Thực trạng và giải pháp phát triển công nghệ cao ở thành phố Hồ Chí Minh từ 2008 đến năm 2030

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




OÀN CÔNG ÂN





THC TRNG VÀ GII PHÁP
PHÁT TRIN CÔNG NGH CAO
 THÀNH PH H CHÍ MINH
T 2008 N NM 2030






LUN VN THC S KINH T

THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2009


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




OÀN CÔNG ÂN





THC TRNG VÀ GII PHÁP
PHÁT TRIN CÔNG NGH CAO
 THÀNH PH H CHÍ MINH
T 2008 N NM 2030



Chuyên ngành : KINH T CHÍNH TR
Mã s : 60.31.01

LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN HU THO





THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2009

LI CAM OAN



Tôi tên là oàn Công ân - Hc viên cao hc khóa 15, chuyên ngành
Kinh t chính tr ca Trng i hc Kinh t TP.HCM
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s
liu có ngun trích dn rõ ràng, kt qu nêu trong lun vn là trung thc.



Tác gi lun vn



oàn Công Ân

MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU
M U


Trang

Chng 1. NHNG VN  LÝ LUN C BN V
CÔNG NGH VÀ PHÁT TRIN CÔNG NGH CAO
1.1. S cn thit khách quan phát trin công ngh và công ngh cao
1.2. Phát trin công ngh và công ngh cao …………………………
1.2.1. Khái nim v công ngh và công ngh cao ……………………
1.2.2. Ni dung phát trin công ngh cao …………………………….
1.2.2.1. Phát trin công ngh cao ……………………………………
1.2.2.2. Nhng nhân t cu thành công ngh cao …………………
1.3. Vai trò ca công ngh, công ngh cao đi vi s phát trin ca
nn kinh t xã hi ……………………………………………… …….
1.3.1. Vai trò đi vi nn sn xut …………………………………….
1.3.2. Vai trò đi vi quá trình công nghip hóa, hin đi hóa ………
1.3.3. Vai trò đi vi hiu qu kinh t, hiu qu xã hi ………………
1.4. Bài hc kinh nghim phát trin công ngh cao  mt s nc
1.4.1. M, có chính sách công ngh đúng đn ………………………
1.4.2. Israel, đào to đi ng
 các nhà chuyên môn cht lng cao
1.4.3. Các nc EU, chú trng phát trin CNTT ………………….
1.4.4. Nht Bn chuyn hng t công ngh truyn thng sang CNC
1.4.5. Hàn Quc, chú trng đu t phát trin công ngh phn mm

1

4

4

12

12
13

18
18
19
20
21
21
23
23
25
25
1.4.6. ài Loan, phát trin công ngh vin thông, bng sáng ch
công ngh, chuyn giao công ngh …………………………
1.4.7. n , phát trin CNTT và công ngh sinh hc, thay đi mô
hình t chc ………………………………………………….
1.4.8. Trung Quc, có các chng trình, k hoch phát trin, coi vic
phát trin công ngh cao là đng lc thúc đy tng trng kinh t
Chng 2. THC TRNG V CÔNG NGH CAO VÀ PHÁT TRIN
CÔNG NGH CAO  THÀNH PH H CHÍ MINH
2.1. Tng quan v công ngh  TP.HCM …………………………….
2.1.1. V

trí, đa lý, kinh t …………………………………………….
2.1.2. Công ngh ti TP.HCM ………………………………………
2.2. Thc trng phát trin công ngh cao  TP.HCM ………………
2.2.1. Thc trng phát trin CNC  các khu công nghip và KCX …
2.2.2. Thc trng các nhân t phát trin công ngh cao  TP.HCM
2.2.2.1. Thc trng v vn …………………………………………………
2.2.2.2. Thc trng v ngun nhân lc ……………………… …………
2.2.2.3. Thc trng v thông tin ……………………………………………
2.2.2.4. Thc trng v qun lý ……………………………………………….
2.3. Nhn xét đánh giá và nguyên nhân yu kém……………………
2.3.1. Nh
n xét đánh giá ……………………………………………
2.3.1.1. Phát trin công ngh cao còn chm so vi s phát trin ca
cách mng khoa hc công ngh trên th gii ………………
2.3.1.2. Phát trin công ngh cao còn chm và lc hu v trình đ, k
thut theo yêu cu ca công nghip hóa, hin đi hóa …………
2.3.1.3. Cha phát huy và khai thác hiu qu cao các yu t ca nn
sn xut hàng hóa …………………………………………………….

