY DNG THNG HIU
72
3.1.1/. Phân khúc th t
r
ng
3.1.2/. Chn th t
r
ng mc tiê
u
73
3.1.3/. Khách hàng
m
c tiê
u
74
3.1.4/. nh v sn ph
m
3.1.5/. Xây
d
ng t
h
ng hi
u
75
3.2/. CHIN LC MARKETING XUT KHU SN PHM THY SN
CHO TCTTSVN
76
3.2.1/. Chi
n lc sn ph
m ca thy sn xu
t kh
u
3.2.2/. Chi
n lc giá cho sn ph
m thy sn xu
t kh
u
78
3.2.3/. Chi
n lc phân ph
i sn ph
m ca thy sn xu
t kh
u
79
3.2.4/. Chi
n lc xúc ti
n
80
3.3/. GII PHÁP V T CHC VÀ HAT NG B PHN MARKETING
CA TCTTSVN
81
3.3.1/. Thc trng b phn marketing hin na
y
3.3.2/. Gii pháp t
chc b phn Marketin
g
82
3.3.3/. C c
u phòng Marketin
g
83
3.3.4/. Nhim v ca p
h
òng Marketin
g
3.4/. MT S KIN NGH
84
3.4.1/. Ki
n ngh đ
i vi N
h
à nc
3.4.2/. Ki
n ngh đ
i vi B Nông Nghi
p
& Phát Nông Thô
n
85
3.4.3/. Ki
n ngh đ
i vi T
ng Công Ty Thy Sn Vit Na
m
3.4.4/. Ki
n ngh đ
i vi các Công ty t
h
ành viê
n
86
KT LUN
87
Tài liu tham kho
Ph lc s 1 - Bng câu hi điu tra
Ph lc s 2 - Bng kt qu kho sát DN xut khu thy sn vào th trng Hoa K
Ph lc s 3 - Biu đ
Ph lc s 4 - Danh sách các Cty XNK TS vào Hoa K tham gia tr li bng câu hi điu tra
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
Phn ting Anh
1. DOC: Department of Commerce (B Thng mi Hoa K)
2. FDA: Food and Drug Administration (C quan thc phm và dc phm
Hoa K)
3. FAO: Food and Agriculture Organization (T chc Nông lng th gii)
4. GAP: Good Aquaculuture Practices (Quy tc thc hành nuôi tt)
5. GMP: Good Manufacture Practices (Quy tc thc hành sn xut tt)
6. GDP: Gross Domestic Products (Tng sn phm quc ni)
7. HACCP: Hazard Analysis Critical Control Point (Phân tích nguy c và kim
soát các khâu trng yu)
8. IQF: Individual Quickly Frozen (ông ri)
9. ISO: International Standardlization Organization (T chc tiêu chun hóa
quc t)
10. Lbs: pounds (n v đo trng lng ca M, 1 lb = 0,454 kg)
11. NAFIQUAVED: The National Fisheries Quality Assurance and Veterinary
Directorate (Cc qun lý cht lng, an toàn v sinh và thú y thy sn Vit
Nam)
12. NMFS: National Marine Fisheries Service (C quan qun lý ngành bin
quc gia M)
13. ODA: Official Development Assistance (Vn h tr phát trin chính thc)
14. SQF: Safe Quality Food (H thng qun lý cht lng và v sinh an toàn)
15. SPS: Sanitary and Phytosanitary (Rào cn v sinh an toàn thc phm)
16. SSOP: Sanitation Standard Operating Procedures (Quy phm v sinh)
17. TBT: Technical Barriers to Trade (Rào cn k thut)
18. WTO: World Trade Organization (T chc thng mi Th gii)
Phn Ting Vit
1. ATVSTP: An toàn v sinh thc phm 6. NK: Nhp khu
2. DN: Doanh nghip 7. XN: Xí nghip
3. GT: Gía tr 8. XK: Xut khu
4. KL: Khi lng 9. VN: Vit Nam
5. SP: Sn phm
PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Marketing là mt hot đng không nhng cn thit mà còn đóng vai trò
quyt đnh cho s tn ti và phát trin ca mt doanh nghip. Ngày nay các
nc phát trin và đang phát trin, các doanh nghip luôn đt hot đng
marketing gi vai trò trng tâm trong công ty. Tuy nhiên, vi nhiu lý do
khác nhau, hot đng marketing vn cha đc nhn thc đy đ và quan tâm
đúng mc, các doanh nghip Nhà nc ti Vit Nam nói chung và
TCTTSVN nói riêng.
Vit Nam là quc gia có b bin tng đi dài, ngun li thy sn đa
dng và phong phú, có điu kin t nhiên rt thun li cho phát trin nuôi
trng và khai thác thy hi sn. Vùng bin ca Vit Nam có trên 2.000 loài cá
khác nhau, trong đó có nhiu loi có giá tr kinh t cao và đc đánh giá là
vùng bin có tr lng thy sn ln, đ kh nng đm bo cho vic khai thác
bn vng 1,7 triu tn cá các loi hàng nm và nhiu loài khác.
Thy sn là mt trong nhng mt hàng xut khu mi nhn ca Vit
Nam, và ngành thy sn cng đc Nhà nc u tiên to điu kin khuyn
khích xut khu.
