Chiến lược phát triển của ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam giai đoạn 2010-2015

1

TRNG I HC KINH T TP.HCM
KHOA ÀO TO SAU I HC
v(w

LÊ NGUYÊN THIN

CHIN LC PHÁT TRIN CA NGÂN
HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
GIAI ON 2010 - 2015


LUN VN THC S KINH T
Chuyên Ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mã ngành: 60.34.05
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS NGUYN QUANG THU


2010
2



Li cam kt

Tôi xin cam đoan đây là công trình
nghiên cu khoa hc đc lp ca tôi. Các s
liu trong lun vn là trung thc và có
ngun gc c th, rõ ràng. Các kt qu ca

lun vn cha tng đc công b trong bt
c công trình khoa hc nào. Nu có sai sót
tôi xin chu hoàn toàn trách nhim trc
pháp lut.
Hc viên


Lê Nguyên Thin
3


ACB : Ngân hàng TMCP Á châu
AGRIBANK : Ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn
ATM : Máy rút tin t đng
BIDV : Ngân hàng u t và phát trin Vit nam
INCOMBANK : Ngân hàng Công thng
NHNN : Ngân hàng Nhà Nc
NHTM : Ngân Hàng Thng Mi
NHTMCP : Ngân hàng Thng Mi C Phn
NHTMQD : Ngân Hàng Thng Mi Quc Doanh
SACOMBANK : Ngân Hàng Thng Mi C Phn Sài Gòn Thng Tín
VIETCOMBANK : Ngân Hàng C Phn Ngoi Thng
SPDV : Sn phm dch v
TCTD : T chc tín dng

4

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Bng các ch vit tt
Mc lc
Danh mc các bng
Danh mc các hình
M U 1
CHNG 1: LÝ LUN TNG QUAN V QUN TR CHIN LC 4
1.1 Qun tr chin lc 4
1.2 Môi trng kinh doanh ca doanh nghip 11
1.3 Qui trình xây dng chin lc phát trin 13
1.4 im hn ch ca qui trình xây dng chin lc phát trin 19
Tóm tt chng 1 20
CHNG 2: PHÂN TÍCH MÔI TRNG KINH DOANH 22
2.l. Tng quan v NH đu t & phát trin VN 22
2.l.l. c đim kinh doanh ca BIDV 22
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh ca BIDV 23
2.2. Phân tích các yu t bên ngoài nh hng đn hot đng kinh doanh ca
BIDV 28
2.2.1. Các yu t tác đng t môi trng v mô 28
2.2.2. Các yu t tác đng t môi trng vi mô 35
2.2.3 Xác đnh c hi và thách thc cho BIDV 43
2.3. Phân tích các yu t môi trng ni b ca BIDV 45

2.3.1. Các yu ca môi trng ni b 45
2.3.2. Xác đnh đim mnh và yu ca BIDV 51
Tóm tt chng 2 53
CHNG 3: XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN BIDV GIAI
ON 2010 N 2015 54
5

3.1. Mc tiêu phát trin ca BIDV đn nm 2015 54
3.2. Xây dng và la chn chin lc phát trin BIDV đn 2015 55
3.2.1 C s đ xây dng chin lc 51
3.2.2 Hình thành các chin lc t ma trn SWOT 51
3.3 Gii pháp tng th cho chin lc 62
3.3.1 Nâng cao nng lc tài chính 62
3.3.2 Ngun nhân lc 65
3.3.3 Gii pháp v mng li và kênh phân phi 66
3.3.4 Gii pháp v công ngh 68
3.3.5 Gii pháp hoàn thin và phát trin sn phm dch v ngân hàng 69
3.3.6 Hoàn thin chính sách marketing 71
3.3.7 Nâng cao nng lc qun tr ri ro ca BIDV 73
3.4 Kin ngh 74
3.4.1 i vi Nhà nc 74
3.4.2 i vi Ngân hàng nhà nc 75
Kt lun chng 3 76
KT LUN 77
6

DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1 : Ngun vn và vn huy đng ca BIDV t nm 2004-2009 24
Bng 2.2 : S d bo lãnh ca BIDV t nm 2004-2009 25
Bng 2.3 : Doanh s mua bán ngoi t ca BIDV giai đon 2004-2009 26

Bng 2.4: S lng khách hàng doanh nghip và cá nhân 36
Bng 2.5 : Thông tin tng hp v nhng ngân hàng ln nht Vit nam 38
Bng 2.6 : Tng hp th phn ca các NHTM giai đon 2004-2009 39
Bng 2.7 ROA, ROE ca các ngân hàng đn 31/12/2009 40
Bng 2.8 : Mng li chi nhánh cp 1 ca các NHTM quc doanh 40
Bng 2.9 : Ma trn hình nh cnh tranh 41
Bng 2.10: Ma trn đánh giá các yu t môi trng bên ngoài (EFE) 45
Bng 2.11 : Mc vn ca BIDV 46
Bng 2.12: Ma trn đánh giá các yu t ni b 52
Bng 3.1: Ma trn SWOT 56
Bng 3.2 Ma trn QSPM 60











