B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
&
NGUYN XUÂN LNG
Chuyên ngành
: KINH T - TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. LÊ PHAN TH DIU THO
TP.HCM – Nm 2009
MC LC
Trang
CHNG 1
TNG QUAN V TP OÀN TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG 1
1.1. Khái nim tp đoàn Tài chính - Ngân hàng 2
1.2. Vai trò và li ích ca vic hình thành tp đoàn tài chính – ngân hàng 3
1.3. Nhng mô hình c bn ca tp đoàn Tài chính - Ngân hàng 4
1.3.1. Mô hình c bn ca tp đoàn Tài chính - Ngân hàng 5
1.3.2. Mt s mô hình tp đoàn tài chính – ngân hàng 5
1.4. Phân loi tp đoàn tài chính - ngân hàng 8
1.4.1. Theo mc đ chuyên môn hóa 8
1.4.2. Theo c cu t chc và phm vi hot đng 8
1.5. c trng ca tp đoàn Tài chính - Ngân hàng 9
1.5.1. c trng chung ca tp đoàn 9
1.5.2. c trng riêng ca các công ty trong tp đoàn 10
1.6. iu kin hình thành tp đoàn Tài chính – Ngân hàng 10
1.6.1. iu kin khách quan 10
1.6.1. iu kin ch quan 11
1.7. Phng thc hình thành tp đoàn Tài chính - Ngân hàng 12
1.8. Kho sát s hình thành mt s tp đoàn tài chính - ngân hàng trên th gii 14
1.8.1. Tp đoàn Tài chính - Ngân hàng Citigroup 14
1.8.2. Tp đoàn Oversea Chinese Banking Corporation (OCBC) 18
1.8.3. Tp đoàn ngân hàng Trung Quc (Hng Kông) BOCHK 22
1.8.4. Nhng qui đnh có tính thông l v tp đoàn tài chính – ngân hàng
và nhng kinh nghim cho các Vit Nam 23
KT LUN CHNG 1 28
CHNG 2
THC TRNG HOT NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG
TMCP NGOI THNG VIT NAM 29
2.1. Khái quát quá trình xây dng các tp đoàn tài chính – ngân hàng
ti Vit Nam 29
2.2. Tin trình xây dng tp đoàn tài chính – ngân hàng ca NHTMCP
Ngoi Thng Vit Nam 33
2.2.1. Tình hình hot đng kinh doanh 33
2.2.1.1. NHTMCP Ngoi Thng Vit Nam hot đng theo mô hình
Công ty m - Công ty con sau c phn hóa 33
2.2.1.2. C cu t chc ca NHTMCP Ngoi Thng Vit Nam 40
2.2.1.3. Nng lc tài chính ca NHNTVN 43
2.2.1.4. Ngun nhân lc ca NHTMCP NTVN 47
2.2.1.5. C s h tng công ngh 48
2.2.2. Kt qu
hot đng kinh doanh 48
2.2.2.1. Ngành ngh, phm vi kinh doanh và hot đng 48
2.2.2.2. Kt qu hot đng kinh doanh 49
2.3.1. Nguyên nhân và ch s điu kin đ xây dng tp đoàn TC – NH 62
2.3.1.1. Nguyên nhân 62
2.3.1.2. Ch s điu kin xây dng tp đoàn tài chính – ngân hàng 64
KT LUN CHNG 2 67
CHNG 3
GII PHÁP XÂY DNG NGÂN HÀNG NGOI THNG VIT NAM
THÀNH TP OÀN TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG 68
3.1. C hi và thách thc ca Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
trong quá trình phát trin thành tp đoàn tài chính – ngân hàng 68
3.1.1. C hi 68
3.1.1.1. Nhng thun li chung ca nn kinh t 68
3.1.1.2. Thng hiu mnh 71
3.1.2. Thách thc 72
3.1.2.1. C s pháp lý 72
3.1.2.2. V c ch hot đng ca NHTMCP NTVN 73
3.1.2.3. S bin đng ngun nhân lc 74
3.1.2.4. Áp lc cnh tranh 74
3.1.2.5. Môi trng kinh doanh có nhiu bin đng bt li 75
3.2. Chin lc phát trin ca Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam
trong nh
ng nm ti 76
3.3. Gii pháp xây dng Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam thành
tp đoàn Tài chính – Ngân hàng 79
3.3.1.Mô hình tp đoàn tài chính – ngân hàng ca NHTMCP NTVN 79
3.3.2.Gii pháp xây dng NHTMCP NTVN thành tp đoàn tài chính
– ngân hàng 83
3.3.2.1.Tái c cu mô hình t chc hot đng, b máy qun lý, điu hành 83
3.3.2.2. Nâng cao nng lc tài chính 84
3.3.2.3.Phát trin, m rng qui mô và loi hình hot đng trên phm
vi toàn cu 86
3.3.2.4. Duy trì vai trò ch đo ca NHNTVN ti Vit Nam và tng cng
công tác qu
ng bá thng hiu NHNTVN trong nc cng nh trên th gii 89
3.3.2.5. ào to và phát trin ngun nhân lc 91
3.3.2.6. Hin đi hóa công ngh ngân hàng 93
3.3.3. L trình bc đi đ thc hin các gii pháp xây dng NHTMCP
NTVN thành tp đoàn tài chính – ngân hàng 95
3.4. Kin ngh vi Nhà nc 96
KT LUN CHNG 3 99
DANH MC T VIT TT
T vit ttNi dung đy đ
ADB
BOCHK
BH
BS
CAR
CAGR
CBCNV
Citigroup
CP
CPH
DPRR
TPTHT
TTC
TXD
FDI
GDP
HQT
HTD TW
IMF
IFRS
NHNN
NHTM
NHTMCP
NHTMQD
NHNTVN (VCB)
NHTMCP NTVN
Ngân
h
àng
ph
á
t
tri
n
C
h
âu Á
Tp đoàn Ngân hàng Trung Quc (Hng Kông)
Ban điu hành
Bt đng sn
Capital Adequacy Ratio-T l an toàn vn ti thiu
Tc đ tng trng ly k
Cán b công nhân viên
Tp đoàn tài chính - ngân hàng Citi
C phn
C phn hóa
D phòng ri ro
u t phát trin h tng
u t tài chính
u t xây dng
u t trc tip nc ngoài
Thu nhp quc dân
Hi đng qun tr
Hi đng tín dng trung ng
International Manetary Fund- Qu tin t th gii
International Financial Reporting Standards
Ngân hàng Nhà nc
Ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi c phn
Ngân hàng thng mi quc doanh
Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam (Vietcombank)
Ngân hàng Thng mi C phn Ngoi Thng Vit
Nam
LD
OCBC
ROA
ROE
SCIC
TC-NH
TCTD
TNHH
TTCK
TSC
XDCB
UB
UTT
VAS
VCBS
