Định hướng và giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ tại doanh nghiệp dịch vụ ở Việt Nam

B

ooOoo

TR

À GI

ÀN THI

H
T

LU

TP.H

–

9


B

D

ooOoo

TR

À GI

ÀN THI

H
T

Chuyên ngành: K
Mã s

– Ki

60.34.30

LU

PGS. TS. VÕ V

TP.H

–

9


L
ài

à gi

àn thi

ki
vào quá trình nghiên c
h
ài li
nghiên c

c

sách, báo, các

êu trong tài li
nhà qu

doanh nghi

d

àn TP.HCM.
lu

th

t

ình

ào khác.

TP.H

ày 30 tháng 1
H
Tr

ên

9.


L
Tôi xin chân thành c

Th

TP.HCM ã truy
Tôi xin chân thành c

Công Ty C
ãt

Các Gi

át trong th

th
Tôi xin chân thành c
d

àn thành t

ình h

ày.
ình ã

m

ãt

PGS - TS Võ V

àn thành lu

TP.H

ên,

àt

n.

ày 30 tháng 1
H
Tr

9.
ên

DANH SÁCH CÁC CH

PEC : B
CLOSING : B
KPI : Ch
ERP : H
ISO : H
TNHH: Trách nhi
CP: C

l


M
L

..................................................................................................... 01

SOÁT N

.................................................................................................... 03
.................. 03

1.1. Khái ni

à các y

1.1.1. Khái ni

................................................................................................... 03

1.1.2. Các y
1.2. M

ành h

ành h

.......................................... 06
...................................................... 15

êu c

1.2.1. M

êu v

................................................................................... 15

1.2.2.. M

.................. 15

1.2.3. M

êu v

.................................................................................. 15

1.2.4. M

êu tuân th ........................................................................................ 16

1.3. S

àl
....................................................................................... 16

soát n
1.3.1. S

................................................. 16

1.3.2. L

...................................... 18
....................................................... 19

1.4. H
1.5.
sốt n

ị chính trong vi
ùh

h

............................................................................................ 20

1.6. Doanh nghi

.............................................. 21

à ki

TH

H

T
.................................................... 23

DOANH NGHI
2.1. Tình hình chung v

.......................................................................................................... 23
2.2. Th
hình COSO
2.2.1. Ph
2.2.2. N

v

xây d
.................................................................. 26
.................................................................... 26
....................................................................................... 26
................................................................................. 26

1

2.2.4. K

......................................................................................... 26
............................................................................... 27
......................................................................................... 30

2.2.4.3. Ho

................................................................................ 31

2.2.4.4. Thông tin và truy

thơng........................................................................ 33

2.2.4.5. Giám sát................................................................................................... 33
2.3. Tìm hi

à

Cơng ty Masso .................................................................................................... 33
2.3.1. Gi
2.3.2. N

......................................................................... 34
ìm hi

....................................................................................... 36

2.3.2.1. Ho

àng và qu

..................................................... 36

2.3.2.2. Ho

àng và thu h

ông n ................................................... 38

2.3.2.3. Ho

.................................................................................... 40

2.3.2.4. Ho

ành chính - nhân s ............................................................... 44
..................................................................................................... 45
............................................................................... 45
......................................................................................... 47

2.3.3.3. Ho

................................................................................ 49

2.3.3.4. Thông tin truy

thông............................................................................. 50

2.3.3.5. Giám sát................................................................................................... 51
À GI

ÀN THI

H

T

...... 52

àn thi

KI

................................................................................ 52

3.1.1 Phù h

àl

3.1.1.1. Phù h

................................................................................. 52

3.1.1.2. Phù h

.............................................................. 53

3.1.2. Phù h

ù ho

3.1.3. T

.................................................. 52

........................... 54

ãn quy

........ 54

3.1.4. Góp ph

à hi

2

.................. 55


................................................................................ 56

àn thi

ành c

h

b ......................................................................................................................... 56

............................................................................................................................. 59
êu mà ki