7

DANH MC CÁC HÌNH

Hình 1.1 Mi quan h gia các chc nng c bn ca qun tr chin lc 6
Hình 1.2 Mô hình 5 áp lc cnh tranh ca M. Porter 7
Hình 1.3 Mô hình qun tr chin lc tòan din 10
Hình 1.4 Khung phân tích hình thành chin lc 14

Hình 1.5 Ma trn EFE 15
Hình 1.6 Ma trn hình nh cnh tranh 16
Hình 1.7 Ma trn IFE 17
Hình 1.8 S đ ma trn SWOT 17
Hình 1.9 Ma trn QSPM 18
Hình 2.6 : Biu đ th phn huy đng vn ca BIDV trong nhóm NHTM quc
doanh đn 31/12/2009 39
Hình 2.7: Biu đ th phn tín dng ca BIDV trong nhóm NHTM quc doanh
đn 31/12/2009 40



1

M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Hi nhp kinh t th gii là xu th tt yu và là mt yêu cu khách quan đi vi
bt k quc gia nào trong quá trình phát trin. Trong lnh vc ngân hàng, có th
hiu hi nhp quc t là vic m ca v hot đng ngân hàng ca nn kinh t đó vi
cng đng tài chính quc t nh các quan h tín dng, tin t và các hot đng dch
v ngân hàng khác, cng nh là vic d b nhng cn tr ngn cách khu vc này
vi phn còn li ca th gii.
Trong tin trình hi nhp đòi hi các ngân hàng và các t chc tài chính phi
ngân hàng phi cnh tranh trc tip vi nhau đ tn ti và phát trin. Ngân hàng
mun duy trì li nhun và kh nng cnh tranh cn phi luôn đi mi và phát trin
v mi mt: Vn, công ngh, dch v, c cu t chc, trình đ qun lý, cht lng
hot đng h thng kim soát ri ro cng nh không ngng nâng cao uy tín và
thng hiu ca mình.
i vi Ngân hàng u t và Phát trin Vit nam (BIDV), sau hn mi nm
đi mi hot đng đã đt đc mt s kt qu khá tt. Tuy nhiên vi s tri dy ca

các NHTMCP trong nc và mt s NH nc ngoài, th phn ca BIDV b chia s
khá nhiu. Mc dù hin ti BIDV vn có li th cnh tranh v ngun vn r, mng
li kinh doanh rng khp c nc, nhng các NHTMCP vi mc tiêu và chin
lc kinh doanh rõ ràng cng vi cht lng phc v khách hàng rt tt đã tng
bc nâng cao nng lc cnh tranh ca mình trên th trng tài chính.
Trong khi đó, mc dù BIDV cng có nhng chin lc riêng ca mình nhng
các chin lc này cha mang tính khách quan và cha đc áp dng đng b  tt
c b phn. Do đó BIDV phi xây dng chin lc kinh doanh nh th nào trong
nhng nm ti, mt giai đon s cc k khó khn ca các ngân hàng Vit nam.
Trong bi cnh nh vy, thit ngh vic nghiên cu đ tài "Chin lc phát trin ca
Ngân Hàng u T và Phát Trin Vit Nam giai đon 2010 - 2015 " là ht sc cn
thit, góp phn gii quyt nhng vn đ nêu trên.
2. Mc đích ca đ tài
2

• Nghiên cu và h thng hóa nhng lý lun c bn v chin lc, làm
c s xây dng chin lc cho BIDV.
• Phân tích đánh giá thc trng hot đng, môi trng kinh doanh ca
BIDV, t đó phân tích và la chn các phng án chin lc phù hp cho s
phát trin ca BIDV trong nhng nm ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu
• i tng nghiên cu ca lun vn: chin lc phát trin cho BIDV.
• Phm vi nghiên cu: vic nghiên cu ch thc hin cho h thng
BIDV.
4. Phng pháp thc hin
- Phng pháp thu thp s liu th cp: S liu ca lun vn đc trích và tng
hp t niên giám thng kê, s liu báo cáo t website ca NHNN, báo cáo thng
niên ca các ngân hàng. Ngoài ra lun vn còn s dng mt s tài liu tham kho,
sách báo, tp chí và các tài liu ging dy chuyên ngành.
- Phng pháp so sánh, phng pháp tng hp, phng pháp chuyên gia: Trong

quá trình phân tích, hc viên s dng phng pháp so sánh và tng hp các s liu
ca BIDV trong quá kh và hin ti, cng nh so sánh các ch tiêu, s liu kt qu
hot đng kinh doanh gia BIDV vi mt s NHTM khác; đng thi tham kho ý
kin ca các chuyên gia BIDV v vic đánh giá các đim s trong quá trình phân
tích các ma trn.
5. Kt cu ca lun vn
• Li m đu
• Chng 1: C s lý lun ca đ tài nghiên cu
• Chng 2: Phân tích môi trng kinh doanh ca Ngân Hàng u T
Phát Trin Vit Nam
• Chng 3: Chin lc phát trin ca Ngân Hàng u T Phát Trin
Vit Nam giai đon 2010 đn nm 2015
• Kt lun
3

