B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j
NGUYN HU TRUNG
GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC
CNH TRANH CA NGÂN HÀNG TMCP
CÔNG THNG VIT NAM CHI
NHÁNH CN TH
Chuyên nghành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN: PGS.TS. TRN HOÀNG NGÂN
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2009
M
M
﹀
﹀
C
C
L
L
﹀
﹀
C
C
Trang
Trang ph︽ bìa
M︽c l︽c
Danh m︽c các ký hiu, chぃ vit tt
Danh m︽c các bng, biu
Danh m︽c các hình v, Jー th
Danh m︽c các ph︽ l︽c
L︶I M︺ IU 1
CHNG 1 NHぁNG VN I C BN V CNH TRANH VÀ N;NG LぅC
CNH TRANH C︾A NHTM 4
1.1 Các khái nim c bn v cnh tranh 4
1.1.1 Khái nim cnh tranh 4
1.1.2 u Jim c﹁a cnh tranh 4
1.1.3 Nh︿c Jim c﹁a cnh tranh 5
1.2 N<ng lぇc cnh tranh c﹁a NHTM 5
1.2.1 Khái nim n<ng lぇc cnh tranh c﹁a NHTM 5
1.2.2 Nhぃng Jc Jim c bn c﹁a cnh tranh trong hot J⋮ng ngân hàng hin nay. 6
1.2.3 Tiêu chí c bn Jánh giá n<ng lぇc cnh tranh c﹁a NHTM 7
1.2.3.1. N<ng lぇc tài chính 7
1.2.3.1.1 Quy mô v ̄n ch﹁ s[ hぃu 7
1.2.3.1.2 Kh n<ng thanh khon c﹁a ngân hàng 8
1.2.3.1.3. Kh n<ng sinh l︹i c﹁a Ngân hàng 9
1.2.3.1.4. Cht l︿ng tín d︽ng 9
1.2.3.2. H th ̄ng thông tin và công ngh ngân hàng 10
1.2.3.3. Kh n<ng cung ﹃ng dch v︽ ngân hàng 10
1.2.3.4. Chin l︿c khách hàng 12
1.2.3.5 Cht l︿ng nguーn nhân lぇc 12
1.2.3.6 Thng hiu 13
1.2.3.7 Hot J⋮ng Marketing 14
1.2.3.8 V<n hoá doanh nghip trong lbnh vぇc ngân hàng 15
1.2.4 Các yu t ̄ nh h[ng Jn n<ng lぇc cnh tranh c﹁a NHTM 15
1.2.4.1 Mô hình hình thoi cnh tranh c﹁a Michael Porter 16
1.2.4.1.1 Iiu kin v yu t ̄ sn xut Ju vào 16
1.2.4.1.2 Iiu kin v nhu cu 17
1.2.4.1.3 Nhぃng ngành h‖ tr︿ và liên quan 18
1.2.4.1.4 Môi tr︹ng, th ch kinh t và sぇ cnh tranh c﹁a các doanh
nghip khác 18
1.2.4.1.5 Chin l︿c c﹁a doanh nghip 19
1.2.4.2 Xây dぇng chin l︿c giành l︿i th cnh tranh chung theo mô hình c﹁a
Michael Porter 19
1.2.4.2.1 Chin l︿c chi phí thp nht 20
1.2.4.2.2 Chin l︿c khác bit hoá các sn phm và dch v︽ 20
1.2.4.2.3 Chin l︿c trng tâm hoá 20
1.3 Mô hình 5 lぇc cnh tranh c﹁a Michael Porter 21
1.4 Kinh nghim nâng cao n<ng lぇc cnh tranh c﹁a NHTM [ Trung Qu ̄c và
bài hc kinh nghim cho Vit Nam 22
1.4.1 Trung Qu ̄c 23
1.4.2 Bài hc kinh nghim cho NHTM [ Vit Nam 23
Kt lun chng 1 25
CHNG II: PHÂN TÍCH N;NG LぅC CNH TRANH C︾A NGÂN HÀNG
TMCP CÔNG THNG VIT NAM - CHI NHÁNH CN TH 26
2.1. Gi︵i thiu v NH TMCP Công Thng Vit Nam ♠ Chi nhánh Cn Th 26
2.1.1 Lch s= hình thành và quá trình phát trin 26
2.1.2 Quá trình hình thành và phát trin c﹁a Ngân hàng TMCP Công Thng
Chi nhánh Cn Th (Vietinbank Cn Th) 27
2.1.3 Thun l︿i và khó kh<n c﹁a Vietinbank Cn Th: 28
2.1.3.1 Thun l︿i 28
2.1.3.2 Khó kh<n 29
2.1.4 C cu t︲ ch﹃c 30
2.2 Tình hình hot J⋮ng c﹁a Vietinbank Cn Th: 30
2.2.1 Các sn phm ch﹁ yu c﹁a Vietinbank Cn Th 30
2.2.2. Phân tích n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Vietinbank Cn Th 32
2.2.2.1 V v ̄n ch﹁ s[ hぃu 33
2.2.2.2 Qui mô và kh n<ng huy J⋮ng v ̄n 35
2.2.2.3 Kh n<ng sinh l︹i 36
2.2.2.4 M﹃c J⋮ r﹁i ro 38
2.2.3 Phân tích n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Vietinbank Cn Th 39
2.2.3.1 Nguーn v ̄n huy J⋮ng 40
2.2.3.2 D n︿ cho vay 43
2.2.3.3 N︿ xu 45
2.2.3.4 Phân tích hiu qu kinh doanh qua các n<m 47
2.2.3.5 Phân tích t︲ ch﹃c và nhân lぇc 50
2.2.3.6 Phân tích công ngh và c s[ vt cht kィ thut 50
2.2.3.7 Phân tích cht l︿ng sn phm dch v︽ ngân hàng 51
2.2.4 Phân tích J ̄i th﹁ cnh tranh 51
2.2.4.1 Các công c︽ cnh tranh c﹁a ngân hàng: 51
2.2.4.1.1 Lãi sut 51
2.2.4.1.2. Sぇ khác bit và uy tín c﹁a ngân hàng 52
2.2.4.2 Các J ̄i th﹁ hin ti 52
2.2.4.3 Các J ̄i th﹁ cnh tranh tim n: 54
2.2.4.3.1 Kh ̄i Ngân hàng TMCP và chi nhánh ngân hàng n︵c ngoài 54
2.2.4.3.2 Kh ̄i các t︲ ch﹃c tài chính phi ngân hàng khác 57
Kt lun chng 2 57
CHNG III GII PHÁP NÂNG CAO N;NG LぅC CNH TRANH C︾A
VIETINBANK CN TH TRONG GIAI ION HIN NAY 58
3.1 Inh h︵ng phát trin kinh t - xã h⋮i TP. Cn Th Jn n<m 2015 58
3.2 Inh h︵ng chin l︿c phát trin c﹁a Vietinbank Jn n<m 2015 60
3.2.1 M︽c tiêu 60
3.2.2 Inh h︵ng 60
3.3 Các gii pháp nâng cao n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Vietinbank Cn Th 62
3.3.1 Xây dぇng chin l︿c kinh doanh c︽ th trên c s[ Jnh h︵ng c﹁a
Vietinbank 62
3.3.1.1 M︽c tiêu 62
3.3.1.2 Các ch tiêu nhim v︽ c︽ th 62
3.3.1.3 Phng châm hot J⋮ng 63
3.3.2 Gii pháp ch﹁ yu nhm nâng cao n<ng lぇc cnh tranh Vietinbank Cn Th 64
3.3.2.1 T<ng n<ng lぇc tài chính 64
3.3.2.2 T<ng quy mô nguーn v ̄n 64
3.3.2.2.1. Phân Jon th tr︹ng 64
3.3.2.2.2 Chin l︿c lãi sut linh hot 65
3.3.2.2.3 Liên t︽c J︲i m︵i, Ja dng hoá hình th﹃c huy J⋮ng 66
3.3.2.3 Nâng cao cht l︿ng tài sn có, tn thu n︿ ngoi bng 67
3.3.2.4 Nghiên c﹃u tình hình th tr︹ng J xác Jnh nhu cu và tâm lý c﹁a
khách hàng 67
3.3.2.5 Gii pháp phát trin Ju t tín d︽ng 68
3.3.2.6 Gii pháp nâng cao n<ng lぇc cung cp sn phm dch v︽ 70
3.3.2.7 I︲i m︵i quy trình và ci tin th﹁ t︽c giao dch 73
3.3.2.8 T<ng c︹ng công tác Marketing trong hot J⋮ng Vietinbank 73
3.3.2.9 Nâng cao n<ng lぇc công ngh, m[ r⋮ng mng l︵i, truyn thông
qung bá thng hiu 75
3.3.2.10 Coi trng công tác cán b⋮ & nâng cao cht l︿ng nguーn nhân lぇc.76
3.3.2.11 I︲i m︵i c ch và hoàn thin chính sách tin lng 78
3.3.2.12 T<ng c︹ng cht l︿ng, hiu qu công tác kim tra, kim soát kim
toán n⋮i b⋮, qun tr r﹁i ro 79
3.3.2.13 Phát trin thng hiu,xây dぇng v<n hoá kinh doanh Vietinbank 80
3.4 Kin ngh các Jiu kin J thぇc hin các gii pháp nhm nâng cao n<ng lぇc
cnh tranh c﹁a Vietinbank Cn th 81
3.4.1 Kin ngh v︵i Qu ̄c H⋮i, Chính Ph﹁ v hoàn thin h th ̄ng pháp lut ngân
hàng 81
3.4.2 Kin ngh v︵i Hip h⋮i Ngân hàng Vit Nam 82
3.4.3 Kin ngh v︵i tr︽ s[ chính Vietinbank 82
Kt lun chng 3 83
KT LUN
PH﹀ L﹀C
TÀI LIU THAM KHO
1
L︶I M︺ IU
1. Tính cp thit c﹁a J tài
H⋮i nhp kinh t qu ̄c t là xu th tt yu và là m⋮t yêu cu khách quan J ̄i
v︵i bt kっ qu ̄c gia nào trong quá trình phát trin. Nhn th﹃c rõ xu th Jó, Vit Nam
Jã ch﹁ J⋮ng gia nhp v︵i kh ̄i ASEAN, tham gia vào ASEAN ♠ AFTA, ký kt hip
Jnh song phng Vit - Mィ, gia nhp WTO; nhぃng vic Jó Jem li nhiu c h⋮i
cho Vit Nam nhng thách th﹃c cテng không ít; v︻a to Jiu kin t<ng c︹ng h︿p
tác, v︻a làm sâu sc và quyt lit thêm quá trình cnh tranh ▁. H th ̄ng Ngân hàng
thng mi Vit Nam nói chung và h th ̄ng Ngân hàng TMCP Công Thng Vit
Nam nói riêng Jã tr[ng thành và phát trin l︵n mnh, Jã và Jang Ji vào tin trình
h⋮i nhp qu ̄c t, J giành th ch﹁ J⋮ng và h⋮i nhp có hiu qu, J﹃ng vぃng trên th
tr︹ng, giành thng l︿i trong cnh tranh.