.... 60

ình và th
n

................................................................................................................... 60
............................................................................. 61

3.3. Các gi

àn thi

3.3.1. Gi

.......................................................................................... 61

3.3.2. Gi

.......................................................................................... 62

3.4. M
3.4.1. Xét

......... 64

àn thi
nh y

ành c

................. 64

............................................................................... 64
......................................................................................... 65
3.4.1.3. Ho

................................................................................ 66

3.4.1.4. Thông tin truy

thông............................................................................. 66

3.4.1.5. Giám sát................................................................................................... 67
3.4.2. Xét

ng c

. 67

3.4.2.1. Ho

àng và qu

..................................................... 67

3.4.2.2. Ho

àng và thu h

................................................... 68

3.4.2.3. Ho

.................................................................................... 69

3.4.2.4. Ho

ành chính - nhân s ............................................................... 70

3.5. M

........................................................................................... 71
.................................................................................. 71
..................................................................................... 71

K

......................................................................................................... 73

TÀI LI
PH

3

L
S

ÀI
Trong b

àng lo

Worldcom, Arthur Andersen…,
ai ph

ài chính c

tr

à ơm ti

nh

à khơng báo cáo”…thì m

ên nhân chính c

b

ày là do h

ịn nhi

tìm ki

ày

àng, nâng cao th

ì xu h

ình hình
thi

sốt n
doanh nghi

àb
ên c

ình doanh nghi

d

ì doanh nghi

ù riêng nên phát sinh nhu c

h

à doanh nghi

cung c

êu c
àm

sau:
- Tính vơ hình: là
v

ày cho th

à vơ hình, khơng t

th

ình cung c
- Tính khơng tách r
ên doanh nghi

cung c

à khách hàng ph

à tiêu dùng d

lo
ch

àng
às
êu chu

1


v

ìd
ình s

ình s

ì dich v

s
Do b

ên c

àm cho cơng tác qu

à ki

doanh nghi
cơng tác t

ài

hồn thi

hi

ti

à gi

ên c

À PH
Lu

ÊN C

ÀI

ên c

v

Lu

ên c

g pháp lu

à th

à gi

th

N

ÀI
L
th

Vi
à gi

àn thi

doanh nghi
K
TÀI LI
PH

C

2

àn thi


SOÁT N
1.1. Khái ni

à các y

ành h

1.1.1. Khái ni
ên hi
các nhà k

an Assembly of Certificated Public Accountant -

MACPA) và Vi

-

“H
do Ban qu

êu

c

ành kinh doanh trong tr

và có hi

ài

s

à phát hi

àn di

li

ài chính. Ph

h

ịn v

ài nh

ch

ên quan tr

ên lý riêng c
à hi

à ki

Theo H

- EAA)

“M

àn di

ài chính và các l

ành l
- Ti

ành kinh doanh c

à có hi

- Gi

àn tài s

-

tính tồn di

à chính xác c

riêng l

ành ph
à ho

3


Theo Vi
Public Accountant “Ki

àt

h

àn tài s

c

ùh

d

qu

à khuy

ài”.

- IFAC) thì :
“H

àk

v

à tồn b

à các nhà qu
n

à qu

trình t

êu m

à kinh doanh có hi

h

tồn tài s

à gian l

chính xác, l

ài chính k

Theo t

ình

ên nghi

“H

ngh
ài chính. H

l

ình t

tr

àn cho tài s

àm

ài

ày do các nhà qu

ành qu

“Ki

àh

ình b

à có hi
rì ch

à qu

và các nhân viên c
nh
-M

êu v

-M

êu v

-M

à hi

êu v

ài chính.

ên, có b
àm

à q trình, con
êu.

4


- Ki

à quá trình: t

m

ình hu

à

à là m

trong doanh nghi
m

àm

sung cho các ho

àm
ành chính. Ki

doanh nghi

êu c

àm

ình.

