Tải bản đầy đủ (.pdf) (113 trang)

Phát hành trái phiếu chính quyền địa phương để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng tại Tiền Giang

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.77 MB, 113 trang )


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




LUN VN THC S KINH T





P
P
H
H
Á
Á
T
T


H
H
À
À
N
N
H
H






T
T
R
R
Á
Á
I
I


P
P
H
H
I
I


U
U


C
C
H
H

Í
Í
N
N
H
H


Q
Q
U
U
Y
Y


N
N






A
A


P
P

H
H




N
N
G
G












U
U


T
T





P
P
H
H
Á
Á
T
T


T
T
R
R
I
I


N
N


C
C





S
S




H
H




T
T


N
N
G
G




T
T


I
I



T
T
I
I


N
N


G
G
I
I
A
A
N
N
G
G





NGI THC HIN: NGUYN HI H
NGI HDKH: PGS.TS NGUYN NGC NH




TP.H Chí Minh – Nm 2009


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
||||| ( }}}}}

LUN VN THC S KINH T


PHÁT HÀNH
TRÁI PHIU CHÍNH QUYN A PHNG
 U T PHÁT TRIN S S H TNG
TI TIN GIANG


Chuyên Ngành: Kinh t tài chính - Ngân Hàng
Mã s: 60.31.12


NGI THC HIN: NGUYN HI H

NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS NGUYN NGC NH




TP.H Chí Minh – Nm 2009









LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn “PHÁT HÀNH TRÁI PHIU CHÍNH QUYN
A PHNG  U T PHÁT TRIN C S H TNG TI TIN
GIANG” là công trình nghiên cu ca bn thân, đc đúc kt t quá trình hc tp
và nghiên cu thc tin trong thi gian qua, di s hng dn ca Thy PGS. TS
Nguyn Ngc nh.

Tác gi lun vn
Nguyn Hi H


MC LC
Trang ph bìa……………………………………………………Trang
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc ch vit tt
Danh mc bng, biu
Danh mc hình v, đ th
M đu

CHNG 1:

LÝ LUN TNG QUAN
V TRÁI PHIU CHÍNH QUYN A PHNG
1.1.Khái nim và đc đim trái phiu…………………………………………….…1
1.1.1 Khái nim trái phiu……………………………………………….… 1
1.1.2 c trng trái phiu……………………………………………………1
1.1.2.1 Mnh giá…………………………………………………….……….1
1.1.2.2 Ngày đáo hn……………………………………………………… 1
1.1.2.3 Lãi sut trái phiu……………………………………………………1
1.1.2.4 Giá mua trái phiu……………………………………… …………2
1.1.3 c đim trái phiu…………………………………………………….2
1.1.4 Phân loi trái phiu………………………………………… ……… 3
1.1.4.1 Phân loi theo tiêu thc ngi phát hành………………………… 3
1.1.4.2 Phân loi theo tính cht chuyn nhng…………………………… 4
1.1.4.3 Theo lãi sut………………………………………………… …… 5
1.2. Trái phiu chính quyn đa phng và s cn thit phát hành trái phiu chính
quyn đa phng trong đu t phát trin c s h tng……………………… ….5
1.2.1 Trái phiu chính quyn đa phng……………………………….… 5
1.2.1.1 Khái nim…………………………………………………….…… 5

1.2.1.2 Các loi trái phiu chính quyn đa phng…………………………5
1.2.1.3 Nhng đc đim ch yu ca trái phiu chính quyn đa
phng………………………………………………………………….………….9
1.2.2 S cn thit ca trái phiu chính quyn đa phng trong đu t phát
trin c s h tng…………………………………………………………………10
1.2.2.1 i vi chính quyn đa phng………………………………… 10
1.2.2.2 i vi chính quyn Trung ng…………………………….…….11
1.3 Kinh nghim huy đng vn cho phát trin c s h tng ca thành ph H Chí
Minh và mt s nc
1.3.1 Bài hc kinh nghim v phát hành ca thành ph H Chí Minh… 11
1.3.2 Bài hc kinh nghim v phát hành ca mt s nc………… … 14

Kt lun chng 1………………………………………………… ……16
CHNG 2:
THC TRNG TH TRNG TRÁI PHIU
VÀ THU HÚT VN U T CHO PHÁT TRIN
C S H TNG TI TIN GIANG
2.1. Th trng trái phiu ti Vit Nam…………………………………… ….17
2.1.1 Thc trng ca th trng trái phiu Chính ph……………….…17
2.1.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca th trng trái phiu Chính
ph…………………………………………………………………………… 17
2.1.1.2 Nhng kt qu, hn ch và nguyên nhân gây nên hn ch trong s
phát trin ca th trng TPCP ti Vit Nam………………………………
2.1.2 Th trng trái phiu doanh nghip………………………… ……25
2.1.3 Th trng trái phiu chính quyn đa phng ……………………26
2.1.3.1 Khái lc v s hình thành th trng trái phiu chính quyn đa
phng……………………………………………………………………… …26
2.1.3.2 Thc trng phát hành trái phiu chính quyn đa phng 
VN……………………………………………………………………………….27

2.1.3.3 Phát hành trái phiu chính quyn đa phng  TPHCM 29
2.2 Thc trng đu t c s h tng và phát hành trái phiu chính quyn đa phng
ti Tin Giang…………………………………………………………………… 32
2.2.1 V trí đa lý kinh t - chính tr ca tnh……………………… …… 32
2.2.2 Thc trng đu t c s h tng ti Tin Giang …………………….32
2.2.3 Thu chi ngân sách ca Tin Giang 39
2.2.3.1 Tình hình thu ngân sách 39
2.2.3.2 Tình hình chi ngân sách 41
2.3 Các ngun vn đu t cho phát trin c s h tng 44
2.4 Nhng hn ch trong thu hút vn đu t cho phát trin c s h tng ti Tin
Giang 46
Kt lun chng 2 47