Quá trình ra J︹i và phát trin c﹁a Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam,
tuy không phi lúc nào cテng suôn s và bình lng, tri qua bao th<ng trm, v︿t qua
bao khó kh<n th= thách có lúc phi tr giá Jt cho nhぃng bài hc kinh doanh trong
nn kinh t th tr︹ng J Jt J︿c nhぃng thành tぇu to l︵n, Jáng trân trng và tぇ hào,
Jã chim lbnh phn l︵n th phn trên c n︵c. It trong tình hình khu vぇc và trên th
gi︵i, môi tr︹ng cnh tranh ngày càng ph﹃c tp v︵i m﹃c J⋮ cao, Jòi h、i Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam cn có sぇ chuyn bin nh vテ bão J tーn ti, phát
trin và h⋮i nhp có hiu qu. Sぇ xut hin hàng lot Ngân hàng thng mi c︲ phn,
các chi nhánh Ngân hàng n︵c ngoài và Jc bit là các Ngân hàng con 100% v ̄n
n︵c ngoài ti Vit Nam s là s﹃c ép cnh tranh gia t<ng mnh m. Chúng ta cn
Jánh giá Júng n<ng lぇc cnh tranh tn d︽ng t ̄i Ja l︿i th Jang có J phát trin, thy
rõ nhぃng thách th﹃c, nhぃng hn ch c﹁a mình J có sách l︿c, gii pháp khc ph︽c
nhanh chóng, to dぇng nhぃng l︿i th cnh tranh m︵i.
Trong m⋮t sân chi Jông Júc và công bng, k mnh s là ng︹i chin thng.
Trên Ja bàn Thành ph ̄ Cn Th cu⋮c cnh tranh giぃa các Ngân hàng cテng ht s﹃c
gay gt và c h⋮i cテng J︿c chia s Jーng Ju v︵i các loi hình Ngân hàng Thng
2
mi. I phát trin trong môi tr︹ng nh th, Ngân hàng TMCP Công Thng Vit
Nam ♠ Chi nhánh Cn Th bu⋮c phi nâng cao s﹃c cnh tranh J tーn ti và phát trin.
Vì vy, lun v<n chn J tài ☜Gii pháp nâng cao n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Ngân
hàng TMCP Công thng Vit Nam ♠ Chi nhánh Cn Th☝ J nghiên c﹃u nhm
Jáp ﹃ng yêu cu ci cách Jang Jt ra trong thぇc ti睢n [ n︵c ta hin nay, Jc bit là
thぇc ti睢n J ̄i v︵i các Ngân hàng Thng mi l︵n, J ̄i v︵i chính bn thân Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam ♠ Chi nhánh Cn Th.
2. M︽c tiêu nghiên c﹃u
- H th ̄ng hoá nhぃng vn J lý lun c bn v cnh tranh, n<ng lぇc cnh
tranh, l︿i th cnh tranh c﹁a Ngân hàng thng mi trong nn kinh t th tr︹ng.
- Phân tích thぇc trng n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam ♠ Chi nhánh Cn Th, Jánh giá nhぃng kt qu J︿c, rút ra m⋮t
s ̄ tーn ti và nguyên nhân.
- I xut các gii pháp và kin ngh nhm nâng cao n<ng lぇc cnh tranh c﹁a
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam trong Jiu kin h⋮i nhp.
3. I ̄i t︿ng và phm vi nghiên c﹃u
- I ̄i t︿ng nghiên c﹃u:
+ Nhぃng vn J lý lun c bn v cnh tranh và n<ng lぇc cnh tranh c﹁a
Ngân hàng thng mi trong nn kinh t th tr︹ng.
+ Thぇc trng n<ng lぇc cnh tranh, nhぃng mt hn ch và nguyên nhân tーn ti
c﹁a Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam ♠ Chi nhánh Cn Th trong giai
Jon t︻ n<m 2005 Jn 2008.
+ Gii pháp và kin ngh nhm nâng cao n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam ♠ Chi nhánh Cn Th trong Jiu kin h⋮i nhp.
- Phm vi nghiên c﹃u: Hot J⋮ng c﹁a NH TMCP Công Thng Vit Nam
nói chung và c﹁a Chi nhánh Cn Th nói riêng.
3
4. Ý nghba khoa hc và thぇc ti睢n:
I tài J︿c nghiên c﹃u trong b ̄i cnh các Ngân hàng Thng mi Vit Nam
v︻a hot J⋮ng, v︻a c cu li, thぇc hin h⋮i nhp kinh t qu ̄c t. Nhぃng kt qu
nghiên c﹃u c﹁a J tài góp phn b︲ sung và h th ̄ng hoá nhぃng vn J lý lun v
cnh tranh và n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Ngân hàng Thng mi trong nn kinh t th
tr︹ng; xác Jnh v th cnh tranh c﹁a Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
trên Ja bàn thành ph ̄ Cn Th tr︵c yêu cu cnh tranh và h⋮i nhp. T︻ vic
nghiên c﹃u thぇc ti睢n, J tài s là tài liu có giá tr áp d︽ng vào thぇc ti睢n J ̄i v︵i
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam và làm tài liu tham kho cho công tác
nghiên c﹃u, hc tp v chuyên ngành.
5. Phng pháp nghiên c﹃u:
Tác gi s= d︽ng t︲ng h︿p các phng pháp nghiên c﹃u khoa hc kinh t:
- Phng pháp th ̄ng kê.
- Phng pháp phân tích ♠ so sánh, t︲ng h︿p.
- Phng pháp thu thp, x= lý s ̄ liu: S ̄ liu th﹃ cp J︿c thu thp t︻ các
báo cáo th︹ng niên, t︻ c quan th ̄ng kê, tp chí▁
Kt cu c﹁a lun v<n:
Ngoài phn m[ Ju, kt lun và danh m︽c tài liu tham kho, J tài J︿c kt
cu thành 03 chng, bao gーm:
Chng 1: Nhぃng vn J c bn v cnh tranh và n<ng lぇc cnh tranh c﹁a
Ngân hàng thng mi.
Chng 2: Phân tích n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Ngân hàng TMCP Công
Thng Vit Nam trên Ja bàn thành ph ̄ Cn Th.
