BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
z{
CHIN LC PHÁT TRIN CA
CƠNG TY C PHN NAM KINH
N NM 2015
Chun ngành : Qun tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc : PGS.TS. H TIN DNG
TP. H CHÍ MINH – NM 2010
MC LC
LI CM N
MC LC
PHN M U
CHNG 1: C S LÝ LUN CHIN LC 1
KINH DOANH CA DOANH NGHIP
1.1 CHIN LC KINH DOANH CA DOANH NGHIP 1
1.1.1 Khái nim v chin lc kinh doanh 1
1.1.2 Vai trò ca chin lc kinh doanh 2
1.1.3 Mô hình qun tr chin lc 4
1.1.3.1 Nhng mc đ qun tr chin lc 4
1.1.3.2 Các giai đon qun tr chin lc 5
1.1.3.3 Mô hình qun tr chin lc 5
1.2 XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH CA DOANH NGHIP 7
1.2.1 Phân tích môi trng bên ngoài và ni b doanh nghip 7
1.2.1.1 Phân tích môi trng bên ngoài doanh nghip 7
1.2.1.2 Phân tích môi trng ni b doanh nghip 13
1.2.2 Xác đnh mc tiêu kinh doanh 16
1.2.3 Hình thành chin lc 16
1.2.3.1 Ma trn kt hp c hi, nguy c, đim mnh, đim yu (SWOT) 16
1.2.3.2 Ma trn v trí chin lc và đánh giá hot đng (SPACE) 18
1.2.3.3 Ma trn BCG 19
1.2.3.4 Ma trn McKinsey 22
1.2.3.5 Ma trn các yu t bên trong – bên ngoài (IE) 25
1.2.3.6 Ma trn chin lc chính 26
1.2.4 La chn chin lc kinh doanh 28
Kt lun chng 1 29
CHNG 2: THC TRNG HOT NG CA CÔNG TY
C PHN NAM KINH TRONG THI GIAN QUA 30
2.1 GII THIU V CÔNG TY C PHN NAM KINH 30
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca Công ty C Phn Nam Kinh 30
2.1.2 Chc nng và nhim v ca Công ty C Phn Nam Kinh 30
2.1.2.1 Chc nng ca Công ty C Phn Nam Kinh 30
2.1.2.2 Nhim v ca Công ty C Phn Nam Kinh 31
2.1.3 C cu t chc ca Công ty C Phn Nam Kinh 32
2.1.4 Sn phm ca Công ty C Phn Nam Kinh 34
2.1.5 Quy trình công ngh c a Công ty C Phn Nam Kinh 34
2.1.6 Kt qu hot đng ca Công ty C Phn Nam Kinh 36
2.2 PHÂN TÍCH MÔI TRNG BÊN TRONG CA CÔNG TY C PHN 37
NAM KINH
2.2.1 T chc - ngun nhân lc 37
2.2.2 Công ngh, thit b sn xut 38
2.2.3 Tài chính 39
2.2.4 Marketing và bán hàng 40
2.2.5 Nghiên cu và phát trin 41
2.2.6 H thng công ngh thông tin 41
2.2.7 Vn hóa doanh nghip 42
2.2.8 Ma trn đánh giá ni b (IFE) 42
2.3 PHÂN TÍCH MÔI TRNG BÊN NGOÀI CA CÔNG TY C PHN 43
NAM KINH
2.3.1 Môi trng v mô 43
2.3.1.1 Các yu t v kinh t 43
2.3.1.2 Các yu t chính tr, chính ph và pháp lut 44
2.3.1.3 Các yu t vn hóa xã hi, nhân khu và t nhiên 46
2.3.1.4 Các yu t công ngh 47
2.3.2 Môi trng vi mô 47
2.3.2.1 Khách hàng 47
2.3.2.2 Nhà cung cp 48
2.3.2.3 i th cnh tranh 48
2.3.2.4 Ma trn đánh giá các yu t bên ngoài (Ma trn EFE) 53
2.3.2.5 Ma trn hình nh cnh tranh 53
Kt lun chng 2 54
CHNG 3: CHIN LC PHÁT TRIN CÔNG TY C PHN 55
NAM KINH N 2015
3.1 S MNG VÀ MC TIÊU PHÁT TRIN CÔNG TY C PHN 55
NAM KINH N NM 2015
3.1.1 D báo s phát trin ca ngành xây dng, bt đng sn Vit Nam 55
đn nm 2015
3.1.2 S mng ca Công ty C Phn Nam Kinh 58
3.1.3 Mc tiêu phát trin ca Công ty C Phn Nam Kinh 58
3.1.3.1 Cn c xác đnh mc tiêu 58
3.1.3.2 Các mc tiêu c th 59
3.2 HÌNH THÀNH CÁC PHNG ÁN LA CHN PHÁT TRIN 60
3.2.1 Xây dng ma trn SWOT và hình thành các phng án chin lc 60
3.2.2 La chn chin lc thông qua ma trn QSPM 66
3.3 CÁC GII PHÁP THC HIN CHIN LC KINH DOANH 71
3.3.1 Gii pháp 1 : Hoàn thin t chc, qun lý và điu hành sn xut kinh 71
doanh, phát trin ngun nhân lc
3.3.2 Gii pháp 2 : Huy đng, thu hút ngun vn đu t 73
3.3.3 Gii pháp 3 :u t hoàn chnh, đng b và hin đi máy móc thit b 74
3.3.4 Gii pháp 4 : y mnh hot đng Marketing, nghiên cu th trng 75
3.3.5 Gii pháp 5 : V cht lng sn phm 75
3.3.6 Gii pháp 6 : V giá c 76
3.3.7 Gii pháp 7 : Thành lp phòng nghiên cu phát trin 76
3.3.8 Gii pháp 8 : Thành lp sàn kinh doanh Bt đng sn 77
3.3.9 Gii pháp 9 : Hp tác đu t, liên doanh liên kt 77
3.4 KIN NGH 78
3.4.1 i vi Chính ph, B Xây dng 78
3.4.2 i vi Công ty C Phn Nam Kinh 78
Kt lun chng 3 79
KT LUN 80
PHN M U
1. t vn đ
Quá trình toàn cu hóa và s kin Vit Nam gia nhp T chc thng mi th
gii (WTO), nn kinh t nc ta ngày càng hi nhp sâu rng vào nn kinh t th
gii, môi trng kinh doanh tr nên phc tp và thng xuyên bin đng, điu đó
hàm cha nhiu c hi và nguy c đi vi doah nghip. thích ng vi nhng
thay đi ca môi trng và kinh doanh hiu qu, doanh nghip cn có tm nhìn dài
hn và vch ra hng đi có kh nng thích ng vi s thay đi ca môi trng, tn
dng các c hi, gim thiu các nguy c, phát huy nhng mt mnh và hn ch
nhng mt yu ca doanh nghip. Có nh vy doanh nghip mi có kh nng cnh
tranh trên th trng và phát trin mt cách bn vng.
