Vận dụng chi phí mục tiêu để quản lý chi phí trong ngành xây dựng ở Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o




HOÀNG TUN DNG




VN DNG CHI PHÍ MC TIÊU
 QUN LÝ CHI PHÍ
TRONG NGÀNH XÂY DNG
 VIT NAM





LUN VN THC S KINH T

TP. H CHÍ MINH – NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
o0o


HOÀNG TUN DNG



VN DNG CHI PHÍ MC TIÊU
 QUN LÝ CHI PHÍ
TRONG NGÀNH XÂY DNG
 VIT NAM



Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60.34.30


LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:

PGS.TS PHM VN DC

TP. H CHÍ MINH – NM 2010

LUN VN
Vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong ngành xây dng  Vit Nam

Tóm tt:
Chng 1: Lý thuyt v chi phí mc tiêu (Target costing)
Chng 2: Thc trng qun lý chi phí trong ngành xây dng  Vit Nam
Chng 3: Vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong ngành xây dng  Vit Nam.

im mi ca đ tài:
Qun lý tt chi phí nhm h giá thành ca các công trình xây dng là công vic
quan trng trong ngành xây dng hin nay  nc ta. Tuy nhiên, vic này đi vi các
doanh nghip xây dng Vit Nam ch giao cho b phn k toán tài chính đm trách. Do
đó, công tác qun lý chi phí trong các doanh nghip xây dng Vit Nam hin ti cha
th cnh tranh vi các doanh nghip nc ngoài trong điu kin nn kinh t th trng
nh hin nay. Trong khi đó, ti các nc Nht Bn, Hoa K, Brazil,…công tác qun lý
chi phí trong các công ty xây dng đc phi hp vi nhau gia các b phn nh: B
phn k toán, b phn thit k, b phn k hoch,…Hn na, còn phi la chn giai
đon đ bt đu công tác qun lý chi phí cho hiu qu.
Nhm nâng cao công tác qun lý chi phí, tác gi đ xut vn dng phng pháp
chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí cho các doanh nghip xây dng Vit Nam, c th
chia làm hai trng hp: Trng hp 1: Mô hình chi phí mc tiêu đ xut áp dng đi
vi nhng d án không đc thc hin theo hình thc tng thu. Trng hp 2: Mô
hình chi phí mc tiêu đ xut áp dng đi vi nhng d án đc thc hin theo hình

thc tng thu thit k - thi công.
ng thi, kin ngh Nhà nc nên Xây dng h thng ngân hàng d liu v chi
phí ca các d án đã thc hin; Các tiêu chun, đnh mc xây dng nên giao cho các
công ty t vn xây dng chuyên nghip đ h nghiên cu và phát hành. Theo đó, gii
pháp cho Nhà thu c th là, phi có mt nhà qun tr chu trách nhim toàn b d án;
Nhà thu nên nhn bit toàn b chi phí ca các d án ngay t giai đon đu; Nhà thu
nên thit lp ngân hàng d liu v chi phí ca các d án do mình thc hin và thit lp
đi làm vic đa nng. Và gii pháp cho CT c th là CT nên thuê đn v t vn
chuyên nghip đ giúp CT trong vic thc hin d án; Giao c vic thit k và thi
công cho mt nhà thu. ng thi, CT nên đa ra các khuyn khích v kinh t cho
các bên tham gia d án,…Nhng kin ngh, gii pháp này nhm góp phn nâng cao
công tác qun lý chi phí trong các doanh nghip xây dng Vit Nam.

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s kinh t: “Vn dng chi phí mc tiêu đ qun
lý chi phí trong ngành xây dng  Vit Nam” là công trình ca vic hc tp và
nghiên cu khoa hc tht s nghiêm túc ca bn thân. Nhng kt qu nêu ra
trong lun vn này là trung thc và cha đc công b rng rãi trc đây. Các s
liu trong lun vn có ngun gc rõ ràng, đc tng hp t nhng ngun thông
tin đáng tin cy.
TP. HCM, tháng 08 nm 2010
Tác gi


Hoàng Tun Dng

i
MC LC
Mc lc
Danh mc t vit tt
Danh mc các bng và s đ
Trang
PHN M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. i tng và phm vi nghiên cu 2
3. Phng pháp nghiên cu 2
4. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu 2
5. Kt cu lun vn 3
CHNG 1: LÝ THUYT V CHI PHÍ MC TIÊU 4
1.1 Chi phí mc tiêu (Target Costing) 4
1.1.1 Lc s hình thành chi phí mc tiêu 4
1.1.2 nh ngha v chi phí mc tiêu 5
1.1.3 Chi phí mc tiêu vi chu k sng sn phm 6
1.1.4 Mc đích và tác dng ca chi phí mc tiêu 7
1.1.4.1 Mc đích ca chi phí mc tiêu 7
1.1.4.2 Tác dng ca chi phí mc tiêu 7
1.2 Các nguyên tc ca chi phí mc tiêu 8