Chng 3: Gii pháp nâng cao n<ng lぇc cnh tranh c﹁a Ngân hàng TMCP
Công Thng Vit Nam ♠ Chi nhánh Cn Th trong giai Jon h⋮i nhp và phát trin.
4
C
C
H
H
N
N
G
G
1
1
:
:
N
N
H
H
ぁ
ぁ
N
N
G
G
V
V
N
N
I
I
C
C
B
B
N
N
V
V
C
C
N
N
H
H
T
T
R
R
A
A
N
N
H
H
V
V
À
À
N
N
;
;
N
N
G
G
L
L
ぅ
ぅ
C
C
C
C
N
N
H
H
T
T
R
R
A
A
N
N
H
H
C
C
︾
︾
A
A
N
N
G
G
Â
Â
N
N
H
H
À
À
N
N
G
G
T
T
H
H
N
N
G
G
M
M
I
I
1
1
.
.
1
1
C
C
á
á
c
c
k
k
h
h
á
á
i
i
n
n
i
i
m
m
c
c
b
b
n
n
v
v
c
c
n
n
h
h
t
t
r
r
a
a
n
n
h
h
:
:
1
1
.
.
1
1
.
.
1
1
K
K
h
h
á
á
i
i
n
n
i
i
m
m
c
c
n
n
h
h
t
t
r
r
a
a
n
n
h
h
:
:
Theo Tぇ Jin Ting Vit, cnh tranh J︿c hiu là c ̄ gng giành phn hn,
phn thng v mình giぃa nhぃng ng︹i, nhぃng t︲ ch﹃c hot J⋮ng nhm nhぃng l︿i
ích nh nhau. Theo T Jin Cornu c﹁a Pháp thì cnh tranh J︿c hiu là hành vi c﹁a
doanh nghip J⋮c lp v︵i nhau và là J ̄i th﹁ c﹁a nhau cung ﹃ng hàng hoá, dch v︽
nhm tho mãn nhu cu gi ̄ng nhau v︵i sぇ may r﹁i c﹁a m‖i bên, th hin qua vic
lôi kéo J︿c hoc J b mt Ji m⋮t l︿ng khách hàng th︹ng xuyên. Cnh tranh là
quy lut tt yu là J⋮ng lぇc thúc Jy kinh t phát trin. I tーn ti trong nn kinh t
th tr︹ng, các doanh nghip phi chp nhn cnh tranh nh là lぇa chn duy nht.
Cnh tranh ch xut hin trong nn kinh t th tr︹ng, ni có sぇ cung ﹃ng hàng hoá,
dch v︽ ít nht c﹁a hai doanh nghip, ng︹i kinh doanh trong cùng m⋮t Jiu kin
gi ̄ng nhau. Trong b ̄i cnh Jó, các doanh nghip phi bng mi bin pháp khác
nhau J s= d︽ng t ̄i Ja các nguーn lぇc mà mình có J v︿t lên trên các J ̄i th﹁ cnh
tranh cùng loi J khng Jnh v trí c﹁a mình trong nn kinh t. C﹃ nh vy vô hình
chung cnh tranh Jã giúp cho c nn kinh t phát trin.
1.1.2 u Jim c﹁a cnh tranh:
Cnh tranh là u Jim c bn c﹁a nn kinh t th tr︹ng, tuy nhiên [ Jây cn
phi hiu là cnh tranh lành mnh. Cnh tranh thぇc sぇ Jem li l︿i ích và hiu qu
cho ng︹i tiêu dùng, doanh nghip và toàn b⋮ nn kinh t.
I ̄i v︵i ng︹i tiêu dùng, h hoàn toàn có l︿i vì nh︹ cnh tranh mà hàng hoá
J︿c Ja dng hn, cht l︿ng t ̄t hn mà giá c li r hn rt nhiu. V︵i nhà sn
xut kinh doanh, cnh tranh là J⋮ng lぇc giúp h nâng cao n<ng lぇc sn xut, giành
u th trên th tr︹ng.
5
Nh vy, ta thy rng, nh︹ cnh tranh các doanh nghip n<ng J⋮ng hn, luôn
nghb cách J tぇ hoàn thin mình. Các doanh nghip Ju c ̄ vn lên trong cnh
tranh, vô hình chung s làm cho c nn kinh t phát trin. Iây chính là l︿i ích mà
cnh tranh Jem li cho c nn kinh t.
1.1.3 Nh︿c Jim c﹁a cnh tranh:
Iu tiên, ta có th thy rng, th tr︹ng b Jiu tit b[i quy lut tぇ do cnh
tranh, nên rt d睢 b kh﹁ng hong hoc phát trin mt cân J ̄i. Các doanh nghip ch
chú trng khai thác nhぃng sn phm, dch v︽ Jem li nhiu l︿i nhun còn nhぃng sn
phm, dch v︽ có n<ng sut thp hn thì cテng b ít quan tâm hn dn Jn th tr︹ng
b phát trin lch.
Thêm m⋮t khía cnh nぃa c﹁a cnh tranh là nu nh không có chính sách qun
lý cnh tranh Júng Jn thì quá trình cnh tranh s Ji theo xu h︵ng xu - cnh tranh
không lành mnh. Các doanh nghip J ☜h☝ J︿c J ̄i th﹁ c﹁a mình, h dùng J﹁
mi cách k c nhぃng ☜chiêu bài☝ không J︿c pháp lut cho phép, tình trng ☜cá
l︵n nu ̄t cá bé☝ s th︹ng xy ra và hin t︿ng J⋮c quyn s xut hin. Khi Jã có
J⋮c quyn thì tt c các mt tích cぇc c﹁a cnh tranh Ju b trit tiêu mà thay vào Jó
là sぇ ☜thui ch⋮t☜ c﹁a c nn kinh t.
1.2. N<ng lぇc cnh tranh c﹁a ngân hàng thng mi
1.2.1 Khái nim n<ng lぇc cnh tranh c﹁a ngân hàng thng mi:
Thut ngぃ ☜n<ng lぇc cnh tranh☝ Jã J︿c s= d︽ng t︻ lâu. Có rt nhiu quan
Jim khác nhau v thut ngぃ này. V c bn có th hiu n<ng lぇc cnh tranh c﹁a m⋮t
doanh nghip là kh n<ng Jáp ﹃ng ch ̄ng chi li các J ̄i th﹁ trong cung cp sn
phm m⋮t cách lâu dài, chim lbnh th tr︹ng và có l︿i nhun. M⋮t doanh nghip có
kh n<ng cnh tranh khi nó có m⋮t s ̄ u th khác bit so v︵i J ̄i th﹁ c﹁a nó.
Ngân hàng thng mi là m⋮t doanh nghip, nhng hot J⋮ng ngân hàng là
m⋮t loi hình kinh doanh Jc bit, Jó là kinh doanh tin t và các dch v︽ tài chính
có liên quan. Cnh tranh trong hot J⋮ng ngân hàng là vic các ngân hàng s= d︽ng
t ̄i Ja các nguーn lぇc c﹁a mình J giành và v︿t lên các J ̄i th﹁ cnh tranh khng
6
Jnh v trí c﹁a mình trên th tr︹ng tin t. Cnh tranh ngân hàng [ phm vi qu ̄c t
còn thúc Jy nhanh sぇ chuyn giao công ngh, tài chính giぃa các n︵c, to Jiu
kin cho ngân hàng tip cn nhiu hn v︵i v ̄n, các dch v︽ tài chính qu ̄c t. T︻
nhn th﹃c trên, theo tác gi, n<ng lぇc cnh tranh c﹁a ngân hàng thng mi là sぇ
t︲ng h︿p tt c các kh n<ng c﹁a ngân hàng Jáp ﹃ng J︿c nhu cu c﹁a khách hàng
v vic cung cp các sn phm, dch v︽ ngân hàng có cht l︿ng cao, Ja dng và
phong phú, tin ích và thun l︿i, có tính J⋮c Jáo so v︵i các sn phm, dch v︽ cùng
loi trên th tr︹ng, to ra J︿c l︿i th cnh tranh, làm t<ng l︿i nhun c﹁a các ngân
hàng, to J︿c uy tín, thng hiu và v th cao trên th tr︹ng.
