B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN TH BÍCH THUN
KIM NH LI MI QUAN H GIA
NH HNG HC HI VI S I MI CA DOANH NGHIP
- TRNG HP TI TP. HCM ”
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh – Nm 2010
ii
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH BÍCH THUN
“KIM NH LI MI QUAN H GIA
NH HNG HC HI VI S I MI CA DOANH NGHIP
- TRNG HP TI TP. HCM ”
Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. VÕ TH QUÝ
TP. H CHÍ MINH – Nm 2010
i
LI CM N
hoàn thành lun vn này, tôi xin chân thành gi li cm n đn:
- Quý Thy, Cô ging viên trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh đã
truyn đt nhng kin thc quý báu trong sut thi gian tôi hc ti trng.
- Tin s Võ Th Quý – Ging viên khoa Qun tr kinh doanh đã tn tình hng
dn tôi cng nh đã ht lòng chia s, to thêm đng lc cho tôi có th đi ht con
đng và hoàn tt lun vn này. Em cm n Cô rt nhiu.
- Các bn bè lp Cao hc K16, bn bè, đng nghip đã h tr tôi trong sut
quá trình hc tp cng nh giúp đ mt phn trong quá trình kho sát, phng vn,
thu thp d liu cho đ tài này.
Trong quá trình thc hin, dù đã ht sc c gng đ hoàn thin đ tài nhng do
kh nng ca tác gi vn còn hn ch nên không th tránh đc còn sai sót. Rt
mong nhn đc nhng đóng góp, ý kin xây dng, phn hi quý báu t Quý Thy,
Cô và các bn đc đ giúp đ tài thit thc và có ý ngha hn.
Xin chân thành cm n.
Thành ph H Chí Minh, tháng 10 nm 2010
Tác gi
NGUYN TH BÍCH THUN.
ii
LI CAM OAN
Tôi cam đoan các d liu, t liu s dng trong lun vn này đc thu thp
t ngun d liu thc t và hoàn toàn trung thc.
Các hàm ý dành cho doanh nghip là quan đim ca cá nhân tôi qua quá trình
nghiên cu và kho sát t lý lun và thc tin di s hng dn khoa hc
ca TS. Võ Th Quý.
Tác gi lun vn
NGUYN TH BÍCH THUN
iii
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cm n
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc bng, biu
Danh mc hình v, đ th
CHNG 1: TNG QUAN
1.1. Xác đnh vn đ nghiên cu 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. Phm vi nghiên cu 3
1.4. Phng pháp nghiên cu 3
1.5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài 3
1.6. Kt cu đ tài 4
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1. Khái nim 6
2.1.1. S đi mi ca doanh nghip 6
2.1.2. nh hng hc hi 8
2.2. Các nghiên cu trc đây 12
2.3. Mô hình nghiên cu 13
2.4. Tóm tt 14
CHNG 3: THIT K NGHIÊN CU
3.1. Tin trình thc hin nghiên cu 16
3.2. Xây dng thang đo 18
3.3. Thu thp d liu
3.3.1. Mu nghiên cu 21
3.3.2. Mô t mu nghiên cu 22
iv
3.4. X lý d liu
3.4.1. Mi tng quan gia các bin 23
3.4.2. Kim tra đ tin cy Cronbach Alpha 24
3.4.3. Phân t nhân t khám phá EFA 27
3.5. Mô t bin 31
3.6. Kim đnh gi thuyt và mô hình nghiên cu 32
3.7. Tóm tt 35
CHNG 4: THO LUN KT QU NGHIÊN CU
4.1. Kt lun v các gi thuyt ca mô hình nghiên cu 37
4.2. Tác đng ca các bin đnh tính
4.2.1. Tác đng ca loi hình doanh nghip 38
4.2.2. Tác đng ca kích c doanh nghip 38
CHNG 5: Ý NGHA VÀ KT LUN
5.1. Nhng đóng góp và hn ch ca nghiên cu
5.1.1. Nhng đóng góp ca nghiên cu 41
5.1.2. Các hn ch và hng nghiên cu tip theo 41
5.2. Kin ngh chính sách cho doanh nghip 43
Tài liu tham kho
Ph lc
v
DANH MC BNG BIU TRONG TÀI
Trang
Bng 2.1: Tóm lc kt qu các nghiên cu có liên quan trc đây 12
Bng 3.1: Tin trình thc hin nghiên cu 16
Bng 3.2: Thang đo và mã hóa thang đo 20
Bng 3.3: Ma trn h s tng quan 23
Bng 3.4: Kt qu Cronbach alpha ca thang đo cam kt hc hi
(trc khi điu chnh) 24
Bng 3.5: Kt qu Cronbach alpha ca thang đo cam kt hc hi
(sau khi điu chnh) 25