CHNG 1
C S LÝ LUN V QUN TR CHIN LC
1.1. QUN TR CHIN LC
1.1.1. Khái nim
Qun tr chin lc là mt quá trình sp xp linh hot các chin lc, tình hình
hot đng và kt qu kinh doanh, nó bao gm nhân lc, lãnh đo, k thut và c
phng pháp x lý.
S kt hp có hiu qu ca nhng nhân t này s tr giúp cho phng hng
chin lc và cung cp dch v hoàn ho. ây là mt hot đng liên tc đ xác lp
và duy trì phng hng chin lc và hot đng kinh doanh ca mt t chc; quá
trình ra quyt đnh hàng ngày đ gii quyt nhng tình hung đang thay đi và
nhng thách thc trong môi trng kinh doanh. Nh mt phn trong ý tng chin
lc v phát trin hot đng kinh doanh, các doanh nghip phi vch ra mt phng
hng c th, tuy nhiên nhng tác đng tip đó v mt chính sách (nh doanh
nghip có mc tiêu hot đng mi) hoc tác đng v mt kinh doanh (nh nhu cu

v dch v tng cao) s làm phng hng hot đng ca doanh nghip thay đi
theo chiu khác. iu này cng hàm ý c trách nhim gii trình ca doanh nghip
khi quyt đnh xem nên có nhng hành đng điu chnh đ đi đúng hng đã đnh
hay đi theo mt hng mi. Tng t nh vy, nó cng liên quan đn cách điu
hành doanh nghip nu các mi quan h vi các đi tác thay đi.
Chin lc có th coi là tp hp nhng quyt đnh và hành đng hng mc tiêu
đ các nng lc và ngun lc ca t chc đáp ng đc nhng c hi và thách thc
t bên ngoài. Vì vy, trc ht, chin lc liên quan ti các mc tiêu ca doanh
nghip. Th đn, chin lc doanh nghip bao gm không ch nhng gì doanh
nghip mun thc hin, mà còn là cách thc thc hin nhng vic đó là mt lot các
hành đng và quyt đnh có liên quan cht ch vi nhau và la chn phng pháp
phi hp nhng hành đng và quyt đnh đó. Chin lc ca doanh nghip phi
4

khai thác đc nhng đim mnh c bn ca mình (các ngun lc và nng lc) và
phi tính đn nhng c hi, thách thc ca môi trng.
Michael L.Porter, giáo s ni ting v chin lc ca trng i hc Harvard
danh ting, nm 1996, đã phát biu nhng quan nim mi ca mình v chin lc
qua bài báo: “Chin lc là gì?” ông cho rng:
• Th nht, chin lc là s sáng to ra v th có giá tr và đc đáo bao
gm các hot đng khác bit.
• Th hai, chin lc là s la chn, đánh đi trong cnh tranh.
• Th ba, chin lc là vic to ra s phù hp gia tt c các hot đng ca
Công ty. [21, p25]
Trên th gii t nhng nm 80 đn nay, do môi trng kinh doanh thay đi rt
nhanh nên thut ng chin lc đã đc hiu theo ngha ngày càng rng ca các
khoa qun tr kinh doanh  các trng i hc và đó cng là mt lnh vc kin thc
không th thiu đc ca nhà qun lý. Ti Vit Nam, khái nim chin lc và qun
tr chin lc doanh nghip ngày càng đc quan tâm nhiu hn nhng cng ch là
nhng bc s khai.

Cho đn hin nay, có rt nhiu nhng khái nim khác nhau v chin lc tùy
thuc vào cách tip cn nghiên cu khác nhau:
- Theo Fred R. David: “Chin lc là mt khoa hc ngh thut và khoa hc thit
lp, thc hin và đánh giá các quyt đnh liên quan nhiu chc nng cho phép mt
t chc đt đc nhng mc tiêu đ ra”.
- Theo các tác gi Garry D.Smith, Danny R.Arold và Bobby R.Bizzell: “Hoch
đnh chin lc là quá trình nghiên cu các môi trng hin ti cng nh tng lai,
hoch đnh các mc tiêu ca t chc; đ ra, thc hin, kim tra vic thc hin các
quyt đnh nhm đt đc các mc tiêu đó trong môi trng hin ti cng nh
tng lai”.
Công tác qun tr trong doanh nghip là quá trình lp k hoch, t chc phi hp
và điu chnh các hot đng ca các thành viên, các b phn và các chc nng trong
doanh nghip nhm huy đng ti đa mi ngun lc đ đt đc các mc tiêu đã đt
5

ra ca t chc. Do đó, qun tr chin lc có bn chc nng c bn là: lp k hoch
(hoch đnh), t chc, lãnh đo (điu khin), kim tra giám sát trong quá trình kinh
doanh. Mi quan h cht ch gia chúng đc th hin trong s đ sau:
Hình 1.1: Mi quan h gia các chc nng c bn ca qun tr chin lc

HOCH NH
Thit lp các mc tiêu và
quyt đnh cách tt nht đ
thc hin mc tiêu

KIM SOÁT
Kim tra đánh giá
các hot đng nhm
đt mc tiêu
T CHC
Xác đnh, phân
b và sp dp li
ngun lc