VCBF
VCBLeasCo
VFC
WB
WTO
Liên doanh
Oversea Chinese Banking Corporation
Return on Assets-Thu nhp trên tng tài sn
Return on Equity-Thu nhp trên vn c phn
Tng Công ty u t và Kinh doanh vn Nhà nc
Tài chính-ngân hàng
T chc tín dng
Trách nhim hu hn
Th trng chng khoán
Tài sn c đnh
Xây dng c bn
y ban
y thác đu t
Chun mc K toán Vi
t Nam
Công ty TNHH Chng khoán Vietcombank
Công ty Qun lý Qu Vietcombank
Công ty cho thuê tài chính Vietcombank
Công ty Tài chính Vit Nam-Hng Kông
World Bank-Ngân hàng th gii
World trade Organization-T chc thng mi th gii
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1: Các ch s tài chính ca Citigroup t 2004 đn 2008
Bng 1.2: Các ch s tài chính ca OCBC t 2004 đn 2008
Bng 1.3: Các ch s tài chính ca BOCHK t 2004 đn 2008
Bng 2.1: Các ch s tài chính ca tp đoàn Bo him Bo Vit
Bng 2.2: Mt s ch tiêu ca hot đng cho thuê tài chính
Bng 2.3: Mt s ch tiêu ca hot đng kinh doanh chng khoán
Bng 2.4: Quy mô và c cu c
đông ca Vietcombank thi đim 30/06/09
Bng 2.5: Các ch s tài chính c bn ca Vietcombank t 2006 đn 2008
Bng 2.6: C cu vn huy đng
Bng 2.7: Mt s ch tiêu v vn t có ca Vietcombank
Bng 2.8: Các ch tiêu đánh giá hot đng ch yu
th 2.1: Mô hình c cu c đông ca Vietcombank thi đim 31/12/2008
th 2.2: Tng tài sn 10 ngân hàng tiêu biu Vit Nam nm 2008
th 2.3: Tng tài sn 10 ngân hàng tiêu biu Vit Nam nm 2007
th 2.4: Li nhun mt s ngân hàng Vit Nam đn ht quý II/2009
th 2.5: Li nhun 10 ngân hàng tiêu biu Vit Nam nm 2008
th 2.5: Li nhun 10 ngân hàng tiêu biu Vit Nam nm 2007
th 3.1: Tc đ tng trng GDP và tc đ lm phát t nm 2000 d kin 2009
th 3.2: Thng kê tng trng đu t trc tip nc ngoài và xut nhp khu t
nm 2002 -> d kin 2008
Mô hình 1.1: Mô hình ngân hàng đa nng
Mô hình 1.2: Mô hình cty m va nm vn va trc tip kinh doanh ngân hàng
Mô hình 1.3: Mô hình công ty m nm vn thun túy
Mô hình 1.4: Mô hình công ty m - công ty con ca OCBC group
Mô hình 1.5: Mô hình công ty m-công ty con ca tp đoàn tài chính BOCHK
Mô hình 2.1: Mô hình công ty m-công ty con ca Vietcombank
Mô hình 2.2: Mô hình t chc hin ti ca NHNTVN
Mô hình 3.1: Mô hình tp đoàn tài chính – ngân hàng Vietcombank
LI M U
1. TÍNH CP THIT CA TÀI
Có th nói, hình thành và phát trin các Tp đoàn Tài chính - Ngân hàng là xu hng phát
trin rt mnh t nhiu thp k qua trên th gii. Trong bi cnh hi nhp kinh t quc t,
Vit Nam không th tách ri xu th chung đó.
Ti Vit Nam, t khi hình thành h thng ngân hàng hai cp, hot đng kinh doanh tin t,
tín dng đã đc chuyn sang các T chc Tín dng (TCTD) theo hng chuyên môn hóa, đa
dng hóa. Nh đ
ó, các TCTD trng thành khá nhanh chóng, nht là các Ngân hàng Thng
mi (NHTM) Nhà nc và NHTM c phn. Phn ln các NHTM đã chú trng tng vn, đi
mi trang thit b, nâng cao nng lc qun tr điu hành và cht lng ngun nhân lc nhm
m rng qui mô và loi hình dch v, tng bc tng cng nng lc cnh tranh. Nh đó, th
trng dch v tài chính Vit Nam đã và
đang ngày càng m ca sâu, rng vi khu vc và
quc t theo các cam kt gia nhp T chc Thng mi Th gii (WTO).
Tuy nhiên, so vi các NHTM nc ngoài, h thng NHTM Vit Nam còn yu kém v
nhiu mt nh ngun vn, kinh nghim qun lý, kinh doanh, công ngh, k thut, cht lng
và loi hình dch v, cng nh kh nng chng đ ri ro. iu này đòi h
i mi NHTM phi
có đnh hng và gii pháp thích hp đ phát trin, nâng cao nng lc cnh tranh, làm ch
đc th trng tài chính trong nc và vn ra th trng nc ngoài.Trong đó, vic hình
thành nhng ngân hàng ln, hot đng đa nng, có kh nng thích ng trc nhng thay đi
nhanh chóng trong th gii hin đi đã và đang tr thành mt nhu cu bc xúc và mt xu th
tt yu.
Là mt ngi đang công tác trong Ngân hàng TMCP Ngoi Thng - Chi Nhánh
TP.HCM, vi mong mun NHNT ngày càng phát trin và ln mnh thành mt tp đoàn tài
chính - ngân hàng có tm c quc t hòa mình vào dòng chy ca th gii, tôi mnh dn
nghiên cu và thc hin lun vn vi đ tài:
“XÂY DNG NGÂN HÀNG NGOI THNG VIT NAM
THÀNH TP OÀN TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG”.
2. MC ÍCH, I TNG NGHIÊN CU
tài nghiên cu tng quan nhng lý lun c bn v tp đoàn tài chính - ngân hàng và
tham kho kinh nghim mt s mô hình tp đoàn tài chính - ngân hàng trên th gii.
Phân tích thc trng Ngân hàng Ngoi Thng Vit Nam (NHNTVN) sau c phn
hóa. ánh giá nhng c hi và thách thc ca NHNTVN trong quá trình phát trin lên thành
tp đoàn tài chính - ngân hàng và đa ra các gii pháp góp phn hình thành tp đoàn tài chính
- ngân hàng ca NHNTVN. Các gii pháp đ xut đc cân nhc và trình bày mang tính đnh
hng
tm qun lý v mô và vi mô.
3. PHM VI VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Nghiên cu thc trng hot đng ca NHNTVN và nhng kinh nghim ca mt s tp
đoàn tài chính - ngân hàng th gii t đó đa ra các gii pháp thích hp vn dng vào tình
hình thc t ca NHNTVN.
