B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
INH TH THU OANH
GII PHÁP Y MNH XUT KHU
SN PHM G CA VIT NAM SANG
TH TRNG HOA K
LUN ÁN TIN S KINH T
Tp. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
INH TH THU OANH
GII PHÁP Y MNH XUT KHU
SN PHM G CA VIT NAM SANG
TH TRNG HOA K
Chuyên ngành : KINH DOANH THNG MI
Mã S : 62340121
LUN ÁN TIN S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
GS.TS VÕ THANH THU
Tp. H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu riêng ca tôi. Các s liu, kt qu nêu
trong Lun án là trung thc và cha tng đc ai công b trong bt k công trình nào khác
Cam đoan
inh Th Thu Oanh
DANH MC CÁC T VIT TT
AMS : Automatic Manifest System (Kê khai hi quan t đng)
B NN&PTNT: B Nông nghip & phát trin nông thôn
Chain of Custody Certification CoC (Chain of Custody) - Chui hành trình sn phm
CP : Chính ph
CPSIA: o lut v ci tin an toàn sn phm tiêu dùng
CSKH : C s khoa hc
DN : doanh nghip
DNVN : doanh nghip Vit Nam
DOC : US Department of Commerce - B Thng Mi Hoa K
MXK: y mnh xut khu
GDP : Gross Domestic product {Tng thu nhp Quc ni}
ISF: Importer Security Filing (Kê khai an ninh dành cho nhà nhp khu )
ITC : y ban Thng mi Quc t
FAO : T chc nông lng th gii
FSC : Forest Stewardship Council – Hi đng qun lý rng quc t
FTA :o lut “ vi d cháy
FTC : y ban Thng mi Liên bang
KNXK : Kim ngch xut khu
KNNK : Kim ngch nhp khu
NDT : Nhân dân t
Nxb : Nhà xut bn
NK : Nhp khu
QG : quc gia
Sp : sn phm
TFPIA : Lut nhn dng sn phm dt
TMT: Thng mi đin t
TP.HCM : Thành ph H Chí Minh
tr.USD : triu dollars M
X-ray :Soi container
VN : Vit Nam
XK : xut khu
WTO: T chc Thng mi th gii
MC LC
M U 1
1. t vn đ 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. Nhim v nghiên cu 1
4. i tng và phm vi nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu 3
6. Phng pháp lun ca lun án 4
7. Tng quan tình hình nghiên cu lun án và đim mi ca lun án 5
CHNG 1: C S KHOA HC V Y MNH XUT KHU SN PHM
G VIT NAM SANG TH TRNG HOA K 9
1.1. C
s lý lun v đy mnh xut khu 9
1.1.1. Khái nim v xut khu: 9
1.1.2. Khái nim v đy mnh xut khu: 9
1.1.2.1. Khái nim v đy mnh xut khu: 9
1.1.2.2. Vai trò ca đy mnh xut khu đi vi nn kinh t VN 11
1.1.3. Khái nim v đy mnh xut khu bn vng: 13
1.1.4. C s đ đy mnh xut kh
u sn phm ra th trng quc t mt cách bn
vng 14
1.1.4.1. Li th ca quc gia 16
1.1.4.2. Các bin pháp ch đng đ đy mnh xut khu sn phm ra th trng
th gii 20
1.2. Tính đc thù trong đy mnh xut khu sn phm gô sang th trng Hoa K 36
1.2.1. Nhng hiu bit v sn phm g xut khu sang Hoa K 36
1.2.1.1. g gia dng 36
1.2.1.2. Sn phm g 37
1.2.1.3. G nguyên liu, g cây 38
1.2.2. Tim nng phát trin th trng sn phm g Hoa K 38
1.2.3. c đim xut nhp khu sn phm g Hoa K 40
1.2.3.1 V xut khu sn phm g ca Hoa K 40
1.2.3.2 Tình hình nhp khu sn phm g ca Hoa K 41
1.2.4. Các bin pháp ch đng đ
đy mnh xut khu sn phm g sang th
trng Hoa K 43
1.2.4.1. Các bin pháp ch đng đ tng trng 43
1.2.4.2. y mnh xut khu bng các bin pháp ch đng đ duy trì th trng . 47
1.2.4.3. Các bin pháp ch đng đ thích nghi vi vic bo v th trng ca
Hoa K 51
1.3. Kinh nghim ca Trung Quc trong vic đy mnh xut khu s
n phm g vào
Hoa K 52
1.3.1. Lý do nghiên cu kinh nghim xut khu sn phm g ca Trung Quc sang
th trng Hoa K 52
1.3.2. Vài nét chung v tình hình thng mi g và sn phm g gia Hoa K và
Trung Quc 53
1.3.2.1. Tình hình xut khu g ca Hoa K sang th trng Trung Quc 53
1.3.2.2. Tình hình xut khu g ca Trung Quc sang th trng Hoa K 54
1.3.3. Nhng kinh nghim thành công rút ra t hot đng xut khu g và sn
phm g ca Trung Quc sang th trng Hoa K 56
1.3.3.1. Bài hc kinh nghim ca Trung Quc trong vi
c ch đng tng trng
v khi lng và giá tr đ g sang th trng Hoa K 56
1.3.3.2. Bài hc kinh nghim ca Trung Quc trong vic duy trì th trng xut
khu 57
1.3.3.3. Bài hc kinh nghim ca Trung Quc trong vic thích nghi vi các bin
pháp bo v th trng ca Hoa K 58
1.3.4. Bài hc tht bi ca Trung Quc rút ra t hot đng xut khu g và sn
phm g ca Trung Quc sang th trng Hoa K 59
CHNG 2: THC TRNG Y MNH XUT KHU SN PHM G
VIT NAM VÀO TH TRNG HOA K 61
2.1. Tình hình đy mnh xut khu sn phm g ca VN 61
2.1.1. V kim ngch và tc đ xut khu sn phâm g 61
2.1.2. V c cu hàng xut khu sn phm g 62
2.1.3. V th tr
ng xut khu sn phm g ca VN 62
2.2. Tình hình đy mnh xut khu sn phm g VN vào th trng Hoa K 64
2.2.1. Vài nét v quan h thng mi song phng gia VN và Hoa K 64
2.2.2. Thc trng hot đng đy mnh xut khu sn phm g VN sang th trng
Hoa K 69
2.2.3. Kt lun v thc trng đy mnh xut khu sn ph
m g VN sang th trng
Hoa K 77
2.3. ánh giá v các bin pháp ch đng đ đy mnh xut khu sn phm g ca
các DNVN sang th trng Hoa K 80
2.3.1. ánh giá các bin pháp ch đng đ tng trng nhm đy mnh xut khu
sn phm g VN sang th trng Hoa K 80
2.3.2. ánh giá v kh nng đy mnh xut khu sn phm g ca các DN VN
bng cách ch đng các bin pháp đ duy trì th trng 97
2.4. ánh giá nng lc đy mnh xut khu sn phm g VN sang th trng Hoa
K và ra th trng th gii 109
2.4.1. Li th ca VN trong vic đy mnh xut khu sn phm g sang th trng
Hoa K 109
2.4.2. Tóm tt kho sát ca y ban thng mi Hoa k v kh nng cnh tranh ca
sn phm g gia dng phòng ng ca các đi th cnh tranh ln trên th
trng Hoa k 114
CHNG 3: NHNG GII PHÁP Y MNH XUT KHU SN PHM G
VIT NAM SANG TH TRNG HOA K 125
3.1. Mc tiêu - quan đim - C s đ xut gii pháp 125
3.1.1. Mc tiêu các gii pháp 125
3.1.2. Quan đim đ xut gii pháp 125
3.1.3. C s đ xut gii pháp 126
3.2. Nhóm gii pháp vi các DN trong ngành g. 132