27

28

29



32
32
35

38
38
45
45
54
59
61
62
62

62

65

66

2.3.1.4. Công ngh cao phát trin cha tng xng vi ngun lc ca
TP.HCM …………………………………………………………….….
2.3.2. Nguyên nhân yu kém ………………………………………….
2.3.2.1. Nguyên nhân khách quan …………………………………………
2.3.2.2. Nguyên nhân ch quan ……………………………………………
Chng 3. NHNG QUAN IM C BN VÀ GII PHÁP CH
YU  PHÁT TRIN CÔNG NGH CAO TI TP.HCM
3.1. Mc tiêu, phng hng …………………………………………
3.2. Các quan đim c bn …………………………………………….
3.2.1. Quan đim toàn din …………………………………………
3.2.2. Quan đim lch s c th ………………………………………
3.2.3. Quan đi
m phát trin …………………………………………
3.2.4. Quan đim ly hiu qu kinh t, hiu qu xã hi là trng tâm

3.3. Nhng gii pháp ch yu phát trin công ngh cao  TP.HCM
3.3.1. Gii pháp v vn ……………………………………………….
3.3.2. Xây dng, phát trin và hoàn chnh các khu công ngh cao …
3.3.3. Gii pháp v ngun nhân lc ………………………………….
3.3.4. Gii pháp v chính sách kinh t ……………………………….
3.3.5. Gii pháp v t chc qun lý …………………………………
3.3.6. Phát trin công ngh, công ngh cao gn vi quá trình quc t
hóa, toàn c
u hóa hot đng kinh t …………………………………
KT LUN
Tài liu tham kho
Ph lc

69
69
69
70


73
75
75
76
77
78
78
79
81
83
84

86

88





DANH MC CÁC T VIT TT


CNC: công ngh cao
CNH, HH: công nghip hóa, hin đi hóa
CNH: công nghip hóa
CNPM: công ngh phn mm
CNTT: công ngh thông tin
DHL: Dalsey, Hillblon và Lynn: Công ty vn chuyn bu kin quc t và
thc hin hp đng t chc vn chuyn
TMH: đu t mo him
EU: cng đng các quc gia Châu Âu
FDI: đu t trc tip nc ngoài
GDP: tng sn phm qu
c gia
HH: hin đi hóa
HEPZA: Ban qun lý các khu công nghip và khu ch xut thành ph H
Chí Minh
HP: Hewlett Packard
IDGVF: qu đu t mo him IDG
IT: informatics: công ngh thông tin
KCX: khu ch xut

KH-CN: khoa hc công ngh
NCPT: nghiên cu phát trin
PCRD: chng trình khung nghiên cu và phát trin công ngh
SSP: trung tâm công ngh phn mm thành ph H Chí Minh
TP.HCM: thành ph H Chí Minh
UBND: y ban nhân dân
USD: đôla M
DANH MC CÁC BNG, BIU

BNG
-Bng 2.1: Mt s ch tiêu ch yu đt đc qua các nm ca TP.HCM
-Bng 2.2: u t  TP.HCM 1990 - 2004
-Bng 2.3: Vn đu t phát trin thuc ngun vn nhà nc do đa phng
qun lý  TP.HCM
-Bng 2.4. Dân s TP.HCM
-Bng 2.5. Giáo dc  TP.HCM
-Bng 2.6. S ngi đc gii thiu vic làm trong đ tui lao đng 
TP.HCM
-Bng 2.7: C cu lao đng theo ngành kinh t trên đa bàn TP.HCM nm
2005 và d kin đn nm 2010

BIU
-Biu đ 2.1. Các ch tiêu ch yu ca TP.HCM 1976 - 2004
-Biu đ 2.2: Vn đu t phát trin TP.HCM 1990 - 2004
-Biu đ 2.3: Vn đu t phát trin thuc ngun vn nhà nc do đa
phng qun lý  TP.HCM
-Biu đ 2.4: Dân s TP.HCM
-Biu đ
2.5: Biu v s liu gii thiu vic làm  TP.HCM

M U


1. Tính cp thit ca đ tài:
Kinh t tri thc bt đu xut hin vào nhng nm 60 - 70 ca th k
XX ti các nc công nghip phát trin cao. Ti nhng nc này công
nghip hin đi công ngh cao đã chim t trng vi s lao đng tri thc đã
vt trên 50% tng s lao đng.
Trong bi cnh toàn cu hóa th gii, m
t s nc đang phát trin, tuy
cha có công nghip hin đi, công ngh cao nhng bit ch đng hi nhp
kinh t, tranh th tip thu công ngh cao trên c s ngun nhân lc thích
hp, thì vn có th bc đu phát trin kinh t tri thc.
Vit Nam là nc đang phát trin thu nhp thp, có nn kinh t nông
nghip còn chim mt t trng ln song nu bit phát huy đi ng cán b
khoa hc và công ngh trong ch đng hi nhp kinh t quc t đng thi
nhanh chóng tip thu có chn lc và phát huy các thành tu công ngh cao
vn có th rút ngn thi gian thúc đy nn kinh t phát trin hòa nhp nn
kinh t th gii.
Ngh quyt i hi ln th X ca ng đã ch rõ: “Tranh th thi c
thun li do b
i cnh quc t to ra và tim nng, li th ca nc ta đ rút
ngn quá trình công nghip hóa, hin đi hóa đt nc theo đnh hng xã
hi ch ngha gn vi phát trin kinh t tri thc, coi kinh t tri thc là yu t
quan trng ca nn kinh t có giá tr gia tng cao da nhiu vào tri thc, kt
hp vic s dng ngun vn tri thc ca ngi Vit Nam vi tri thc mi
nht ca nhân loi.” Nh vy, lý lun và thc tin là cn c vng chc đ
xây dng đng li đúng đn, tranh th thi c, rút ngn thi gian công
nghip hóa, hin đi hóa sm đa nc ta tr thành nc công nghip theo
hng hin đi. Chính vì l đó tôi chn đ tài “Thc trng và gii pháp phát