Bng 3.6: Kt qu Cronbach alpha ca thang đo chia s tm nhìn 25
Bng 3.7: Kt qu Cronbach alpha ca thang đo xu hng thoáng
(trc khi điu chnh) 26
Bng 3.8: Kt qu Cronbach alpha ca thang đo xu hng thoáng
(sau khi điu chnh) 26
Bng 3.9: Kt qu Cronbach alpha ca thang đo đi mi doanh nghip 27
Bng 3.10: Kt qu kim đnh EFA ca thang đo đnh hng hc hi 28
Bng 3.11: Kt qu kim đnh EFA ca thang đo đi mi doanh nghip 30
Bng 3.12: Mô t các bin ca đnh hng hc hi 31
Bng 3.13: Mô t các bin ca đi mi doanh nghip 31
Bng 3.14: Kt qu đánh giá mc đ phù hp ca mô hình hi quy 32
Bng 3.15: Kt qu phân tích phng sai ANOVA 33
Bng 3.16: Kt qu ca các bin trong mô hình 33
Bng 3.17: Mc đ nh hng ca các yu t trong đnh hng hc hi đn s đi
mi ca doanh nghip 34
Bng 3.18: Bng tng hp kim đnh các gi thuyt nghiên cu 35
Bng 4.1: Mô t kt qu (1) 39
Bng 4.2: Mô t kt qu (2) 39
vi
DANH MC HÌNH V TRONG TÀI
Trang
Hình 2.1: Mô hình lý thuyt hc hi t chc ca Sinkula và ctg (1997) 9
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu đ ngh 14
Hình 3.1: Quy trình nghiên cu 17
Hình 3.2: Kt qu kim đnh mô hình nghiên cu 35
1
CHNG 1: TNG QUAN V TÀI NGHIÊN CU
1.1. XÁC NH VN NGHIÊN CU:
tn ti trong nn kinh t nhiu cnh tranh, xu hng kinh doanh hng
ti khách hàng là mt yêu cu tt yu đi vi doanh nghip. Tuy nhiên, làm th nào
đ luôn đáp ng tt đc nhu cu ca th trng không phi là điu d dàng vì
ngi tiêu dùng liên tc đc cp nht thông tin, tri thc mi, do vy có thêm nhiu
đòi hi và yêu cu v sn phm, dch v cng nh sn sàng t b mt nhãn hiu này
đ tiêu dùng mt nhãn hiu khác mà h cho là đáp ng đc yêu cu và s thích ca
mình.
Do đó, đ bt kp thay đi ca th trng, doanh nghip phi không ngng
đi mi, ci tin sn phm, dch v. V mt lý thuyt, các nhà khoa hc sau khi tìm
tòi nghiên cu cng đã đi đn mt kt lun rng ’ngày nay, gn nh không th tìm
thy mt ngành nào tn ti mà không liên tc đi mi sn phm, dch v ca mình’
(Hurtley và Hurt, 1998). Bi l, nhiu nghiên cu đã chng minh cho thy s đi
mi có tác đng cùng chiu ti kt qu kinh doanh ca doanh nghip (nh Han và
ctg, 1996; Baker và Sinkula, 1999; Calantone và ctg, 2002; Tajeddini, 2009). iu
này có ngha là doanh nghip càng tích cc đi mi và đi mi càng nhiu thì kt
qu kinh doanh ca đn v càng kh quan. Và cng vì vy, vô s nghiên cu đã
đc thc hin di nhiu góc đ, khía cnh khác nhau nhm tìm ra các nhân t to
nên hoc có sc nh hng đn s đi mi ca doanh nghip.
Theo lý thuyt v ngun lc doanh nghip, đnh hng hc hi thuc ngun
nng lc đng, đóng vai trò là mt trong các yu t giúp doanh nghip to nên li
th cnh tranh và duy trì li th cnh tranh dài hn (theo Slater và Narver, 1995). Vì
vy, nhiu nghiên cu đã đc thc hin nhm tìm hiu v đnh hng hc hi
cng nh cách thc to ra li th cnh tranh và cách thc tác đng đn kt qu kinh
doanh ca doanh nghip ca đnh hng hc hi. Theo kt qu t các nghiên cu
này, đnh hng hc hi tác đng c trc tip ln gián tip đn kt qu kinh doanh
(thông qua nng lc marketing, cht lng mi quan h kinh doanh,…)
2
Trong đó, các nghiên cu nh ca Farrell (1999), Tajeddini (2009) và
Calantone và ctg (2002) cho thy đnh hng hc hi là mt đu vào, mt tin đ
ca s đi mi. Tuy nhiên, mc dù đnh hng hc hi và s đi mi ca doanh
nghip là hai mng đã đc nghiên cu rt nhiu và rng rãi ti các nc t cách
đây rt lâu (khong đu nhng nm 80) nhng vn cha có nhiu nghiên cu đc
thc hin đ xem xét đn mi quan h gia hai yu t này (Tajeddini, 2009). Tng
t, trong quá trình tìm tòi t liu đ nghiên cu, tác gi cng cha tìm thy bt k
mt nghiên cu nào tng đc thc hin v vn đ này nc ta.