3.2.1. Gii pháp cho các DN kinh doanh sn phm g VN trong vic ch đng đ
tng trng nhm mc đích đy mnh xut khu 132
3.2.2. Gii pháp cho các DN kinh doanh sn phm g VN trong vic ch đng đ
duy trì th trng nhm mc đích đy mnh xut khu 141
3.2.3. Gii pháp cho các DN kinh doanh sn phm g VN trong vic ch đng
thích nghi vi vic bo v th trng ca Hoa K nhm mc đích đy mnh
xut khu 144
3.3. Các kin ngh vi các hip hi ngành hàng g trung ng và đa phng. 149
3.3.1. Tng cng nng lc ca hip hi ngành hàng g 150
3.3.2. Liên hip hi ngành hàng g chun b đi phó vi các v kin trên th
trng Hoa K 153
3.4. Các kin ngh vi Nhà nc 154
3.4.1. Xây dng chin lc phát trin ngành lâm sn và ch bin sn phm g VN155
3.4.2. Xây dng môi trng v mô n đnh 156
3.4.3. Kin ngh vi B Tài chính 156
3.4.4. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc VN 157
3.4.5. Kin ngh vi B K hoch u t và B Nông nghip và Phát trin nông
thôn 157
3.4.6. Kin ngh vi B Công thng 158
3.4.7. Kin ngh vi Quc hi 158
KT LUN
160
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 1.1. T trng XK trong GDP ca VN 11
Bng 1.2. So sánh điu kin áp dng các bin pháp phòng v TM 35
Bng 1.3. Tình hình xut khu sn phm g ca Hoa K giai đon 2005-2010. 40
Bng 1.4. Tình hình NK sn phm g ca Hoa K giai đon 2000-2010 41
Bng 1.5. C cu NK sn phm g ch yu ca Hoa K 42
Bng 1.6. Tình hình nhp khu sn phm g ca Hoa K t
các th trng ch lc
2010 42
Bng 1.7. Khuyn cáo v vic áp dng các phng thc xut khu 43
Bng 1.8. Kim ngch xut khu g và sn phm g ca Hoa K sang th trng Trung
Quc giai đon 2000 – 6.2011 53
Bng 1.9. C cu và tc đ tng, gim kim ngch xut khu các nhóm ngành hàng g
ca Hoa K sang th trng Trung quc 54
Bng 1.10. Tình hình kim ngch xu
t khu ca Trung Quc sang th trng Hoa K
1989 – 6.2011. 55
Bng 1.11. T trng và tc đ phát trin các nhóm sn phm g ca Trung Quc sang
th trng Hoa K 56
Bng 2.12. Tình hình đy mnh xut khu sn phm g ca VN giai đon 2000 –
6.2011 61
Bng 2.13. Tình hình kim ngch và tc đ xut khu ca VN sang th trng Hoa K
(1994-2011) 65
Bng 2.14. Tình hình xut khu các nhóm ngành hàng ca VN sang th
trng Hoa K
nm 2010 66
Bng 2.15. Tình hình kim ngch và tc đ xut khu hàng hóa ca Hoa K sang VN
(1989 - 6.2011) 66
Bng 2.16. Các loi hàng hóa ca Hoa K đa vào VN thi đim 1989 67
Bng 2.17. Các loi hàng hóa ca Hoa K đa vào VN thi đim 2010 68
Bng 2.18. Tình hình đy mnh xut khu sn phm g ca VN sang th trng Hoa
K 1994-6/2011 70
Bng 2.19: Tc đ tng trng các nhóm s
n phm g ca VN ti Th trng Hoa K
giai đon 1994-6/2011 71
Bng 2.20. Kim ngch xut khu sn phm g ca VN và các nc ASEANs sang th
trng Hoa K 72
Bng 2.21. Tình hình đy mnh xut khu sn phm g ni tht VN và các nc
ASEAN ti th trng Hoa K. 75
Bng 2.22. Tình hình nhp khu ging ng ca mt s nc vào Hoa K 76
B
ng 2.23. Th trng xut khu ca các DN xut khu ln khu vc Min ông
Nam B nm 2010 81
Bng 2.24. Quy mô mt s công ty dch v xut khu có làm vic vi các DN sn xut
sn phm g ti vùng ông Nam b 84
Bng 2.25. Tình hình th trng nhp khu g và sn phm g ch yu ca VN 2010
và 8 tháng 2011 100
Bng 2.26. Tình hình nhp g và sn phm g t Hoa K ca VN 103
Bng 2.27. Thng kê s DN g VN có chng ch quc t CoC, FSC 107
Bng 2.28. Li th so sánh v sàn phm g ca VN vi Trung Quc 109
Bng 2.29. Li th so sánh v sàn phm g ca VN vi các quc gia khác 109
Bng 2.30. Li th so sánh v sn phm g ca Trung Quc vi các quc gia khác 110
B
ng 2.31. Li th so sánh v xut khu sn phm g ca VN và Trung Quc sang th
trng Hoa K 111
Bng 2.32. Li th so sánh v sn phm g ca VN vi các quc gia trên th gii xut
khu sang th trng Hoa K 111
Bng 2.33. Li th so sánh v sn phm g ca Trung Quc vi các quc gia trên th
gii xut khu sang th tr
ng Hoa K 112
Bng 2.34. Li th so sánh v tng mt hàng sn phm g ca VN so vi tng mt
hàng sn phm g ca Hoa K 113
Bng 2.35. Bng kho sát các yu t nh hng đn quyt đnh mua sn phm g ni
tht phòng ng, ghi nhn t kho sát các nhà mua s Hoa K 116
Bng 2.36. Xp hng các nhân t s dng trong quyt đ
nh mua sn phm ni tht
phòng ng, ghi nhn t kho sát các nhà mua s Hoa K 116
Bng 2.37. Tm quan trng ca các yu t tác đng đn vic mua sn phm g ni tht
phòng ng, ghi nhn t kho sát các nhà mua s Hoa K 117
Bng 2.38. So sánh gia sn phm g ni tht phòng ng sn xut ti Hoa K và sn
phm nhng nc thu
c din b thm tra và không b thm tra 118
Bng 2.39. So sánh sn phm g ni tht phòng ng sn xut và nhp khu ti Hoa K
120
Bng 2.40. Kh nng hoán đi gia sn phm g ni tht phòng ng sn xut ti Hoa
K và các quc gia khác, so sánh theo cp quc gia 120
Bng 2.41. Nhng khác bit, ngoài khác bit v giá, gia sn phm g ni tht phòng
ng sn xut Hoa K và các nc khác, theo cp quc gia so sánh 122
Bng 2.42. Kh nng đáp ng thông s k thut cht lng ti thiu ca sn phm g
ni tht ti th trng Hoa k theo ngun cung cp 123
Bng 3.43. Kim ngch xut khu sn phm g ca các quc gia sang Hoa K giai đon
2001-2011 128
Bng 3.44. Khuyn ngh các ph
ng thc xut khu vào th trng Hoa K. 141
DANH MC CÁC BIU
Trang
Biu đ 2.1: Các biu đ biu th c cu sn phm g VN xut khu qua các thi k 73
Biu đ 2.2: C cu sn phm g chi tit ca VN xut khu sang Hoa K 2005-2010 74
Biu đ 2.3: S bin đng kim ngch sn phm g ni tht phòng ng ca VN và
Trung Quc ti th trng Hoa K giai đo
n 2005-2010. 76
Biu đ 2.4: Hình thc xut khu 86
Biu đ 2.5: Sn phm ch lc 87
Biu đ 2.6: Sn phm g trang trí và ni ngoi tht 87
Biu đ 2.7: Sn phm ch lc 88
Biu đ 2.8: Sn phm ch lc 88
Biu đ 2.9: Sn phm trang trí 89
Biu đ 2.10: Thit k mu mã sn phm 89
Biu đ 2.11: Khách hàng mc tiêu (ph l
c 4.1 và 4.2) 90
Biu đ 2.12: Khách hàng mc tiêu (ph lc 9) 90
