Ứng dụng các công cụ phân tích tài chính doanh nghiệp hiện đại vào các doanh nghiệp Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
KHOA SAU I HC
oOo



T TH NGC







NG DNG CÁC CÔNG C PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
DOANH NGHIP HIN I VÀO CÁC DOANH
NGHIP VIT NAM

Chuyên ngành
: KINH T TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s: 60.31.12






LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS NGUYN TH LIÊN HOA










TP.H CHÍ MINH – NM 2009

LI CAM OAN



Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cu đc lp ca tôi.
Nhng s liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc, đc trích dn và có tính k
tha, phát trin t các tài liu, tp chí, các công trình nghiên cu đã đc công b,
các website…

Các gii pháp nêu trong lun vn đc rút ra t nhng c s lý lun và quá trình
nghiên cu thc tin.

T Th Ngc
Hc viên Cao hc khóa 16 – Trng i Hc Kinh T TP. H Chí Minh

DANH MC CÁC T VIT TT


CTCP Công ty c phn
VNM CTCP Sa Vit Nam Vinamilk
Hanoimilk CTCP Sa Hà ni
TNHH Trách nhim hu hn
DN Doanh nghip
CKT Cân đi k toán
KQKD K qu kinh doanh
LCTT Lu chuyn tin t
TSC Tài sn c đnh
TSL Tài sn lu đng
CPBH Chi phí bán hàng
GCHB Giá vn hàng bán
CPQLDN Chi phí qun lý doanh nghip
CPK Chi phí khác
CP TC Chi phí tài chính

T tin Tng đng tin
HTK Hàng tn kho
SXKD Sn xut kinh doanh
PT Phi thu
Vn CSH Vn ch s hu
TK Tn kho
TS Tài sn
BQ Bình quân
CP C phn
NH Ngn hn
DH Dài hn
TT Tng trng
HSSD Hiu sut s dng


TNDN Thu nhp doanh nghip
SLCP LH S lng c phiu lu hành
EPS Earning per share
PEG Price/Earnings to growth
BPS Book value per share
EBIT Earning before interest and tax
EBT Earning before tax
EAT Earning after tax
T&PT u t và phát trin
LNST Li nhun sau thu
NT Nhà đu t
WTO T chc Thng Mi Th Gii

DANH MC HÌNH V


Hình 3.1: Quy trình phân tích tài chính doanh nghip
Hình 3.2: Doanh thu ngành sa Vit Nam 2008 - (Ngun BCTC VNM 2008)
Hình 3.3: Phân tích báo cáo dòng tin - (Ngun báo cáo LCTT nm 2005-2008 -
VNM)
Hình 3.4: Phân tích t trng dòng tin trung bình t nm 2005-2008- (Ngun báo cáo
LCTT nm 2005-2008 - VNM)
Hình 3.5: Phân tích các thành phn chính ca dòng tin hot đng tính trung bình t
2005-2008 - (Ngun báo cáo LCTT nm 2005-2008 - VNM)
Hình 3.6: Phân tích li nhun ròng và các dòng tin trung bình t nm 2005-2008-
(Ngun báo cáo LCTT nm 2005-2008 - VNM)
Hình 3.7: Phân tích dòng tin đu t tính trung bình t 2005-2008 - (Ngun báo cáo
LCTT nm 2005-2008 - VNM)
Hình 3.8: Phân tích các thành phn chính ca dòng tin tài tr tính trung bình t 2005-
2008 - (Ngun báo cáo LCTT nm 2005-2008 - VNM)







DANH MC BNG BIU


Bng 2.1: Phân tích kt qu hot đng sn sut kinh doanh nm 2008 – (Ngun báo
cáo thu nhp VNM 2008)

Bng 2.2: Phân tích bng cân đi k toán nm 2008 – (Ngun BC TC VNM 2008)
Bng 2.3: Phân tích t sut t tài tr ca công ty – (Ngun Bng cân đi k toán VNM
2007, 2008)
Bng 3.1: Phân tích SWOT - (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.2: Tng hp các ch tiêu tài chính - (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.3: So sanh các ch s tài chính - (Ngun BCTC VNM, HNM 2008)
Bng 3.4: So sánh các công ty cùng ngành - (Ngun Reuters , googlefinance)
Bng 3.5: T s tái đu t tin mt – (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.6: Các ch s phân tích dòng tin – (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.7: Các ch s sinh li – (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.8: Các ch s vòng quay – (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.9: Phân tích ch s sinh li trên vn c phn thng – (Ngun BCTC VNM
2008)
Bng 3.10: C cu ngun vn – (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.11: Phân tích báo cáo vn ch s hu– (Ngun bng CKT nm 2008 - VNM)
Bng 3.12: C cu vn ch s hu– (Ngun BCTC VNM 2008)
Bng 3.13: Các t s d phóng chính cho bng báo cáo thu nhp
Bng 3.14: Các t s d phóng chính cho bng cân đi k toán
Bng 3.15: Mô hình đnh giá doanh nghip t dòng tin t do
Bng 3.16: Mô hình đnh giá doanh nghip t thu nhp còn li
Bng 3.17: nh giá tng hp: trng hp d báo
Bng 3.18: nh giá tng hp: trng hp xu
Bng 3.19: nh giá tng hp: trng hp tt



