B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
BÙI TH HNG THANH
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG
DCH V HU MÃI CA MNG TD S-FONE
LUN VN THC S KINH T
Thành ph H Chí Minh, nm 2009
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
BÙI TH HNG THANH
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG
DCH V HU MÃI CA MNG TD S-FONE
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. HOÀNG LÂM TNH
Thành ph H Chí Minh, nm 2009
DANH MC T VIT TT
3G The Third Generation - Th h th 3
ARPU Average Revenue per User – Doanh thu bình quân mi thuê bao
BCC Business Cooperation Contract - Hp đng hp tác kinh doanh
CCBS Customer Care Billing System - H thng tính cc
CDMA Code Division Multiple Access – a truy cp phân chia theo mã s
CLDV Cht lng dch v
CSKH Chm sóc khách hàng
TD in thoi di đng
EVDO Evolution Data Only / Evolution Data Optimized - Mt chun 3G
ca công ngh CDMA
SKTV SK Telecom Vietnam - Công ty Vin thông SK ti Vit Nam
SPT Công ty c phn dch v Bu chính, Vin thông Sài Gòn - Saigon
Postel
TMKH Tho mãn khách hàng
TPHCM Thành ph H Chí Minh
TTDVKH Trung tâm dch v khách hàng
TTTT Thông tin và Truyn thông
MC LC
Li cam đoan
Danh mc t vit tt
Mc lc
Danh mc bng
Danh mc hình
Danh mc ph lc
Trang
Phn m đu 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V CHÁT LNG DCH V VÀ S THO
MÃN KHÁCH HÀNG I VI DCH V HU MÃI CA MNG
IN THOI DI NG 6
1.1 Khái nim chung v cht lng dch v và s tho mãn khách hàng 6
1.1.1 Khái nim cht lng dch v 6
1.1.2 Khái nim s tho mãn khách hàng 7
1.1.3 Mi quan h gia cht lng dch v và s tho mãn khách hàng 8
1.1.4 Các mô hình lý thuyt đánh giá cht lng dch v và s tho mãn khách
hàng 8
1.2 Cht lng dch v, s tho mãn khách hàng đi vi dch v hu mãi ca
mng đin thoi di đng 10
1.2.1 Khái nim dch v hu mãi ca mng đin thoi di đng 10
1.2.2 Khái nim cht lng dch v hu mãi ca mng đin thoi di đng 11
1.2.3 S tho mãn khách hàng đi vi dch v hu mãi ca mng đin thoi di
đng 11
1.3 Thang đo cht lng dch v và s tho mãn khách hàng đi vi dch v
hu mãi ca mng đin thoi di đng thông qua ý kin đánh giá ca khách
hàng 12
1.3.1 Thang đo cht lng dch v hu mãi ca mng đin thoi di đng 12
1.3.2 Thang đo mc đ tho mãn khách hàng 15
1.4 Tóm tt chng 1 15
CHNG 2: PHÂN TÍCH, ÁNH GIÁ THC TRNG CHT LNG
DCH V HU MÃI CA MNG IN THOI DI NG
S-FONE 16
2.1 Tng quan v Trung tâm đin thoi di đng CDMA S-Telecom – nhà khai
thác mng đin thoi di đng S-Fone 16
2.1.1 C cu t chc, vn hành 16
2.1.2 c đim vn hành 18
2.1.3 Mt s đc đim kinh doanh 18
2.1.3.1 Phm vi kinh doanh 18
2.1.3.2 Thi hn hot đng 19
2.1.4 Mc tiêu ca S-Telecom đn 2015 19
2.1.4.1 Mc tiêu tng th ca S-Telecom 19
2.1.4.2 Các mc tiêu c th đn 2015 20
2.1.4.3 Chin lc phát trin 21
2.1.4.4 C cu hot đng 21
2.1.5 Th phn 21
2.1.6 Tình hình thuê bao mi và thuê bao khoá hai chiu 22
2.1.7 Tình hình doanh thu 23
2.1.8 Phòng Dch v khách hàng 24
2.2 Thc trng dch v hu mãi ca mng đin thoi di đng S-Fone đn tháng
10/2008 25
2.2.1 Các chng trình u đãi khách hàng 25
2.2.2 H thng tng đài 26
2.2.3 H thng các trung tâm dch v khách hàng 28
2.2.4 Nhân s cho công tác hu mãi 30
2.3 Cht lng dch v hu mãi ca mng đin thoi di đng S-Fone thông qua
các ch tiêu thng kê ca S-Telecom 32
2.3.1 Cht lng phc v khách hàng theo tiêu chí ca B Thông tin và Truyn
thông 32
2.3.2 Cht lng phc v khách hàng theo đánh giá ca S-Telecom 32
2.4 Cht lng dch v hu mãi ca mng đin thoi di đng S-Fone thông qua
đánh giá ca khách hàng 34
2.4.1 V mc đ tin cy 37
2.4.2 V mc đ đáp ng 38
2.4.3 V phong cách, thái đ phc v 40
2.4.4 V phng tin hu hình 42
2.5 Tóm tt chng 2 44
CHNG 3: CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V HU
MÃI CA MNG IN THOI DI NG S-FONE 45
3.1 im mnh và đim yu trong dch v hu mãi ca mng đin thoi di
đng S-Fone 45
3.1.1 im mnh 45
