Xây dựng hệ thống phân ngành các Công ty niêm yết phục vụ cho sự phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




NG TH QUNH ANH





XÂY DNG H THNG PHÂN NGÀNH CÁC CÔNG
TY NIÊM YT PHC V CHO S PHÁT TRIN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM





LUN VN THC S KINH T







TP. H CHÍ MINH – NM 2010

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM



NG TH QUNH ANH




XÂY DNG H THNG PHÂN NGÀNH CÁC CÔNG
TY NIÊM YT PHC V CHO S PHÁT TRIN
TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM



Chuyên ngành : KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12



LUN VN THC S KINH T



Ngi hng dn khoa hc:
TS. THÂN TH THU THY

TP. H CHÍ MINH – NM 2010


MC LC

Trang
LI CAM OAN
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC  TH, BNG BIU
LI M U
CHNG 1: TNG QUAN V PHÂN NGÀNH KINH T 1
1.1 Nhng vn đ c bn v phân ngành kinh t
1
1.1.1 Khái nim phân ngành kinh t
1
1 12 S cn thit phi phân ngành kinh t
1
1.1.3 Nguyên tc xây dng h thng phân ngành kinh t
2
1.1.4 Ý ngha ca vic phân ngành trên th trng chng khoán
3
1.2 Mt s tiêu chun phân ngành trên th gii 3
1.2.1 Tiêu chun phân ngành ISIC
4
1.2.2 Tiêu chun phân ngành NAICS
5
1.2.3 Tiêu chun phân ngành GICS

6
1.2.4 Tiêu chun phân ngành ICB
7
1.3 Tiêu chun phân ngành kinh t ca Vit Nam
8
1.4 Gii thiu chi tit tiêu chun phân ngành ICB
10
Kt lun chng 1 23
CHNG 2: THC TRNG PHÂN NGÀNH CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN TH
TR

NG CH

NG KHOÁN VIT NAM
24
2.1 Quá trình phát trin ca th trng chng khoán Vit Nam 24
2.2 Thc trng phân ngành các công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam
28
2.2.1 Hot đng ca các công ty chng khoán Vit Nam
27
2.2.2 Thc trng phân ngành các công ty niêm yt ti các CTCK Vit Nam
31
2.2.2.1. Công ty c phn Chng khoán Bo Vit (BVSC)
32


2.2.2.2 Công ty chng khoán Ngân hàng u t & Phát trin Vit Nam (BSC)
34
2.2.2.3 Công ty c phn chng khoán FPT (FPTS)
35

2.2.2.4. Công ty C phn Chng khoán Quc t Vit Nam (VIS)
38
2.2.2.5 Công ty chng khoán VNDirect
39
2.2.2.6 Công ty C phn chng khoán Thành Ph H Chí Minh (HSC)
40
2.2.2.7 Công ty Chng khoán Ngân hàng Sài Gòn Thng Tín (SBS)
41
2.3 ánh giá thc trng phân ngành các công ty niêm yt ti các CTCK Vit Nam
44
2.3.1 Kt qu đt đc ca vic phân ngành ti các CTCK Vit Nam
44
2.3.2 Nhng tn ti trong hot đng phân ngành ti các CTCK Vit Nam
44
2.3.2.1 Cha s dng thng nht tiêu chun phân ngành
45
2.3.2.2 Cách sp xp,phân loi các công ty niêm yt vào tng ngành còn nhiu bt cp
46
2.3.2.3 Cha thng nht phng pháp xác đnh các t s bình quân ngành
46
2.3.3 Nguyên nhân ca nhng tn ti
47
2.3.3.1 Các công ty niêm yt cha công b đ thông tin
47
2.3.3.2 Khó phân ngành đi vi các công ty kinh doanh đa ngành
48
2.3.3.3 Cha có t chc chuyên công b thông tin chính thc
50
Kt lun chng 2 51
CHNG 3: XÂY DNG H THNG PHÂN NGÀNH CÁC CÔNG TY NIÊM

YT TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM
53
3.1 Phng pháp xây dng h thng phân ngành các công ty niêm yt 53
3.2  xut xây dng h thng phân ngành các công ty niêm yt trên th trng chng
khoán Vit Nam
54
3.2.1 Ngành du khí 54
3.2.2 Ngành vt liu c bn 55
3.2.3 Ngành công nghip 58
3.2.4 Ngành hàng tiêu dùng
66
3.2.5 Ngành y t
70


3.2.6 Ngành dch v tiêu dùng
71
3.2.7 Ngành vin thông
73
3.2.8 Ngành tin ích công cng
73
3.2.9 Ngành tài chính
74
3.2.10 Ngành công ngh thông tin
79
3.3 Mt s gii pháp nhm hoàn thin hot đng phân ngành trên TTCK Vit Nam
82
3.3.1 Hoàn thin vn bn pháp lut v công khai hóa thông tin đi vi các công
ty niêm yt
82

3.3.2 Cn phi có c quan qun lý nhà nc đa ra h thng phân ngành chun,
áp dng thng nht trên toàn b TTCK
84
3.3.3 Các CTCK cn áp dng mt tiêu chun phân ngành thng nht
85
3.3.4 Chính ph cn đy mnh hn na tin trình c phn hóa các DNNN, đc bit
là các doanh nghip đu ngành.
85
Kt lun chng 3
88
Kt lun
89









LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn “Xây dng h thng phân ngành các công ty niêm yt
trên th trng chng khoán Vit Nam” là công trình nghiên cu riêng ca tôi đc
thc hin di s hng dn khoa hc ca TS. Thân Th Thu Thy. Lun vn là kt
qu ca vic nghiên cu đc lp, không sao chép trái phép toàn b hay mt phn công
trình ca bt c ai khác. Các s liu trong lun vn do tác gi thu thp t các ngun
khác nhau có ghi trong phn tài liu tham kho.

