Một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán tại đại học quốc gia TP. Hồ Chí Minh

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM




VÕ TH THANH LAN





MT S GII PHÁP
HOÀN THIN CÔNG TÁC K TOÁN
TI I HC QUC GIA TP. H CHÍ MINH









LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh – Nm 2009
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM




VÕ TH THANH LAN





MT S GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC
K TOÁN TI I HC QUC GIA TP. HCM

Chuyên ngành: K toán
Mã s: 60.34.30





LUN VN THC S KINH T







NGI HNG DN KHOA HC:
PGS – TS VÕ VN NH







TP. H Chí Minh – Nm 2009


MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan

Mc lc
Danh mc các ký hiu, t vit tt
M đu 1
CHNG I: MT S VN  LÝ LUN V K TOÁN HÀNH CHÍNH S
NGHIP
1.1 Mt s vn đ chung v đn v hành chính s nghip 4
1.1.1 Khái nim đn v hành chính s nghip và đc đim hot đng ca đn v
hành chính s nghip 4
1.1.2 Phân loi đn v hành chính s nghip 5
1.1.3 c trng và phân loi đn v s nghip công lp 6
1.1.3.1 c trng ca đn v s nghip công lp 6
1.1.3.2 Phân loi đn v s nghip công lp 6
1.2 Qun lý tài chính trong đn v hành chính s nghip 7
1.2.1 Các khon thu chi 7
1.2.1.1 Các ni dung thu 7
1.2.1.2 Các ni dung chi 9
1.2.2 Nguyên tc và phng pháp qun lý tài chính 10
1.3 c đim k toán và ni dung t chc k toán đn v hành chính s nghip . 11
1.3.1 c đim k toán đn v hành chính s nghip 11
1.3.2 Ni dung t chc k toán đn v hành chính s nghip 12
13.2.1 Chng t và nhng quy đnh chung 12
1.3.2.2 H thng tài khon k toán theo quyt đnh s 19/2006/Q-BTC 14

1.3.2.3 H thng s k toán và hình thc k toán 15
1.3.2.4 H thng báo cáo tài chính và báo cáo quyt toán ngân sách 16
1.3.2.5 T chc b máy 17
1.3.2.6 Kim tra và phân tích hot đng 18
CHNG II: THC TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TI I HC QUC
GIA TP.HCM
2.1 Gii thiu tng quát hot đng ca i hc Quc gia TP.HCM 21

2.1.1 Khái quát v s hình thành và phát trin ca i hc Quc gia TP.HCM 21
2.1.2 Qun lý tài chính ti i hc Quc gia TP.HCM 22
2.1.2.1 T chc công tác qun lý tài chính 22
2.1.2.2 B máy k toán ti HQG TP. HCM 26

2.2 Các quy đnh k toán áp dng ti i hc Quc gia TP.HCM 27
2.3 Tình hình công tác k toán ti các đn v thuc i hc Quc gia TP.HCM . 28
2.3.1 V vic áp dng h thng chng t k toán 29
2.3.2 V vic s dng và ghi chép tài khon k toán 29
2.3.3 V vic áp dng h thng s k toán và hình thc k toán 30
2.3.4 V vic lp báo cáo tài chính và quyt toán ngân sách 30
2.4 Mt s nhn xét 31
2.4.1 Thun li 31
2.4.2 Các khó khn và hn ch 31
2.4.2.1 Do quy đnh pháp lut, ch đ cha rõ ràng 32
2.4.2.2 Do c quan qun lý nhà nc v k toán 34
2.4.2.3 Do HQG và các đn v thành viên, trc thuc 40

CHNG III: MT S GII PHÁP HOÀN THIN T CHC CÔNG TÁC
K TOÁN TI I HC QUC GIA TP.HCM
3.1 Quan đim hoàn thin 44
3.1.1 Phù hp vi các yêu cu thông tin vi c ch t ch tài chính 44
3.1.2 áp ng mc tiêu ci cách k toán trong lnh vc k toán công 45
3.1.3 Phù hp vi trình đ chuyên môn và tin hc k toán 47
3.2 Các gii pháp hoàn thin 47
3.2.1 Các gii pháp liên quan đn Lut K toán và Chun mc K toán 47
3.2.2 Các gii pháp liên quan đn c ch tài chính đn v s nghip 52
3.2.3 Gii pháp liên quan đn ch đ k toán 53
3.2.4 Gii pháp ng dng tin hc trong công tác k toán 55
3.2.5 Kim tra k toán 56

3.2.6 Gii pháp k toán qun tr 57
3.3 Mt s kin ngh khác 58
3.3.1 i vi Chính ph và các B liên quan 58
3.3.2 i vi i hc Quc gia TP.HCM 59
3.3.2.1 V c ch tài chính 59
3.3.2.2 V qun lý tài chính 60
3.3.2.3 V công tác k toán 60
3.3.3 i vi đn v s nghip công lp 62
3.3.4 i vi các c s đào to 64
KT LUN 65
PH LC
TÀI LIU THAM KHO


DANH MC CÁC KÝ HIU, T VIT TT

CM T Y  CM T VIT TT
Báo cáo tài chính BCTC
B Tài chính BTC
Chính ph CP
Chun mc k toán nhà nc quc t IPSAS
Chun mc k toán
CMKT
Ch đ k toán
CKT
i hc Quc gia Thành ph H Chí
Minh
HQG-HCM
n v d toán VDT
n v s nghip VSN

n v s nghip công lp VSNCL
Kho bc Nhà nc KBNN
Hành chính s nghip HCSN
Ngân sách Nhà nc NSNN
Ngh đnh
N
Quc hi
QH
Quyt đnh Q
Tài sn c đnh TSC
Thành ph H Chí Minh TP. HCM
Sn xut kinh doanh SXKD
Xây dng c bn XDCB