3.1.2 im yu 45
3.2 Các gii pháp nâng cao cht lng dch v hu mãi ca mng đin thoi di
đng S-Fone 48
3.2.1 Gii pháp đi vi các trung tâm dch v khách hàng 49
3.2.2 Nâng cao k nng, kin thc ca nhân viên hu mãi 50
3.2.3 Ci tin công tác qun tr nhân s 51
3.2.4 Nâng cao hiu qu hot đng ca tng đài 52
3.2.5 Gii pháp qun lý thông tin khách hàng 53
3.2.6 Thay đi quan nim chm sóc khách hàng không trc tip mang li doanh thu 54
3.2.7 Nâng cao hiu qu ca chng trình u đãi 54
3.3 Tóm tt chng 3 57
KT LUN 58
Tài liu tham kho
Ph lc
DANH MC BNG
Trang
Bng 1.1 Thang đo mc đ tin cy 12
Bng 1.2 Thang đo mc đ đáp ng yêu cu hu mãi 13
Bng 1.3 Thang đo phong cách, thái đ phc v hu mãi 13
Bng 1.4 Thang đo mc đ đng cm 14
Bng 1.5 Thang đo phng tin hu hình 14
Bng 1.6 Thang đo mc đ tha mãn ca khách hàng 15
Bng 2.1 Th phn ca S-Telecom giai đon 2003 – T10/2008 21
Bng 2.2 Tình hình thuê bao phát trin mi và thuê bao khóa 2 chiu 22
Bng 2.3 Doanh thu dch v ca S-Telecom giai đon 2003 – T10/2008 23
Bng 2.4 Các loi hình u đãi khách hàng 25
Bng 2.5 ng dây nóng và tng đài t vn min phí ca mng TD S-Fone 27
Bng 2.6 S lng máy tng đài t vn ca mng TD S-Fone 27
Bng 2.7 H thng TTDVKH 28
Bng 2.8 Tình hình phát trin các TTDVKH 29
Bng 2.9 Nhân s cho công tác hu mãi 30
Bng 2.10 Bin đng nhân s hu mãi ca mng TD S-Fone 31
Bng 2.11 Kt qu đo kim nm 2008 32
Bng 2.12 Cht lng phc v khách hàng 6 tháng đu nm 2008 33
Bng 2.13 Kt qu đánh giá CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone 35
Bng 2.14 So sánh CLDV hu mãi ca các mng TD S-Fone vi các mng
TD khác 36
Bng 2.15 Chi tit đánh giá v mc đ tin cy hu mãi ca S-Fone 37
Bng 2.16 Chi tit đánh giá v mc đ đáp ng hu mãi ca S-Fone 38
Bng 2.17 Chi tit đánh giá v phong cách, thái đ phc v hu mãi ca S-Fone 40
Bng 2.18 Chi tit đánh giá v phng tin hu hình phc v hu mãi ca S-Fone 42
DANH MC HÌNH
Trang
Hình 2.1 S đ b máy t chc ca S-Telecom 17
Hình 2.2 Tc đ phát trin h thng TTDVKH 29
DANH MC PH LC
Ph lc 1.1 Mô hình CLDV và s TMKH ca Parasuraman
Ph lc 1.2 Các thang đo CLDV hu mãi ca mng TD đang áp dng
Ph lc 1.3 C s chn các mng TD cho nghiên cu CLDV hu mãi ca mng
TD
Ph lc 1.4 Dàn bài tho lun nghiên cu đnh tính
Ph lc 1.5 Thang đo SERVQUAL
Ph lc 1.6 Thang đo SERVQUAL_C1
Ph lc 1.7 Thang đo SERVQUAL_C2
Ph lc 1.8 Thông tin mu
Ph lc 2.1 S đ t chc phòng Dch v khách hàng
Ph lc 2.2 Kt qu phân tích Cronbach Alpha ln 1
Ph lc 2.3 Kt qu phân tích EFA thang đo cht lng dch v hu mãi mng
TD S-Fone
Ph lc 2.4 Kt qu phân tích Cronbach Alpha ln 2
Ph lc 2.5 Kt qu phân tích EFA thang đo mc đ tho mãn ca khách hàng
Ph lc 2.6 Phân tích mi quan h gia các thành phn CLDV hu mãi ca mng
TD và s TMKH đi vi dch v này
Ph lc 2.7 Kim đnh trung bình tng th các bin
Ph lc 2.8 Kim đnh s khác bit v trung bình các thành phn CLDV gia các
mng TD
Ph lc 3.1 Kim đnh trung bình tng th theo đi tng khách hàng
Ph lc 3.2 Kt qu phân tích nh hng ca gii tính ti cht lng dch v hu
mãi ca các mng TD Vit Nam
Ph lc 3.3 Kt qu phân tích nh hng ca hc vn ti cht lng dch v hu mãi
ca các mng TD Vit Nam
Ph lc 3.4 Kt qu phân tích nh hng ca thu nhp ti cht lng dch v hu
mãi ca các mng TD Vit Nam
Ph lc 3.5 Kt qu phân tích nh hng ca đ tui ti cht lng dch v hu mãi
ca các mng TD Vit Nam
Ph lc 3.6 Kt qu phân tích nh hng ca thi gian s dng dch v mng
TD ti cht lng dch v hu mãi ca các mng TD Vit Nam
-1-
PHN M U
I. S cn thit ca đ tài
Trong xu hng hi nhp hoá - toàn cu hoá, môi trng kinh doanh Vit Nam s
có s cnh tranh ngày càng quyt lit t các DN trong và ngoài nc. Xu hng này
đng thi cng mang li cho NTD ngày càng nhiu la chn hn trong vic tiêu dùng
hàng hoá dch v. Khi này, CLDV hu mãi, thái đ quan tâm sn sóc ti khách hàng là
yu t quan trng, nu không nói là quyt đnh, đ khách hàng gn bó vi DN và đ
thu hút khách hàng mi.