TP HCM, ngày 26 tháng 07 nm 2010
Tác gi lun vn


ng Th Qunh Anh








DANH MC CÁC T VIT TT

CK : Chng khoán
CTCP : Công ty c phn.
CTCK : Công ty chng khoán
HOSE : S giao dch chng khoán TP.HCM
HNX : S giao dch chng khoán Hà Ni
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
SGDCK : S giao dch chng khoán.
TPHCM : Thành ph H Chí Minh.
TTCK : Th trng chng khoán.
TTGDCK : Trung tâm giao dch chng khoán.
UBCKNN : y ban chng khoán nhà nc.
UPCOM : Th trng giao dch c phiu ca công ty đi chúng cha niêm
yt
VN-Index : Ch s trung bình giá chng khoán trên th trng Vit Nam
bao gm các c phiu niêm yt ti SGDCK TP.HCM

HNX Index : Ch s trung bình giá chng bao gm các c phiu niêm yt ti
SGDCK Hà Ni
ROA : Return on Assets - t sut li nhun trên tài sn
ROE : Return on Equity - t sut li nhun trên vn ch s hu
EPS : Earning per share – thu nhp trên mi c phn
P/E : Price/Earning per share – ch s giá trên thu nhp mi c phn
P/B : Price/Book value – ch s giá trên giá tr s sách
Mã chng khoán : c vit tt theo quy c ti HOSE và HNX



DANH MC CÁC  TH, BNG BIU

 th
 th 2.1: S lng các CTCK trên TTCK Vit Nam giai đon 2000 - 2009
Bng biu
Bng 2.1: S liu c bn v TTCK Vit Nam giai đon 2000 - 2009
Bng 2.2: Cu trúc phân ngành ca BVSC
Bng 2.3: Tng hp các công ty theo tng ngành ca FPTS
Bng 2.4: So sánh s liu bình quân ngành vt liu c bn
Bng 3.1: Phân ngành các công ty ngành du khí
Bng 3.2: Phân ngành các công ty ngành hóa cht
Bng 3.3: Phân ngành các công ty ngành tài nguyên
Bng 3.4: Phân ngành các công ty ngành vt liu xây dng
Bng 3.5: Phân ngành các công ty - ngành xây d
ng công nghip
Bng 3.6: Phân ngành các công ty– ngành thit b đin & đin t
Bng 3.7: Phân ngành các công ty– ngành c khí
Bng 3.8: Phân ngành các công ty - ngành vn ti
Bng 3.9: Phân ngành các công ty – ngành dch v công nghip

Bng 3.10: Phân ngành các công ty – ngành ô tô và ph tùng ô tô
Bng 3.11: Phân ngành các công ty – ngành thc phm
Bng 3.12: phân ngành các công ty – ngành đ ung
Bng 3.13: phân ngành các công ty - ngành sn xut hàng tiêu dùng
Bng 3.14: Phân ngành các công ty – ngành dc phm và công ngh sinh hc


Bng 3.15: Phân ngành các công ty – ngành bán l
Bng 3.16: Phân ngành các công ty – ngành truyn thông
Bng 3.17: Phân ngành các công ty – ngành du lch & gii trí
Bng 3.18: Phân ngành các công ty – ngành vin thông
Bng 3.19: Phân ngành các công ty – ngành tin ích công cng
Bng 3.20: Phân ngành các công ty – ngành ngân hàng
Bng 3.21: Phân ngành các công ty - ngành bo him
Bng 3.22: Phân ngành các công ty – ngành bt đng sn
Bng 3.23: Phân ngành các công ty – ngành dch v tài chính
Bng 3.24: Phân ngành các công ty – qu đu t
Bng 3.25: Phân ngành các công ty - ngành công ngh thông tin
Bng 3.26: Tng hp các ngành

LI M U

1. S CN THIT CA  TÀI
Th trng chng khoán Vit Nam tri qua gn 10 nm hot đng vi qui mô ngày
càng gia tng v s lng công ty niêm yt và giá tr vn hóa th trng. T 2 loi c
phiu ban đu vào tháng 7/2000 thì đn cui nm 2009 toàn th trng đã có 454 c
phiu, 573 loi trái phiu vi tng giá tr vn hóa th trng chim xp x 40% GDP.
Tri qua nhiu giai đon thng trm nhng TTCK ngày càng chng t vai trò là mt
kênh huy đng vn trung dài hn cho nn kinh t. Nh có TTCK mà mt lng ln
vn nhàn ri trong dân c, các t chc kinh t xã hi đc đu t vào các doanh
nghip.
S lng công ty niêm yt ngày càng gia tng đã đem li s la chn phong phú cho
nhà đu t khi tham gia th trng. Tuy nhiên, đu t vào công ty nào, ngành ngh nào
đ nhm đt đc t sut sinh li mong mun trong bi cnh nn kinh t trong nc
đang chu tác đng ca cuc khng hong tài chính toàn cu là vn đ quan tâm ca
các nhà đu t hin nay.
Thông thng, vic phân tích đ ra quyt đnh đu t đc thc hin theo th t t phân
tích v mô nn kinh t đn phân tích ngành và cui cùng là phân tích công ty. Trong đó,
phân tích ngành giúp đa ra đnh hng đu t tùy thuc vào bi cnh ca nn kinh t t
đó la chn đc công ty tt nht trong ngành đó. Tuy nhiên, t bn thân các nhà đu t
k c các nhà đu t có t chc khó có th t thc hin vic phân loi các công ty theo
ngành, tính toán các ch s bình quân ngành… mà cn có s tr giúp t các đnh ch tài
chính trên th trng, đc bit là các công ty chng khoán và các công ty t vn đu t
tài chính.


