Giáo trình bài giảng pháp luật đại cương chương 7

CHƯƠNG 7.
Ý THỨC PHÁP LUẬT
VÀ PHÁP CHẾ
XÃ HỘI CHỦ NGHĨA

NỘI DUNG
I. Ý THỨC PHÁP LUẬT XHCN
1. Khái niệm ý thức pháp luật
2. Những yếu tố cấu thành ý thức pháp luật
3. Mối quan hệ giữa ý thức PL với pháp luật XHCN,
ý thức PL với đạo đức XHCN.
II. PHÁP CHẾ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
1. Khái niệm pháp chế XHCN
2. Các yêu cầu cơ bản của pháp chế XHCN
3. Các biện pháp chủ yếu nhằm tăng cường pháp
chế XHCN.

I. Ý THỨC PHÁP LUẬT XHCN
Ý thức
chính trị
Ý thức
xã hội
Ý thức
pháp luật
Ý thức
đạo đức
Ý thức
tập quán

1. Khái niệm ý thức pháp luật:

Ý thức pháp luật – một hình thái ý thức xã
hội, gồm những quan điểm, khái niệm, học thuyết
pháp lý, tình cảm của con người (cá nhân, giai cấp,
tầng lớp) thể hiện thái độ, sự đánh giá của họ đối với
pháp luật hiện hành, trật tự pháp luật, pháp chế, về tính
công bằng, hay không công bằng, đúng đắn hay không
đúng đắn của pháp luật hiện hành, pháp luật đã qua và
pháp luật trong tương lai, về hành vi hợp pháp, hành vi
vi phạm pháp luật của cá nhân, các cơ quan Nhà nước,
tổ chức xã hội, tổ chức kinh tế…

* Đặc điểm của Ý thức pháp luật:
Ý thức
pháp luật
Chịu sự quy
định của tồn
tại XH
Mang tính
giai cấp

2. Những yếu tố cấu thành của Ý thức pháp
luật
Là toàn bộ những tư tưởng,
quan điểm và học thuyết PL
Là sự phản ánh tâm trạng,
thái độ, tình cảm đối với PL.
Ý thức Pháp luật
Hệ tư
tưởng
PL

Tâm lý
PL

3. Mối quan hệ giữa ý thức PL với pháp luật
XHCN, ý thức PL với đạo đức XHCN
- YTPL là tiền đề tư tưởng trực tiếp để xây dựng và
hoàn thiện PL
-
YTPL góp phần nâng cao việc thực hiện PL
-
YTPL là đảm bảo cho hoạt động áp dụng pháp luật
đúng đắn, khách quan
-
Ngược lại PL là cơ sở để hình thành, củng cố và
nâng cao YTPL
* Mối quan hệ giữa ý thức PL với pháp luật XHCN

II. PHÁP CHẾ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA
1. Khái niệm pháp chế XHCN
Pháp chế XHCN là chế độ pháp luật trong
đó đòi hỏi phải tôn trọng, thực hiện một cách
nghiêm chỉnh, thường xuyên đối với các QPPL của
các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội, cán bộ, công
chức, các tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân,
của mọi công dân; đấu tranh phòng ngừa và chống
các tội phạm, vi phạm Hiến pháp và pháp luật, xử lý
nghiêm minh mọi vi phạm pháp luật…

Là nguyên tắc tổ
chức và hoạt

động của BMNN
Có quan hệ mật
thiết với chế
độ dân
chủ XHCN
Là nguyên tắc
hoạt động của
tổ chức CT-XH
Biểu hiện
pháp chế
XHCN
Là nguyên tắc
xử sự của
mọi công dân
* Pháp chế XHCN biểu hiện trên các mặt:




Các yêu
cầu cơ
bản của
pháp chế
XHCN
Bảo đảm tính
thống nhất của
pháp chế
Cơ quan NN,
và mọi công dân
có nghĩa vụ thực

hiện pháp luật
Bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp
của công dân
Ngăn chặn và
xử lý kịp thời
mọi VPPL
2. Các yêu cầu cơ bản của pháp chế XHCN

3. Các biện pháp chủ yếu nhằm
tăng cường pháp chế XHCN
Đẩy
mạnh
công tác
xây dựng
pháp luật
Tổ chức
tốt công
tác thực
hiện PL
Tăng
cường
công tác
kiểm tra,
giám sát
việc thực
hiện PL
Kiện
toàn
các cơ

quan
quản lý
NN và
tư pháp
Tăng
cường
sự lãnh
đạo của
Đảng
trong công
tác pháp
chế