Biu đ 2.13: Phân khúc th trng 91
Biu đ 2.14: Phân khúc th trng hin ti và tng lai 91
Biu đ 2.15: Xu hng tiêu dùng ca th trng M 92
Biu đ 2.16: Xu hng ca th trng Hoa K 92
Biu đ 2.17: Xu hng tiêu dùng ca th trng M 93
Biu đ 2.18: Phng pháp tip cn khách hàng 93
Biu đ 2.19: S h
tr ca chính ph và c quan nhà nc 94
Biu đ 2.20: Hot đng logistic ca VN h tr hot đng xut khu sn phm g 95
Biu đ 2.21: Mc đ ni ting ca thng hiu 96
Biu đ 2.22: Kênh phân phi 96
Biu đ 2.23: Tr ngi khi xut khu sang Hoa K 97
Biu đ 2.24: nh hng t các rào cn thng mi 98
Biu
đ 2.25: nh hng xu t các rào cn mu dch 99
Biu đ 2.26. Tình hình nhp khu g và sn phm g ca VN. 100
Biu đ 2.27: Th trng nhp khu nguyên liu g và sn phm g ln nht ca VN
2008-10/2010 101
Biu đ 2.28: Giá XK g x ca Brazil sang th trng các nc châu Á 102
Biu đ 2.29: Ngun cung cp nguyên liu 103
Biu đ 2.30: Ngun cung c
p nguyên liu 104
Biu đ 2.31: Xut x ngun nguyên liu 104
Biu đ 2.32: Ngun gc xut x nguyên liu g 105
Biu đ 2.33: Yêu cu ca đi tác nhp khu phía Hoa K 105
Biu đ 2.34: Yu t đc các nhà nhp khu Hoa K la chn 106
Biu đ 2.35: Th mnh ca các DN 106
Biu đ 3.36. Các khía cnh DN cn nâng cao 138
Biu đ 3.37: Các khía cnh DN cn nâng cao 139
DANH MC CÁC S , TH
Trang
S đ 1.1: Các thành viên ca chui cung ng 32
S đ 1.2: V h thng phân phi sn phm g ti Hoa K. 47
S đ 2.3: Mô hình hot đng ca công ty dch v xut khu sn phm g ti VN 83
S đ 3.4: Chui cung ng g vào Hoa K 142
th 2.1. Tc đ tng trng các nhóm ngành hàng g xut khu ca VN. 62
th 2.2. Tình hình xu
t khu sn phm g ca VN sang th trng ch lc. 62
th 2.3. Tình hình đy mnh xut khu các loi sn phm g ca VN qua th trng
Trung Quc 63
1
M U
1. t vn đ:
Mt trong nhng gii pháp đ hn ch nhp siêu ca Vit Nam (VN) đó chính là
đy mnh xut khu. Tuy nhiên đ đy mnh xut khu ca VN đc bn vng thì cn
phi da vào li th ca quc gia cng nh cn phi thc hin đng thi các bin pháp
ch đng đ tng trng, đ duy trì th
trng và đ thích nghi vi các bin pháp
phòng v thng mi ca nc nhp khu. Trong thi gian qua, mt trong nhng sn
phm xut khu ca VN có tc đ gia tng nhanh đó là sn phm g ch bin. T ch
nm 2000 kim ngch xut khu sn phm g ch đt 200 triu USD, thì nay nm 2011
kim ngch xut khu đã đt trên 3,9 t USD, đ
a VN tr thành mt trong 10 nc xut
khu sn phm g ln nht th gii, và đây là ngành đng th 5 v kim ngch xut
khu VN. Trong tng kim ngch xut khu sn phm g ca VN ra th trng th
gii thì có trên 50% kim ngch xut khu sn phm g ca VN đc thc hin th
trng Hoa K, điu này cho th
y th trng Hoa K chính là th trng xut khu
quan trng s 1 ca VN. Tuy nhiên, gn đây đã xut hin các du hiu xu có kh
nng tác đng không thun li đn vic tip tc đy mnh xut khu sn phm g ca
VN trên th trng Hoa K nh: Ngành sn xut xut khu sn phm g quá ph thuc
vào ngun nguyên liu nhp khu (trên 80%), trong khi giá nguyên liu gia tng nhanh
làm cho giá thành tng do đó tính cnh tranh gim; Tc đ xut khu gia tng nhanh
trên th trng Hoa K dn ti nguy c có th b kin chng bán phá giá; Các DN sn
xut sn phm g xut khu sang th trng Hoa K cnh tranh nhau d di, dn ti s
dng các bin pháp thng mi không lành mnh nh sao chép ki
u dáng công nghip
ca các doanh nghip (DN) khác, phá giá bán xut khu, gian ln xut x hàng hoá,
làm gi mo chng ch xut x g… khin cho các c quan qun lý nhp khu Hoa K
phi cnh báo các DN sn xut sn phm g xut khu VN có kh nng s b điu tra
v bán phá giá, gian ln xut x hàng, tch thu sn phm vi phm quyn s hu trí
tu
… Trc bi cnh đó, vic nghiên cu lun án: “Gii pháp đy mnh xut khu sn
phm g ca VN sang th trng Hoa K” mang tính cp thit cao, vì nó hng ti
gii quyt các vn đ khó khn vng mc trong xut khu ti th trng Hoa K
nhm đy mnh xut khu sn phm g nhiu hn sang th trng này.
2. M
c tiêu nghiên cu:
- Nghiên cu các lý thuyt có liên quan đn hot đng đy mnh xut khu sang
mt th trng.
- xut h thng các gii pháp nhm đy mnh xut khu sn phm g ca VN
sang th trng Hoa K bao gm:
+ Nhóm gii pháp cho các DN xut khu sn phm g VN
+ Nhóm kin ngh vi các c quan Chính ph (B Công thng, B
Nông nghip
và Phát trin nông thôn, B Tài chính…).
+ Nhóm kin ngh vi Hip hi Xut khu sn phm g, Phòng Thng mi và
Công nghip VN – VCCI.
3. Nhim v nghiên cu:
- Nghiên cu các c s lý thuyt v đy mnh xut khu sang mt th trng.
- Làm rõ c s lý lun đ đy mnh xut khu bn vng.
- Phác ha đc đim ca th
trng sn phm g ca Hoa K: Th hin qua đc
đim cung, đc đim cu, các rào cn v thu quan và phi thu quan đi vi sn phm
2
g nhp khu vào th trng Hoa K… vi mc đích là đ phc v cho vic cung cp
thông tin cho các DN xut khu g và làm tài liu tham kho cho môn hc “Chin
lc kinh doanh cho sinh viên ngành Ngoi thng”.
- ánh giá thc trng đy mnh xut khu sn phm g ca VN trên th trng
Hoa K: Rút ra đc đim mnh và hn ch, nghiên cu các nhân t tác đ
ng đn vic
đy mnh xut khu sn phm g sang th trng này.
- xut h thng các gii pháp nhm đy mnh xut khu sn phm g ca VN
sang th trng Hoa K bao gm:
• Nhóm gii pháp cho các DN xut khu sn phm g VN.
• Nhóm kin ngh vi các c quan Chính ph (B Công thng, B Nông nghip
và Phát trin nông thôn, B
Tài chính…)
• Nhóm kin ngh vi Hip hi Xut khu sn phm g, Phòng Thng mi và
Công nghip VN – VCCI.
4. i tng và phm vi nghiên cu
a. i tng nghiên cu:
Nghiên cu v hot đng đy mnh xut khu sn phm g ca VN ti th trng
Hoa K ( đây xut khu sn phm g đc hi
u là xut khu nguyên liu g, thành
phm và bán thành phm ca g cho các mc đích s dng khác nhau trong sn xut
và đi sng).
b. Phm vi nghiên cu
V thi gian:
Nghiên cu xut khu sn phm g ch yu trong giai đon t khi có Hip đnh
thng mi VN - Hoa K 2002 đn nay.