CHNG 3:
GII PHÁP PHÁT HÀNH
TRÁI PHIU CHÍNH QUYN A PHNG
 HUY NG VN U T PHÁT TRIN
C S H TNG TI TIN GIANG

3.1 D báo nhu cu vn đu t phát trin c s h tng cho TG đn nm 2020 49
3.1.1 nh hng phát trin c s h tng ti TG 49
3.1.2 D báo nhu cu vn đu t phát trin c s h tng ti TG 50
3.1.3 S cn thit phi phát hành trái phiu chính quyn đa phng đ huy
đng vn đu t phát trin c s h tng ti Tin Giang 51
3.2 Gii pháp phát hành trái phiu chính quyn đa phng………………….…54
3.2.1 Gii pháp v pháp lý ……………………………………………….54
3.2.1.1 Hoàn thin các vn bn liên quan th trng TP……………….…55
3.2.1.2 Tng cng ngun thu cho đa phng……………………….….56
3.2.1.3 Phân cp v vay n cho chính quyn đa phng……………… 58

3.2.1.4 Công khai hóa thông tin………………………………………….58
3.2.1.5 Ban hành c ch qun lý n đa phng ………………….…….59
3.2.2 Gii pháp k thut phát hành TPCQP ………………….… ……59
3.2.2.1 Phng pháp phát hành…………………………………… ……60
3.2.2.2 c đim phát hành………………………………………………63
3.2.2.3 Quy đnh phát hành……………………………………… … …64
3.2.2.4 Phng án phát hành TPCQP ti Tin Giang…………… … 66
3.2.3 Gii pháp h tr 68
3.2.3.1 Xp hng tín nhim 68
3.2.3.2 To tính thanh khon cho TPCQDP…………………………… 69
3.2.3.3 Tng cng kim soát tài chính công
………………………… 73
3.2.3.4 m bo ngun hoàn tr…………………………….………… 74

Kt lun chng 3……………………………………………………….75
Kt lun

Tài liu tham kho
Ph lc










DANH MC CH VIT TT

ASEAN (Association of South East Asian
Nation) Hip hi các nc ông Nam Á)
BSCL ng bng sông Cu Long
MTN nh mc tín nhim
FDI (Foreign Direct Investment) u t trc tip nc ngoài
KTTPN Kinh t trng đim phía Nam
KBNN Kho bc Nhà nc
NSNN Ngân sách nhà nc
NST Ngân sách Trung ng
NSP Ngân sách đa phng
ODA (Official Development Assistance) H tr phát trin chính thc
SGDCK S giao dch chng khoán
TP.HCM Thành ph H Chí Minh

TG Tin Giang
TPCP Trái phiu chính ph
TPCQP Trái phiu chính quyn đa phng
TPT Trái phiu đô th
TPDN Trái phiu doanh nghip
TTCK Th trng chng khoán
TTGDCK Trung tâm giao dch chng khoán
TTCK Th trng chng khoán
WB (World Bank) Ngân hàng Th gii




DANH MC BIU, HÌNH
BIU
Biu 2.1 Phát hành trái phiu chính quyn đa phng ti TPHCM
Biu 2.2 S lng công trình đã đc xây dng trong các vùng d án
Biu 2.3 C cu mt s ngun thu chính
Biu 2.4 C cu các khon chi ngân sách chính
Biu 2.5 C cu vn đu t phát trin toàn xã hi thi k 1996-2008
Biu 3.1 D báo các ngun vn đu t
Biu 3.2 Quy mô GDP các ngành giai đon 1995-2008 (theo giá hin hành)
Biu 3.3 Quy mô GDP các ngành giai đon 1995-2008 (theo giá so sánh)
Biu 3.4 Nhp đ tng trng GDP giai đon 1995-2008
Biu 3.5 C cu kinh t giai đon 1995 -2008

HÌNH
Hình 2.1 Phát hành TPCP 2001-2008
Hình 2.2 Giá tr giao dch và giá tr niêm yt TPCP
Hình 2.3 Phát hành TPCQP ti Vit Nam

Hình 2.4 C cu ngun thu chính ca Tin Giang giai đon 1996-2000, giai đon
2001-2005 và giai đon 2006-2008
Hình 2.5 Tng chi, chi đu t phát trin, chi thng xuyên ca Tin Giang giai
đon 1996-2000, giai đon 2001-2005 và giai đon 2006-2008
Hình 2.6 C cu chi đu t phát trin, chi thng xuyên ca Tin Giang giai đon
1996-2000, giai đon 2001-2005 và giai đon 2006-2008





LI M U
I. Tính cp thit ca đ tài
TG là tnh va thuc vùng BSCL, va nm trong vùng KTTPN; nm tri
dài trên b Bc Sông Tin. Tin Giang có v trí đa lý kinh t - chính tr khá thun
li, nm trên các trc giao thông- kinh t quan trng nh quc l IA, quc l 50,
quc l 60, quc l 30, đng cao tc TPHCM -Trung Lng (M Tho)-Cn
Th ni TPHCM, vùng ông Nam B vi các tnh BSCL, to cho TG v th ca
mt ca ngõ ca các tnh min Tây v TPHCM và vùng KTTPN. Trong nm
2005 TG đã đc Th tng Chính ph đng ý đa vào Vùng KTTPN và thành
ph M Tho đc công nhn là đô th loi II vi nhiu c hi phát trin mi s m
ra cho tnh.
Tuy có nhiu tim nng kinh t nhng hot đng thu chi ngân sách ca TG
còn mt cân đi và cha bn vng. Thu ngân sách ngày càng tng nhng trong đó
ngun thu chim t trng cao nht hin nay ca ngân sách tnh là thu t hot đng
x s kin thit chim trên 31% tng thu t kinh t đa phng. Bên cnh đó, t l
huy đng GDP vào ngân sách còn nhiu bin đng, th hin s phát trin ca nn
kinh t hiu qu cha cao và cha n đnh, còn da ch yu vào nông nghip. Chi
cho đu t phát trin và chi thng xuyên có tng, nhng do xut phát đim ca
nn kinh t còn thp, nên v qui mô giá tr cha cao và còn mt cân đi ln so vi