1.2.2 Nhぃng Jc Jim c bn c﹁a cnh tranh trong hot J⋮ng ngân hàng
hin nay
- Hot J⋮ng cnh tranh trong lbnh vぇc ngân hàng di睢n ra trong b ̄i cnh
chúng ta Jang h⋮i nhp ngày càng mnh m vào nn kinh t th gi︵i, nhぃng tác
J⋮ng c﹁a tin trình toàn cu hoá Jn nn kinh t Vit Nam ngày càng rõ rt. Các
cam kt c﹁a Chính Ph﹁ Vit Nam J ̄i v︵i vn J th tr︹ng tài chính và ngân hàng
là m[ r⋮ng t ̄i Ja, nhng thit ch bo Jm thぇc thi thì chúng ta Jang trong tin
trình hoàn thin. Iiu này cテng nh h[ng không nh、 Jn hot J⋮ng kinh doanh
c﹁a các ngân hàng.
- Hot J⋮ng cnh tranh trong lbnh vぇc ngân hàng di睢n ra trong Jiu kin có
sぇ tham gia ngày càng nhiu c﹁a các ngân hàng thng mi n︵c ngoài ti Vit
Nam. u th c﹁a các ngân hàng thng mi n︵c ngoài khi cnh tranh v︵i các ngân
hàng thng mi trong n︵c Jó chính là công ngh hin Ji, v ̄n l︵n, trình J⋮ qun
lý Jiu hành, sn phm dch v︽ tiên tin,▁.s tác J⋮ng mnh Jn các ngân hàng
Vit Nam.
- Hot J⋮ng cnh tranh trong lbnh vぇc ngân hàng di睢n ra trong sぇ l︵n mnh
c﹁a các NHTM c︲ phn trong n︵c và tin trình c cu li h th ̄ng ngân hàng
thng mi Nhà n︵c hin nay càng làm cho hot J⋮ng cnh tranh trong lbnh vぇc
ngân hàng thêm ph﹃c tp.
7
- Xét ngân hàng nh m⋮t t︲ng th, các ngân hàng còn phi cnh tranh v︵i các
trung gian tài chính khác J huy J⋮ng tin g=i, tit kim, cp tín d︽ng và cung cp
các dch v︽ tài chính khác nh thanh toán và qun lý r﹁i ro. Các trung gian tài chính
này bao gーm các công ty tài chính, công ty bo him▁.Hin ti, m﹃c J⋮ cnh tranh
t︻ các khu vぇc khác J ̄i v︵i h th ̄ng ngân hàng vn còn hn ch. Tuy nhiên, trong
tng lai h th ̄ng ngân hàng s phi cnh tranh gay gt v︵i các h th ̄ng trung gian
tài chính này.
- Hot J⋮ng cnh tranh trong hot J⋮ng ngân hàng không phi là m⋮t cu⋮c
chin m⋮t mt, m⋮t còn, mà trong quá trình hot J⋮ng cnh tranh, các ngân hàng
thng mi còn có m ̄i liên h mt thit v︵i nhau trong hot J⋮ng kinh doanh ngân
hàng. Không m⋮t ngân hàng nào hot J⋮ng bình th︹ng trong th tr︹ng nu không
có sぇ liên kt bình Jng, thân thin và minh bch v︵i các J ̄i th﹁ cnh tranh khác.
- Hot J⋮ng cnh tranh trong hot J⋮ng ngân hàng còn chu sぇ qun lý rt
cht ch c﹁a c quan qun lý Nhà n︵c v tin t và hot J⋮ng ngân hàng, Jó chính
là Ngân hàng Nhà n︵c Vit Nam.
1.2.3 Tiêu chí c bn Jánh giá n<ng lぇc cnh tranh c﹁a NHTM
1.2.3.1. N<ng lぇc tài chính
1.2.3.1.1 Quy mô v ̄n ch﹁ s[ hぃu:
V ̄n ch﹁ s[ hぃu c﹁a ngân hàng thng mi Jóng vai trò s ̄ng còn trong
vic duy trì các hot J⋮ng th︹ng nht và bo Jm cho ngân hàng kh n<ng phát
trin lâu dài. Nguーn v ̄n Jóng vai trò là m⋮t tm Jm giúp ch ̄ng li r﹁i ro phá sn,
vì v ̄n giúp ngân hàng trang tri nhぃng thua l‖ v tài chính và nghip v︽ cho t︵i khi
ban qun lý có th tp trung gii quyt các vn J và Ja ngân hàng tr[ li trng
thái hot J⋮ng sinh l︹i.
V ̄n to nim tin cho công chúng và là sぇ Jm bo J ̄i v︵i ch﹁ n︿ (k
c ng︹i g=i tin) v s﹃c mnh tài chính c﹁a ngân hàng. Ngân hàng cn phi J﹁ mnh
J nhぃng ng︹i Ji vay có th tin rng ngân hàng có th Jáp ﹃ng J︿c các nhu cu tín
d︽ng c﹁a h ngay c trong Jiu kin kin kinh t Jang gp khó kh<n. Hn nぃa, quy
8
mô v ̄n l︵n mnh s giúp cho ngân hàng huy J⋮ng J︿c nhiu v ̄n hn, do các khách
hàng th︹ng có quan nim g=i tin vào các ngân hàng l︵n thì s yên tâm hn.
V ̄n cung cp n<ng lぇc tài chính cho sぇ t<ng tr[ng và phát trin các
hình th﹃c dch v︽ m︵i, cho nhぃng chng trình, trang thit b m︵i. Sぇ b︲ sung v ̄n s
cho phép ngân hàng m[ r⋮ng tr︽ s[, xây dぇng thêm nhぃng v<n phòng, chi nhánh J
theo kp v︵i sぇ phát trin c﹁a th tr︹ng và t<ng c︹ng cht l︿ng ph︽c v︽ khách hàng.
V ̄n J︿c xem nh là m⋮t phng tin Jiu tit sぇ t<ng tr[ng, giúp
Jm bo rng sぇ t<ng tr[ng c﹁a m⋮t ngân hàng có th J︿c duy trì, ︲n Jnh lâu
dài. Có nghba là v ̄n ngân hàng hàng cn phi J︿c phát trin tng ﹃ng v︵i sぇ t<ng
tr[ng c﹁a danh m︽c cho vay và c﹁a nhぃng tài sn r﹁i ro khác. Nh vy, quy mô
v ̄n c﹁a m⋮t doanh nghip càng cao thì kh n<ng tham gia vào th tr︹ng càng l︵n
và ng︿c li. Hay nói cách khác, quy mô v ̄n c﹁a m⋮t ngân hàng xác Jnh phm vi
cnh tranh c﹁a ngân hàng Jó.
Theo Hip ︵c Bassel, v ̄n tぇ có c﹁a ngân hàng thng mi phi Jt
t ̄i thiu 8% t︲ng tài sn có c﹁a ngân hàng Jó thì J︿c coi là an toàn.
1.2.3.1.2 Kh n<ng thanh khon c﹁a ngân hàng
Theo chun mぇc qu ̄c t, kh n<ng thanh khon ngân hàng th hin qua tゎ l
giぃa tài sn Có có th thanh toán ngay và tài sn N︿ phi thanh toán ngay. Trong
Jó, tài sn Có có th thanh toán ngay bao gーm tin mt, tin g=i ti ngân hàng
Trung ng và các ngân hàng khác, ch﹃ng khoán có kh n<ng mua bán J︿c. Ch
tiêu này th hin kh n<ng ngân hàng có th Jáp ﹃ng J︿c nhu cu rút tin hay
thanh toán t﹃c th︹i v︵i s ̄ l︿ng l︵n hay không. Theo thông l qu ̄c t , v︵i m﹃c tài
sn có thanh khon trên 40% t︲ng d n︿ tin g=i có th J︿c coi là an toàn.
Theo Jiu 12 c﹁a Quyt Jnh s ̄ 457/2005/QI-NHNN ngày 19/04/2005,
v vic ban hành ☜Quy Jnh các tゎ l bo Jm an toàn trong hot J⋮ng c﹁a các t︲
ch﹃c tín d︽ng☝ có quy Jnh:
9
☜T︲ ch﹃c tín d︽ng phi th︹ng xuyên Jm bo tゎ l v kh n<ng chi tr
Jーi v︵i t︻ng loi tin Jーng, vàng nh sau:
1. Tゎ l t ̄i thiu 25% giぃa giá tr các tài sn ☜Có☝ có th thanh toán ngay
và các tài sn ☜N︿☝ s Jn hn thanh toán trong th︹i gian 01 tháng tip theo.
2. Tゎ l t ̄i thiu bng 1 giぃa t︲ng tài sn ☜Có☝ có th thanh toán ngay
trong khong th︹i gian 7 ngày làm vic tip theo và t︲ng tài sn ☜N︿☝ phi thanh
toán trong khong th︹i gian 07 ngày làm vic tip theo☝.