MC LC

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN

MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC HÌNH V
DANH MC BNG BIU
PHN M U
CHNG I: TNG LUN V PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIP
1.1 Tng quan v phân tích tài chính 4
1.1.1 Khái nim phân tích tài chính
4
1.1.2 Ý ngha và vai trò ca phân tích tài chính
4
1.2 Các công c phân tích tài chính hin đi
5
1.2.1 Phân tích môi trng kinh doanh và chin lc kinh doanh
5
1.2.2 Phân tích k toán
7
1.2.2.1 Phân tích hot đng tài tr
7
1.2.2.2 Phân tích hot đng đu t
8
1.2.2.3 Phân tích hot đng kinh doanh
11
1.2.3 Phân tích tài chính
12
1.2.3.1 Phân tích kh nng sinh li 12
1.2.3.2 Phân tích tín dng
14
1.2.3.3 Phân tích dòng tin
18

1.2.4 Phân tích trin vng và đnh giá chng khoán
19




CHNG II: THC TRNG S DNG CÁC CÔNG C PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH TI CÁC DOANH NGHIP VIT NAM HIN NAY
2.1 Thc trng phân tích tài chính ti các doanh nghip Vit Nam
22
2.1.1 S cn thit ca phân tích tài chính
22
2.1.2 Minh ha phân tích tài chính hin hành ca các doanh nghip Vit Nam qua
trng hp ca CTCP Sa Vit Nam
27
2.2 Hn ch trong phân tích tài chính ca các doanh nghip Vit Nam
37
2.2.1 Cha quan tâm đn phân tích dòng tin
38
2.2.2 Chú trng đánh giá tình hình quá kh thiu phân tích trin vng và đnh giá
doanh nghip
39
2.2.3 Cha phân tích báo cáo tài chính hp nht
39
2.2.4 Các tài liu s dng trong phân tích thiu đ tin cy
39

CHNG III: NG DNG CÁC CÔNG C PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH HIN
I VÀO CÁC DOANH NGHIP VIT NAM
3.1 Xây dng quy trình phân tích mang tính h thng

41
3.2 Chú trng phân tích dòng tin
43
3.3 Phân tích báo cáo vn ch s hu
46
3.4 Phân tích trin vng và đnh giá doanh nghip
46
3.5 ng dng các công c phân tích tài chính hin đi vào CTCP Sa Vit Nam
47
3.5.1 Phân tích ngành sa Vit Nam
47
3.5.2 Phân tích công ty
53
3.5.3 Phân tích tài chính
59
3.5.3.1 Phân tích dòng tin
63
3.5.3.2 ánh giá hiu qu đu t và phân tích t sut sinh li
68
3.5.3.3 Phân tích báo cáo vn ch s hu
72
3.5.3.4 Phân tích trin vng và đnh giá chng khoán
73
3.6 Các gii pháp h tr cho vic ng dng các công c phân tích tài chính vào các doanh
nghip Vit Nam
78
3.6.1 V phía nhà nc 78
3.6.2 V phía doanh nghip
82
KT LUN

TÀI LIU THAM KHO
PH LC
1
Phn m đu
1. Lý do chn đ tài
Vic qun tr tài chính trong các doanh nghip Vit Nam hin nay ngày càng
đóng vai trò quan trng quyt đnh s thành công ca mt doanh nghip. Các thông
tin phân tích tài chính không nhng cn thit cho các nhà qun tr ca chính doanh
nghip đó mà còn cn thit cho các nhà đu t, nhà cho vay và các đi tác.
Hin nay, quy mô ca các doanh nghip Vit Nam còn nh so vi các nc
trên th gii, kinh nghim qun lý tài chính, huy đng vn t các th trng tài chính
còn non kém, cùng vi đó là áp lc t quá trình hi nhp kinh t quc t, t l trình
thc hin các cam kt WTO đòi hi các doanh nghip ca Vit Nam phi nm bt
đc tình hình sc khe tài chính ca doanh nghip đ d dàng thích ng vi nhng
khó khn, thách thc cng nh đón đu các c hi phát trin ca doanh nghip. Do
vy, vic s dng các thông tin t phân tích tài chính ca doanh nghip hin nay là
mt nhu cu thc t, và rt cn thit cho các hot đng qun tr, hot đng kinh doanh
ca doanh nghip cng nh các hot đng ra quyt đnh đu t ca các nhà đu t
tim nng.
Các công c phân tích tài chính doanh nghip hin đi s giúp đánh giá tình
hình tài chính ca công ty trong quá kh và hin ti, giúp đa ra các nhn đnh v kh
nng to li nhun và dòng tin ca doanh nghip trong tng lai, t đó s giúp cho
nhà qun tr đa ra quyt đnh kinh doanh hiu qu cng nh vic huy đng vn đ
tài tr cho hot đng ca doanh nghip.
Xut phát t nh cu thc t trên tác gi đã chn đ tài “ng dng các công c
phân tích tài chính doanh nghip hin đi vào các doanh nghip Vit Nam”.
2. i tng nghiên cu
Xut phát t s cn thit ca vic s dng các công c tài chính hin đi trong
các doanh nghip Vit Nam đ tài đi vào nghiên cu nhng vn đ sau:
Th nht:  tài làm rõ c s lý lun v phân tích tài chính, nêu lên khái nim,