nhu cu phát trin kinh t-xã hi, làm hn ch vic thúc đy và thu hút các ngun
vn đu t khác.
Do xut phát đim ca nn kinh t thp, qui mô nn kinh t còn nh bé, c
cu kinh t cha tiên tin, cht lng và hiu qu hot đng ca nn kinh t còn
thp, nng sut lao đng và trình đ công ngh cha cao, sc cnh tranh kém, kh
nng thu hút ngun vn k c trong nc và ngoài nc ca TG còn nhiu hn ch,
tc đ tng trng khá nhng cha n đnh, còn nhiu yu t cha đm bo cho s
phát trin bn vng lâu dài. Quá trình đô th hoá chm, t l dân s đô th thp làm
hn ch s phát trin công - thng - dch v, s chuyn dch c cu kinh t và c
cu lao đng chung ca tnh. Kt cu h tng kinh t -xã hi tuy đã đc quan tâm
đu t và có bc phát trin đáng k, nhng vn còn nhiu hn ch, cha đng b,

cha đáp ng cho mt nn sn xut hàng hoá theo hng công nghip hóa, hin đi
hoá và cha đ sc hp dn vi các nhà đu t trong nc cng nh ngoài nc.
Bám sát các mc tiêu phát trin kinh t - xã hi c nc, ca vùng BSCL
và vùng KTTPN; trit đ khai thác ni lc và to môi trng thun li ti đa đ
thu hút đu t t bên ngoài, phn đu xây dng TG tr thành tnh phát trin trng
đim ca vùng BSCL theo hng công nghip hoá và hin đi hoá, phù hp vi
xu th phát trin chung ca c nc và hi nhp kinh t quc t.  đt đc mc
tiêu này, ngoài vic duy trì các ngun vn đu t truyn thng, TG cn mnh dn
khai thác các ngun vn mi cho đu t phát trin – “Trái phiu chính quyn đa
phng” là mt ngun vn kh thi đy tim nng mà TG cn quan tâm trong thi
gian ti.
Vi áp lc nhu cu vn cho đu t c s h tng ngày càng ln, đòi hi TG
phi xây dng mt chin lc huy đng vn và s dng vn hiu qu, cn mnh
dn trin khai gii pháp huy đng vn thông qua phát hành TPCQP. Vi mc đích
tìm ra và khai thác ngun vn mi cho đu t phát trin ti TG, góp phn đy
nhanh tc đ tng trng kinh t, đm bo an ninh chính tr và trt t an toàn xã
hi, tác gi chn đ tài “Phát hành trái phiu chính quyn đa phng đ đu t
c s h tng ti Tin Giang”.

II. Mc đích nghiên cu
Vn đ trng tâm mà đ tài mun gii quyt là trên c s xem xét thc trng,
phân tích nhng mt thun li, khó khn trên th trng trái phiu nói chung và th
trng TPCQP nói riêng, nhng bài hc kinh nghim v phát hành TPCQP đ
tìm hiu nguyên nhân và đa ra các gii pháp phù hp đ thúc đy phát trin th
trng trái phiu Vit Nam, đc bit là to ra th trng TPCQP ti TG. Thông
qua đó, giúp cho nn kinh t ca TG huy đng đc ngun vn mi, hiu qu, góp
phn vào công cuc phát trin ca tnh nhà.
III. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là vn đ liên quan đn thc trng hot
đng ca th trng trái phiu nói chung và th trng TPCQP nói riêng, nhng
gii pháp nhm phát trin th trng TPCQP  VN và TG.
V không gian: lun vn nghiên cu trên đa bàn c nc.

V thi gian: gii hn nghiên cu ca đ tài là hot đng ca th trng trái
phiu VN t nm 2001 đn nay.
V ni dung: đ tài tp trung nghiên cu c s pháp lý cho s hình thành,
phát trin; tình hình hot đng ca th trng trái phiu và th trng TPCQP 
VN trong thi gian qua. Trên c s đó, đ xut mt s gii pháp phát trin th
trng TPCQP trong thi gian ti.

IV. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp so sánh, đi chiu, thng kê lch s và
phng pháp tng hp s liu da trên nn tng phng pháp lun ca ch ngha
duy vt lch s và duy vt bin chng đ phân tích, đánh giá thc trng v tình hình
hot đng ca th trng trái phiu Vit Nam, th trng TPCQP; vn dng kinh
nghim ca các tnh, thành trong nc làm c s đ xut các gii pháp phù hp,
nhm thúc đy th trng TPCQP vn hành và phát trin ti TG.
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài đc chia thành ba chng:
Chng 1: Lý lun tng quan v Trái phiu chính quyn đa phng.