i vi th trng dch v TD Vit Nam, sc ép cnh tranh ni b ngành ngày
càng ln trong khi cuc đua gim giá cc đang dn đi đn chng cui vì giá cc đã
tim cn giá thành. Trong bi cnh này, đ tng sc cnh tranh, vic ci tin và hoàn
thin dch v hu mãi càng có tính quan trng hn vi các DN khai thác mng TD
Vit Nam vì nó liên quan trc tip đn s phát trin bn vng ca DN, ca sn phm -
dch v. Do đó, vic nâng cao CLDV hu mãi là mt trong nhng nhim v rt quan
trng trong chin lc cnh tranh ca mt DN khai thác mng TD nh Trung tâm
TD CDMA S-Telecom. Tuy nhiên, vic kho sát, đánh giá và ci tin CLDV hu
mãi ca S-Telecom t trc ti nay ch dng vic nâng cao ch s đáp ng các tiêu
chí mà B TTTT quy đnh và da trên ý kin góp ý ca khách hàng trong các “s tay
góp ý”, cha mang tính h thng, toàn din và khách quan.
ây là lý do tác gi chn đ tài nghiên cu: “CÁC GII PHÁP NÂNG CAO
CHT LNG DCH V HU MÃI CA MNG TD S-FONE”.
Xut phát t nhng lý thuyt đo lng CLDV và s TMKH, lun vn xem xét, tìm
hiu các thành phn CLDV hu mãi ca mng TD; phân tích thc trng, đánh giá
CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone; so sánh vi các mng TD khác trên th
trng và đa ra nhng gii pháp nâng cao CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone,
qua đó, góp phn nâng cao v th cnh tranh ca S-Fone.
-2-
II. Mc tiêu ca đ tài
a ra các gii pháp nâng cao CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone.
III. Quy trình thc hin đ tài
Lun vn đa ra các gii pháp nâng cao CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone
thông qua vic phân tích thc trng dch v hu mãi; đánh giá CLDV hu mãi ca
mng TD S-Fone và so sánh vi CLDV hu mãi ca các mng TD trên th
trng.
1. D liu s dng
Trong lun vn, vic phân tích thc trng và đánh giá cht lng dch v hu mãi
ca mng TD S-Fone đc thc hin da trên ngun d liu s cp và th cp. D
liu th cp v dch v hu mãi đc tp hp qua nghiên cu ca tác gi v hot đng
sn xut kinh doanh và dch v hu mãi ca mng TD S-Fone và các mng TD
MobiFone, VinaPhone va Viettel trong nhng nm gn đây và mt s tài liu ca các
nhà nghiên cu đã công b. D liu s cp v CLDV hu mãi đc thu thp thông qua
hai bc nghiên cu, nghiên cu s b và nghiên cu chính thc:
+ Nghiên cu s b: thc hin thông qua phng pháp nghiên cu đnh tính,
s dng k thut đóng vai, tho lun tay đôi, tho lun nhóm nhm khám phá
nhng mong mun, k vng, nhng yu t tác đng đn CLDV hu mãi ca mng
TD. Trc tiên, tác gi cùng mt s bn hc, đng nghip t đt mình vào vai
trò ch thuê bao TD s dng dch v hu mãi ca mng TD đ tìm hiu
nhng yu t khách hàng s quan tâm khi s dng dch v này. Sau đó, thc hin
tip vic tho lun tay đôi vi 10 khách hàng thng xuyên s dng TD ti
TPHCM đã trc tip s dng dch v hu mãi ca mng TD, Trng phòng
CSKH ca mng TD S-Fone, Trng b phn hu mãi ca mng TD S-
Fone, chuyên viên hu mãi ca MobiFone, VinaPhone và Viettel. Kt qu này
đc s dng đ điu chnh ln 1 các tiêu thc đánh giá CLDV cho phù hp vi
lnh vc dch v hu mãi ca mng TD (xem ph lc 1.6). Sau đó, tác gi tip
-3-
tc tho lun nhóm vi 32 ch thuê bao TD khác, bao gm: 12 ch thuê bao
mng TD Viettel, 9 ch thuê bao MobiFone, 7 ch thuê bao mng TD
VinaPhone và 4 ch thuê bao S-Fone. Sau tho lun nhóm, kt qu nghiên cu cho
thy có nhiu yu t xác đnh đc bc tho lun tay đôi b loi b. C s đ
loi b là đa s ch thuê bao đc phng vn cho rng các yu t đó không quan
trng đi vi h hoc là h cha quan tâm đn đc đim này khi dùng dch v hu
mãi ca mng TD S-Fone hoc có s trùng lp yu t, yu t này đã bao hàm
trong yu t kia. Kt qu ca ln kho sát th hai này cho thy có 5 nhóm tiêu chí
chính thc (vi 30 tiêu chí nh) mà khách hàng quan tâm khi tiêu dùng dch v
hu mãi ca mng TD và các tiêu thc này s đc s dng đ nghiên cu đnh
lng tip theo v CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone, MobiFone,
VinaPhone và Viettel (xem ph lc 1.7).