Các doanh nghip chuyên ngành xây dng và kinh doanh bt đng sn cng
đng trc nhng c hi và thách thc mi nh : S bin đng tht thng ca giá
c ca vt liu xây dng, th trng bt đng sn đóng bng, s phát trin mnh đu
t kinh doanh bt đng sn ca nhà đu t nc ngoài, ngày càng nhiu các doanh
nghip nc ngoài hot đng trong lnh vc thi công xây dng ti th trng Vit
Nam, chính sách u đãi thu đi vi công ty thi công và đu t nhà xã hi, … Vi
nhng nhu cu bc thit t thc t đt ra và nhu cu phát trin, tn ti ca Công ty
C Phn Nam Kinh, em quyt đnh chn đ tài “Chin lc phát trin ca Công
ty C Phn Nam Kinh đn nm 2015” vi mong mun qua thc t nghiên cu xây
dng đc chin lc phát trin cho Công ty mt cách hiu qu nht và đ xut gii
pháp kh thi đ thc hin thành công mc tiêu và chin lc đ ra, nhm giúp cho
Công ty phát trin mnh và bn vng trong tng lai.
2. Mc đích nghiên cu
Nghiên cu c s lý lun nhm xây dng chin lc sn xut kinh doanh ca
Công ty C Phn Nam Kinh.
Phân tích đánh giá tác đng ca môi trng nh hng đn hot đng sn xut
kinh doanh ca Công ty nhm nhn ra nhng đim mnh, đim yu, c hi và nguy
c liên quan đn môi trng kinh doanh hiên ti và kh nng xy ra trong tng lai.
Xây dng chin lc phát trin ca Công ty C Phn Nam Kinh t nay đn nm
2015 và đ xut các chính sách kh thi đ thc hin thành công chin lc đ ra,
giúp công ty phát trin bn vng trong môi trng cnh tranh.
3. i tng và phm vi nghiên cu
3.1 i tng nghiên cu ca đ tài
Lun vn tp trung nghiên cu nhng yu t môi trng nh hng đn quá
trình sn xut kinh doanh ca Công ty C Phn Nam Kinh trong nhng nm gn
đây.
3.2 Phm vi nghiên cu ca đ tài
Do nng lc và thi gian có hn nên lun vn ch tp trung nghiên cu hot đng
chính ca Công ty C Phn Nam Kinh là “Thi công xây dng dân dng và công
nghip”.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng các phng pháp nghiên cu sau :
- Phng pháp duy vt bin chng và duy vt lch s.
- Phng pháp so sách, đi chiu.
- Phng pháp thng kê d báo.
- Phng pháp trao đi ý kin chuyên gia.
- Phng pháp phân tích tng hp.
5. Kt cu đ tài
̇ Li cm n
̇ Mc lc
̇ Phn m đu
Chng 1 : C s lý lun chin lc kinh doanh ca doanh nghip
Chng 2 : Thc trng hot đng ca Công ty c phn Nam Kinh
trong thi gian qua
Chng 3 : Chin lc phát trin công ty c phn Nam Kinh đn 2015
̇ Kt lun
̇ Tài liu tham kho
̇ Ph lc
1
CHNG 1
C S LÝ LUN CHIN LC KINH DOANH
CA DOANH NGHIP
1.1 CHIN LC KINH DOANH CA DOANH NGHIP
1.1.1 Khái nim v chin lc kinh doanh
“Chin lc” là thut ng đc đ cp ln đu trong lnh vc quân s trong
vic xem xét đánh giá đ đ ra vic bài binh b trn cho cuc chin, xem xét đánh giá
đa hình, tng quan lc lng,… ca các bên tham chin. T đó các nhà cm quân s
đ ra chin lc thích ng.
Trong kinh doanh, vn đ chin lc cng rt cp thit do s cnh tranh quyt
lit gia các ch th kinh doanh đ tn ti và phát trin. Vn đ này đc các nhà
nghiên cu phát biu di nhiu hình thc khác nhau.
Theo Raymond Alain – ThiéTart, chin lc là tng th các quyt đnh, các
hành đng liên quan đn vic la chn và phân b ngun lc nhm đt đc mc tiêu
nht đnh.
Theo Henry Mintzbegs, Chin lc là tin trình đ ra các quyt đnh và hành
đng mt cách liên tc.
Theo Alfred.D. Chandler, Chin lc là tin trình xác đnh các mc tiêu c bn
dài hn ca doanh nghip, lc chn cách thc hoc phng hng hành đng và phân
b ngun lc cn thit đ thc hin các mc tiêu đó.
Theo William.J. Glueck, Chin lc kinh doanh là mt k hoch mang tính
thng nht, tính toàn din và tính phi hp đc thit k đ đm bo rng các mc
tiêu c bn ca doanh nghip s đc thc hin.
Theo Fred. David, Chin lc kinh doanh là mt ngh thut và khoa hc thit
lp, thc hin và đánh giá các quyt đnh liên quan nhiu chc nng cho phép mt t
chc đt đc nhng mc tiêu đ ra.