V đa bàn kho sát các DN xut khu sn phm g:
Ch yu kho sát các DN sn xut và xut khu sn phm g ti khu vc Min
ông Nam b, ni chim 65% tng kim ngch xut khu sn phm g ca c nc.
Ngoài ra, mt vài DN min Trung tham d hi ch ti TP.HCM.
Phm vi vn đ nghiên cu:
Ch yu tp trung nghiên cu v hot đng thng mi xut khu. Các v
n đ
khác nh nhp khu g, sn xut ch bin sn phm g… đc nghiên cu nh là các
nhân t tác đng đn hot đng xut khu sang th trng Hoa K.
Phm vi sn phm g nghiên cu:
Lun án này nghiên cu v hot đng đy mnh xut khu sn phm g VN
sang th trng Hoa K, nên tác gi đã phân lo
i sn phm g VN xut khu sang th
trng Hoa K thành 3 nhóm sn phm g ln đ nghiên cu nh sau:
• FURNITURE & FIXTURES – Sn phm g gia dng.
• WOOD PRODUCTS – Sn phm g: ch yu đc dùng trong xây dng.
• FORESTRY PRODUCTS, NESOI - G nguyên liu đã qua s ch.
S d tác gi ch nghiên cu tình hình xut khu sn phm g theo 3 nhóm k
trên vì:
+ Niên giám thng kê c
a Hoa k ch phân loi xut nhp khu sn phm g theo
3 nhóm hàng k trên.
3
+ Các loi mt hàng sn phm g c th trong nhóm sn phm g có chung đc
đim v sn xut, phân phi và s dng.
5. Phng pháp nghiên cu: thc hin Lun án, tác gi s dng 2 phng pháp:
5.1. Phng pháp đnh tính: bao gm các phng pháp sau đây:
5.1.1. Phng pháp phân tích thng kê:
Tác gi đã thu thp s liu th cp t
các c quan có uy tín nh: Vn phòng
Thông tin Thng mi và Công nghip, Sn xut và Dch v, Qun lý Thng mi
Quc t, B Thng mi Hoa K; Tng cc Thng kê VN; B Nông nghip và Phát
trin nông thôn… sau đó s dng các phng pháp phân tích thng kê đ đánh giá
thc trng xut khu sn phm g ca VN sang th trng Hoa K.
5.1.2. Phng pháp chuyên gia:
Thông qua tham gia hi th
o do các hip hi ngành g t chc, tham d hi tho
ca nhng đt trin lãm ngành g xut khu (2009-2010-2011), tác gi đã trao đi và
xin t vn ca các chuyên gia, các nhà qun tr kinh doanh xut khu sn phm g đ
b sung và khng đnh các kt qu nghiên cu, làm cho Lun án mang tính thc tin
và khoa hc.
5.1.3. Phng pháp lun quy np:
Tác gi s dng mt ph
n nghiên cu ca các chuyên gia thuc y ban Thng
mi Hoa K v kho sát tình hình xut khu sn phm g ging ng ca mt s nc,
trong đó có VN (đây là mt hàng có kim ngch xut khu ln nht và gia tng nhanh
nht ca VN trên th trng Hoa K), đ qua đó có cái nhìn khách quan hn, thy
đc sn phm g ca VN trên th trng Hoa K đc nhìn nhn th
nào? T đó có
nhng đánh giá sâu sc hn v thc trng xut khu sn phm g trên th trng Hoa
K - là th trng xut khu ln nht ca VN.
Bên cnh các phng pháp đnh tính nh trên, tác gi cng s dng phng pháp
đnh lng nhm mc đích làm rõ hn v nng lc sn xut, ch bin cng nh xu
t
khu sn phm g ca VN sang th trng Hoa K.
5.2. Phng pháp đnh lng
Tác gi đã s dng s liu s cp đc thc hin thông qua vic kho sát 221
doanh nghip (DN) sn xut và kinh doanh trong ngành ch bin và xut khu sn
phm g VN và s dng phn mm SPSS 16.0 đ đánh giá nng lc sn xut cng nh
xut khu sn phm g VN sang th trng Hoa K. Vic tin hành kho sát 221 DN
đc tác gi thc hin qua 03 ln kho sát trong 03 nm nghiên cu (xem Ph lc 4.1,
4.2 và 9), trong đó kho sát ln 1 và ln 2(ph lc 4.1 và 4.2) là h tr cho kho sát ln
3 (ph lc 9). Kt qu kho sát ln 3 chính là mc tiêu nghiên cu ca lun án và đc
tin hành nh sau:
+Vic xác đnh c m
u: Công thc tính c mu
Trong đó:
• n= là c mu
• z= giá tr phân phi tng ng vi đ tin cy la chn (nu đ tin cy 95% thì giá
tr z là 1,96…)
• p= là c tính t l % ca tng th
• q = 1-p
2
2
).(
e
qpz
n =
4
• e = sai s cho phép (±3%, ±4%, ±5%)
Vi đ tin cy 95%, t l % tng th c tính là 20% và sai s cho phép là ±5%).
Ta tính đc, c mu là 125 doanh nghip (d trù 25 doanh nghip) å Tng s doanh
nghip cn kho sát = 150
+ Phng pháp chn mu: Mu ngu nhiên đn gin: ây là loi mu đc lp ra
tùy theo hng cm quan ca ngi nghiên cu. Mu này đòi hi các đn v chn ph
i
có kh nng tr li nh nhau.
+ C cu phân t mu: Do s dng phng pháp chn mu ngu nhiên, đn gin
và các doanh nghip đu có kh nng tr li nh nhau nên c cu phân t mu không
xác đnh.
+ Xây dng bng câu hi: Bng câu hi đc da trên nhng mc tiêu nghiên cu
đã đc nêu ra trong lun án. Mc tiêu nghiên cu s
đc hình thành da trên câu hi
qun tr ln “Gii pháp đ đy mnh xut khu sn phm g ca Vit Nam sang th
trng Hoa K”. ng vi mi mc tiêu nghiên cu, xây dng nhng câu hi nghiên
cu nhm khai thác thông tin đ tr li cho mc tiêu nghiên cu. ng vi mi câu hi
nghiên cu, tác gi s vit ra nhng câu hi đn gin hn, d
tr li và la chn các
kiu câu hi sao cho phn ánh đúng thông tin mun khai thác. Sau cùng, s dng
phng pháp chuyên gia đ tho lun và chnh sa trc khi đa vào kho sát.
Quy trình này s đc phn nh chi tit ti các báo cáo phân tích ca Bng kho
sát (Tham kho mc lc 4.1 và 4.2)
+ S dng thang đo Likert vi thc đo 1å 7.