LÃNH O
Gây nh hng đn ngi
khác, cùng làm vic hng
ti mc tiêu ca t chc



Ngun: ào Duy Huân (2007)
Trong bi cnh toàn cu hóa, hi nhp kinh t quc t các nghiên cu v chin
lc kinh doanh tip tc vi đc trng xây dng các qui trình chin lc mt cách
cht ch, khoa hc và qun tr chin lc kinh doanh. Các công trình nghiên cu
ca M. Porter (i hc Harvard) đã chng t li ích ca vic vn dng mt qui trình
qun tr cho phép xác đnh rõ ràng chin lc kinh doanh. T mô hình “5 áp lc
cnh tranh”, ông đa ra 3 loi chin lc cnh tranh ch yu là: Chi phí, khác bit
hóa, và trng tâm hóa. ng thi ông cng đa ra s đ phân tích rt xác đáng đ
nghiên cu mt lnh vc hot đng và phát trin. Khái nim mi “chui giá tr” giúp
các các doanh nghip xác đnh u th cnh tranh ca mình. Vi quan nim gn hot

6

đng hoch đnh chin lc kinh doanh vi t chc thc hin và kim tra, điu
chnh chin lc trong mt quá trình thng nht thc s đã có s chuyn bin v
cht t k hoch hóa sang qun tr chin lc. Dù tip cn theo cách nào thì bn
cht ca qun tr chin lc vn là phác tho hình nh tng lai ca doanh nghip.
Theo cách hiu này, thut ng ” Qun tr chin lc” đc dùng theo 3 ý ngha ph
bin nht. ó là:
(1) Xác đnh các mc tiêu dài hn và c bn ca doanh nghip.
(2) a ra các chng trình hành đng tng quát.
(3) La chn các phng án hành đng, trin khai vic phân b các ngun lc
đ thc hin mc tiêu đó.
Hình 1.2: Mô hình 5 áp lc cnh tranh ca M. Porter















Ngun: Dng Ngc Dng (2006)

Các đi th tim n mi
Các đi th cnh tranh trong ngành
S cnh tranh ca các doanh nghip
hin có trong ngành
Hàng thay th
Nhà
cung
cp
Kh
nng
ép giá
t nhà
cung
cp
Nguy c có các đi
th c

nh tranh mi
Ngi
mua
Kh
nng
ép giá
t
ngi
mua
Nguy c do các sn
phm dch v thay
th mi
7

1.1.2. Phân loi chin lc
Cn c vào phm vi ca chin lc, ngi ta chia chin lc làm hai loi:
Chin lc chung hay còn gi là chin lc tng quát, thng đ cp ti nhng
vn đ quan trng nht và có ý ngha lâu dài đi vi doanh nghip. Chin lc
chung quyt đnh nhng vn đ sng còn ca doanh nghip.
Chin lc b phn: gm các chin lc chc nng nh: Chin lc sn phm;
Chin lc Marketing; Chin lc tài chính; Chin lc phát trin ngun nhân
lc;…
Chin lc chung và chin lc b phn liên kt nhau thành mt chin
lc c th: Không th coi là mt chin lc kinh doanh nu ch có mt chin lc
chung mà không có chin lc b phn đc th hin bng các mc tiêu và mi
mc tiêu li đc th hin bng mt s ch tiêu nht đnh [4, p 36].
1.1.3. Nhng li ích và hn ch ca qun tr chin lc đi vi doanh
nghip
V lý thuyt cng nh thc tin cho thy, trong xu th toàn cu hóa và hi nhp
kinh t quc t vic xây dng và thc hin chin lc s mang li các li ích cho
doanh nghip nh sau:
Giúp doanh nghip thy rõ hng đi (l trình) ca mình trong tng lai đ qun
tr gia xem xét và quyt đnh doanh nghip đi theo hng nào và khi nào thì đt ti
mt mc tiêu c th nht đnh.
Giúp doanh nghip có th phân tích, đánh giá, d báo, nhn dng đc các c
hi – nguy c có th xy ra trong tng lai đi vi hot đng ca mình, nhn dng
đc đim mnh – đim yu ca doanh nghip. Phân tích s kt hp gia các c hi
– nguy c và đim mnh – đim yu có th giúp doanh nghip tn dng c hi,
phòng tránh và gim các tác đng ca nguy c, có th đa các quyt đnh phù hp
đ đi phó vi s bin đng ca môi trng kinh doanh.
Qun tr chin lc cng có nhng hn ch nht đnh. ó là: Doanh nghip mt
nhiu thi gian, công sc, tin bc chi phí cho vic xây dng chin lc; Chin lc
là tp hp nhng d báo cho tng lai dài hn, nhng đc thit lp trong hin ti