Phng pháp nghiên cu đc vn dng trong đ tài bao gm phng pháp h thng
so sánh, phân tích, khái quát c th, thu thp và x lý s liu t đó đ xut các gii pháp nhm
gii quy
t nhng vn đ đt ra trong đ tài.
4. Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA TÀI
Lun vn da trên thc trng tình hình hot đng ca NHNTVN. T đó đi sâu vào
phân tích nhng c hi và thách thc và đa ra các gii pháp đ NHNTVN hình dung đc
hng phát trin thành mt tp đoàn tài chính - ngân hàng trong thi gian ngn nht.
Do thi gian nghiên cu và kin thc còn hn hp, hc viên không th tránh khi
nhng thiu sót. Rt mong nhn đc nhng ý kin đóng góp quý báu ca quý Thy Cô đ
h
c viên điu chnh, hoàn thin lun vn và m rng kin thc ca mình trong công tác
nghiên cu sau này.
1
CHNG 1
TNG QUAN V TP OÀN TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Tp đoàn kinh t nói chung đã xut hin t rt sm, cùng vi quá trình tích t
t bn và tp trung t bn t cui th k 19, khi nn sn xut hàng hóa th gii phát
trin mnh m nh s tác đng trc tip ca cuc cách mng công nghip các nc
Tây Âu và Bc M. Nhiu công ty, doanh nghip vi nng lc sn xu
t, nng sut lao
đng khác nhau, dn ti qui mô và tc đ phát trin khác nhau đã xut hin các hin
tng chèn ép, thôn tính, hoc t nguyn tìm cách “chung sng hoà bình” vi nhau
trên c s nhng liên minh hay t hp đ “phân chia” th trng và khai thác nhng
tim nng riêng có ca tng công ty, doanh nghip trong mt “v bc” vng chc hn
bi mt liên minh rng hn. T đó, chúng ta đã tng nghe và đc đc nh
ng danh t
ch các tp hp nh vy ph bin t cui th k 19, đu th k 20 nh: “Cartel”,
“Association”, “Syndicate”, “Trust”, “Zaibatsu”, “Keiretsu”,… và gn đây hn là các
“Cheabol”; “Group” .v.v. tt c đu có chung mt ngha ch đo là: liên minh, liên
kt, nhóm cùng tha thun tuân th mt s nguyên tc điu chnh chung nh: Phi
hp chin lc, góp vn, cung ng sn phm; Phân chia chim l
nh th trng; Thng
nht phng thc, nguyên tc kim soát ni b; Có mt công ty đóng vai trò “thng
hiu” trung tâm, có kh nng chi phi và bo v các công ty con hoc công ty thành
viên khác trong liên minh có th tránh khi nguy c b chèn ép hoc thôn tính Tt c
nhng “liên minh” nh th, khi nghiên cu và dch ra ting Vit, thông thng chúng
ta gi chung là “Tp đoàn”.
S ra đi ca các tp đoàn do đó nh là mt c
u trúc kinh t phát trin t nhiên
do đòi hi ca thc tin phát trin ca Tp đoàn nói riêng cng nh nhu cu th trng
nói chung. S xut hin ca mt Tp đoàn do đó không ch da trên nhng nguyên tc
t nguyn, mà còn là s đòi hi khách quan trong quá trình phát trin lc lng sn
xut xã hi, min là hot đng ca mô hình đó không trái vi các nguyên tc
ng x
ca pháp lut hoc Hip c chung gia các quc gia, mang li quyn li tt hn cho
bn thân Tp đoàn, cho xã hi và cho ngun thu thu ca Nhà nc hoc ca các Nhà
nc.
2
1.1/ Khái nim tp đoàn Tài chính - Ngân hàng
Các khái nim và các quy đnh liên quan đn các thc t chc qun lý tp đoàn
kinh t đã đc đ cp trong mt s vn bn pháp lut. Lut Doanh nghip 2005 đ
cp đn mô hình tp đoàn nh là mt hình thc ca nhóm công ty. Nhóm công ty là
tp hp các công ty có mi quan h gn bó lâu dài vi nhau v li ích kinh t, công
ngh, th trng và các dch v
kinh doanh khác. Nhóm công ty bao gm: công ty m
– công ty con, tp đoàn kinh t và các hình thc khác. Mi đây nht, Ngh đnh
139/2007/N-CP ngày 05/09/2007 hng dn chi tit thi hành mt s điu ca Lut
doanh nghip đã có quy đnh khá c th v loi hình doanh nghip này (điu 26): “Tp
đoàn kinh t bao gm nhóm các công ty có t cách pháp nhân đc lp, đc hình
thành trên c s tp hp, liên kt thông qua đu t, góp vn, sáp nh
p, mua li, t
chc li hoc các hình thc liên kt khác; gn bó lâu dài vi nhau v li ích kinh t,
công ngh, th trng và các dch v kinh doanh khác to thành t hp kinh doanh có
t hai cp doanh nghip tr lên di hình thc công ty m - công ty con”. Theo đó,
tp đoàn kinh t là mt hình thc t chc liên kt kinh t, gm nhiu công ty liên kt
vi nhau di nhiu hình thc, trong đó ch yu là hình th
c công ty m - công ty
con. Vi mô hình tp đoàn là công ty m - công ty con, tp đoàn có công ty m và các
công ty thành viên - là các công ty có tính đc lp v mt pháp lý. Công ty m thng
là công ty c phn, có th có vn góp ca chính ph vi t l trên 51% hoc 100%.
Công ty m trc tip s hu tài sn, là ch s hu tài sn ca chính công ty và tài sn
tham gia góp vn vào các công ty con, trc tip thc hin các quyt sách kinh doanh
ln. Công ty con là các công ty có t cách pháp nhân đc lp, trong đó công ty m
có
th s hu 100% hoc trên 51%. Công ty con đc tham gia góp vn và tài sn vào
các công ty con ca mình sau khi đc phép ca công ty m.
Tp đoàn tài chính - ngân hàng là mt thc th kinh t gm mt s doanh
nghip kinh doanh trong lnh vc tài chính - ngân hàng và các hot đng khác có liên
quan đn hot đng tài chính - ngân hàng; mi thành viên tp đoàn là nhng pháp
nhân đc lp, trong đó có mt doanh nghip làm nòng ct. Gia các doanh nghip đó
có mi liên kt nht đnh đ cùng nhau th
c hin mt liên kt kinh t có quy mô ln
nhm phân tán ri ro, tng quy mô li nhun, đáp ng trn gói, đy đ các dch v tài
chính cho mt khách hàng, đt đc hiu qu hot đng ti đa.