1.2.1 Nguyên tc th nht, xác đnh chi phí phi hng đn giá c 8
1.2.2 Nguyên tc th hai, đt trng tâm vào khách hàng 8
1.2.3 Nguyên tc th ba, đt trng tâm vào giai đon thit k 8
1.2.4 Nguyên tc th t, ngun nhân lc đa nng 9
1.2.5 Nguyên tc th nm, kt hp chui giá tr 9
1.2.6 Nguyên tc th sáu, đnh hng chu k sng sn phm 9
1.3 Phân tích giá tr (Value Engineering: VE) 9
1.3.1 nh ngha phân tích giá tr 10
ii

1.3.2 Lc s ca phân tích giá tr 10
1.3.3 c trng quan trng ca phân tích giá tr 11
1.3.4 Nguyên lý phân tích giá tr 11
1.3.5 Quy trình thc hin phân tích giá tr 12
1.4 Các bc xác đnh chi phí mc tiêu 13
1.5 T chc và các thành phn tham gia 17
1.6 Vn dng chi phí mc tiêu trong ngành xây dng  mt s nc 19
1.6.1 S lc v chi phí trong ngành xây dng ca nc Anh 19
1.6.2 Vn dng chi phí mc tiêu trong ngành xây dng  Nht Bn 19
1.6.3 Vn dng chi phí mc tiêu trong ngành xây dng  các nc Phng
Tây 20
1.6.3.1 Vn dng chi phí mc tiêu trong ngành xây dng  Hoa K 21
1.6.3.2 Vn dng chi phí mc tiêu trong ngành xây dng  Brazil 22
1.6.4 Kinh nghim và s cn thit vn dng chi phí mc tiêu trong ngành
xây dng 26
1.6.4.1 Kinh nghim vn dng chi phí mc tiêu trong ngành xây dng 26
1.6.4.2 S cn thit vn dng chi phí mc tiêu trong ngành xây dng 
Vit Nam 27
Kt lun chng 1 30
CHNG 2: THC TRNG QUN LÝ CHI PHÍ TRONG NGÀNH

XÂY DNG  VIT NAM 31
2.1 Khái quát chung v ngành xây dng 31
2.1.1 Hot đng xây dng và công trình xây dng 31
2.1.1.1 Hot đng xây dng 31
2.1.1.2 Công trình xây dng 31
2.1.2 c đim ca sn xut xây dng 31
2.1.3 Nguyên tc qun lý chi phí và quy trình hot đng ngành xây dng 33
2.1.3.1 Nguyên tc qun lý chi phí trong hot đng ngành xây dng 33
2.1.3.2 Quy trình hot đng trong ngành xây dng 33
iii

2.2 Chi phí và phân loi chi phí trong ngành xây dng 36
2.2.1 Chi phí sn xut trong ngành xây dng 36
2.2.1.1 Chi phí nguyên vt liu trc tip 36
2.2.1.2 Chi phí nhân công trc tip 37
2.2.1.3 Chi phí s dng máy thi công 37
2.2.1.4 Chi phí sn xut chung 38
2.2.2 Chi phí ngoài sn xut trong ngành xây dng 40
2.2.2.1 Chi phí bán hàng 40
2.2.2.2 Chi phí qun lý doanh nghip 41
2.2.3 Phân loi chi phí sn xut trong ngành xây dng 41
2.2.3.1 Phân loi theo yu t chi phí 41
2.2.3.2 Phân loi theo khon mc chi phí 42
2.2.4 Phân loi chi phí theo mi quan h gia chi phí vi s lng sn phm
sn xut 43
2.3 Thc t kho sát qun lý chi phí trong ngành xây dng  Vit Nam 44
2.3.1 Quá trình thc hin kho sát 44
2.3.2 Kt qu quá trình thc hin kho sát 46
2.3.3 ánh giá kt qu kho sát 50
2.3.3.1 V s thu thp và x lý thông tin v chi phí 50

2.3.3.2 V la chn giai đon nào đ tin hành kim soát chi phí 51
2.3.3.3 V t chc lp k hoch chi phí 52
Kt lun chng 2 53
CHNG 3: VN DNG CHI PHÍ MC TIÊU  QUN LÝ CHI
PHÍ TRONG NGÀNH XÂY DNG  VIT NAM 55
3.1 iu kin nn kinh t th trng, phng pháp qun lý, nguyên tc và
điu kin kh thi vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong ngành
xây dng 55
3.1.1 iu kin nn kinh t th trng và phng pháp qun lý đ vn dng
chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong ngành xây dng 55
iv

3.1.1.1 V điu kin ca nn kinh t th trng 55
3.1.1.2 V phng pháp qun lý 56
3.1.2 Nguyên tc vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí 57
3.1.3 iu kin kh thi đ vn dng chi phí mc tiêu 58
3.1.3.1 Chính sách ca Nhà nc 58
3.1.3.2 S hiu bit v qun lý chi phí 59
3.1.3.3 S tip cn ca nhà thu, khách hàng 59
3.2 Ni dung vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong ngành xây
dng  Vit Nam 60
3.2.1 Giai đon chun b 60
3.2.2 Giai đon thc hin 61
3.2.2.1 Vic lp chi phí mc tiêu thành công 61
3.2.2.2 Quy trình vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong
ngành xây dng  Vit Nam 61
3.3 Kin ngh và gii pháp vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong
ngành xây dng 71
3.3.1 Kin ngh đi vi Nhà nc 71
3.3.2 Gii pháp đi vi Nhà thu 73