1
M U
1. TÍNH CP THIT CA  TÀI
i hc Quc gia Thành ph H Chí Minh, đc thành lp theo Ngh đnh
16/CP ngày 27/01/1995 ca Chính ph, là mt trong hai i hc Quc gia ca
c nc đc thành lp t yêu cu đi mi h thng giáo dc đi hc Vit Nam,
nhm xây dng mô hình đi hc mi, mt trung tâm đào to, nghiên cu khoa
hc, chuyn giao công ngh đa ngành, đa lnh vc, cht lng cao, đáp ng nhu
cu phát trin kinh t - xã hi ca đt nc.
Quá trình gn 15 nm xây dng và phát trin ca i hc Quc gia Thành
ph H Chí Minh cng là khong thi gian mà h thng tài chính k toán nhà
nc có nhng bin chuyn quan trng, nh: s ra đi ca lut Ngân sách Nhà
nc (2002); Ngh đnh 10/2002/N-CP; Lut k toán (2003); Ch đ K toán
hành chính s nghip ban hành kèm theo Quyt đnh s 19/2006/Q-BTC; Ngh
đnh 43/2006/N-CP v t ch t chu trách nhim; Ngh đnh 115/2006/N-
CP quy đnh c ch t chu, t chu trách nhim ca t chc khoa hc và công

ngh công lp; gn đây nht là đ án “i mi c ch tài chính giáo dc giai
đon 2009 – 2014” ca Chính ph. Trong vic thc thi các quy đnh pháp lut v
tài chính-k toán Nhà nc trong thc tin ca h thng i hc Quc gia
Thành ph H Chí Minh, bn thân tác gi và các đng nghip phát hin ra mt
s bt cp, cha hoàn thin, cha phù hp, cha hng dn c th và mt s
mâu thun trong các c ch hin hành gây nh hng đn công tác k toán- tài
chính, làm gim tính hiu qu ca công tác tài chính ca đn v và ca c h
thng. Cùng chia s vi mc tiêu ca các cp qun lý nhà nc trong vic nhanh
chóng hoàn thin h thng k toán-tài chính công, thúc đy mnh m hn công
cuc ci cách k toán, đa h thng tài chính- k toán hành chính s nghip tip
cn và tng bc phù hp vi các thông l và chun mc quc t, tác gi la
chn đ tài “Mt s gii pháp hoàn thin công tác k toán ti i hc Quc
gia Thành ph H Chí Minh” đ nghiên cu.
2
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Nghiên cu vic thc hin công tác k toán ti i hc Quc gia
TP.HCM và các đn v s nghip công lp nói chung, cùng vi các vn bn
pháp lut có liên quan, phân tích và đánh giá nhng u đim, ch ra nhng vn
đ còn vng mc, tn ti trong h thng tài chính k toán hành chính s nghip
dành cho các đn v s nghip công lp.
Cn c nhng bt cp phát sinh hoc có th phát sinh, có nh hng đn
vic t chc thc thi công tác k toán, đn tính kh thi trong t chc thc hin,
đn tính phù hp, tính hiu qu, và nh hng đn vic đáp ng các yêu cu ca
các nhà qun lý, tác gi đ xut nhng gii pháp nhm hoàn thin công tác k
toán ti i hc Quc gia Thành ph H Chí Minh, các đn v s nghip công
lp nói chung và góp phn vào vic hoàn thin các quy đnh ca H thng k
toán Nhà nc, nhm đa k toán hành chính s nghip phù hp vi thông l và
chun mc quc t.
3. I TNG NGHIÊN CU
Ch đ k toán hành chính s nghip ban hành theo Quyt đnh s

19/2006/Q-BTC ngày 30 tháng 03 nm 2006 ca B trng B Tài chính.
Các vn bn hin hành hng dn v c ch tài chính áp dng cho các
đn v hành chính s nghip, đc bit dành cho các đn v s nghip công lp
thc hin theo ngh đnh s 43/2006/N-CP.
4. PHM VI NGHIÊN CU
Nghiên cu vic thc hin công tác k toán hành chính s nghip ti mt
đn v s nghip giáo dc công lp c th, i hc Quc gia Thành ph H Chí
Minh.
5. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Lun vn tp trung vào vic nghiên cu ch đ k toán hành chính s
nghip và các vn bn hng dn v c ch tài chính, qun lý tài chính áp dng
3
cho các đn v s nghip công lp. Trong quá trình nghiên cu, tác gi đã tin
hành kho sát ti 22/23 đn v thành viên, trc thuc i hc Quc gia Thành
ph H Chí Minh và s dng mt s các phng pháp nghiên cu sau:
̇ Phng pháp h thng: xem xét tính h thng và tính đng b ca toàn
b ch đ k toán hành chính s nghip và các vn bn pháp quy liên
quan.
̇ Phng pháp phân tích: phân tích đc đim, điu kin hot đng ca đn
v s nghip công lp nh hng ti vic thc hin ch đ k toán hành
chính s nghip.
̇ Phng pháp tng hp: tng hp, phân loi, đánh giá và đa ra các nhn
xét.
̇ Ngoài ra còn s dng mt s các phng pháp khác nh phng pháp
thng kê, …
6. KT CU CA LUN VN
Ngoài phn m đu, phn kt lun, ni dung ca lun vn nghiên cu gm 3
chng:
Chng 1: MT S VN  LÝ LUN V K TOÁN HÀNH
CHÍNH S NGHIP.