trin công ngh cao  Thành ph H Chí Minh t 2008 đn nm 2030” làm
lun vn thc s là mt yêu cu cp thit, có ý ngha đc bit quan trng.
2. Tình hình nghiên cu đ tài:
ây là mng chuyên sâu ca đ tài công nghip hóa, hin đi hóa.
Thc tin đã có nhiu công trình nghiên cu, nhiu bài vit đng ti trên
nhiu tp chí khác nhau nh: “Công ngh tiên tin và công ngh cao vi tin
trình công nghip hóa, hin đi hóa  Vit Nam” ca TS Phan Xuân Dng,
“Khoa hc công ngh và kinh t th trng  Vit Nam” ca PGS.TS Phan
Thanh Ph, “Phát trin th trng khoa hc công ngh  thành ph H Chí
Minh” ca tin s V Anh Tun, “Chin lc công nghip hóa, hin đi hóa
đt nc và cách mng công ngh” ca các tác gi Nguy
n Vn Hng-
ng Ngc Dinh-Nguyn Ngc Tin, “Th trng khoa hc và công ngh”
ca thc s Nguyn Quc Tòng (Vin kinh t TP.HCM).
Các công trình nghiên cu trên đây đã có nhng đóng góp nht đnh
trong vic cung cp lý lun v vic phát trin khoa hc công ngh nói chung
và phát trin công ngh cao nói riêng. Song đi vi loi đ tài v phát trin
công ngh cao vn là mi, nht là đi vi TP.HCM.
3. Mc đích và nhim v:
3.1. Mc đích:
Thông qua vic nghiên cu phát trin CNC trong quá trình công
nghip hóa, hin đi hóa; Mc đích ca đ tài là vch rõ phng hng,
quan đim và gii pháp phát trin CNC  TP.HCM nhm thúc đy kinh t
phát trin nhanh, bn vng; thc hin mc tiêu “Dân giàu, nc mnh, xã
hi công bng, dân ch, vn minh”.
3.2. Nhim v:
Mt là, h thng hóa nhng vn đ c bn, lý lun v công ngh, công
ngh cao và phát trin công ngh cao; đng thi làm rõ kinh nghim phát
trin CNC  mt s nc trên th gii, t đó rút ra đc kinh nghim phát
trin CNC.

Hai là, phân tích thc trng phát trin công ngh cao  TP.HCM v
đnh tính và đnh lng. Qua đó có nhng nhn xét, đánh giá vic phát trin
CNC trong thi gian qua đng thi là c s cho vic phát trin trong thi
gian ti.
Ba là, vch ra nhng quan đim c bn và gii pháp ch yu đ phát
trin công ngh cao cho TP.HCM.
4. i tng và phm vi nghiên cu:
4.1. i tng nghiên cu:
Nghiên cu nhng vn đ lý lun c bn và thc tin v công ngh,
CNC và phát trin CNC  TP.HCM. Tuy nhiên, đây là mt lnh vc rt rng
liên quan đn các ngành ca nn kinh t quc dân; vì vy trong lun vn này
ch đi vào ni dung c bn v phát trin công ngh cao.
4.2. Phm vi nghiên cu:
Lun vn gii hn nghiên cu v phát trin công ngh cao trong phm
vi  TP.HCM. Thi gian nghiên cu đ tài t nm 2008 đn nay, và phng
hng đn nm 2030.
5. C s lý lun và ngun tài liu, phng pháp nghiên cu:
5.1. C s lý lun:
Nhng nguyên lý ca ch ngha Mác-Lênin và t tng H Chí Minh
v khoa hc công ngh trong quá trình công nghip hóa, hin đi hóa. Các
vn kin ca ng cng sn Vit Nam, các lut liên quan đn CNC.
5.2. Ngun tài liu tham kho:
Các tác phm kinh đin ca Karl Marx, F.Engels, V.I.Lenine v khoa
hc công ngh; Kinh t chính tr Mác-Lênin, T tng H Chí Minh, các
vn kin ca ng Cng sn Vit Nam, h thng lut và vn bn di lut
liên quan đn CNC, các t liu ca Vin kinh t thành ph, Cc thng kê
thành ph, S k hoch đu t,…
5.3. Phng pháp nghiên cu:
Lu
n vn s dng phng pháp lun c bn, ch đo xuyên sut trong

quá trình nghiên cu là ch ngha duy vt bin chng và ch ngha duy vt
lch s. Vn dng phng pháp lun chung; phng pháp c th là logic lch
s, phân tích và tng hp, so sánh, thng kê, mô hình hóa.
6. óng góp mi ca lun vn:
Mt là, h thng hóa nhng vn đ c bn, lý lun v
 công ngh,
CNC, phát trin CNC; qua kinh nghim phát trin CNC  mt s nc trên
th gii đ rút ra bài hc cho TP.HCM.
Hai là, bng các s liu chng minh, lun vn phân tích và làm sáng
t thc trng phát trin công ngh cao  TP.HCM. T đó có nhng nhn xét,
đánh giá đúng đn, to tin đ đa ra các gii pháp thích hp.
Ba là, vch ra phng hng, quan đim c bn và gii pháp ch y
u
đ phát trin CNC  TP.HCM nhm mc tiêu “Dân giàu, nc mnh, xã hi
công bng, dân ch, vn minh.”
7. B cc:
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài gm 3 chng, 11 tit, 89
trang.