3.3.3 Gii pháp đi vi Ch đu t 73
Kt lun chng 3 75
KT LUN 76
Danh mc tài liu tham kho
Ph lc s 1: Vn dng phân tích giá tr tin hành la chn phng án thit k
Ph lc s 2: Bng câu hi kho sát






DANH MC T VIT TT


CT
DN
EPC
TB
TSC
XD
XDCT

Ch đu t
Doanh nghip
Tng thu thit k, cung cp thit b, vt t và xây lp
Thit b
Tài sn c đnh
Xây dng
Xây dng công trình

i
DANH MC CÁC BNG VÀ S 
Trang
CÁC BNG
- Bng 1.1 Cu trúc và công vic ca các b phn 18
- Bng 1.2 So sánh chi phí nhà đ dng c 22
- Bng 1.3 Tng chi phí gim xung t gii pháp k thut mi 24
- Bng 2.1 S lng các doanh nghip đc kho sát trc tip 45

- Bng 2.2 Khi thc hin d án công ty tin hành kim soát chi phí 46
- Bng 2.3 T chc kim soát chi phí ca công ty 47
- Bng 2.4 S phi hp vi nhau gia các b phn trong công ty đ thu thp
và x lý thông tin v chi phí cho d án (gi là phi hp bên trong công ty) 47
- Bng 2.5 Công ty phi hp vi các nhà cung cp và ch đu t đ thu thp
và x lý thông tin v chi phí (gi là phi hp bên ngoài công ty) 48
- Bng 2.6 Thi đim t chc lp k hoch chi phí cho d án 48
- Bng 2.7 Nhn thc ca nhà qun tr v chi phí mc tiêu 49
- Bng 2.8 Các yu t khác nh hng đn công tác qun lý chi phí ca công
ty 50

S 
- S đ 1.1 Chi phí mc tiêu vi chu k sng sn phm 6
- S đ 1.2 Các bc chính xác đnh chi phí mc tiêu 13
- S đ 1.3 B ba tn ti cho mt sn phm 14
- S đ 1.4 Xác đnh biên li nhun mc tiêu 15
- S đ 1.5 Mô hình phân tích chi phí mc tiêu ca chc nng chính ti các
cp b phn 16
- S đ 1.6 Vic vn dng chi phí mc tiêu ca công ty xây dng Brazil 23
- S đ 1.7 Xác đnh chi phí mc tiêu đc doanh nghip xây dng làm theo . 25
- S đ 2.1 Quy trình hot đng trong ngành xây dng 33
ii

- S đ 2.2 Tp hp chi phí sn xut 40
- S đ 3.1 Mô hình chi phí mc tiêu đ xut vn dng trong trng hp 1 63
- S đ 3.2 Ví d v mô hình phân tích các gói thit k nhm đt chi phí mc
tiêu 67
- S đ 3.3 Mô hình chi phí mc tiêu đc ng dng trong trng hp 2 68
- S đ 3.4 Ví d v mô hình phân b chi phí cp b phn 70

1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Nhng thay đi trong giai đon thit k s tt hn sau khi giai đon thit k
hoàn thành, vì các chi phí s thay đi khi thit k thay đi, đc bit là trong sn
xut ngành xây dng.
Trong ngành xây dng, cùng mt d án xây dng, cùng mt hng mc công
trình, cùng mt b phn công trình có th có các phng án thit k khác nhau
dn đn giá xây dng ca chúng cng khác nhau. Do đó, trong ngành xây dng
có nhng loi giá nh giá ca ch đu t (khách hàng), giá d thu, giá hp
đng, Tt nhiên là giá d thu phi thp hn hoc bng vi giá ca ch đu t.
Cho nên, thông thng nhng công trình thuc vn Ngân sách nhà nc hoc
nhng công trình có quy mô ln phi t chc la chn nhà thu đ có đc mc

giá ti u nht cho ch đu t. Vn đ đt ra  đây là li nhun ca các nhà thu
nh th nào khi trúng thu?. Mt dù, trong ngành xây dng vic xác đnh li
nhun s có đnh mc tùy theo loi, hng công trình mà có t l li nhun t
5,5% đn 6% trên tng chi phí trc tip (theo quy đnh ti Thông t s
04/2010/TT-BXD ngày 26 tháng 5 nm 2010). Nh vy, vn đ li nhun cao
hay thp so vi đnh mc khi trúng thu là ph thuc nng lc trin khai thc
hin d án xây dng ca nhà thu, nhng trong đó, qun lý chi phí đóng vai trò
không kém phn quan trng đ quyt đnh mc li nhun ti u cho nhà thu.
Hin nay, ti các doanh nghip xây dng Vit Nam công tác qun lý chi phí
ch yu giao cho b phn k toán đm trách nhng phn ln ch mi đáp ng
cách qun lý chi phí theo phng pháp ca k toán tài chính nhm phc v cho
đi tng bên ngoài hn là cho ni b doanh nghip. Trong khi đó, các nghiên
cu trong ngành xây dng ti nc nh Nht Bn, Brazil, Hoa K cho rng: đ
đt đc mc tiêu li nhun nh mong mun ca nhà thu thì công tác qun lý
chi phí không ch b phn k toán mà còn phi đc kt hp vi các b phn
khác nh b phn thit k, b phn k thut, b phn k hoch, trong doanh
2