Chng 2: THC TRNG CÔNG TÁC K TOÁN TI I HC
QUC GIA TP.HCM
Chng 3: MT S GII PHÁP HOÀN THIN T CHC CÔNG
TÁC K TOÁN TI I HC QUC GIA TP.HCM.
4
CHNG I: MT S VN  LÝ LUN V K TOÁN HÀNH CHÍNH
S NGHIP
1.1 Mt s vn đ chung v đn v hành chính s nghip (HCSN)
1.1.1 Khái nim đn v hành chính s nghip và đc đim hot đng ca đn v
hành chính s nghip
n v hành chính s nghip là nhng đn v hot đng ch yu t ngun kinh
phí ngân sách cp đ thc hin các chc nng qun lý nhà nc (c quan hành
chính nhà nc các cp…), cung cp các dch v công cho xã hi (đn v thuc s
nghip giáo dc, y t, vn hóa thông tin, th dc th thao…). Do kinh phí hat đng
ca các đn v này có ngun t ngân sách cp nên đn v hành chính còn đc gi
là đn v d toán hay đn v th hng ngân sách.
c đim ca đn v hành chính s nghip:
- n v hành chính s nghip có kinh phí hot đng ch yu theo d toán
đc cp có thm quyn giao và đc ngân sách nhà nc cp toàn b hoc mt
phn d toán đc duyt.
- n v phi lp d toán thu chi hàng nm theo các đnh mc, tiêu chun do
nhà nc quy đnh.
- n v s nghip, t chc có s dng ngân sách nhà nc t chc b máy k
toán theo các cp d toán, nh sau:
1. n v d toán cp I: là đn v trc tip nhn d toán ngân sách nm
do các cp chính quyn giao, phân b d toán ngân sách cho đn v
cp di; có trách nhim v vic t chc, thc hin qun lý kinh phí
ca cp mình và ca các đn v trc thuc.
2. n v d toán cp II: là đn v trc thuc đn v d toán cp I và là
đn v có nhim v nhn d toán ngân sách ca đn v d toán cp I

và phân b d toán ngân sách cho đn v d toán cp III; có trách
nhim t chc, thc hin qun lý kinh phí ca cp mình và ca các
đn v trc thuc.
5
3. n v d toán cp III: là đn v d toán trc tip s dng kinh phí
nhn d toán ngân sách ca đn v d toán cp II hoc cp I (nu
không có cp II) có trách nhim t chc, thc hin qun lý kinh phí
ca mình và đn v d toán cp di (nu có).
1.1.2 Phân loi đn v hành chính s nghip
Da vào chc nng, đn v hành chính s nghip đc chia làm bn loi:
- n v hành chính nhà nc: là các c quan qun lý nhà nc t cp Trung
ng đn đa phng, thc hin các chc nng qun lý nhà nc nhm n đnh, duy
trì b máy qun lý nhà nc các cp, đm bo n đnh chính tr xã hi và an ninh
quc phòng.
- n v s nghip: là nhng t chc đc thành lp đ thc hin các hot
đng s nghip thuc lnh vc giáo dc, y t, vn hóa,… mà nhng hot đng này
nhm duy trì và đm bo s hot đng bình thng, liên tc ca xã hi, mang tính
cht phc v là ch yu. Nhng đn v s nghip trong quá trình hot đng s
nghip đc phép thu phí đ bù đp mt phn hay toàn b chi phí hot đng đc
gi là đn v s nghip có thu. Nhng đn v s nghip đc các c quan nhà nc
có thm quyn thành lp và đc nhà nc cho phép thu các loi phí (nh: l phí,
hc phí, vin phí,…) đ bù đp mt phn hay toàn b chi phí hot đng thng
xuyên ca đn v, đc gi là đn v s nghip công lp có thu.
- Các t chc đoàn th xã hi: là nhng t chc, hip hi phc v li ích cho
cng đng nh Mt trn T quc Vit Nam, Liên đoàn Lao đng Vit Nam, oàn
Thanh niên Cng sn H Chí Minh, Hi Cu Chin binh, Hi Nông dân Vit
Nam,… đc h tr ngân sách mt phn kinh phí đ hot đng.
- Các c quan an ninh quc phòng: là nhng c quan nhà nc hot đng
trong lnh vc an ninh quc phòng nh các đn v b đi, công an…
6

1.1.3 c trng và phân loi đn v s nghip công lp
n v s nghip công lp là nhng đn v trc thuc c quan hành chính
nhà nc, do c quan hành chính nhà nc có thm quyn thành lp, thc hin hot
đng s nghip.
1.1.3.1 c trng ca đn v s nghip công lp :
Do các c quan nhà nc có thm quyn thành lp mà trong đó ch yu do c
quan hành chính nhà nc thành lp.
Trong quá trình hot đng nhà nc cho phép thu các loi phí đ bù đp mt
phn hay toàn b chi phí hot đng, tng thu nhp cho cán b, công chc và b
sung chi phí hot đng thng xuyên ca đn v.
Có t cách pháp nhân, có con du và tài khon riêng, có ngha là đn v s
nghip có thu hi đ bn yu t: đc c quan nhà nc có thm quyn thành lp,
cho phép thành lp, đng ký hoc công nhn; có c cu t chc cht ch; có tài sn
đc lp vi các t chc, cá nhân khác và t chu trách nhim bng các tài sn đó;
tham gia các quan h pháp lut mt cách đc lp.
Thc hin hot đng s nghip là cung cp dch v công cho xã hi không nhm
mc đích li nhun. Dch v công có các đc trng c bn sau:
- ó nhng hot đng phc v cho li ích chung thit yu, các quyn và ngha
v c bn ca các t chc và công dân.
- Do Nhà nc chu trách nhim trc xã hi (trc tip cung ng hoc y
nhim vic cung ng). Ngay c khi nhà nc chuyn giao dch v này cho t nhân
cung ng thì Nhà nc vn có vai trò điu tit đc bit nhm bo đm s công bng
trong phân phi các dch v này, khc phc các khim khuyt ca th trng.
- Là các hot đng có tính cht phc v trc tip, đáp ng nhu cu, quyn li
hay ngha v c th và trc tip ca các t chc và công dân.
- Mc tiêu nhm bo đm tính công bng và hiu qu trong cung ng dch v.
1.1.3.2 Phân loi đn v s nghip công lp
Cn c tng lnh vc hot đng s nghip c th, đn v s nghip bao gm:
7
- n v s nghip giáo dc, đào to