Do vy, có hai vn đ cn đc đt ra là v mt thc tin, có th có mi liên
h nào gia đnh hng hc hi và s đi mi ca doanh nghip hay không và có
tn ti mi liên h đó trong tình hình c th ca doanh nghip Vit Nam hay không.
Tác gi thc hin đ tài này nhm nghiên cu và tr li hai câu hi đó da trên kt
qu kho sát tình hình thc t mt s doanh nghip đang hot đng trên đa bàn
thành ph H Chí Minh hin nay, qua đó nhm góp phn giúp hiu rõ thêm vai trò
và ý ngha ca đnh hng hc hi và vn hóa hc hi đi vi s đi mi và phát
trin ca doanh nghip.
1.2. MC TIÊU NGHIÊN CU:
Trong đ tài này, tác gi tp trung nghiên cu mt s vn đ sau:
- Tìm hiu các nhân t xác đnh đnh hng hc hi trong t chc và s đi
mi ca doanh nghip.
- Hiu chnh thang đo lng các nhân t ca đnh hng hc hi và s đi
mi cho phù hp vi thc tin doanh nghip Vit Nam.
- Xác đnh mc đ tác đng ca các nhân t thuc đnh hng hc hi đi
vi s đi mi ca doanh nghip.
- Kim tra s tác đng ca loi hình và quy mô doanh nghip đn đnh hng
hc hi và s đi mi.
- xut mt s hàm ý giúp doanh nghip có th t xây dng các ý tng v
mt qun lý giúp thúc đy và nâng cao hiu qu s đi mi ca đn v t khía cnh
đnh hng hc hi cn c trên các kt qu ca nghiên cu.
3
1.3. PHM VI NGHIÊN CU:
tài này có ni dung nghiên cu, tìm hiu v đnh hng hc hi và s đi
mi ca doanh nghip. ây là các ni dung phn ánh hot đng kinh doanh thc
tin ca c t chc nên đ tài đc tin hành nghiên cu trên đi tng là doanh
nghip hin đang hot đng trong thc t. Tuy nhiên, do b gii hn trong phm vi
ca mt đ tài nghiên cu cá nhân, vi kh nng hn ch ca tác gi nên nghiên cu
ch đc thc hin kho sát trên các doanh nghip hin đang kinh doanh trên đa
bàn thành ph H Chí Minh.
1.4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU:
tài đc nghiên cu theo phng pháp đnh lng qua trình t nh sau:
Da trên thang đo đã tng đc s dng trong các nghiên cu trc đây ti
các nc, tác gi xây dng bn câu hi phng vn và trao đi vi 11 ngi hin
đang gi v trí t trng phòng tr lên ti các doanh nghip trong thành ph. T kt
qu phng vn, tác gi hiu chnh bin, khám phá thêm hoc loi b các bin quan
sát không phù hp, xây dng thang đo mi vi các bin quan sát thích hp vi thc
t ca doanh nghip Vit Nam.
Tip theo, tác gi kim tra thang đo mi. Vi phng thc ly mu thun
tin, tác gi tin hành nghiên cu th bng kho sát trc tip vi lng mu n=30.
Kt qu kho sát sau đó đc kim tra đ tin cy và phân tích nhân t khám phá
nhm phát hin, x lý các sai sót trong bn câu hi và hoàn chnh thang đo.
Bn câu hi sau khi hiu chnh hoàn tt đc s dng đ tin hành điu tra
nghiên cu chính thc trên quy mô rng. Kt qu kho sát đc x lý bng phng
pháp kim tra h s tin cy Cronbach Alpha và phân tích nhân t khám phá EFA
ca phn mm x lý d liu SPSS. Sau đó, tác gi tin hành phân tích hi quy đ
kim đnh mô hình và các gi thuyt nghiên cu.
1.5. Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA TÀI
V mt khoa hc, đ tài cung cp các kt qu nghiên cu, nhn dng th nào
là đnh hng hc hi và s đi mi ca doanh nghip, đng thi cung cp lun c
khoa hc chng minh mi quan h gia đnh hng hc hi và s đi mi ca
doanh nghip Vit Nam.
4
V mt thc tin, vic chng minh đnh hng hc hi có gây tác đng đn
s đi mi ca doanh nghip là mt cn c quan trng, giúp nhà qun tr nhn ra vai
trò cn thit ca vic xây dng, duy trì và phát trin đnh hng hc hi trong t
chc, đng thi gi nên mt s hàm ý cho các nhà điu hành trong vic qun tr s
thay đi trong t chc t góc đ kim soát các yu t thuc đnh hng hc hi.