Xut khu thy sn trong nhiu nm lin luôn tng trng mc cao,
tc đ tng trng bình quân hàng nm trên 17%. Tuy nhiên, kinh nghim
trong hot đng marketing quc t ca hu ht ca các DN ca Vit Nam là
còn yu. Do vy, xut khu thy sn ca Vit Nam cng cha tht s có hiu
qu, cha mang tính bn vng và còn tim n nhiu ri ro.
TCTTSVN là mt trong nhng doanh nghip đu tiên ca Vit Nam
đc Chính ph giao nhim v phát trin nuôi trng, ch bin và cng là đn
v đu tiên đc quyn đm nhn trách nhim xut khu thy san. Tuy vy, cho
ti thi đim hin nay TCTTSVN cng cha có mt chin lc xut khu
thy sn thc s hiu qu.
i
Vì nhng lý do trên mt nhu cu bc xúc là cn phi có mt chin lc
Marketing hu hiu cho xut khu thy sn ca Vit Nam nói chung và cho
TCTTSVN nói riêng.
Xut phát t nhng nhn đnh trên, tác gi quyt đnh chn đ tài là:
Chin lc Marketing xut khu thy sn ca TCTTSVN vào th trng
Hoa K.
2. Mc tiêu ca lun vn
Da trên c s phân tích tình hình khai thác, nuôi trng và hot đng
kinh doanh xut nhp khu thy sn trong thi gian qua. Và da trên các ý
kin thu thp ca nhng chuyên gia trong lnh vc xut khu thy sn vào th
trng Hoa K, t đó đ xut mt chin lc marketing xut khu hu hiu
cho xut khu thy sn ca TCTTSVN vào th trng này
3.i tng và phm vi nghiên cu ca lun vn
Ü i tng nghiên cu: Là hot đng marketing xut khu sn phm
thy sn ca TCTTSVN.
Ü Phm vi nghiên cu: Nghiên c thc trng hot đng xut khu sn
phm thy sn ca TCTTSVN, và mt s doanh nghip xut khu vào
th trng Hoa K trong thi gian qua; s liu th cp đc thu thp
ch yu t hot đng kinh doanh xut khu giai đon 2004 đn nm
2008 và đ xut chin lc marketing xut khu đc ng dng cho
giai đon t nm 2010 đn nm 2015.
4. Phng hng nghiên cu, quy trình, thit k mu nghiên cu
Ü Phng pháp nghiên cu: Phng páh nghiên cu đc tin
hành theo 2 giai đon: giai đon 1 là nghiên cu đnh tính, giai đon 2 là
nghiên cu đnh lng.
Ü Nghiên cu đnh tính: Giai đon này đc xem là nghiên cu s
b theo phng pháp đnh tính thông qua trao đi, tho lun trc tip vi
các chuyên giai trong lnh vc xut khu thy sn. Tho lun da trên
nhng câu hi đc chun b trc. Bc này nhm khám phá, điu chnh
và b sung các yu t trong bng câu hi cho phù hp vi thang đo.
ii
Kt qu nghiên cu này s đc ghi nhn, tng hp, và là c s
cho vic thit k bng câu hi s dng chính thc trong nghiên cu đnh
lng.
Phng pháp đnh lng: Phng pháp đnh lng đc tin hành
trc tip thông qua bng câu hi kho sát thu thp ý kin ca các doanh
nghip xut khu thy sn vào th trng Hoa K (ph lc s 1). Các
thông tin đc thu thp thông qua nghiên cu đnh lng đc x lý bng
phn mm SPSS đ phân tích các yu t thng kê c bn.
Ü Qui trình nghiên cu
t vn đ
Mc tiêu nghiên cu
Lý thuyt chin lc Marketing xut khu
Thu thp thông tin s cp Thu thp thông tin th cp
Phân tích SWOT
Phân khúc th trng, chn th trng mc tiêu,
đ
nh v
sn
p
h
m
Gii pháp và kin ngh
Chin lc Marketing xut khu
iii
Ü Thit k mu nghiên cu
Tin hành kho sát thu thp thông tin nhm đm bo tính đi din
cho các loi hình doanh nghip, tiêu thc mu đc phân la chn theo
ba loi hình là (1) Doanh nghip nhà nc, (2) Doanh nghip ngoài nhà
nc, (3) Doanh nghip có vn đu t nc ngoài. S doanh nghip
nghiên cu là 122 DN, mu thc đc nghiên cu là 122 mu, sau khi
thu thp có 22 mu b loi b do có mt vài câu hi không tr li hoc
b b trng. Kích thc mu cui cùng thu đc là n=100, đt t l là
82%.
Ü Thông tin nghiên cu
- Thông tin th cp: Thông tin thu thp t b Nông nghip &
PTNT, Tng cc Thng kê, các báo cáo hot đng kinh doanh ca
TCTTSVN giai đon t nm 2004 đn nm 2008, Tp chí Thy sn,
internet, website ca Vasep, website ca Fao,…
- Thông tin s cp: Thu thp ý kin t 100 doanh nghip xut khu
vào th trng Hoa K.