- n v s nghip y t
- n v s nghip vn hóa, thông tin
- n v s nghip phát thanh, truyn hình
- n v s nghip dân s – tr em, k hoch hóa gia đình
- n v s nghip th dc, th thao
- n v s nghip khoa hc, công ngh, môi trng
- n v s nghip kinh t khác.
Cn c vào v trí, đn v s nghip gm:
- n v s nghip có thu  Trung ng nh ài ting nói Vit Nam, các bnh
vin, trng hc do các b, ngành, c quan Trung ng qun lý…
- n v s nghip có thu  đa phng nh đài phát thanh truyn hình  các
đa phng, các bnh vin, trng hc do đa phng qun lý,…
Cn c vào kh nng thu phí, các đn v s nghip đc phân loi nh sau:
- n v có ngun thu s nghip t bo đm toàn b chi phí hot đng thng
xuyên (gi tt là đn v s nghip t bo đm chi phí hot đng).
- n v có ngun thu s nghip t bo đm mt phn chi phí hot đng
thng xuyên, phn còn li do ngân sách cp (gi tt là đn v s nghip t bo
đm mt phn chi phí hot đng).
- n v có ngun thu s nghip thp, đn v không có ngun thu, kinh phí
thung xuyên do ngân sách nhà nc bo đm toàn b (gi tt là đn v s nghip
do ngân sách nhà nc đm bo toàn b chi phí hot đng).
1.2 Qun lý tài chính trong đn v hành chính s nghip
1.2.1 Các khon thu chi
1.2.1.1 Các ni dung thu:
à Kinh phí do ngân sách nhà nc cp, gm:
- Kinh phí đm bo hot đng thc hin chc nng nhim v (kinh phí thng
xuyên, kinh phí thc hin ch đ t ch), đc c quan qun lý cp trên trc tip
giao, trong phm vi d toán đc cp thm quyn giao;
8
- Kinh phí thc hin các nhim v khoa hc và công ngh (đi vi các đn v

không phi là t chc khoa hc và công ngh);
- Kinh phí thc hin các chng trình đào to bi dng cán b, công nhân
viên chc;
- Kinh phí thc hin các chng trình mc tiêu quc gia;
- Kinh phí thc hin các nhim v do c quan nhà nc có thm quyn đt
hàng;
- Kinh phí thc hin nhim v đt xut đc cp có thm quyn giao;
- Kinh phí thc hin chính sách tinh gim biên ch theo ch đ quy đnh do
nhà nc quy đnh (nu có);
- Vn đu t xây dng c bn, kinh phí mua sm trang thit b, sa cha ln
tài sn c đnh phc v hot đng theo d án đc cp có thm quyn phê duyt
trong phm vi d toán đc giao hàng nm;
- Vn đi ng thc hin các d án có ngun vn nc ngoài đc cp có thm
quyn phê duyt;
- Kinh phí khác.
à Ngun thu s nghip, gm:
- Phn đc đ li t s thu phí, l phí cho đn v s dng theo quy đnh ca
nhà nc;
- Thu t hot đng dch v phù hp vi lnh vc chuyên môn và kh nng ca
đn v, c th nh đi vi s nghip Giáo dc và ào to: thu t hp đng đào to
vi các t chc trong và ngoài nc; thu t các hot đng sn xut, tiêu th sn
phm thc hành thc tp, sn phm thí nghim; thu t hot đng dch v khoa hc
và công ngh và các khon thu khác theo quy đnh ca pháp lut;
- Thu khác;
- Lãi đc chia t các hot đng liên doanh, liên kt, lãi tin gi ngân hàng t
các hot đng dch v;
- Ngun vn vin tr, quà biu, tng, cho theo quy đnh ca pháp lut;
9
- Ngun khác, gm: ngun vn vay ca các t chc tín dng và vn huy đng
ca cán b, viên chc trong đn v; ngun vn tham gia liên doanh, liên kt ca các