2
Theo Arthur A. Thompson, Jr. và A.J.Strickland III thì chin lc kinh doanh
là mt chui nhng hot đng cnh tranh và phng thc qun lý tip cn trong kinh
doanh đ đt đc kt qu kinh doanh thành công. Chin lc kinh doanh tht s là
k hoch ca nhà qun lý nhm cng c v trí ca t chc, tha mãn nhu cu ca
khách hàng và đt đc nhng mc tiêu kinh doanh mong mun.
Nm 1996, Michael E. Porter – giáo s ni ting v chin lc kinh doanh ca
trng đi hc Harvard đã phát biu quan nim chin lc “Chin lc là gì?”, M.E.
Porter cho rng :
Th nht, chin lc là s sáng to ra v th có giá tr và đc đáo bao gm các
hot đng khác bit. Ct lõi ca thit lp v th chin lc là vic chn la các hot
đng khác vi các nhà cnh tranh (S khác bit này có th là nhng hot đng khác
bit so vi các nhà cnh tranh hot các hot đng tng t nhng vi cách thc thc
hin khác bit).
Th hai, chin lc là s chn la, đánh đi trong cnh tranh. im ct lõi là
chn la nhng gì cn thc hin và nhng gì không thc hin.
Th ba, chin lc là vic to ra s phù hp gia tt c các hot đng ca công
ty. S thành công ca chin lc ph thuc vào vic thc hin tt các hot đng và s
hi nhp, hp nht ca chúng.
Qua các khái nim trên, có th hiu chin lc là mt chng trình hành đng
tng quát, bao gm xác đnh mc tiêu dài hn, c bn ca doanh nghip; lc chn
cách thc hot đng và các chính sách thích ng trong vic s dng ngun lc nhm
đt đc mc tiêu đc đ ra mt cách hiu qu, giành đc và duy trì li th cnh
tranh ca doanh nghip trên th trng và trc đi th cnh tranh.
1.1.2 Vai trò ca chin lc kinh doanh
* Qun tr chin lc s giúp ích cho doanh nghip rt nhiu đ hot đng
sn xut kinh doanh thành công, canh tranh tt và phát trin bn vng.
3
- Th nht, quá trình qun tr chin lc giúp doanh nghip có s đng tâm
nht trí hng đi trong tng lai, xác đnh s mng và mc tiêu, la chn hng đi và
thi gian đ đt đc mc tiêu. T đó, giúp các nhà qun tr nhn bit đc các công
vic cn thit đ ci thin tt hn li ích lâu dài ca doanh nghip.
- Th hai, điu kin môi trng mà các t chc gp phi luôn bin đi. Nhng
bin đi nhanh thng to ra c hi và nguy c bt ng. Qun tr chin lc giúp
doanh nghip ch đng tn dng đc c hi và ng phó vi nguy c t môi trng.
- Th ba, qun tr chin lc giúp doanh nghip s dng có hiu qu các ngun
lc hn hp ca mình.
- Th t, phn ln các doanh nghip sau khi vn dng chin lc đu đt đc
kt qu tt hn nhiu so vi kt qu mà h đt đc trc đó và các kt qu ca
doanh nghip không vn dng chin lc.
* Bên cnh nhng u đim trên, qun tr chin lc cng có mt s
nhc đim chính khi áp dng vào sn xut kinh doanh cn lu ý.
- Th nht, đ thit lp quá trình qun tr chin lc cn nhiu thi gian và n
lc. Tuy nhiên, mt khi t chc đã có kinh nghim thì vn đ thi gian s gim bt,
hn na, vn đ thi gian cn cho vic lp chin lc s kém phn quan trng nu
doanh nghip đc bù đp nhiu li ích hn.
- Th hai, các chin lc kinh doanh có th b xem ta nh chúng đc lp ra
mt cách cng nhc khi đã đc n đnh bng vn bn. ây là nhn thc sai lm
nghiêm trng vì chin lc phi nng đng và phát trin phù hp vi (1) điu kin
môi trng bin đi, và (2) doanh nghip có th đi theo các mc tiêu mi hoc mc
tiêu sa đi.
- Th ba, d báo v môi trng không chính xác.
- Th t, mt s doanh nghip dng nh ch giai đon k hoch hóa và chú
ý quá ít đn quá trình trin khai thc hin. Hin tng này khin mt s nhà qun tr
nghi ng v tính hu ích ca quá trình qun tr chin lc.
4
1.1.3 Mô hình qun tr chin lc
1.1.3.1 Nhng mc đ qun tr chin lc
Qun tr chin lc có th xy ra nhiu tm mc khác nhau trong t chc,
trc đây ngi ta thng phân h thng chin lc trong mt công ty thành ba cp:
- Chin lc cp công ty: là chin lc có tính tng th, bao trùm toàn b
doanh nghip, th hin rõ phng hng, mc tiêu kinh doanh mà doanh nghip theo
đui, các chính sách đu t và phân b ngun lc đ thc hin hot đng kinh doanh
nhm đt đc mc tiêu đ ra.
- Chin lc cp kinh doanh: là cách thc mi đn v kinh doanh s dng đ
to li th cnh tranh thông qua vic xác đnh các ngun lc và các phi thc cn thit
cho tng hot đng kinh doanh, th trng c th ca mi đn v kinh doanh. Theo
Michael Porter, có ba chin lc cnh tranh tng quát: Chin lc chi phí thp, chin
lc khác bit hóa sn phm và chin lc tp trung vào mt phân khúc th trng
nht đnh.
i vi doanh nghip đn ngành quá trình tng trng nhng không có s đa
dng hóa thì chin lc cp công ty chính là chin lc kinh doanh.
- Chin lc cp chc nng: là chin lc ca b phn tác nghip trong
doanh nghip, gm chin lc marketing, dch v khách hàng, tài chính, nghiên cu
và phát trin, vn hành, ngun nhân lc, Logistics,…
Chin lc cp chc nng đc xây dng và phát trin nhm phát huy nng lc
và nâng cao kt qu hot đng ca các b phn chc nng đ đt ti mc tiêu chin
lc kinh doanh ca tng đn v kinh doanh cng nh chin lc cp công ty ca c
tng th doanh nghip.