Bên cnh vic kho sát 221DN sn xut và kinh doanh sn phm g
, tác gi cng
s dng s liu kho sát t phía Hoa K đ đánh giá kh nng cnh tranh v sn phm
g VN so vi các quc gia khác ti th trng Hoa K.
c bit, tác gi s dng phn mm EVIEWS 5.1 và SPSS 16.0 đ d báo v kh
nng xut khu sn phm g VN sang th trng Hoa K trong thi gian ti. Vic d
báo này s
giúp cho các DN ngành g VN có nhng gii pháp thích hp nhm đy
mnh xut khu sn phm g sang th trng Hoa K nh có th trang b thêm máy
móc, thit b; đy mnh hot đng thit k cng nh tìm kim ngun nguyên liu phù
hp vi tiêu chun ca th trng Hoa K… Bên cnh đó, các DN cng s có nhng
phng hng đào to ngu
n lao đng có tay ngh cho hot đng sn xut và xut
khu sn phm g ca mình. Cùng vi nhng n lc nh trên, thì bn thân các DN
ngành hàng g cng rt cn có s h tr ca Chính ph và Nhà nc trong vic h tr
lãi vay, trong vic m trng đào to ngun lc, trong vic đy mnh hot đng trng
rng, và k c trong vic
đa ra các chính sách phát trin ngành hàng g…
6. Phng pháp lun ca lun án:
Vi tiêu đ Lun án là: “Gii pháp đy mnh xut khu sn phm g VN sang th
trng Hoa K”, trong Chng 1, tác gi trình bày các c s lý lun v vic đy mnh
xut khu. thc hin đc vic đy mnh xut khu ra th trng quc t, thì cn
thi
t phi có các bin pháp ch đng đ tng trng, ch đng đ duy trì th trng và
đng thi ch đng thích nghi vi các bin pháp phòng v thng mi mà nc nhp
khu đa ra đ bo v th trng ni đa ca h. Tuy nhiên, trong bi cnh hin nay,
khi s cnh tranh đang din ra mt cách mnh m, khc lit trên thng trng quc
t, thì đy mnh xut khu ra th trng quc t thôi cha đ mà còn phi mang tính
bn vng. thc hin đc điu này, bên cnh vic thc hin các bin pháp ch
đng đ đy mnh xut khu nh đã trình bày, các quc gia cng cn th hin đc li
5
th ca mình so vi các quc gia khác, mà nhng li th ca mt quc gia có th đc
th hin qua li th tuyt đi, li th so sánh và c li th cnh tranh. Thêm vào đó, tác
gi cng đ cp đn các tiêu chí đánh giá kt qu đy mnh xut khu đó nh th nào
đ vic đy mnh xut khu sang mt th tr
ng c th mt cách bn vng. Trong ni
dung ca Chng 2, tác gi s nêu và đánh giá thc trng đy mnh xut khu sn
phm g VN sang th trng Hoa K thông qua các bin pháp ch đng đ đy mnh
xut khu, đc bit tác gi s dng s liu ca B Thng mi Hoa K, ca Tng cc
Thng kê VN, đng th
i kho sát 221 DN ngành hàng g VN đ làm rõ nng lc xut
khu, cng nh nng lc cnh tranh và li th ca VN so vi các quc gia khác v mt
hàng sn phm g xut khu sang th trng Hoa K. T thc trng đc trình bày
trong Chng 2, tác gi rút ra đc nhng thành công, thun li, cng nh nhng hn
ch, tn ti ca VN trong vic đy m
nh xut khu sn phm g sang th trng Hoa
K. c bit trong ni dung chng 2, tác gi cng đã nêu bt lên đc li th so sánh
v sn phm g xut khu ca VN so vi các quc gia khác trên th gii, mà trong đó
phi k đn mt “đi th đáng gm” đó là Trung quc trong vic đy mnh xut khu
sang th trng Hoa K
. Trong ni dung ca Chng 3, tác gi trình bày quan đim và
đa ra các c s đ đ xut các nhóm gii pháp đ các DN ngành hàng g VN có th
đy mnh xut khu sn phm g sang th trng Hoa K mt cách bn vng, đó là
các c s sau: c s mang yu t quc t, c s mang yu t trong nc và c s mang
yu t d báo. C
ng da vào 3 c s này, tác gi cng trình bày các kin ngh cho
Hip hi g và lâm sn, cho Chính ph và Nhà nc trong vic h tr cho các DN
ngành hàng g đy mnh xut khu sn phm g sang th trng Hoa K.
7. Tng quan tình hình nghiên cu lun án và đim mi ca lun án
thc hin lun án, tác gi đã tip cn vi rt nhiu lun án, nhi
u đ tài, nhiu
bài báo nói đn nhng khía cnh khác nhau ca ni dung lun án; tuy nhiên, tác gi
tâm đc nht nhng tài liu nc ngoài và trong nc sau đây:
7.1. Các tài liu nc ngoài:
[1] đây là trang web cung cp
thông tin v hot đng xut khu sn phm g ca Trung Quc ra th trng th gii,
mà trong đó th trng Hoa K là th trng xut khu ln nht ca Trung Quc.
[2] World Furniture Outlook 2011 Publisher: CSIL Publication date: November
2010, XI Ed: đây là tài liu trình bày v xu hng ni tht ca th gii nm 2011, vi
tài liu này đã cho thy xu hng tiêu dùng v sn phm g ni tht trên th gii đã có
s thay đi, t ch chung nhng sn phm g ni tht cao cp thì nay chuyn sang
nhng sn phm g mang tính tin ích cao nhng li có giá trung bình.
[3] Satoshi Tachibana - Phó giáo s Trng i h
c Tokyo Yayoi, Bunkyo-ku,
Tokyo, Rng liên quan công nghip và xut khu g ca Malaysia, 113-8657, Japan:
đây là công trình nghiên cu liên quan đn hot đng xut khu g ca Malaysia
nhng ch mi dng li vic trng rng đ đáp ng cho nhu cu xut khu g và ch
bin sn phm g ca Malaysia ra th trng th gii.
[4] Phm Th Song Hành, lun án Tin s Kinh doanh quc t, Tr
ng Kinh
doanh Copenhagen, Nâng cao chc nng, nng lc quan h sn xut và xut khu ni
tht g Vit, Tháng 9/2008. Lun án này đã nghiên cu đn hot đng xut khu ni
tht g Vit nhng ch mi dng li khía cnh chc nng, nng lc quan h sn xut
và xut khu sn phm g ni tht ca VN, mà ch
a làm rõ v hot đng xut khu
sn phm g VN ra th trng th gii.
6
[5] Emine Kilavuz, Tng trng kinh t và xut khu trong các trng hp ca
ngành công nghip sn xut: Bng phân tích d liu ca các nc đang phát trin,
Erciyes i hc, Khoa Kinh t và Khoa hc hành chính. ây là tài liu phân tích d
liu ca các nc đang phát trin v tc đ tng trng kinh t và xut khu, trong đó
có VN, nhng tài liu này ch mi dng li vic phân tích t
c đ tng trng nói
chung mà cha đ cp đn tc đ tng trng xut khu sn phm g ca VN trên
trng quc t.
[6] Nghiên cu ca các nhà DN Lebanon Zafar U. Ahmed, Texas A & M i hc
Thng mi, Hoa K; Craig C. Julian, i hc Adelaide, Nam Úc; Imad Baalbaki, i
hc M Beirut, Lebanon; Tamar V. Hadidian, i hc M Beirut, Lebanon, Các
rào cn xut khu và công ty quc t hoá, Nghiên cu Kinh doanh Qun lý & Th gii,
s
1, 2004. ây là tài liu quan trng giúp cho các DN nm bt đc nhng qui đnh,
nhng rào cn trong hot đng xut khu nhm đáp ng đc các yêu cu v tiêu
chun ca h thng thng mi toàn cu, t đó s đy mnh hot đng xut khu ca
mình ra th trng th gii, trong đó có th trng Hoa K.
[7] Parhizkar, Omid, Xác đnh các yu t
tác đng v xut khu thành công ca
các ngành công nghip g cng Hoa K đn Mexico, châu Á và châu Âu (2008). ây
là tài liu nghiên cu v các yu t tác đng dn đn s thành công v hot đng xut
khu ca ngành công nghip g cng Hoa K sang th trng các quc gia Châu Á,
Châu Âu, nhng cha đ cp đn hot đng nhp khu sn phm g ca Hoa K t
các quc gia, cng nh cha đ cp đn nhng yu t cn thit mà nhà nhp khu sn
phm g Hoa K cn có.
Tóm li, nhng tài liu này cung cp cho tác gi tình hình và xu hng kinh
doanh xut khu sn phm g ca th gii sang th trng Hoa K; đc bit tình hình
sn phm g ca Trung Quc sang th trng Hoa K. Tuy nhiên, cha có tác ph
m
nc ngoài nào đánh giá thc trng xut khu sn phm g ca VN sang th trng
Hoa K, mà ch mi dng li vic nghiên cu nâng cao chc nng, nng lc quan h
sn xut và xut khu ni tht g Vit.