Ti TTCK Vit Nam hin nay, vic phân loi các công ty theo ngành, xây dng các t
s bình quân ngành do các công ty chng khoán và các công ty t vn đu t tài chính
t thc hin theo quan đim riêng ca tng công ty. iu này không nhng gây khó
khn cho các nhà đu t khi tham kho nhng thông tin này mà còn cho c chính bn

thân các công ty đc xp loi khó có th so sánh vi các công ty khác trong ngành vì
mt công ty có th đc phân loi vào các ngành khác nhau.
ng thi, vi cách sp xp th t các công ty niêm y
t hin nay ti hai S Giao
Dch Chng Khoán Hà Ni và Thành ph H Chí Minh theo th t a,b,c mà không
sp xp theo ngành cng gây ra nhng khó khn nht đnh cho các nhà đu t,
chuyên gia phân tích cng nh các c quan qun lý. Nhu cu sp xp các công ty
niêm yt theo tng nhóm ngành c th là nhu cu chính đáng và ht sc cn thit.
Tuy nhiên, mun thc hin đc nh vy cn có mt c quan có thm quyn đa ra
các tiêu chun phân loi ngành c th thng nht áp dng cho toàn b th trng.
T thc trng trên, lun vn vi đ tài “ Xây dng h thng phân ngành các công ty
niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam” đc thc hin nhm nghiên cu h
thng phân ngành phù hp có th ng dng đ xây dng mt h thng phân ngành
thng nht trên th trng chng khoán Vit Nam.
2 MC ÍCH NGHIÊN CU
Nghiên cu c s lý lun v phân ngành, gii thiu mt s tiêu chun phân ngành
ph bin trên th gii và la chn tiêu chun phù hp vi TTCK Vit Nam
Phân tích thc trng v hot đng phân ngành các công ty niêm yt ti các công ty
chng khoán Vit Nam.
Vn dng tiêu chun phân ngành đc la chn đ xây dng h thng phân ngành
thng nht áp dng trên th trng ch
ng khoán Vit Nam.



3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CÚU
¬ i tng nghiên cu:
Các công ty niêm yt c phiu và h thng các ch s tài chính dùng đ đo lng hiu
qu hot đng ca các công ty niêm yt, các ngành trên th trng chng khoán Vit
Nam.

¬ Phm vi nghiên cu:
Vic phân ngành ch đc thc hin đi vi các công ty có c phiu đc niêm yt trên
HOSE và HNX, không tính đn các công ty niêm yt c phiu trên UPCOM.
S lng các công ty niêm yt, VN-Index, báo cáo cáo tài chính ca các công ty đc
cp nht đn ngày 31/12/2009.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
 tài đc nghiên cu theo phng pháp thng kê s lng các công ty niêm yt theo
tng ngành, các t s tài chính ca tng công ty và tng ngành. Vi s liu đc s
dng là s liu th cp do các công ty chng khoán cung cp. Ngoài ra, phng pháp
mô t đc s dng nhm làm rõ đc đim ca hot đng phân ngành ca tng công ty
chng khoán. Lun vn còn s dng phng pháp đnh lng đ xác đnh các t s
bình quân ngành, giá tr vn hóa th trng ca tng công ty niêm yt, tng ngành.
5. KT CU CA LUN VN
Ngoài li m đu và kt lun, lun vn đc kt cu thành 3 chng nh sau:
Chng 1: Tng quan v phân ngành kinh t
Chng 2: Thc trng phân ngành các công ty niêm yt trên th
trng chng
khoán Vit Nam
Chng 3: Xây dng h thng phân ngành các công ty niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam




6. HNG PHÁT TRIN CA  TÀI
Trong tng lai, nu thông tin v tt c các doanh nghip, đc bit là các công ty c
phn đc công b minh bch, rõ ràng, đáng tin cy và kp thi thì có th xây dng h
thng phân ngành cho toàn b nn kinh t. ng thi, da vào các d liu đó có th
xây dng h thng các t s tài chính bình quân cho tng ngành. Các t s này đc s
dng làm tham chiu cho ngân hàng trong phân tích tín dng, hoc làm tham chiu cho

các nhà đu t trên th trng chng khoán hay giúp các c quan qun lý nhà nc
trong vic phân tích đánh giá ngành. Tuy nhiên, đ làm đc điu này không nhng
đòi hi rt nhiu công sc ca các nhà nghiên cu, các nhà phân tích tài chính chuyên
nghip mà còn cn có s tham gia ca các c quan qun lý nhà nc có thm quyn
nh: B tài chính, Tng cc thng kê, y ban chng khoán nhà nc, Các s giao dch
chng khoán.