Hin nay, vi xu th toàn cu hóa, nhiu công ty đang nhanh chóng đa hot
đng ca mình vt ra khi biên gii ca mt quc gia và ngi ta nói ti mt cp
chin lc th t, đó là “Chin lc toàn cu”.
5
1.1.3.2 Các giai đon qun tr chin lc: Qun tr chin lc đc chia ra làm 03
giai đon, đó là giai đon hình thành chin lc, giai đon thc hin chin lc và
giai đon đánh giá kim tra chin lc.
- Giai đon th nht ca qun tr chin lc là giai đon hình thành chin lc
+ Hình thành chin lc là quá trình thit lp s mng kinh doanh, thc hin điu tra
nghiên cu đ xác đnh các mt mnh và mt yu bên trong doanh nghip, c hi và
nguy c t bên ngoài, đ ra các mc tiêu dài hn, xây dng và la chn nhng chin
lc đ thay th.
+ Ba hot đng c bn trong hình thành chin lc là: tin hành nghiên cu, hòa hp
trc giác và phân tích, và đa ra quyt đnh.
- Giai đon th hai ca qun tr chin lc là thc hin chin lc
+ Thc hin chin lc thng đc gi là giai đon hành đng ca qun tr chin
lc. Thc hin có ngha là huy đng các nhà qun tr và nhân viên đ thc hin các
chin lc đã đc lp ra.
+ Ba hot đng c bn ca giai đon thc hin chin lc là: thit lp các mc tiêu
hàng nm, đa ra các chính sách và phân phi các ngun lc.
- Giai đon cui cùng ca qun tr chin lc là đánh giá kim tra chin lc
+ Trong giai đon đánh giá kim tra chin lc, tt c các chin lc tùy thuc vào
thay đi tng lai vì các yu t bên trong và bên ngoài thay đi thng xuyên.
+ Ba hot đng c bn ca giai đon đánh giá kim tra chin lc là: xem xét li các
yu t bên trong và bên ngoài, so sánh kt qu vi tiêu chun và thc hin điu chnh.
1.1.3.3 Mô hình qun tr chin lc
Quá trình qun tr chin lc có th đc nghiên cu và ng dng vào vic s
dng mt mô hình. Hình 1.1 là mô hình qun tr chin lc toàn din đc áp dng
rng rãi. Mô hình này th hin mt phng pháp rõ ràng và thc tin trong vic hình
thành, thc thi và đánh giá kim tra chin lc.
6
Hình 1.1 Mô hình qun tr chin lc tng hp
[
Xác đnh
nhim v
mc tiêu và
chin lc
hin ti
Kim soát
bên ngoài
đ xác đnh
các c hi
và đe da
ch yu
Thit lp
nhng mc
tiêu dài hn
Thit lp
nhng mc
tiêu hàn
nm
Xem xét
li mc
tiêu kinh
doanh
Phân
phi các
ngun tài
nguyên
Xác đnh
và đánh
giá thành
tích
Kim soát
bên trong
đ nhn
din nhng
đim mnh
y
u c bn
La
chn
chin
lc
ra
các
chính sách
Hình thành chin lc Thc thi chin lc ánh giá
chin lc
(Ngun : Khái lun v qun tr chin lc, Fred R. David, 2006, NXB Thng kê)
Quá trình qun tr chin lc là nng đng và liên tc. Mt s thay đi bt k
mt thành phn chính nào trong mô hình có th đòi hi mt s thay đi trong mt
hoc tt c các thành phn khác.
7
Trong thc t, quá trình qun tr chin lc không đc phân chia rõ ràng và thc
hin chc ch nh đã ch ra trong mô hình. Các nhà qun tr không thc hin quá trình
theo tng bc mt. Nói chung có mt s h tr ln nhau gia các cp bc trong t
chc. Các mi tên có nhiu hng trong hình 1.1 minh ha tm quan trng ca s
thông tin liên lc và thông tin phn hi trong sut quá trình qun tr chin lc.
1.2 XÂY DNG CHIN LC KINH DOANH CA DOANH NGHIP
Xây dng chin lc kinh doanh là giai đon đu tiên ca quá trình qun tr chin
lc (Hình 1.1). Xây dng chin lc kinh doanh gm các bc thc hin nh sau :
Phân tích môi trng bên ngoài, phân tích môi trng ni b doanh nghip, xác đnh
mc tiêu kinh doanh, hình thành chin lc kinh doanh, la chn chin lc kinh
doanh.
1.2.1 Phân tích môi trng bên ngoài và ni b doanh nghip
1.2.1.1 Phân tích môi trng bên ngoài doanh nghip
Môi trng bên ngoài là nhng yu t, nhng lc lng, nhng th ch,…nm
bên ngoài ca doanh nghip mà nhà qun tr không kim soát đc, nhng chúng li
nh hng đn hot đng và kt qu hot đng ca doanh nghip.
Mc đích ca vic phân tích môi trng bên ngoài là phát trin danh mc
nhng c hi môi trng có th mang li li ích cho doanh nghip và các nguy c ca
môi trng mà doanh nghip cn né tránh. T đó doanh nghip có kh nng ng phó
ch đng hoc có tính phòng v đi vi các yu t bng cách xây dng các chin lc
nhm tn cng các c hi bên ngoài hoc ti thiu hóa các nguy c tim nng.
Môi trng bên ngoài bao gm môi trng v mô và môi trng vi mô.
* Phân tích môi trng v mô
Môi trng v mô là môi trng bao trùm lên hot đng ca tt c các doanh
nghip, có nh hng trc tip hay gián tip đn hot đng ca tt c các doanh
nghip. Môi trng v mô cn phân tích nm yu t ch yu sau :
- Các yu t kinh t
8
Các yu t kinh t nh hng vô cùng ln đn các đn v kinh doanh. Nhng
nhân t nh hng ln bao gm : giai đon ca chu k kinh t, lãi sut ngân hàng, lm
phát, cán cân thanh toán, chính sách tài chính tin t, nhng xu hng thu nhp cá
nhân,
- Yu t chính ph và chính tr
Các yu t chính ph và chính tr ngày càng nh hng ln đn hot đng ca
doanh nghip. Doanh nghip phi tuân theo các quy đnh v thuê mn, cho vay, an
toàn, vt giá, qung cáo, bo v mi trng. Nhng điu kin ca ch đ chính sách
có th to c hi hoc cng có th đe da v mt chin lc ca doanh nghip.