3
Nh th, tp đoàn tài chính - ngân hàng, v mt pháp lý, là mt liên hp pháp
nhân; t chc tp đoàn gm nhiu tng lp, vi nguyên tc t nguyn và cùng có li.
iu này có ngha là không cng ép và không th c tp hp các doanh nghip li là
có th thành lp tp đoàn kinh t. Các thành viên trong tp đoàn tài chính - ngân hàng
phi to điu kin h tr, giúp đ ln nhau, c
nh tranh lành mnh, cùng nhau chia s
ngun lc nhm gim các chi phí trong hot đng, tng cng sc mnh và tn dng
tng lc ca tp đoàn đ ngn nga và hn ch ri ro trong lnh vc hot đng tài
chính - tin t đy bt trc.
1.2/ Vai trò và li ích ca vic hình thành tp đoàn tài chính – ngân hàng
Vic thành lp các tp đoàn tài chính – ngân hàng là mt bc tin quan trng
trong tin trình xây dng các tp đoàn tài chính mnh, có tm c trong khu vc, làm
nòng ct đ giúp nn kinh t ch đng và thc hin có hiu qu tin trình hi nhp
kinh t quc t. ng thi đó cng là mt s liên kt cn thit đ giúp các đn v hot
đng trong lnh vc tài chính - ngân hàng nâng cao sc cnh tranh ca mình trc s
xâm nhp t c
a các tp đoàn tài chính - ngân hàng hay các đnh ch tài chính trên
th gii.
Nói chung, mc tiêu và cng là li ích ca vic hình thành tp đoàn
tài chính –
ngân hàng là m rng quy mô hot đng, đi mi công ngh, tn dng h thng khách
hàng ca h thng, tn dng thng hiu mnh ca tp đoàn đ đy mnh quan h hp
tác, đy mnh bán chéo sn phm, đa dng hóa sn phm, gim chi phí đ có th tn
ti trong cnh tranh, t đó đem li li nhun ti đ
a cho tp đoàn. Vì sao vic hình
thành tp đoàn tài chính – ngân hàng li có th mang li nhng li ích nh vy?
Trc ht là nhng li ích ca vic hình thành tp đoàn đi vi bn thân doanh
nghip đó. Th nht, vic hình thành tp đoàn tài chính – ngân hàng s giúp đa dng
hóa ngành ngh kinh doanh trong lnh vc tài chính – ngân hàng, đa dng hóa các sn
phm tài chính đ gim thiu ri ro các hot đng kinh doanh. Ngoài ho
t đng kinh
doanh ngân hàng, tp đoàn tài chính – ngân hàng còn cung cp dch v tài chính phi
ngân hàng (do các công ty con thc hin), nhng dch v này liên quan cht ch vi
hot đng ngân hàng và mang li li ích chung cho tp đoàn. Th hai, mt khi đã đa
dng hóa đc ngành ngh, sn phm thì s giúp tp đoàn ch đng trong vic cung
ng sn phm dch v tài chính - ngân hàng. Vic các đn v liên kt to nên mt sn
4
phm tt, có tính cnh tranh cao s giúp cho tp đoàn có th ch đng trong vic đáp
ng nhu cu ca khách hàng vi mt hiu qu cao nht. Th ba, đ tp đoàn vn hành
mt cách n đnh, to đc s liên kt bn vng, nht là đi vi lnh vc tài chính –
ngân hàng thì vn đ to lp mi liên kt cht ch v
công ngh, th trng là điu
không th thiu, đây là điu kin cho vic hình thành tp đoàn và cng là li ích ca
vic hình thành tp đoàn mang li. Vi đòi hi mt h thng công ngh liên kt cao và
tim lc ngun vn di dào, tp đoàn có th ng dng nhng công ngh mi nht vào
các hot đng ca các đn v trong t
p đoàn. Th t, vic hình thành tp đoàn s giúp
nâng cao cht lng ngun nhân lc
Vic hình thành các tp đoàn tài chính – ngân hàng cng mang đn nhng li
ích đi vi nn kinh t, trong đó bao gm c các đi tng là các bên liên quan vi tp
đoàn và c Nhà Nc. Các tp đoàn hình thành s thúc đy quá trình hi nhp chung
cho nn kinh t, là nhng đn v tiên phong ca xu hng phát trin lên t
p đoàn và
cng là nhng đin hình cho các đn v đang có xu hng phát trin thành tp đoàn
rút ra cho mình nhng bài hc và la chn cho mình mt hng đi hiu qu nht. V
phía khách hàng, các tp đoàn ra đi s giúp khách hàng có đc nhng sn phm
dch v tài chính - ngân hàng cht lng hn, đa dng hn và giúp khách hàng yên
tâm hn khi s dng sn phm dch v ca m
t tp đoàn tài chính ln mnh, có v th.
1.3/ Nhng mô hình c bn ca tp đoàn Tài chính - Ngân hàng
C cu t chc ca tp đoàn tài chính - ngân hàng s bao gm: Công ty m
đóng vai trò ht nhân và các công ty con. Công ty m có thc lc kinh t mnh, khng
ch và điu chnh vn, tài sn, c cu t chc, qun lý, nhân s… công ty con. Mi
công ty con đc phép thành lp công ty khác hoc tham gia góp v
n, tài sn ca
mình vào công ty mi sau khi đc phép ca công ty m. Nguyên tc c bn mi
thành viên tp đoàn vn là nhng pháp nhân đc lp vi mc đích to ra li nhun, và
mi quan h ln nhau mang nng ni dung là quan h tài chính.
5
1.3.1/ Mô hình c bn ca tp đoàn Tài chính - Ngân hàng
Mô hình ca tp đoàn tài chính – ngân hàng là ly ngân hàng ln làm ht nhân
ca tp đoàn đ liên kt và qun lý các doanh nghip xung quanh bng mi quan h
nm gi c phn, cho vay vn và sp xp nhân s.
Mô hình ph bin nht ca tp đoàn
tài chính – ngân hàng là t chc theo kiu
công ty m - công ty con. Trong đó, công ty m và công ty con đu có t cách pháp
nhân đc lp, có tài sn và b máy qun lý riêng. Giao dch gia ngân hàng m và
công ty con hay gia các công ty con trong cùng mt tp đoàn là giao dch bên ngoài,
giao dch th trng.
c đim ca mô hình này là ngân hàng m (holding company) s hu toàn b
hoc mt t l nht đnh vn c phn trong các công ty con, đ ra chin lc và đnh
hng phát trin t
ng th ca tp đoàn, đng thi phân b ngun lc ca tp đoàn
thông qua các hot đng tài chính nh phát hành, mua bán chng khoán, c cu li tài
sn ca các công ty con. Ngoài ra, ngân hàng m còn s dng vn ca mình đ đu t,
góp vn c phn, liên doanh, liên kt đ hình thành các công ty con hoc công ty liên
kt.