1

CHNG 1
TNG QUAN V PHÂN NGÀNH KINH T

1.1 NHNG VN  C BN V PHÂN NGÀNH KINH T
1.1.1 Khái nim phân ngành kinh t
Hot đng kinh t nói chung đc xp vào bn khu vc ca nn kinh t bao gm:
• Khu vc sn xut s khai gm nông nghip, lâm nghip, ng nghip, khai
m và khai khoáng.
• Khu vc công nghip và xây dng.
• Khu vc dch v bao gm: giao thông, tài chính, n ung, du lch, gii trí…
• Khu v
c tri thc đc tách ra t mt s ngành trong khu vc dch v gm:

giáo dc, nghiên cu và phát trin, thông tin, t vn.
Ngành kinh t là mt b phn ca nn kinh t chuyên to ra hàng hóa và dch v.
H thng ngành kinh t là bng phân loi các hot đng kinh t, nhm sp xp các hot
đng kinh t ging nhau theo nhng tiêu chí nht đnh vào cùng mt ngành. Thông qua
h thng này có th thy đc c cu ca nn kinh t.
Phân ngành kinh t là hot đng sp xp, phân loi các doanh nghip trong nn
kinh t thành mt h thng nhm phc v cho vic kim tra, phân tích và đánh giá hot
đng ca toàn b nn kinh t trong mt khong thi gian nht đnh.
1.1.2 S cn thit phi phân ngành kinh t
Hot đng phân ngành trong nn kinh t đóng vai trò quan trng đi vi nhiu ch
th. Vic phân ngành giúp chính ph xác đnh đc các ngun thu ch yu ca quc
gia t nhng ngành nào đ t đó có chin lc đu t trong tng lai. ng thi nó
cng giúp chính ph xác đnh lnh vc chi ngân sách bao gm c chi thng xuyên và
chi đu t cho nhng ngành trng đim.
2

i vi các t chc tín dng trc khi đa ra quyt đnh cho vay cng cn thc
hin phân tích các ngành trong nn kinh t, hiu đc chu k kinh doanh, đc đim ca
tng ngành t đó đa ra chính sách đu t hiu qu.  thc hin đc điu này trc
ht cn phi có mt h thng phân ngành chun vi b s liu
đy đ v toàn b tình
hình kinh doanh, tình hình tài chính ca tng ngành.
i vi các nhà đu t chng khoán, k c nhà đu t cá nhân hay nhà đu t có t
chc thì vic la chn ngành đ đu t nh hng rt ln đn s thành công hay tht
bi. Trong tng bi cnh ca nn kinh t s có nhng ngành tng trng và hot đng
kinh doanh tt. Chng hn, trong b
i cnh nn kinh t khng hong không phi ngành
nào cng kinh doanh thua l nh ngành bán l thc phm, đ gia dng; hoc trong giai
đon kinh t tng trng s có nhng ngành phát trin vi tc đ nhanh hn bình quân
ca toàn th trng nh ngành thép, tài chính…

1.1.3. Nguyên tc xây dng h thng phân ngành kinh t
Các nguyên tc xây dng h thng ngành kinh t gm:
• H thng ngành kinh t là bng phân lo
i các hot đng kinh t;
• Cách thc tip cn các ngành thc hin theo nguyên tc t trên xung (cp I
- cp II - cp III - cp IV-cp V);
• Các hot đng kinh t đc xp vào cùng ngành phi ging nhau ít nht mt
trong 3 tiêu chí: ngun đu vào, qui trình và đc đim đu ra;
• Giá tr tng thêm vn là tiêu chí chính s dng đ xác đnh hot đng chính
ca mt đn v th
c hin nhiu hot đng
• Tính so sánh, có th s dng đ so sánh gia h thng ngành ca mt quc
gia và phân ngành ca th gii.
• Tính thích hp, phù hp vi điu kin c th ca nn kinh t tng quc gia,
đc bit trong vic thu thp s liu theo tng ngành trong h thng ngành
kinh t.
3

1.1.4 Ý ngha ca vic phân ngành trên th trng chng khoán
Hot đng phân ngành các công ty niêm yt trên th trng chng khoán có ý ngha
quan trng trong đnh hng chin lc đu t và thng nht thông tin trên TTCK. T
vic sp xp, phân loi các công ty niêm yt vào tng ngành c th, xây dng s liu
bình quân ngành thng nht góp phn cung cp thông tin đáng tin cy cho các nhà đu
t có t chc và nhà đu t cá nhân trên th
 trng. Ngoài ra, các s giao dch chng
khoán có th áp dng kt qu phân ngành đ hin th mã c phiu trong các phiên giao
dch theo tng ngành giúp các nhà đu t d dàng theo dõi, so sánh din bin giá ca
các c phiu trong ngành, t đó có th so sánh và la chn đu t vào c phiu tt nht
trong ngành đó.
Vic so sánh ch s gia các nhóm ngành khác nhau là mt trong nhng tin đ đ la

