Tăng cường năng lực cạnh tranh sản xuất rau an toàn tại TP Cần Thơ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



NGUYN VN THÁI

TNG CNG NNG LC CNH TRANH
SN XUT RAU AN TOÀN TI
TP CN TH


Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH

Mã s: 60.34.05



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC: GS.TS. H C HÙNG





TP. H Chí Minh – Nm 2008
MC LC

Trang

LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC HÌNH V, BNG.
M U
CHNG 1: C S LÝ LUN CA  TÀI 1
1.1 C s lý lun v cnh tranh: 1
1.1.1 Khái nim v cnh tranh: 1
1.1.2 Nng lc cnh tranh: 1
1.1.2.1 Nhân t bên ngoài: 2
a. Môi trng v mô: 2
b. Môi trng vi mô : 4
1.1.2.2 Nhân t bên trong: 6
1.1.3 Chin lc cnh tranh: 7
1.1.3.1 Chin lc khác bit v giá: 7
1.1.3.2 Chin lc khác bit v cht lng: 7
1.1.3.3 Chin lc v khác bit sn phm: 8
1.1.3.4. Chin lc trng tâm hoá sn phm: 9
1.1.4. Tiêu chun đánh giá kh nng cnh tranh: 9
1.1.4.1 Các ch tiêu đnh tính: 10
1.1.4.2 Các ch tiêu đnh lng: 10
1.2 Nhng gii pháp nâng cao sc cnh tranh 12
1.2.1 Gii pháp phát trin sn phm: 12
1.2.2 Gii pháp m rng th trng: 12
1.2.3 Gii pháp tiêu th sn phm: 13
1.2.3.1 S cn thit phi có quan đim qun lý mi: 13
1.2.3.2 Phng pháp 4P’S: 14

a. Sn phm: 14
b. a đim: 14
c. Qung cáo: 15
d. Giá: 15
1.2.3.3 Gii pháp phát trin th trng và tng th phn cho các sn
phm: 15
1.2.3.4 Phân tích các kênh tiêu th sn phm và li nhun trong kinh
doanh: 16
KT LUN CHNG 1 17
CHNG 2: ÁNH GIÁ THC TRNG V TÌNH HÌNH NGHIÊN CU
18
2.1 Khái quát mt s đc đim chung ca TP Cn Th (s liu thng kê
nm 2008) 18
2.1.1 iu kin t nhiên: 18
2.1.2 Mt s ch tiêu kinh t - xã hi ch yu: 20
2.1.2.1 Các ch tiêu kinh t- xã hi ca TP. Cn Th giai đon 2005-
2008 20
2.1.2.2 C cu lao đng, giá tr sn xut phân theo khu vc 2005-
2008: 22
2.1.2.3 Tng sn phm (GDP)- Thu nhp bình quân đu ngi: 22
2.1.3 Dân s, lao đng và có cu cây trng trong nông nghip: 22
2.2 Hin trng tình hình sn xut và tiêu th rau an toàn ti TP Cn Th:
25
2.2.1 Thun li: 25
2.2.2 Khó Khn: 31
2.3 Kho sát tình hình sn xut ca nhóm nông dân, HTX sn xut rau an
toàn ti qun Bình Thy và huyn Phong in 2005-2008: 34
2.3.1 c đim sn xut RAT: cha mang tính cht chuyên canh, sn
xut hàng hóa: 34
a. Qun Bình Thy: 35

b. Huyn Phong in: 36
c. Hot đng ca các Hp tác xã sn xut rau: 37
2.3.2 Quy mô sn xut: nh l, manh mún,tính liên kt sn xut cha
cao 38
2.3.3 Quy trình sn xut: cha áp dng đng b quy trình IPM, ng
dng công ngh cao trong sn xut rau an toàn: 39
2.3.4 Giá thành sn xut còn cao: 45
2.3.5 Thiu vn sn xut: 46
2.3.6 Cha đc kim đnh và cp giy chng nhn v sn phm rau an
toàn. 46
2.3.7 Tiêu th sn phm ti các siêu th, các ch đa phng cha cao47
2.3.8 Th trng tiêu th cha đc chính thc m rng ra ngoài phm
vi TP Cn Th. 50
KT LUN CHNG 2 51
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN VÀ TIÊU TH RAU AN TOÀN
TI TP.CN TH 53
3.1 Phân tích ma trn SWOT v tình hình sn xut, tiêu th rau an toàn
53
3.2 Các gii pháp phát trin và tiêu th rau an toàn: 56
3.2.1 Phi c th hóa quy hoch thành các vùng sn xut chuyên canh,
xây dng vành đai rau an toàn ca TP Cn Th: 56
3.2.2 Hp tác t sn xut ti tiêu th 57
3.2.3 Chin lc m rng th trng: 59
3.2.3.1 Xây dng các chng trình tuyên truyn to ý thc s dng
rau an toàn rng ri trong ngi dân vì sc khe cng đng thông qua các
phng tin truyn thông, hi tho, hi ch 60
3.2.3.2 H tr các hp tác xã sn xut rau an toàn xây dng trang
web, thông tin v rau an toàn, xây dng đ án đy mnh xúc tin thng mi
hng xut khu. 61
3.2.4 Chin lc tiêu th rau an toàn: 62