- Nhng yu t vn hóa xã hi
Nhng đc trng v đa lý, nhân khu, vn hóa xã hi có nh hng quan trng
đn hu nh tt c các sn phm, dch v, th trng và ngi tiêu th. Nhng thay
đi v xã hi bao gm thay đi tp quán sng, quan nim sng, hng th, mt đ dân
c, môi trng đa lý là nhng thay đi có tác đng toàn din đn quá trình kinh
doanh.
- Nhng yu t t nhiên
Nhng yu t t nhiên luôn tác đng đn quyt đnh kinh doanh ca doanh
nghip. Chính quyn ngày càng quan tâm đn vn đ ô nhim môi trng, thiu nng
lng và s dng lãng phí ngun tài nguyên thiên nhiên cùng s gia tng các nhu cu
v ngun tài nguyên do thiên nhiên cung cp. Thêm vào đó, khách hàng đc bit quan
tâm đn sn phm có ngun gc t nhiên, nhng sn phm tha mãn các điu kin v
môi trng trong quá trình sn xut. Do đó đòi hi các nhà qun tr chin lc phi
thay đi các quyt đnh và các bin pháp thc hin quyt đnh.
Bên cnh đó, yu t tài nguyên thiên nhiên cng chính là yu t xác đnh chin
lc ca doanh nghip trong vic xây dng các nhà máy, xí nghip nhm gim thiu
chi phí mà vn duy trì ngun tài nguyên thiên nhiên. Mt s các doanh nghip hot
đng nh vào yu t t nhiên, s khác thì mt phn trong hot đng ca h ph thuc
vào t nhiên.
9
- Yu t công ngh và k thut
S ph thuc ca doanh nghip vào công ngh và k thut là không th ph
nhn. Ngày càng có nhiu công ngh và k thut tiên tin ra đi, to ra các c hi
cng nh nguy c đi vi tt c các doanh nghip. Các doanh nghip cn phi đánh
giá đ xem xét công ngh và k thut mà h đang s dng có b lc hu hay không.
Vì điu kin này làm cho sn phm ca h có chiu hng b lc hu trc tip hay
gián tip. Vic áp dng công ngh và k thut mi hiu qu thng to ra áp lc ln
cho doanh nghip đang giai đon phát trin ban đu hn là doanh nghip ln đã hot
đng lâu nm. Vì vy, vic trin khai công ngh phi n đnh tng đi và phi phù
hp vi kh nng ca doanh nghip và thi gian s dng công ngh.
* Phân tích môi trng vi mô
Môi trng vi mô bao gm các yu t trong ngành và các yu t ngoi cnh
đi vi doanh nghip. Nó quyt đnh tính cht và mc đ cnh tranh trong ngành sn
xut kinh doanh đó. Có nm yu t c bn trong môi trng vi mô cn phân tích là :
đi th cnh tranh, ngi mua, ngi cung cp, các đi th mi tim n và sn phm
thay th.
Các đi th
mi tim n
Nguy c có các đi th
và cnh tranh mi
Kh nng thng
lng ca ngi
mua
Ngi
mua
Các đi th cnh tranh
trong ngành
S tranh đua gia các
doanh nghip hin có
mt trong ngành
Ngi
cung
cp
Sn phm
Thay th
Kh nng
thng
lng ca
ngi cung
cp
Nguy c do các sn phm
và dch v thay th
Hình 1.2 : S đ tng quát môi trng vi mô
10
- i th cnh tranh
Phân tích đói th cnh tranh đ có đc nhng hiu bit v hành đng và kh
nng đáp ng ca h. Bên cnh đó, hiu bit đi th cnh tranh s giúp cho doanh
nghip hoch đnh chin lc nhm vô hiu hóa hoc hn ch đi th cnh tranh.
Phân tích đi th cnh tranh cn phân tích v: v th và nhn đnh ca mi ngi v
đi th cnh tranh, mc tiêu tng lai, chin lc hin ti, ngun lc, đim mnh và
đim yu ca đi th cnh tranh,…
- Nhng khách hàng
Khách hàng là mt phn ca công ty. Khi khách hàng trung thành vi công ty
là mt li th ln ca công ty. S trung thành ca khách hàng tùy thuc vào mc đ
tha mãn nhu cu ca h. Các công ty thng lp lý lch khách hàng nhm thu thp
thông tin đnh hng tiêu dùng. Khách hàng tác đng đn công ty qua vic mua sn
phm và dch v ca công ty. Ngi mua có u th có th làm cho li nhun ca
ngành hàng gim xung thông qua thng lng hoc ép gim giá hoc đòi cht
lng cao hn, nhiu dch v hn.
- Nhà cung cp
Nhà cung cp có th gây mt áp lc ln trong hot đng ca mt doanh
nghip. Vic nghiên cu các nhà cung cp ngun lc cho công ty là không th thiu
trong quá trình phân tích môi trng. Nhà cung cp bao gm : Các nhà cung cp v
vt t, thit b; nhà cung cp ngun lao đng; cng đng tài chính,… Phân tích nhà
cung cp nhm né tránh áp lc tng giá, gim cht lng, dch v do h cung cp.
Phân tích h đ xem xét h có đáng tin cy hay không hoc đ bit h tín nhim
chúng ta mc đ nào.