5. Kt cu ca lun vn
Ü Chng 1: Tng quan lý thuyt chin lc marketing xut khu
Chng này trình bày lý thuyt v marketing xut khu, chin
lc Marketing xut khu, quy trình chin lc Marketing xut khu và
nghiên cu kinh nghim Marketing xut khu ca mt vài công ty trên
th gii
Ü Chng 2: Tình hình sn xut, khai thác, tiêu th và thc trng hot
đng Marketing xut khu ca TCTTSVN vào th trng Hoa K.
Phn th nht: Gii thiu chung v TCTTSVN.
Phn th hai: Nêu tình hình sn xut, khai thác, tiêu th thy
sn trên th trng Hoa K và thc trng xut khu thy sn ca
TCTTSVN trong thi gian qua.
iv
v
Phn th ba: Phân tích đánh giá môi trng marketing ca xut
nhp khu thy sn vào th trng Hoa K.
Phn th t: Nghiên cu các doanh nghip xut khu thy sn
ca Vit Nam vào th trng Hoa K.
Phn th nm: Phân tích SWOT (đim mnh, đim yu, c hi,
nguy c) cho hot đng xut nhp khu thy sn ca TCTTSVN.
Ü Chng 3: Chin lwc Marketing xut khu cho sn phm thy sn ca
Tng Công ty Thy Sn Vit Nam vào th trng Hoa K.
Phn th nht: Phân khúc th trng, chn th trng mc tiêu,
khách hàng mc tiêu, đnh v sn phm, xây dng thng hiu
Phn th hai: Chin lc Marketing xut khu sn phm thy
sn cho TCTTSVN.
Phn th ba: Gii pháp v t chc và hot đng ca b phn
Marketing ca TCTTSVN
Phn th cui: Mt s kin ngh
CHNG 1
TNG QUAN LÝ THUYT CHIN LC
MARKETING XUT KHU
1.1 /. MARKETING XUT KHU
Ü Marketing: Marketing đc đnh ngha bng nhiu cách và nhiu
tác gi khác nhau nhng đây ta ch gii hn theo quan đim DN nh sau:
“Marketing là cu ni gia hai chc nng c bn: sn xut và tiêu th“.
Theo Philip Kotler: “Marketing là hot đng ca con ngi hng ti
vic tha mãn nhu cu và c mun thông qua các tuyn trình trao đi”.
Ü Marketing quc t: Marketing quc t ch khác vi khái nim v
Marketing ch “hàng hóa dch v đc tip th ra khi phm vi biên gii
ca mt Quc gia”. Dù s khác bit này không ln lm nhng li có ý ngha
thay đi quan trng trong cách qun tr Marketing, cách gii quyt các tr
ngi ca Marketing, thành lp các chính sách, k c vic thc hin các chính
sách này. Marketing quc t có các cp đ khác nhau đc trình bày nh sau:
* Marketing xut khu (Export Marketing)
* Marketing ti nc s ti (The Foreign Marketing)
* Marketing đa quc gia (Multinational Marketing)
* Marketing toàn cu (Global Marketing)
đây ta ch nghiên cu v Marketing xut khu và có khái nim nh sau:
Ü Marketing xut khu: Là hot đng marketing nhm giúp các
doanh nghip xut khu sn phm ra th trng nc ngoài. Nh vy,
marketing xut khu khác marketing ni đa bi nhà marketing xut khu phi
nghiên cu các nn kinh t mi, k c chính tr, lut pháp, môi trng vn hóa
– xã hi đu khác vi các điu kin, môi trng trong nc. iu này buc
1
doanh nghip phi thay đi chng trình marketing thích ng vi nhng môi
trng mi đ sn phm có th thâm nhp đc vào th trng nc ngoài.
(ngun: Vern TERPSTRA (1998). International dimension of Marketing – Second edition.
University of Michigan).
1.2/. CHIN LC MARKETING XUT KHU
1.2.1/. Khái nim v chin lc Marketing:
Theo tin s Wiliiams Perreaut thì “Chin lc Marketing là phi ch
ra th trng mc tiêu và Marketing Mix có liên quan đn th trng này. Nó
phi là mt bc tranh toàn cnh ch rõ công ty phi làm gì trong mt th
trng nào đó. Hai phn tng quan vi nhau bt buc phi có là:
(1) Th trng mc tiêu là mt nhóm khách hàng khá đng nht vi
nhau mà công ty đang mong mun lôi kéo, kêu gi.
(2) Marketing Mix là nhng bin c có th kim soát đc mà công ty
đt li vi nhau đ có th tha mãn nhóm mc tiêu này”.
Theo Philip Kotler, chin lc Marketing phi bt đu bng vic
nghiên cu thâm nhp th trng, vch ra nhng phân khúc th trng (S)
khác nhau vi nhng khách hàng có nhu cu khác nhau. Công ty phi la
chn th trng mc tiêu (T), la chn nhng phân khúc mà công ty có th
tha mãn nhu cu khách hàng mt cách tt nht. Trong tng phân khúc th
trng mc tiêu, công ty phi đnh v (P) đc sn phm sao cho nhng
khách hàng mc tiêu thy rõ đc s khác bit gia sn phm ca Công ty
vi sn phm ca đi th cnh tranh. STP biu trng cho t tng Marketing
mang tm chin lc ca công ty. Sau đó công ty s trin khai chin thut
Marketing Mix (MM), là s tng hp nhng quyt đnh v sn phm, giá,
phân phi, xúc tin. Sau cùng công ty s s dng các bin pháp kim soát đ
giám sát và đánh giá nhng kt qu đt đc và hoàn thin chin lc STP
cùng vi chin thut MM.