3.2.4.1 Tng bc hình thành thng hiu sn phm rau an toàn ca
TP Cn Th đ cung ng cho nhu cu trong và ngoài phm vi thành ph. 62
3.2.4.2 Xây dng mi quan h cht ch gia 4 nhà trong sn xut và
tiêu th sn phm rau an toàn theo quyt đnh 80/2002/Q-TTg ngày 24/06/2002
ca Th Tng Chính Ph 65
3.2.4.3 Xây dng chng trình công b tiêu chun cht lng rau,
kim đnh sn phm rau an toàn cho các h, tp th sn xut đ cp giy chng
nhn đ điu kin sn xut, s ch rau an toàn 72
3.2.4.4 Tng cng tiêu th sn phm thông qua các siêu th, các
ch đu mi. 75
3.2.4.5. Gn vic sn xut rau an toàn vi th trng tiêu th: coi
trng c th trng tiêu th đi chúng ln cao cp 75
3.2.5 Các bin pháp h tr đ xây dng các vùng sn xut rau an toàn:76
3.2.5.1 Tp hun: 76
3.2.5.2 Hình thành nhóm nông dân và câu lc b, HTX sn xut rau
an toàn vi quy mô 200-300 ha ti qun Bình Thy và huyn Phong in đ hp
tác t khâu sn xut ti tiêu th: 77
3.3. NHN XÉT VÀ KIN NGH 80
3.2.1 Nhn xét: 80
3.2.2 Kin ngh: 81
KT LUN CHNG 3 84
KT LUN 85
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ CH VIT TT



CLBKN : Câu lc b khuyn nông.
BVTV : Bo v thc vt.

GAP : Good Agrcultural Practices - Thc hành nông
nghip sch.
HTX : Hp tác xã.
HTXNN : Hp tác xã nông nghip.
IPM : Intergrated Pets Managerment - Qun lý dch hi
tng hp.
RAT : Rau an toàn.
VIETGAP : Vietnamse Good Agricultural Practices - Thc hành
nông nghip sch tiêu chun Vit Nam.
DANH SÁCH HÌNH V, BNG, BIU

Trang

Hình 2.1 Bn đ hành chính thành ph Cn Th (Ngun: Cc Thng kê TP
Cn Th nm 2008) : 19
Bng 2.1 Các ch tiêu kinh t - xã hi ca TP. Cn Th giai đon 2005-
2008 21
Bng 2.2: C cu lao đng 22
Bng 2.3: Giá tr sn xut phân theo khu vc 2005 - 2008 22
Bng 2.4: Thu nhp bình quân đu ngi 22
Bng 2.5: Dân s phân theo khu vc và cân đi lao đng xã hi: 23
Bng 2.6. Din tích gieo trng các loi cây chính 24
Bng 2.7: Lng rau tiêu th ca ngi tiêu dùng 28
Hình 2.2: Bn đ hành chính Qun Bình Thu (Ngun: Cc Thng kê TP
Cn Th nm 2008) 35
Bng 2.8: Din tích gieo trng các loi cây chính ca Qun Bình Thy
2005-2008 35
Bng 2.9: Sn lng rau, đu và dân s ca Qun Bình Thy 2005 -2008 35
Hình 2.3: Bn đ hành chính Huyn Phong in (Ngun: Cc Thng kê TP
Cn Th nm 2008) 36

Bng 2.10: Din tích gieo trng các loi cây chính ca Huyn Phong in
2005 - 2008 36
Bng 2.11: Sn lng rau, đu và dân s ca Huyn Phong in 2005 -
2008 37
Bng 2.12: Din tích canh tác trung bình ca nông h 38
Bng 2.13: K thut canh tác ca nông h 41
Bng 2.14: Ngun nc s dng trong sn xut rau 43
Bng 2.15: Thi gian cách ly phân bón trc khi thu hoch 43
Bng 2.16: Mc đ hiu bit v qun lý dch hi tng hp (IPM) và có th
tham gia ca nông dân 43
Bng 2.17: Mc đ hiu bit v không s dng thuc cm 44
Bng 2.18: Mc đ s dng thuc BVTV theo hng dn 44
Bng 2.19: Sn xut và tiêu th sn phm rau an toàn khi có điu kin 44
Bng 2.20: Hiu bit v quy trình sn xut nông nghip tt (GAP) 44
Bng 2.21: Quyt tâm sn xut rau an toàn 45
Bng 2.22: Tham gia hình thc t chc sn xut rau an toàn 45
Bng 2.23: Li nhun bình quân khi sn xut rau an toàn/1.000 m
2
/v 45
Bng 2.24 Ngun vn sn xut 46
Bng 2.25 Ni bán sn phm ca ngi trng rau 48
Bng 3.1 Phân tích ma trn SWOT v sn xut và tiêu th RAT  Cn Th
53
Hình 3.1: S đ liên kt 4 nhà (Ngun: T chc SX và tiêu thu sn phm
RAT, Th.S Nguyn Vn Nm nm 2007) 67
PHN M U
1. LÝ DO CHON  TÀI:

Nhng nm gn đây, sn xut nông nghip sch nói chung, sn xut và
tiêu dùng rau an toàn nói riêng đã tr nên ht sc cp thit; không riêng  TP

Cn Th mà còn mang tính toàn Vit Nam vì s lm dng quá mc phân hóa
hc và thuc BVTV đã mang đn nguy c ln làm nhim đc môi trng
sng và sc khe cng đng.
Theo kt qu kim tra nm 2005: 4/18 mu rau ti Hà Ni, 8/18 ti Hà
Tây, 11/18 ti Vnh Phúc cha d lng thuc BVTV vt quá mc cho
phép, chim t l 42,59 %. áng lu ý là trong 54 mu này thì có ti 48 mu
là các loi rau n ti nh: ci bp, ci b xanh, ci bông, cà chua và rau
mung,… chim t l 88,88%.
Ti TP Cn Th, theo phân tích d lng thuc BVTV trên rau ca Chi
Cc BVTV TP Cn Th nm 2005: ti rung rau an toàn thì có 2/46 mu,
rung rau nông dân sn xut thông thng có 7/28 mu có d lng thuc
BVTV vt quá mc cho phép chim t l 4,35 % và 25 %.
Rau qu là loi sn phm cc k quan trng đi vi sc khe con ngi
và là ngun thc phm không th thiu đc trong ba n hàng ngày và đang
thc s là mt nhu cu ln trong sn xut hàng hóa.
Ngày 28/12/2007 B NN&PTNT có Quyt đnh s 106/2007/Q-BNN
“Quy đnh v qun lý sn xut và kinh doanh rau an toàn”; quy đnh nêu rõ:
- Rau an toàn (RAT): là nhng sn phm rau ti (bao gm các loi rau
n: lá, thân, c, hoa, qu, ht, rau mm, nm thc phm…)đc sn xut, thu
hoach, s ch phù hp quy trình sn xut rau an toàn.
Cha bao gi tình hình v sinh an toàn thc phm, đc bit là rau an
toàn (RAT) li đc B NN&PTNT quan tâm nh hin nay. Ngày 18/9/2007
B NN&PTNT ra vn bn v vic tng cng sn xut và tiêu th rau an toàn,
ngày 10/10/2007 đích thân B trng B NN&PTNT đi kim tra các vùng rau
Hà Ni và TPHCM.
Ti Hà Ni, vùng trng rau ti xã Duyên Hà (Thanh Trì) đã đc quy
hoch sn xut rau an toàn nhng ngi dân vn trng theo kinh nghim là
chính, khái nim v RAT rt mù m. Trong đa bàn Hà Ni có 478 vùng sn
xut RAT, nhng có đn 108 vùng không đt các tiêu chun an toàn v đt
hoc nc và đu có d lng thuc BVTV vt ngng cho phép, trong đó

31 vùng không đt tiêu chun v đt, 72 vùng không đt tiêu chun v nc
ti và 5 vùng không đt c hai điu kin trên.
Còn ti thành ph HCM, ti nhng ni trng chuyên canh rau nh huyn
Hóc Môn, Bình Chánh, qun 12… cng đang trong tình trng báo đng đ v
rau còn d lng kim loi nng do hoá cht thi ra t các khu công nghip.
Hàm lng km trong mu rau mung  Bình Chánh cao hn mc cho phép
30 ln, mu rau nhút  phng Thnh Xuân (qun 12) có hàm lng chì cao
hn mc cho phép 35 ln; sen  ông Thnh (Hóc Môn) có hàm lng chì
cao gp 14 ln mc cho phép…
Có th nói, đa s các loi rau chúng ta s dng hng ngày hin nay là
không an toàn. Bi vì hin ti din tích rau an toàn trong c nc ch mi đt
chng 10%, 90% còn li là din tích trng rau thông thng. Trong khi đó,
10% din tích rau an toàn ny thc cht cng không bo đãm. iu đó th
hin qua thc t kim tra: ngay ti các vùng trng rau an toàn ca Hà Ni,
TPHCM (và chc chn cng nh nhiu ni khác) nông dân vn phun thuc
BVTV không theo mt quy trình k thut nào.(Ngun báo kinh t nông thôn
ngày 5/11/2007).
 đáp ng đc yêu cu tiêu th rau ti TP Cn Th, hin nay đ tng
sn lng và chng loi rau, nông dân đã s dng  t, thiu chn lc v hóa
cht nông nghip nh: phân bón, thuc tr dch hi, cht kích thích sinh
trng … đã gây ô nhim môi trng đt, nc và các sn phm rau xanh ny
đã và đang gây hi sc khe cho ngi tiêu dùng và bn thân ca ngi sn
xut.
Trc thc trng sn xut trên, sn xut và tiêu th rau an toàn là vn đ
ht sc cp bách và tht s cn thit cho ngi sn xut và ngi tiêu dùng.
*S cn thit nghiên cu:
Hin nay, vic sn xut rau an toàn ti TP Cn Th đt gia ngi sn
xut và ngi tiêu dùng các mi quan tâm cn gii quyt nh sau:
- Quy mô sn xut ca nông h nh l, manh mún, cha hình thành
vùng sn xut hàng hóa tp trung vì vy c quan chc nng không kim soát