nghip. Quan trng hn na, cn phi la chn giai đon nào đ bt đu qun lý
chi phí cho hiu qu.
T nhng thc t trên, đ tài “vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi
phí trong ngành xây dng  Vit Nam” s giúp các bên tham gia d án xây
dng xác đnh đc giai đon nào là cn thit đ qun lý chi phí và cách s dng
các công c chi phí đ qun lý chi phí đc hu hiu.
Mc đích nghiên cu ca lun vn này:
 Gii thiu lý thuyt chi phí mc tiêu nh mt công c qun lý chi phí
thuc mt phn ca k toán qun tr hin đi vào thc tin.
 Phân tích, đánh giá thc trng qun lý chi phí trong ngành xây dng 
Vit Nam.
 Vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong ngành xây dng 

Vit Nam.
2. i tng và phm vi nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin vi các loi d án xây dng (dân dng và công
nghip, giao thông, thy li, ) ti Vit Nam.
Lun vn này nghiên cu v lnh vc qun lý chi phí trong ngành xây dng
 Vit Nam.
3. Phng pháp nghiên cu
 đt đc mc đích trên, tác gi s dng phng pháp duy vt bin
chng, phng pháp duy vt lch s và bng phng pháp gp, phng vn trc
tip lãnh đo các doanh nghip xây dng, sau đó x lý d liu theo phng pháp
thng kê so sánh.
4. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu
T nghiên cu thc trng qun lý chi phí trong ngành xây dng  Vit
Nam, đ tài s làm rõ đc trong ngành xây dng  Vit Nam đã vn dng chi
3

phí mc tiêu đ qun lý chi phí cha ?. Qua đó, nhm đem li tính cnh tranh nói
chung hay cách qun lý chi phí hu hiu hn cho các doanh nghip xây dng 
Vit Nam nói riêng, đ tài s gii thiu ni dung vn dng chi phí mc tiêu đ
qun lý chi phí trong ngành xây dng  Vit Nam.
5. Kt cu ca lun vn
Lun vn đc trình bày gm ba phn: phn m đu, phn ni dung và
phn kt lun. Phn ni dung gm ba chng nh sau:
Chng 1: Lý thuyt v chi phí mc tiêu (Target costing)
Chng 2: Thc trng qun lý chi phí trong ngành xây dng  Vit Nam.
Chng 3: Vn dng chi phí mc tiêu đ qun lý chi phí trong ngành xây
dng  Vit Nam.

4

Chng 1
LÝ THUYT V CHI PHÍ MC TIÊU
1.1 Chi phí mc tiêu
1.1.1 Lc s hình thành chi phí mc tiêu
Các nghiên cu đã chng minh rng “chi phí mc tiêu”, hay ting Nht gi
là “Genka Kikaku” không phi là hoàn toàn mi, ít nht là không mi đi vi các
ngành công nghip ca Nht Bn. ã có nhiu tác gi nói đn lnh vc này vi
thi gian khác nhau. Trong nghiên cu này s mô t các s kin chính theo th
t thi gian nh sau:
Cooper & Slagmuler (1997) cho rng Toyota đã đt ra vic xác đnh chi phí
mc tiêu vào nm 1959, trong khi Tanaka (1993) li cho rng xác đnh chi phí
mc tiêu đc phát trin ln đu vào nm 1965. Tt c đu đng ý rng Toyota là
ngun gc ca khái nim này.
T khi thành lp nm 1937, Toyota đã tìm ra mt h thng mi và ci tin

đ gim các chi phí mt cách hiu qu. H nhn ra rng c tính chi phí không
đ tt, và cn phi có mt k thut kim soát chi phí mi. Sn phm đu tiên ca
Toyota áp dng h thng này là “chic xe mt ngàn đô la” vào gia nhng nm
1980. Tuy nhiên, vn có nhng tranh ci nh đc nói đn  đon trên v vic
xác đnh chi phí mc tiêu xut hin khi nào thì khái nim này đc trin khai
hoc áp dng thc t ln đu tiên.
S sn xut hàng lot trong các ngành công nghip ca Nht Bn đ đáp
ng nhu cu ca khách hàng vào nhng nm 1980. Khi đó khách hàng tr nên
kén chn hàng hóa mà h tiêu dùng. Sn xut hàng lot không mang li kh nng
có nhng sn phm khác nhau nh mong mun. Chính vì điu này mà nhiu vn
đ phi đc gii quyt đ đáp ng mt cách có hiu qu nhu cu ca th trng.
Xác đnh chi phí mc tiêu đc áp dng  mt s ngành công nghip nh Atsugi
Motor Parts, mt chi nhánh Ô tô Nissan, nm 1976 và sau đó là Daihatsu. C hai
công ty đu áp dng xác đnh chi phí mc tiêu đ phn ng li mt th trng
5