2
Theo tác gi, chin lc Marketing phi đi t s mng mà doanh
nghip đã la chn. S mng này s đc xem xét đánh giá t môi trng
bên trong và bên ngoài ca doanh nghip đ tìm ra đim mnh, đim yu, c
hi, nguy c (SWOT). T đó tìm ra đc phân khúc th trng (S) chn th
trng mc tiêu trong phân khúc đó (T) và đnh v (P) sn phm đ tha mãn
nhóm th trng mc tiêu này mc cao nht. Công ty s thc hin
Marketing Mix cho STP này đ to ra các gii pháp chin lc và kim tra
kim soát đ không ngng hoàn thin chin lc Marketing ca mình.
1.2.2/. Chin lc Marketing xut khu:
Chin lc Marketing xut khu là mt h thng nhng quan đim mc
tiêu đnh hng, nhng phng thc thâm nhp th trng trong chin lc
Marketing ca doanh nghip nhm đa sn phm thâm nhp có hiu qu
vng chc th trng th gii. Là tp con ca chin lc Marketing, chin
lc Marketing xut khu cng phi tuân theo nhng nguyên tc chung ca
chin lc Marketing. Tuy nhiên vic phân khúc th trng và la chn th
trng mc tiêu là nc ngoài nên cn nghiên cu các yu t vn hóa,
chính tr, xã hi, tài chính đ la chn th trng không đi lch vi mc tiêu
xut khu ca doanh nghip.
Ngoài ra do chin lc Markting xut khu còn chu tác đng bi các
nhân t khách quan ca nc s ti. Vì vy doanh nghip phi la chn
phng thc thâm nhp và chin lc Marketing Mix cho phù hp vi tng
quc gia và tng giai đon c th ch không th có mt chin lc chung cho
toàn th trng quc t.
1.3/. QUY TRÌNH CHIN LC MARKETING XUT KHU
1.3.1/. Phân tích môi trng Marketing xut khu
Ü Phân tích các thông tin c bn nh: Din tích, dân s, chng tc,
tôn giáo, đ tui, tc đ phát trin trung bình hàng nm, các vùng và các
3
trung tâm công nghip thng mi quang trng, đa lý, khí hu, truyn thng,
tp quán, hin pháp, trách nhim ca chính ph trung ng và đa phng,
Ü Môi trng kinh t: Tình hình sn xut và sn lng ca quc gia
v tng mt hàng c th, ch tiêu GNP và GDP/đu ngi,
Ü Tài chính: T giá hi đoái, đng tin báo giá, h thng ngân hàng,
tình hình lm phát, h thng thông tin liên lc, h thng giao thông,…
Ü C s h tng thng mi: Bán buôn, bán l, công ty qung cáo,
hi ch, t chc t vn, nghiên cu Marketing.
Ü Môi trng chính tr và pháp lut: Tình hình chính tr n đnh
hay không n đnh, mc đ kim soát ca chính ph v xut nhp khu và các
mt có liên quan, các điu c quc t mà quc gia đó đã ký kt, hàng rào
thu quan, h thng lut pháp chi phi trc tip trong kinh doanh.
Ü Môi trng vn hoá - xã hi: S khác bit v vn hóa s nh
hng đn hành vi thái đ ca khách hàng. Vì vy các chin lc sn phm,
qung cáo, phân phi phi xem xét yu t vn hóa ca quc gia mà công ty
thâm nhp. Nói cách khác vn hóa là mt bin s môi trng nh hng đn
mi hot đng ca Marketing, đc đim vn hóa - xã hi khác nhau các
nc thng đc th hin các mt nh quan nim v thi gian, không
gian, ngôn ng, tôn giáo,… S khác bit v ngôn ng có nh hng đi vi
nhiu quyt đnh thông tin trong marketing.
Hiu rõ nhng nét đc trng ca tng nn vn hóa là c s đ to nên
sn phm phù hp vi nhu cu và ch đng trong đàm phán kinh doanh.
Ü Môi trng cnh tranh:
- Các công ty khi thâm nhp mt th trng quc gia nào đó cn nghiên
cu: Hình thc cnh tranh v sn phm có th din ra ti nc s ti.
- Phân tích lc lng cnh tranh: i th cnh tranh chính, mc tiêu ca
h, phân tích đim mnh, đim yu, c hi, đe da ca đi th cnh tranh.
4
- Chin lc kinh doanh ca đi th cnh tranh,
Trên c s nghiên cu môi trng cnh tranh, các công ty s hoch đnh
chin lc marketing, chin lc cnh tranh mt cách phù hp.
T nhng yu t đã đc phân tích trong môi trng Marketing xut
khu ta có th nhn dng c hi, nguy c cho hot đng xut khu nh sau:
* C hi: các yu t v dân s, GDP, tc đ phát trin trung bình hàng
nm, tình hình sn xut ca th trng trong nc, cu và cung ca sn phm
ti th trng s ti s to c hi cho th trng XK v chin lc sn phm
và giá. Các yu t v tài chính, c s h tng, vn hóa - xã hi, chính tr, đa
lý,… m ra nhng c hi hi mi cho chin lc phân phi và xúc tin.