Các công ty con là nhng pháp nhân đc lp, hot đng t ch và t chu trách
nhim. Hình th
c pháp lý ca công ty con khá đa dng, có th là công ty c phn do
ngân hàng m nm gi c phn chi phi; công ty TNHH 2 thành viên tr lên, trong đó
ngân hàng m gi t l vn góp chi phi; công ty liên doanh vi nc ngoài do ngân
hàng m nm gi t l vn góp chi phi; công ty TNHH mt thành viên do ngân hàng
m là ch s hu.
1.3.2 Mt s mô hình tp đoàn tài chính – ngân hàng
Hin nay trên th gii, tp đoàn tài chính – ngân hàng đc xây dng theo ba
cu trúc t
chc ch yu sau đây:
Mô hình ngân hàng đa nng (universal banking)
ây là mô hình tp đoàn ph bin nht Châu Âu. Các c đông ca ngân hàng
trc tip qun lý mi hot đng kinh doanh ngân hàng, kinh doanh chng khoán, kinh
doanh bo him, không có s phân bit v qun lý vn gia các lnh vc. iu này
6
gây ra khó khn trong vic xác đnh ri ro ca mi lnh vc, bên cnh đó ri ro ca
lnh vc này có th kéo theo ri ro ca c nhng lnh vc khác.
Châu Âu, ngân hàng có th chim lnh c kinh doanh chng khoán, nhng
không mt nc công nghip chính nào cho phép mt công ty đn l thc hin c 3
hot đng kinh doanh: ngân hàng, bo him, chng khoán.
Mô hình công ty m va nm vn va kinh doanh ngân hàng
(parent – subsidiary relationship).
Trong mô hình này, các công ty tài chính khác là công ty con ca ngân hàng.
Các c đông ca ngân hàng qun lý trc tip ngân hàng nhng không qun lý trc tip
các công ty bo him hay công ty chng khoán. Còn các lãnh đo các ngân hàng qun
lý trc tip hot đng ca công ty chng khoán và công ty bo him. i vi mô hình
này, vn ca ngân hàng, công ty chng khoán và công ty bo him đc qun lý mt
cách đc lp nhng ri ro ca các lnh v
c vn có th gây ra ri ro dây chuyn.
Các c đông
Ngân hàng
Công ty bo him Công ty chng khoán
Mô hình 1.2: Công ty m va nm vn va trc tip
kinh doanh n
g
ân hàn
g
Các c đông
Ngân hàng
Ct
y
bo him Ct
y
chn
g
khoán
Mô hình 1.1: N
g
ân hàn
g
đa nn
g
N
g
ân hàn
g
7
Mô hình công ty m nm vn thun túy (holding company)
Trong mô hình này mt công ty m đng trên chu trách nhim qun lý các
công ty con trên tng lnh vc. Các c đông ca công ty m không trc tip qun lý
nhng hot đng ca các công ty con. Vi u th ri ro ca lnh vc này không nh
hng đn lnh vc khác, mô hình này đc bit ph bin nhng tp đoàn tài chính
quc t
, M và cng đã đc cho phép Nht Bn do s khác bit v các quy đnh
v dch v ngân hàng, dch v tài chính và dch v bo him. iu đó đã hình thành
nên các tp đoàn tài chính - ngân hàng có cu trúc phc tp, đòi hi cn có mt công
ty m qun lý tt c các hot đng ca các công ty thành viên.
1.4/ Phân loi tp đoàn tài chính - ngân hàng:
1.4.1. Theo mc đ chuyên môn hóa
Theo mc đ chuyên môn hóa, các tp đoàn
tài chính – ngân hàng trên th gii
đc phân thành 2 nhóm chính: Nhóm tp đoàn chuyên ngành hp và nhóm tp đoàn
đa ngành, kinh doanh tng hp. Các tp đoàn
tài chính – ngân hàng chuyên ngành hp
có mc đ chuyên môn hóa sâu, gm các công ty con hot đng trong cùng lnh vc
dch v tài chính và liên kt cht ch vi nhau nhm khai thác th mnh trong kinh
doanh dch v tài chính – ngân hàng. Tp đoàn tài chính chuyên v ngân hàng, chng
khoán, các dch v tài chính nh tp đoàn Citi Group (M); tp đoàn Hong Kong and Shanghai
Banking Corporation (Anh). Ngc li, các tp đoàn đa ngành kinh doanh không ch
trong lnh vc tài chính ngân hàng mà còn kinh doanh mt s ngành ngh khác song
Các c đôn
g
Côn
g
t
y
m
Cty bo him Cty chng khoán
Mô hình 1.3: Côn
g
t
y
m
nm vn thun tú
y
Ngân hàng
8
song vi ngành tài chính. Ti Nht Bn có tp đoàn Normura ni ting kinh doanh
chng khoán, sn xut, đu t khu công nghip và h tng khu công nghip, tp đoàn
Sumitomo ni ting v ngân hàng và kinh doanh thng mi; Ti ài Loan có tp đoàn
Chinfon va có hot đng ngân hàng, bo him li va ni ting trong lnh vc sn xut
xi-mng. Ti Singapore có tp đoàn Keppel Bank kinh doanh lnh v
c ngân hàng, thng
mi, dch v…
1.4.2 Theo c cu t chc và phm vi hot đng
Tp đoàn tài chính - ngân hàng kinh doanh theo mô hình công ty m – công ty
con có hai loi: Mô hình công ty m nm vn thun túy và mô hình công ty m va
nm vn va trc tip kinh doanh. S phân loi này da vào hot đng và vai trò t
chc qun lý ca công ty m. Công ty m ch thc hin vic kim soát ngun vn và
hot đng c
a các công ty con mà không thc hin mt hot đng kinh doanh riêng l
nào. Hoc công ty m va nm vai trò qun lý công ty con, va thc hin mt hot
đng kinh doanh c th. Trên thc t, không có s tách bch rõ ràng, nhiu tp đoàn
kinh doanh theo mô hình công ty m – công ty con là hn hp ca hai loi hình trên.
Tp đoàn
tài chính – ngân hàng theo mô hình công ty m – công ty con cng hot đng
theo mô hình hn hp, trong đó ngân hàng m va nm vn va trc tip kinh doanh
mt s lnh vc, đng thi ch nm vn thun túy mt s công ty con khác.
1.5/ c trng ca tp đoàn Tài chính - Ngân hàng
nhn dng mt tp đoàn, cn thông qua nhng đc trng chung ca tp đoàn
và đc trng riêng ca các công ty con hay công ty thành viên trong tp
đoàn.