đc cht lng sn phm, cha đáp ng đc nhu cu cho tiêu dùng.
- Giá thành sn xut rau an toàn còn cao cha đáp ng đc nhu cu
tiêu dùng ca đi đa s ngi tiêu dùng có thu nhp thp do đó cha chim
đc th phn trong tiêu th.
- Trên th trng ngi tiêu dùng cha thc s an tâm khi không phân
bit đc gia rau an toàn và không an toàn trong khi giá chênh lch gia hai
loi rau khá ln.
- Cha xây dng đc mi quan h gia nhà nc, nhà khoa hc,
nông dân và doanh nghip nhm nâng cao hiu qu sn xut rau,cha hình
thành đc h thng tiêu th sn phm vi tính cht bo đãm tính an toàn và
thun li cho ngi tiêu dùng.
Trong bi cnh hin nay ca TP Cn Th, thì vic phân tích hin
trng, tìm ra nguyên nhân, gii pháp, các yu t tác đng đn vic ti sao rau
an toàn cha đc ngi tiêu dùng chp nhn rng ri, th phn chim rt
khiêm tn trên th trng. Trong khi cha có mt nghiên cu nào phân tích v
vn đ ny trên đa bàn TP Cn Th, đ tài ny đc thc hin nhm góp
phn tng cng nng lc cnh tranh ca rau an toàn trên th trng nhm bo
v ngi sn xut và ngi tiêu dùng. Qua đó đ xut nhng chính sách, các
gii pháp phù hp vi sn xut và tiêu th rau an toàn, tin dn ti trên th
trng ch sn xut và tiêu th mt loi sn phm: rau an toàn.
Vì lý do nêu trên đ tài: “Tng cng nng lc canh tranh sn xut rau
an toàn ti TP Cn Th” đc chn đ thc hin.
2 MC TIÊU NGHIÊN CU:
2.1 Mc tiêu tng quát:
 tài nghiên cu nhm kho sát,phân tích, đánh giá các yu t nh
hng ti vic sn xut và tiêu th rau an toàn ti TP Cn Th; t đó tìm ra
các gii pháp, đ xut các chính sách nhm tng cng nng lc cnh tranh
ca sn xut rau an toàn nhm bo v sc khe ngi tiêu dùng và môi trng
sng.
2.2 Mc tiêu c th:

(1) Xác đnh nng lc cnh tranh ca sn xut rau an toàn:
+ Cht lng sn phm.
+ Cnh tranh v giá c.
+ Xây dng thng hiu hoc đa ch xut x hàng hóa.
+ Xut phát t xu hng tiêu dùng ca th trng đ điu chnh sn xut
cho phù hp.
+ H thng tiêu th sn phm thun li cho ngi tiêu dùng.
(2) Tiêu chun, tiêu chí đánh giá nng lc cnh tranh ca rau an toàn:
* Tiêu chun:
+ Cht lng sn phm sn xut theo tiêu chun VIETGAP
(Vietnamse Good Agricultural Practices)
+Tng tính cnh tranh v giá c.
+ Hình thành th trng rau an toàn: mng li cung cp thun li cho
ngi mua.
+ Sn xut và tiêu th phi hng vào s đông ngi tiêu dùng.
* Tiêu chí:
+ Cht lng sn phm.
+ Giá c.
+ Xây dng thng hiu.
+ Dáng v bên ngoài, bao bì có ghi đa ch c th ni sn xut.
+ Có đa đim mua bán c th, thun li.
+ Phát trin các hình thc tiêu th theo mô hình ht nhân.
(3) Kho sát, phân tích, đánh giá: tình trng sn xut và tiêu th rau an
toàn ti TP Cn Th theo tiêu chun, tiêu chí nêu trên.
(4) Các gii pháp, đ xut các chính sách v tng cng nng lc cnh
tranh ca sn xut và tiêu th rau an toàn theo tiêu chun, tiêu chí trên.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU:
3.1 i tng nghiên cu:
Kho sát các yu t bên trong và bên ngoài ca các nhóm nông dân,
HTX sn xut, th trng, đi tng tiêu th rau an toàn.