* Nguy c: phân tích môi trng xut khu vi nhng c hi li ch ra
nguy c v các đi th xut khu cnh tranh. Nhng u đãi v thng mi,
thu ca nc s ti s làm kh nng cnh tranh v giá s gim, sc tiêu th
sn phm xut khu đi vi doanh nghip s kém hn.
1.3.2/. Phân tích kh nng xut khu
* im mnh: thc hin chin lc Marketing xut khu doanh
nghip phi tr li đc câu hi là ti sao phi tham gia vào th trng quc
t? Kh nng sn xut ca DN có đáp ng đc yêu cu xut khu không?
Tham gia vào th trng quc t DN s tìm thy nhng thun li sau:
- M rng đc th trng tiêu th, có th tiêu th sn phm d tha,
phân b hiu qu ngun lc, h thp giá thành sn phm, nâng cao li nhun
và tng kh nng cnh tranh cho sn phm.
- M rng chu k sng ca sn phm, gim đc ri ro, nâng cao hiu
bit v cnh tranh quc t.
- c vng ca các nhà lãnh đo, c đông đu mun Công ty ca h
tham gia thng mi quc t.
5
* im yu: Tuy nhiên hot đng xut khu cng có nhng đim yu
nht đnh mà DN phi đi đu khi mun thâm nhp th trng quc t:
- Giá c xut khu s có kh nng cao hn giá sn xut ni đa do
ngoài giá thành sn phm, giá bán còn phi gánh chu chi phí vn chuyn,
thu nhp khu và các chi phí khác phát sinh trong quá trình xut khu.
- i th cnh tranh rt nhiu và đa dng, có th đi th là nhng nhà
xut khu nh mình và cng có th là đi th ti nc s ti.
- Khách hàng mc tiêu cho chin lc Marketing xut khu có th là
gii trung gian, các Công ty phng tin phân phi, các trung gian tài chính
hoc các khách hàng trc tip. Các nhóm này rt khác nhau do đó các chính
sách Marketing cng phi khác nhau.
1.3.3/. Nghiên cu th trng xut khu
Th trng xut khu ca doanh nghip là nhng khách hàng quc t
tim nng ca doanh nghip đó. Nghiên cu th trng xut khu là mt quá
trình thu thp tài liu và các thông tin v th trng, so sánh và phân tích các
thông tin đó, rút ra kt lun v xu hng bin đng ca th trng th gii
trong tng ngành hàng, nhóm hàng nhm to c s đ xây dng các chin
lc Marketing xut khu, Marketing quc t ca tng DN. C th phi
nghiên cu: Các thông tin v mô v quc gia, môi trng chính tr, xã hi.
- Thu thp thông tin chính xác, đy đ, kp thi v tình hình th trng
rút ra đc s vn đng ca th trng, d báo đc dung lng ca th
trng, mc bin đng ca giá c, chi phí vn chuyn, t đó xác đnh đc th
trng mc tiêu, sn phm mc tiêu và khách hàng mc tiêu.
Thông tin v các chính sách tác đng đn xut nhp khu:
Ü Chính sách ngoi thng, chính sách v xut nhp khu ca quc
gia mà doanh nghip d kin xut khu hàng hóa; nhng rào cn thng mi,
6
rào cn k thut; các thông l liên quan đn hàng hi, bo him, các điu kin
thng mi
(INCOTERMS).
Ü Th tc hi quan, thu xut nhp khu, lut đu t nc ngoài,
nghiên cu tha c quc t mà quc gia đó đã và s tham gia, các chính sách
xut khu tng loi hàng hóa thông quan quota xut nhp khu, t đó đánh
giá vai trò nhà nc trong hot đng ngoi thng.
Nghiên cu nhng điu kin h tr, chính sách khuyn khích, to điu
kin ca chính ph nc ngoài, các vn bn pháp lut:
Ü Ngày nay các chính sách và chng trình ca chính ph nhm ym
tr xut khu là yu t ngày mt quan trng trong môi trng quc t. Ngay
c nhng doanh nghip nh, kh nng cnh tranh kém cng có th thu li nh
nhng hot đng ym tr, khuyn khích ca chính ph.
Ü Mi quc gia li có các qui đnh v các tiêu chun v sinh, an toàn,
cht lng sn phm khác nhau. Ngoài ra còn các yêu cu v môi trng, đây
là tiêu chun mà mt s quc gia thi gian gn đây yêu cu cao đi vi sn
phm nhp khu.
Ü Cn nghiên cu v các điu lut chi phi hot đng qung cáo,
khuyn mãi,… cng nh vn hóa nc s ti đ có nhng chin lc qung
cáo cho phù hp.
Ü Yu t cui cùng và rt quan trng mà các nhà xut khu phi
nghiên cu đó là tình hình chính tr ti nc s ti. iu này s nh hng
trc tip đn tt c các yu t trên.
1.3.4/. Phát trin th trng xut khu mc tiêu
1.3.4.1/. Phân khúc th trng:
Phân khúc th trng sn phm quc t cng nh phân khúc th trng
trong chin lc Marketing Mix. Theo Philip Kotler, th trng cng phi
7
đc phân chia thành nhng nhóm ngi mua khác bit nhau, nhng nhóm
này cng cn đn nhng phi thc tip th hay sn phm khác bit.