ý ngha và yêu cu ca phân tích tài chính, các công c phân tích tài chính hin đi.
2
Th hai: Nêu thc trng v tình hình s dng các công c phân tích tài chính
ti các doanh nghip Vit Nam hin nay, t đó đa ra nhng hn ch trong vic phân
tích tài chính ti các doanh nghip Vit Nam
Th ba: ng dng các công c phân tích tài chính hin đi vào các doanh
nghip Vit Nam bng vic xây dng quy trình phân tích tài chính mang tính h
thng, chú trng vào vic phân tích dòng tin, phân tích trin vng và đnh giá doanh
nghip.
3. Phm vi nghiên cu và phng pháp nghiên cu ca đ tài
Phm vi nghiên cu ca đ tài:  tài đi xâu vào nghiên cu các công c phân
tích tài chính hin đi, và vn dng nhng ni dung ca phân tích tài chính hin đi
vào các doanh nghip Vit Nam.
Phng pháp nghiên cu ca đ tài:  làm đ tài này tác gi đã s dng
phng pháp duy vt bin chng, phng pháp phân tích, tng hp, phng pháp
thng kê…
4. Ý ngha thc tin ca đ tài
 vic đu t vào doanh nghip đc an toàn và gim thiu ri ro, nhà đu
t, cng nh các đi tng cn thông tin trên báo cáo tài chính cn có công c phân
tích tài chình hin đi đ phân tích mt doanh nghip, tìm ra doanh nghip tt đ đu
t, cng nh có nhng quyt đnh chính xác đt đc hiu qu. Cùng vi đó là các
nhà qun tr doanh nghip có đc các thông tin chính xác và đy đ v doanh
nghip, giúp cho vic khc phc nhng thiu sót, phát huy nhng mt tích cc và d
đoán tình hình phát trin ca công ty trong tng lai.
Vi ý ngha thc tin đó, đ tài đi vào nghiên cu các công c phân tích tài
chính hin đi vi mong mun ng dng vào các doanh nghip Vit Nam đ t đó
giúp các nhà đu t, nhà qun tr doanh nghip, các đi tng s dng khác có th
đánh giá tình hình tài chình trong quá kh, hin ti, và đánh giá mc đ ri ro, cng
nh hiu qu hot đng ca mt doanh nghip.
5. Các đóng góp mi ca lun vn:

Lun vn trình bày và phân tích có h thng thc trng nng lc phân tích tài
chính trong các doanh nghip Vit Nam, da trên c s các nghiên cu hàn lâm và
3
các ch tiêu đánh giá áp dng trong thc tin. T đó đa ra mt quy trình phân tích tài
chính có h thng bao gm vic phân tích môi trng kinh doanh và chin lc kinh
doanh; phân tích k toán, phân tích tài chính và phân tích trin vng, t đó xác đnh
giá tr ni ti ca doanh nghip.
6. Kt cu ca lun vn:
Lun vn ngoài phn m đu, kt lun và danh mc các tài liu tham kho, ni
dung đuc chia thành 3 chng nh sau:
 Chng 1: Tng lun v phân tích tài chính doanh nghip.
 Chng 2: Thc trng s dng các công c phân tích tài chính ti các doanh
nghip Vit Nam hin nay.
 Chng 3: ng dng các công c phân tích tài chính hin đi trong các doanh
nghip Vit Nam.
Mc dù tác gi đã rt n lc và c gng, đã tu chnh nhiu ln nhng đ tài chc
chn không tránh khi nhng thiu sót. Rt mong nhn đc ý kin đóng góp ca
Thy Cô và các bn đ đ tài đc hoàn chnh hn.



4
CHNG I
TNG LUN V PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIP
1.1 Tng quan v phân tích tài chính
1.1.1 Khái nim phân tích tài chính
Phân tích tài chính là mt tp hp các khái nim, phng pháp và các công c
cho phép x lý các thông tin k toán và các thông tin khác v qun lý, nhm xác đnh
v trí và đánh giá tình hình tài chính trong quá kh, hin ti, đánh giá ri ro, mc đ
và hiu qu hot đng ca mt doanh nghip. Phân tích tài chính bao gm ba phn

chính: Phân tích kh nng sinh li, phân tích ri ro, phân tích ngun và s dng
ngun vn.
Phân tích tài chính là mt b phn cn thit và quan trng ca phân tích hot
đng kinh doanh. Phân tích hot đng kinh doanh là mt tin trình đánh giá các trin
vng và ri ro ca công ty nhm mc đích đa ra các quyt đnh kinh doanh ca công
ty. Phân tích hot đng kinh doanh bao gm phân tích môi trng kinh doanh, các
chin lc, nng lc và v th tài chính ca công ty.
1.1.2 Ý ngha và vai trò ca phân tích tài chính
Phân tích tài chính làm gim bt đ tin cy ca các nhn đnh ch quan, các d
đoán và trc giác trong quyt đnh kinh doanh. Phân tích tài chính không làm gim đi
nhng đánh giá chuyên môn, thay vào đó là cung cp nhng c s mang tính h
thng và hiu qu cho các quyt đnh tài chính.
Phân tích tài chính có vai trò quan trong trong vic đánh giá tình hình tài chính
ca doanh nghip, giúp cho các nhà qun tr doanh nghip đa ra các quyt đnh
chun xác trong quá trình kinh doanh. Do đó, vic thng xuyên phân tích tình hình
tài chính s giúp cho các nhà qun tr công ty thy rõ bc tranh v thc trng hot
đng tài chính, xác đnh nguyên nhân nh hng đn tình hình tài chính và đa ra các
gii pháp đ n đnh và tng cng tình hình tài chính ca công ty.
ng di các góc đ li ích khác nhau, các đi tng quan tâm đn tình hình
tài chính ca doanh nghip nh các nhà đu t, ngân hàng, nhà cung cp, khách hàng
có mc tiêu phân tích tài chính khác nhau. Các nhà đu t xem xét các báo cáo tài
5
chính, phân tích chúng đ tìm c hi đu t, các ngân hàng và nhà cung cp tín dng
quan tâm đn kh nng sinh li và kh nng thanh toán ca doanh nghip th hin
qua phân tích báo cáo tài chính. Tuy các đi tng quan tâm đn tình hình tài chính
ca doang nghip di nhng góc đ khác nhau, song nhìn chung h đu quan tâm
đn kh nng thanh toán kh nng sinh li cng nh mc li nhun đt đc ca
doanh nghip. Do đó, vic phân tích tình hình tài chính ca các doanh nghip cn đt
đc các mc tiêu sau:
- Phân tích tình hình tài chính phi cung cp kp thi và đy đ thông tin hu