- i th tim n
i th mi tham gia vào ngành có th là yu t làm gim li nhun và th
phn ca doanh nghip, do h đa vào khai thác các nng lc sn xut mi vi mong
mun giành đc th phn và các ngun lc cn thit. Biu hin ca s xut hin đi
th mi xâm nhp là vic mua li các c s khác trong ngành, vi ý đnh xây dng
phn th trng. Bo v v trí trong cnh tranh ca doanh nghip bng cách duy trì
hàng rào hp pháp ngn cn s xâm ln t bên ngoài nh: li th do sn xut trên vi
11
mô ln, đa dng hóa sn phm, s đòi hi phi có ngun tài chính ln, chi phí chuyn
đi mt hàng cao, u th v giá mà đi th cnh tranh không to ra đc. Ngoài ra, s
chng tr mnh m ca các t chc đã đng vng cng là mt rào cn đi vi s xâm
nhp ca các đi th tim n.
- Sn phm thay th
S xut hin ca sn phm thay th ngày càng nhiu trên th trng, điu này
làm hn ch tim nng li nhun ca ngành do giá cao nht b khng ch, doanh
nghip có th b tt li vi th phn nh bé. Các doanh nghip phi luôn chú ý đn các
sn phm thay th tim n và không ngng nghiên cu và kim tra chúng, đng thi
phi t mình sáng to ra nhng sn phm thay th trc khi chúng xut hin. Phn ln
các sn phm thay th là kt qu ca s bùng n công ngh. Do đó mun thành công
doanh nghip phi chú ý phát trin hoc vn dng công ngh mi vào chin lc ca
mình.
̇ Ma trn đánh giá các yu t môi trng bên ngoài (EFE)
Có th tóm tc và đánh giá các tác đng ca môi trng v mô và vi mô bng
công c ma trn đánh giá các yu t bên ngoài (EFE).
Bng 1.1 : Ma trn EFE
Yu t bên ngoài ch yu Mc đ quan trng Phân loi S đim quan trng
(1) (2) (3) (4)
… … … (2) x (3)
Tng 1,00
Σ
[(2) x (3)]
phát trin mt ma trn EFE, cn tin hành tun t theo các bc sau :
Bc 1: Xác lp khong 5-20 yu t đc đánh giá là có vai trò quyt đnh đi
vi s thành công ca doanh nghip, bao gm c nhng c hi và mi đe da nh
hng đn doanh nghip.
Bc 2: Phân loi mc đ quan trng bng cách cho đim t 0,0 (không quan
trng) đn 1,0 (rt quan trng) cho mi yu t. Tng s đim đc n đnh bng 1,0.
Các c hi thng có mc phân loi cao hn mi đe da. Tuy vy, mi đe da cng
có th đc phân loi cao nu nó đc bit nghiêm trng hay mang tính đe da.
12
Bc 3: Phân loi t 1 đn 4 cho tng yu t, trong đó 4 là phn ng tt, 3 là
phn ng trên trung bình, 2 là phn ng di trung bình, 1 là phn ng ít. Bng cách
này xác đnh đc mc đ phn ng ca doanh nghip vi các yu t. S phân loi
này da trên doanh nghip.
Bc 4: Xác đnh s đim quan trng ca tng yu t bng cách nhân mc đ
quan trng ca bin s vi phân loi ca nó.
Bc 5: Cng s đim quan trng đ xác đnh tng s đim quan trng cho
doanh nghip. Tng s đim quan trng cao nht mà doanh nghip có th có là 4,0 và
thp nht là 1,0.
ánh giá kt qu ca ma trn: Nu tng s đim quan trng nm trong
khong t 3,5 đn 4,0 thì đc đánh giá là tt; t 2,5 đn 3,4 là khá; t 1,5 đn 2,4 là
trung bình và di 1,5 là yu. Tng s đim càng tng th hin mc đ thích ng vi
môi trng tng lên, nên s đe da t bên ngoài có xu hng gim xung.
̇ Ma trn hình nh cnh tranh
Ma trn hình nh cnh tranh đc xem là ma trn m rng ca ma trn đánh
giá các yu t môi trng và công c này đc s dng đ đánh giá v th cnh tranh
ca doanh nghip trong ngành, bao gm c doanh nghip là đi th ca nó. Trên c s
đó nhn din đc nhng đi th cnh tranh trc tip ca doanh nghip, nhng u th
và hn ch ca đi th đ doanh nghip đ ra chin lc thích ng và hiu qu.
Quy trình hình thành ma trn hình nh cnh tranh cng qua nm bc nh ma
trn đánh giá các yu t môi trng, các thông tin đc th hin qua bng di đây,
trong đó các tiêu chí s dng đ đánh giá bao gm :
- Mc đ quan trng ca các yu t quyt đnh s thành công ca các doanh
nghip trong cùng ngành.
- Xp hng các yu t t 1 đn 4 cho doanh nghip và đi th cnh tranh da
trên tm quan trng ca mi yu t đi vi s thành công ca doanh nghip.
- S đim quan trng tng yu t ca doanh nghip và ca đi th cnh tranh.
- Tng s đim quan trng và đánh giá : V th cnh tranh ca doanh nghip và
đi th cnh tranh đc đánh giá theo tng s đim quan trng đt đc.
13
Bng 1.2 : Ma trn hình nh cnh tranh
Doanh nghip Công ty X Công ty Y
Các yu t quyt
đnh thành công
Mc đ
quan trng
Xp
hng
(1-4)
im
quan
trng
Xp
hng
(1-4)
im
quan
trng
Xp
hng
(1-4)
im
quan
trng
Lit kê các yu t
……………
Tng s đim hp
dn
1,0
1.2.1.2 Phân tích môi trng ni b doanh nghip
Phân tích môi trng ni b nhm đánh giá sc mnh, yu ca các yu t bên
trong doanh nghip bao gm: các ngun lc, s thích ng chin lc và hiu qu hot
đng ca các b phn chc nng.
Sau đây là mt s quan đim nghiên cu môi trng bên trong doanh nghip :
- Quan đim nghiên cu môi trng bên trong ca Fred R.David
Theo Fred R.David, phân tích môi trng bên trong ca doanh nghip cn tp
trung nghiên cu các lnh vc hot đng: Qun tr, Marketing, tài chính k toán, sn
xut tác nghip, nghiên cu phát trin và h thng thông tin.