Do th trng quc t cn phân khúc rt khác nhau, t nhu cu, ngun
tài chính, đa phng c trú, thái đ mua sm, thói quen mua sm, và tt c
nhng đim khác bit này đu tim n mt khúc th trng mi và phi có
nhng chng trình tip th riêng cho nhng phân khúc th trng này.
Thông thng ngi ta thng dùng nhng bin c sau đ phân khúc
th trng nói chung và cho sn phm xut khu nói riêng:
Ü Khu vc đa lý, dân s, tâm lý tiêu dung, cách ng x,…
Nhìn chung có nhiu cách đ phân khúc th trng, tuy nhiên không
phi mi cách phân khúc đu hu hiu. có th hu dng, các khúc tuyn
th trng phi có nhng đc đim sau:
̇ Tính đo lng đc: qui mô và mãi lc ca khúc tuyn đó.
̇ Tính tip cn đc: phi tip cn thc t đ có th phân chia và hiu
đc phân khúc đó mt cách thu đáo nht.
̇ Kh nng sinh li không.
̇ Tính kh thi.
1.3.4.2/. Xác đnh th trng mc tiêu:
Sau khi đã phân chia th trng thành nhng khúc khác nhau, vì do mi
quc gia có nhng nét đc thù khác nhau, các yêu cu v sn phm trên mi
khúc th trng cng khác nhau nên sn phm xut khu vào th trng đó
không th đáp ng ht. Do đó cn la chn mt th trng mc tiêu trng
đim đ có th đa sn phm cùng nhng phi thc tip th mt các hu hiu.
1.3.4.3/. nh v sn phm:
Vic la chn th trng trng đim giúp đnh rõ đc các hãng cnh
tranh và nhng kh nng đnh v trí cho sn phm ca công ty. Công ty s
điu nghiên v trí ca các đi th và quyt đnh s chim v trí tng t nh v
8
trí ca các đi th hay theo đui ch trng trên th trng. Nu v trí ca công
ty quá gn vi v trí ca đi th thì h phi tìm cách làm ni bt mình hn qua
nhng tính cht ca sn phm và nhng khác bit v giá c, cht lng mà
đây ta gi là đnh v sn phm khi thâm nhp th trng quc t.
Sau khi đã phân khúc th trng, xác đnh th trng và đnh v sn
phm thì doanh nghip phi quyt đnh la chn th trng.
1.3.5/. La chn phng thc xâm nhp cho th trng xut khu
1.3.5.1/. Tiêu chun lc chn:
Nhng nhân t nh hng đn vic la chn phng thc thâm nhp
th trng là:
- Môi trng kinh doanh: Gia các quc gia có nhng khác bit v
vn hóa, xã hi, chính tr, lut pháp, phong tc tp quán, thói quen tiêu
dung,… Do đó, đ sn phm ca doanh nghip có th thâm nhp thành công
nhng nc khác nhau, doanh nghip phi điu tra, xác đnh phng thc
thâm nhp sao cho phù hp vi điu kin c th ca môi trng kinh doanh
mi quc gia, phù hp vi bi cnh th trng mc tiêu.
- c đim ca h thng trung gian: Trung gian mi th trng s
tip ni cho doanh nghip đa hàng đn ngi tiêu dùng nc ngoài. Vì vy,
các doanh nghip cn nghiên cu đc đim và điu kin làm vic ca các
trung gian mi th trng. Các trung gian đó có th là nhà nhp khu, nhà
bán buôn, nhà bán l,…
- c đim ca sn phm: Tùy thuc vào đc đim ca sn phm mà
doanh nghip nên chn kênh phân phi cho thích hp. Vic la chn đó
thng da vào đc tính lý hóa ca sn phm.
̇ i vi sn phm d h hng, các doanh nghip nên chn phng
thc thâm nhp gn lin điu kin bo qun tt sn phm.
9
̇ i vi sn phm k thut cao phi có các kênh bán hàng chuyên và
có dch v sau bán hàng. Bi các sn phm này cn có s h tr đc lc ca
các chuyên viên k thut.
̇ i vi hàng cng knh cn hn ch s ln bc d trong quá trình
vn chuyn sn phm.
- c đim ca khách hàng: s lng khách hàng, s phân tán theo
vùng, li tc tp quán mua hàng, môi trng vn hóa mà h chu nh hng.
- Kh nng ca doanh nghip xut khu: là yu t bên trong ca
doanh nghip nh hng đn quyt đnh la chn phng thc thâm nhp th
trng. i vi các công ty đa quc gia trên th gii có tim lc mnh, có th
thc hin chin lc thâm nhp tng th trng khác nhau trên c s ch
đng la chn các phng thc thâm nhp theo kh nng ca doanh nghip.
Nu các yu t v môi trng, đc đim trung gian thun li, nhng kh nng
tài chính, t chc, ngun nhân lc, trình đ marketing, kh nng v cnh
tranh ca doanh nghip yu kém thì vic la chn phng thc thâm nhp s
gp nhiu khó khn. Vì vy, cùng kinh doanh mt sn phn, nhng phng
thc thâm nhp th trng th gii ca mi doanh nghip có th khác nhau.