1
Chng 1
NHNG VN  LÝ LUN C BN
V CÔNG NGH VÀ PHÁT TRIN CÔNG NGH CAO

1.1. S cn thit khách quan phát trin công ngh và công ngh cao
Công ngh và phát trin công ngh là nhng phm trù mi đc s
dng nhiu trong nhng nm cui th k XX đu th k XXI, khi đt nc

bc vào công nghip hóa, hin đi hóa. Tuy nhiên, ngc dòng lch s
ngay t nhng ngày đt nc đang thc hin cuc kháng chin giành đc lp
dân tc, Ch tch H Chí Minh cng đã ht sc quan tâm đn vn đ này.
Ngi đã khng đnh: “ Xây dng kinh t, phát trin nông nghip, công
ngh, th công ngh, thng nghip, giao thông vn ti, đ ci tin kinh t
và tài chính ca Nhà nc, ci thin đi sng ca nhân dân. …” [23, 111].

V
n đ công ngh và phát trin công ngh cao trong điu kin hin
nay có vai trò và ý nghiã đc bit đi vi s phát trin kinh t ca mi quc
gia; nht là s phát trin nh v bão ca các thành tu khoa hc, công ngh
trên th gii hin nay. i vi Vit Nam đang trong thi k quá đ lên
CNXH, tt yu phi tin hành công nghip hóa, hin đi hóa đt nc, phát
trin CNC, m
i có c s vt cht k thut hin đi, xây dng thành công ch
ngha xã hi.
S cn thit khách quan ca vic phát trin công ngh cao không ch
do xu th phát trin tt yu ca thi đi, do s phát trin ca cách mng khoa
hc công ngh trên th gii, xu th quc t hóa, toàn cu hóa mà còn là yêu
cu tt yu ca xây dng và phát trin nn kinh t Vit Nam trong quá trình
hi nhp kinh t quc t.

2
Trc ht, v kinh t mun có mt nn kinh t phát trin đáp ng nhu
cu ngày càng cao đi sng ca nhân dân, không ch khai thác ngun tài
nguyên có sn, bi nó đang ngày càng cn kit mà đòi hi phi ch bin nó
đ có đc nhiu ca ci hn, phi tìm ra nhiu đi tng lao đng mi
cha tng có trong t nhiên; điu đó ch có th có đ
c bng con đng
phát trin công ngh và công ngh cao  Vit Nam. Hn th, vi c s vt

cht hin có  Vit Nam, công c lao đng th công, hu ht các t liu lao
đng lc hu, nng sut lao đng thp, làm sao có th ci bin đc lc
lng t nhiên, to ra hàng hóa vi chi phí ít nht đ tham gia vào phân công
lao đng và hp tác quc t. Do đó, đi
u cn phi thc hin là phát trin
công ngh và công ngh cao thúc đy nn kinh t Vit Nam phát trin là mt
tt yu khách quan.
Quá trình CNH, HH  Vit Nam là quá trình thc hin chin lc
phát trin kinh t- xã hi, nhm ci bin nn sn xut nh lc hu, thành nn
sn xut ln; t nn sn xut nông nghip thành nn sn xut công nghip.
Vn kin i hi ng toàn quc ln th IX ch rõ: “a nc ta ra khi
tình trng kém phát trin, nâng cao rõ rt đi sng vt cht và tinh thn ca
nhân dân, to nn tng đ đn nm 2020 nc ta c bn tr thành mt nc
công nghip theo hng hin đi.”
[9, 89].
i hi ng toàn quc ln th X, tip tc khng đnh mc tiêu và
tm quan trng ca CNH, HH là: “y nhanh tc đ tng trng kinh t,
đt đc bc chuyn bin quan trng v nâng cao hiu qu và tính bn
vng ca s phát trin, sm đa nc ta ra khi tình trng kém phát trin.
Ci thin rõ rt đi sng vt cht, vn hoá và tinh thn ca nhân dân. y
mnh công nghip hoá, hin đi hoá và phát trin kinh t tri thc, to nn
tng đ đa nc ta c bn tr thành mt nc công nghip theo hng hin
đi vào nm 2020.”
[10, 185].