3.2 Phm vi nghiên cu:
(1) Nghiên cu, phân tích đánh giá trong giai đon 2005-2008.
(2) Không gian nghiên cu:
+ i vi sn xut rau an toàn: các t nhóm nông dân, HTX sn xut
rau thuc huyn Phong in và qun Bình Thy thuc TP Cn Th.
+ i vi th trng tiêu th: các siêu th, các ch có kinh doanh rau
qu ti qun Ninh Kiu, Bình Thy và huyn Phong in.
(3) Gii hn nghiên cu trong sn xut:
+ Nhóm rau n lá: ci xanh, xà lách, rau thm, ci ngt.
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU:
 tài s đc thc hin bng các phng pháp sau:
4.1 Phng pháp thu thp s liu:
- Thu thp s liu s cp:
Bng cách thu thp s liu thc t ti ni sn xut, trc tip trao đi vi
nông dân thông qua các cuc tp hun và các cuc hi tho đu b.
Thu thp s liu ti các siêu th có kinh doanh rau qu và các ch có bán
rau qu t ngi bán ln ngi tiêu dùng.
- Thu thp s liu th cp:
T các bn báo cáo ca các HTX chuyên sn xut rau an toàn, các s
liu trong niên giám thng kê, thông tin trên các phng tin đi chúng và các
nghiên cu khoa hc trc đây.
4.2 Phng pháp thng kê bng biu bng.
4.3 Phng pháp chuyên gia:
Tham kho ý kin ca các chuyên gia v lnh vc sn xut và tiêu th
sn phm rau an toàn: Trng HCT, Chi cc BVTV TP Cn Th, Siêu th.
4.4 Phân tích SWOT:
Tìm đim mnh, đim yu trong lnh vc sn xut và trong khâu tiêu th
sn phm nhm chn đc gii pháp ti u cho ngi tiêu dùng: đc an toàn
trong s dng vi giá c hp lý và cho ngi sn xut: cht lng sn phm
đc nâng cao, giá thành h đ sc canh tranh vi các mt hàng rau qu cùng

loi không rõ quy trình sn xut trên th trng.
5. Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA  TÀI:
M rng sn xut và tiêu dùng rau an toàn, thu hp dn diên tích sn
xut rau không an toàn tin dn ti trên th trng ch còn tiêu th mt loi
rau an toàn vi giá c hp lý theo giá tr thc ca sn phm.
6. KT CU CA  TÀI:
Nhm đáp ng yêu cu ca lô gíc trong lun vn, đ tài đc kt cu thành 03
chng nh sau:
6.1. Chng I:là chng trình bày tng quan v lý thuyt cnh tranh,
nhng gii pháp nâng cao sc cnh tranh nhm làm c s lý lun , phc v
cho vic phân tích, đánh giá thc trng sn xut và tiêu th rau an toàn ti
thành ph Cn Th.
6.2. Chng II: là chng phân tích, đánh giá thc trng sn xut và tiêu
th rau an toàn ti thành ph Cn Th, qua đó nêu lên nhng mt đã làm đc
và nhng mt còn hn ch, cn khc phc, rút ra nhng bài hc kinh nghim
và đây là c s đ tác gi đ xut mt s gii pháp nhm tng cng nng lc
cnh tranh sn xut rau an toàn ti thành ph Cn Th.
6.3. Chng III: là chng tác gi nêu lên nhng gii pháp nhm tng
cng nng lc cnh tranh ca sn xut và tiêu th rau an toàn, đng thi có
nhng kin ngh vi y ban nhân dân , các S, Ngành có liên quan ca thành
ph Cn Th v vn đ này.






1
CHNG 1: C S LÝ LUN CA  TÀI
1.1. C s lý lun v cnh tranh:

1.1.1. Khái nim v cnh tranh:
Cnh tranh trong kinh t là s ganh đua gia nhng ch th trong nn
sn xut hàng hoá, nhm giành ly nhng điu kin thun li trong sn xut,
tiêu th hoc tiêu dùng hàng hoá đ thu đc nhiu li ích nht cho mình.
S lng t chc tham gia kinh doanh, mc đ khác bit ca sn phm,
dch v, giá c ca sn phm và quan h cung cu v sn phm nh hng
đn cng đ cnh tranh. Các t chc tham gia cnh tranh tr thành đi th
cnh tranh ca nhau.
Cnh tranh gia các t chc là nhm to s thng th trong kinh doanh,
đó là quá trình to ra hàng hoá, dch v có cht lng cao, tho mn cao nht
nhu cu ca khách hàng và to đc uy tín ca t chc.
Cnh tranh có vai trò quan trng và là mt trong nhng đng lc mnh
m thúc đy cho sn xut phát trin.
1.1.2. Nng lc cnh tranh:
Hin nay, có nhiu quan đim khác nhau v nng lc cnh tranh, tuy
nhiên trong điu kin hin nay ca Vit Nam có th đa ra khái nim v nng
lc cnh tranh nh sau:
Nng lc cnh tranh ca ngành, doanh nghip là kh nng duy trì và
nâng cao li th cnh tranh trong vic tiêu th sn phm, m rng mng li
tiêu th, thu hút và s dng có hiu qu các yu t sn xut nhm đt li ích
kinh t cao và bn vng.