+ Nghiên cu chính thc: Mc đích ca nghiên cu này là nhm thu thp d
liu, ý kin đánh giá, đo lng CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone và các
mng TD MobiFone, VinaPhone, Viettel t chính ý kin ca ch thuê bao các
mng TD này. Nghiên cu này đc thc hin ti Hà Ni, Hi Phòng, Ngh
An, à Nng, Khánh Hoà, Tha Thiên Hu, Bình nh, TPHCM, Bà Ra – Vng
Tàu, Bình Dng, ng Nai, Cn Th, Tin Giang, An Giang và Vnh Long trong
tháng 10, 11/2008. Phng pháp thu thp thông tin s dng trong nghiên cu này
là phng vn trc tip theo mt bng câu hi đc son sn. Bên cnh đó, tác gi
còn s dng và phân tích các d liu th cp đã đc phía nhà cung cp dch v
thng kê, tp hp da trên nhng tiêu chun ca ngành đc B TTTT quy đnh,
đ t đó, lun vn có cái nhìn tng quát hn mi quan h gia thc trng CLDV
hu mãi ca mng TD S-Fone vi s tho mãn khi tiêu dùng ca khách hàng t
c hai phía, nhà cung cp dch v và ngi tiêu dùng dch v cng nh có s so
sánh trc tip CLDV ca nhà mng này vi ba mng di đng MobiFone,
VinaPhone và Viettel.
30 bin đo lng CLDV đc phân thành 5 nhóm (xem chi tit trong phn
thang đo CLDV hu mãi ca mng TD thông qua ý kin đánh giá ca khách
-4-
hàng - Chng I) và 3 bin đo lng s TMKH s đc đánh giá da trên vic
kho sát, thu thp, phng vn, ly ý kin trc tip t phía khách hàng theo phiu
điu tra cho đim. Thang đo s dng là thang đo Likert 5 mc đ t thp (1) đn
cao (5).
T nhng thông tin, d liu thu thp đc, thông qua các bc xác đnh đ tin
cy ca thang đo (Cronbach Alpha), phân tích nhân t (EFA), kim đnh giá tr
trung bình, xác đnh mi tng quan, … bng phn mm SPSS 13.0 s cho phép
lun vn có cái nhìn tng quát v các thành phn CLDV hu mãi ca mng TD,
đng thi cng tìm hiu đc mi liên quan gia CLDV và s TMKH đi vi dch
v này.
Mu nghiên cu đc chn theo phng pháp ngu nhiên trong s các ch thuê
bao đn TTDVKH ca các mng TD đ giao dch. Kích thc mu đc xác
đnh theo tiêu chun 5:1, có ngha là trung bình 5 mu cho 1 bin đo lng [I11,
trang 25]. Nghiên cu này có 4 mng TD cn kho sát và 33 bin đo lng, vì
vy, kích thc mu ti thiu là 33 x 5 x 4 = 660. đt đc ti thiu 660 mu
nghiên cu, 1.300 bng câu hi đã đc chuyn đn nhng khách hàng ngu
nhiên. Sau khi thu thp và kim tra, có 154 bng b loi do có quá nhiu ô trng
hoc la chn đng nht mt thang đim. Cui cùng, còn 1.146 bng câu hi hoàn
tt và đc s dng trong nghiên cu này (xem thông tin mu ti ph lc 1.8). D
liu đc nhp và x lý trên phn mm Excel và SPSS 13.0 (xem ph lc 2.2 đn
2.8 và ph lc 3.1 đn 3.6).
2. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu ca lun vn:
i tng nghiên cu: ch thuê bao ca mng TD S-Fone và ca ba mng
TD MobiFone, VinaPhone, Viettel đã s dng qua dch v hu mãi ca các mng
TD này.
Phm vi nghiên cu: Hà Ni, Hi Phòng, Ngh An, à Nng, Khánh Hoà,
Tha Thiên Hu, Bình nh, TPHCM, Bà Ra – Vng Tàu, Bình Dng, ng Nai,
Cn Th, Tin Giang, An Giang và Vnh Long
-5-
IV. Kt cu ca lun vn
Lun vn gm 3 chng:
Chng 1:
C s lý lun v CLDV và s TMKH đi vi dch v hu mãi ca
mng TD.
Nghiên cu lý thuyt v CLDV và s TMKH đ đa ra các thành phn chính
đo lng CLDV hu mãi ca các mng TD Vit Nam.
Chng 2:
Phân tích, đánh giá thc trng CLDV hu mãi ca mng TD S-
Fone.
Gii thiu chung v Trung tâm TD CDMA S-Telecom – nhà khai thác
mng TD S-Fone. Phân tích thc trng và đánh giá CLDV hu mãi ca mng
TD S-Fone.