Ngoài nhng tác phm nc ngoài k trên, tác gi cng tâm đc vi nhng tài
liu trong nc. Nhng tài liu này giúp cho tác gi có t
m nhìn tng quát v nng lc
sn xut cng nh xut khu sn phm g ca VN ra th trng th gii.
7.2. Các tài liu trong nc
[1] Nguyn Tôn Quyn (2008), Nhng đim mnh, đim yu ca ngành công
nghip ch bin g VN sau 2 nm gia nhp WTO,
[2] Lê Duy Phng (2009), Ngành công nghip ch bin g VN: Tng trng
cao song thách thc cng nhiu,
[3] Tài li
u hi tho “S thay đi ca th trng g, sn phm g quc t và hành
đng ca ngành công nghip ch bin lâm sn VN”, TP. H Chí Minh – Tháng
10.2008
[4] Phan Ánh Hè (2008), Nâng cao kh nng cnh tranh ca đ g - mt hàng
xut khu ln ca VN, Tp chí Thông tin và D báo Kinh t - Xã hi s 35
[5] Tài liu Hi tho “C hi và thách thc ngành công nghip ch bin g VN
sau khi gia nhp WTO”, Hà N
i – Tháng 2.2008
[6] Phan Ánh Hè (2008), Th trng g th gii và nhng trin vng, thách thc
đi vi ngành công nghip ch bin g VN, Tp chí Phát trin Kinh t, s 214
7
[7] V Huy i (2008), Thun li khó khn và đ xut mt s gii pháp phát
trin ngành ch bin g xut khu, Hi tho “ánh giá tác đng hi nhp sau hai nm
gia nhp WTO đi vi ngành ch bin g và th công m ngh”, TP. H Chí Minh –
Tháng 11. 2008
[8] Phan Ánh Hè (2008), Mt s gii pháp qun lý nhà nc đm bo nguyên
liu cho ngành công nghip ch bin g xut kh
u, Tp chí Qun lý nhà nc – S
153.
[9] Vn Minh Hoa (2007), ngành đ g xut khu bn vng,
[10] Phan Ánh Hè (2008), Nâng cao kh nng cnh tranh xut khu ca ngành
công nghip ch bin g, Tp chí Thng mi - VTR - S 35
u đim: các tài liu k trên đã khc ha các khía cnh khác nhau ca thc trng
xut khu sn phm g ca VN hin nay; nêu đc thành công, thu
n li cng nh
nhng khó khn khi xut khu, trong đó có xut khu sn phm g sang th trng
Hoa K.
Hn ch: Cha có tài liu nào làm rõ khái nim ca đy mnh xut khu, cng
nh cha có tài liu nào khc ha rõ nét th trng g Hoa K, đc đim, rào cn
thng mi, đi th cnh tranh, thành công và hn ch, các nhân t
tác đng đn kh
nng xut khu sn phm g ca VN sang th trng Hoa K, cng nh đa ra các gii
pháp toàn din đ giúp các DN ngành g đy mnh xut khu sn phm qua th trng
Hoa K.
7.3 Tính mi ca lun án nghiên cu:
• Trình bày khái nim v đy mnh xut khu, đng thi đ cp đn các bin
pháp ch
đng đ đy mnh xut khu
• Khc ha rõ nét v th trng g Hoa K: c đim cung, cu; tình hình nhp
khu; c ch qun lý sn phm g nhp khu: các rào cn thng mi, thu nhp khu.
• Rút ra bài hc kinh nghim cho Vit Nam t vic thâm nhp vào th trng
Hoa K ca
Trung quc đi v
i sn phm g.
• Xây dng bc tranh toàn din tình hình XK sn phm g ca các doanh nghip
Vit Nam trên th trng Hoa K, đc bit sau cuc khng hong kinh t th gii có
đim xut phát t th trng Hoa K (2008-6/2011): Rút ra nhng thành công và thách
thc; nghiên cu nhng nhân t tác đng.
• ánh giá kh nng cnh tranh v sn phm g xut kh
u ca VN so vi các
quc gia khác thông qua vic áp dng lý thuyt v li th so sánh và li th cnh tranh.
• D báo kh nng xut khu sn phm g ch lc trong nhng nm ti sang th
trng Hoa k
• xut các gii pháp giúp các doanh nghip ngành g Vit Nam phát huy
nhng thành công và hn ch nhng khó khn thách thc đ đy mnh XK sn phm
g
Vit Nam sang th trng Hoa K ngày mt đt hiu qu hn.
8. Ni dung ca lun án
Toàn b ni dung nghiên cu ca Lun án đc chia làm 3 chng sau đây:
Chng 1: C s khoa hc v đy mnh xut khu sn phm g VN sang th
trng Hoa K
8
Trong chng này, tác gi đ cp đn vai trò ca đy mnh xut khu, trong đó
có đ cp đn vai trò đy mnh xut khu sn phm g đi vi nn kinh t; Nêu rõ
bng các phng pháp, cách thc nào đ đy mnh xut khu cho mt ngành kinh t;
Nêu đc đim th trng g ca Hoa K (đc đim sn xu
t, đc đim cung, cu…);
Nhng rào cn thng mi đi vi nhóm sn phm g nhp khu ti th trng Hoa
K. c bit trong Chng 1, tác gi nghiên cu kinh nghim ca Trung Quc, nhà
xut khu sn phm g ln nht ti th trng Hoa K và rút ra nhng bài hc quý báu
cho các DN VN.
Chng 2: Thc trng xut khu sn phm g
VN sang th trng Hoa K
Trong chng này, tác gi s dng trên 30 biu bng, s đ hình ha phn ánh
thc trng xut khu sn phm g ca VN sang th trng Hoa K t nm 1994 (nm
Hoa K b lnh cm vn vi VN) đn 6.2011. Vi ngun s liu và t liu phong phú
khai thác t các c quan ca Chính ph Hoa K (B thng mi Hoa K
, y ban
thng mi Hoa K) và Chính ph VN (B Nông nghip và Phát trin nông thôn; B
Công thng; Tng cc Thng kê và Tng cc Hi quan…). Ngoài ra đ đánh giá thc
trng xut khu sn phm g VN, tác gi thc hin kho sát 221 DN và s dng phn
mm SPSS đ x lý s liu thu thp. c bit, tác gi s dng kt qu kho sát ca
y
ban thng mi Hoa K nhm đánh giá khách quan thc trng xut khu sn phm g
ni tht phòng ng trên th trng này. Thêm vào đó, tác gi đã làm rõ v li th so
sánh ca VN so vi Trung Quc và so vi các quc gia khác trong vic xut khu sn
phm g ra th trng quc t nói chung và sang th trng Hoa K nói riêng. Kt lun
Chng 2 to c s th
c tin quan trng cho tác gi đ xut gii pháp Chng 3.
Chng 3: Nhng gii pháp đy mnh xut khu sn phm g sang th trng
Hoa K
Trong Chng 3, tác gi có nêu rõ mc tiêu ca các gii pháp, nêu 4 quan đim
và 3 nhóm c s: c s mang yu t quc t, c s mang c s thc tin (kt qu phân
tích thc trng xut kh
u sn phm g sang th trng Hoa K Chng 2 ) và c s
mang yu t d báo đ đ xut 3 nhóm gii pháp đ đy mnh xut khu sn phm g
VN sang th trng Hoa K: Nhóm gii pháp kin ngh vi các DN trong ngành g;
Nhóm gii pháp kin ngh vi các Hip hi ca các DN ngành g; Nhóm gii pháp
kin ngh vi Nhà nc. Trong mi nhóm gi
i pháp tác gi đ xut các bin pháp c
th đ thc hin.