8

nên gii hn sai sót trong vic d báo môi trng đôi khi là rt ln và trong trng
hp đó chin lc đã xây dng tr thành vô ích, ngay c khi chin lc lc đc
xây dng phù hp vi thc tin nhng nu vic t chc thc hin không tt thì
chin lc cng tht bi.
Mc dù có nhng hn ch nêu trên, nhng nu bit khc phc nhng nhc
đim và bit vn dng tt mt tích cc thì chin lc s mang li cho doanh nghip
nhiu c hi thành công hn. Vì vy, chin lc kinh doanh là mt công c hu ích
ca doanh nghip.
1.1.4. Các giai đon ca qun tr chin lc
Theo quan đim qun tr hc, mt chin lc kinh doanh có hai nhim v quan
trng và hai nhim v đó có liên quan mt thit vi nhau là vic xây dng chin
lc và thc hin chin lc. Hai nhim v này đc c th hóa qua ba giai đon
to thành mt chu trình khép kín vi tên gi: Mô hình qun tr chin lc toàn din
(Hình 1.1).
• Giai đon xây dng và phân tích chin lc: là quá trình phân tích
hin trng, d báo, chn la và xây dng nhng chin lc phù hp.
• Giai đon thc hin chin lc: là quá trình trin khai nhng mc tiêu
chin lc vào hot đng ca doanh nghip. ây là giai đon khó khn và phc
tp nht đòi hi nhà qun tr doanh nghip phi có bn lnh, kinh nghim, và
ngh thut qun tr cao.
• Giai đon kim tra đánh giá chin lc: là quá trình đánh giá và kim
sóat kt qu, tìm kim các gii pháp đ vn dng, thích nghi đ điu chnh chin
lc cho phù hp vi môi trng [4, p 45].

9



Hình 1.3: Mô hình qun tr chin lc toàn din
Thc hin vic phân
tích môi trng đ
xác đnh các c hi
và đe da ch yu
Thit lp mc tiêu
dài hn
Thit lp nhng mc
tiêu ngn hn
Xem xét
s mng
mc tiêu
và chin
lc
Phân phi
các ngun
lc
o lng
và đánh
giá kt
qu
Xác đnh s
mng mc tiêu
Phân tích ni b đ
nhn din nhng

đim mnh yu
Xây dng và la
chn các chin lc
đ thc hin
 ra các chính sách
Thông tin phn hi
1 2 3

Chú thích: (1) Giai đon xây dng và phân tích chin lc; (2) Giai đon thc
hin chin lc;(3) Giai đon kim tra, đánh giá chin lc.
Ngun: Nguyn Th Liên Dip (2006)



10

1.2. MÔI TRNG KINH DOANH CA DOANH NGHIP
Danh t môi trng (Environment) là đ ch các đnh ch hay lc lng  bên
ngoài nhng li có nh hng đn kt qu SXKD ca doanh nghip [4]. Môi
trng ca doanh nghip có th chia làm hai mc đ: Môi trng v mô (Hay còn
gi là Môi trng tng quát); Môi trng vi mô (Hay còn gi là Môi trng ngành).
Mt quan đim khác v môi trng kinh doanh (vi ý ngha là ly doanh nghip
là ch th nghiên cu) thì môi trng kinh doanh có th đc xem xét di hai góc
đ: Môi trng bên ngoài (gm có môi trng v mô,vi mô); và môi trng bên
trong (ni b) doanh nghip.
Môi trng kinh doanh là s vn đng tng hp, tng tác ln nhau gia các
yu t và lc lng bên trong - bên ngoài h thng nhng li có nh hng trc
tip, hay gián tip đn kt qu SXKD ca doanh nghip. Mc đích ca vic phân
tích môi trng kinh doanh là giúp doanh nghip tr li câu hi: Có nhng yu t
nào có nh hng đn kt qu SXKD ca doanh nghip, và mc đ nh hng ca

nó nh th nào đn kt qu SXKD ca doanh nghip? Vì vy, hai quan đim v môi
trng kinh doanh trình bày  trên không mâu thun nhau, và có th b sung cho
nhau.
1.2.1. Môi trng v mô
 tr li câu hi “Có nhng yu t v mô nào có nh hng đn kt qu SXKD
ca doanh nghip?” các nhà qun tr chin lc ca các doanh nghip thng chn
các yu t ch yu sau đây ca môi trng v mô đ nghiên cu: Các yu t kinh t;
yu t chính ph và chính tr; yu t xã hi; yu t t nhiên; và yu t công ngh.
Nhn đnh v mc đ tác đng ca các yu t v mô đn kt qu SXKD ca
doanh nghip ngi ta tin rng; các yu t kinh t có nh hng vô cùng ln; yu t
chính ph và chính tr thì có nh hng ngày càng ln; các yu t xã hi thng
thay đi chm đôi khi khó nhn ra [4, p 62].
Nhóm các yu t môi trng v mô thng xuyên vn đng, thay đi, và chúng
to ra các c hi- nguy c trong sn xut kinh doanh cho doanh nghip. Cn lu ý là
11

các yu t này có tác đng tng tác ln nhau (tc là chúng không đc lp vi
nhau).
1.2.2. Môi trng vi mô
Môi trng vi mô bao gm các yu t trong ngành và là yu t bên ngoài doanh
nghip, quyt đnh tính cht và mc đ cnh tranh ca ngành đó. Có 5 yu t c bn
là: Các nhà cung ng; khách hàng; đi th cnh tranh; các đi th mi tim n; và
các sn phm thay th (Mô hình 5 áp lc cnh tranh ca M. E Porter)[6, p 42].
Nhóm yu t này cng thng xuyên vn đng và thay đi, và chúng cng to ra
c hi - nguy c trong sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Nhng khác vi các
yu t môi trng v mô, s tác đng ca nhóm yu t này đn doanh nghip mang
tính đn l, tng tác và song phng hn. Vì vy bên cnh kh nng nhn bit, d
báo, thích ng, tn dng s tác đng ca các yu t, doanh ngip còn có th tác
đng, phn ng ngc tr li các ch th tác đng nêu trên.
1.2.3. Phân tích ni b doanh nghip