- Ki
à qu
sốt vào v

ã
ành vi c

khác nhau khi làm vi

àh

õ nhi

ình c

à hà
ki

êu chung c

ch
à nhà qu
là do nh

ý vi

êu c

àng trong h
à qu

gi

ên h
- Các m

ày

à do m

g ki

êu: m

êu mà mình c

êu

chung và m
chia các m
Nhóm m

êu v ho

Nhóm m

à hi

êu v

vi
à
ài chính mà mình cung c
Nhóm m

êu v

th

5

S

ìm

c

ên. S

êu

ày ch

vào s
b

êu v

chính, nhóm m

êu c

êu v

ài chính ch

à
êu c

êu v

êu c

quan qu

Tóm l
ình v
COSO vì quan
th

ày d

à phù h

àn di

êu c

b

ày làm kim ch

trình nghiên c

ài.

1.1.2. Các y

ên su

ành h

Theo báo cáo COSO thì m
m

ên h

à:

- Ho
- Thơng tin và truy
- Giám sát

t
hành các ho
ki

àm n

-

à th

ình. Chính mơi tr
ành ph

qu

m

àt

6


ki

à qu

trong các ho
- Các nhân t
Các giá tr

à tính chính tr

êu c

ày, các nhà qu

lý cao c
ành viên có các hành vi thi
à qu
v

c

àc

thành viên b

ài ra, c

thi

ên có nh

ành vi

thi
Cam k

à

hi

ình. Do

nên tuy

ên có ki

v

à kinh nghi

ùh

à ph
H

ên.
à
ành viên trong và ngồi H

quan tr

êu c

giám sát s

ài chính, gi

l
H

à

tín c

ki

à uy

ành viên trong H

à

h

àm

à ki

Theo Lu
Cơng ty c

ki

Cơng ty trách nhi

-5 thành viên.
ành viên tr

tr

òt

7

ên ph


ành l
theo u c
Cơng ty trách nhi

ành viên: ch

-3 Ki

sốt viên, ch
à cách th

à

nh
ày cịn ph
d

à qu

ênh thơng tin và quan h
ùh
ành, ki

à

à giám sát các ho

ch

à th

th

ùh

ùh

ù ho

c
Phân công quy
c

h

à trách nhi

à trách nhi

ành viên trong các ho

ành viên

ph

ì và t
àn thành m

cơng vi

à quy

h

ành viên và quan h
Chính sách v

vi

à th

à các chính sách và th

hu

à

m

à mình

k

g

à vi

chung và m
vi

th

êu c

à phân tích các r

êu
à

à phân tích các r

nh

êu (bao g

êu c
à qu

ào.

8

ình. Trên c


Thi
các m

êu c
êu chi

êu trong ng

à dài h

êu có th
à phát bi

àng ngày c

Nh
R

làm phát sinh r

às

k
c

ình
êu c

ên khơng
t

bán hàng, mua hàng, k
t

nhau, t
ên các ho
Phân tích r

ình phân tích r

g

êu

c

à nh

Xây d
T

là nh

Ho
c
m

à th

à qu
àm

h

9


Phân chia trách nhi

à

ê chu

nguyên t

ên nguyên t

h

t kiêm nhi

th

ài s

à gi

Không cho phép kiêm nhi

h
Phê chu

àm

à qu

à
Xét duy

à vi

à qu

T

às

Ki m sốt ch
Bi

õ ràng.
ên t

L

B
Ki
Thi
Ghi chép k
S
B

àl

Ki

ình x
Ki

àn b

Ki
Ki

thi

ài s
àb

Ki
s

h
àb

ài s

10

ê tài s


Phân tích rà sốt nh

ên

nhân và x
th

à chi ti

àk

ày và k

Thi

õ ràng.