Chng 3:
Các gii pháp nâng cao CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone
Nêu các gii pháp nâng cao CLDV hu mãi ca mng TD S-Fone da trên
c s nhng phân tích trc đó.
v
w
-6-
CHNG 1:
C S LÝ LUN V CLDV VÀ S TMKH
I VI DCH V HU MÃI CA MNG TD
1.1 KHÁI NIM CHUNG V CLDV VÀ S TMKH.
1.1.1 Khái nim CLDV
Lu Vn Nghiêm (2001) đnh ngha dch v là mt quá trình hot đng bao gm
các nhân t không hin hu, gii quyt các mi quan h gia ngi cung cp và khách
hàng mà không có s thay đi quyn s hu. Sn phm dch v có th trong phm vi
hoc vt quá phm vi ca sn phm vt cht [I8, trang 6].
Dch v đc xem là sn phm vô hình, không đng nht nhau và không th tách
ly chúng đc. iu này có ngha là dch v có 3 đc đim c bn: vô hình, không
đng nht và không th tách ly. CLDV th hin trong sut quá trình khách hàng s
dng dch v và trong quá trình tng tác gia khách hàng vi nhân viên ca công ty
cung cp dch v [I11, trang 6]. Chính vì vy mà vic đánh giá và đo lng CLDV rt
phc tp.
Parasuraman, Zeithaml và Berry (1988:17) - nhng ngi tiên phong trong
nghiên cu CLDV và đc đánh giá là khá toàn din - đnh ngha CLDV là mc đ
khác nhau gia mong đi ca ngi tiêu dùng v dch v và nhn thc ca h v
kt qu ca dch v. ây có th xem là khái nim tng quát nht, bao hàm đy đ ý
ngha ca dch v, đng thi cng chính xác nht khi xem xét CLDV đng trên quan
đim khách hàng, xem khách hàng là trung tâm. Theo đó, CLDV đc đo lng, đánh
giá bi chính nhng khách hàng tiêu dùng dch v. Vì th, đ đo lng, đánh giá và
qun lý tt CLDV ca mình, các DN kinh doanh dch v cn chú ý đn nhng yu t
c th mà khách hàng quan tâm, mong mun đc đáp ng tt và chu đáo trong quá
trình s dng dch v. Và vì dch v có tính cht vô hình nên khách hàng thng đánh
giá cht lng mt dch v thông qua nhng yu t hu hình và c th qua nhng ln
tiêu dùng dch v ca DN kinh doanh dch v nh con ngi (nhân viên, khách hàng
-7-
khác và chính bn thân khách hàng), các bc thc hin dch v, các yu t vt cht
(trang thit b, TTDVKH, …).
Trong thc t, mt sn phm c th đc đánh giá qua hai phn: cht lng tuyt
đi và cht lng cm nhn. Cht lng tuyt đi là kt qu ca mt quy trình sn
xut, hot đng ca nhiu cá nhân, b phn đ to ra mt sn phm đáp ng mt nhu
cu c th, xác đnh. Cht lng tuyt đi tn ti mc nhiên trong sn phm và DN
kinh doanh sn phm có th ch đng đnh đot đc cht lng này thông qua vic
kim soát mt s ch tiêu nht đnh. Cht lng cm nhn là cm nhn tâm sinh lý v
mc đ tho mãn các mong mun ca khách hàng trong quá trình tiêu dùng sn phm.
Nh vy, cht lng cm nhn phn ánh s TMKH đi vi sn phm, đc hình
thành trên c s ca vic so sánh mc đ đáp ng ca sn phm vi k vng ca
khách hàng. ây cng chính là khái nim CLDV mà Parasuraman mun đ cp đn.
Bi tính cht vô hình ca dch v nên cht lng ca mt sn phm dch v đc
đánh giá, đo lng ch yu thông qua cht lng cm nhn.
1.1.2 Khái nim s TMKH
Có nhiu quan đim khác nhau v s TMKH nh:
o S TMKH nh mt phn ng mang tính cm xúc ca khách hàng đáp li
vi kinh nghim ca h v mt sn phm hay mt dch v (Bachelet
1995:81).
o S TMKH là mc đ ca trng thái cm giác ca mt ngi bt ngun t
vic so sánh kt qu thu đc t sn phm vi nhng k vng ca ngi đó
(Kohler 2001)
Có khá nhiu đnh ngha khác nhau v s TMKH cng nh khá nhiu tranh cãi
v nó, chính vì vy vic đnh ngha chính xác s tho mãn tr nên khó khn. Mt nhà
nghiên cu phát biu rng “Mi ngi đu bit rng tho mãn là gì nhng đn khi
đc yêu cu cho mt đnh ngha thì dng nh không ai bit” (Fehr và Russell
1984:464). Tuy nhiên, s TMKH có th hiu theo đnh ngha sau “ây là s phn ng
ca ngi tiêu dùng đi vi vic đc đáp ng nhng mong mun” (Oliver 1997:13).
-8-
Nói rõ hn, s TMKH đi vi mt dch v là s phn ng ca khách hàng đi vi vic
dch v đó đáp ng nhng mong mun ca h. Nh vy, s TMKH là thành phn cht
lng cm nhn v phng thc, mc đ mà dch v đó tho mãn các c mun ca
khách hàng trong quá trình tiêu dùng dch v.
1.1.3 Mi quan h gia CLDV và s TMKH
Thông thng, các nhà kinh doanh dch v cho rng CLDV chính là mc đ
TMKH. Tuy nhiên, nhiu nghiên cu khác cho rng CLDV và TMKH là hai khái
nim hoàn toàn có th phân bit và đo lng đc (Zeithaml va Bitner, 1996). CLDV
ch tp trung vào nhng thành phn c th ca dch v, trong khi đó, s TMKH là mt
khái nim tng quát nói lên s hài lòng ca khách hàng khi tiêu dùng sn phm.