3
Xut phát t tính tt yu khách quan đó, ngày nay CNH phi gn lin
vi HH, có nh vy mi phù hp vi quy lut phát trin ca thi đi, khoa
hc đã tr thành lc lng sn xut trc tip; mt s nc có nn kinh t
phát trin đã chuyn t kinh t công nghip sang kinh t tri thc. Vì vy, đi

vi Vit Nam phi tranh th
 ng dng nhng thành tu ca cuc cách mng
khoa hc, công ngh trên th gii, tip cn nhanh kinh t tri thc, hin đi
hóa nhng ngành, nhng lnh vc có điu kin nhy vt, có tc đ tng
trng kinh t nhanh. Vn kin i hi ng toàn quc ln th X ch rõ:
“Khuyn khích phát trin công nghip công ngh cao, công nghip ch tác,
công nghip ph
n mm và công nghip b tr có li th cnh tranh, to
nhiu sn phm xut khu và thu hút nhiu lao đng; phát trin mt s khu
kinh t m và đc khu kinh t, nâng cao hiu qu ca các khu công nghip,
khu ch xut” [10, 91]
Chính vì l đó, ng ta đã khng đnh tm quan trng ca khoa hc
công ngh trong s nghip CNH, HH nh sau: Khoa hc công ngh là
đng lc c
a CNH, cn kt hp công ngh truyn thng vi công ngh hin
đi, tranh th đi nhanh vào công ngh hin đi  nhng khâu quyt đnh.
“Phát trin mnh khoa hc và công ngh, giáo dc và đào to; nâng cao
cht lng ngun nhân lc, đáp ng yêu cu công nghip hoá, hin đi hoá
đt nc và phát trin kinh t tri thc.” [10, 187 ].

Vic phát trin khoa hc công ngh, phát trin công ngh
cao còn là
đòi hi ca vic xây dng xã hi mi, xã hi phát trin toàn din đ phát
trin con ngi, xây dng xã hi mi xã hi công nghip, là c s đ cng
c quc phòng, xây dng quân đi chính quy hin đi đ bo v và xây dng
t quc Vit Nam xã hi ch ngha. Phát trin công ngh cao là đòn by
quan trng ca quá trình CNH, HH, nhanh chóng thúc đy nn kinh t Vi
t
Nam phát trin nhanh bn vng, hòa nhp nn kinh t th gii.

4
1.2. Phát trin công ngh và công ngh cao.
1.2.1. Khái nim v công ngh và công ngh cao
Khái nim v công ngh
Trong lch s khi bàn v công ngh đã có nhiu đnh ngha khác nhau
theo nhiu góc đ tip cn khác nhau. Theo t đin đin t bách khoa toàn
th m Wikipedia: “Công ngh (có ngun gc t technologia, hay
, trong ting Hy Lp; techne có ngha là th công và logia có
ngha là "châm ngôn"), là mt thut ng r
ng ám ch đn các công c và
mu mo ca con ngi. Tùy vào tng ng cnh mà thut ng công ngh có
th đc hiu: Công c hoc máy móc giúp con ngi gii quyt các vn đ;
Các k thut bao gm các phng pháp, vt liu, công c và các tin trình đ
gii quyt mt vn đ; Các sn phm đc to ra phi hàng lot và ging
nhau.” [34]
Theo t đi
n ting Vit đin t
thì công ngh có ngha là: “Công là
khéo léo, ngh là ngh. Công ngh là k thut s dng công c máy móc,
trang b đ sn xut nhng sn phm công nghip. Mun đy mnh sn xut,
phi ci tin công ngh” [12].
Vin s Iu.Marchuc, Ch tch Vit Hàn lâm khoa hc Liên Xô, khi bàn
v c s khoa hc ca công ngh đã cho rng: “V
i ngha rng, công ngh là
phng pháp chinh phc th gii vt cht ca con ngi thông qua các hot
đng có t chc.”
[38, 31]
Nh vy, có th hiu công ngh là vic con ngi ng dng các t
liu lao đng cùng vi nhng đi tng lao đng, ci bin các đi tng lao
đng nhm to ra nhiu ca ci hn cho xã hi. Vi t cách là hot đng ca

con ngi, công ngh din ra trc khi có khoa hc và k ngh. Nó th hin
kin thc ca con ngi trong vic gii quyt các vn đ thc tin đ to ra
các t liu lao đng và đi tng lao đng.

5
Trong “Lut khoa hc công ngh” ca Vit Nam, nm 2000  điu 2
ghi rõ: “Công ngh là tp hp các phng pháp, quy trình, k nng, bí quyt,
công c, phng tin dùng đ bin đi các ngun lc thành sn phm.” [21,
8]
. Còn  điu 3, Lut chuyn giao công ngh nm 2006 thì công ngh đc
đnh ngha nh sau: “Công ngh là gii pháp, quy trình, bí quyt, k thut,
có kèm hoc không kèm công c, phng ti
n dùng đ bin đi ngun lc
thành sn phm.” [19].
Ngoài ra, tùy theo cách tip cn mà các nhà khoa hc đã đa ra các
khái nim, đnh ngha v công ngh theo nhiu góc đ khác nhau: Trong
cun “Chin lc công nghip hóa hin đi hóa đt nc và cách mng công
ngh” ca vin nghiên cu chin lc chính sách khoa hc và công ngh,
Công ngh thng đc dùng vi 3 ngha sau:
“Công ngh nh là mt b môn khoa hc
ng dng nhm vn dng
các quy lut t nhiên và các nguyên lí khoa hc nhm đáp ng các nhu cu
vt cht và tinh thn ca con ngi
Công ngh nh là các phng tin k thut, là s th hin vt cht hoá
các tri thc ng dng.
Công ngh nh là mt tp hp các cách thc, nhng phng pháp da
trên c s khoa hc và đc s dng vào sn xu
t trong các ngành khác
nhau, đ to ra các sn phm vt cht .” [38, 30]

PGS.TS Phan Thanh Ph cho rng “Công ngh không ch là các
phng tin, thit b do con ngi sáng to ra mà còn là các bí quyt bin
các ngun lc sn có thành sn phm.” [26, 7]

TS. Nguyn Hu Tho khi tip cn công nghip hóa, hin đi hóa 
Vit Nam cho rng: “Công ngh không phi là th t trên tri ri xung.
Công ngh có th hiu trên 4 ni dung: k
thut, thông tin, con ngi và
qun lý. Nu bn tht s quan tâm đn thúc đy tng trng thì hai đòn by

6
quan trng chính là hình thành ngun vn nhân lc và công tác nghiên cu
ng dng” [30, 116].