9
CHNG 1:
C S KHOA HC V Y MNH XUT KHU SN PHM
G VIT NAM SANG TH TRNG HOA K
1.1. C S LÝ LUN V Y MNH XUT KHU
1.1.1. Khái nim v xut khu:
Xut khu trong nn kinh t th trng là vic bán hàng hóa hoc dch v ca
quc gia này cho mt quc gia khác trên c s thanh toán bng tin t vi mc tiêu là
li nhun. Hàng hóa đc vn chuyn qua biên gii quc gia. Tin t đây có th là
ngoi t đi vi mt hoc c hai quc gia. Hot đng xu
t khu là hình thc c bn
ca hot đng ngoi thng, nó đã xut hin t lâu đi và ngày càng phát trin. Mc
đích ca hot đng này là thu đc mt khon ngoi t da trên c s khai thác li th
so sánh ca tng quc gia trong phân công lao đng quc t. Khi vic trao đi hàng
hoá mà các quc gia tham gia trao đi đu có li thì các quc gia đu tích cc tham gia
m rng hot
đng này.
1.1.2. Khái nim v đy mnh xut khu:
1.1.2.1. Khái nim v đy mnh xut khu:
Ngôn t đy mnh xut khu mc dù đc s dng rt nhiu trong các bài vit,
trong các tài liu trong và ngoài nc, và ngay c trong các Vn kin ca ng Cng
sn Vit Nam… nhng hu nh cha có tài liu nào kh d đa ra mt khái nim rõ
ràng.
Theo Vn kin i hi đi biu toàn quc ln th VIII và trong Ngh
quyt
01NQ/TW ca B Chính tr cho rng ch trng đy mnh xut khu là ch trng
kinh t ln ca ng và Nhà nc Vit Nam, tuy nhiên trong Vn kin này cha làm
rõ đc khái nim v đy mnh xut khu mà ch mi nêu lên mc tiêu chuyn dch c
cu kinh t theo hng CNH-HH hng v xut khu. thc hin ch tr
ng ca
ng cùng vi vic đy mnh tin trình công nghip hoá - hin đi hoá đt nc và
giúp Vit Nam bt kp đc vi tin trình toàn cu hoá và hi nhp, chúng ta cn phi
tng cng m rng th trng xut khu.
Còn theo góc nhìn ca chuyên gia V ình Ánh, Phó vin trng Vin Nghiên
cu khoa hc th trng giá c (B Tài chính), trích t VnEconomy ngày 1/10/2009,
cho rng đy mnh xu
t khu thì không làm gim GDP, vì nó là mt cu thành to nên
tng trng GDP. Tuy nhiên, vi cách thc chúng ta đy mnh xut khu nh hin
nay, xut đ mà có tin nhp, và nhp khu nguyên liu nhng giá tr gia tng thp t
sn phm xut khu, thì nó làm cho kim ngch nhp khu ca chúng ta dng nh
tng nhanh hn so vi nhp khu.
Và tính tng th trong quan h ngoi thng
phép tính GDP, nó không nhng
không có đóng góp cho tng trng mà thm chí có tác đng xu, khi mà chúng ta có
thâm ht thng mi cao; ngoài ra, chuyên gia V ình Ánh cng cho rng ch trng
đy mnh xut khu trong giai đon hin nay là chúng ta không nên tng quy mô xut
khu bng mi giá, mà phi đt trng tâm vào hiu qu ca hot đng xut khu, đ
thc s li ích chúng ta thu đc t hot đng xut kh
u bo đm đc c li ích quc
gia, li ích doanh nghip và li ích vi nhng ngi tham gia sn xut hàng xut khu.
Nh vy, đy mnh xut khu có phi đc xem nh là tng trng xut khu,
hay đc xem là phát trin xut khu, hoc thm chí đó chính là xúc tin xut khu?
10
có th đa ra khái nim v đy mnh xut khu mt cách chính xác nht, trc tiên
chúng ta cn nghiên cu th nào là tng trng xut khu, th nào là phát trin xut
khu và th nào là xúc tin xut khu.
Theo Bách khoa toàn th, thì tng trng xut khu đc hiu là mt chin lc
kinh t đc s dng bi mt s nc đang phát trin. Chi
n lc này đc thc hin
nhm tìm mt ch đng thích hp trong nn kinh t th gii cho mt loi nht đnh ca
xut khu. Các ngành công nghip sn xut cho xut khu này có th nhn đc tr
cp chính ph và tip cn tt hn các th trng đa phng.
Còn khái nim v xúc tin xut khu, theo tp chí ca Trung tâm xúc tin nhp
khu t các nc đang phát trin (CBI) Hà Lan, cng nh theo Tp đoàn t vn
Boston, thì khái nim này đc hiu nh sau: “Xúc tin xut khu bao gm nhng
bin pháp nâng cao nhn thc ca công đng DN v vai trò ca xut khu nh mt
đng lc ca s tng trng kinh t quc gia, cung cp thông tin cho h v nhng c
hi đ m rng th
trng xut khu, làm thun li hoá quá trình xut khu bng cách
gim thiu các hàng rào cn tr quá trình này, đng thi thit lp và cung cp các dch
v và h tr cho các DN xut khu hay nhng nhà xut khu tim nng”[28,1]. Theo
giáo trình “Xúc tin xut khu” ca i hc Cn Th, thì khái nim v xúc tin xut
khu đc đnh ngha nh sau: “Xúc tin xut khu là làm th
nào chuyn đc các
thông tin t nhà xut khu đn khách hàng nc ngoài, vt qua đc các rào cn do
s khác bit v vn hoá nh: s khác nhau v ngôn ng, quy đnh ca chính ph,
phng tin truyn thông đi chúng…”.
ng nhiu góc đ nghiên cu, thì theo quan đim ca tác gi thì đy mnh
xut khu có th hiu là phát trin xut khu, mà phát trin thì đc hiu là khuynh
h
ng vn đng tích cc đã đc xác đnh v hng phát trin ca s vt (c th nh
hng đi lên t thp đn cao, t kém hoàn thin đn hoàn thin hn ) do đó phát trin
xut khu hay đy mnh xut khu cng đc hiu theo ngha đó.
Tuy nhiên, theo quan đim ca tác gi thì gia “đy mnh” và “phát trin” có ý
ngha khác nhau, đ
i vi “phát trin” thì đc hiu là mang ý ngha tng quát, chung
chung; còn “đy mnh” thì li mang ý ngha tp trung, nhn mnh, th hin tính cp
thit, mong mun đt đc… Nói c th hn “đy mnh” mang yu t ch đng ca
mt quc gia, ca mt DN tác đng đn quá trình hot đng xut khu đ không
nhng gia tng v kim ngch xut khu (th hi
n qua tng trng v giá tr và khi
lng), mà còn ch đng áp dng các bin pháp đ duy trì th trng và ch đng đ
thích nghi vi vic bo v th trng ca nc nhp khu…
Nh vy, “đy mnh xut khu“ chính là s ch đng áp dng các bin pháp đ
tng trng, duy trì và bo v th trng. C th đó là áp d
ng:
+ Bin pháp ch đng đ tng trng (tc là gia tng v khi lng, v giá tr):
th hin qua vic đa dng hóa v phng thc xut khu; đa dng hóa sn phm; tng
khi lng DN…
+ Bin pháp ch đng đ duy trì th trng: tc là ch đng vt qua các rào cn
thng mi, mà trong đó là ch đng vt qua các rào c
n phi thu quan.
+ Bin pháp ch đng thích nghi vi vic bo v th trng ca nc nhp khu.
thc hin đc điu đó thì phi vt qua các bin pháp phòng v thng mi mà
nc nhp khu áp dng đ bo v cho th trng ca h, tc là vt qua bin pháp
chng bán phá giá, vt qua chng tr cp xut khu c
ng nh các bin pháp t v
khác.