1.6. KT CU CA TÀI
tài đc chia thành 5 chng, bao gm:
Chng 1: Gii thiu tng quan v đ tài. Chng này cung cp các thông
tin c bn nh xác đnh vn đ nghiên cu, mc tiêu, phm vi, phng pháp nghiên
cu cng nh các đóng góp v mt khoa hc và thc tin ca nghiên cu, giúp
ngi đc hiu bao quát v đ tài. ng thi, chng này cng trình bày kt cu
ca nghiên cu.
Chng 2: Chng này trình bày các khái nim v đnh hng hc hi, s
đi mi doanh nghip và các thành phn ca chúng. ng thi, trong chng cng
trình bày tóm lc kt qu các nghiên cu trc đây v ni dung này. Da vào các
c s đó, mô hình nghiên cu và các gi thuyt nghiên cu cng đc đ xut và
trình bày trong chng.
Chng 3: Chng gm 3 ni dung chính (1) xây dng thang đo: trình bày
quá trình xây dng bn câu hi, phng vn và nghiên cu th đ hiu chnh bn câu
hi và xây dng thang đo mi, (2) kho sát, thu thp thông tin: trình bày phng
thc ly mu điu tra và mô t mu nghiên cu, (3) x lý d liu kho sát: da trên
kt qu phân tích ca phn mm x lý d liu SPSS, bao gm các bc kim tra s
tng quan, kim đnh thang đo, phân tích nhân t khám phá và kim đnh mô hình,
các gi thuyt nghiên cu đc đa ra trong chng 2.
Chng 4: Chng này trình bày các tho lun kt qu ca nghiên cu, bao
gm tho lun v kt qu t mô hình chy hi quy ca SPSS và kt qu phân tích
tác đng ca các bin ph (bin đnh tính) đn đnh hng hc hi và s đi mi
ca doanh nghip nhm làm rõ thêm các vn đ đt ra trong mc tiêu nghiên cu
ca đ tài.
5
Chng 5: Da trên kt qu kho sát t chng 4, chng này trình bày mt
s hàm ý chính sách cho nhà qun tr đ tng cng s đi mi trong doanh nghip
t góc đ đnh hng hc hi. Ngoài ra, chng này cng trình bày các đóng góp, ý
ngha, các hn ch ca nghiên cu cng nh đ xut mt s hng cho các nghiên
cu tip theo.
6
CHNG 2: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Chng này trình bày v mt lý thuyt các ni dung có liên quan đ làm c
s nn tng cho nghiên cu. Nhng khái nim, mô hình ca chng này s đc
tip tc s dng cho nhng chng tip theo. Chng này cng trình bày mô hình
và các gii thuyt nghiên cu ca đ tài.
2.1. KHÁI NIM
2.1.1. S đi mi ca doanh nghip
i mi (innovation) bt ngun t ting Latinh “innovare” ngha là “làm
mi, to ra, hoc thay đi”.
Có nhiu khái nim khác nhau v s đi mi tu theo khía cnh nghiên cu,
chng hn theo góc nhìn ca th trng (khách hàng) hay doanh nghip (Szymanski,
2007), tp trung vào cá nhân, vào nhóm, d án hay vào t chc (Calantone và ctg,
2002; Tajeddini, 2009), đi mi sn phm hay quá trình, đi mi hoàn toàn hay đi
mi mt phn, đi mi v mt k thut hay đi mi v mt hành chính ( Read,
2000), phân tích t góc đ hành vi (Deshpandé và ctg, 1993) hay t ngun lc ca
doanh nghip (Alvonitis, 2001), ….
Theo Hurley và Hult (1998), s đi mi ca doanh nghip là mt phn ca
vn hoá doanh nghip, th hin mc đ chp nhn đi mi và kh nng áp dng
thành công nhng ý tng, quá trình, sn phm mi ca doanh nghip.
nh ngha này đc nhiu nhà nghiên cu tán đng và đa ra các khái nim
tng t, nh: “là vic cho ra các quá trình, sn phm, hoc ý tng mi ca doanh
nghip” (Hult và ctg, 2004); là “quá trình đa ra, chp nhn, phát trin, áp dng mt
ý tng mi do doanh nghip to ra hoc ly t bên ngoài” (García-Morales và ctg,
2006); là “s phát sinh, chp nhn và áp dng nhng ý tng, quá trình, sn phm
hoc dch v mi” (Calantone và ctg, 2002; Erdil và ctg, 2004),
S đi mi ca doanh nghip, theo các khái nim này, là mt quá trình gm
hai giai đon:
Giai đon tip nhn (Tính mi): khi doanh nghip nhn ra nhng khác bit
7
gia hot đng hin ti ca doanh nghip và các hot đng tiêu chun đ tha mãn
th trng và nhn ra các nhu cu tim nng, doanh nghip có khuynh hng th
hin s sn lòng đ thay đi. Lúc này, đi mi sn phm chính là tính m ca doanh
nghip đi vi các ý tng mi (Hurley và Hult, 1998), th hin s sn sàng chp
nhn đi mi hay quay lng li vi nó ca tt c các thành viên trong t chc. Yu
t này rt quan trng do đ có mt sn phm mi ra đi, đòi hi phi có nhng đim
mi tng thích nh ý tng mi, nng lc sn xut mi, các k nng, ngun lc
mi,… hoc vn nhng yu t sn có nhng theo cách thc kt hp mi, đòi hi s
dng cùng lúc nhiu ngun lc, đng thi mang tính ri ro cao đi vi doanh
nghip. Do vy, s đi mi ch có th thc hin đc nu doanh nghip có đnh
hng đi mi, cam kt vi đi mi.