Bên cnh đó, CLDV có th đc đánh giá bi mt ngi tiêu dùng cha có kinh
nghim thc t đi vi ch th cung cp dch v. Trong trng hp này, ngi tiêu
dùng da vào thông tin đánh giá ca nhng khách hàng đã tng tri nghim. Trong
khi đó, s TMKH ch có th đc đánh giá bi chính bn thân ngi s dng sau khi
h có kinh nghim thc t đi vi dch v thông qua các giao dch vi ch th cung
cp dch v.
Trong thc t, có nhiu nhà nghiên cu đã thit lp mi quan h gia CLDV và
s TMKH nh: Cronin & Tayler 1992; Spreng & Mackoy 1996; Nguyn ình Th
2003 … Các nghiên cu này đu ch ra rng s TMKH chu tác đng bi mc đ hài
lòng v CLDV trong quá trình tiêu dùng. Vn đ đt ra đây cho các DN mun qun
lý tt CLDV ca mình là phi bit nhng mong mun v dch v ca khách hàng có
mc đ ging nhau hay khác nhau đi vi tng DN trong cùng mt ngành đ t đó
đáp ng tt mong mun đó, mang li cho khách hàng s tho mãn mc cao nht.
1.1.4 Các mô hình lý thuyt đánh giá CLDV và s TMKH
Có nhiu nghiên cu khác nhau nhm đa ra đc khái nim và đo lng CLDV,
trong đó:
- Theo Lehtinen và Lehtinen (1982), CLDV đc đánh giá trên 2 mt: quá trình
cung cp dch v và kt qu ca dch v.
-9-
- Gronroos (1984) li đa ra hai lnh vc ca CLDV, đó là cht lng k thut và
cht lng chc nng. Cht lng k thut đ cp đn nhng gì đc phc v,
cht lng chc nng nói lên chúng đc phc v nh th nào [I11, trang 6].
Parasuraman, Zeithaml và Berry (1988, 1991) sau nhiu ln nghiên cu và kim
đnh đã xây dng thang đo SERVQUAL - mt thang đo lng CLDV đa hng gm
nm thành phn to nên s TMKH (xem ph lc 1.1 và 1.5), trong đó:
1. Tin cy (reliability): Th hin kh nng thc hin dch v phù hp và đúng
thi hn ngay ln đu tiên.
2. áp ng (responsiveness): Th hin s mong mun và sn lòng ca nhân viên
phc v cung cp dch v kp thi cho khách hàng.
3. Phong cách, thái đ phc v (assurance): Th hin qua trình đ chuyên môn
và phong cách phc v ca nhân viên đi vi khách hàng nhm to cho khách
hàng s yên tâm, tin tng.
4. ng cm (empathy): Th hin s phc v chu đáo, s quan tâm chm sóc đi
vi khách hàng và kh nng am hiu nhng nhu cu riêng bit ca khách hàng.
5. Phng tin hu hình (tangibles): Th hin qua trang phc, ngoi hình ca
nhân viên và trang thit b phc v cho dch v.
Parasuraman và các tác gi (1991) khng đnh rng SERVQUAL là thang đo
hoàn chnh v CLDV, đt giá tr và đ tin cy và có th đc ng dng cho mi loi
hình dch v khác nhau. Tuy nhiên, mi ngành dch v c th có nhng đc thù riêng
ca chúng. Nhiu nhà nghiên cu đã kim đnh thang đo này vi nhiu loi hình dch
v cng nh ti nhiu th trng khác nhau, kt qu kim đnh cho thy CLDV không
thng nht vi nhau tng ngành dch v và tng th trng khác nhau (Bojanic,
1991; Cronnin & Taylor, 1992; Lassar và các tác gi, 2000; Nguyn và các tác gi,
2003). C th nh nghiên cu CLDV vui chi gii trí ngoài tri ca TS. Nguyn ình
Th và nhóm ging viên khoa QTKD trng HKT nm 2003. Trong đó, tác gi đã
đa ra mô hình CLDV vui chi gii trí ngoài tri ti Vit Nam gm 4 thành phn
chính là: Mc đ đáp ng, mc đ tin cy, mc đ đng cm và phng tin hu
-10-
hình. Tuy vy, ch có 2 thành phn chính to nên s TMKH là mc đ đáp ng và
phng tin hu hình.
1.2 CLDV, S TMKH I VI DCH V HU MÃI CA MNG TD.
1.2.1 Khái nim dch v hu mãi ca mng TD
Dch v hu mãi là tt c các dch v DN cung cp thêm cho khách hàng, vi chi
phí r hoc không tính phí, trong và sau thi gian bo hành sn phm/dch v mà
khách hàng đã mua.
Nh vy, dch v hu mãi có tính cht khác vi vic x lý khiu ni khách hàng.
Vic gii quyt khiu ni khách hàng là vic làm b đng ca DN sau khi phát sinh
vn đ. Còn dch v hu mãi đc trin khai trong tình hình kinh doanh trôi chy, là
kiu phc v do DN ch đng cung cp.