1.3.5.1/. Các phng thc thâm nhp th trng bng con đng xut
khu:
thâm nhp th trng thông qua xut khu sn phm, các DN có th
la chn mt trong hai hình thc sau: Xut khu trc và xut khu gián tip.
(1) Hình thc xut khu trc tip (Direct Exporting):
Hình thc này đòi hi các doanh nghip phi t bán trc tip các sn
phm ca mình ra nc ngoài. Xut khu trc tip thích hp vi nhng doanh
nghip thông tho nghip v kinh doanh xut nhp khu, có kinh nghim trên
thng trng và nhãn hiu hàng hóa truyn thng ca doanh nghip đã tng
có mt trên th trng th gii.
10
u đim: Hình thc này thng đem li li nhun cao cho doanh
nghip nu các doanh nghip hiu r nhu cu ca th trng, th hiu khách
hàng,… giúp DN ch đng hn trong chin lc sn xut kinh doanh.
Nhc đim: Hình thc này có nhiu ri ro tht bi nu các doanh
nghip ít am hiu hoc không nm bt kp thi thông tin v th trng th gii
và đi th cnh tranh.
Các phng thc thâm nhp th trng
bng con đng xut khu
Xut khu trc tip Xut khu gián tip
Th trng th gii
Cty
qun
tr
xut
khu
Khách
hàng
ngoi
kiu
Nhà
y
thác
xut
khu
Nhà
môi
gii
xut
khu
Hãng
Buôn
Xut
Khu
Hình 1.2: Các hình thc thâm nhp th trng th gii
(2) Xut khu gián tip (Indirect Export)
Hình thc xut khu gián tip không đòi hi có s tip xúc trc tip
gia ngi mua nc ngoài và ngi sn xut trong nc. bán đc sn
phm ra nc ngoài, ngi sn xut phi nh vào t chc trung gian có chc
nng xut trc tip. Xut khu gián tip thng s dng ti các c s sn xut
có qui mô nh, cha đ điu kin XK trc tip, cha quen bit th trng,
khách hàng cha thông tho các nghip v kinh doanh xut nhp khu.
Các doanh nghip có th thc hin xut nhp khu gián tip thông qua
các hình thc sau đây:
11
Ü Công ty qun tr xut khu (Export Management Company - EMC)
Công ty qun tr xut khu (EMC) là công ty thc hin vic qun tr
xut khu cho công ty khác. Các nhà xut khu nh thng thiu kinh nghim
bán hàng hoc không đ kh nng v vn đ t chc các đn v xut khu
riêng, do đó h thng thông qua EMC đ xut khu sn phm.
Khuynh hng mi ca EMC hin nay, đc bit là nhng công ty quy
mô ln, là thng mua hàng trc tip t nhà sn xut và mang bán ra nc
ngoài đ kim li.
Nói chung, khi s dng EMC, vì các nhà sn xut xut khu ít có quan
h trc tip vi th trng, cho nên s thành công hay tht bi ca công tác
XK ph thuc rt nhiu vào cht lng dch v ca EMC mà h la chn.
Ü Khách hàng nc ngoài (Foreign Buyer)
ây là hình thc xut khu thông qua các nhân viên ca công ty nhp
khu nc ngoài. H là nhng ngi có hiu bit v điu kin cnh tranh v
th trng th gii. Khi thc hin hình thc này, các doanh nghip xut khu
cng cn phi tìm hiu k khách hàng đ thit lp mi quan h làm n bn
vng vi th trng nc ngoài.
Ü Nhà y thác xut khu (Export Commission House)
Nhng cá nhân hoc t chc đc y thác thng là đi din cho
nhng ngi mua nc ngoài c trú trên nc ca nhà xut khu. Nhà y
thác XK hành đng vì li ích ca ngi mua và ngi mua tr tin y thác.
Ü Môi gii xut khu (Export Broker)
Môi gii xut khu thc hin chc nng liên kt gia nhà xut khu và
nhà nhp khu. Ngi môi gii đc nhà xut khu y nhim và tr hoa hng
cho hot đng ca h. Ngi môi gii thng chuyên sâu vào mt s mt
hàng hay mt nhóm hàng nht đnh.
12
Ü Hãng buôn xut khu (Export Merchants)
Hãng buôn xut khu thng đóng ti nc XK và mua hàng ca ngi
ch bin hoc nhà sn xut, sau đó h tip tc thc hin các nghip v đ xut
khu và chu mi ri ro liên quan đn XK. Nh vy, các nhà sn xut thông
qua các hãng buôn xut khu đ thâm nhp th trng nc ngoài.
1.3.6/. Xây dng chin lc Marketing xut khu hn hp
1.3.6.1/. Chin lc sn phm:
Mun xác đnh chin lc cho mt sn phm thì trc ht cn phi
hiu sn phm đó thuc loi gì, bi vì mi loi sn phm khác nhau đòi hi có
mt chin lc khác nhau. Các doanh nghip cn da trên c s nghiên cu
th trng mc tiêu, kh nng ca DN, tin hành xây dng mt hàng xut
khu. Chin lc sn phm ca các DN cn hng đn các mi dung sau:
Tng nhanh t trng xut khu các sn phm ch bin có giá tr tng
thêm cao, giàu hàm lng công ngh, có li th cnh tranh.