ích cho các nhà qun lý, nhà đu t, nhà cho vay và nhng ngi s dng thông tin
khác đ giúp h có nhng quyt đnh đúng đn khi ra các quyt đnh đu t, quyt
đnh cho vay.
- Phân tích tình hình tài chính phi cung cp cho các đi tng k trên nhng
thông tin v kh nng to tin, kh nng sinh li, tình hình s dng có hiu qu nht
vn kinh doanh.
- Phân tích tình hình tài chính phi cung cp nhng thông tin tình hình công n,
kh nng thu hi các khon phi thu, kh nng thanh toán các khon phi tr cng
nh các nhân t khác nh hng đn hot đng sn xut kinh doanh ca doanh
nghip.
1.2 Các công c phân tích tài chính hin đi
1.2.1 Phân tích môi trng kinh doanh và chin lc kinh doanh
Phân tích hot đng kinh doanh là đánh giá các trin vng và ri ro ca công
ty nhm mc đích đa ra các quyt đnh kinh doanh phù hp. Do đó, đánh giá trin
vng kinh doanh là mt mc tiêu chính ca phân tích môi trng kinh doanh và chin
lc kinh doanh. Phân tích môi trng kinh doanh nhm nhn thc và đánh giá tình
hung, bin c kinh t ca công ty. Tin trình này bao gm vic phân tích sn phm,
lao đng và th trng vn trong môi trng kinh t và lut pháp mà công ty hot
đng.
Phân tích môi trng kinh doanh và chin lc kinh doanh bao gm hai phn:
Phân tích ngành và phân tích chin lc kinh doanh. Phân tích ngành là mt bc đu
6
tiên vì trin vng và c cu ngành chi phi kh nng sinh li ca công ty. Di đây là
nhng lý do khin ta phi phân tích ngành:
- Ti mt thi đim nht đnh nào đó, t sut thu nhp ca ngành s khác nhau,
do đó nu phân tích ngành thì ta s chn đc ngành tt đ đu t.
- Ngay trong mt ngành thì t sut thu nhp cng không n đnh. Mt ngành
hot đng tt ti mt thi đim nào đó thì không có ngha là nó s hot đng tt trong
tng lai. Vì vy phi luôn theo dõi đng thái ca ngành đ bit đc trin vng ca
ngành.

- Vào cùng mt thi đim, các ngành khác nhau s có mc ri ro khác nhau, do
đó cn phi đánh giá mc đ ri ro ca ngành đ xác đnh t sut sinh li tng ng
cn phi có.
- Ri ro ca mi ngành có s bin đng không nhiu theo thi gian, do vy có
th phân tích mc ri ro tng ngành trong quá kh đ d đoán ri ro ca ngành trong
tng lai.
Phân tích ngành cn phi đánh giá đc trin vng ca ngành và mc đ cnh
tranh thc ti và tim nng mà công ty phi đi mt.
Phân tích chin lc là vic đánh giá các quyt đnh kinh doanh ca công ty
cng nh thành công ca công ty trong vic thit lp mt li th cnh tranh. iu này
bao hàm vic đánh giá mt chin lc k vng ca công ty đ đáp ng môi trng
kinh doanh và nh hng ca các chin lc này đn s thành công và tng trng
trong tng lai ca công ty.
Phân tích chin lc đòi hi phi xem xét k lng chin lc cnh tranh ca
công ty, tc là đánh giá đc đim mnh và đim yu cng nh các c hi và nguy
c công ty phi đi mt.
Mt công c quan trng trong phân tích môi trng kinh doanh và chin lc
kinh doanh đc s dng là phân tích SWOT.
Phân tích SWOT giúp công ty vch ra bin pháp gim nhng nh hng tiêu
cc t nhng đim yu ca mình ti kt qu kinh doanh trong khi phát huy ti đa các
đim mnh ca mình.
7
 tin hành phân tích SWOT, ta lp ra bn danh mc, mi danh mc là mt
yu t SWOT, bao gm: Các đim mnh (Strengths), các đim yu (Weaknesses),
Các c hi (Opportunities), Nhng thách thc (Threats).
1.2.2 Phân tích k toán
Phân tích k toán là mt quá trình đánh giá phm vi hot đng k toán phn
ánh tình trng kinh t ca công ty. Vic này đc thc hin bng cách xem xét các
giao dch và các s kin ca công ty, đánh giá tác đng ca chính sách k toán lên các
báo cáo tài chính, và điu chnh các báo cáo này đ phn ánh tt hn các ch tiêu kinh