1.2.3.1.3. Kh n<ng sinh l︹i c﹁a Ngân hàng:
M﹃c sinh l︹i là ch tiêu phn ánh kt qu hot J⋮ng, cテng nh phn
ánh m⋮t phn kt qu cnh tranh c﹁a ngân hàng. M﹃c sinh l︹i J︿c Jánh giá thông
qua các ch tiêu:
- Tゎ sut sinh l︹i t︲ng tài sn (ROA: Return on Assets):
L︿i nhun ròng sau thu
ROA = x 100%
T︲ng tài sn có bình quân
Ch tiêu này phn ánh m⋮t Jーng tài sn to ra bao nhiêu Jーng l︿i nhun,
cht l︿ng c﹁a công tác qun lý tài sn có. Tài sn sinh l︹i càng l︵n thì h s ̄ trên
càng l︵n.
- Tゎ sut sinh l︹i v ̄n tぇ có (ROE: Return on Equity)
L︿i nhun ròng sau thu
ROE = x 100%
V ̄n tぇ có
Ch tiêu này phn ánh m⋮t Jーng v ̄n ch﹁ s[ hぃu to ra bao nhiêu Jーng l︿i
nhun, kh n<ng sinh l︹i trên m⋮t Jーng v ̄n c﹁a ngân hàng. H s ̄ càng l︵n, kh
n<ng sinh l︹i tài chính càng l︵n.
1.2.3.1.4. Cht l︿ng tín d︽ng:
10
Cht l︿ng tín d︽ng th hin ch﹁ yu thông qua tゎ l n︿ quá hn/t︲ng d
n︿ và tゎ l n︿ xu/t︲ng d n︿. Nu tゎ l này thp ch﹃ng t、 kh n<ng qun tr r﹁i ro
c﹁a ngân hàng t ̄t, tình hình tài chính lành mnh và ng︿c li nu các tゎ l này cao
thì m﹃c J⋮ trích lp dぇ phòng cao; tình hình tài chính cn J︿c giám sát cht ch.
1.2.3.2. H th ̄ng thông tin và công ngh ngân hàng
Ngày nay, thông tin J︿c s= d︽ng nh m⋮t nguーn lぇc kinh t, m⋮t vテ khí
trong môi tr︹ng cnh tranh. Các doanh nghip nói chung và các ngân hàng thng
mi nói riêng phi s= d︽ng thông tin ngày càng nhiu J t<ng n<ng lぇc, t<ng hiu
qu trong hot J⋮ng và Jem li l︿i ích cho nn kinh t cテng nh cho ngân hàng.
- Thông tin là c s[ quan trng trong hoch Jnh chin l︿c kinh doanh
cテng nh xây dぇng k hoch tác nghip mang tính kh thi cao.
- Thông qua thông tin phn hーi ng︹i qun lý theo dõi J︿c t ̄c J⋮ thぇc
hin k hoch, phát hin nhぃng lch lc trong xây dぇng và ch Jo thぇc hin k
hoch; t︻ Jó Ja ra nhぃng Jiu chnh kp th︹i.
- Dぇa vào thông tin trong quá kh﹃, hin ti và các phng pháp dぇ Joán
thích h︿p, ng︹i qun lý tiên Joán J︿c hin t︿ng trong tng lai, giúp ch﹁ J⋮ng
hn trong Jiu hành công vic.
- Có hai luーng thông tin c bn: Luーng thông tin bên ngoài s cung cp
nhぃng di睢n bin thay J︲i c﹁a môi tr︹ng kinh t, dân s ̄, v<n hoá, xã h⋮i, chính tr,
pháp lut, tぇ nhiên, công ngh, J ̄i th﹁ cnh tranh, nhu cu khách hàng, ▁ J t︻ Jó
ng︹i qun lý s thy J︿c c h⋮i kinh doanh t ̄t cテng nh m ̄i Je do J ̄i v︵i ngân
hàng. Luーng thông tin bên trong cung cp các Jim mnh và Jim yu c﹁a các
nguーn lぇc khác nhau J ̄i v︵i ngân hàng.
Hin Ji hoá công ngh s giúp cho ngân hàng nâng cao cht l︿ng dch
v︽, Jm bo ph︽c v︽ khách hàng m⋮t cách nhanh chóng, chính xác. Ngoài ra công
ngh hin Ji còn giúp ngân hàng m[ r⋮ng thêm loi hình dch v︽ cテng nh th
tr︹ng hot J⋮ng c﹁a ngân hàng.
1.2.3.3. Kh n<ng cung ﹃ng dch v︽ ngân hàng:
11
Kh n<ng cung ﹃ng dch v︽ ngân hàng th hin [ vic ph︽c v︽ kp th︹i,
thun tin, nhanh chóng, an toàn, chính xác và tính linh hot c﹁a dch v︽. Mu ̄n
vy, các ngân hàng phi m[ r⋮ng và nâng cao cht l︿ng, hiu qu các dch v︽
ngân hàng hin có; Jーng th︹i Ja dng hoá các sn phm cung cp cho nn kinh t và
các kênh phân ph ̄i dch v︽ v︵i công ngh tiên tin.
Các ngân hàng mnh không ch th hin [ vic cung ﹃ng m⋮t kh ̄i l︿ng
v ̄n tín d︽ng l︵n cho th tr︹ng mà còn phi th hin phng pháp cp tín d︽ng th
nào. I ̄i v︵i các ngân hàng tiên tin, cp tín d︽ng cho các doanh nghip v︵i m⋮t lãi
sut Ju vào - Ju ra t ̄i thiu, bù li s thu J︿c rt nhiu nguーn thu nhp t︻ các
dch v︽ khác giúp cho doanh nghip chuyn ti v ̄n vay m⋮t cách kp th︹i, Júng lúc,
Júng ni và trôi chy. Hn nぃa m⋮t ngân hàng kinh doanh Ja n<ng s có nhiu l︿i
th J nâng cao hiu qu hot J⋮ng kinh doanh b[i vì:
- Ia dng hoá dch v︽ giúp ngân hàng phân tán và gim thiu r﹁i ro. Theo
các dch v︽ truyn th ̄ng và c︲ Jin, ngân hàng thu l︿i ch﹁ yu t︻ hot J⋮ng tín
d︽ng, nhng tín d︽ng li là lbnh vぇc ch﹃a Jぇng nhiu r﹁i ro và bt trc. Vì th, thぇc
hin kinh doanh nhiu sn phm dch v︽ ngân hàng khác bên cnh nghip v︽ tín
d︽ng s giúp phân tán và gim r﹁i ro.
- Ia dng hoá sn phm, dch v︽ ngân hàng s làm t<ng l︿i nhun c﹁a
NHTM. Khi thぇc hin Ja dng hoá sn phm dch v︽, ngân hàng thng mi s s=
d︽ng trit J, có hiu qu c s[ vt cht và J⋮i ngテ cán b⋮ c﹁a m‖i ngân hàng; do
vy, gim chi phí qun lý và chi phí hot J⋮ng, t<ng l︿i nhun t ̄i Ja cho doanh
nghip cテng nh cho ngân hàng thng mi.
- Ch khi thぇc hin Ja dng hoá sn phm, dch v︽ ngân hàng m︵i cung
cp J︿c nhiu loi dch v︽ m⋮t cách nhanh chóng, linh hot, có cht l︿ng cho
khách hàng và cho nn kinh t. Hn nぃa, vic ph︽c v︽ khách hàng theo phng
th﹃c ☜trn gói☝ bao gi︹ cテng u vit hn phng th﹃c riêng l.
Ngoài vic Ja dng hoá dch v︽ thì Ja dng hoá các kênh phân ph ̄i cテng
là m⋮t trong nhぃng yu t ̄ quan trng trong vic nâng cao kh n<ng cnh tranh c﹁a
12
m‖i ngân hàng. Ia dng hoá các kênh phân ph ̄i s giúp cho các sn phm dch v︽
c﹁a ngân hàng nhanh chóng Jn tay khách hàng.