Chng 2: Thc trng th trng trái phiu và thu hút vn đu t cho phát
trin c s h tng ti Tin Giang
Chng 3: Gii pháp phát hành trái phiu chính quyn đa phng đ huy
đng vn đu t phát trin c s h tng ti Tin Giang







1
CHNG 1:
LÝ LUN TNG QUAN
V TRÁI PHIU CHÍNH QUYN A PHNG

1.1.Khái nim và đc đim trái phiu
1.1.1 Khái nim trái phiu
Trái phiu (Bond) là chng khoán xác nhn ngha v tr n ca t chc
phát hành trái phiu, là mt loi chng t chng nhn quyn đòi n gc và lãi
ca trái ch đi vi ngi phát hành, nó có th di hình thc giy t hay đc
ghi trên h thng đin t do các công ty, t chc hay Chính ph trung ng, đa
phng phát hành.
Trái phiu còn đc xem là mt giy chng nhn n dài hn đc ký kt
gia ch th phát hành (Chính ph hay doanh nghip) và ngi cho vay, đm
bo mt s chi tr li tc đnh k và hoàn li vn gc cho ngi nm gi trái
phiu (trái ch)  thi đim đáo hn.
1.1.2 c trng trái phiu
Trái phiu có nhng đc trng c bn sau:

1.1.2.1 Mnh giá
Trên b mt ca trái phiu, thng công b s tin mà ngi phát hành
cam kt tr cho ngi có trái phiu. S tin này gi là mnh giá ca trái
phiu. Mnh giá ca trái phiu còn đc xem là giá tr danh ngha ca khon
n.
1.1.2.2 Ngày đáo hn
Ngày đáo hn cng đc ghi trên b mt trái phiu. ây là ngày ngi
phát hành s thanh toán mnh giá cho ngi có trái phiu. K hn ca trái phiu
rt đa dng, có th lên ti 30 nm hay hn na. Thông thng, trái phiu do
Chính ph, chính quyn đa phng phát hành có thi hn dài hn các loi trái
phiu do doanh nghip phát hành.
1.1.2.3 Lãi sut trái phiu


2
Lãi sut đc công b theo t l phn trm vi mnh giá trái phiu. Mc
dù lãi sut đc tính theo hàng nm nhng nó có th đc thanh toán na nm
mt ln hoc mt nm mt ln.
Lãi sut ca các trái phiu rt khác nhau, đc quy đnh bi các yu t:
+ Cung cu vn trên th trng tín dng. Lng cung cu vn đó li tu
thuc vào chu k kinh t, đng thái chính sách ca ngân hàng trung ng, mc
đ thâm ht ngân sách ca chính ph và phng thc tài tr thâm ht đó.
+ Mc ri ro ca mi nhà phát hành và ca tng đt phát hành. Cu trúc
ri ro ca lãi sut s quy đnh lãi sut ca mi trái phiu. Ri ro càng ln, lãi
sut càng cao.
+ Thi gian đáo hn ca trái phiu. Nu các trái phiu có mc ri ro nh
nhau, nhìn chung thi gian đáo hn càng dài thì lãi sut càng cao.
1.1.2.4 Giá mua trái phiu
Là khon tin thc t mà ngi mua b ra đ có đc quyn s hu trái
phiu. Giá mua có th bng mnh giá, có th cao hn mnh giá hoc thp hn

mnh giá; tuy nhiên dù giá mua nh th nào thì tin lãi luôn đc xác đnh theo
mnh giá trái phiu và đn ngày đáo hn ngi nm gi trái phiu s đc tr
li vn gc bng vi mnh giá trái phiu.
1.1.3 c đim trái phiu
- Trái phiu là mt loi giy n do Chính ph hay doanh nghip phát
hành đ huy đng vn dài hn còn gi là chng khoán n, có k hn nht đnh,
cui k đáo hn phi tr li vn gc cho trái ch.
Trái phiu th hin quan h ch n – con n, gia ngi phát hành và
ngi đu t. Phát hành trái phiu là đi vay vn, mua trái phiu là cho ngi
phát hành vay vn và nh vy, trái ch là ch n ca ngi phát hành. Là ch
n, ngi nm gi trái phiu (trái ch) có quyn đòi các khon thanh toán theo
cam kt v khi lng và thi hn, song không có quyn tham gia vào nhng
vn đ ca bên phát hành.


3
-T sut lãi trái phiu đc xác đnh trc và tính lãi trên mnh giá. T
sut này là lãi coupon hay lãi cung phiu có ý ngha là li sut danh ngha ca
trái phiu mà nhà đu t đc hng hàng nm. Tùy theo loi trái phiu mà t
sut này là c đnh hay th ni hoc có th bng không ( trái phiu zero –
coupon).
-Khi công ty b gii th thanh lý tài sn, ngi ch s hu trái phiu
đc u tiên tr n trc c đông.
1.1.4 Phân loi trái phiu
Có nhiu tiêu thc phân loi trái phiu khác nhau. Có th xem xét mt s
tiêu thc phân loi sau:
1.1.4.1 Phân loi theo tiêu thc ngi phát hành
Bao gm trái phiu công ty, trái phiu Chính ph và trái phiu đa
phng.
a) Trái phiu công ty: Là loi trái phiu do công ty phát hành nhm huy

đng vn dài hn.
Trái phiu công ty là hình thc thông dng nht ca chng khoán n
công ty. V thc cht, trái phiu công ty đc xem nh là mt chng ch ghi
nhn s cam kt ca công ty v vic s thanh toán s tin mà nhà đu t đã cho
công ty vay vào mt ngày xác đnh.  s dng đc s tin mà nhà đu t đã
cho vay, công ty phi tr cho ngi cm gi trái phiu mt s “lãi” nht đnh
hàng nm. “Lãi” này đc xác đnh theo t l phn trm so vi s tin mà ngi
đu t cho công ty vay. Vì ngi cm gi trái phiu không phi là ch s hu
công ty nên h không đc chia c tc hay không có quyn bu c cng nh
tham gia vào các vn đ khác ca công ty. Lu ý rng, các công ty mun bán
trái phiu ra công chúng phi đc s đng ý ca U ban chng khoán, trong
đó có mt bn cáo bch bao gm các thông tin v công ty và nhng vn đ liên
quan đn vic phát hành trái phiu.