t c bn và làm cho vic phân tích có ý ngha hn.
Phân tích k toán bao gm vic đánh giá cht lng thu nhp ca mt công ty.
ánh giá cht lng thu nhp yêu cu phân tích các nhân t nh vic kinh doanh ca
công ty, chính sách k toán, khi lng và cht lng ca thông tin công b, nng lc
và uy tín ca ban qun tr công ty, các c hi và li ích ca nhà qun lý.
1.2.2.1 Phân tích hot đng tài tr
Hot đng kinh doanh ca doanh nghiêp thng đc tài tr bi vn c phn,
n vay hoc đng thi c hai.
Tài tr bng n vay, thng đc báo cáo trong các báo cáo tài chính bao
gm: N ngn hn và n dài hn cn c vào ngha v tr n phi thc hin trong
vòng mt nm hay trên mt nm.
 phân tích, đánh giá các khon n cn phi có các thông tin v các điu
khon vay, nh lãi sut, ngày đáo hn, các đc quyn có th chuyn đi, các đc đim
v kh nng chuc li các khon n ca doanh nghip và các điu khon ph thuc
khác.
Chúng ta phi phân tích các thông tin mô t v khon n và các điu khon đi
kèm. Kt qu ca phân tích này có th nh hng đn kt qu đánh giá ri ro và t
sut sinh li ca công ty. Khi phân tích v n chúng ta cn xem xét k các đc đim
quan trng sau: Các thông tin v n; Các gii hn đi vi doanh nghip khi s dng
các ngun lc cho các hot đng kinh doanh; Kh nng và tính linh hot trong vic s
dng các ngun tài tr khác; Các gii hn v vn lu đng, t s n trên vn c phn,
8
và các ch s tài chính khác; Các đc đim chuyn đi ca n; Các điu khon theo
đó s hn ch chi tiêu ca doanh nghip.
Tài tr bng vn c phn là ngun tài tr vn ch s hu ca doanh nghip.
Khi phân tích v vn c phn chúng ta phi nm rõ v các chun mc và cách đo
lng giá tr vn c phn trong các báo cáo tài chính. Nhng phân tích v vn c
phn bao gm: Phân loi và phân bit các ngun tài tr vn c phn ch yu; Xác
đnh rõ quyn và th t u tiên tng ng vi mi loi c đông khác nhau; ánh giá
các điu khon, các điu kin đang đc áp dng cho các trái phiu chuyn đi,

quyn chn c phn cng nh các tha thun khác có liên quan đn vic phát hành
các c phn trong tng lai.
Cn nhn thy tm quan trng ca vic phân bit các công c tài tr n và vn
c phn, vì mi công c tài tr s mang li cho nhà đu t s đánh đi khác nhau
gia t sut sinh li và ri ro.
1.2.2.2 Phân tích hot đng đu t
Hot đng đu t ca công ty là vic duy trì và đt đc đu t cho mc đích
bán sn phm, cung cp dch v và đu t tin mt d tha.
Các loi đu t ca công ty vào tài sn hot đng thng là đu t vào đt đai,
nhà xng, máy móc, quyn hp pháp v bng phát minh, sáng ch, giy phép
nhng quyn, hàng tng kho, ngun nhân lc, h thng thông tin và các tài sn khác
phc v cho mc đích qun lý hot đng kinh doanh ca công ty.
u t vào tài sn tài chính bng tin mt d tha, đu t vào chng khoán
nh mua c phiu ca các công ty khác, trái phiu công ty và trái phiu chính ph.
Phân tích hot đng đu t là vic phân tích các tài sn k trên to ra các thành
qu cho công ty. C th tp trung vào phân tích tài sn ngn hn và tài sn dài hn
ca công ty.
a. Phân tích tài sn ngn hn
 Tin mt và các khon tng đng tin:
Tin mt và các khon tng đng tin là tài sn có tính thanh khon cao
nht trong bng cân đi k toán. Thanh khon cung cp tính linh hot đ đt đc các
9
li th khi các điu kin th trng thay đi và d dàng ng phó vi nhng chin lc
ca các công ty cnh trnh, đáp ng các ngha v thanh toán ca công ty khi đn hn.
 Các khon phi thu:
Phân tích các khon phi thu: rt quan trng do tác đng ca chúng lên v th
tài sn và dòng thu nhp ca công ty. Kinh nghim cho thy các công ty thng
không thu đc tt c các khon phi thu ca mình. Vic thu hi các khon phi thu
thng da vào kinh nghim trong quá kh do đó có ri ro. Trong khi đó các thit hi
t các khon phi thu có th rt ln và tác đng đn tài sn ngn hn hin ti cng

nh trong tng lai. Phân tích cht lng các khon phi thu phi cnh báo các thay
đi trong các khon phi thu không thu hi đc – đc tính toán trong mi tng
quan đn doanh thu, các khon phi thu, hoc điu kin nn kinh t và ngành.
Các thông tin đy đ đ đánh giá ri ro thu tin thng không có trong các
khon báo cáo tài chính. Vì th cn tìm thêm các thông tin hu ích t các ngun khác
hoc t công ty. Các công c phân tích đ điu tra kh nng thu tin bao gm: So
sánh khon phi thu ca công ty (tính t l phn trm trên doanh thu) vi các công ty
cnh tranh khác. Tính ri ro gia tng khi các khon phi thu ch tp trung vào mt s
khách hàng. iu tra thi hn ca các khon phi thu.
 Chi phí tr trc.
Chi phí tr trc là các khon thanh toán trc các dch v và hàng hóa cha
nhn đc. Ví d nh các khon thanh toán trc tin thuê, bo him, đin nc…
Chi phí tr trc thng đc xp loi trong tài sn ngn hn bi vì chúng
phn ánh các dch v do nhu cu s dng khác ca tài sn ngn hn.
 Hàng tn kho
Hàng tn kho là hàng hóa đc d tr đ bán nh là mt hot đng kinh doanh
ca công ty. Hàng tn kho đc đnh ngha là nhng tài sn: (a) c gi đ bán
trong k sn xut kinh doanh bình thng; (b) ang trong quá trình sn xut kinh
doanh d dang; (c) Nguyên liu, vt liu và dng c đ s dng trong quá trình sn
xut kinh doanh hoc cung cp dch v. Hàng tn kho là tài sn quan trng và cn
thit ca công ty. Hàng tn kho là thành phn ch yu ca tài sn hot đng và nh
hng trc tip đn vic xác đnh thu nhp.
10
Phng pháp tính chi phí hàng tn kho đc s dng đ phân b giá vn hàng
bán cho doanh thu. Do đó, xác đnh chi phí hàng tn kho nh hng đn c thu nhp
ln tài sn.
Chi phí hàng tn kho ban đu đc ghi chép trên bng cân đi k toán. Khi
hàng tn kho đc bán đi, các chi phí này đc dch chuyn đn báo cáo thu nhp
nh giá vn hàng bán. Có ba phng pháp xác đnh chi phí hàng tn kho: Phng
pháp nhp trc, xut trc (FIFO). Hàng tn kho mua trc s đc bán trc;