1.2.3.4. Chin l︿c khách hàng:
Trong nn kinh t th tr︹ng, khách hàng chính là ng︹i Jóng vai trò
quyt Jnh sぇ tーn ti hay không tーn ti c﹁a m⋮t t︲ ch﹃c ch﹃c nói chung và ngân
hàng nói riêng. Nu doanh nghip Ja ra th tr︹ng nhぃng sn phm không phù h︿p
v︵i th tr︹ng, thì dù sn phm Jó có cht l︿ng t ̄t Jn Jâu Ji ch<ng nぃa nó cテng
không th tiêu th︽ J︿c, thm chí phá sn. Trong kinh doanh ngân hàng cテng vy,
khách hàng có quyn chn bt kっ m⋮t ngân hàng nào J g=i tin, vay tin hoc giao
dch. Nu các ngân hàng không quan tâm Jn nhu cu c﹁a khách hàng, Jn kh
n<ng ph︽c v︽, cách tip th, gi︵i thiu sn phm,▁ c﹁a ngân hàng hay nói ngn gn
hn là quan tâm Jn chin l︿c khách hàng, thì các ngân hàng Jó khó mà tーn ti và
phát trin J︿c. Các ngân hàng bu⋮c phi ch﹁ J⋮ng quan tâm Jn vic Jáp ﹃ng nhu
cu và mong mu ̄n c﹁a khách hàng, ngân hàng cn phi nm bt nhanh chóng,
chính xác nhu cu c﹁a khách hàng J có th Jáp ﹃ng kp th︹i. Hn nぃa, sn phm
mà các ngân hàng cung cp cho khách hàng th︹ng ít có tính khác bit, vì vy, ch
cn ngân hàng có chin l︿c khách hàng t ̄t nh thái J⋮ nhân viên hoà nhã, dch v︽
thun tin, qung cáo r⋮ng rãi,▁ thì ngay lp t﹃c ngân hàng s thu hút J︿c khách
hàng nhiu hn.
1.2.3.5 Cht l︿ng nguーn nhân lぇc:
Ngân hàng thu⋮c ngành kinh doanh dch v︽, vì vy, cht l︿ng cán b⋮,
nhân viên ngân hàng là m⋮t yu t ̄ quan trng J kin to s﹃c mnh cnh tranh c﹁a
các NHTM. Nhân viên ngân hàng là ng︹i trぇc tip thぇc hin các chin l︿c kinh
doanh (bao gーm c chin l︿c cnh tranh) c﹁a các ngân hàng thng mi. Cht
l︿ng nhân viên ngân hàng càng cao, l︿i th cnh tranh c﹁a ngân hàng càng l︵n.
Trong quá trình giao dch trぇc tip v︵i khách hàng, nhân viên ngân hàng
là m⋮t ☜hin hぃu☝ ch﹁ yu c﹁a dch v︽. Vì vy, v︵i kin th﹃c và kinh nghim
chuyên môn, nhân viên ngân hàng có th làm t<ng thêm giá tr cho dch v︽ cテng
13
nh có th làm gim Ji, thm chí làm h、ng giá tr c﹁a dch v︽. Bng vic gây thin
cm v︵i khách hàng trong quá trình giao dch, nhân viên ngân hàng Jã trぇc tip
tham gia quá trình xúc tin bán dch v︽.
Là lぇc l︿ng ch﹁ yu chuyn ti nhぃng thông tin, tín hiu t︻ th tr︹ng,
t︻ khách hàng, t︻ J ̄i th﹁ cnh tranh Jn các nhà hoch Jnh chính sách ngân hàng.
Ngoài ra, nhân viên ngân hàng có trình J⋮ chuyên môn cao thì s gim r﹁i ro trong
các khon vay; Jーng th︹i h còn có kh n<ng thぇc hin t ̄t vai trò t vn, giúp J︷
khách hàng trong vic thぇc hin các dぇ án, phng án sn xut kinh doanh.
Bên cnh Jó, n<ng lぇc qun lý c﹁a nhぃng ng︹i lãnh Jo gi、i, có kinh
nghim s giúp ngân hàng gim b︵t J︿c rt nhiu chi phí nh: chi phí r﹁i ro, chi
phí lao J⋮ng, chi phí qun lý, to Jiu kin cho ngân hàng hot J⋮ng có hiu qu và
cnh tranh. Qun lý t ̄t cテng có nghba là s= d︽ng Júng ng︹i, Júng ch‖, bit cách t︲
ch﹃c, Jiu hành công vic, bit giám sát, kim tra, qun lý cht ch, bit phân chia
trách nhim rõ ràng cho t︻ng phòng ban, bit chú trng vào nhぃng nhim v︽ trong
tâm, trng Jim. H s bit cách J s= d︽ng các công c︽ cnh tranh m⋮t cách có
hiu qu nht, ﹃ng phó m⋮t cách linh hot nhぃng bin J⋮ng th︹ng xuyên trên th
tr︹ng, nhy bén trong kinh doanh, nhanh chóng phát hin ra nhぃng th︹i c Jーng
th︹i gim thiu nhぃng sai sót không Jáng có. Tt c Ju góp phn to nên sぇ l︵n
mnh c﹁a ngân hàng.
1.2.3.6 Thng hiu
M⋮t thng hiu mnh là m⋮t thng hiu mà nó có th to J︿c sぇ thích
thú cho khách hàng m︽c tiêu, làm cho h có xu h︵ng tiêu dùng và tip t︽c tiêu
dùng nó. Khi m⋮t thng hiu nhn J︿c lòng Jam mê c﹁a khách hàng m︽c tiêu thì
Jó là c s[ cho sぇ thành công c﹁a thng hiu.
Thng hiu là m⋮t tài sn vô hình b[i nó có kh n<ng tác J⋮ng Jn thái
J⋮ hành vi c﹁a ng︹i tiêu dùng. Giá tr c﹁a thng hiu mang li l︿i nhun cho
Ngân hàng trong tng lai. Thng hiu to ra l︿i th cnh tranh, giúp Ngân hàng
thun l︿i hn khi tìm và phát trin th tr︹ng m︵i. Nó là phng tin ghi nhn, bo
14
v và th hin thành qu c﹁a Ngân hàng, Jem li sぇ ︲n Jnh và phát trin th phn,
nâng cao l︿i th cnh tranh, to ra danh ting và l︿i nhun.
Tuy nhiên, danh ting và uy tín c﹁a Ngân hàng ch có th có J︿c sau
m⋮t quá trình quan h lâu dài giぃa Ngân hàng và khách hàng do Ngân hàng luôn
cung cp các dch v︽ có cht l︿ng cao, hoàn tt công vic Júng hn, Jm bo t ̄t
các dch v︽ kèm theo. Vì vy, J có J︿c danh ting và uy tín trên th tr︹ng Jòi
h、i các Ngân hàng phi n︲ lぇc c ̄ gng th︹ng xuyên v︵i tinh thn luôn ci tin và
Ja dng hoá sn phm, dch v︽, Jáp ﹃ng cao hn nhu cu c﹁a khách hàng.
1.2.3.7 Hot J⋮ng Marketing
Là m⋮t ngành kinh doanh có nhiu J ̄i th﹁ cnh tranh trên th tr︹ng thì
hot J⋮ng marketing J ̄i v︵i các ngân hàng là rt cn thit. Các ngân hàng mu ̄n to
nên kh n<ng cnh tranh cao hn các J ̄i th﹁ khác thì tr︵c ht h phi nghiên c﹃u
và nm chc nhu cu, th hiu c﹁a t︻ng J ̄i t︿ng khách hàng, c﹁a t︻ng th tr︹ng
c︽ th, J t︻ Jó Ja dng hoá sn phm dch v︽ c﹁a ngân hàng mình, Jーng th︹i Ji
Ju trong vic to ra nhぃng sn phm dch v︽ m︵i nhm thu hút khách hàng.
Hn nぃa, hot J⋮ng Marketing còn giúp qung cáo, khuych trng các
sn phm, dch v︽ c﹁a ngân hàng Jn ng︹i dân, J ng︹i dân có nhiu hiu bit v
tin ích c﹁a các nghip v︽ ngân hàng và t︻ Jó lôi kéo h Jn v︵i các ngân hàng.
Marketing còn giúp nâng cao hình nh, tên hiu, uy tín và v th c﹁a các ngân hàng,
to ra n t︿ng trong lòng khách hàng. Iây là m⋮t Jiu ht s﹃c quan trng Jc bit
J ̄i v︵i ngành ngân hàng. Vì khi khách hàng Jã có n t︿ng Jp, có sぇ tin t[ng vào
m⋮t ngân hàng nào Jó thì h s ch s= d︽ng sn phm, dch v︽ c﹁a ngân hàng Jó mà
thôi. V︵i uy tín, v th có J︿c, ngân hàng s J︿c khách hàng tin t[ng g=i tin dù
phi chu lãi sut thp, còn các doanh nghip s mu ̄n ngân hàng này tài tr︿ vì h
J︿c ting là m⋮t ngân hàng uy tín tài tr︿. Do vy, ngân hàng Jó có th nâng cao kh
n<ng cnh tranh c﹁a mình, và to J︿c m⋮t v th vぃng vàng trên th tr︹ng.