t chc, cá nhân trong và ngoài nc theo quy đnh ca pháp lut.
1.2.1.2 Các ni dung chi:
à Chi thng xuyên, gm:
Chi hot đng theo chc nng, nhim v cp có thm quyn giao, gm: tin
lng; tin công; các khon ph cp lng; các khon trích np bo him xã hi,
bo him y t, kinh phí công đoàn theo quy đnh hin hành; dch v công cng; vn
phòng phm; các khon chi nghip v; sa cha thng xuyên tài sn c đnh và
các khon chi khác theo ch đ quy đnh.
Chi hot đng phc v cho công tác thu phí, l phí bao gm: tin lng; tin
công; các khon ph cp lng; các khon trích np bo him xã hi, bo him y t,
kinh phí công đoàn theo quy đnh hin hành cho s lao đng trc tip phc v công
tác thu phí và l phí; các khon chi nghip v chuyên môn; sa cha thng xuyên
tài sn c đnh và các khon chi khác theo ch đ quy đnh phc v cho công tác thu
phí và l phí.
Chi cho các hot đng dch v bao gm: tin lng; tin công; các khon ph
cp lng; các khon trích np bo him xã hi, bo him y t, kinh phí công đoàn
theo quy đnh hin hành; nguyên, nhiên, vt liu, lao v mua ngoài; khu hao tài sn
c đnh; sa cha tài sn c đnh; chi tr lãi tin vay, lãi tin huy đng theo hình
thc vay ca cán b, viên chc; chi các khon thu phi np theo quy đnh ca pháp
lut và các khon chi khác.
à Chi không thng xuyên, gm:
- Chi thc hin các nhim v khoa hc và công ngh;
- Chi thc hin chng trình đào to bi dng cán b, viên chc;
- Chi thc hin chng trình mc tiêu, quc gia;
- Chi thc hin các nhim v do nhà nc đt hàng theo giá hoc khung giá do
nhà nc quy đnh;
- Chi vn đi ng thc hin các d án có ngun vn nc ngoài theo quy đnh;
10
- Chi thc hin nhim v đt xut đc cp có thm quyn giao;
- Chi thc hin tinh gim biên ch theo ch đ quy đnh do nhà nc quy đnh;

- Chi đu t xây dng c bn, kinh phí mua sm trang thit b, sa cha ln tài
sn c đnh thc hin các d án đc cp có thm quyn phê duyt;
- Chi thc hin các d án t ngun vn vin tr nc ngoài;
- Các khon chi khác theo quy đnh.
1.2.2 Nguyên tc và phng pháp qun lý tài chính
Qun lý ngun kinh phí thng xuyên do ngân sách cp cho các đn v d toán
theo h thng đnh mc chi tiêu. nh mc chi tiêu có hai loi: đnh mc chi tng
hp và đnh mc chi theo tng mc lc ngân sách. Qun lý và cp phát ngun kinh
phí hot đng cho các đn v phi theo d toán nm đã đc duyt. D toán thông
báo cho nhóm mc chi nào phi thc hin cho nhóm mc chi đó. Trong trng hp
cn điu chnh d toán thì phi đc c quan thm quyn cho phép nhng không
đc làm thay đi tng mc d toán do cp thm quyn phê duyt. Trong trng
hp có bin đng khách quan trong quá trình chp hành d toán làm thay đi d
toán s đc ngân sách nhà nc b sung theo th tc quy đnh ca Lut ngân sách
nhà nc đ đm bo cho các đn v hành chính s nghip hoàn thành tt các nhim
v đc giao. Qun lý kinh phí hot đng ca tng đn v do đn v t đm nhim
và ngi chu trách nhim đu tiên là th trng đn v.
Có bn phng pháp qun lý tài chính đi vi đn v hành chính s nghip có
nhn kinh phí t ngân sách :
- Phng pháp thu đ chi đ: Phng pháp này áp dng cho đn v HCSN có
ngun thu không đáng k. Do vy, mi khon chi tiêu ca đn v đc ngân sách
cp toàn b và mi ngun thu phát sinh phi np vào ngân sách theo quy đnh.
- Phng pháp thu chi chênh lch: Phng pháp áp dng cho đn v hành chính
s nghip có ngun thu phát sinh thng xuyên, ln và n đnh. Các đn v này
đc gi li các khon thu ca đn v đ chi tiêu theo d toán, ngân sách nhà nc
ch bo đm phn chênh lch thiu.
11
- Phng pháp qun lý theo đnh mc: Phng pháp này không tùy thuc vào
đc thù ca đn v hành chính s nghip mà xut phát t mc đích tng cng qun
lý chi ngân sách  các đn v d toán. Khi lp d toán, tng mc chi hoc nhóm

mc chi phi có đnh mc (ví d nh cc đin thoi, công tác phí,…) hay s dng
đnh mc tng hp đ xây dng d toán (ví d nh đnh mc chi cho mi ging
bnh, đnh mc chi trên mt sinh viên…)
- Phng pháp khoán trn gói: ây là phng pháp mi đa áp dng t nm
2001 đn nay đ áp dng cho đn v hành chính s nghip trên c s đ cao quyn
s dng kinh phí ca đn v th hng ngân sách đ nâng cao hiu qu chi thng
xuyên, phù hp vi vic đi mi c ch qun lý tài chính đi vi khu vc công giai
đon 2001-2010. Phng pháp này đc c th hóa qua c ch khoán biên ch và
kinh phí qun lý hành chính đi vi c quan hành chính nhà nc và c ch t ch
tài chính đi vi đn v s nghip có thu.
1.3 c đim k toán và ni dung t chc k toán đn v hành chính s nghip
1.3.1 c đim k toán đn v hành chính s nghip
Vì các đn v hành chính s nghip va là nhng đn v có s dng ngân sách
va là nhng đn v có cung cp dch v nên đi tng k toán gm:
- Tin và các khon tng đng tin;
- Vt t và tài sn c đnh;
- Ngun kinh phí, qu;
- Các khon thanh toán trong và ngoài đn v k toán;
- Thu, chi và x lý chênh lch thu chi hot đng;
- u t tài chính, tín dng nhà nc;
- N phi tr;
- Các khon doanh thu dch v, chi phí dch v;
- Thu và các khon np ngân sách nhà nc;
- Kt qu và phân chia kt qu hot đng dch v;
- Các tài sn khác có liên quan đn đn v k toán.
Các đn v hành chính s nghip phi tuân theo các nguyên tc k toán nh sau:
12
- Giá tr ca tài sn đc tính theo giá gc, bao gm chi phí mua, bc xp, vn
chuyn, lp ráp, ch bin và các chi phí liên quan trc tip khác đn khi đa tài sn
vào trng thái sn sàng s dng. n v k toán không đc t điu chnh li giá tr