Công ngh cng có th hiu di góc đ: Công ngh - Technology:
Là t hp bao gm thông tin, kin thc, lao đng -tay ngh, vt t thit b,
qun lý - t chc trong mt quá trình gm nhiu giai đon nhm bin các tri
thc khoa hc, thành hàng hoá, dch v có sc cnh tranh trên th trng. …
Công ngh là công c bin
đi ngun lc bao gm: phn k thut, phn con
ngi, phn thông tin, phn t chc - qun lý thành sn phm.

Trong cun “Phát trin th trng khoa hc công ngh  TP.H Chí
Minh”, TS V Anh Tun cho rng: “Công ngh là tp hp các phng
pháp, quy trình, k nng, bí quyt, công c, phng tin dùng đ bin đi các
nhân lc thành sn phm. [35, 7]

Vi cách tip cn trên đ
ây, mc dù có nhiu đnh ngha khác nhau v
công ngh, tuy nhiên, dù  giác đ nào thì công ngh cng có các đc đim

chung là s dng các phng pháp, quy trình, k nng, công c, máy móc
thit b, nhân lc, t chc qun lý đ bin đi các ngun lc thành sn phm.
Khái nim công ngh cao
Trên c s khái nim v công ngh, tùy theo cách tip cn trong
lch s có nhiu quan đim khác nhau v công ngh
 cao.
Theo t đin đin t Bách khoa toàn th m Wikipedia: “
K thut
cao hay Công ngh cao là công ngh có ng dng các thành tu khoa hc và
công ngh tiên tin, phát trin nht hin nay nhm to ra các sn phm có
hàm lng tri thc cao, có giá tr ln.” [32]. Cách tip cn này không có s
phân đnh rõ mt loi công ngh nào đó thuc loi công ngh cao da vào
thi gian, vì vy nên các sn phm đ
c qung cáo là công ngh cao trong
nhng nm 1960 chng hn thì hin nay có th s đc xem là công ngh
thông thng hay công ngh thp. Chính vì cách tip cn nh vy d dn

7
đn các doanh nghip, các nhà tip th, thng mô t gn nh toàn b các
sn phm mi là công ngh cao.
i t đin kinh t th trng: “Công nghip k thut cao còn gi là
“công nghip tp trung k thut” “ công nghip mi nhn”. Là ngành công
nghip mi ni lên vn dng k thut mi nhn. Bao gm: 1) công nghip vi
đin t (công nghip thông tin ,máy móc đin t
 ,cha bnh bng đin t. 2)
Công nghip nng lng mi (dc phm, thuc nông nghip, phân hoá
hc, thc phm,… 3) Công nghip vt liu mi (vt liu không  dng tinh
th, đ gm, nha, đn tinh th, si hoá…).” [25, 1186]

T đin bách khoa ca nhà xut bn Random House (M) thì “Công

ngh cao là công ngh đòi hi trang thit b khoa hc tinh vi nh
t và k thut
sn xut tiên tin.”[11, 15].

Trong Bn báo cáo v CNC ca Ban phát trin kinh t (Bang
California - M) - EDB nm 1993 và 1999, có nêu; “CNC là công ngh có
mc đ cao v đ tinh vi ca k thut và đòi hi ngun nhân lc có trình đ
cao đ sn xut hàng hóa và dch v ”[11, 15].
Vin qun lý công và phát trin kinh t ca Pháp cho rng: “Công
ngh cao là các phng tin vt cht và các cu trúc t chc thc hin các
khám phá và ng dng khoa hc mi nht.”[11, 15].
Hoc: “Công ngh cao
là công ngh hi t đc nhng tri thc, phng tin và k nng, đc t
chc đ sn xut.”[11, 15]
iu 3 Lut công ngh cao nm 2009 đã đnh ngha nh sau: “Công
ngh cao là công ngh có hàm lng cao v nghiên cu khoa hc và phát
trin công ngh; to ra các sn phm, dch v có cht lng và giá tr gia
tng cao, có kh nng hình thành các ngành sn xut, dch v mi hoc hin
đi hoá ngành sn xut, dch v hin có.” [20]