Hat đng SXKD ca doanh nghip là quá trình doanh nghip huy đng các
ngun lc đ sn xut (hay kinh doanh thng mi, dch v) nhm to ra li nhun
– mc tiêu c bn ca doanh nghip. Vì vy, tt c các ngun lc ca doanh nghip
đu là các yu t có nh hng đn kt qu SXKD ca doanh nghip. ó là: Vn,
lao đng, trình đ công ngh, nng lc Marketing, vn hoá doanh nghip,… các yu
t ni b hình thành nên nhng “đim mnh – đim yu” ca doanh nghip.
Robert Waterman, Thomas Perter (Vn phòng Mc. Kensey) đã đa ra mô hình 7
nhân t ch yu dn đn thành công cu doanh nghip (giá tr chung, chin lc
kinh doanh, c cu, h thng, phong cách, nhân s, tri thc). Các nghiên cu này
ch yu nhn mnh phng din tâm lý và hành vi. Bên cnh đó William Ouchi đa
ra mt lý thuyt ni ting (thuyt Z) nhm gii mã s phát trin mnh m ca các
doanh nghip Nht Bn. Trong lý thuyt này, Ouchi đã đi sâu nghiên cu tác đng
ca các yu t tâm lý xã hi trong qun tr và đi đn kt lun: nng sut và s tin
tng đi đôi vi nhau [7, p56].
12

1.3. QUY TRÌNH XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN
Chin lc phát trin đc xây dng trên c s kt qu phân tích các yu t môi
trng kinh doanh nhm nhn bit và nm bt đc các c hi và nguy c, và đánh
giá tình hình ni b doanh nghip đ rút ra đc nhng đim mnh và đim yu ca
doanh nghip.
Quá trình lp chin lc thng không đn gin. Nó ging nh là quá trình qun
lý, là mt sêri nhng bin pháp nh đng lot đc thc hin đ phát trin công ty
theo đúng hng đ ra.
Mt k hoch chin lc chính là mt quá trình hot đng, phát trin n sâu vào
c cu, hot đng kinh doanh ca doanh nghip. Chin lc phi vch rõ tm nhìn,
xác đnh hng đi lâu dài, và các thành tu s đt đc khi thc hin theo chin
lc đó, phi đc xây dng trên nhng th mnh ca doanh nghip.
• Vch rõ tm nhìn: K hoch chin lc phi c th hóa đc tm nhìn
cho doanh nghip.  đó ngi ta s bit đc doanh nghip phát trin nh th

nào trong tng lai.
• nh đc hng đi lâu dài cho doanh nghip: Mt k hoch chin
lc phi mang tính cht tng th và dài hn tong môi trng kinh doanh ca
doanh nghip. Nó phi cho bit làm nh th nào đ t mc tiêu này đt đc mc
tiêu qua trong mt thi gian lâu dài.
• Xây dng da trên nhng th mnh ca doanh nghip: k hoch chin
lc đó đc xây dng da trên các đn v kinh doanh ch cht và các sn phm
mang tính chin lc ca doanh nghip. Nó phi khai thác đc th mnh ca
doanh nghip.
Các k thut quan trng đ hình thành mt chin lc có th đc nêu thành
mt qui trình ra quyt đnh gm 3 giai đon, đó là: (1) Giai đon nhp vào; (2) Giai
đon kt hp; (3) Giai đon quyt đnh [4, p 68].
Khung phân tích hình thành chin lc đc th hin nh sau: (Hình 1.4)


13

Hình 1.4: Khung phân tích hình thành chin lc
GIAI ON 1: GIAI ON NHP VÀO
Ma trn đánh giá các yu t
bên ngoài (EFE)
Ma trn hình nh cnh
tranh
Ma trn đánh giá các yu t
bên trong (IFE)
GIAI ON 2: GIAI ON KT HP
Ma trn nhóm
tham kho ý kin
Boston (BCG)
Ma trn v trí

chinlc và
đánh giá hành
đng (SPACE)
Ma trn
SWOT
Ma trn bên
trong bên
ngòai (IE)
Ma trn chin
lc chính
GIAI ON 3: GIAI ON QUYT NH
Ma trn hach đnh chin lc có kh nng đnh lng (QSPM)
Ngun: Nguyn Th Liên Dip (2006)
1.3.1. Giai đon nhp vào
Bao gm vic phân tích: Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài (EFE); Ma trn
đánh giá các yu t bên trong (IFE); và Ma trn hình nh cnh tranh. Mc đích ca
giai đon này là tóm tt các thông tin c bn cn thit cho vic hình thành các chin
lc.
1.3.1.1 Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài
Ma trn này cho phép tóm tt và đánh giá môi trng bên ngoài ca doanh
nghip. ây là ma trn thành phn không th thiu trong xây dng chin lc, cho
phép nhà chin lc tóm tt và đánh giá các thông tin kinh t, xã hi, vn hoá, nhân
khu, đa lý, chính tr, lut pháp, công ngh và cnh tranh [4]. Có nm bc trong
vic phát trin mt ma trn đánh giá các yu t bên ngoài (EFE).
Bc 1: Lp danh mc các yu t có vai trò quyt đnh đi vi s thành công
ca doanh nghip, đc nhn din trong quá trình kim tra các yu t bên ngoài.
Bc 2: Phân loi tm quan trng t 0,0 (Không quan trng) đn 1,0 (Rt quan
trng) cho mi yu t. S phân loi này cho thy tm quan trng tng ng ca yu
t đó đi vi s thành công trong ngành kinh doanh ca doanh nghip. Tng s
đim phân loi cho tt c các yu t phi bng 1,0.