luôn thay đi mt cách có hiu qu, mà  đó khách hàng nhn ra các sn phm
có giá tr vi mc giá hp lý (Sakurai, 1989).
Kato (1993) cho rng hn 80% các công ty ch yu trong ngành công
nghip đã s dng xác đnh chi phí mc tiêu ti Nht. Còn v phn Cooper &
Slagmulder (1997) thì li cho rng các công ty ch yu này bao gm các Công ty
TNHH Ô tô Nissan, Tp đoàn Ô tô Toyota, Công ty TNHH Komatsu, Công ty
TNHH Olympus, Tng Công ty Sony, Tp đoàn Topcon, và Công ty TNHH Ô tô
Isuzu
1
.
Nh vy, công c chi phí mc tiêu có ngun gc t Nht Bn. Công c này
đã đc ng dng t nhng nm 60 bi các công ty có quy mô ln nh ngành
công nghip ch to ô tô (Toyota, Nissan) và ngành công nghip đin t (NEC,
Sony).

1.1.2 nh ngha v chi phí mc tiêu
Chi phí mc tiêu là tng th các phng pháp, công c qun tr cho phép
đt đc mc tiêu chi phí và mc tiêu hot đng  giai đon thit k và k hoch
hóa sn phm mi. Công c này cng cho phép cung cp mt c s kim soát chi
phí  giai đon sn xut và bo đm các sn phm này đt đc mc tiêu li
nhun đã đc xác đnh phù hp vi chi phí chu k sng ca sn phm
2
.
Nh vy theo đnh ngha này, công c chi phí mc tiêu làm gim chi phí
ngay t giai đon thit k sn phm, đng thi còn cung cp mt c s kim soát
các chi phí  giai đon sn xut đ làm tng li nhun mà không nh hng đn
cht lng và chc nng ca sn phm.







1. Ngun: Jaime M.Petez (2009), Application of Target Costing Principles in Publically Funded Green Buidings
2. Ngun: PGS.TS. Trng Bá Thanh, TS.Nguyn Công Phng, Qun tr chi phí theo li nhun mc tiêu và kh nng vn
dng ti Vit Nam
6

1.1.3 Chi phí mc tiêu vi chu k sng sn phm

Trong s đ 1.1 mơ t chi phí chu k sng ca sn phm đc chia thành ba
giai đon: giai đon hoch đnh, giai đon sn xut, và giai đon loi b. Giai
đon hoch đnh là giai đon quan trng nht trong chi phí chu k sng sn
Chi phí m
c tiêu
Chi phí chu kỳ sống

Giai đ
on

loi bỏ
Giai đo
n
sản xuất
Giai đo
n
hoch đònh
Sản phẩm
/ xác đònh dự án

Giá bán m
c tiêu/ giá thu

Lợi nhuận m
c tiêu


Xác đònh c
hi phí m
c tiêu

Thay đổi thiết kế sản phẩm và quá trình sản xuất chủ yếu

Ước tính chi phí chu kỳ sống
SP

Đưa sản phẩm vào sản xuất

Lo
i

bỏ sản phẩm

Thay đổi thiết kế sản phẩm và quá trình sản xuất
thứ yếu

có

không

không

có

Thiết kế
có đáp ứng chi phí mc tiêu
không?
Chi phí chu kỳ

sống dự kiến có chấp
nhận được không?
S đ 1.1 Chi phí mc tiêu vi chu k sng sn phm

Chi phí Kaizen

Ngun: Robert S.Kaplan–Anthony A.Atkinson, Adavanced Management Accounting, third edition. pp 222-229
7

phm, vì đây là giai đon c lng các chi phí cho c vòng đi sn phm. Chi
phí mc tiêu thì đc dùng trong sut giai đon hoch đnh, hng quá trình la
chn sn phm và quá trình thit k sn phm mà mt sn phm đc sn xut

vi chi phí thp, mc li nhun có th chp nhn, và đa ra giá bán sn phm
cnh tranh, và đm bo chc nng sn phm. Chi phí kaizen (ci tin liên tc) thì
tp trung vào nhn bit c hi đ ci tin chi phí trong sut giai đon sn xut.
Trong nghiên cu này, tác gi tp trung vào nghiên cu giai đon hoch đnh
cng chính là nghiên cu xác đnh chi phí mc tiêu.
1.1.4 Mc đích và tác dng ca chi phí mc tiêu
1.1.4.1 Mc đích ca chi phí mc tiêu
- Kho sát đ thit lp mt mc chi phí thp cho sn phm trong giai đon
thit k.
- Làm c s kim soát các chi phí trong giai đon sn xut.
- Gim các chi phí sn xut mà không gim cht lng ca sn phm bng
cách loi b nhng hot đng không làm tng thêm giá tr cho khách hàng.
- To đng lc đ tp th nhân viên công ty c gng đt đc li nhun mc
tiêu trong sut quá trình thit k sn phm bng cách to ra môi trng hot đng
toàn công ty đ hng đn chi phí mc tiêu.
1.1.4.2 Tác dng ca chi phí mc tiêu
- Vic vn dng công c chi phí mc tiêu s cho phép các nhà qun tr kim
soát chi phí đc cht ch hn, sao cho va có th đáp ng đc mc giá mà
khách hàng mong mun, va đt đc mc tiêu li nhun ca doanh nghip vi
mt mc chi phí hp lý. T đó, nó là công c h tr đc lc cho chin lc
chim lnh th trng hay m rng th phn và nâng cao kh nng cnh tranh ca
doanh nghip.
- Gim chi phí đu vào cho quá trình sn xut sn phm.
8