Dch v hu mãi thng đc t chc thc hin ti các Trung tâm Bo Hành,
TTDVKH, Tng đài t vn, … Dch v hu mãi thông thng bao gm các hot
đng: Kim tra min phí, bo dng đnh k, tu sa, hng dn s dng, tng cho
khách hàng nhng t liu mi v sn phm/dch v, tng cho khách hàng nhng t
liu v ngành ngh liên quan, phc v min phí khác.
Dch v hu mãi ca mng TD là các hot đng mà nhà khai thác mng
TD cung cp thêm cho ch thuê bao TD (*) vi chi phí r hoc không tính phí
nhm giúp ch thuê bao thun tin hn khi s dng dch v TD.
Dch v hu mãi ca mng TD đc thc hin ch yu thông qua 2 kênh
Tng đài t vn và TTDVKH, bao gm các hot đng: kim tra th SIM min phí; h
tr sang tên thuê bao, tm ngng cung cp dch v, hy tm ngng cung cp dch v
theo yêu cu ca ch thuê bao; hng dn s dng dch v, t vn khc phc s c;
cp nht thông tin mi v dch v; các u đãi cho ch thuê bao;
(*) ch thuê bao TD (vit tt là ch thuê bao) là khách hàng s dng dch v
TD ca nhà khai thác mng TD.
-11-
1.2.2 Khái nim CLDV hu mãi ca mng TD
CLDV hu mãi ca mng TD đc đnh ngha là kt qu tng hp các ch
tiêu th hin mc đ hài lòng ca ch thuê bao đi vi dch v này.
CLDV hu mãi ca mng TD đc đánh giá qua 2 phn:
1- Thông qua các ch tiêu thng kê ca nhà cung cp dch v nh: Thi gian cung
cp dch v h tr khách hàng qua đin thoi; T l cuc gi ti dch v h tr
khách hàng, chim mch thành công và nhn đc tín hiu tr li ca đin
thoi viên trong vòng 60 giây.
2- Thông qua ý kin đánh giá ca khách hàng.
1.2.3 S TMKH đi vi dch v hu mãi ca mng TD
S TMKH đi vi dch v hu mãi ca mng TD là khái nim tng quát nói
lên s hài lòng ca ch thuê bao TD sau khi s dng dch v hu mãi. ây cng
chính là s phn ng ca ch thuê bao đi vi vic c lng s khác nhau gia k
vng
ca h dành cho dch v hu mãi trc khi s dng và s cm nhn ca h sau
khi dùng nó. S TMKH đi vi dch v hu mãi ca mng TD đc đo lng,
đánh giá thông qua vic kho sát, thu thp ý kin các ch thuê bao v mc đ hài lòng
ca h sau khi s dng dch v hu mãi, đó là cm nhn ca h v mc đ tin cy h
dành cho nhà khai thác mng TD trong lnh vc hu mãi; mc đ nhà khai thác
mng TD đáp ng yêu cu v dch v hu mãi ca ch thuê bao; thái đ và phong
cách phc v khách hàng ca nhân viên công ty; mc đ đng cm th hin qua s
phc v chu đáo, s quan tâm chm sóc đi vi khách hàng và kh nng am hiu
nhng nhu cu riêng bit ca khách hàng và c điu kin c s vt cht, phng tin
hu hình ca công ty.
Khi s dng dch v hu mãi ca mng TD, mc đ tha mãn nhu cu là
quan trng nht đi vi ch thuê bao, điu này đòi hi tính sn sàng và kh nng đáp
ng mong mun ca ch thuê bao v dch v hu mãi t phía nhà khai thác mng
TD. Nh vy, mc đ tha mãn ca ch thuê bao đi vi dch v hu mãi s đc
quyt đnh bi chính CLDV hu mãi mà h s dng.
-12-
1.3 THANG O CLDV VÀ S TMKH I VI DCH V HU MÃI CA
MNG TD THÔNG QUA Ý KIN ÁNH GIÁ CA KHÁCH HÀNG.
Lun vn nghiên cu CLDV và s TMKH đi vi hu mãi ca mng TD
thông qua ý kin đánh giá ca khách hàng da trên mô hình 5 thành phn CLDV ca
Parasuraman (xem ph lc 1.1). Theo đó, CLDV hu mãi ca mng TD bao gm 5
thành phn là Tin cy, áp ng, Phong cách, thái đ phc v, ng cm và Phng
tin hu hình. Các thành phn này có quan h dng vi s TMKH. Tt c các tiêu
chí đánh giá CLDV và s TMKH s đc đánh giá da trên vic kho sát, thu thp,
phng vn ly ý kin trc tip ca khách hàng theo phiu điu tra cho đim. Thang đo
s dng là thang đo Likert 5 mc đ t thp đn cao.
1.3.1 Thang đo CLDV hu mãi ca mng TD (Xem bng câu hi phng
vn ti ph lc 1.7):
Thang đo CLDV hu mãi ca mng TD đc xây dng trên c s lý thuyt
v thang đo CLDV SERVQUAL ca Parasuraman và kt qu nghiên cu khám phá
ca đ tài này (bng phng pháp đnh tính vi k thut đóng vai, tho lun tay đôi và
tho lun nhóm). CLDV hu mãi ca mng TD đc đánh giá thông qua kho sát
ý kin, cho đim ca khách hàng v 5 tiêu chí chính vi 30 bin (các bin đu đc đo
lng bng thang đo Likert 5 mc đ) nh sau:
1. Mc đ tin cy ca ch thuê bao đi vi dch v hu mãi ca mng TD
(ký hiu TINCAY): đo lng mc đ tín nhim ca ch thuê bao đi vi dch v hu
mãi ca mng TD. Mc đ tin cy ca ch thuê bao tác đng đn s đánh giá ca
h v CLDV cng nh s hài lòng, tho mãn ca h, đc đo bi 6 bin đo lng nh
ti bng 1.1.