tài sn đã ghi s k toán, tr trng hp pháp lut có quy đnh khác.
- Các quy đnh và phng pháp k toán đã chn phi áp dng nht quán trong
k k toán nm; trng hp có s thay đi v các quy đnh và phng pháp k toán
đã chn thì đn v k toán phi gii trình trong báo cáo tài chính.
- n v k toán phi thu thp, phn ánh khách quan, đy đ, đúng thc t và
đúng k k toán mà nghip v kinh t, tài chính phát sinh.
- Thông tin, s liu trong báo cáo tài chính nm ca đn v k toán phi đc
công khai theo quy đnh ca iu 32 Lut K toán.
- n v k toán phi s dng phng pháp đánh giá tài sn và phân b các
khon thu, chi mt cách thn trng, không đc làm sai lch kt qu hot đng kinh
t, tài chính ca đn v k toán.
- Thc hin k toán theo mc lc ngân sách nhà nc.
Các đn v s nghip t chc b máy k toán theo các cp d toán nh sau:
- n v k toán cp I
- n v k toán cp II
- n v k toán cp III
- Trng hp đn v k toán cp III cn t chc b phn k toán trc thuc thì
vic t chc b phn k toán trc thuc do ngi đi din theo pháp lut ca đn v
k toán cp trên đn v k toán cp III quyt đnh.
1.3.2 Ni dung t chc k toán đn v hành chính s nghip
13.2.1 Chng t và nhng quy đnh chung
Chng t k toán áp dng cho các đn v hành chính s nghip phi thc hin
theo đúng ni dung, phng pháp lp, ký chng t theo quy đnh ca Lut K toán
s 03/2003/QH11 ngày 17/06/2003 và Ngh đnh s 128/2004/N-CP ngày
31/05/2004 quy đnh chi tit và hng dn thi hành mt s điu ca Lut K toán áp
13
dng trong lnh vc k toán nhà nc và quyt đnh s 19/2006/Q-BTC ngày
30/03/2006 v vic ban hành Ch đ k toán hành chính s nghip, bao gm:
- H thng biu mu chng t k toán gm: chng t k toán chung cho các
đn v hành chính s nghip ( có 4 ch tiêu là: lao đng tin lng, vt t, tin t và

tài sn c đnh) và chng t k toán ban hành theo các vn bn pháp lut khác.
Trong quá trình thc hin, các đn v không đc sa đi biu mu chng t thuc
loi bt buc. Mu chng t in sn phi đc bo qun cn thn, không đc đ h
hng, mc nát. Séc và giy t có giá phi đc qun lý nh tin.
- Khi lp chng t k toán: ch lp mt ln cho mt nghip v kinh t, tài
chính phát sinh, ni dung chng t phi rõ ràng, trung thc, ch vit trên chng t
phi rõ ràng, không ty xóa, không vit tt, s tin vit bng ch phi khp, đúng
vi s tin vit bng s, chng t k toán phi đc lp đ s liên theo quy đnh.
Các chng t k toán dùng làm cn c trc tip ghi s k toán phi có đnh khon
k toán. Các chng t k toán đc lp bng máy vi tính phi đm bo ni dung
quy đnh và tính pháp lý cho chng t k toán .
- Các chng t k toán phi có đ ch ký theo chc danh quy đnh trên chng
t mi có giá tr thc hin. Riêng chng t đin t phi có ch ký đin t theo quy
đnh ca pháp lut. Các đn v hành chính s nghip phi m s đng ký mu ch
ký ca th qu, th kho, các nhân viên k toán, k toán trng (và ngi đc y
quyn), Th trng đn v (và ngi đc y quyn). Vic phân cp ký trên chng
t k toán do Th trng đn v quy đnh phù hp vi lut pháp, yêu cu qun lý,
đm bo kim soát cht ch, an toàn tài sn.
- Tt c chng t k toán do đn v lp hoc t bên ngoài chuyn đn đu phi
tp trung vào b phn k toán đn v. B phn k toán phi kim tra toàn b chng
t k toán đó và ch sau kim tra, xác minh tính pháp lý ca chng t thì mi dùng
nhng chng t đó đ ghi s k toán. i vi nhng chng t k toán lp không
đúng th tc, ni dung và ch s không rõ ràng thì ngi chu trách nhim kim tra
hoc ghi s phi tr li yêu cu làm thêm th tc và điu chnh sau đó mi làm cn
c ghi s k toán.
14
- Các chng t k toán ghi bng ting nc ngoài, khi s dng đ ghi s k
toán  Vit Nam phi đc dch ra ting Vit. Ngi dch phi ký, ghi rõ h tên và
chu trách nhim v ni dung dch ra ring Vit. Bn chng t dch ra ting Vit
phi đính kèm vi bn chính bng ting nc ngoài.