4
b) Trái phiu Chính ph: Là trái phiu do Chính ph phát hành đ tài tr
cho chi tiêu ngân sách, qun lý lm phát hoc tài tr cho các công trình, d án
ca Nhà nc. Trái phiu Chính ph có th là ngn hn, trung và dài hn.
Trái phiu ngn hn đc phát hành vi thi gian đáo hn t 1 đn 5
nm. Trái phiu trung hn đc phát hành vi thi gian đáo hn t 5 đn 10
nm. Trái phiu dài hn đc phát hành vi thi gian đáo hn trên 10 nm. Các
trái phiu có mc lãi sut c đnh và đc tr lãi trên c s na nm.
c) Trái phiu chính quyn đa phng: Là trái phiu do chính quyn đa
phng phát hành đ đu t cho các công trình, d án ca đa phng.
TPCQP thng có mt s loi sau:
• Trái phiu trách nhim chung đc bo đm bng nhng ngun lc thu
thu ca chính quyn đa phng.
• Trái phiu bo đm bng thu c th đc bo đm bng mt loi thu
nht đnh ca đa phng.

• Trái phiu thu nhp đc bo đm bng thu nhp t d án xây dng
bng tin bán trái phiu.
TPCQP đc s dng khá ph bin trên th gii. Trái phiu đc các
bang, thành ph, hay mt s c quan ca chính quyn đa phng (nh c quan
giáo dc) phát hành. c đim quan trng ca trái phiu này là lãi sut mà
ngi cm gi trái phiu đc nhn không phi chu thu thu nhp liên bang.
Ngoài ra, lãi sut này cng đc min tr thu bang và đa phng nu ngi
cm gi trái phiu sng ti cùng khu vc vi ngi phát hành. Mt đc đim
quan trng khác ca trái phiu đa phng là trái phiu đa phng đc min
tr vic đng ký vi U ban chng khoán.
1.1.4.2 Phân loi theo tính cht chuyn nhng
Bao gm các loi:
¬ Trái phiu vô danh
Tên trái ch ca trái phiu vô danh không đc đng ký ti công ty phát
hành. Trái phiu này đc thanh toán cho nhng ai mang nó, tc là ngi ch


5
s hu trái phiu đó. Trái phiu vô danh có gn các cung phiu tr lãi, trái ch
xé mt cung phiu vào ngày tr lãi và gi cho đi lý ca công ty đ thanh
toán.
¬ Trái phiu ghi danh
Tên ca trái ch đc đng ký ti công ty phát hành. Ngi có trái phiu
này không phi gi các cung phiu cho đi lý thanh toán đ nhn phn lãi ca
mình. Mà thay vào đó, vào ngày đn hn, ngi đi lý s t đng gi cho trái
ch mt t séc tr cho khon lãi đó.
1.1.4.3 Theo lãi sut
¬ Trái phiu có lãi tr trc và lãi tr sau: lãi trái phiu có th đc tr
vào cui mi k hoc tr ngay khi phát hành trái phiu.
¬ Trái phiu có lãi sut c đnh và trái phiu có lãi sut th ni.

1.2. Trái phiu chính quyn đa phng và s cn thit phát hành trái
phiu chính quyn đa phng trong đu t phát trin c s h tng
1.2.1 Trái phiu chính quyn đa phng
ây là mt loi trái phiu có nhng đc tính gn nh TPCP, tuy nhiên
nó vn có nhng đim khác bit.
1.2.1.1 Khái nim
Trái phiu chính quyn đa phng là mt loi chng khoán n, do y
ban nhân dân cp tnh phát hành, có thi hn, có mnh giá, có lãi, xác nhn
ngha v tr n ca y ban nhân dân cp tnh đi vi ngi s hu trái phiu.
1.2.1.2 Các loi trái phiu chính quyn đa phng
 Trái phiu công ích (General obligation bonds – Gos):
Là loi trái phiu chính quyn đa phng đc bo đm c tin gc và
tin lãi bng toàn b các ngun thu tài chính và quyn lc thu thu ca ch th
phát hành chính quyn đa phng. S đm bo này làm cho trái phiu công ích
có cht lng cao hn nhng loi có mt đm bo đc thù hoc gii hn hn.
Tuy nhiên, theo l thng thì thu nhp ca ngi mua trái phiu li sut dng
này s  mc thp. Do đc tính bo đm cao da vào nng lc thanh toán ca


6
chính quyn đa phng,  M loi trái phiu GOs đc xp loi cao nht, gi
là "full- faith- and- credit bond".
 Trái phiu thu nhp (Revenue bonds):
Là loi trái phiu chính quyn đa phng có lãi và gc đc tr da
theo thu nhp cho bi công trình mà đt trái phiu đó tài tr. ây là loi trái
phiu tp trung ch yu đ phát trin h tng, giúp các chính ph nh gánh ngân
sách.
Trái phiu thu nhp thng đc xem là có cht lng thp hn trái
phiu công ích. iu cn bit là mi công trình có th có nhng ri ro rt khác
nhau, và tu thuc vào vic khai thác có hiu qu hay không công trình đó. Thu