2
Nng lc cnh tranh ca sn phm đc đo bng th phn ca sn phm
và dch v đó trên th trng, đc tiêu th nhanh trong khi trên th trng
cùng lúc nhiu ngi cùng bán loi sn phm đó .
Nng lc cnh tranh ca sn phm ph thuc vào: cht lng , giá c,
tc đ cung cp, dch v đi kèm, uy tín ca ngi bán, thng hiu
Nng lc cnh tranh ca sn phm là có kh nng to ra li th cnh
tranh, có kh nng to ra nng sut và cht lng cao hn đi th cnh tranh,

chim lnh th phn ln, to ra thu nhp cao và hng ti phát trin bn vng.
Nng lc cnh tranh là nhân t cn thit cho s tn ti và thành công ca
t chc. To ra và duy trì nhân t cnh tranh là tt c nhng gì mà nhà qun lý
mang tính cht chin lc đ cp đn.  xây dng đc nng lc cnh tranh
ta cn phi nm bt đc tác đng ca các nhân t bên ngoài, đng thi phi
khai thác đc ngun lc bên trong ca t chc.
1.1.2.1. Nhân t bên ngoài:
Các yu t ca môi trng kinh doanh nh hng sâu rng đn quá trình
qun lý chin lc, vic la chn gii pháp kinh doanh phi đc hoch đnh
trên c s các điu kin môi trng d kin, vic nhn bit và d đoán đc
nhng thay đi ca môi trng đóng mt vai trò quan trng trong đnh hình
tng lai ca mt t chc da trên xác đnh nhng c hi và nguy c mà t
chc đang gp phi. Chúng ta hy xem xét môi trng phân theo hai loi sau
đây:
a. Môi trng v mô:
Là môi trng chung, nhng yu t nh hng gián tip ti t chc,
nhng yu t này có th tác đng tích cc (c hi) hay tiêu cc (đe do) đi
vi t chc. Chúng ta s mô t nhng yu t ca môi trng chung nh hng
đn hot đng sn xut và tiêu th rau an toàn:


3
* Yu t kinh t:
- Vic xem xét yu t tng trng kinh t nh: mc tng tng sn
phm quc dân, thu nhp và chi tiêu ca ngi dân… là c s đ d đoán
mc đ phát trin ca sn xut kinh doanh nói chung và sn xut,tiêu th rau
an toàn nói riêng vì đây là hot đng nhm phc v nhu cu phát trin kinh t
và tiêu dùng ca xã hi.
- Lao đng, tin lng: s ngi trong đ tui lao đng, mc tin
lng bình quân; là c hi đ cho t chc có th chn la ngi lao đng và

yu t thu nhp tin lng đ có kh nng tiêu th sn phm.
* Yu t vn hoá - xã hi:
Vic nm bt hành vi ca ngi tiêu dùng có tác đng to ln trong
hoch đnh ca t chc.  nhng đô th ln, ngi tiêu dùng quen dn vi
vic s dng rau an toàn trong trong ba n hng ngày và ti các khu dân c
tp trung cng đã dn dn hình thành các khái nim rau an toàn… đó là các
tín hiu kh quan cho vic sn xut và tiêu th rau an toàn.
* Yu t Chính ph, pháp lut:
- Th ch, chính sách là tin đ quan trng cho hot đng ca doanh
nghip. ni dung ca th ch, chính sách bao gm các quy đnh pháp lut, các
bin pháp hn ch hay khuyn khích đu t, kinh doanh đi vi hang hoá,
dch v , ngành hàng…. ây là nhóm yu t rt quan trng và bao quát nhiu
vn đ liên quan ti hot đng ca doanh nghip nói chung và nâng cao nng
lc cnh tranh ca ngành, doanh nghip nói riêng.
- Vic ban hành Lut v cnh tranh và chng đc quyn s hn ch
vic cnh tranh không lành mnh và không bình đng trong kinh doanh.
- Vn đ chính quyn đa phng ban hành hoc trin khai các ch
trng ca Trung ng không đy đ, thng xuyên thay đi các vn bn
pháp quy s có nh hng rt ln đn tình hình sn xut và kinh doanh.

4
* Yu t k thut công ngh:
- Vic la chn k thut công ngh phù hp vi yêu cu sn xut, kinh
doanh là yu t thành công ca t chc. Rau là sn phm tiêu dùng hng ngày
ca mi gia đình, nh hng đn sc kho tính mng ca con ngi; do đó
la chn các k thut công ngh đ sn xut là vn đ cc k quan trng.
- Bn quyn thng hiu hin nay đc đt thành vn đ sng còn ca
t chc, ca tiêu th sn phm.
b. Môi trng vi mô (đc thù):
Michael Porter đã chia môi trng vi mô ra làm 5 yu t c bn (còn gi

là mô hình nm lc). C th là:
* i th cnh tranh:
S hiu bit v các đi th cnh tranh có ý ngha rt quan trng đi
vi t chc, cn phân tích các đi th cnh tranh đ nm và hiu đc các
bin pháp phn ng và hành đng mà h có th thc hin. Vic phân tích các
đi th cnh tranh th hin qua các vn đ:
- Mc đích ca đi th cnh tranh th hin qua các vn đ: tài chính,
thái đ đi vi ri ro, giá tr v mt t chc, h thng kim soát…
- Nhn đnh v đi th cnh tranh v chính h và các t chc khác.
- Kh nng, tim lc ca đi th trong vic thay đi chin lc; s
thích ng vi nhng din bin ca môi trng bên ngoài và mc h trng ca
nhng sáng kin mà đi th đa ra.
- Chin lc hin thi ca đi th cnh tranh, xem xét vic tham gia
cnh tranh ca h nh th nào.
- Tim lc ca đi th cnh tranh và tính đa dng ca các đi th cnh
tranh trong lnh vc và so vi chúng ta.
Mt khác, s lng đi th cnh tranh và tính đa dng ca các đi th
cnh tranh càng ln thì mc đ ca hot đng cnh tranh càng thêm mnh m.