- t đc hai mc tiêu: Mt là, s hài lòng cho khách hàng; và Hai là, mc
tiêu li nhun cho doanh nghip.
- Gim đc nhng thay đi thit k sau khi bt đu sn xut sn phm.
1.2 Các nguyên tc ca chi phí mc tiêu
 ng dng thành công công c chi phí mc tiêu trong qun lý chi phí thì

phi tuân th sáu nguyên tc c bn sau ca Ansari et al., (1997)
3
:
1.2.1 Nguyên tc th nht, xác đnh chi phí phi hng đn giá c
Giá c đc hiu là giá th trng, giá th trng đc áp dng đ quyt
đnh s phù hp và cng là giá bán mc tiêu. Chi phí mc tiêu đc tính bng
cách s dng mt công thc tng t nh sau: Giá th trng – (tr) biên li
nhun = chi phí mc tiêu. iu này cho thy chúng ngc li vi quy trình xác
đnh chi phí theo phng pháp truyn thng mà  đó các chi phí lp nên giá c -
chi phí tng thì giá c tng.
1.2.2 Nguyên tc th hai, đt trng tâm vào khách hàng
Các yêu cu ca khách hàng v cht lng, giá thành, thi gian đc kt
hp mt cách đng thi trong sn phm và quyt đnh quy trình, hng đ phân
tích gim chi phí. i vi khách hàng, giá tr ca bt k đc đim hoc chc
nng gì ca sn phm phi ln hn chi phí cn thit đ khách hàng có đc đc
đim hoc chc nng đó.
1.2.3 Nguyên tc th ba, đc trng tâm vào giai đon thit k
Kim soát chi phí đc chú trng ti giai đon thit k sn phm. Vì vy,
các thay đi v k thut phi đc thc hin trc quá trình sn xut s đem li
kt qu làm gim chi phí và gim thi gian gia nhp th trng (đa vào s dng)
đi vi nhng sn phm mi.


3.Ngun: By Dan Swenson, Ph.D., CMA, CPA; Shahid Ansari, Ph.D.,; Jan Bell, Ph.D., CPA; And IL- Woon Kim, Ph.D
(2003),Best Practices in Target Costing, Management Accounting Quarterly, Winter 2003, Vol.4, No.2, pp 12-17
9

1.2.4 Nguyên tc th t, ngun nhân lc đa nng
i ng chuyên gia x lý sn phm và quy trình đa nng có trách nhim
xem xét toàn b sn phm t nhng công đon ban đu đn công đon sn xut

cui cùng. Nó có th bao gm các phm vi khác nhau đc cn đn nh k thut,
sn xut, kinh doanh, tip th, nguyên vt liu, chi phí, dch v và các hot đng
h tr khác. Ngoài ra, còn các thành phn tham gia bên ngoài nh các nhà cung
cp, khách hàng, đi lý bán, các nhà phân phi, nhng ngi cung cp, và các
nhà tái ch cng phi đc bao gm trong quá trình thit k  các giai đon đu
ca chu k phát trin ca sn phm.
1.2.5 Nguyên tc th nm, kt hp chui giá tr
Mi phn t ca chui giá tr nh nhà cung cp, nhà phân phi, nhà cung
cp dch v, khách hàng đu đc xem xét đn trong quá trình xác đnh chi phí
mc tiêu.
1.2.6 Nguyên tc th sáu, đnh hng chu k sng sn phm
Chi phí trong toàn b vòng đi sn phm phi đc hn ch ti đa cho c
nhà sn xut và khách hàng. Chi phí này bao gm giá mua, chi phí bo hành và
chi phí phân phi.
1.3 Phân tích giá tr (Value Engineering : VE)
Phân tích giá tr là mt trong ba công c (Phân tích giá tr; phân tích phá hy
và thit lp li) ch yu đc s dng đ xác đnh chi phí mc tiêu
4
. Trong đó:
- Phân tích phá hy (Tear-down analysis, or reverse engineering) là s dng
yu t chun, so sánh thit k sn phm ch th vi sn phm ca đi th cnh
tranh, ví d nh sn phm may mc (qun áo chính hiu so vi qun áo nhái
nhãn hiu)
5
.
- Phân tích giá tr là mt cách tip cn mang tính h thng trên c s tp th
đ đánh giá mt thit k sn phm nhm tìm ra các gii pháp đ ci thin giá tr
sn phm, đc đo lng bng t s gia chc nng so vi chi phí, ví d nh sn
phm ngành sn xut xây dng (cùng din tích, cùng chi phí b ra nhng có th
4.Ngun: KSXD.C nhân Trung vn Phan Vn Bng, Xác đnh và khng ch giá xây dng công trình.