Bng 1.1 Thang đo mc đ tin cy
Mng TD tng cho Anh/Ch nhng u đãi đúng theo chng trình đã công b
Mng TD thc hin chng trình u đãi đúng thi gian đã công b
TTDVKH ca mng TD thc hin đúng cam kt v hu mãi
Mng TD thông báo kp thi cho khách hàng khi có thay đi làm nh hng đn
-13-
vic thc hin các cam kt v dch v hu mãi.
Nhân viên mng TD nhit tình thc hin yêu cu v hu mãi ca Anh/Ch.
Nhân viên mng TD gii quyt tha đáng nhng khiu ni v dch v hu mãi ca
Anh/Ch
2. Mc đ đáp ng yêu cu v hu mãi ca mng TD (ký hiu DAPUNG):
đo lng s đánh giá ca ch thuê bao v kh nng đáp ng yêu cu hu mãi ca
mng TD. Kh nng đáp ng yêu cu hu mãi ca mng TD th hin mt phn
cht lng phc v hu mãi, đc đo bi 7 bin đo lng nh ti bng 1.2.
Bng 1.2 Thang đo mc đ đáp ng yêu cu hu mãi
Nhân viên mng TD thc hin yêu cu v hu mãi ca Anh/Ch mt cách nhanh
chóng
TTDVKH ca mng TD thc hin yêu cu v hu mãi ca Anh/Ch đúng hn
Dù gi cao đim, Nhân viên mng TD vn thc hin yêu cu v hu mãi ca
Anh/Ch mt cách chu đáo
Mng TD cp nht nhanh chóng thông tin mi v dch v (nâng cp dch v, dch
v mi, ) cho Anh/Ch
Mng TD luôn có chng trình u đãi nhân dp L Tt
TTDVKH ca mng TD d tìm.
Tng đài mng TD d liên lc.
3. Phong cách, thái đ phc v hu mãi ca nhân viên mng TD (ký hiu
PHUCVU): đo lng mc đ đánh giá ca ch thuê bao v phong cách và thái đ
phc v hu mãi ca nhân viên mng TD. Thành phn này th hin mt phn cht
lng phc v hu mãi ca mng TD, đc đo lng bi 5 bin đo lng nh ti
bng 1.3.
Bng 1.3 Thang đo phong cách, thái đ phc v hu mãi
Chng trình u đãi ca mng TD hp dn
Anh/Ch an tâm v ni dung t vn ca tng đài
Anh/Ch an tâm khi s dng dch v hu mãi ti các TTDVKH
Nhân viên mng TD luôn lch s vi Anh/Ch.
Nhân viên mng TD có kin thc đ tr li các câu hi ca Anh/Ch.
-14-
4. Mc đ đng cm trong phc v hu mãi vi ch thuê bao ca mng
TD (ký hiu DONGCAM): đo lng mc đ đánh giá ca ch thuê bao v mc đ
chu đáo, s quan tâm chm sóc đi vi khách hàng và kh nng am hiu nhng nhu
cu hu mãi riêng bit ca khách hàng ca mng TD. Mc đ đng cm ca mng
TD là mt phn cht lng phc v hu mãi ca mng TD, đc đo bi 6 bin
đo lng nh ti bng 1.4.
Bng 1.4 Thang đo mc đ đng cm
Mng TD có chúc mng sinh nht Anh/Ch (VD: th chúc mng, thip sinh nht,
gim cc, tng s phút gi min phí hay tng tin nhn min phí, …).
Mng TD có các phng thc thanh toán cc thun li cho Anh/Ch
Mng TD có s gia tng u đãi theo thi gian gn bó ca Anh/Ch vi mng
Mng TD có s gia tng u đãi theo cc phí s dng ca Anh/Ch
Ni dung chng trình u đãi ca mng TD d hiu
Nhân viên mng TD quan tâm đn vn đ Anh/Ch gp phi khi s dng dch v.
5. Phng tin hu hình, c s vt cht cho công tác hu mãi ca mng
TD (ký hiu HUUHINH): th hin s đánh giá ca khách hàng v c s vt cht,
trang thit b phc v cho dch v hu mãi và trang phc ca nhân viên. c đo bi 6
bin đo lng nh ti bng 1.5.
Bng 1.5 Thang đo phng tin hu hình
Nhân viên ca mng TD có trang phc lch s
TTDVKH ca mng TD có các bng thông tin, hng dn dành cho khách hàng
d hiu
TTDVKH ca mng TD có Biu mu, giy t khi thc hin th tc sang tên / tm
ngng s dng dch v / hy tm ngng s dng dch v đn gin
TTDVKH ca mng TD có thi gian làm vic thun tin cho Anh/Ch đn giao
dch
Tng đài ca mng TD có thi gian làm vic thun tin cho Anh/Ch khi cn t
vn.
S đin thoi tng đài ca mng TD d bit