5
* Khách hàng:
Khách hàng trong môi trng cnh tranh th hin  hai khía cnh:
- S tín nhim ca khách hàng đc coi là tài sn vô giá ca t chc.
- Kh nng tr giá ca khách hàng tác đng trc tip đn li nhun ca
t chc.
Trong nn kinh t th trng hin nay, khách hàng có v trí cao hn
ngi cung cp, điu ny buc các t chc phi có n lc rt ln nhm nâng
cao cht lng và h giá thành sn phm, dch v đ n đnh lng khách
hàng hin ti và thu hút thêm lng khách hàng mi.
* Khách hàng cung ng:

Cng nh khách hàng mua, khách hàng cung ng nh hng nhiu 
khía cnh giá c, cht lng. Yu t làm tng th mnh ca nhà cung ng khi
khách hàng cung ng ít, không có sn phm thay th, sn phm khan him…
* i th tim n:
Nguy c đi th mi hi nhp vào ngành va chu nh hng, đng thi
cng nh hng đn chin lc ca t chc.  bo v v trí cnh tranh ca
mình, t chc phi duy trì rào cn hp pháp ngn cn s xâm nhp t bên
ngoài nh: ngun tài chính vng mnh, gi vng th phn, u th v giá thành
thp…
* Sn phm thay th:
Trong môi trng cnh tranh, sn phm thay th luôn đe do gim tim
nng li nhun ca ngành. Nu không chú ý đn các sn phm thay th tim
n thì t chc có th b st gim th phn, cách tt nht đánh giá s đe do ca
sn phm thay th là ta t hi xem có sn phm nào khác có kh nng đáp
ng nhu cu ca khách hàng nh hin nay đang làm hay không?

6
Tóm li: mô hình Porter cho ta mt khuôn kh logic đ xác đnh c hi
và nguy c cho môi trng cnh tranh, nhng đ duy trì u th cnh tranh, ta
cn phi hiu rõ ngun lc bên trong ca t chc.
1.1.2.2. Nhân t bên trong:
Ngun lc ca t chc đóng vai trò quan trng trong vic to và duy trì
li th cnh tranh. Mt t chc s thành công nu nó có các ngun lc phù
hp và tt nht vi sn xut, kinh doanh và chin lc ca nó.  tìm ra chin
lc hp lý và có hiu qu nht thì điu quan trng là phi bit ngun lc ca
t chc, phi bit t chc có th làm tt và không th làm tt điu gì. Hay nói
cách khác là phi phân tích đc đim mnh và đim yu ca t chc, đng
thi phi thy đc trin vng tng lai, nhng mc tiêu ca t chc.
Ngun lc ca t chc có th là: tài chính, tài sn vt cht, nhân lc
(kinh nghim, kin thc, k nng, phm cht ca nhân viên…), tài sn vô

hình (nhn hiu thng mi, bn quyn, các mu đng ký…), và t chc (vn
hoá t chc, s n đnh ca t chc…). Các ngun lc vô hình và hu hình có
th coi nh ngun gc ca li th cnh tranh ca t chc, đng thi chúng
đóng vai trò quan trng trong vic khng đnh tim lc và sc mnh c bn
ca t chc.
Tuy ngun lc có th đc coi là ngun gc ca li th cnh tranh,
nhng đ to ra u th cnh tranh bn vng thì các ngun lc ca t chc cn
mang tính đc bit, đc nht, khó bt chc và có kh nng khai thác.
Do đó, nm vng và phân tích ngun lc là nhm đánh giá các đim
mnh và đim yu ca t chc, trên c s đó kt hp nhng c hi và nguy c
ca môi trng bên ngoài đ rút ra chin lc to nên u th cnh tranh bn
vng.