14

Bc 3: Phân loi t 1 đn 4 cho mi yu t quyt đnh s thành công đ cho
thy cách thc mà chin lc hin ti ca doanh nghip phn ng vi yu t này,
trong đó: 1- là phn ng ít; 2- là phn ng trung bình; 3- Phn ng trên trung bình;
4- là phn ng tt.
Bc 4: Nhân tm quan trng ca mi bin s vi mc phân loi ca nó đ xác
đnh s đim v tm quan trng.
Bc 5: Cng tng s đim v tm quan trng cho mi bin s đ xác đnh tng
s đim ca doanh nghip. Tng s đim mà doanh nghip có th nhn đc là:
Cao nht là 4,0; trung bình là 2.5; và thp nht là 1.0. im s này mang ý ngha
đánh giá mc đ phù hp ca chin lc hin ti mà doanh nghip đang áp dng
đi vi các c hi và nguy c ca môi trng (Hình 1.5)
Hình 1.5: Ma trn EFE
Các yu t bên ngoài ch
yu
Mc đ quan trng Phân loi S đim quan trng
Yu t 1
Yu t 2
…
Yu t n
Tng cng 1.00 xx
Ngun: Nguyn Th Liên Dip (2006)
1.3.1.2 Ma trn hình nh cnh tranh
Ma trn hình nh cnh tranh là s m rng ca ma trn đánh giá các yu t bên
ngoài trong trng hp các mc đ quan trng, phân lai, và tng s đim quan
trng có cùng ý ngha. Ma trn hình nh cnh tranh khác vi ma trn đánh giá các
yu t bên ngoài  ch các yu t bên trong có tm quan trng quyt đnh nng lc
cnh tranh ca doanh nghip chng hn nh: Nng lc tài chính; kh nng cnh
tranh v giá bán sn sn phm; cht lng sn phm. Bên cnh đó, s khác nhau

gia hai ma trn là các mc phân loi ca các công ty đi th cnh tranh và tng s
đim quan trng ca các công ty này cng đc tính toán. Các mc phân loi, và
15

tng s đim quan trng ca các công ty này đc so sánh vi mt công ty mu [5,
p 68]. Vic phân tích so sánh này cung cp các thông tin chin lc quan trng
(Hình 1.6).
Hình 1.6: Ma trn hình nh cnh tranh
DN X DN Y DN Z
Các yu t bên
ngoài ch yu
Mc đ
quan
trng
Hng
im quan
trng
Hng
im
quan
trng
Hng
im
quan
trng
Yu t 1
Yu t 2
…
Yu t n
Tng cng 1.00 xx yy zz

Ngun: Nguyn Th Liên Dip (2006)
1.3.1.3 Ma trn đánh giá các yu t bên trong
Vic thit lp ma trn IFE cng theo 5 bc nh trên đi vi ma trn EFE.
Nhng vi đi tng là doanh nghip đang nghiên cu, phân tích đ xây dng chin
lc [4]. Xác đnh tng s đim v tm quan trng ca doanh nghip (bng tng các
đim có đc  bc 4). Tng đim cao nht là 4 và thp nht là 1, trung bình là
2,5, s đim quan trng thp hn 2.5 cho thy doanh nghip yu v ni b, đim
cao hn 2.5 cho thy doanh nghip mnh v ni b (Hình 1.7)
Hình 1.7: Ma trn IFE
Các yu t bên trong ch
yu
Mc đ quan trng Phân loi S đim quan trng
Yu t 1
Yu t 2
…
Yu t n
Tng cng 1.00 xx
Ngun: Nguyn Th Liên Dip (2006)
16

1.3.2. Giai đon kt hp
Trong giai đon này, công c quan trng nht đc s dng là ma trn SWOT
(Hình 1.8). Bên cnh đó có th s dng các công c; Ma trn v trí chin lc và
đánh giá hành đng (SPACE); Ma trn nhóm tham kho ý kin Boston (BCG); Ma
trn bên trong- bên ngoài (IE); và Ma trn chin lc chính, đ b tr cho vic đa
ra các chin lc kh thi có th la chn bng cách sp xp, kt hp các yu t bên
trong và bên ngoài quan trng.
Bng 1.8 : Ma Trn SWOT
SWOT
O: Nhng C Hi

Lit kê nhng c hi
T: Nhng e Da
Lit kê nhng nguy c
S: Nhng đim mnh
Lit kê nhng đim
mnh
Các chin lc SO
S dng các đim mnh
đ tn dng các c hi
Các chin lc ST
S dng các đim mnh
đ hn ch nh hng ca
các mi đe da
W: Nhng đim yu
Lit kê nhng đim yu
Các chin lc WO
Hn ch nhng đim yu
đ tn dng c hi
Các chin lc WT
Hn ch nhng đim yu
và tránh khi nhng mi
đe da
Ngun: Nguyn Th Liên Dip (2006)
S kt hp các yu t quan trng bên trong và bên ngoài là nhim v khó khn
nht ca vic phát trin ma trn SWOT, nó đòi hi phi có s phán đoán tt, và s
không có mt kt hp tt nht. Thông thòng các doanh nghip s theo đui các
chin lc WO, WT hay ST đ doanh nghip có th  vào v trí áp dng đc chin
lc SO.
• Chin lc S-O: s dng nhng đim mnh trong ni b doanh nghip đ
khai thác các c hi ca môi trng bên ngoài.