Phng pháp nhp trc, xut xut sau (FIFO).Hàng tn kho mua sau s đc xut
trc; Phng pháp chi phí bình quân. Phng pháp này gi đnh các hàng tn kho
đem xut bán không k đn chúng đc mua trc hay sau và vic tính giá vn hàng
bán da vào chi phí bình quân.
Li nhun gp có th b tác đng do s dng các phng pháp tính chi phí
hàng tn kho khác nhau. Trong các thi k tng giá, phng pháp FIFO to ra li
nhun cao hn phng pháp LIFO vì chi phí hàng tn kho thp hn hin ti, và bng
cân đi k toán không th hin mt cách chính xác đu t hin ti vào hàng tn kho.
S gia tng li nhun gp cng dn đn kt qu li nhun trc thu cao hn và do
đó n thu cao hn. Nh vy công ty có th gp phi vn đ kh nng thanh toán.
b. Phân tích tài sn dài hn
 Tài sn c đnh
Tài sn dài hn là ngun lc đc s dng đ to ra thu nhp hot đng (hoc
làm gim chi phí hot đng) trong mt thi gian dài hn mt chu k kinh doanh.
Phân tích tài sn c đnh và các ngun lc t nhiên nhn mnh đn tính khách quan
ca nguyên giá đi vi tin đu t vào các tài sn này.
 Phân tích khu hao
Phân tích khu hao đ thy s tác đng ca các phng pháp khu hao nh
hng đn thu nhp ca công ty. Phng pháp khu hao đng thng, s khu hao
hàng nm s bng nguyên giá tài sn chia cho thi gian trích khu hao. Nhiu doanh
nghip s dng phng pháp khu hao này vì mc tiêu k toán. Vì trong báo cáo tài
chính, thông thng các c đông s thy đc con s thu nhp thun ln hn. Phng
pháp khu hao theo tng s nm đc tính toán bng cách nhân nguyên giá ban đu
11
ca tài sn vi mt t l khu hao gim dn. Phng pháp khu hao nhanh thng
đc các doanh nghip s dng cho mc đích thu vì các doanh nghip s đc li t
vic trì hoãn thu. Phng pháp khu hao theo s d gim dn cho phép doanh
nghip khu hao nhanh vi mt t l khu hao hàng nm ln hn phng pháp khu
hao đng thng trong nhng nm đu đi sng kinh t ca tài sn.
 Phân tích tài sn vô hình

Tài sn vô hình là tài sn không có hình thái vt cht, xác đnh đc giá tr và
do doanh nghip nm gi, s dng trong hot đng kinh doanh, cung cp dch v
hoc cho các đi tng khác thuê, phù hp vi tiêu chun ghi nhn tài sn c đnh vô
hình. Hai đc đim ph bin nht ca tài sn vô hình là tính không chc chn cao ca
li nhun tng lai và không có s tn ti vt th. Phân tích tài sn vô hình giúp nhà
phân tích thn trng khi đnh giá doanh nghip.
1.2.2.3 Phân tích hot đng kinh doanh
Hot đng kinh doanh to ra ngun thu nhp ch yu ca công ty. Mt công ty
thc hin tt vic đt k hoch và chin lc kinh doanh s xác đnh thành công ca
công ty đó.
Thu nhp là phn còn li sau khi ly doanh thu và thu nhp khác tr đi chi phí
và thit hi.  đánh giá hiu qu hot đng ca doanh nghip, kh nng ri ro và d
đoán s không chc chn ca dòng tin trong tng lai chúng ta s phân tích thu nhp
và các thành phn ca thu nhp.
Thu nhp có th phân loi theo hai hng: mt là thu nhp t hot đng và thu
nhp không t hot đng kinh doanh, hai là thu nhp có tính cht lp li và thu nhp
không có tính lp li.
Doanh thu và thu nhp không thng xuyên: Doanh thu đc to ra t dòng
tin vào hoc dòng tin vào trong tng lai xut phát t các hot đng kinh doanh
dang din ra ca công ty. Doanh thu gm các dòng tin nh dòng tin bán hàng và
dòng tin tng lai t bán tr chm.
Thu nhp không thng xuyên đc to ra t dòng tin vào hoc dòng tin
vào trong tng lai xut phát t các giao dch và s kin không liên quan gì đn hot
đng kinh doanh đang din ra ca công ty.
12
Chi phí và thit hi: Chi phí là các dòng tin ra, dòng tin ra trong tng lai
hoc phân b dòng tin ra trong quá kh xut phát t các hot đng kinh doanh đang
din ra ca công ty. Thit hi là s st gim tài sn ròng ca công ty xut phát t các
hot đng tình c hoc không thng xuyên ca công ty.
1.2.3 Phân tích tài chính