1.5.1/ c trng chung ca tp đoàn
V t chc, tp đoàn là mt cu trúc có tính linh hot v t chc nhng có quan
h rt cht ch v chin lc th trng và chin lc luân chuyn vn thông qua hình
thc liên kt tài chính. a s các tp đoàn không có t cách pháp nhân, không có “tr
s chính”, không có “c quan hành chính” thng trc chung ca tp đoàn, tuy nhiên
cng có các t
p đoàn có t cách pháp nhân là do đc hình thành theo quyt đnh ca
chính ph. Nhng đã là tp đoàn thì nht thit phi có mt s thit ch qun tr chung
ca tp đoàn nh hi đng chin lc, y ban kim toán, y ban bu c, hi đng
qun tr. Các thành viên trong nhng hi đng hay y ban nêu trên hot đng theo tôn
9
ch và mc đích chung đã đc các bên thng nht t trc và đa s theo c ch kiêm
nhim. Trong đó, ch tch tp đoàn thng là ngi có nh hng và uy tín ln nht
thuc công ty xut phát hay công ty chính ca tp đoàn. Thông thng, ch tch và
các thành viên trong hi đng và y ban hng lng chính t các công ty con hay
công ty thành viên và đc hng mt khon ph cp trách nhim do các công ty con
hay công ty thành viên
đóng góp lên tp đoàn theo quy đnh chung. Do vy, khái nim
tp đoàn thng kèm theo “công ty xut phát” hay “công ty gc”, “công ty đng đu”,
“công ty sáng lp”, v.v. .V th ca công ty này trc ht biu hin biu tng
(logo) ca tp đoàn và kh nng chi phi hng phát trin ca các công ty con hay
công ty thành viên trong tp đoàn.
Li ích chung ca các công ty trong tp đoàn là đc hành đng theo chin
lc chung, theo “bn đ” phân b th
trng hay các quan h gn bó v vn, thng
hiu, vn hóa, ngoi giao, v.v.
C ch điu hành chung ca các tp đoàn ch yu da trên quan h v li ích
kinh t minh bch và uy tín cng nh các cam kt trong quy ch chung ca tp đoàn
mà không da trên mnh lnh hành chính. Các pháp nhân trong tp đoàn có chung
quyn đc bo v đ có th tránh khi nhng nguy c b thôn tính hay chèn ép trên
th tr
ng t nhng công ty ngoài tp đoàn.
V c cu s hu, các tp đoàn tài chính - ngân hàng thng là đa s hu. n
v, cá nhân nào chim t l s hu cao s nm vai trò chi phi.
V quy mô và phm vi hot đng, các tp đoàn tài chính - ngân hàng thng có
quy mô tài sn ln, phm vi hot đng rng, ch yu vn là lnh vc tài chính - ngân
hàng.
1.5.2/ c trng riêng ca các công ty trong t
p đoàn
c trng quan trng nht là mi công ty trong tp đoàn phi là mt pháp nhân
đc lp: Các công ty thành viên hoc công ty con có s hu tài sn riêng, có tr s
riêng, th trng riêng, thm chí ngành ngh riêng. Chính vì vy, gia các công ty
trong tp đoàn có s khác nhau v mc thu nhp, tình trng ri ro và quy mô tài chính.
10
1.6/ iu kin hình thành tp đoàn Tài chính – Ngân hàng
Tp đoàn kinh t là bc phát trin tt yu mt khi nó hi t các điu kin cn
thit v vn, công ngh cng nh khi thc t đòi hi các công ty phi có mi quan h
mt thit đ gim áp lc cnh tranh, tp trung tim lc đ phát trin theo hng đa
lnh v
c, xuyên quc gia.
Có nhiu yu t tác đng đn kh nng hình thành tp đoàn tài chính – ngân
hàng, trong đó các yu t có liên h mt thit vi nhau. T phng din phân tích, có
th phân chia thành yu t (điu kin) khách quan và điu kin ch quan.
1.6.1/ iu kin khách quan
Th nht là điu kin môi trng pháp lý, điu kin này có th cn tr hoc
thúc đy s hình thành và phát trin các tp đoàn tài chính – ngân hàng, nht là nhng
quy đnh pháp lý điu ch
nh hot đng tài chính, ngân hàng, chng khoán. Khi nn
kinh t xut hin nhu cu hình thành các tp đoàn cng chính là lúc lc lng sn xut
đt đn mt trình đ nht đnh và đòi hi phi có nhng quan h sn xut tng ng.
Quan h sn xut đó bao gm c s pháp lý. Hn na, quá trình hình thành và phát
trin tp đoàn tài chính – ngân hàng din ra theo quy lut khách quan, nhng cng có
th hình thành b
ng các quyt đnh hành chính ca chính ph. ây là tình hình ph
bin ca nn kinh t Vit Nam. Do đó, chính ph đóng vai trò quan trng trong vic
đa ra các quy đnh và chính sách phát trin dch v tài chính nói chung và tp đoàn
tài chính – ngân hàng nói riêng nhm đnh hng và to mt c s chung cho vic ra
đi các tp đoàn.
iu kin th hai là mc đ phát trin ca th trng tài chính tác đng đn
kh n
ng m rng quy mô hot đng ca tp đoàn tài chính nh thông qua các công ty
con hay công ty trc thuc. Trên thc t, khi nn kinh t đt đn mt s phát trin nht
đnh, nhu cu v các sn phm tài chính ngân hàng s đa dng hn, cht lng hn.
ó chính là điu kin đ hình thành các tp đoàn tài chính – ngân hàng bt ngun t
vic m rng các loi hình kinh doanh trong lnh vc dch v
ca ngân hàng m, t
ch ch kinh doanh dch v ngân hàng, m rng sang dch v bo him, chng khoán,
v.v. Nói cách khác, th trng tài chính càng phát trin, khách hàng càng đòi hi cao
hn v cht lng và tin ích ca dch v tài chính – ngân hàng là yêu cu khách quan
11
đ đa dng hóa hot đng ngân hàng, hình thành nhiu loi hình hot đng, nhiu
công ty
Th ba là s phát trin ca công ngh thông tin cng là yu t và điu kin đ
mt t chc tài chính phát trin thành tp đoàn tài chính – ngân hàng. Các tp đoàn
này phi kp thi nm bt thông tin, nht là công ngh mi có liên quan đn hot đng
tài chính – ngân hàng đ có th khai thác và ng dng các thành t
u v công ngh mi
vào hot đng kinh doanh, mang li nhiu li nhun cho tp đoàn và tin ích cho
khách hàng.