15
1.2.3.8 V<n hoá doanh nghip trong lbnh vぇc ngân hàng
V<n hoá doanh nghip là t︲ng th các quan h giao tip giぃa ngân hàng
và khách hàng, là quan h làm vic trong n⋮i b⋮ ngân hàng. Thông qua Jó, các quan
h giao tip th hin bn sc riêng c﹁a ngân hàng, gn lin v︵i phong t︽c, tp quán,
truyn th ̄ng, v<n hoá m‖i Ja phng mà ngân hàng hot J⋮ng. V<n hoá doanh
nghip còn là các hot J⋮ng v<n hoá, th thao, hot J⋮ng xã h⋮i, Jóng góp v︵i c⋮ng
Jーng c﹁a ngân hàng. Thông qua Jó to sぇ gn kt giぃa cán b⋮, nhân viên, trong
ngân hàng, kích thích tính sáng to, h<ng say làm vic c﹁a cán b⋮, nhân viên. Iーng
th︹i to sぇ gn kt cht ch giぃa ngân hàng và khách hàng. Nhぃng yu t ̄ Jó góp
phn nâng cao kh n<ng cnh tranh c﹁a ngân hàng.
1.2.4 Các yu t ̄ nh h[ng Jn n<ng lぇc cnh tranh c﹁a NHTM
Các yu t ̄ môi tr︹ng có m⋮t tác J⋮ng to l︵n Jn n<ng lぇc cnh tranh
c﹁a m⋮t ngân hàng thng mi, Jó là nhぃng yu t ̄, nhぃng lぇc l︿ng, nhぃng th
ch▁ nm bên ngoài c﹁a Ngân hàng mà nhà qun tr không kim soát J︿c nhng
chúng li nh h[ng trぇc tip Jn hot J⋮ng và kt qu hot J⋮ng c﹁a Ngân hàng.
Michael Porter J︿c gi︵i nghiên c﹃u kinh t bit Jn nh là m⋮t nhà
nghiên c﹃u danh ting trong lbnh vぇc marketing và chin l︿c kinh doanh. Trong
lbnh vぇc ngân hàng ♠ tài chính, mô hình cnh tranh dch v︽ c﹁a ông J︿c khái quát
vn d︽ng thぇc t m⋮t cách h︿p lý ▁
1.2.4.1 Mô hình hình thoi cnh tranh c﹁a Michael Porter
I xây dぇng lý thuyt c﹁a mình M.Porter Jã Ja ra mô hình phân tích
tính cnh tranh c﹁a m⋮t ngành c︽ th và cho rng môi tr︹ng qu ̄c gia (national
environment) có ý nghba quan trng J ̄i v︵i n<ng lぇc cnh tranh c﹁a m‖i ngành
hoc thm chí c﹁a m‖i doanh nghip. Mô hình này th︹ng J︿c gi là mô hình hình
thoi. Dぇa trên mô hình hình thoi có th tin hành nghiên c﹃u n<ng lぇc cnh tranh
c﹁a m‖i doanh nghip và ngành m⋮t cách có h th ̄ng. Hn th nぃa, phân tích n<ng
lぇc cnh tranh dぇa trên mô hình này có th Ja ra nhぃng gii pháp c︽ th cho c
chính ph﹁ và doanh nghip.
16
Hình 1.1: Mô hình hình thoi cnh tranh c﹁a Michael Porter
Nh vy v c bn, M.Porter Jã khái quát 5 nhân t ̄ nh h[ng Jn chin
l︿c cnh tranh c﹁a doanh nghip hoc ngành trong nn kinh t là:
1.2.4.1.1 Iiu kin v yu t ̄ sn xut Ju vào
Yu t ̄ Ju vào c s[ là nhぃng yu t ̄ Jn gin do Jiu kin thông th︹ng
mang li nh tài nguyên thiên nhiên, khí hu, v trí Ja lý, lao J⋮ng gin Jn. Trong
khi Jó, yu t ̄ cao cp là nhぃng yu t ̄ phi do Ju t và tích luィ m⋮t cách có Jnh
h︵ng m︵i có J︿c nh J⋮i ngテ lao J⋮ng có chuyên môn cao, mng l︵i vi睢n thông
tiên tin, h th ̄ng bo him t ̄t ▁ Yu t ̄ chung là yu t ̄ có th s= d︽ng chung cho
nhiu ngành nh vn ti, Jin còn yu t ̄ chuyên bit J︿c s= d︽ng trong m⋮t s ̄
ngành hp nh cán b⋮ lp trình, dch v︽ kin trúc.
Yu t ̄ Ju
vào
Chin l︿c c﹁a doanh
nghip, cu trúc và sぇ cnh
tranh
Các ngành, doanh nghip
b︲ tr︿
Các Jiu kin v
nhu cu hay Ju ra
Cnh tranh mnh m giぃa các
doanh nghip trong n︵c
Môi tr︹ng và th ch qun lý
Ju t trong n︵c
17
1.2.4.1.2 Iiu kin v nhu cu
Iiu kin v nhu cu có th nh h[ng nht Jnh t︵i n<ng lぇc cnh tranh,
nht là trong giai Jon h⋮i nhp qu ̄c t. Nhu cu có th là trong n︵c nhng cテng
có th là nhu cu th gi︵i. Chng hn nh nhぃng sぇ tin d︽ng và an toàn cho khách
hàng khi chi tiêu hàng hoá dch v︽ nó tr[ thành m⋮t nhu cu c﹁a sn phm th thanh
toán ♠ là sn phm quan trng trong lbnh vぇc ngân hàng tài chính▁
V︵i quá trình m[ c=a nn kinh t, tぇ do hoá và h⋮i nhp th tr︹ng tài
chính, tin t và hot J⋮ng dch v︽ Ngân hàng, sぇ cnh tranh tt yu s ngày càng gay
gt và quyt lit. Hin nay, vic cnh tranh giぃa các T︲ ch﹃c tín d︽ng không ch [ các
loi hình dch v︽ truyn th ̄ng (huy J⋮ng và cho vay) mà còn cnh tranh [ th tr︹ng
sn phm dch v︽ m︵i. Hn nぃa, v︵i m⋮t môi tr︹ng cnh tranh mnh m, sぇ lぇa
chn và Jòi h、i c﹁a khách hàng J ̄i v︵i nhぃng sn phm và dch v︽ s cao hn. Ví
d︽, v︵i sぇ phát trin c﹁a các công ngh hin Ji, khách hàng s Jòi h、i các dch v︽
ph﹃c tp và ﹃ng d︽ng công ngh cao mà cha s蔾n có ti Vit Nam. Nhぃng yu t ̄
d︵i Jây có th cho thy nhu cu dch v︽ Ngân hàng trong tng lai gn s ngày càng
t<ng cao:
- Sぇ bin J︲i v c cu dân c, sぇ t<ng dân s ̄ (Jc bit là khu vぇc Jô
th), sぇ t<ng lên c﹁a các khu công nghip, khu Jô th m︵i dn Jn s ̄ doanh nghip
và cá nhân có nhu cu cn dch v︽ ngân hàng t<ng lên rõ rt;
- S ̄ ng︹i Vit Nam s ̄ng, lao J⋮ng và làm vic [ n︵c ngoài t<ng lên
nên nhu cu chuyn tin (ngoi t) cテng nh các dch v︽ thanh toán qua ngân hàng
có chiu h︵ng t<ng cao;
- Thu nhp bình quân c﹁a ng︹i Vit Nam dn J︿c nâng lên, qua Jó các
dch v︽ v ngân hàng s có nhぃng b︵c phát trin tng ﹃ng;
- Các hot J⋮ng kinh doanh và Ju t giぃa Vit Nam v︵i n︵c ngoài
ngày càng phát trin, cテng nh s ̄ l︿ng các doanh nghip Vit Nam t<ng trong
nhぃng n<m t︵i s làm gia t<ng v các dch v︽ ngân hàng; và
18
- C s[ h tng ngày càng phát trin, Jc bit là lbnh vぇc bu chính vi睢n
thông to Jiu kin cho nhぃng tin ích c﹁a dch v︽ ngân hàng và các dch v︽ ngân
hàng phát trin mnh hn.
1.2.4.1.3 Nhぃng ngành h‖ tr︿ và liên quan
M⋮t ngành có n<ng lぇc cnh tranh cao khi nó có các ngành h‖ tr︿ hay
liên quan cテng có n<ng lぇc cnh tranh cao hoc khá cao.