5.Ngun: Lê ình Trc (2008), Bài ging – Chng 6: Ra quyt đnh da trên c s chi phí
10

đt đc nhng chc nng tt hn khi vn dng công c phân tích giá tr đ loi
b nhng chi phí không làm tng giá tr cho sn phm).
- Thit lp li là mt hành đng thit k li quá trình đang tn ti hoc đã
đc hoch đnh nhm ci thin giá thành sn phm và cht lng sn phm, ví d
nh quy trình sn xut dùng bng chuyn (quy trình sn xut thc phm sch).
Ba công c trên đu tp trung ch yu vào giai đon thit k đ ci thin chi
phí sn phm, nhng đ phù hp vi vic ci thin chi phí sn phm trong ngành
xây dng đó là công c phân tích giá tr.
1.3.1 nh ngha phân tích giá tr
Phân tích giá tr là mt phng pháp đ la chn phng án thit k mt
sn phm t các phi cnh khác nhau nhng luôn cùng mt mc đích là gim các
chi phí và cho khách hàng nhng gì mà h mong mun, Sakurai (1989)
6
.
Theo đnh ngha này, gim chi phí mà không gim chc nng có ngha là
bt đu t phân tích chc nng – tìm ra b phn chun – cùng chc nng nhng
chi phí thp. So sánh chi phí chc nng sn phm đc to ra vi chi phí khách
hàng s tr cho tng chc nng.
1.3.2 Lc s ca phân tích giá tr
Khái nim phân tích giá tr xut phát t công vic ca Lawrence Miles mt
k s cung ng vt t làm vic cho Công ty General Electric (G.E.C) trong
nhng nm 40 ca th k 20. Ti thi đim này, nn công nghip ch to ca
Hoa K phi vn hành vi công sut ti đa đ cung cp v khí cho các nc
ng minh. Trong tình trng thiu thn v thép, đng, niken, đin tr chu
ti…và nhiu loi nguyên vt liu, chi tit khác, G.E.C li mong mun m rng
sn xut bm tng np kiu tua bin cho máy bay ném bom B24 t 50 sn phm
lên 1.000 sn phm mt tun.

L.Miles đã đc giao nhim v mua sm nguyên vt liu đ thc hin
nhim v này. Thng thì ông không th tìm đc đúng các nguyên vt liu
hoc chi tit mà ngi thit k yêu cu, vì vy L.Miles lý lun: “nu không tìm
đc đúng sn phm đó, mình phi tìm ra loi thay th tng đng có cùng tính
6.Ngun: KS.Nguyn Th Anh, “Value Engineering: Definition and Concept”
11

nng”. Khi L.Miles tìm ra đc các vt t thay th, chúng đc nhà thit k th
nghim và chp thun s dng.
L.Miles quan sát thy rng nhiu vt t thay th có tính nng tác dng
tng đng mà chi phí li thp hn. Khái nim đu tiên v Value Engineering –
là t vn giá tr (k thut giá tr) xut hin
7
.
1.3.3 c trng quan trng ca phân tích giá tr
Là ly vic nâng cao giá tr làm mc tiêu, ly yêu cu ca khách hàng làm
trng đim, ly phân tích công nng làm ct lõi, ly trí tu tp th làm ch da,
ly tinh thn sáng to làm tr ct, ly quan đim h thng làm kim ch hng và
kt hp phân tích kinh t vi phân tích k thut.
1.3.4 Nguyên lý phân tích giá tr
Phân tích giá tr là mt h thng phng pháp khoa hc phân tích kinh t-
k thut thông qua hot đng có t chc và vn dng trí tu tp th, ly sn phm
làm đi tng đ tin hành phân tích công nng, khin công nng cn thit ca
sn phm chc chn đc thc hin vi tng giá thành tng đi thp, t đó
nâng cao giá tr sn phm.
“Giá tr”  đây là t l so sánh gia chc nng và chi phí (giá thành) thc
hin chc nng này, công thc nh sau :
V = F/C
Trong đó :
V – H s giá tr ca sn phm