Giai đon này gm ba phn: bt đu vi vic doanh nghip nhn thc s cn
thit phi đi mi, hình thành thái đ vi đi mi (sn sàng hc hi, tip nhn ý
tng mi hay xem đi mi là đy ri ro và không chp nhn nó), tip theo là đánh
giá và cui cùng là ra quyt đnh (chp nhn hay t chi các ý tng đó) (Verhees,
2005; Frambach và Schillewaert, 2002). Giai đon này th hin quan đim v cam
kt vi đi mi ca doanh nghip.
Giai đon ng dng (Kh nng đi mi): là s th hin mc đ thc hin đi
mi ca doanh nghip hay kh nng đi mi ca doanh nghip (Hurley và Hult,
1998). Theo đó, đi mi là kh nng tip nhn hoc áp dng thành công nhng ý
tng mi, quá trình mi hoc sn phm mi ca doanh nghip (Hurtley và Hult,
1998; Erdil và ctg, 2004). Doanh nghip có th là đn v đu tiên tip nhn ý tng
và đi mi thành công ra th trng hoc cng có th là tip nhn và ng dng sau
nhng đn v khác.
Kh nng đi mi ca doanh nghip là rt quan trng vì nó là tài sn ca
doanh nghip, th hin mc đ thích nghi ca doanh nghip vi các thay đi ca
môi trng hot đng. Nhng doanh nghip có kh nng đi mi cao s thành công
hn trong vic ng phó li vi các thay đi ca môi trng kinh doanh cng nh
phát trin nhng kh nng mi to li th cnh tranh và kt qu kinh doanh vt
8
tri. Theo Hurley và Hult (1998), kh nng đi mi ca doanh nghip có th đc
đo lng bng s lng nhng cái mi mà doanh nghip có th chp nhn và ng
dng thành công.
Nh vy, kt qu ca s đi mi khá đa dng, không ch là đi mi v mt k thut,
máy móc thit b, đi mi sn phm, quy trình sn xut mi, mà còn bao gm c đi
mi v phng pháp qun lý, lãnh đo, qun lý ngun lc hoc các mi quan h ni
b (Hurley và Hult, 1998; Rodriguez, 2006),… .
2.1.2. nh hng hc hi
Khái nim đnh hng hc hi xut phát t lý thuyt v hc hi ca t chc
(organisational learning). Có rt nhiu nghiên cu và khái nim v hc hi ca t
chc. H thng li, Sinkula và ctg (1997) cho rng hc hi ca t chc là mt quá
trình tun hoàn mà qua đó, thông tin th trng đc chuyn thành tri thc ca cá
nhân, và tri thc ca mi cá nhân đc chia s trong doanh nghip đ các cá nhân
khác trong doanh nghip đu có th s dng, các thông tin thu thp đc chuyn
hóa thành tri thc ca c t chc giúp t chc tip nhn, x lý và phn ng kp thi
vi các thay đi ca môi trng bên trong và bên ngoài. Quá trình này gm ba
thành phn ct lõi là: các giá tr ca t chc, quá trình x lý thông tin th trng và
các hành đng ca t chc. Ba thành phn này có mi quan h tác đng ln nhau.
Trong đó, đnh hng hc hi thuc v thành phn đu tiên – các giá tr ca
t chc, là “tp hp các giá tr gây nh hng đn thiên hng to ra và s dng tri
thc ca doanh nghip”. Khái nim này nhn mnh đn các yu t to ra và nuôi
dng s khát khao hc hi ca t chc – đc gi là các giá tr ca t chc. Các
yu t này bao gm: cam kt hc hi, chia s tm nhìn và xu hng thoáng.
9
Ngun: Sinkula, JM, Baker, WE, Noordewier, T (1997), “A Framework for Market-Based Organizational
Learning: Linking Values, Knowledged, and Behavior”, Journal of the Academy of Marketing Science, 25(4):
305-318 [23].