nhp thu đc dùng đ tr n t các công trình tu theo loi và gm có: thu tin
ngi s dng các tin ích công cng, phí cu đng, tin nhng quyn khai
thác và phí s dng phi cng, ch neo tàu thuyn, đu xe,… Các chng trình
nhà  thì có tin bán hoc cho thuê nhà. Cng có trng hp c quan phát hành
trái phiu thu nhp thu xp vi chính quyn và các t chc khác thu nguyên
công trình dài hn.
Các trái phiu thu nhp thng có li sut rt hp dn nhng có th b ri
ro, vì chúng thng không đc bo kê bng bt c ngun nào khác ngoài
chính thu nhp tng công trình mà chúng góp phn làm ra mt cách đc lp.
Mt s loi trái phiu thu nhp đc bit:
 Trái phiu thu nhp phát trin công nghip (Industrial development
revenue bonds), vit tt là IDRs hay IDBs: Gm các trái phiu phát trin h tng
công nghip đa phng và trái phiu kim soát ô nhim. Các chính quyn đa
phng phát hành các loi trái phiu này nhm xây dng các công trình tin ích,
mua thit b, sau đó cho mt công ty thuê li đ khai thác. Trách nhim tr
vn và lãi cho ngi mua trái phiu đc chuyn li cho công ty nhn thuê này.
Công ty khai thác qun lý và điu hành tài sn đc chính quyn chn thng
là mt công ty t hot đng tin ích. Nhng công trình mà loi trái phiu này tài


7
tr là nhng loi không khn thit lm, chng hn h thng phân phi đin
nc, khí đt, h thng vn ti công cng, x lý cht thi,
 Trái phiu bo đm bng thu đc bit, ngi th hng đc bit:
Nhng công trình đc bit nào đó cn có trong mt cng đng dân c,
nhng không thuc loi khn thit, có th đc huy đng vn bng trái phiu
loi thu nhp đ xây dng. Khác vi các GOs, loi này s đc khoanh li mt
s ngun thu đ tr, ch yu là ngun thu t các đi tng trc tip s dng các
tin ích này. Ví d chính quyn s xây mt trung tâm sinh hot cng đng t
ngun vn huy đng bng trái phiu. Ngun tr vn và lãi cho các trái phiu đó

s đc bo đm t tin thu thu trên hot đng ca các phng tin lu trú,
đu xe, nhà hàng, làm dch v trc tip cho trung tâm đó, cùng vi tin cho
thuê phc v nu có.
 Trái phiu phát trin nhà :
Loi trái phiu này có th đc các nhà nc bo đm hoàn toàn. Tin
huy đng t trái phiu này s cung cp ngân qu đ các đnh ch tài chính cho
các đi tng có nhu cu vay, vi lãi sut tng đi thp, nhm mc đích mua
nhà  mi. Tin gc và lãi ca trái phiu đc bo đm nh vào tài sn th chp
theo th tc ca các món n cho vay kia.
Trái phiu đm bo hai ln (double- barreled bonds or combination
bonds):
ây là loi trái phiu huy đng tài tr các công trình trng đim, theo đó
lãi và vn đc tr t thu nhp thông qua khai thác công trình. Tuy nhiên các
trái phiu đó đng thi cng đc bo tr bi nng lc hành thu thu ca mt
đa phng.
 Trái phiu nhà nc bo nhn ngha v tinh thn - moral obligation
bonds:
Loi này có th là ca chính quyn trung ng bo nhn hoc là ca đa
phng bo nhn. Nhng s bo nhn hàm ý nh là mt li cam kt nhng
không rõ ràng nh đc bo kê hoàn toàn theo phng thc "full- faith- and-


8
credit" có ch đnh ngun bo đm chi tr ca nhà nc. Các món n đc bo
nhn bng đo lý này đc phát hành nhm đ lách các hn ch v mt lut
trong huy đng n. Trong thc t, nu các khon thu công trình không đ tr
n, đa phng có đ th mnh s dng các ngun hp pháp đ bo tr.
V k thut, mt TPCQP có th là loi dài hn, ngn hn, chit khu,
lãi sut đnh k hoc kt hp. Ta kho sát thêm hai loi sau đây đ rõ vn đ
hn:

Ü TPCQP chuyn đi (municipal convertible)
ây là mt TPCQP dài hn và có k thut phát hành và duy trì rt đc
đáo. u tiên nó đc phát hành vi th thc cho ngi mua trái phiu hng
mt mc chit khu khá hu h trên mnh giá, và s không đc tính lãi cho ti
mt thi đim quy đnh. Ti thi đim quy đnh này vic tr các lãi sut đnh k
s bt đu và duy trì tip tc cho đn thi gian đáo hn.
Ü TPCQP ngn hn
Các tnh, thành ph, đc khu là các đa phng trc thuc trung ng có
th cn nhng khon chi tiêu ngn hn. Vic huy đng các khon vay ngn hn
này có th theo th tc riêng và đc thc hin thông qua hình thc TPCQP
ngn hn municipal note. Các TPCQP ngn hn thng đc phát hành vi
thi gian đáo hn là 12 tháng.
Vic điu hành TPCQP cn có mt khung pháp lý ti thiu quy đnh
các ni dung liên quan đn ch th phát hành, phng thc phát hành, chng
loi trái phiu đô th, phng thc mua bán th cp, yêu cu thông tin đy đ và
vn đ bo v ngi đu t.
TPCQP dù là hình thc huy đng n ca chính quyn đa phng, nó
luôn mang hình nh và uy tín ca nhà nc, do đó các quy đnh liên quan đn
thm quyn phát hành, ngun tr n, trách nhim tr n, các c ch kim tra
giám sát, là nhng yu t cc k quan trng, cn đc ch đnh càng chi tit
càng tt. Vic phát hành và điu hành trái phiu cn tuân th nhng quy trình
và theo các th tc rt cht ch. Chng hn  M, các trái phiu đa phng


9
đc phân loi và đnh mc đc "bo h" ti đâu. Có loi đc xp hng thp
và ngi đu t phi chu ri ro gn ging nh trái phiu công ty, ngha là cng
có th b mt vn. Vic phát hành có khi phi "ra dân" đ nhn đc s chp
thun trng hp các GOs, cp nào đc đng phát hành, phát hành bao nhiêu
và loi nào đu đc quy đnh rõ.