F – Giá tr chc nng (mt loi sn phm có chc nng và công dng quy đnh)
C – Chi phí theo chc nng (là toàn b chi tiêu t khi tin hành nghiên cu
ch to, sn xut theo yêu cu chc nng ngi tiêu dùng đt ra, cho đn khi
ngi tiêu dùng s dng).
H s giá tr (V) ln nht là phng án tt nht trong các phng án đã
tin hành phân tích
8
.
Trong giai đon trin khai công tác thit k, phân tích giá tr thiên v ly
nâng cao giá tr sn phm làm trung tâm. ng thi, coi đó là mt phng pháp
7.Ngun:CN.Phm Khánh Vân (2007), S dng K thut phân tích giá tr đ qun lý cht lng
8.Ngun: Ví d minh ha ti Phc lc s 1
12

nghiên cu đt thù. Thông qua phân tích chc nng và giá tr có th làm cho hai
vn đ k thut và kinh t gn lin nhau. Nói chung, có nm con đng đ nâng
cao giá tr sn phm: Mt là, nâng cao công nng, h thp giá thành. ây là con
đng lý tng nht; Hai là, gi nguyên công nng, h thp giá thành; Ba là, gi
nguyên giá thành, nâng cao công nng; Bn là, h thp công nng vi biên đ
không ln mà có th làm cho giá thành h xung khá nhiu; Nm là, tng giá
thành lên chút ít đ công nng đc tng lên nhiu.
1.3.5 Quy trình thc hin phân tích giá tr gm tám bc nh sau:
Bc 1 : Chn đi tng
Bc 2 : Thu thp t liu
Bc 3 : Tin hành phân tích công nng
Bc 4 : Tin hành đánh giá công nng
Bc 5 :  xut phng án ci tin
Bc 6 : ánh giá la chn phng án
Bc 7 : Chng minh thc nghim
Bc 8 : Quyt đnh phng án kh thi.

Các bc thc hin trên có th khái quát vào ba giai đon là: phân tích vn
đ, nghiên cu tng hp và đánh giá phng án, ba giai đon này, cn nhm vào
đi tng ca phân tích giá tr và đi sâu nghiên cu tng bc, đa ra dãy vn đ
hp vi lôgíc ri thông qua câu hi tìm kim đáp án đ gii quyt các vn đ
toan tính nhu cu. Nhng vn đ này là:
(1) i tng phân tích giá tr là gì?
(2) Dùng nó đ làm gì?
(3) Chi phí ca nó là bao nhiêu?
(4) Giá tr ca nó là gì?
(5) Có phng pháp nào khác đt đc cùng chc nng hay không?
(6) Chi phí phng án mi là bao nhiêu?
(7) Phng án mi có th tha mãn yêu cu không?

13

1.4 Các bc xác đnh chi phí mc tiêu
Xác đnh chi phí mc tiêu đã đc nhiu công ty công nghip hàng đu
(nh công ty Boeing, Caterpillar, DaimlerChrysler, Toyota, Nissan, …) s dng
ph bin vi mc đích chính là gim chi phí cui cùng ca sn phm nhm đt
đc li nhun mc tiêu, trong khi đó vn đm bo đc cht lng tha mãn
(Maskell và Baggaley, 2003). Chi phí mc tiêu có th đc mô t là mt phng
pháp mang tính h thng và cu trúc đ thit lp chi phí và cht lng phi đt
đc trong vic phát trin sn phm đ đt đc li nhun mc tiêu (Cooper,
1995; Cooper và Slagmulder, 1997). Quy trình xác đnh chi phí mc tiêu gm hai
bc chính nh sau:
S đ 1.2 Các bc chính xác đnh chi phí mc tiêu (Cooper,1995)

Nhìn vào s đ 1.2, bc đu tiên đ tính chi phí mc tiêu sn phm bng
cách ly giá bán mc tiêu ca sn phm (-) tr đi biên li nhun ca sn phm,
trong đó :
- Giá bán mc tiêu là cái mà khách hàng sn sàng và có th tr cho sn
phm đáp ng đc nhng mong mun ca mình di các điu kin th trng
hin ti. Các yu t chc nng và cht lng phi là mt phn ca phân tích khi
xác đnh giá bán mc tiêu. S đ 1.3 th hin mi quan h ca các yu t này.


Giá bán mc tiêu

Biên li nhun
mc tiêu

Chi phí mc tiêu
sn phm

Chi phí mc tiêu
(thành phn 3)


Chi phí mc tiêu
(thành phn 2)


Chi phí mc tiêu

(thành phn 1)

Chi phí mc
tiêu sn phm
Bc 1
Bc 2
Ngun: A.P.Kern; A.C.Soares and C.T.Formoso, Introducing Target Costing in Cost Planning and Control:
a case study in Brazillian ConstructionFirm
14

S đ 1.3 B ba tn ti cho mt sn phm (Cooper & Slagmulder, 1997)










- Biên li nhun mc tiêu là mc mà công ty hoc doanh nghip mong
mun đt đc sau khi bán sn phm ca mình vi mc giá bán mc tiêu. Giá
nên đc điu chnh không ch bng k hoch li nhun ca công ty mà còn
bng li nhun thc t ca sn phm, nu có. Có hai yêu cu khi đt ra biên li
nhun mc tiêu: (1) nó phi thc t và (2) nó phi bù đp đc các chi phí ca
chu k sn phm. S đ 1.4 ch ra các mi quan h gia các yu t này.

Giá cho phép ti đa
Giá kh thi ti thiu
Ch
t l

ng đ

c cho
phép t
i thiu

Cht lng kh thi ti
đa
Ch
c nng cho phép ti
thi
u

Chc nng kh thi ti đa
Chc nng Cht lng
Giá
Ngun: Jaime M.Petez (2009), Application of Target Costing Principles in Publically Funded Green Buidings