Hình 2.1. Mô hình lý thuyt hc hi t chc ca Sinkula và ctg (1997)
Theo Calantone và ctg, (2002) đnh hng hc hi phn ánh “hot đng ca
c doanh nghip trong vic to ra và ng dng tri thc trong quá trình hot đng đ
tng cng li th cnh tranh”. Khái nim này nhn mnh đn hai vn đ. Th nht,
đnh hng hc hi không ch là nhim v ca các cp qun lý mà là ca toàn b
mi cá nhân trong t chc. Th hai, đnh hng hc hi là quá trình x lý thông tin
th trng đ chuyn thành tri thc. Mi cá nhân đu thc hin mt quá trình gm
nhn thc, x lý và chia s các thông tin v nhu cu khách hàng, các thay đi ca
th trng, và các hot đng ca đi th cnh tranh, cng nh các k thut mi, t
đó giúp doanh nghip có nhng thay đi trong hot đng đ không ch thích nghi
vi nhng thay đi ca môi trng hot đng mà còn to ra đc các sn phm mi
u vit hn so vi đi th cnh tranh.
QUÁ TRÌNH X
LÝ THÔNG
TIN TH TRNG
HÀNH
NG C
A
T CHC
Cam k
t h
c
hi
Chia s
t
m
nhìn
Xu h
ng
thoáng
nh hng
hc hi
Thu th
p
thông tin th
trng
Chia s
thông
tin v th
trng
Các chi
n
lc v
marketing
X lý thông tin
Kho d liu ca t chc
Thông tin
đ
u ra
Thông tin
đ
u ra
CÁC GIÁ TR
C
A T
CH
C
10
Tuy nhiên, theo Sinkula và ctg (1997), đnh hng hc hi là th hin các giá
tr ca t chc, còn quá trình x lý thông tin th trng th hin hành vi to ra tri
thc, mà giá tr đnh hng cho hành vi nên trong quá trình hc hi ca t chc, quá
trình x lý thông tin th trng không phi là đnh hng hc hi mà ch có th là
đu ra và đu vào ca đnh hng hc hi mà thôi. Tác gi s dng khái nim ca
Sinkula và ctg (1997) trong nghiên cu này.
nh hng hc hi bao gm ba thành phn là cam kt hc hi (commitment
to learning), xu hng thoáng (open mindedness) và chia s tm nhìn (shared
vision) (Sinkula và ctg, 1997, Baker và Sinkula, 1999a,b).
Cam kt hc hi
Cam kt hc hi ca doanh nghip th hin giá tr c bn ca t chc nhm
duy trì t chc hng đn hc hi, th hin s khao khát có đc nhng kin thc
mi thông qua mi cá nhân trong t chc (Tajeddini, 2009), th hin mc đ phát
trin vn hóa hc hi trong doanh nghip (Sinkula và ctg, 1997), th hin các chính
sách ca t chc v hc hi. iu này có ngha là doanh nghip cam kt vi hc
hi, to môi trng, điu kin, khuyn khích mi cá nhân trong t chc hc hi và
tìm hiu, thu thp nhng kin thc có liên quan đn hot đng ca t chc.
Yu t ct lõi ca cam kt hc hi là doanh nghip luôn xem quá trình hc
hi ca mi thành viên là mt điu hin nhiên (Sinkula và ctg, 1997), là mt s đu
t quan trng quyt đnh li th cnh tranh, s tn ti và phát trin ca mình
(Calantone và ctg, 2002; Th và Trang, 2008, 2009), t đó xây dng nn vn hóa
hc hi và khuyn khích hc hi không ngng.
Nh vy, cam kt hc hi ca t chc đng thi cng th hin s cam kt
ca doanh nghip vi s thay đi vì nn vn hóa hc hi ca t chc s khuyn
khích nhân viên tìm tòi các thông tin, kin thc mi, giúp doanh nghip có các thay
đi, hiu chnh cho thích ng vi môi trng kinh doanh. Do đó:
Gi thuyt H1: có mi quan h dng gia cam kt hc hi và s đi mi doanh
nghip.
11
Xu hng thoáng
Mi t chc đu có các khung mu v cách thc hot đng, quan đim nhn
thc và t duy v th trng. Theo thi gian, các quan đim này dn tr nên li thi
và cn phi đc thay đi vì doanh nghip phi theo kp s thay đi nhanh chóng
ca k thut công ngh và th trng (Calantone và ctg, 2002). Xu hng thoáng
th hin s ch đng ca t chc trong vic thng xuyên xem xét, đánh giá cách
thc hot đng, các giá tr, nim tin hin có và sn sàng chp nhn cái mi (Sinkula
và ctg, 1997), chp nhn s thay đi (Th và Trang, 2008).
Mi thành viên trong doanh nghip luôn cn đc chia s tm nhìn ca
doanh nghip và cùng nhau n lc đ đt đc chúng (Th và Trang, 2008, 2009).