1.6.2/ iu kin ch quan
Ngoài nhng yu t mang tính khách quan trên, vic hình thành tp đoàn tài
chính – ngân hàng cng cn có nhng điu kin ch quan. u tiên có th nói đn
tim lc tài chính đóng vai trò quan trng trong vic duy trì hot đng và kh nng
phát trin lâu dài ca tp đoàn. Trong
đó, ngun vn ch s hu có tác dng h tr
cho tp đoàn đi mi công ngh, m rng các lnh vc kinh doanh, phát trin dch v
mi, tng cng nng lc cnh tranh và m rng th phn, nâng cao tim lc tài chính,
đc bit là đi vi ngân hàng m, nhm to nn tng ca mt tp đoàn tài chính. Ngân
hàng m và các công ty trc thuc chuy
n đi sang mô hình công ty c phn đ huy
đng ngun lc t bên ngoài, đa dng c cu ngun vn, đó là cách tt nht đ nâng
cao nng lc tài chính đ hình thành nên tp đoàn. Nng lc tài chính ca tp đoàn
quyt đnh bi nng lc tài chính ca ngân hàng m. Theo quan đim ca M và mt
s nc khác, nng lc tài chính ca mt ngân hàng đc đánh giá thông qua 5 y
u t:
t l vn (các t s v vn); cht lng tài sn có (cht lng tín dng và các khon
đu t); cht lng qun lý (đi ng qun lý, nhân viên, mng li, công ngh); tin
lãi (các ch s li nhun); thanh khon (tính thanh khon trên tài sn, c phiu).
iu kin th hai đó là nng lc qun lý ca các ngân hàng. Vic qun lý mt
ngân hàng l
n và vic qun lý mt tp đoàn bao hàm c ngân hàng ln và các công ty
con kinh doanh các lnh vc phi ngân hàng là hai vn đ khác nhau. Khi trong công ty
m đã đáp ng đy đ các yêu cu qun tr mt tp đoàn thì nó mi có th hình thành
và tn ti. Công ty m va qun lý hot đng ca nó va qun lý mt h thng các
công ty con và mi quan h gia các công ty con đó.
12
Th ba, cn nói đn điu kin cht lng sn phm dch v ca tp đoàn. Các
ngân hàng tiên tin và tp đoàn tài chính mnh phi cung cp dch v đa dng và đt
cht lng cao vi nhiu đi tng khách hàng khác nhau. Do đó, mt tp đoàn tài
chính – ngân hàng, có th nói là mt t hp các đn v hot đng trong lnh v
c tài
chính ngân hàng thì yêu cu phi có mt h thng sn phm dch v xng tm. Các
tp đoàn phi khi tin đn vic hình thành tp đoàn thì cn đm bo mt h thng sn
phm đa dng, có th đa ra nhng sn phm có tính cht đt phá. Và vi bt c sn
phm nào cng đm bo cht lng dch v
tt nht trên th trng chung.
Tng t, cht lng ngun nhân lc cng đóng vai trò không kém phn quan
trng trong vic nâng cao hiu qu hot đng ca các ngân hàng và tp đoàn tài chính.
ây cng là mt trong nhng điu kin quan trng nht và đc các đn v có xu
hng thành lp tp đoàn quan tâm nhiu nht. Khi nói đn yu t qun lý thì sâu xa
hn là yu t ngu
n nhân lc. i ng nhân lc chính là nhng con ngi s vn hành
c mt h thng các công ty và mi liên h bên trong và bên ngoài ca các công ty đó.
Nu h thng nhân lc không đm bo đc trình đ và kh nng qun lý thì h thng
s không th vn hành và cng không th to ra các sn phm dch v tài chính tt
đc.
1.7/ Phng thc hình thành tp đoàn Tài chính - Ngân hàng
Tùy theo nhng yu t nh môi trng pháp lý, yu t lch s khác nhau, mc
tiêu, quan đim,…mà tp đoàn đc hình thành theo nhiu phng thc khác nhau.
Nhìn chung, các tp đoàn kinh doanh đc hình thành theo nguyên tc t nguyn
thông qua đàm phán đ mua, bán, liên doanh, sáp nhp, cam kt, v.v. Trong đó, mt
công ty khi xng đóng vai trò sáng lp ra tp đoàn thông qua hình thc tp trung t
bn t nhiu công ty thành viên, hoc t mt công ty ln tách ra thành nhiu công ty
con đc lp thông qua hình th
c tích t t bn, trong đó công ty m vn đóng vai trò
chi phi. Nh vy, vic hình thành mt tp đoàn kinh doanh không phi do “mnh
lnh” hành chính ca chính ph mà do quyt đnh ca doanh nghip, đc xã hi, th
trng và chính ph tha nhn. Nói đúng hn, s hình thành các tp đoàn là xut phát
t nhu cu ca th trng và vn đ sng còn ca doanh nghip theo nguyên tc t
nguyn.
Vi tp đoàn tài chính – ngân hàng, có nhng hng đi nh sau:
13
Cách th nht, mt ngân hàng thng mi có th phát trin thành mt tp đoàn
tài chính – ngân hàng. in hình ca cách thành lp này là tp đoàn HSBC. Nm
1991, HSBC Holdings đc thành lp đ làm công ty m ca The Hong Kong and
Shanghai Banking Corporation. Tp đoàn này đt tên theo thành viên sáng lp và là
thành viên góp vn nhiu nht The Hong Kong and Shanghai Banking Corporation,
mt ngân hàng đc Thomas Sutherland thành lp Hng Kông nm 1865 đ cung
cp dch v tài chính cho mu dch gia Trung Quc và châu Âu.
Cách th hai,
hp nht hoc sáp nhp, mua li mt s ngân hàng thng mi,
làm thay đi c cu s hu, tng quy mô hot đng trong và ngoài nc đ tr thành
tp đoàn tài chính - ngân hàng. Tp đoàn tài chính hàng đu ca Pháp, BNP-Paribas,
là mt trong nhng tp đoàn đc hình thành theo cách này. Nm 2000, ngân hàng
thng mi BNP đã trúng thu mua li toàn b c phn ca ngân hàng Paribas đ hình
thành nên tp đoàn BNP-Paribas, m rng quy mô vi 117,000 nhân viên, l
p nhiu
chi nhánh và công ty con trên khp nc Pháp và 90 chi nhánh ti nhiu quc gia trên
th gii. Cùng cách thc thành lp trên còn có tp đoàn tài chính Mizuho ca Nht
Bn vi s hp nht ca ba thành viên là The Global Corporate Group chuyên v ngân
hàng bán buôn toàn cu; The Global Retail Group chuyên v ngân hàng bán l toàn
cu và The Global Asset and Wealth Management Group chuyên v qun lý tài sn và
bt đng sn.