Nh
sốt phịng ng

à ki

phịng ng

chính sách và th

chu

à

ê duy

hi

các thơng tin c

Thơng tin và truy
th

ình th

à th

m

ình. Thơng tin và truy

ra báo cáo, ch

à ki

S

òi h
ên trên và gi

xu
vai trị c

ên
õ

ình trong h

cá
ào. Ngồi ra, c

s
cung c

Vi

khi có các thơng tin trung th

àh

Tr

à phân h

thơng tin c
M
Có th

11


Trình bày.
Khai báo.
Cơng c
Ch
H

ài kho

Giám sát: là q trình
th

n

ên

c

à qu
êu c
ành nh

thu th

à qu

à quá trình trao

àn b

Quá trình trên s

là ho
ì nó giúp ho

trì
Có hai lo
ên: thu th
chi

và s
ình

Các b

ành c

d

à cịn

có th

à truy

trong t

tác nhi

àm

ành ch

b

ìv

– mà th
–

ình –
àm

ình

ào c

ùm

ên

12


ùy theo ngành ngh
ong cách qu

M

êu c

h

à các b

ành c

:
- Có m

ên h

êu c

v

- là nh

ành c

c

-

êu. Hãy t

t

-

ình ch

ành t

ình minh h

này:
Ba nhóm m

êu (m

êu ho

êu báo cáo tài chình và tuân

th
ành c

chi
th

ùy doanh nghi

-M

êu c

à các b

ành c

ki
M

àng ngang (m

c

êu). T

h
àm

ì

c

êu. Ví d

và phi tài chính – là m

ành ph

ài chính
à Truy

thì c

–

à hi

c

h

ành c

th

àc

h
trong ba nhóm m

à quan tr
êu nói trên. Ví d

13

ành c


hi

à hi

quan tr

ì rõ ràng c
à góp ph

h
ào vi

êu này.

H
ch

à tồn b

ba c

ình ch

ki

t

ày nói lên r
êu ho

ịng kinh doanh).

Mơ hình H

14

ịng ch


1.2. M

êu c

1.2.1. M

th

êu v
ày ph

ào v

ên. M

êu này có ngh

àh

soát n
doanh nghi

nh

ài s

à các ngu
êu này, h

th

àn b

nghi

ên c

êu c

hi

ài mong mu

l

ên, c

à cung c

àng…) lên trên l

ích c

1.2.2. M

ro cho doanh nghi

M
các lo

ình r

nghi
v

v

H

ào vi

doanh nghi

ài s

à các ngu

ành vi chi

ch

àn, có hi

1.2.3. M
M

êu v
êu này có ngh

àh

th
doanh nghi

t sách k

à có hi

th
tình hình s
tốn khác; các báo cáo gi

ình tr
ành, c

15

quan qu

ì nh

ày có th

quy

1.2.4. M
T

êu tn th
àh

àn b

nghi

ùh

h

ên t

êu c

ình, quy

1.3. S

ki

àl

sốt n
1.3.1. S
-H

ành v

m

m sốt n

th

ào là m

ki
cho r
m

êu khác nhau n

à nhà qu

h
H

õm

êu ho

ào.
à trình bày m

Các lu
àm
c

àm

m

ình thì s

ình tr

ình

à thơi. Vi

sốt n

i

ì mang tính xét

h

à

ì ngồi ba tiêu chí trên c
ành c
khơng?
N

ì chúng có

16

êm là:


Có th

ành c

à
ên, c

ýr

êu chí trên c

th

ì

ãn khi
ày khơng có ngh

s
àm

ành c

h

ùng m
êu ra trong báo cáo COSO là:
Có s

ù tr t

ên gi

Ki

ìv

b

ày có th

êu c
à qu

hi

ki

ày s

àm cho

ãn mà khơng nh
m
ành h

trên áp d

cho tồn b

êu. Khi

xem xét m

êu, ch

báo cáo tài chính thì c

ãn
ài chính là h

hi
-M

ãnh

Giúp Ban lãnh
nh

gi

àv

b

à tài s

Giúp Ban lãnh

àng
ào v

chi

Giúp Ban lãnh

.
ên nghi

hành, c
Doanh nghi
b

v

c

(kinh nghi

h khoa h , ch
à tr

17