- Các đn v hành chính s nghip có s dng chng t đin t cho hot đng
tài chính và ghi s k toán thi phi tuân th theo quy đnh ca các vn bn pháp lut
v chng t đin t.
1.3.2.2 H thng tài khon k toán theo quyt đnh s 19/2006/Q-BTC
H thng tài khon k toán hành chính s nghip gm các tài khon trong Bng
Cân đi tài khon và các tài khon ngoài Bng Cân đi tài khon. Các tài khon
trong Bng Cân đi tài khon phn ánh toàn b các nghip v kinh t, tài chính phát
sinh theo các đi tng k toán gm tài sn, ngun hình thành tài sn và quy trình
s dng tài sn ti đn v hành chính s nghip. Nguyên tc ghi s các tài khon
trong Bng Cân đi tài khon đc thc hin theo phng pháp “ghi kép" ngha là
khi ghi vào bên N ca mt tài khon thì đng thi phi ghi vào bên Có ca mt
hoc nhiu tài khon khác hoc ngc li.
Các tài khon ngoài Bng Cân đi tài khon phn ánh nhng tài sn hin có 
đn v nhng không thuc quyn s hu ca đn v (nh tài sn thuê ngoài, nhn
gi h, nhn gia công, tm gi ), nhng ch tiêu kinh t đã phn nh  các tài
khon trong Bng Cân đi tài khon nhng cn theo dõi đ phc v cho yêu cu
qun lý nh: giá tr công c, dng c lâu bn đang s dng, nguyên t các loi, d
toán chi hot đng đc giao Nguyên tc ghi s các tài khon ngoài Bng Cân đi
tài khon đc thc hin theo phng pháp “ghi đn" ngha là khi ghi vào mt bên
ca mt tài khon thì không phi ghi đi ng vi bên nào ca các tài khon khác.
H thng tài khon k toán do B Tài chính quy đnh áp dng cho các đn v
hành chính s nghip bao gm by loi tài khon, t loi 1 đn loi 6 là các tài
khon trong Bng cân đi tài khon và loi 0 là các tài khon ngoài Bng cân đi tài
khon:
15
- Tài khon cp 1 gm 3 ch s thp phân, trong đó ch s đu tiên
phn ánh loi tài khon.
- Tài khon cp 2 gm 4 ch s thp phân, trong đó 3 ch s đu th
hin tài khon cp 1, ch s th t th hin tài khon cp 2.
- Tài khon cp 3 gm 5 ch s thp phân, trong đó 3 ch s đu th

hin tài khon cp 1, ch s th t th hin tài khon cp 2, ch s th nm th hin
tài khon cp 3.
- Tài khon ngoài Bng cân đi tài khon đc đánh s t 001 đn 009.
Các đn v hành chính s nghip phi cn c vào H thng tài khon k toán
ban hành ti Quyt đnh này đ la chn h thng tài khon k toán áp dng cho
đn v. n v đc b sung thêm các Tài khon cp 2, cp 3, cp 4 (tr các tài
khon k toán mà B Tài chính đã quy đnh trong h thng tài khon k toán) đ
phc v yêu cu qun lý ca đn v. Nu các đn v cn m thêm Tài khon cp 1
ngoài các Tài khon đã có hoc cn sa đi, b sung Tài khon cp 2 hoc cp 3
trong H thng Tài khon k toán do B Tài chính quy đnh thì phi đc B Tài
chính chp thun bng vn bn trc khi thc hin.
Các đn v hành chính s nghip khi hch toán k toán các loi tài khon thì
phi tôn trng quy đnh, kt cu và phng pháp ghi chép tài khon k toán đc
ban hành trong quyt đnh s 19/2006/Q-BTC.
1.3.2.3 H thng s k toán và hình thc k toán
Các đn v hành chính s nghip đu phi m s k toán, ghi s, khóa s, sa
cha s k toán, qun lý, bo qun, lu tr s k toán theo đúng quy đnh ca Lut
K toán, Ngh đnh s 128/2004/N-CP và quyt đnh s 19/2006/Q-BTC. i
vi các đn v k toán cp I và cp II ngoài vic m s k toán theo dõi tài sn và s
dng kinh phí trc tip ca cp mình còn phi m s k toán theo dõi vic phân b
d toán, tng hp vic s dng kinh phí và quyt toán kinh phí ca các đn v trc
thuc (đn v k toán cp II và cp III) đ tng hp báo cáo tài chính v tình hình s
16
dng kinh phí và quyt toán vi c quan qun lý cp trên và c quan tài chính đng
cp.
Mi đn v k toán ch có mt h thng s k toán cho mt k k toán nm. i
vi đn v tip nhn kinh phí vin tr ca các t chc, cá nhân nc ngoài, theo yêu
cu ca nhà tài tr, thì đn v nhn vin tr phi m thêm s k toán chi tit theo
dõi quá trình tip nhn và s dng ngun kinh phí vin tr đ làm c s lp báo cáo
tài chính theo yêu cu ca nhà tài tr. S k toán gm: s k toán tng hp và s k

toán chi tit.
Tùy theo hình thc k toán đn v áp dng, đn v phi m đy đ các s k
toán tng hp, s k toán chi tit và thc hin đy đ, đúng các quy đnh ca hình
thc k toán v ni dung, trình t và phng pháp ghi chép đi vi tng mu s k
toán. Nhà nc quy đnh bt buc v mu s, ni dung và phng pháp ghi chép
đi vi các loi s tng hp (S Cái, S Nht ký) quy đnh mang tính hng dn
đi vi các loi s k toán chi tit, th k toán chi tit.
Cn c vào quy mô, đc đim hot đng và yêu cu qun lý, trình đ nghip v
ca đi ng k toán, điu kin trang thit b, đn v la chn hình thc k toán phù
hp đ đáp ng nhim v và yêu cu qun lý k toán. n v k toán đc phép la
chn mt trong bn hình thc s k toán sau và nht thit phi tuân th mi nguyên
tc c bn quy đnh cho hình thc s k toán đã la chn v: loi s, s lng kt
cu các loi s, mi quan h gia các loi s, trình t và k thut ghi chép các loi
s k toán:
- Hình thc k toán Nht ký chung
- Hình thc k toán Nht ký – S cái
- Hình thc k toán Chng t ghi s
- Hình thc k toán trên máy vi tính
1.3.2.4 H thng báo cáo tài chính và báo cáo quyt toán ngân sách
Báo cáo tài chính, báo cáo quyt toán ngân sách dùng đ tng hp tình hình v
tài sn, tip nhn và s dng kinh phí ngân sách ca nhà nc; tình hình thu, chi và
17
kt qu hot đng ca đn v hành chính s nghip trong k k toán, cung cp thông
tin kinh t, tài chính ch yu cho vic đánh giá tình hình và thc trng ca đn v, là
cn c quan trng giúp c quan nhà nc, lãnh đo đn v kim tra, giám sát điu
hành hot đng ca đn v.
Các đn v hành chính s nghip t chc b máy k toán theo quy đnh ti iu
48 Ngh đnh 128/2004/N-CP có trách nhim lp, np báo cáo tài chính và duyt
báo cáo quyt toán ngân sách nh sau:
- Các đn v k toán cp di phi lp, np báo cáo tài chính quý, nm và