7
1.1.3. Chin lc cnh tranh:
Chin lc cnh tranh là chng trình hành đng tng quát ca mt t
chc đ thc hin mt s mc tiêu c th, nhm khai thác ti đa li th ca t
chc trong quá trình tranh giành u th so vi đi th. Vì vy mt t chc
không xây dng đc cho mình mt chin lc cnh tranh phù hp chc chn
s gp nhiu khó khn trong quá trình sn xut kinh doanh vì sn xut dch v
có tính cnh tranh kém.
Các chin lc cnh tranh chung ca Porter đc các t chc s dng
nhiu trong nghiên cu v chin lc cnh tranh đó là:
- Chin lc đng đu v chi phí.
- Chin lc d bit hoá sn phm.
- Chin lc tp trung.
Tuy nhiên, trong lun vn ny ch nêu ra nhng loi chin lc cnh
tranh phù hp vi hot đng kinh doanh, phn ánh hin thc tình hình phc
tp gia tng ca môi trng cnh tranh, đó là nhng chin lc đang đc các

t chc vn dng trong môi trng cnh tranh phc tp và đy bin đng ny.
ó là các chin lc:
Các chin lc khác bit hoá:
1.1.3.1. Chin lc khác bit v giá:
ây là chin lc d bit da trên c s giá bán ca Mintzberg, nó là
bin th ca chin lc đng đu v chi phí thp ca Porter. Li th có đc
t thc t chi phí thp cho phép t chc bán vi giá thp hn giá trung bình
trên th trng, to ra li th canh tranh vi các đi th.
1.1.3.2. Chin lc khác bit v cht lng:
Mc tiêu ca chin lc ny là to ra sn phm có đ tin cy và hiu
sut cao hn  mc giá so sánh. Trong chin lc ny, cht lng sn phm

8
đc theo đui nh mt li th cnh tranh ca t chc. Tuy vy, mt t chc
khi theo đui chin lc ny s có chi phí cao hn, nên t chc phi kim soát
chi phí nhm bo đãm li nhun.
1.1.3.3. Chin lc v khác bit sn phm:
Chin lc khác bit v sn phm là có mt sn phm khác hn sn
phm ca đi th, sao cho khách hàng đánh giá sn phm ca mình. Có nhiu
cách đ to sn phm khác bit, nhng thông thng sn phm khác bit phi
có ba đc đim sau: to ra giá tr khách hàng, cung cp giá tr thy đc, khó
bt chc.
- To ra giá tr khách hàng:
Mt trong nhng yu t then cht đ cho chin lc khác bit hoá
sn phm đc thành công là phi có thêm giá tr thc s cho khách hàng. Và
làm sao đ s khác bit ny nh hng đn kinh nghim mua hàng và kinh
nghim s dng ca khách hàng; ngoài ra s khác bit ny làm gim chi phí
và tng s tho mãn ca khách hàng.
Mt cách to s khác bit sn phm là nghiên cu th trng đ hiu
đc khách hàng và đ trc nghim mt cách h thng nhng t tng và gi

thit. Vic nghiên cu th trng còn có vai trò đãm bo rng giá tr cng
thêm xng đáng vi cái giá cao hn ca nhng sn phm cnh tranh.
Giá tr cho khách hàng: khác bit gia giá tr mà khách hàng nhn
đc và chi phí khách hàng b ra đ có sn phm: li ích ca sn phm, thi
gian, không gian, chi phí, phong cách.
- Cung cp giá tr thy đc:
Giá tr cng thêm đó phi đc khách hàng thy đc. Thông tin phi
đn đc vi khách hàng, thông tin đó phi d nh và có th tin đc. In lên
nhãn cái giá tri cng thêm là mt cách đ ngi mua d nh, d hiu, d tin.
Vn đ giá tr thy đc rt quan trng trong trng hp khách hàng không

9
có kh nng thm đnh đc nó; đ thm đnh giá tr ny khách hàng ch bit
trông vào các tín hiu. Do vy công vic ca doanh nghip, t chc là qun tr
tt nhng tín hiu ny, hip hi ngi tiêu dùng và nhng li phát biu trong
các chng trình qung cáo có th giúp ích cho vic cung cp giá tr thy
đc.
- Khó bt chc:
im khác bit phi đc dài lâu, ngha là khó bt chc. Nu đim
khác bit xut phát t mt n lc toàn din ca t chc cùng vi tài sn và
nng lc ca nó thì đ bt chc đc không phi là d và rt tn kém, nht
là khi đim khác bit đó có tính cht nng đng, không ngng vn đng.
1.1.3.4. Chin lc trng tâm hoá sn phm:
Ni dung ca chin lc nhm vào cung ng sn phm cho mt hoc
mt nhóm khách hàng hoc th trng hn ch.
T chc theo đui chin lc ny hiu rt rõ v th trng ca mình,
gn vi khách hàng, có phn ng nhanh đi vi s thay đi ca th trng, t
đó to s trung thành ca khách hàng.
Tóm li: vic la chn chin lc cnh tranh cho t chc là tu theo
li th cnh tranh ca t chc trên th trng, các đim mnh và đim yu ca

t chc ti tng giai đon phát trin, th hiu ca khách hàng và cách thc
mua sm tiêu dùng ca th trng… đ đ ra nhng chin lc thích hp cho
t chc.
1.1.4. Tiêu chun đánh giá kh nng cnh tranh:
T c s lý lun liên quan đn vn đ cnh tranh trong môi trng hot
đng sn xut kinh doanh, thit lp mt s tiêu chun đánh giá, đo lng kh
nng cnh tranh ca hot đng sn xut, tiêu th rau an toàn.