8
Ti điu 2 Quy ch khu công ngh cao ban hành kèm theo ngh đnh
99/2003/N-CP (28/08/2003) ca chính ph đnh ngha: “Công ngh cao là
công ngh đc tích hp t các thành tu khoa hc và công ngh tiên tin,
có kh nng to ra s tng đt bin v nng sut lao đng, tính nng cht
lng và giá tr gia tng ca sn phm hàng hóa, hình thành các ngành sn
xut hay dch v mi có hiu qu
kinh t xã hi cao, có nh hng ln đn
s phát trin kinh t xã hi và an ninh quc phòng.” [25].
Trung tâm thông tin khoa hc và công ngh quc gia, đa ra khái

nim nh sau: “Công ngh cao (CNC) là nhng công ngh cho phép sn
xut vi nng sut cao và sn phm có cht lng cao, ngha là có th mang
li nhiu giá tr gia tng hn t cùng mt ngun vn và lao đng. Bn thân
công ngh cao đã bao hàm “3 cao”: hiu qu cao, giá tr
gia tng cao và đ
thâm nhp cao.
CNC còn có kh nng m rng phm vi, hiu qu ca các loi hình
công ngh khác nh tích hp các thành tu khoa hc và công ngh
(KH&CN) tiên tin. Mc đ CNC có th đc đo bng đ ngn ca chu k
sng sn phm. Hin nay, đi vi ngành công nghip máy tính, chu k sng
ca sn phm là di hai nm.
Sn phm CNC là sn ph
m đc to ra nh CNC thông qua quá trình
thit k hoc sn xut sn phm.
CNC thng phi có các đc đim sau đây:
Cha đng n lc quan trng v nghiên cu-phát trin (NCPT);
Có ý ngha chin lc đi vi quc gia;
Sn phm đc đi mi nhanh chóng;
u t ln, đ ri ro cao, nhng khi thành công s đem li li nhun
khng l
;

9
Thúc đy nng lc cnh tranh và hp tác trong NCPT, sn xut và tìm
kim th trng trên quy mô toàn cu.
Tiêu chí quan trng nht đ xác đnh mt CNC là hàm lng NCPT
cao (High R&D Intensity) trong sn phm. Các đc đim và tiêu chí trên đây
v CNC đc chp nhn mt cách rng rãi, song vic xác đnh các ngành
CNC li ph thuc khá nhiu vào quan nim ca tng quc gia, tng nhóm
quc gia v ý ngha chin lc ca các ngành c

 th đi vi mi nc trong
tng thi k xác đnh.” [33, 3].

Di góc đ kt qu CNC, có th hiu: “ Công ngh cao cho phép sn
xut ra nhng sn phm tính nng hoàn toàn mi; Công ngh cao có đ phc
tp và chính xác vt tri so vi công ngh trc đó; Là công ngh có thi
gian nghiên cu ng dng nhanh.’[39, 4].

Qua nghiên cu các khái nim trên và kho sát t thc tin, chúng ta
có th hi
u: Công ngh cao là công ngh đc tích hp t các thành tu
khoa hc và công ngh tiên tin, có kh nng to ra s tng đt bin v nng
sut lao đng, tính nng cht lng và giá tr gia tng ca sn phm hàng
hóa, hình thành các ngành sn xut hay dch v mi có hiu qu kinh t xã
hi cao, có nh hng ln đn s phát trin kinh t xã hi và an ninh quc
phòng. Bn thân m
t ngành công ngh cao c th nào đó không có giá tr bt
bin mà thay đi theo thi gian.
Mt s ngành công ngh cao
Công ngh hàng không v tr: da trên các thành tu hin đi ca khoa
hc v v tr, v vt lý đa cu, vt lý khí quyn và vùng lân cn trái đt, vt lý
thiên vn ca Thái dng h v.v Các sn phm đin hình: v tinh nhân to, tàu
v tr, tàu con thoi v.v Công ngh hàng không v
 tr to ra mt lot các sn
phm, dch v cha tng có: thông tin vin thám, thông tin liên lc toàn cu,
thông tin đa lý toàn cu v.v

10
Công ngh sinh hc: công ngh sinh hc là mt tp hp các ngành
khoa hc (sinh hc phân t, di truyn hc, vi sinh vt, sinh hóa hc và công

ngh hc) nhm to ra các công ngh khai thác  quy mô công nghip các
hot đng sng ca các vi sinh vt, t bào thc vt và đng vt. Sn phm
đc trng là ging cây, con, vi sinh vt có cht lng cao và các sn phm
cha tng có dùng trong nông nghip, công nghip, y t
Cùng v
i các ngành công ngh mi nhn khác (công ngh thông tin
và công ngh vt liu mi), công ngh sinh hc s góp phn khai thác ti u
các ngun lc ca đt nc phc v phát trin sn xut, nâng cao cht lng
cuc sng ca nhân dân và chun b nhng tin đ cn thit v mt công
ngh trong th k XXI.
Công ngh thông tin: là thut ng dùng đ ch các ngành khoa hc và
công ngh
 liên quan đn thông tin và các quá trình x lý thông tin. Theo đó,
Công ngh thông tin là h thng các tri thc khoa hc, các k thut và
phng tin hin đi đ thu thp, x lý, lu tr, sn xut và truyn thông tin
nhm khai thác và s dng hiu qu ngun tài nguyên thông tin vào mi lnh
vc hot đng ca con ngi. Công ngh thông tin chính là lc lng nòng
ct và xung kích ca cuc cách mng khoa hc và công ngh hin đi, dn
dt nhân loi bc vào k nguyên trí tu.
Công ngh vt liu mi: da trên khoa hc vt liu, khoa hc v cu
trúc các h đông đc, khoa hc mô phng h nguyên t v.v Sn phm ch
yu ca nó là các vt liu chc nng (vt liu bán dn, siêu dn, laze ), vt
liu siêu bn, siêu cng, siêu chu nhit, vt liu compozit, vt liu nanô v.v
Vi công ngh nanô, con ngi có kh nng thao tác vt liu  mc
phân t hay nguyên t, m ra kh nng điu khin cu trúc vt liu. Nó cho
phép ch to nhng vt liu có các chc nng rt đc thù nh thm dò môi