Phân tích tài chính là vic s dng các báo cáo tài chính đ phân tích nng lc
và v th tài chính ca mt công ty, và đ đánh giá nng lc tài chính trong tng lai.
Phân tích tài chính bao gm ba phn chính: Phân tích kh nng sinh li, phân
tích ri ro, phân tích ngun và s dng ngun vn.
1.2.3.1 Phân tích kh nng sinh li
Phân tích kh nng sinh li là vic đánh giá t sut sinh li trên đu t ca mt
công ty. Phân tích nhm vào các ngun lc và mc đ li nhun ca công ty, và liên
quan đn vic nhn dng và đo lng nh hng ca các xu hng li nhun khác
nhau. Phân tích kh nng sinh li cng bao gm vic đánh giá hai ngun chính ca
kh nng sinh li là li nhun thun t hot đng kinh doanh và tc đ vòng quay
vn. Phân tích hng ti nhng lý do ca vic bin đng trong kh nng sinh li và
kh nng duy trì thu nhp.
Phân tích kh nng sinh li là mt phn ch yu ca quá trình phân tích tài
chính. Khi Phân tích kh nng sinh li ca công ty chúng ta nên tp trung vào phân
tích doanh thu, phân tích giá vn hàng bán và phân tích chi phí.
 Phân tích doanh thu nên tp trung vào các câu hi nh sau:
 Các ngun doanh thu chính ca công ty là gì?
 Các ngun doanh thu bn vng nh th nào?
 Doanh thu, các khon phi thu và hàng tn kho quan h vi nhau nh
th nào?
 Khi nào doanh thu đc ghi nhn và đo lng chúng th nào?
Phân tích các ngun doanh thu ch yu rt quan trng trong phân tích thu
nhp, mt phng tin tt nht đ phân tích các ngun doanh thu là phân tích theo t
l, theo đó phân tích s cho thy mi loi doanh thu s chim bao nhiêu phn trm
trong tng doanh thu. T phân tích doanh thu ta s phân tích đc tc đ tng trng
13
doanh thu. Tc đ tng trng doanh thu thng là kt qu ca nhiu nhân t bao
gm: S bin đng giá, bin đng quy mô, các thay đi trong t giá. Phân tích tc đ
tng trng doanh thu s đa ra đc các nguyên nhân tng trng doanh thu.
Phân tích tính bn vng ca doanh thu: phân tích tính n đnh và xu hng ca

công ty s nâng cao hiu qu ca phân tích kh nng sinh li. Các vn đ liên quan
đn phân tích tính bn vng ca doanh thu bao gm:
 Phân tích đ nhy cm ca doanh thu đi vi các điu kin kinh doanh
 ánh giá nhu cu đi vi các sn phm và dch v mi
 Phân tích khách hàng – s tín nhim và tính n đnh
 Kh nng bán hàng góp phn thúc đy tng trng doanh thu
 Kh nng m rng đa bàn phân phi sn phm
Phân tích mi quan h gia doanh thu vi các khon phi thu và hàng tn kho:
Phân tích mi quan h gia doanh thu và các khon phi thu chúng ta s nhn
din đc nguyên nhân tng trng doanh thu có phi là do s ni lng tín dng
trong chính sách bán hàng.
Phân tích mi quan h gia doanh thu và hàng tn kho thng cho chúng ta
thy s gia tng hay st gim trong sn xut, ví d nh khi gia tng thành phm đi
cùng vi s st gim nguyên vt liu và sn phm d dang báo hiu sn xut st
gim.
 Phân tích giá vn hàng bán
Giá vn hàng bán hoc dch v cung cp là chi phí ln nht trong hu ht các
công ty. Ly doanh thu tr đi giá vn hàng bán ta s có li nhun gp. Li nhun gp
hay phn trm li nhun gp là thc đo thành qu ch yu ca công ty. Mt công ty
phi to ra li nhun gp đ ln đ trang tri cho các chi phí và có li.
Phân tích các thay đi trong doanh thu và giá vn hàng bán rt cn thit trong
nhn din các nguyên nhân chính yu làm thay đi li nhun gp. Các thay đi
thng bt ngun t mt hoc mt s kt hp ca các nhân t sau đây:
 S tng/gim trong sn lng hàng bán ra
 S tng/gim trong đn giá bán
 S tng/gim trong chi phí đn v sn phm