• Chin lc W-O: tn dng nhng c hi bên ngoài đ ci thin nhng
đim yu bên trong. Nhng đim yu này ngn cn doanh nghip khai
17

thác các c hi, do đó, doanh nghip cn khc phc đim yu càng nhanh
càng tt.
• Chin lc S-T: s dng nhng đim mnh ca doanh nghip đ tránh
hay gim các mi đe da t môi trng bên ngoài.
• Chin lc W-T: đây là nhng chin lc phòng th nhm làm gim đi
nhng đim yu bên trong và tránh nhng mi đe da t bên ngoài.
1.3.3. Giai đon quyt đnh
S dng thông tin đc rút ra t giai đon nhp vào đ đánh giá khách quan các
chin lc kh thi có th đc la chn  giai đon kt hp. Công c đc s dng
là ma trn hoch đnh chin lc có kh nng đnh lng (QSPM). Biu th sc hp
dn tng đi ca các chin lc có th la chn và do đó cung cp c s khách
quan cho vic la chn các chin lc riêng bit.
Bng 1.9 : Ma Trn QSPM
Các chin lc có th thay th
Chin lc 1 Chin lc 2
Các yu t chính
Phân
loi
SA TAS SA TAS
C s
s đim
hp dn
Các yu t bên trong
Các yu t bên ngoài
Cng tng s đim hp dn
Ngun: Nguyn Th Liên Dip (2006)

Ma trn QSPM s dng các thông tin có đc t 3 ma trn  giai đon 1 và 5 ma
trn  giai đon 2, t đó đánh giá khách quan các chin lc có th thay th.
Các chin lc đc la chn đ đa vào ma trn QSPM không phi là tt c
các chin lc đc tìm ra  giai đon 2 [4].  xây dng ma trn QSPM cn thc
hin qua 6 bc:
• Bc 1: lit kê các yu t S, W, O, T đc ly t ma trn EFE, IFE
• Bc 2: phân loi cho mi yu t phù hp vi ma trn EFE, IFE
• Bc 3: nghiên cu các ma trn  giai đon 2 và xác đnh các chin lc
có th thay th cn xem xét.
18

• Bc 4: xác đnh s đim hp dn (AS) theo tng yu t: đim đc đánh
giá t 1 đn 4, vi 1 là không hp dn, 2 hp dn mt ít, 3 khá hp dn và
4 rt hp dn.
• Bc 5: tính tng s đim hp dn (TAS) theo tng hàng bng cách nhân
s đim phân loi  bc 2 vi s đim AS  bc 4.
• Bc 6: tính tng cng s đim hp dn ca tng chin lc.
Chin lc hp dn nht là chin lc có tng cng s đim  bc 6 là cao
nht. Thông thng, có nhiu “phng án” chin lc kinh doanh mà doanh nghip
có th la chn nh đã trình bày  {1.3.2}. Mi chin lc li có th đc vn dng
mt cách đc lp hoc đc kt hp thc hin vi các chin lc khác. Qui trình
la chn chin lc gm bn bc, đó là: (1) nhn bit chin lc hin thi ca
công ty; (2) Tin hành phân tích danh mc vn đu t; (3) La chn chin lc kinh
doanh và; (4) ánh giá các chin lc đã la chn. Vic phân tích các yu t ch
quan và khách quan là cn thit trong sut quá trình la chn chin lc. Mt điu
ht sc h trng cn nhn thc đc là là các kt qu phân tích danh mc vn đu
t là mt công c quan trng nhng không phi là duy nht.
1.4. IM HN CH CA QUI TRÌNH XÂY DNG CHIN LC PHÁT
TRIN
Qui trình xây dng chin lc đc trình bày  trên theo ý kin ca tác gi vn

còn tn ti ít nht mt hn ch. ó là: Vic lp danh mc các yu t (bc 1) cng
nh vic n đnh mc đ quan trng ca các yu t (bc 2) ca các ma trn EFE,
ma trn hình nh cnh tranh, ma trn IFE là ph thuc hoàn toàn vào nhn đnh ch
quan ca doanh nghip (hoc cá nhân ngi lp chin lc). Vn đ có th đc
gii thích do tính thi đim – nhng vn đ kinh t v mô ni bt trong nhng
khong thi gian thì khác nhau. Tuy nhiên chính s áp đt mang tính ch quan đó s
làm sai lch đáng k kt qu tng s đim quan trng, và quan trng hn là làm thay
đi kt qu ca các bc tip theo.
Gii pháp khc phc đim hn ch ca qui trình xây dng chin lc kinh
doanh