Cách th ba, c phn hóa nhng ngân hàng thng mi quc doanh và phát
trin lên thành tp đoàn (tp đoàn hóa). ây là cách thc
đc áp dng mt s tp
đoàn tài chính - ngân hàng ca Trung Quc và cng đang là xu th ph bin ca các
ngân hàng quc doanh ti Vit Nam sau giai đon c phn hóa. Nm 2004, Trung
Quc đã chính thc công b k hoch 45 t USD đ chuyn hai ngân hàng quc doanh
chính ca Trung Quc sang dng tp đoàn. Mc đích ca vic làm này nhm to ra
sc cnh tranh mnh hn cho h
thng ngân hàng Trung Quc khi Bc Kinh chun b
m ca h thng tài chính ca mình cho các đch th nc ngoài. Hai ngân hàng đu
tiên đc chuyn đi sang dng tp đoàn đó là Ngân hàng Trung ng Trung Quc
(Bank of China) và Ngân hàng xây dng Trung Quc.
Cách th t, hp nht ngân hàng thng mi và công ty bo him. Các ngân
hàng thng mi và các công ty bo him này có th là các đn v kinh doanh riêng l,
đ to ra tp đoàn tài chính, có th là ngân hàng thng m
i kinh doanh đa nng trong
14
đó kinh doanh bo him chim t trng ln. Cuc "kt hôn" nm 2002 gia Ngân
hàng thng mi Dresdner và Công ty bo him Allanz trong ni b nc c là mt
đin hình. ây là mt cuc "kt hôn” trong lnh vc tài chính mi và ln nht ti c
da trên nguyên tc gp c phn ca hai đnh ch tài chính - ngân hàng và phi ngân
hàng thành mt liên minh tài chính hn hp nhm cng c đ
a v tài lc và đc bit là
đ tn dng ti đa li th ca các bên: Công ty bo him Allanz phát huy đc ti đa
ngun li thu đc t vic m rng th trng và s dng h thng bán l thông qua
các nghip v kinh doanh ngân hàng, còn ngân hàng Dresdner thì tp trung đc
ngun lc khng l vào vic kinh doanh trong lnh vc đu t tài sn tài chính. Tp
đoàn mi này do ngân hàng Dresdner đ
óng vai trò sáng lp và chi phi. Tp đoàn này
sau khi ra đi đã hoàn toàn có đ điu kin và thc lc đ mt mt t phòng v, mt
mt vn ra th trng tài chính th gii vi t cách là mt Tp đoàn tài chính xuyên
quc gia mang quc tch c.
Cách th nm, công ty bo him ln có th thành lp tp đoàn tài chính, ly
công ty bo him làm nòng ct và phát trin thêm các ho
t đng kinh doanh tin t
khác. Ngày 23 tháng 01 nm 2008, tp đoàn Tài chính - Bo him Bo Vit chính thc
ra mt theo các thc thành lp này. Vi chin lc phát trin mi, Tp đoàn Tài chính
- Bo him Bo Vit tr thành tp đoàn đa ngành, hot đng trong lnh vc bo him
phi nhân th, nhân th, đu t, chng khoán, ngân hàng Trong đó, lnh vc bo him
vn là nòng ct v
i ba công ty là Tng công ty Bo him Bo Vit, Tng công ty Bo
Vit Nhân Th, công ty qun lý Qu Bo Vit. Ngoài ra, tp đoàn Bo Vit còn kinh
doanh các lnh vc tài chính khác nh: chng khoán (Công ty c phn chng khoán
Bo Vit); ngân hàng (Ngân hàng TMCP Bo Vit); đu t tài chính (Công ty cho
thuê Tài chính Bo Vit, Công ty CP u T Bo Vit) và mt s công ty con và công
ty liên kt khác.
1.8/Kho sát s hình thành mt s tp đoàn tài chính - ngân hàng trên th gi
i.
1.8.1/ Tp đoàn Tài chính - Ngân hàng Citigroup
Citigroup là tp đoàn ngân hàng đa quc gia, đc hình thành thông qua vic
hp nht gia Citicorp và Travelers Insurance. Tp đoàn này bao gm nhiu công ty
khác nhau, t tín dng thng mi đn h tr tiêu dùng, môi gii đn bo him.
Citigroup có tr s chính ti New York vi công ty m là Citibank. Ngân hàng này đã
15
m chi nhánh đu tiên ti Luân ôn (nm 1902) và Buenos Aires (nm 1914), các
hot đng quc t ca ngân hàng phát trin mnh trong nhng nm 1920-1940
(khong 100 vn phòng đi din và chi nhánh ti gn 100 nc trên th gii). Nm
1955, Citibank sáp nhp vi First National (New York) đ tr thành mt t hp ln
vi tên gi First National City Bank. Nm 1968, ngân hàng này ci t đ tr thành
mt công ty m (holding company) và hình thành tp đoàn ngân hàng di tên gi là
First National City Corp (nm 1974 đi tên thành Citicorp), trng tâm là các dch v
tài chính và ngân hàng bán l. Citibank là ngân hàng đu tiên lp đt máy rút tin t
đng ATM (nm 1977) vi trên 500 máy ti New York. Trong nhng nm 80,
Citibank đã mua li mt s t chc tài chính San Francisco, Chicago, Miami,
Washington DC và nm 1998 sáp nhp vi Travelers Group (công ty kinh doanh th
ni ting) đ tr thành tp đoàn tài chính – ngân hàng đng đu th gii.
Bng 1.1: Các ch s tài chính ca Citigroup t 2004 đn 2008
n v tính: triu USD
Ch tiêu 2008 2007 2006 2005 2004
Doanh thu 52.793 81.698 89.615 80.077 76.223
Li nhun (27.684) 3.617 21.538 24.589 17.046
EPS (USD) (6,42) 0,60 4,17 3,78 2,94
Ngun vn 156.398 134.121 131.856 109.291 104.623
Ngun: Báo cáo tài chính hp nht hàng nm t 2004 đn 2008 ca Citigroup
Hot đng ca Citigroup theo mô hình khi gm 3 khi chính:
Khi th toàn cu (Global Cards Group)
Phát hành th : Vi gn 120 triu tài khon M, hn 20,9 triu tài khon 42
quc gia ngoài nc M, Citi chuyên phát hành các loi th vi nhiu nhãn hiu khác
nhau ti nh: Mastercard, Visacard, Dinners Club, American Express, th ghi n và
các nhãn hiu khác.
Khi tiêu dùng:
Th nht, mng li phân phi ngân hàng bán l (Retail Banking) và tài chính
tiêu dùng (Consumer Finance): Mng li này bao gm 4 mng chính: Citibank,
CitiFinancial, Primerica Financial Services và Citibank Direct. Trong đó, Citibank
chuyên cung cp các sn phm và dch v ngân hàng cho các khách hàng có qui mô
hot đng kinh doanh nh, cá nhân, cng nh các dch v v đu t nh thông qua