np báo cáo quyt toán cho đn v k toán cp trên, c quan Tài chính và c quan
Thng kê đng cp, Kho bc Nhà nc ni đn v giao dch đ phi hp kim tra,
đi chiu, điu chnh s liu k toán liên quan đn thu, chi ngân sách nhà nc và
hot đng nghip v chuyên môn ca đn v. Các đn v k toán cp trên có trách
nhim kim tra, xét duyt báo cáo quyt toán cho đn v k toán cp di và lp báo
cáo tài chính tng hp t các báo cáo tài chính nm ca các đn v k toán cp di
và các đn v k toán trc thuc.
- Báo cáo tài chính, báo cáo quyt toán ngân sách phi lp đúng theo mu
biu quy đnh (theo mu trong quyt đnh s 19/2006/Q-BTC), lp và np đúng
thi hn ti ni nhn báo cáo. H thng ch tiêu báo cáo tài chính, báo cáo quyt
toán ngân sách phi phù hp và thng nht vi ch tiêu d toán nm tài chính và
Mc lc ngân sách nhà nc, đm bo có th so sánh đc gia s thc hin vi s
d toán và gia các k k toán vi nhau.
- Phng pháp tng hp s liu và lp các ch tiêu trong báo cáo tài chính,
báo cáo quyt toán ngân sách phi đc thc hin thng nht  các đn v hành
chính s nghip, to điu kin cho vic tng hp, phân tích, kim tra, đánh giá tình
hình thc hin d toán ngân sách nhà nc ca cp trên và các c quan qun lý nhà
nc. S liu trên báo cáo tài chính, báo cáo quyt toán ngân sách phi chính xác,
trung thc, khách quan và phi đc tng hp t các s liu ca s k toán
1.3.2.5 T chc b máy
18
Do đc đim ca đn v hành chính s nghip đc qun lý theo ngành dc,
công tác t chc b máy k toán cng thc hin theo các cp d toán gm b máy
k toán ti đn v d toán cp I, b máy k toán ti đn v d toán cp II, b máy k
toán ti đn v d toán cp III. B máy k toán ti các đn v cùng ngành này đc
lp vi nhau.
Cn c vào đc đim t chc và quy mô hot đng ca đn v, vào tình hình
phân cp qun lý, khi lng tính cht và mc đ phc tp ca các nghip v kinh
t, tài chính cng nh yêu cu, trình đ ca các b qun lý, cán b k toán, vic t
chc b máy k toán s chn trong nhng hình thc k toán sau đ thc hin:

- Mô hình t chc b máy k toán tp trung
- Mô hình t chc b máy k toán phân tán
- Mô hình t chc b máy k toán va tp trung va phân tán
Vic chn và t chc b máy k toán phi đáp ng đc yêu cu sau:
- m bo thc hin tng hp, thng nht và tp trung công tác k toán, thông tin
tài chính ca đn v.
- Phi hp lý, tinh gn, chuyên môn hóa và hoàn thành tt nhim v k toán đn v
1.3.2.6 Kim tra và phân tích hot đng
 các đn v hành chính s nghip cn kim tra và phân tích báo cáo tài chính
nh sau:
- ánh giá tng quan v vn (tài sn) trong đó kt lun c th v tình trng ca tài
sn, v công tác đu t xây dng, mua sm cng nh tình trng công n ca đn v.
Qua đó đánh giá mi quan h gia tài sn và ngun kinh phí hình thành tài sn.
- ánh giá s b thc trng các ngun vn, ngun kinh phí cn xem xét t trng
mi loi ngun vn trong tng s ngun vn, ngun kinh phí đ xác đnh trng tâm
qun lý các khon thu. So sánh đi chiu s thu thc t vi d toán thu đã xây dng,
cng nh so sánh vi s thc thu ca ngun đó  k trc đ xác đnh nguyên nhân
nh hng và d kin bin pháp khai thác tt ngun thu cho đn v.
- ánh giá tình hình qun lý s dng kinh phí ngân sách nhà nc theo d toán và
các nhóm mc chi, phân tích tác đng ca đnh mc chi lên tng th chi phí gn vi
19
đánh giá tình hình thc hin tit kim chi phí nói chung và thu nhp cho công nhân
viên đn v t đó đánh giá tng th kt qu hoàn thành nhim v ca đn v và lp
d toán chi nm sau.
- ánh giá gia chi hot đng và ngun kinh phí hot đng xem có tng thích vi
nhau không, xem xét các khon chênh lch thu chi theo tng ngun kinh phí đ
phân tích đánh giá kt qu ca k này so vi k trc. T kt qu s liu chênh lch
thu chi nhn xét chung v kt qu tài chính ca các hot đng s nghip, xác đnh
trng tâm qun lý cng nh s nh hng ca các nhân t đn kt qu tài chính ca
loi hot đng đó.