S hiu bit v vai trò ca mình ca các nhân viên trong doanh nghip vn có th b
thiu sót do thiu thông tin, và vì vy, h thiu đng lc đ hc hi và làm vic, mà
thm chí nu có đng lc, h cng không bit mình cn phi hc cái gì và hc đ
làm gì (Sinkula và ctg, 1997; Calantone, 2002).
Xu hng thoáng to nên kh nng m cho t chc, mt yu t thit yu ca
quá trình hc hi vì khi tính m càng ln, th hin tinh thn cu th ca t chc
càng cao, mi ngi càng sn sàng chia s, lng thông tin đc luân chuyn trong
t chc càng nhiu. Khi t chc có xu hng thoáng, th hin mc đ tip nhn các
thay đi tt hn, nhân viên s có t tng và c hi hc hi nhiu hn, t đó to c
s đ h mnh dn đ xut điu chnh hoc b đi nhng điu không còn phù hp
cng nh kin ngh nhng đim thay đi mi phù hp hn. Do vy:
Gi thuyt H2: Có mi quan h dng gia xu hng thoáng và s đi mi ca
doanh nghip.
Chia s tm nhìn
Nu nh cam kt hc hi và xu hng thoáng tác đng đn mc đ hc hi,
thì chia s tm nhìn tác đng đn phng hng hc hi. Thông thng, dù trong
cùng mt doanh nghip nhng các cá nhân mi b phn khác nhau li có cách
thc tip nhn và x lý kin thc khác nhau (Calantone và ctg, 2002) tùy theo mc
đích và chc nng ca b phn đó. iu này dn đn các cách hiu và din gii
khác nhau gia các b phn, dù là vi cùng mt thông tin.
12
Vi mt doanh nghip có chia s v tm nhìn, mc tiêu ca doanh nghip
đc thông đt cho tt c mi nhân viên. Các cá nhân s bit các k vng, mc tiêu
ca t chc là gì, các giá tr nào đc đánh giá, hoc t chc đang s dng các quan
đim, quy tc nào (Sinkula và ctg, 1997). T đó, h xác đnh đc phng hng
đ hc hi cng nh có đc s cam kt đng thun hng ti mc tiêu chung ca
t chc. Do vy, mt môi trng hc hi tích cc s có tác đng kích thích s phi
hp ca c t chc trong vic tìm tòi cng nh áp dng các kin thc mi đ giúp t
chc phát trin.
Gi thuyt H3: Có mi quan h dng gia chia s tm nhìn và s đi mi.
2.2. CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY V MI QUAN H GIA NH
HNG HC HI VÀ S I MI CA DOANH NGHIP
nh hng hc hi và s đi mi ca doanh nghip không phi là đ tài
mi l đi vi các nhà nghiên cu trên th gii nhng s lng nghiên cu v mi
liên h gia hai nhân t này cha nhiu. Tác gi đã tìm thy mt vài nghiên cu
đc thc hin v vn đ này.
Bng 2.1. Tóm lc kt qu các nghiên cu có liên quan trc đây
Các gi thuyt nghiên cu
Farrel
(1999)
Tajeddini
(2009)
Calantone
và ctg
(2002)
nh hng hc hi có mi quan h
dng vi s đi mi ca doanh nghip
X X
Cam kt hc hi có mi quan h dng
vi s đi mi ca doanh nghip
X
Chia s tm nhìn có mi quan h dng
vi s đi mi ca doanh nghip
X
Xu hng thoáng có mi quan h dng
vi s đi mi ca doanh nghip
X
Ngun: tng hp ca tác gi
13
Các nghiên cu này đc thc hin trên nhiu quy mô, ngành ngh khác
nhau và cùng cho kt qu xác nhn các gi thuyt nghiên cu (xem thêm trong Ph
lc 1).
Trong đó, nhân t đnh hng hc hi trong c ba nghiên cu trên cn bn
đu da trên thang đo đc Sinkula và ctg xây dng nm 1997, gm các yu t:
cam kt hc hi, chia s tm nhìn và xu hng thoáng. Kt qu kim đnh cho thy
các yu t đu đt mc đ tin cy. Trong nghiên cu ca mình, Tajeddini thm chí
đã kim đnh mi quan h ca tng yu t này đn s đi mi ca doanh nghip.
V nhân t đi mi doanh nghip, nghiên cu ca Farrel và Tajeddini đu
da vào thang đo đi mi ca Hurley và Hult nm 1998. Riêng Calantone s dng
mt thang đo khác, tuy nhiên vn da trên nn tng lý thuyt v đi mi ca Hurley
và Hult nm 1998.