Thông thng hu nh tt c trái phiu thu nhp revenue bond đc phát
hành thông qua thng lng và đc phân phi đi chúng hoc bán riêng tng
khi ln cho khách hàng đc bit. Các trái phiu công ích GOs li đc thc
hin vic đu giá cnh tranh bi các ngân hàng đu t, h lp thành nhng
nhóm bao tiêu và đu vi nhau bng cách đa ra mc chi phí bán cnh tranh đ
ch th phát hành chn la. Ch th phát hành lúc nào chng mun thu v cao,
nên h s chn bán cho ai đa ra mc phí thp nht. Sau khi thng thu, các nhà
bao tiêu s bán li cho công chúng theo giá mi đã có li, gi là giá tái phát
hành reoffering price.
1.2.1.3 Nhng đc đim ch yu ca trái phiu chính quyn đa
phng
¬ iu khon hoàn trái và lãi sut bin đi
Các điu khon hoàn trái giúp các nhà phát hành có th thu hi trái phiu
trc khi chúng đn hn. Trong điu kin hin nay có th đc xp thành 2 loi:
• iu khon bt buc: Nhà phát hành phi hoàn trái theo k hoch trong
bn cáo bch chính thc trc khi phát hành.
• iu khon la chn: Nhà phát hành có th mua li trái phiu ti bt k
thi đim nào.
Khi phát hành trái phiu chính quyn đa phng cn cân nhc xem có
nên đa điu khon hoàn trái vào trái phiu khi phát hành hay không. Nhà phát
hành thông thng mun gi cho mình quyn mua li trái phiu trc khi đáo
hn và tt nhiên phi tr mc lãi sut cao, lúc đó nhà phát hành phi tr cho
ngi nm gi trái phiu c gc, lãi tích ly và thng thì h phi mua li trái
phiu vi giá cao hn lúc phát hành.


10
Ngoài ra, mt s trái phiu đa phng có lãi sut bin đi, cho phép lãi
sut đc điu chnh trong mt khong thi gian nht đnh. Li ích ca trái
phiu có lãi sut bin đi là chi phí tr lãi ban đu s thp hn vì nhà đu t bit

rng h s không phi gp ri ro nh trái phiu có lãi sut c đnh, vì các điu
kin kinh t thay đi nên s sng lòng nhn mc lãi sut thp. Tuy nhiên, trong
trng hp này mc lãi sut trong tng lai tng cao thì chi phí tr n cng tng
rt ln.
¬ c min thu thu nhp
u đim ni bt ca TPCQP là đc min thu thu nhp đi vi các
khon li tc mang li nhng vn thng d t TPCQP thì không đc min
thu. Tuy nhiên, nu chng khoán đa phng đc phát hành thp hn mnh
giá thì bt c s tng giá gn bng mnh giá đc xem nh phn lãi trái phiu
và đc min thu. Nu chng khoán tip tc tng giá thì phn thng d tng
thêm không đc min thu.
¬ Có nhiu loi k hn
TPCQP có tính linh hot, tính thng mi cao và thông thng chúng
đc kinh doanh rng rãi trên th trng phi tp trung (OTC). Phn ln nhng
trái phiu này là trái phiu có nhiu ngày đáo hn khác nhau và đc niêm yt
theo li tc ch không theo đn v tin. Tuy nhiên, nhiu ngày đáo hn khác
nhau cng có nhng nhc đim, chia nh s làm gim tính thanh khon và tính
th trng ca TPCQP. Mc khác, nhng qu đu t thng mun mua nhng
lô trái phiu ln và thích đu t vào nhng trái phiu có k hn dài, c đnh.
1.2.2 S cn thit ca trái phiu đa phng trong đu t phát trin
c s h tng
1.2.2.1 i vi chính quyn đa phng
Ngun vn đu t dành cho phát trin c s h tng luôn là mt sc ép
đi vi chính quyn đa phng.  gii ta sc ép này, phát hành trái phiu đa
phng là công c hiu qu đ chính quyn đa phng thu hút vn ri rác


11
trong dân c tp hp li thành khi lng vn ln phc v phát trin c s h
tng, hoc các công trình phúc li công cng.

Ngoài ra, thc hin vic vay n trên th trng vn thông qua vic phát
hành trái phiu còn đòi hi chính quyn đa phng phi minh bch, công khai,
có trách nhim trong vic phân b, s dng ngun vn và còn phi chu s giám
sát cht ch t công chúng và nhà đu t. Thông qua hot đng ca th trng
TPCQP, công chúng s có đc thông tin nhiu hn v tình hình tài chính đa
phng. To điu kin đ chính quyn đa phng hot đng hiu qu, t ch
trong vic phân b ngun vn hp lý và không còn ph thuc quá nhiu vào
ngân sách Trung ng.
1.2.2.2 i vi chính quyn Trung ng
Khi chính quyn đa phng đã t ch đc ngun vn ngân sách, thì
ngân sách Trung ng s gim đc áp lc chi tiêu h tr cho chính quyn đa
phng. T đó s ci thin đc cán cân thu, chi ngân sách Trung ng, gim
bi chi ngân sách hng nm do phi bù đp nhng khon chi ngoài d kin.
Ngoài ra, mt khi chính quyn đa phng t ch đc ngun vn ngân sách
hng nm thì Trung ng cng s hn ch đc ngun vay n t nc ngoài, c
ch xin - cho s đc xóa đi; vic gim bt đc vay n và vin tr t nc
ngoài s góp phn nâng cao h s tín nhim ca VN, đây là c s quan trng đ
VN tip cn th trng vn quc t khi cn thit.
1.3 Kinh nghim huy đng vn cho phát trin c s h tng ca TPHCM
và mt s nc
1.3.1 Bài hc kinh nghim v phát hành ca thành ph H Chí Minh
Phát hành TPCQP đang đc xem là mt gii pháp mi đ huy đng
vn đu t , có kh nng gii quyt nhng khó khn v vn ca TPHCM.
TPHCM là đa phng đu tiên đc phát hành thí đim trái phiu đô th vi
vic huy đng 30 t đng đu t xây dng đng Nguyn Tt Thành, công trình
này đã sm phát huy tác dng và sm hoàn vn. T đó Chính ph tip tc cho
phép TPHCM huy đng vn vi quy mô ln. Trong 2 nm t 2003 – 2004 mi