11
Tuy nhiên, khi đy mnh xut khu sang th trng mt quc gia thì tu theo
tng th trng, tng giai đon, tng thi đim…. mà có th áp dng các bin pháp k
trên mt cách thích hp nht đ phù hp vi thc tin ca th trng đó. Chính vì vy,
đy mnh xut khu đc xem nh là chin lc có hiu qu đ thâm nhp th
trng
quc t.
Trong đnh hng mà ng và Nhà nc ta đã la chn t i hi ng VI
(1986) và đc c th hoá và phát trin i hi ng toàn quc ln th VIII (1996)
cng th hin s ch đng trong đy mnh xut khu nh “y mnh xut khu, coi
xut khu là hng u tiên và là quan đim ca kinh t
đi ngoi. To thêm các mt
hàng xut khu ch lc. M rng trung tâm xut nhp khu, to kh nng xut khu
các mt hàng đã qua ch bin sâu, tng sc cnh tranh ca hàng hoá và dch v”.
•
Phân bit gia đy mnh xut khu vi xúc tin xut khu và tng trng xut
khu, theo quan đim ca tác gi thì:
+
im tng đng ca c 3 hot đng này là đu nhm vào mc đích gia tng
kim ngch xut khu.
+ im khác bit ca 3 hot đng này đc th hin nh sau: Xúc tin xut khu
mang ý ngha xã hi hoá, mang tính truyn thông, marketing, tc là có s cung
cp thông tin đ kêu gi các DN cùng tham gia; Tng trng xut khu li
mang ý ngha là th hin tc đ phát tri
n qua các ch tiêu, th hin mc đích
mun đt đc và tng trng đc áp dng trong mt thi gian c th. Còn
đy mnh xut khu đòi hi phi có s kt hp ca nhiu nhân t, nhiu hot
đng cùng tham gia đ th hin mc tiêu mun đt đc và đy mnh xut
khu đc dùng nh là mt “khu hiu”.
1.1.2.2. Vai trò ca đy mnh xut khu đi vi nn kinh t VN
y mnh xut khu có vai trò rt quan trng đi vi nn kinh t VN
Th nht, đy mnh xut khu đóng góp quan trng cho tng trng kinh t VN:
Trong thi k k hoch hóa tp trung (trc nm 1986) t trng tr giá xut khu ch
chim 10-15% t trng so vi GDP, thì trong nhng n
m gn đây đã chim đn 60-
70% GDP. Bng 1.1 cho ta thy cùng vi s tng trng xut khu thì vai trò ca nó
ngày càng ln trong giá tr tng sn phm quc ni.
Bng 1.1. T trng XK trong GDP ca VN
Nm
Xut khu
(tr.USD)
% so vi
GDP
Nm
Xut khu
(tr.USD)
% so vi
GDP
1990 2.404,0 18,2 2005 32.447,0 61,3
1995 5.449,0 26,2 2006 39.826,2 65,5
2000 14.482,7 46,2 2007 48.561,4 68,4
2001 15.029,2 46 2008 62.906,0 70,0
2002 16.706,1 47,6 2009 56.584,0 62,4
2003 20.149,3 50,9 2010 72.192 70,5
2004 26.485,0 58,0
Ngun: Tng cc Thng kê VN.
Th hai, đy mnh xut khu to ra ngun vn ngoi t quan trng đm bo nhp
khu và tích ly đ phát trin sn xut: Vi xut phát đim là nn kinh t nông nghip,
lao đng th công chim t trng ln và thuc nhóm nc có trình đ phát trin thp
12
nht th gii, nm 1986 là nm VN ch trng chuyn đi t nn kinh t k hoch hóa
sang nn kinh t th trng. Ti thi đim này, GDP tính trên đu ngi ca VN ch
mc 250 USD/ngi, kim ngch XK ca c nc ch đt khong 800 triu
USD[22;411]. Th nhng đn nm 2010, GDP trên đu ngi ca VN đã đt 1.056
USD/ ngi và t
ng kim ngch xut khu là 72,192 triu USD[21]. Nh vy, GDP
tng hn 4 ln, kim ngch xut khu tng hn 90 ln ch sau gn ¼ th k. Và nh có
xut khu mà nhp khu đc đm bo, ta có ngun vn đ nhp khu nguyên liu,
máy móc trang thit b nh đó trình đ công ngh ca đt nc đc ci thin, quy mô
sn xut đc m
rng, đt nc phát trin vi tc đ nhanh. T nm 2008 đn nay
XK đm bo gn 80% ngoi t cho hot đng nhp khu.
Th ba, đy mnh XK góp phn đa nn kinh t VN hi nhp nhanh vi nn
kinh t khu vc và th gii: Trc nm 1986 ch yu VN xut khu hàng hóa sang các
nc XHCN, trong đó riêng Liên Xô c chim 45%[22;409]; thì đn tháng 6.2011 VN
đã xut kh
u hàng đi 230 nc trên th gii[18]; t ch kim ngch xut khu ca VN
đng th 168 trên th gii thì nm 2010 VN đng th 40 trên th gii v xut khu và
đng th 35 trên th gii v nhp khu, nhiu sn phm xut khu ca VN có ch
đng quan trng trên th trng th gii.
Th t, đy mnh xut khu góp phn gi
m nhp siêu, góp phn ci thin cán cân
thanh toán và cán cân thng mi quc t: T mt nc nông nghip đi lên, ngành
công nghip ph tr phát trin yu, trình đ khoa hc k thut nhìn chung vn còn
thp so vi mc bình quân ca th gii, cho nên mun gia tng sn xut trong nc và
xut khu, mun ci thin nhanh trình đ khoa hc và công ngh thì VN bt buc phi
tng cng nh
p khu. Nhng nhp khu ln dn ti vay n nhiu, mt cân đi trong
cán cân thanh toán quc t, tác đng xu đn nn tài chính quc gia. Cho nên, mun
gim đc nhp siêu cn phi đy mnh tc đ tng trng xut khu cao hn so vi
tng nhp khu.
Th nm, đy mnh xut khu có vai trò tác đng đn s thay đi c c
u kinh t
ngành theo hng s dng có hiu qu nht li th so sánh tuyt đi và tng đi ca
đt nc: Tht vy, khi xut khu ra th trng th gii, nn kinh t phi trc din tip
xúc vi môi trng cnh tranh ln và mun có ch đng cho sn phm xut khu trên
th trng khu vc và th gii thì các ngành kinh t phc v
xut khu phi đc
hoch đnh da trên nhng li th ca quc gia nh: tài nguyên, lao đng, vn k thut
và công ngh… có nh vy sn phm xut khu mi r, cht lng cao, có kh nng
cnh tranh vi sn phm ca các quc gia khác.
Th sáu, đy mnh xut khu s làm cho sn phm sn xut ca qu
c gia tng
lên, vì thông qua m rng vi th trng quc t cho phép các quc gia đang phát trin
thc hin quy mô li th kinh t mà chúng có th b gii hn trong th trng ni đa.
Mt nn công nghip mà không liên h cnh tranh vi th gii bên ngoài thng
không to đng lc cho s ci tin. M ca kinh t, phát trin hng v xut khu có
th
nuôi dng s tng trng ca mt xí nghip công nghip non tr tr thành mt
công ty có kh nng cnh tranh trên th trng th gii thông qua vic m rng th
trng, đa ra nhng sn phm và quy trình sn xut phù hp vi nhu cu th trng,
nhu cu v các loi sn phm khác nhau các quc gia.
Th by, đy mnh xut khu có tác đng tích c
c và có hiu qu đn nâng cao
mc sng ca nhân dân: Vì nh m rng xut khu mà mt b phn ngi lao đng có
công n vic làm và có thu nhp, ngoài ra mt phn kim ngch xut khu dùng đ
nhp khu nhng hàng tiêu dùng thit yu góp phn ci thin đi sng nhân dân.