2.3. MÔ HÌNH NGHIÊN CU:
Theo Baker và Sinkula (1999a), đnh hng hc hi là chìa khoá đ đi mi
thành công, do đnh hng hc hi th hin mc đ cam kt ca doanh nghip v
thay đi mt cách có h thng các nim tin và thói quen c hu ca t chc khi đnh
ngha v quá trình đi mi. C th, vn hoá hc hi ca t chc s khuyn khích
nhân viên không ch tìm tòi v các thông tin, tìm hiu v các giá tr ct lõi ca
khách hàng, đi th, nhà cung cp mà còn dùng các thông tin y đ xem xét liu các
giá tr mà doanh nghip đang s dng đ làm cn c hot đng trong thi gian qua
có còn phù hp hay không (Baker và Sinkula, 1999b).
Qua đó, đnh hng hc hi s tng cng thúc đy các thay đi, các quá
trình đi mi cho phù hp vi đu ra ca lung thông tin mà doanh nghip đã thu
thp và x lý đc t th trng, khách hàng, đi th cnh tranh và các kênh phân
phi.
Hn na, theo kt qu t mt s nghiên cu đã tng đc tin hành v mi
quan h gia hai yu t đnh hng hc hi và đi mi doanh nghip nh đc
trình bày trên thì hai yu t này thc s có mi quan h tác đng cùng chiu vi
nhau .
14
Vì vy, tác gi đ xut mô hình nghiên cu cho đ tài nh sau:
- Bin ph thuc: S đi mi ca doanh nghip.
- Bin đc lp: Cam kt hc hi, Chia s tm nhìn, Xu hng thoáng.
Mô hình nghiên cu:
Hình 2.2: Mô hình nghiên cu đ ngh
2.4. TÓM TT
nh hng hc hi là thiên hng ca t chc v vic to ra tri thc và s
dng chúng trong hot đng điu hành, sn xut, kinh doanh ca đn v. Doanh
nghip có đnh hng hc hi s to đc môi trng, đng lc và đnh hng cho
quá trình hc hi ca nhân viên. đo lng đnh hng hc hi, Sinkula và ctg
(1997) đã xây dng b thang đo gm ba thành phn là cam kt hc hi, chia s tm
nhìn và xu hng thoáng.
có th tn ti trong môi trng kinh doanh đang bin đi ngày càng
nhanh và khc lit, doanh nghip bt buc phi liên tc đi mi đ bt kp nhng
bin đi đó. Khái nim v đi mi ca doanh nghip bao gm hai phng din. Th
nht, khái nim th hin mc đ cam kt ca doanh nghip vi đi mi; và th hai
là kh nng thc hin đi mi ca doanh nghip.
nh hng hc hi
H1
(+)
* Cam kt hc hi
* Chia s tm nhìn
* Xu hng thoáng
S đi mi ca doanh nghip
H3 (+)
H2 (+)
15
nh hng hc hi là ngun gc to ra nhng kin thc mi, làm tin đ to
nên nhng ý tng sáng to, mi m, giúp doanh nghip theo kp vi nhng bin
đi ca môi trng kinh doanh. Do vy, nhiu nhà nghiên cu cho rng đnh hng
hc hi là mt đu vào ca s đi mi doanh nghip.
Trên c s đó, mô hình nghiên cu đc đa ra nhm kim đnh li thang đo
và các mi quan h gia các thành phn trong đnh hng hc hi vi s đi mi
ca doanh nghip. Chng tip theo s trình bày phng pháp đ thc hin các
kim đnh này.
16
CHNG 3: THU THP VÀ X LÝ D LIU
Trên c s mc tiêu, phm vi, phng pháp nghiên cu đ cp trong chng
1, c s lý thuyt và mô hình nghiên cu trong chng 2, chng này trình bày chi
tit v quá trình xây dng thang đo, thu thp d liu và x lý d liu kho sát đ
kim đnh các gi thuyt và mô hình lý thuyt đã đ ra.
3.1. TIN TRÌNH THC HIN NGHIÊN CU:
Quá trình thu thp và x lý d liu nghiên cu đc thc hin trong bn
tháng, bao gm:
Bng 3.1. Tin trình thc hin nghiên cu
Bc
Dng
nghiên
cu
Phng
pháp
K thut s dng
S lng
mu
Thi gian
thc hin
1 S b nh tính
Phng vn tay đôi
Kho sát trc tip
11
30
Tháng 3-
4/2010
2
Chính
thc
nh
lng
Kho sát trc tip, gi
email, th
103
Tháng 5-
6/2010
Toàn b quy trình nghiên cu đc mô hình hóa theo trình t nh hình bên
di:
17
Hình 3.1. Quy trình nghiên cu
C s lý thuyt
Nghiên cu th
(n=30)
*Kim tra đ tin cy
*Phân tích nhân t EFA
Bn câu hi chính thc
Nghiên cu đnh lng
(n=103)
* Kim tra đ tin cy
* Phân tích nhân t EFA
* Phân tích hi quy
Vit báo cáo
Bn câu hi kho sát th
Nghiên cu đnh tính
(phng vn tay đôi 11ngi)
Bn câu hi phng vn
ban đu
Nghiên cu chính thc
Nghiên cu s b