- Quan đim nghiên cu môi trng bên trong theo chui giá tr ca
Michael Porter
Theo Michael Porter, chui giá tr ca doanh nghip là tp hp các hot đng
ca doanh nghip có liên quan đn vic làm tng giá tr cho khách hàng. Vic thc
hin có hiu qu các hot đng trong chui giá tr s quyt đnh hiu qu hot đng
chung và to ra nhng li th cnh tranh ca doanh nghip. Chính vì l đó, vic phân
tích môi trng bên trong đ xác đnh đim mnh, đim yu phi gn vi quá trình
phân tích chui giá tr. Trong chui giá tr, các hot đng ca doanh nghip đc chia
thành hai nhóm: các hot đng ch yu và các hot đng h tr.
- Mt s quan đim khác : Phân tích chui giá tr cho phép đánh giá nhng
đim mnh, đim yu ca các hot đng ch yu và các hot đng h tr ca doanh
nghip. Theo Alex Miller and Gregory G.Dess (1996) và mt s tác gi khác, đ có
th đánh giá mt cách đy đ và chính xác hn v môi trng bên trong ca mt
14
doanh nghip cn xem xét thêm nm yu t khác na: phân tích tài chính, vn hóa,
lãnh đo, tính hp pháp và danh ting ca doanh nghip.
Nh vy khi phân tích các ngun lc ni b doanh nghip, ta cn phân tích :
- Ngun nhân lc
Khi phân tích ngun nhân lc, mt mt chúng ta phân tích nhà qun tr các cp,
mt khác chúng ta phân tích ngi tha hành. Phân tích các nhà qun tr các cp đ
xác đnh kh nng hin ti và tim nng ca tng ngi. So sánh các ngun lc ca
doanh nghip các vi công ty khác trong ngành, nht là công ty đng đu đ bit đc
v th cnh tranh hin ti và trin vng ca mình đi vi các đi th trên th trng.
ng thi đánh giá các k nng, đo đc ngh nghip và nhng kt qu và li ích mà
nhà qun tr mang li cho t chc. Phân tích ngi tha hành đ đánh giá trình đ
chuyên môn, tính k lut và kh nng tác nghip. Phân tích ngun lc giúp doanh
nghip đánh giá đc đim mnh và đim yu ca các thành viên trong t chc đ có
k hoch sp xp và s dng hp lý ngun nhân lc, đm bo thc hin chin lc
thành công trong hin ti và tng lai.
- Ngun lc vt cht
Ngun lc vt cht là toàn b vn sn xut, nhà xng, máy móc thit b, c s
h tng, nguyên vt liu d tr, thông tin môi trng kinh doanh,… Phân tích ngun
lc vt cht là phân tích ngun lc vt cht hin có ca doanh nghip, xác đnh quy
mô c cu cht lng và các đc trng ca tng ngun lc vt cht. Sau đó đánh giá
kh nng đáp ng nhu cu thc t ca tng ngun lc trong doanh nghip, xác đnh
đim mnh và đim yu v ngun lc vt cht ca doanh nghip so vi các đi th
cnh tranh trong ngành và trên th trng. Phân tích đúng mc các ngun lc giúp nhà
qun tr có các quyt đnh phù hp vi thc t.
- Các ngun lc vô hình
Ngun lc vô hình là kt qu lao đng chung ca các thành viên trong t chc
hoc ca mt cá nhân c th nh hng đn các quá trình lao đng. Các ngun lc vô
hình ch yu là: t tng ch đo trong trit lý kinh doanh, s thích nghi môi trng,
c cu t chc hu hiu, uy tín trong lãnh đo ca nhà qun tr các cp, uy tín ca
doanh nghip trong quá trình phát trin, uy tín nhãn hiu và th phn ca sn phm
15
trên th trng, t tín nhim và trung thành ca khách hàng, uy tín ngi chào hàng, ý
tng sáng to ca nhân viên, vn hóa t chc bn vng. Phân tích ngun lc vô hình
trc tiên phi nhn din và phân loi các ngun lc vô hình ca doanh nghip, sau
đó so sánh và đánh giá các ngun lc vô hình vi các đi th cnh tranh, cui cùng là
xác đnh ngun lc vô hình cn xây dng và phát trin.
Phân tích hot đng ca các b phn chc nng trong t chc
Bao gm phân tích hot đng ca các b phn Marketing, nhân s, tài chính k
toán, nghiên cu và phát trin, sn xut và tác nghip, cht lng qun tr, mua hàng,
h thng thông tin trong doanh nghip.
Ma trn đánh giá ni b (IFE)
Công c xây dng chin lc này giúp nhà qun tr tóm tt và đánh giá đim
mnh và đim yu quan trng ca b phn chc nng và là c s đ xác đnh, đánh
giá mi quan h gia các b phn này.
Bng 1.3 : Ma trn IFE
Yu t bên trong Mc đ quan trng Phân loi S đim quan trng
(1) (2) (3) (4)
… … … (2) x (3)
Tng 1,00
Σ
[(2) x (3)]
Tng t nh ma trn EFE, đ phát trin mt ma trn IFE cn tin hành các
bc sau :
Bc 1: Lit kê ít nht nm yu t bên trong bao gm cn nhng mnh và
đim yu ca doanh nghip.
Bc 2: Phân loi mc đ quan trng bng cách cho đim t 0,0 (không quan
trng) đn 1,0 (rt quan trng) cho mi yu t. Tng s đim đc n đnh bng 1,0.
Mc đ quan trng đc n đnh cho mi yu t da trên c s ngành. Các yu t
đc xem là có nh hng ln nht đi vi thành qu hot đng ca doanh nghip
phi đc cho là có tm quan trng nht.
Bc 3: Phân loi t 1 đn 4 cho tng yu t, trong đó 4 là đim mnh ln
nht, 3 là đim mnh nh nht, 2 là đim yu nh nht, 1 là đim yu ln nht. S
phân loi này da trên doanh nghip.
16
Bc 4: Xác đnh s đim quan trng ca tng yu t bng cách nhân mc đ
quan trng ca bin s vi phân loi ca nó.