chn danh mc đu t theo ngành tùy theo mc đ mo him ca mi nhà đu t và
din bin th trng. Ngoài ra, không phi tt c các ngành đu chu tác đng nh nhau
t các yu t v mô, có ngành ngh chu nh hng rt ln nhng có nhng ngành mc
đ nh hng t các tác đng v mô không đáng k. Vì vy, cn có s phân ngành đ
hiu hn v
doanh nghip và có c s la chn giúp nhà đu t ra quyt đnh tt hn,
tránh đánh đng doanh nghip kinh doanh tt vi doanh nghip kinh doanh ti, ngành
đang  trong giai đon phát trin và ngành đang  trong giai đon suy thoái.
 thc hin phân ngành các công ty niêm yt cn phi la chn mt tiêu chun phân
ngành nht đnh tha mãn các điu kin d hiu, cu trúc rõ ràng đn gin và áp dng
ph bin  hu ht các TTCK ln trên th gii.
1.2 MT S TIÊU CHUN PHÂN NGÀNH TRÊN TH GII
Hin nay, vic phân ngành  các quc gia trên th gii đc thc hin da trên mt
s tiêu chun phân ngành do các t chc có uy tín xây dng. Tùy vào mc đích và yêu
cu s dng ca h thng ngành các tiêu chun phân ngành phù hp s đc s dng.
Chng hn, đi vi chính ph khi phân ngành ca nn kinh t cn có mt b tiêu chun
ngành rt chi tit, bao gm tt c các ngành. i vi các nhà đu t chng khoán trên
th trng tài chính quc t khi phân tích ngành thng da trên b s liu và chun
phân ngành do các t chc có uy tín, chuyên hot đng trong ngành kinh doanh chng
khoán xây dng.
4

Các tiêu chun phân ngành ph bin hin nay gm: tiêu chun phân ngành ISIC
(International Standard Classification of All Economic Activities) do Liên Hp Quc
xây dng; h thng NAICS (The North American Industry Classification System) ca
M; tiêu chun ICB (Industry Classification Benchmark) do FTSE Group và DowJones
xây dng; GICS (Global Industry Classification Standard) do Morgan Stanley và
Standard & Poor's xây dng.
1.2.1 Tiêu chun phân ngành ISIC
ISIC (International Standard Industrial Classification of All Economic Activities) là

tiêu chun phân ngành do Liên hp quc xây dng t nm 1948. Tính đn thi đim
cui nm 2009, ISIC đc sa đi, b sung 4 ln và ln gn nht là nm 2008. Mc
đích ca vic xây d
ng ISIC nhm cung cp mt h thng phân loi các ngành sn xut
phc v cho vic thu thp và báo cáo các s liu thng kê v tình hình kinh t ca mt
quc gia. ng thi ISIC còn là công c quan trng giúp so sánh s liu thng kê v
tình hình kinh t gia các quc gia khác nhau trên phm vi toàn th gii.
Nguyên tc phân ngành ca ISIC cn c vào các tiêu chí: nguyên vt liu đu vào,
đc đim sn phm đu ra, quy trình công ngh sn xut sn phm và cách s dng sn
phm đu ra.
Cu trúc phân ngành ca ISIC gm 21 khu vc đc mã hóa bng ch cái t A đn U.
Trong mi khu vc có ngành cp 1 đc đánh s t 01 đn 99; ngành cp 2 có hai ch
s đu thuc ngành cp 1, ch s th ba t 1 đn 9. Tng t ngành cp 4 có bn ch s,
trong đó 3 ch s đu thuc ngành cp 2, ch s th t t 1 đn 9 (Ph lc 1.1).
Tiêu chun phân ngành ISIC hin nay đc hu ht các quc gia trên th gii vn
dng đ xây dng h thng phân ngành ca riêng mình đáp ng yêu cu v qun lý
thu chi ngân sách nhà nc, đánh giá hot đng các ngành kinh t, qun lý hành
chính quc gia…
Tiêu chun phân ngành ISIC có s lng ngành rt ln và chi tit. ng thi, ISIC
thc hin phân ngành c
lnh vc chính thc và phi chính thc ca nn kinh t nh hot
đng ca nhng ngi lao đng t do, buôn bán rong hoc giúp vic trong các h gia đình.
5

Cách phân loi nh vy rt có ý ngha đi vi hot đng qun lý nhà nc nhm xem xét
mc đ đóng góp ca tng khu vc và có chính sách an sinh xã hi phù hp.
Tuy nhiên, khi áp dng tiêu chun ISIC ti các quc gia đang phát trin còn có mt s
khó khn. Th nht là s khó hiu trong li chú gii bi vì có nhiu gii thích không đ
cho tt c chi tit ca các hot đng. Th hai là khó khn cho vi
c phân loi các hot đng

mi xy ra t nn kinh t nh:toàn cu hoá, qun lý kinh doanh, k thut và hp đng ph,
v.v Ngoài ra đnh ngha phân loi các hot đng còn cha rõ ràng, có nhiu đnh ngha và
nguyên tc phc tp.
1.2.2 Tiêu chun phân ngành NAICS
NAICS 2007 (The North American Industry Classification System) do Tng cc thng
kê M xây dng, đc áp dng ti các nc Bc M và đuc thit k phù hp vi H