Sぇ phát trin c﹁a ngành ngân hàng ph︽ thu⋮c rt nhiu vào sぇ phát trin
c﹁a khoa hc kィ thut cテng nh sぇ phát trin c﹁a các ngành, các lbnh vぇc khác nh
tin hc vi睢n thông, giáo d︽c Jào to, giao thông vn ti. Mt khác, Jc Jim hot
J⋮ng c﹁a các loi hình Jnh ch tài chính có m ̄i liên h rt cht ch và có sぇ b︲ tr︿
v︵i nhau, nh ngành bo him và th tr︹ng v ̄n. M⋮t th tr︹ng v ̄n và bo him
phát trin và có quan h cht ch v︵i các ngân hàng chc chn s h‖ tr︿ cho sぇ t<ng
tr[ng c﹁a ngành ngân hàng.
M⋮t trong nhぃng ngành có liên quan trぇc tip và h‖ tr︿ cho sぇ phát trin
c﹁a các hot J⋮ng dch v︽ ngân hàng là ngành tin hc Jin t= vi睢n thông. Trong
nhぃng n<m qua, công ngh tin hc, vi睢n thông cテng t︻ng b︵c phát trin mnh.
Iây là ngành Jã Jem li nhぃng ích l︿i quan trng cho ngành ngân hàng trong vic
kt n ̄i trong h th ̄ng và kt n ̄i v︵i toàn cu. Vic kt n ̄i mng h th ̄ng toàn cu
Jã cho phép nhiu ngân hàng thぇc hin các nghip v︽ thanh toán v th (th tín
d︽ng và th rút tin tぇ J⋮ng ATM) nh Master Card, Visa card; và chi tr kiu h ̄i
qua Western Union.
Iーng th︹i sぇ phát trin c﹁a công ngh còn giúp các ngân hàng hn ch
r﹁i ro, tht thoát nh các thit b phân bit tin gi▁
1.2.4.1.4 Môi tr︹ng, th ch kinh t và sぇ cnh tranh c﹁a các
doanh nghip khác
Theo Porter, môi tr︹ng cnh tranh lành mnh s thúc Jy hiu qu kinh
doanh c﹁a các doanh nghip. Ng︿c li, môi tr︹ng cnh tranh không lành mnh và
th ch qun lý Ju t thiu minh bch s nh h[ng Jn n<ng lぇc cnh tranh chung
c﹁a các doanh nghip trong nn kinh t. Các tác J⋮ng c﹁a môi tr︹ng cnh tranh
19
cテng nh th ch kinh t trぇc tip nh h[ng Jn chính sách kinh doanh c﹁a các
doanh nghip và doanh nghip th︹ng khó l︹ng tr︵c J ̄i v︵i nhぃng tác J⋮ng này.
Do vy, m⋮t chin l︿c cnh tranh mu ̄n giành l︿i th phi tính t︵i nhぃng phng
án t ̄t nht J hn ch nhぃng tác J⋮ng c﹁a môi tr︹ng và th ch kinh t.
Sぇ ︲n Jnh v chính tr, sぇ nht quán v quan Jim, chính sách luôn là sぇ
hp dn cho các nhà Ju t vào Ngân hàng. Sぇ Jy J﹁, tính Jーng b⋮ và hiu lぇc thi
hành c﹁a các qui Jnh pháp lut, các chính sách liên quan là c s[ cho m⋮t hot
J⋮ng kinh doanh ︲n Jnh.
Do nhぃng m ̄i liên kt cht ch c﹁a toàn b⋮ h th ̄ng ngân hàng thng
mi, sぇ J‖ v︷ c﹁a m⋮t Ngân hàng th︹ng gây ra hu qu rt to l︵n và có kh n<ng
gây ra hiu ﹃ng lan truyn lên toàn h th ̄ng. Vì th, hot J⋮ng c﹁a các ngân hàng
thng mi phi chu sぇ qun lý và giám sát ht s﹃c cht ch c﹁a chính ph﹁ và
Ngân hàng Nhà n︵c. Vai trò c﹁a Nhà n︵c v︵i t cách là ch﹁ s︷ hぃu, con n︿ và
ch﹁ n︿ l︵n nht c﹁a các ngân hàng thng mi. Nhà n︵c có nhぃng chính sách tác
J⋮ng Jn cung, cu, Jn sぇ ︲n Jnh kinh t vb mô, Jn các Jiu kin nhân t ̄ sn
xut, các ngành liên quan và ph︽ tr︿ c﹁a ngành Ngân hàng J to thun l︿i hay kìm
hãm sぇ phát trin c﹁a ngành Ngân hàng.
1.2.4.1.5 Chin l︿c c﹁a doanh nghip
Sぇ cnh tranh mnh m cテng bt bu⋮c các doanh nghip không th dぇa
quá nhiu vào các yu t ̄ Ju vào thun l︿i nh b︹ bin dài, nhiu danh lam thng
cnh, nhiu khoáng sn, nhiu r︻ng ▁ mà còn phi dぇa vào các yu t ̄ gián tip.
Trong các yu t ̄ gián tip Jó, thì cu trúc chin l︿c c﹁a doanh nghip là nhân t ̄
quyt Jnh xây dぇng chin l︿c c﹁a doanh nghip.
1.2.4.2 Xây dぇng chin l︿c giành l︿i th cnh tranh chung theo mô
hình c﹁a Michael Porter
Michael Porter Ja ra các loi hình chin l︿c chung v cnh tranh gーm:
Chin l︿c chi phí thp nht (overall costs), chin l︿c khác bit hoá
(differenciation) và chin l︿c trng tâm hoá (focus hay specialisation). M‖i chin
l︿c này có th lぇa chn theo Jiu kin kinh doanh riêng c﹁a t︻ng doanh nghip.
20
Tuy nhiên, theo tác gi, trong lbnh vぇc hot J⋮ng kinh doanh ngân hàng, v c bn,
các chin l︿c chung nói trên th︹ng J︿c hiu nh sau:
1.2.4.2.1 Chin l︿c chi phí thp nht: Iây là chin l︿c h︵ng t︵i
sぇ Jt J︿c v trí hn hn v chi phí thông qua m⋮t lot các chính sách hot J⋮ng
h︵ng vào thぇc hin m︽c tiêu. Iôi khi chin l︿c này J︿c hiu là chin l︿c cnh
tranh v giá khi cung cp dch v︽ sn phm trên th tr︹ng. Chi phí thp mang li
cho các doanh nghip và các ngân hàng thng mi t l l︿i nhun cao hn m﹃c
bình quân trong ngành, bt chp sぇ cnh tranh mnh m c﹁a các J ̄i th﹁ khác. Ic
Jim c﹁a chin l︿c canh tranh này là chú trng Jn kim soát cht ch chi phí hot
J⋮ng c﹁a ngân hàng thng mi, s= d︽ng cht ch ngân sách hot J⋮ng, to ra ít sぇ
khác bit v sn phm ♠ dch v︽, hn ch Jon th tr︹ng m⋮t cách quá chi tit. Ic
bit, sn phm dch v︽ ngân hàng s J︿c h︵ng vào th tr︹ng l︵n, do Jó doanh
nghip cn tp trung t<ng n<ng sut lao J⋮ng bình quân và n<ng lぇc qun lý Jiu
hành doanh nghip cテng nh tit kim chi phí hot J⋮ng chung khác J Jt J︿c
chi phí thp nht.
1.2.4.2.2 Chin l︿c khác bit hoá các sn phm và dch v︽:
chin l︿c mà các doanh nghip hay các ngân hàng thng mi hay nhm t︵i vic
to ra Jim J⋮c Jáo riêng J︿c th︻a nhn trong toàn ngành. Trong chin l︿c này
khách hàng s nhn ra sぇ khác bit c﹁a sn phm dch v︽, Jánh giá cao v sn
phm dch v︽ và s蔾n sàng tr giá thêm cho sぇ khác bit Jó. Chin l︿c khác bit
hoá sn phm và dch v︽, nu Jt J︿c s to ra kh n<ng cho m‖i ngân hàng thu
J︿c l︿i nhun cao hn m﹃c bình quân trong ngành, to m⋮t v trí chc chn cho
T︲ ch﹃c tín d︽ng J ̄i phó v︵i nhぃng J ̄i th﹁ cnh tranh vì có nim tin c﹁a khách
hàng vào nhãn hiu sn phm, dn Jn kh n<ng ︲n Jnh giá c, và tránh J︿c sぇ
cn thit phi to ra m﹃c chi phí thp cテng nh kh n<ng ng<n chn vic xâm nhp
c﹁a các J ̄i th﹁ m︵i.
1.2.4.2.3 Chin l︿c trng tâm hoá: Nhm tp trung vào m⋮t nhóm
khách hàng c︽ th, m⋮t b⋮ phn trong các loi sn phm, dch v︽ hay mng th tr︹ng
nào Jó. Nu nh chin l︿c chi phí thp và khác bit hoá h︵ng vào thぇc hin m︽c