Bc 5: Cng s đim quan trng đ xác đnh tng s đim quan trng cho
doanh nghip. Tng s đim quan trng cao nht mà doanh nghip có th có là 4,0 và
thp nht là 1,0. Tng s đim quan trng là 2,5 đc đánh giá là trung bình.
ánh giá kt qu ca ma trn: Nu đim s thp hn 2,5 cho thy doanh
nghip yu v ni b và s đim cao hn 2,5 cho thy công ty mnh v ni b.
1.2.2 Xác đnh mc tiêu kinh doanh
Mc tiêu đc dùng đ ch các kt qu c th mà doanh nghip mun đt ti
trong mt giai đon nht đnh. Khi xây dng chin lc phi c th hóa mc tiêu
thành mc tiêu dài hn và ngn hn.
- Mc tiêu dài hn thng thit lp cho nhng vn đ: Kh nng tim kim li
nhun, nng sut, v trí cnh canh, phát trin nhân viên, trách nhim vi xã hi,…
- Mc tiêu ngn hn thng rt bit lp và đa ra nhng kt qu nhm đn mt
cách chi tit.
1.2.3 Hình thành chin lc
Sau khi phân tích môi trng, tin hành kt hp nhng c hi, nguy c bên
ngoài và các đim mnh, đim yu bên trong doanh nghip đ hình thành các chin
lc có th la chn. Có nhiu công c dùng cho vic kt hp nh: ma trn kt hp
c hi, nguy c, đim mnh, đim yu (SWOT), ma trn v trí chin lc và đánh giá
hot đng (SPACE), ma trn nhóm tham kho ý kin BOSTON (BCG), ma trn
McKinsey, ma trn các yu t bên trong – bên ngoài (IE), ma trn chin lc chính.
1.2.3.1 Ma trn kt hp c hi, nguy c, đim mnh, đim yu (SWOT)
Bng 1.4 : Ma trn SWOT
S : nhng đim mnh
Lit kê nhng đim mnh:
S1, S2, S3,…
W: nhng đim yu
Lit kê nhng đim yu:
W1, W2, W3,…
O: Các c hi
Lit kê các c hi:
O
1
, O
2
, O
3
, …
Các chin lc SO
Các chin lc WO
T: Các nguy c
Lit kê các c hi:
T
1
, T
2
, T
3
, …
Các chin lc ST
Các chin lc WT
17
Ma trn SWOT là công c kt hp các yu t quan trng bên trong và bên
ngoài, có th giúp cho nhà qun tr phát trin 4 loi chin lc: chin lc đim mnh
– c hi (SO), chin lc đim yu – c hi (WO), chin lc đim mnh – nguy c
(ST), chin lc đim yu – nguy c (WT). S kt hp các yu t bên trong và bên
ngoài là nhim v khó khn ca vic phát trin mt ma trn SWOT, nó đòi hi nhà
qun tr phi có s phán đoán tt, và s không có mt kt hp tt nht.
- Chin lc đim mnh – c hi (SO): s dng đim mnh trong ni b doanh
nghip đ khai thác các c hi ca môi trng bên ngoài.
- Chin lc đim yu – c hi (WO): ci thin nhng đim yu bên trong bng
cách tn dng nhng c hi bên ngoài. Nhng đim yu này ngn cn doanh nghip
khai thác nhng c hi ln t bên ngoài. Vì vy doanh nghip cn khc phc nhng
đim yu này càng nhanh càng tt.
- Chin lc đim mnh – nguy c (ST): s dng các đim mnh ca doanh
nghip đ né tránh hay gim đi nhng nh hng ca nhng mi đe da t bên ngoài.
- Chin lc đim yu – nguy c (WT): là nhng chin lc phòng th nhm
làm gim đi nhng đim yu bên trong và tránh khi nhng đe da t bên ngoài.
lp mt ma trn SWOT phi tin hành các bc sau:
Bc 1: Lit kê nhng đim mnh, đim yu ch yu ca doanh nghip.
Bc 2: Lit kê các c hi ln, các nguy c quan trng bên ngoài doanh
nghip.
Bc 3: Kt hp đim mnh bên trong vi nhng c hi bên ngoài và ghi kt
qu ca chin lc SO.
Bc 4: Kt hp đim yu bên trong vi nhng c hi bên ngoài và ghi kt
qu ca chin lc WO.
Bc 5: Kt hp đim mnh bên trong vi nhng nguy c bên ngoài và ghi kt
qu ca chin lc ST.
Bc 6: Kt hp đim yu bên trong vi nhng nguy c bên ngoài và ghi kt
qu ca chin lc WT.
Xây dng xong ma trn SWOT, tin hành tóm tt nhng phng án kt hp đ
hình thành chin lc lên bng sau:
18
Bng 1.5 : Các phng án chin lc
Nhóm kt hp Tên chin lc Ni dung chin lc
SO … …
WO … …
ST … …
WT … …
1.2.3.2 Ma trn v trí chin lc và đánh giá hot đng (SPACE)
CA -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4 +5 +6 IS
FS
+6
+5
+4
+3
+2
+1
-1
-2
-3
-4
-5
-6
ES
Hình 1.3 :Ma trn SPACE
Thn trng Tn công
Phòng th Cnh tranh
Ma trn v trí chin lc và đánh giá hot đng (SPACE) là mt công c kt
hp quan trng trong quá trình hình thành chin lc. Khung góc t ca hình này cho
thy chin lc tn công, thn trng, phòng th hay cnh tranh là thích hp nht đi
vi t chc. Các trc ca ma trn SPACE đi din cho hai khía cnh bên trong ca t
chc (sc mnh tài chính [FS] và li th cnh tranh [CA] và hai khía cnh bên ngoài
(s n đnh ca môi trng [ES] và sc mnh ca ngành [IS]. Bn yu t này là
nhng yu t quyt đnh quan trng nht cho v trí chin lc chung ca t chc.
Các bc phát trin ma trn SPACE
Bc 1: Chn mt nhóm các bin s cho sc mnh tài chính (FS), li th cnh
tranh (CA), s n đnh ca môi trng (ES), và sc mnh ca ngành (IS).