14
 Phân tích chi phí

Phân tích mi quan h gia chi phí bán hàng và doanh thu: mi quan h gia chi
phí bán hàng và doanh thu ca các công ty thng khác nhau gia các ngành và các công ty.
Trong mt s công ty, chi phí bán hàng ch yu là hoa hng và thay đi khá nhiu, trong khi
 mt s công ty khác chúng li là các đi lng c đnh. Khi chi phí bán hàng tính bng
phn trm trên doanh thu tng, chúng ta s tp trung vào s gia tng chi phí bán hàng gn
lin to ra gia tng trong doanh thu. Trong mt chng mc nào đó ca chi phí bán hàng, có
s gia tng biên thp hn s gia tng ca doanh thu. iu này thng là do các nguyên nhân
nh th trng đã bão hòa, hoc s gia tng chi phí trong khu vc mi.
1.2.3.2 Phân tích tín dng
Quá trình phân tích tín dng tp trung vào vic đánh giá kh nng thanh toán
ca công ty. Nhng ri ro thanh khon ngn hn ca công ty chu nh hng bi thi
đim xut hin dòng tin vào và dòng tin ra cùng vi hot đng ca công ty trong
tng lai. Kh nng tr n ca công ty đ cp đn kh nng tài chính trong dài hn và
kh nng tr n trong dài hn. Tt c các hot đng ca công ty nh tài tr, đu t và
hot đng đu nh hng đn kh nng tr n ca công ty.
 Phân tích tính thanh khon.
Tính thanh khon nói đn kh nng đáp ng n ngn hn ca công ty. Tính
thanh khon là kh nng chuyn đi tài sn lu đng thành tin mt mt cách nhanh
chóng và s chuyn đi này ít b hao ht giá tr. Vic thiu kh nng thanh khon s
làm cho công ty không tn dng đc các khon chit khu u đãi hay c hi kim
thêm li nhun. Thiu kh nng thanh khon có th dn đn vic phi bán đi các d
án đu t và tài sn, trong trng hp xu nht là v n và phá sn.
T s thanh toán hin hành =

Tài sn lu đng
N ngn hn
Ch tiêu này nhm đo lng kh nng đm bo thanh toán các khon n ngn
hn bng tài sn lu đng ca công ty. Kinh nghim thng cho thy t s thanh toán
hin hành là 2 hoc ln hn thì công ty có tình trng tài chính tt. Tuy nhiên t s
thanh toán hin hành ln hn 2 mt mt cho thy kh nng trang tri n ngn hn cao

nhng mt khác có th là du hiu ca vic s dng không hiu qu ngun lc và làm
gim t sut sinh li.
15
T s tin mt trên tài
sn lu đng
=

Tin mt + các tài sn tng đng tin + chng khoán
Tng tài sn lu đng
T s này càng ln tính thanh khon ca tài sn lu đng càng cao.
T s tin mt trên n
ngn hn
=

Tin mt + các tài sn tng đng tin + chng khoán
N ngn hn
T s tin mt trên n ngn hn đo lng s thiu đ tin mt, đo lng s có
sn tin mt trong vic chi tr n ngn hn.
 Các ch s phân tích tính thanh khon ca hot đng kinh doanh
Vòng quay các
khon phi thu
=

Doanh thu thun
Bình quân các khon phi thu

T h s vòng quay các khon phi thu ta có th xác đnh s ngày tn đng
các khon phi thu hay k thu tin bình quân.
K thu tin bình quân =

360
Vòng quay khon phi thu
Vòng quay các khon phi thu càng ln hay k thu tin bình quân càng nh
chng t kh nng chuyn hóa thành tin ca các khon phi thu nhm đáp ng cho
nhu cu thanh toán s tt hn.
Vòng quay hàng
tn kho
=

Giá vn hàng bán
Tn kho bình quân
T h s vòng quay hàng tn kho ta có th xác đnh s ngày tn đng hàng tn
kho hay thi gian luân chuyn hàng tn kho.
Thi gian luân chuyn
hàng tn kho
=

Tn kho bình quân
Giá vn hàng bán bình quân mt ngày

Tc đ luân chuyn hàng tn kho tng th hin công ty hot đng tt, vic gia
tng khi lng sn phm tiêu th s làm tng giá vn hàng bán đng thi làm gim
hàng tn kho. Lng hàng hóa tn kho đc gii phóng nhanh s rút ngn thi gian
luân chuyn vn và tng kh nng thanh toán ca công ty.
16
 Các ch s phân tích tính thanh khon ca n ngn hn
Các khon n ngn hn đóng vai trò quan trng trong tính toán vn lu đng
và t s thanh toán hin hành vì n ngn hn đc s dng đ xác đnh xem liu s
d ca tài sn lu đng so vi n ngn hn có đ đm bo mt biên đ an toàn
không.

Cht lng ca n ngn hn là quan trng trong phân tích vn lu đng và t
s thanh toán hin hành. Không phi tt c n ngn hn đu có kh nng thanh toán
tc thi và bt buc nh nhau.
Vòng quay các khon phi tr

=

Doanh thu mua chu
Khon phi tr trung bình
S ngày phi tr bình quân đo lng mc đ mà khon phi tr đi din cho
các ngha v n quá hn và n ngn hn. T s này đc tính nh sau:
S ngày phi tr bình quân =

Khon phi tr
Doanh thu mua chu hàng nm /360

Mt trong các ch tiêu đo lng đ thanh khon b sung là c cu ca tài sn
lu đng. Phân tích theo t l phn trm s giúp chúng ta đánh giá đc kh nng
thanh khon ca công ty. Ví d, nu t l phn trm tin mt và khon phi thu gim
trong khi đó t l phn trm hàng tn kho trong tng tài sn lu đng tng cho thy
tính thanh khon ca tài sn lu đng gim đáng k.
T s thanh toán nhanh giúp kim tra tính thanh khon cht ch hn, đc tính
nh sau:
T s thanh toán
nhanh
=

Tin mt+khon tđ tin+chng khoán+các khon phi thu
N ngn hn
Hàng tn kho là tài sn lu đng thng có tính thanh khon thp nht và

không đc tính vào khi tính t s thanh toán nhanh. Mt lý do khác loi tr hàng tn
kho ra là do vic đánh giá hàng tn kho thng liên quan đn ý mun ch quan ca
ban qun lý hn là do yêu cu ca tài sn lu đng. Tuy nhiên, chúng ta cng nên chú
ý  mt vài công ty hàng tn kho li có tính thanh khon cao hn các khon phi thu