thng ca Liên hp quc v Phân ngành chun quc t (ISIC).
ây là mt cu trúc có th bc cho phép đánh mã code linh hot vi h thng phân
6 cp cùng vic đánh mã s tng ng. NAICS 2007 th hin hu ht các lnh vc,
các ngành t ln đn nh, t bao quát đn chi tit trên th gii (Ph lc 1.2). ng
thi, đây là mt h thng phân ngành m
, cho phép thêm tip nhng ngành phát
trin trong tng lai.
NAICS 2007 đc sp xp theo th t t sn xut nông nghip và khai khoáng, trên
quan đim cho rng các ngành ngh nông – lâm – ng nghip truyn thng và khai
khoáng sn có, đc s h tr ca ngành xây dng, và tin ích cng đng nh đin,
khí, nc, … NAICS bc chuyn tip sang ngành sn xut, ch bin đ cho ra nhng
mt hàng, sn phm tinh ch
, có thêm giá tr gia tng … Thng mi đóng vai trò phân
phi sn phm hàng hóa ti tay ngi tiêu dùng, giúp vic trao đi hàng hóa đc din
ra thun tin. Trong quá trình tái sn xut, các ngành dch v v vn ti, thông tin, ngân
hàng, tài chính, …phát huy tác dng h tr. Có th nói vic phân đnh ngành theo th
t trc – sau nh trên đóng vai trò nh mt “Chui Giá Tr” t khâu đu đn khâu kt
thúc. Do đó, h thng này phù hp vi yêu c
u phân ngành  cp đ qun lý v mô nn
kinh t ca nhà nc.
6

Tuy nhiên h thng phân ngành NAICS 2007 có đn 6 cp phân ngành, vi mt h

thng mã ngành ln và chi tit nên khó áp dng đ phân ngành các công ty niêm yt
trên th trng chng khoán. ng thi, vi h thng phân ngành phc tp ca NAICS
2007 làm cho các nhà đu t không am hiu nhiu v thng kê cng rt khó theo dõi và
vn dng trong quá trình đa ra các quyt đnh đu t ca mình.
1.2.3 Tiêu chun phân ngành GICS
GICS (Global Industry Classification Standard) là h thng tiêu chun phân ngành
đc phát trin b
i Morgan Stanley Capital International (MSCI) và Standard and
Poor’s (S&P) vào nm 1999. GICS đc đa ra nhm thit lp mt tiêu chun chung
cho vic phân loi các công ty vào các ngành và nhóm ngành có liên quan vi nhau.
GICS đc xây dng theo các tiêu chí: toàn cu, chính xác, linh hot và phát trin. Cu
trúc phân ngành ca GICS bao gm 10 nhóm ngành chính, 23 ngành cp 1, 59 ngành
cp 2 và 122 ngành cp 3 (ph lc 1.3)
10 nhóm ngành chính ca GICS bao gm:
• Nng lng (10) bao gm các công ty thm dò, khai thác, ch bin, vn ti
các sn phm du khí, than đá, nhiên liu cht đt.
• Nguyên vt liu (15) đây là mt nhóm ngành rng bao gm các công ty hoá
cht, vt liu xây dng, kính, giy, lâm sn; các công ty khai m và luyn kim;
các công ty sn xut các sn phm bao bì đóng gói (gm c bao bì giy, kim
loi, thu tinh).
• Công nghip (20) gm các công ty ch to các loi máy móc công nghip, thit
b điên; công nghip quc phòng, xây dng, giao thông vn ti cùng các dch v
liên quan.
• Hàng tiêu dùng không thit yu (25) gm nhng nhóm hàng tiêu dùng nhy cm
vi chu kì ca nn kinh t nh: xe hi, hàng gia dng lâu bn (đ đin t gia
dng), hàng may mc và các thit b gii trí, giáo dc. Nhóm dch v bao gm
khách sn, nhà hàng, trung tâm gii trí, truyn thông.
7

• Hàng tiêu dùng thit yu (30) gm các công ty sn xut và phân phi lng

thc, thc phm, nc gii khát, thuc lá và các sn phm gia dng không lâu
bn, các vt dng cá nhân; các siêu th, trung tâm bán l thc phm và thuc.
• Chm sóc sc kho (35) gm các công ty cung cp các dch v, thit b chm
sóc sc kho và các công ty nghiên cu, phát trin sn xut dc phm và các
sn phm công ngh sinh hc.
• Tài chính (40) gm các ngân hàng, công ty bo him, các qu đu t tài chính
và bt đng sn, các công ty cung cp các dch v tài chính khác.
• Công ngh thông tin (45) gm các công ty nghiên cu và sn xut phn mm
cùng các dch v liên quan và các công ty sn xut các thit b công ngh phn
cng, sn xut cht bán dn và thit b bán dn.
• Dch v vin thông (50) gm các công ty cung cp các dch v vin thông nh:
dch v vin thông c đnh, không dây, bng thông rng
• Dch v in nc (55) gm các công ty sn xut và phân phi đin nng, các
công ty qun lý h thng nc, gas sinh hot.
H thng c s d liu ca GICS gm 37.000 công ty trên th gii
V c bn GICS ging vi tiêu chun phân ngành ICB do Dow Jones và FTSE xây
dng. Tuy nhiên, h thng d liu ca GICS cha bao quát, ch yu đc s dng 
mt s
 th trng chng khoán châu Á và không đc bit đn rng rãi, ph bin nh
tiêu chun ICB.
1.2.4 Tiêu chun phân ngành ICB
ICB (Industry Classification Benchmark) đc xây dng bi Dow Jones Indexes và
FTSE vi h thng d liu gm hn 60.000 công ty và 65.000 chng khoán trên toàn
th gii đc ly t h thng d liu ca Dow Jones và FTSE, chim hn 65% tng
giá tr vn hóa th trng toàn th gii.
Dow Jones Indexes là mt b phn ca Dow Jones & Company, mt công ty con
ca tp đoàn News Corporation. Dow Jones là nhà cung cp thông tin và các dch v
thông tin hàng đu trên th gii vi các tp chí đc xut bn nh Wall Street Journal,
8