11
sinh và x lý thông tin. Vt liu đc thao tác  cp nanô s có tim nng rt
ln do có các tính cht hoàn toàn khác vi nhng vt liu ch to trc đó.

Công ngh nng lng mi: bao gm nng lng ht nhân, nng
lng mt tri, nng lng đa nhit, nng lng hi dng v.v., trong đó
đc bit là li dng s phát trin c
a nng lng ht nhân và nng lng mt
tri, nhm thoát khi s ràng buc vào loi nng lng hóa thch (du m
và than đá), m ra mt thi đi nng lng mi. Song, đn nay hu ht các
nc trên th gii rt coi trng công ngh nng lng ht nhân. Công ngh
này da trên vt lý hc ht nhân, nng lng hc, v.v Sn phm ch yu là
nhà máy nhit, nhà máy đin ht nhân, các phng tin giao thông vn ti
dùng nng lng ht nhân, các thit b y t dùng nng lng ht nhân v.v
Công ngh hi dng: bao gm vic s dng, khai thác tài nguyên
sinh vt, khoáng vt, hoá hc, đng lc v.v trong lòng các đi dng.
Công ngh ngi máy (Robot):
Robot hay ngi máy là mt loi máy có th thc hin nhng công
vic mt cách t đng bng s
điu khin ca máy tính.
Robot là mt tác nhân c khí, nhân to, o, thng là mt h thng c
khí-đin t. Vi s xut hin và chuyn đng ca mình, robot gây cho ngi
ta cm giác rng nó giác quan ging nh con ngi. T "robot" (ngi máy)
thng đc hiu vi hai ngha: robot c khí và phn mm t hot đng.
Tiêu chun ca robot, ngày nay, ngi ta vn còn đang tranh cãi v
vn đ: “Mt loi máy nh th nào thì đ tiêu chun đ đc gi là mt
robot?” Mt cách gn chính xác, robot phi có mt vài (không nht thit
phi đy đ) các đc đim sau đây: Không phi là t nhiên, tc là do con
ngi sáng to ra; Có kh nng nhn bit môi trng xung quanh; Có th
tng tác vi nhng vt th trong môi trng; Có s thông minh, có kh
nng đa ra các la ch
n da trên môi trng và đc điu khin mt cách

12

t đng theo nhng trình t đã đc lp trình trc; Có kh nng điu khin
đuc bng các lnh đ có th thay đi tùy theo yêu cu ca ngi s dng;
Có th di chuyn quay hoc tnh tin theo mt hay nhiu chiu; Có s khéo
léo trong vn đng.
1.2.2. Ni dung phát trin công ngh cao
1.2.2.1. Phát trin công ngh cao
Cng nh công ngh cao, vic phát tri
n công ngh cao cng đc
tip cn theo nhiu giác đ khác nhau. Lut công ngh cao điu 15 nêu rõ:
“Hot đng nghiên cu và phát trin công ngh cao tp trung vào vic
nghiên cu ng dng các công ngh cao phù hp vi điu kin thc t 
trong nc, làm ch công ngh nhp, to đc mt s công ngh cao Vit
nam có li th cnh tranh.” Còn trong iu 2 Lut khoa hc công ngh
cho
rng: “Phát trin công ngh là hot đng nhm to ra và hoàn thin công
ngh mi, sn phm mi. Phát trin công ngh bao gm trin khai thc
nghim và sn xut th nghim. Trin khai thc nghim là hot đng ng
dng kt qu nghiên cu khoa hc đ làm thc nghim nhm to ra công
ngh mi, sn phm mi; Sn xut th nghi
m là hot đng ng dng kt
qu trin khai thc nghim đ sn xut th  quy mô nh nhm hoàn thin
công ngh mi, sn phm mi trc khi đa vào sn xut và đi sng.”
Vic phát trin và ng dng công ngh cao trong nn sn xut ca mi
nc đu chim v trí quan trng. Nhiu nc đã có chin lc phát trin các
ngành, lnh vc mi nhn có ng dng công ngh cao. n , Trung Quc
và Israel là các ví d đin hình cho chin lc đu t phát trin các ngành
công ngh cao  nhng nc đang phát trin. Israel, trong vòng 20 nm tr
li đây đã tr thành mt th lc công ngh cao hùng mnh trên th gii,
chuyn đi cn bn t mt nc nông nghip thành mt trung tâm công
ngh

hin đi. Mi nm h có hàng ngàn hãng công ngh mi ra đi, thu hút