To thêm sn phm ch lc mi đ tp trung đu t, hn ch và tin
ti chm dt xut khu tài nguyên thiên nhiên và nông sn cha qua ch bin.
Ci tin liên tc dòng sn phm hin hành s mang li cho khách
hàng mt hình nh tích cc v doanh nghip, th hin mi quan tâm ca
doanh nghip đn các phn hi và li ích ca khách hàng.
m bo cht lng đu đn và theo yêu cu ca hp đng XK,
qun lý cht lng đc thc hin cht ch mi khâu trong sut quá trình
sn xut nhm to lp nim tin ca khách hàng đi vi sn phm Vit Nam.
Thc hin tt các yêu cu v sn phm ca tng th trng: các tiêu
chun ca sn phm khi thâm nhp th trng, các h thng qun lý theo tiêu
chun quc t, các quy đnh v ghi nhãn cho sn phm.
óng gói, bao bì: Cn đm bo hai chc nng ca bao bì là bo v
và qung bá sn phm. Ni dung in trên bao bì phi theo đúng quy đnh ca
13
quc gia nhp khu và tiêu th. Nên trình bày đy đ gii thiu v sn phm,
công dng, cách tháo lp (nu có), cách bo qun, k c thông tin v ngun
gc nguyên vt liu, cht liu, thành phm,… đ to lòng tin, an tâm cho
ngi tiêu dùng cng nh đi tác nhp khu.
nh v tt sn phm th trng: Xây dng s đ đnh v sn phm
mt các khoa hc, không đnh v na vi, có chin lc truyn thông đ phc
v cho đnh v sn phm và đnh k nghiên cu khách hàng mc tiêu đ bit
xem h đánh giá v đnh v nh th nào, có đúng vi đnh v ca nhà XK.
1.3.6.2/. Chin lc v giá:
Trong cuc sng chúng ta hàng ngày thng xuyên phi đi din vi
giá c: Tin mua mt món hàng, tin thuê nhà, hc phí, tin khám cha bnh,
tin lng,…
Giá c đc xác đnh nh th nào? Trc đây giá c đc hai bên mua
bán xác đnh thông qua mt quá trình mc c vi nhau. Ngi bán thng
đa ra giá cao hn giá d đnh và ngi mua thng s tr giá thp hn qua
cuc thng lng, h s đi đn mt giá c hai bên đu chp thun.
Vic xác lp mt chin lc giá đúng đn s đm bo doanh nghip
kinh doanh có lãi và chim đc th trng.
DN cn áp dng nhun nhuyn các chin lc giá khác nhau, nh:
nh giá trên c s chi phí: Xut phát t chi phí đ đnh giá.
nh giá thâm nhp th trng: Giá đ thâm nhp th trng.
nh giá da trên chi phí cn biên: Chi phí cn biên là chi phí đc
tính cho sn phm xut khu, trong đó ch hch toán phn biu phí và chi phí
xut khu, còn đnh phí đc hch toán cho sn phm trong nc. Chin lc
giá da trên chi phí cn biên to điu kin cho doanh nghip có kh nng
cnh tranh trên th trng xut khu. Tuy vy, doanh nghip phi tính đn hn
ch ca chin lc này do các nc có th áp dng lut chng bán phá giá.
14
nh giá cao: c áp dng cho sn phm đc đáo, mi l, có tính
ngh thut cao.
Nên xây dng chính sách nhiu giá các điu kin giao hàng khác
nhau, cng đn khác nhau đ khách hàng d dàng la chn và giúp cho các b
phn đàm phán d dàng trong quyt đnh vi khách hàng.
1.3.6.3/. Chin lc phân phi:
Chin lc phân phi có vai trò quan trng trong hot đng Marketing.
Chin lc phân phi gii quyt vic chuyn đa sn phm đn ngi tiêu
dùng. Mt chin lc phân phi hp lý thun tin cho ngi mua s góp phn
cho sn phm lu thông thông sut, sn phm s d dàng, nhanh chóng đn
vi ngi mua. Doanh nghip s bán đc nhiu sn phm, tng sc cnh
tranh và góp phn chim lnh th trng cho sn phm.
Chin lc phân phi tt s là mt công c quan trng đ sn phm
xâm nhp vào th trng xa và mi l. Ngc li, nu chin lc phân phi
không hp lý thì quá trình lu thông s không thông sut, tn kém nhiu chi
phí, kt qu tiêu th không cao hoc có khi l mt c hi bán hàng.
Nhng doanh nghip xut khu ln có th thit lp chi nhánh bán hàng
xut khu hoc công ty bán hàng xut khu, hoc s dng các đi lý, nhà
phân phi nc ngoài đ bán sn phm xut khu.
i vi chính sách phân phi cho sn phm XK ta cn xác đnh quan
đim v kênh phân phi gia sn phm mình sn xut ra đn ngi tiêu dùng
cui cùng, th hin cu ni gia ngi bán và ngi tiêu dùng cui cùng.
Cu ni th nht là kênh phân phi sn phm trong nc. Thành viên
kênh phân phi sn phm trong nc bao gm: Nhà sn xut, công ty qun tr
xut khu, đi lý xut khu ca nhà sn xut, công ty quc t, t chc xut
khu trc tip ca công ty quc t, khách hàng nc ngoài, nhà y thác xut
15