Barron's, Market Watch and the Far Eastern Economic Review. Dow Jones Indexes
cung cp thông tin v ch s giá c phiu ca hn 130.000 công ty trên th gii.
FTSE là mt công ty thuc s hu ca The Financial Times và S giao dch chng
khoán Luân ôn.
FTSE đã xây dng các ch s đc xem nh phong v biu ca nn
kinh t Anh và các ch s c phiu hàng đu  châu Âu nh FTSE 100 là ch s c
phiu ca 100 công ty có giá tr vn hóa ln nht đc niêm yt trên S giao dch
chng khoán Luân ôn. FTSE 250 Index là ch s ca 250 công ty ln tip theo. FTSE
Fledgling, FTSE 350 Index là ch s tng hp ca FTSE 100 và FTSE 250.
Nhng đim khác bit c bn ca ICB so vi các tiêu chun phân ngành khác là:
¬ Tp trung vào các nhà đu t (investors focus): ICB đc xây dng xut phát
t nhu cu ca cng đng các nhà đu t trên th gii v mt h thng phân
ngành vi cu trúc rõ ràng, chi tit và d hiu.
¬ Cu trúc linh hot (flexible structure): vi 4 cp đ ngành, ICB đáp ng nhu
cu phân tích ngành t tng quan cho ti chi tit theo tng khu vc và tng
quc gia nhm phc v cho vic ra quyt đnh ca các nhà đu t trên th
trng.
¬ Tính đi din ln (global presence): ICB đc thit lp da trên mt s lng
chng khoán đi din cho hn 65% giá tr vn hóa th trng ti các s giao
dch trên toàn th gii.
¬ Liên h cht ch vi nhà đu t (relevant to investors): các ngành và phân cp
ngành đc thit k nhm giúp cho vic đa ra các chin lc đu t ngành
đc d dàng, thun li.
¬ Phm vi toàn cu (global reach): ICB là mt h thng duy nht cung cp các
thông tin có đ bao ph rng khp trên toàn b th trng cho các nhà đu t
trên toàn th gii.
¬ Tính chính xác (assured and accurate): cùng vi vic qun lý mt cách đc lp
kt hp vi d liu đu vào đc thu thp t các đi nghiên cu trên toàn cu
đm bo tính cp nht và chính xác.
9

1.3 TIÊU CHUN PHÂN NGÀNH KINH T CA VIT NAM
H thng ngành kinh t quc dân VSIC 2007 ca Vit Nam đc ban hành theo
Quyt đnh 10/2007/Q-TTg ngày 23/01/2007 ca Th tng Chính ph thay th cho
h thng ngành đc ban hành nm 1993. VSIC 2007 do tng cc thng kê xây dng
dng da trên ISIC (chi tit đn 4 ch s) và khung phân ngành chung ca ASEAN
(chi tit đn 3 ch s). ng thi cn c vào nhu cu điu tra thng kê s liu nên
tng cc thng kê đã phát trin h thng ngành kinh t Vit Nam đn 5 ch s. Cu
trúc ca VSIC 2007 gm 21 ngành cp 1, 88 ngành cp 2, 242 ngành cp 3, 437
ngành cp 4 và 642 ngành cp 5 (ph lc 1.4)
VSIC 2007 đc xây dng nhm mc đích sau:
Th nht: h thng ngành kinh t Vit Nam đc s dng trong công tác Thng kê
gm: đ thu thp các s liu thng kê theo ngành kinh t qua các cuc điu tra và báo
cáo thng kê. Trên c s này s liu ca nn kinh t - xã hi đc x lý, biên son,
công b và lu gi theo ngành kinh t.
Th hai: h thng ngành kinh t còn đc s dng làm tài liu quan trng trong mt
s hot đng khác nh công tác đng ký kinh doanh hay công tác xác đnh mc thu…
Th ba: h thng ngành kinh t còn đc s dng nh nhng tài liu quan trng
đi vi nhng nhà nghiên cu và nhng nhà s dng khác trong vic phân tích, đánh
giá tình hình kinh t - xã hi qua thi gian qua.
Tt c các tiêu chun phân ngành đc đ cp trên đây, mi tiêu chun đu có nhng
u đim và nhc đim riêng tùy vào mc đ và mc đích áp dng. Tiêu chun ISIC
do Liên Hp Quc xây dng vi cu trúc phân ngành ln, chi tit đn 4 ch s rt phù
hp cho mc đích th
ng kê kinh t, đáp ng nhu cu s liu phc v cho qun lý v mô
ca chính ph.
Tiêu chun NAICS 2007 đc xây dng phù hp vi nn kinh t ca M và các
nc Bc M. Mc dù có u đim là h thng m, cho phép thêm nhng ngành mi
vào nhng NAICS cng nh ISIC có s lng ngành quá ln, phc tp và tính đn c
10