12

nm thành ph phát hành 2.000 t đng, riêng nm 2005, TPHCM đã phát hành
hn 2.000 t đng đ đu t phát trin đô th  huyn C Chi. Theo k hoch,
TPHCM có nhu cu vn đu t cho giai đon 2005 - 2010, bình quân khong
54.000t đng/nm. Phát hành trái phiu đô th (hay trái phiu công trình) là
mt trong nhng u tiên hàng đu, trong vic huy đng ngun vn trung và dài
hn cho các d án phát trin c s h tng ca TPHCM, ngân sách ch có kh
nng đáp ng khong 10 - 15%, phn còn li ph thuc vào vic huy đng và
khai thác t các ngun khác nhau, theo đó có vic huy đng t phát hành
TPT.
TPT do chính quyn thành ph H Chí Minh phát hành theo quy đnh
ca Chính ph. c đim ca loi trái phiu này là đ huy đng vn cho tng
d án c th và đc chính quyn thành ph đm bo vic thanh toán lãi và vn
gc.  phát hành thành công cho tng d án riêng l trên đa bàn thành ph,
y ban nhân dân Thành ph là ch th phát hành và giao cho Qu đu t đm
nhn vai trò là đi din phát hành vi nhim v xây dng k hoch và phng
án phát hành; qun lý và s dng ngun vn t vic phát hành trái phiu đô th;
trc tip theo dõi công tác thu hi vn, đm bo ngun thanh toán lãi, vn gc
và chi phí phát hành,… đúng hn. Trong trng hp ngun thu ca d án không
đ thanh toán cho các trái phiu đn hn, thì Qu đu t có th s dng ngun
vn ca Qu đ thanh toán tm thi. Hin nay, các ngân hàng thng mi, các
công ty bo him, đc bit là các công ty bo him nhân th, đc coi là đi tác
tim nng cho mi đt phát hành TPT ti TPHCM.
T nm 2003 đn tháng 8/2005 đã phát hành 10 đt TPT và huy đng
đc ngun vn 4.181 t đng t công chúng. Kt qu phát hành TPT 8 đt
trong 2 nm đu rt kh quan vi s vn huy đng đc là 4.000 t đng.
Hai đt phát hành trong 8 tháng đu nm 2005, có phn st gim do lãi
sut TPT b khng ch nên không còn hp dn đi vi ngun vn huy đng
ch yu t các ngân hàng. TPHCM đã kin ngh B Tài chính ni rng biên đ



13
lãi sut TPT sao cho các nhà đu t thy có li hn lãi sut ca ngân hàng đ
huy đng đ 2.000 t đng cho c nm 2005.
Ngoài ra, TPHCM cng chú ý đn vic gia tng mnh m tính thanh
khon ca TPT đ thu hút rng rãi gii đu t tham gia và cùng có li. TPT
đc đu thu bán công khai ti TTGDCK TPHCM và do Qu u t - Phát
trin đô th TPHCM nhn trách nhim phát hành.
c bit là k hn ca TPT TPHCM m rng t 5 nm lên 10 nm và
15 nm, bán đúng theo mnh giá, phát hành di hình thc bút toán ghi s,
đc niêm yt giao dch trên th trng chng khoán và tr lãi đnh k mi nm
mt ln không tính nhp gc. Tuy nhiên, s d th trng TPT hin ti tr nên
thiu sôi đng đ có th d dàng thu hút đc ngun vn ln đáp ng nhu cu
đu t và góp phn phát trin TTCK, do có nhiu vn đ cn phi quan tâm.
TPT TPHCM phát hành nhm huy đng vn cho các d án đu t phát
trin có th có hoc không có ngun thu ca NSP, vi vic hoàn tr lãi và gc
trái phiu duy nht cng t ngun ngân sách đó. Trên thc t, TPT TPHCM
cng là mt loi trái phiu ngha v chung, do vy khung pháp lý cho vic phát
hành nên tp trung vào kh nng chi tr ca chính quyn thành ph.
Chính ph có quy đnh mt s c ch tài chính đc thù đi vi TPHCM,
gii hn khi lng phát hành TPT phi bo đm nguyên tc tng d n các
ngun vn huy đng ca NSP không vt quá 100% tng mc vn đu t xây
dng c bn. Song, trong tình hình và điu kin phát trin thc t ca TPHCM,
quy đnh này hn ch đáng k vic huy đng vn cho đu t phát trin, trong
khi nhu cu đang rt ln và cp thit. i vi TPCP huy đng vn cho NST,
khon thu thu thu nhp doanh nghip đi vi thu nhp phát sinh t trái phiu
này đc chuyn tr li vào NST. Trong khi đó, TPT huy đng vn cho
NSP, theo quy đnh hin hành ch có mt phn khon thu thu TNDN đi vi
thu nhp phát sinh t trái phiu này đc phân b cho NSP, phn còn li đc
chuyn tng thu cho NST. ây là vn đ cn xem xét đ h tr tích cc cho


×