khu vc phi chính thc nh vy nên rt khó áp dng trong phân ngành các công ty có
c phiu đc giao dch trên TTCK và vn dng trong phân tích đu t chng khoán.
Tiêu chun GICS có cu trúc tng đi đn gin, d hiu phù hp đ áp dng phân
ngành các công ty trên TTCK nhng không ph bin và có h thng c s d liu cha
phong phú, không mang tính đi din cho toàn b các công ty trên khp th gii.
Tiêu chun ICB vi cu trúc phân ngành rõ ràng, chi ti
t  mc đ hp lý, h thng
d liu mang tính toàn cu. Ngoài ra, ICB là tiêu chun phân ngành ph bin nht hin
nay trên th gii, đc áp dng ti các th trng chng khoán ln nh NASDAQ,
NYSE, LSE, Euronext… Các s giao dch chng khoán này luôn cp nht hàng ngày
các d liu t ICB đ giúp cho các nhà đu t trên khp th gii theo dõi đc s bin
đng ca TTCK. Chính vì vy tiêu chun ICB đc la chn đ áp dng phân ngành
cho các công ty niêm yt trên TTCK Vit Nam.
S d tiêu chun VSIC 2007 ca Vit Nam không đc la chn là vì: th nht,
VSIC 2007 đc xây dng da trên ISIC ca Liên hp quc do đó có s lng ngành
ln, chi tit và bao gm c lnh vc kinh t phi chính thc không phù hp cho áp dng
phân ngành trên TTCK. Th hai, trong tng lai khi TTCK Vit Nam hi nhp vi
TTCK trong khu vc và trên th gii s có ngày càng nhiu nhà đu t nc ngoài
tham gia và các công ty nc ngoài niêm yt, vì vy vic phân ngành các công ty niêm
yt theo mt tiêu chun đc áp dng ph bin trên th gii là rt cn thit nhm to
điu kin thun li không nhng cho các nhà đu t nc ngoài mà còn h tr các nhà
đu t trong nc khi tham gia trên TTCK quc t.
1.4 GII THIU CHI TIT V TIÊU CHUN PHÂN NGÀNH ICB
Tiêu chun phân ngành ICB là mt h thng đánh giá và phân ngành kinh t mang
tính toàn din bao gm các chc nng so sánh các công ty t 4 phân ngành và thuc
các quc gia khác nhau. H thng này phân chia các doanh nghip vào tng phân
ngành mt cách chi tit nht da trên tính cht kinh doanh và ngun doanh thu chính
ca mt doanh nghip.
11

Cu trúc ca ICB bao gm:
• 10 ngành ln giúp nhà đu t theo dõi hng phát trin tng ngành
• 19 phân ngành cp 1 giúp nhà đu t phân tích din bin kinh t v mô d tìm
kim c hi đu t.
• 41 phân ngành cp 2 cung cp nhng chun đu t
• 114 phân ngành cp 3 cung cp cho nhà đu t thông tin chi tit cho phân tích
k thut (ph lc 1.4)

1.4.1 Ngành du khí
Bao gm các công ty trong lnh vc thm dò và khai thác du khí; vn chuyn du khí,
kinh doanh tng hp du khí; thit b và dch v du khí; và các nng lng lng khác.
1.4.1.1 Ngành sn xut du khí
Bao gm ngành thm dò và khai thác du khí: các công ty tham gia thm dò, khoan
du, sn xut, lc và cung cp du, các sn phm t khí gas.
1.4.1.2 Ngành thit b và dch v du khí
Ngành thit b và dch v du khí gm các nhà cung cp thit b và dch v
 trong lnh
vc du khí nh lp đt dàn khoan du, mi khoan, thit b thm dò và dch v thông
tin đa chn
12

Ngành vn ti du khí gm các công ty vn chuyn du, khí gas và các loi cht đt
khác ngoi tr các công ty kinh doanh bán l xng du
1.4.1.3 Ngành nng lng khác
Ngành thit b nng lng tái sinh gm các công ty phát trin và sn xut các thit b
s dng nng lng tái sinh nh nng lng mt tri, gió, thy triu, nng lng sóng.
Ngành sn xut các loi cht đt khác nh
ethanol, methanol, hydrogen và biofuels
đc s dng trong đng c xe ô tô.

1.4.2 Ngành vt liu c bn
Ngành vt liu c bn bao gm hai phân ngành cp 1 là hóa cht và tài nguyên.
1.4.2.1 Ngành hóa cht
Gm có hai phân ngành là sn phm hóa cht thông dng và sn phm hóa cht đc
bit. Trong đó sn phm hóa cht thông dng gm các nhà sn xut và phân phi các sn
phm hóa cht thông dng nh nha, cao su thiên nhiên, si thy tinh và si nhân to.
Sn phm hóa cht chuyên dng gm các nhà sn xut và phân phi các sn phm
cho các ngành công nghip hoc ngi tiêu dùng bao gm thuc nhum, cht
polymers, bao bì, các loi nha đc bit và mt s hóa cht chuyên dng nh: phm
màu, hng liu, phân bón, thuc tr sâu, hóa cht đc s dng đ sn xut thuc và
bt màu. Ngoi tr các sn phm sn và kính dùng trong xây dng.
1.4.2.2 Ngành tài nguyên
Bao gm ngành lâm nghip và sn xut giy; ngành công nghip luyn kim và khai
thác m; và ngành khai khoáng.
Ü Ngành lâm nghip và sn xut giy gm:
• Ngành lâm nghip bao gm các công ty trng rng nguyên liu, m
ging cây trng và xng ca; không tính đn các nhà cung cp các sn
phm đc ch bin t g.