Hoàn thiện phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La

1
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1 Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động ngân hàng rất nhạy cảm và luôn phải đối mặt với nhiều rủi ro
khác nhau, hoạt động kinh doanh của các ngân hàng ngày càng trở nên phức tạp hơn
và áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại cũng ngày càng lớn hơn. Đặc
biệt trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hiện nay hầu hết nguồn thu nhập chính
của các ngân hàng thương mại vẫn chủ yếu là từ tín dụng. Chất lượng tín dụng
tốt phản ánh chất lượng của ngân hàng tốt và ngược lại chất lượng tín dụng thấp,
nợ xấu cao phản ảnh chất lượng của ngân hàng kém.
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh
Sơn La nguồn thu nhập chủ yếu vẫn là thu từ tín dụng chiếm tới trên 90% tổng
thu nhập của ngân hàng và cho vay, bảo lãnh cho khách hàng doanh nghiệp
chiếm tỷ trọng lớn trong tổng cho vay và bảo lãnh nên việc đánh giá, phân tích
báo cáo tài chính khách hàng trước khi cho vay, trong suốt quá trình cho vay là
một việc làm rất quan trọng. Nhận thức được vấn đề trên và qua tìm hiểu thực tế
tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Sơn
La em đã chọn đề tài: “Hoàn thiện phân tích tài chính khách hàng trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam -
chi nhánh Sơn La” làm đề tài nghiên cứu của luận văn.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Một là, khái quát và hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích tài chính khách
hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại. Trong đó, khái quát về
hoạt động cho vay, cơ sở dữ liệu để phân tích tài chính khách hàng, hệ thống các chỉ
tiêu để phân tích.
Hai là, phân tích thực trạng công tác phân tích tài chính khách hàng trong
hoạt động cho vay; đưa ra ví dụ minh họa là một khách hàng cụ thể để làm rõ nội
dung nghiên cứu; đánh giá những mặt đã làm được và những tồn tại cần khắc phục
của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
Ba là, trên cơ sở những tồn tại đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và

nâng cao chất lượng công tác phân tích tài chính khách hàng trong quá trình thẩm
định trước khi cho vay hoặc trong suốt quá trình khách hàng vay vốn.
2
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là: phân tích tài chính khách hàng
doanh nghiệp trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
- Phạm vi nghiên cứu: lý luận và thực trạng phân tích tài chính khách hàng
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Nam - chi nhánh Sơn La.
+ Về không gian: Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam
- chi nhánh Sơn La.
+ Về thời gian: Nghiên cứu hoạt động phân tích tài chính khách hàng doanh
nghiệp của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh
tỉnh Sơn La trong 2 năm gần đây từ năm 2010-2011
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Các phương pháp sử dụng trong quá trình nghiên cứu phương pháp so sánh,
phương pháp chi tiết chỉ tiêu phân tích, phương pháp loại trừ, phương pháp đồ thị,
phương pháp mô hình tài chính Dupont, phương pháp xếp hạng doanh nghiệp.
1.5. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan tới đề tài
Trong các nghiên cứu trình độ thạc sỹ, tiến sỹ nhiều tác giả đã đề cập tới
phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại
như:
- Luận văn thạc sỹ Nguyễn Thị Hằng (2011), Hoàn thiện phân tích báo cáo
tài chính của các tổ chức tín dụng trong việc xét duyệt hạn mức tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Quân đội, người hướng dẫn khoa học TS. Phạm Thị Thủy
- Luận văn thạc sỹ Đỗ Văn Phúc (2010), Hoàn thiện công tác phân tích tài
chính khách hàng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt
Nam - Chi nhánh Hải Dương, người hướng dẫn khoa học PGS. TS. Nguyễn Minh
Phương.

- Luận văn thạc sỹ Nguyễn Quỳnh Chi (2009), Hoàn thiện phân tích tài
chính doanh nghiệp tại Sở giao dịch ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam,
người hướng dẫn khoa học TS. Nguyễn Văn Dương.
Các đề tài đã khái quát những vấn đề lý luận chung về phân tích báo cáo tài
chính của các khách hàng như phương pháp, nội dung phân tích, tổ chức công tác
phân tích; đồng thời, đi sâu khảo sát thực tế và đánh giá thực trạng phân tích báo
cáo tài chính một khách hàng cụ thể vay vốn tại các ngân hàng thương mại; đưa ra
3
các đánh giá về những kết quả đã đạt được, những hạn chế và những nguyên nhân
của hoạt động phân tích tài chính khách hàng của ngân hàng thương mại; trên cơ sở
đó các tác giả đã đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách
hàng trong hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại.
1.6. Dự kiến đóng góp của đề tài
- Hệ thống hoá những vấn đề mang tính lý luận về phân tích tài chính khách
hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại
.
- Đánh giá thực trạng phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho
vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La.
- Đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Nam - chi nhánh Sơn La.
1.7. Kết cấu luận văn
Kết cấu luận văn bao gồm các chương sau:
- Chương 1: Giới thiệu về đề tài nghiên cứu.
- Chương 2: Cơ sở lý luận về phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động
cho vay của ngân hàng thương mại.
- Chương 3: Thực trạng phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho
vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La.

- Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và giải pháp hoàn thiện phân tích
tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
4
CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
KHÁCH HÀNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
2.1. Những vấn đề cơ bản về phân tích tài chính
2.1.1. Khái quát về phân tích tài chính khách hàng để phục vụ hoạt động cho vay
của ngân hàng thương mại
Phân tích tài chính doanh nghiệp là quá trình đi sâu nghiên cứu nội dung, kết
cấu, mối quan hệ qua lại của các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính và vận dụng các
phương pháp phân tích để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp, so sánh
với kế hoạch doanh nghiệp đã đề ra, so với các doanh nghiệp kinh doanh cùng
ngành nghề, so với số liệu trung bình ngành để xác định vị trí của doanh nghiệp
mình trên thị trường. Đối với các tổ chức tín dụng quan tâm tới khả năng thanh toán
ngắn hạn, khả năng thanh toán dài hạn, khả năng sinh lời của vốn, dự đoán triển
vọng của doanh nghiệp.
Ngân hàng thương mại là tổ chức trung gian tài chính, huy động nguồn tiền
nhàn rỗi từ nhiều đối tượng khác nhau và đem phục vụ nhu cầu vay vốn của các cá
nhân, hộ gia đình, tổ chức kinh tế. Trong điều kiện kinh tế hiện nay, khách hàng của
các ngân hàng thương mại chủ yếu là các doanh nghiệp. Do đó, để đảm bảo an toàn
và phát triển nguồn vốn của mình, các ngân hàng thương mại bắt buộc phải phân
tích kỹ tình hình tài chính trong quá khứ, hiện tại để đánh giá hiện trạng tài chính
của khách hàng có tốt, có ổn định hay không và dự đoán được tình trạng tài chính
của khách hàng trong tương lai trước khi ra quyết định tài trợ vốn cho khách hàng
đó. Phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của các ngân hàng
thương mại là phân tích chi tiết cấu trúc tài sản, nguồn vốn, phân tích công nợ, phân
tích khả năng thanh toán, phân tích hiệu quả của việc sử dụng tài sản, nguồn vốn,

hiệu quả sử dụng vốn vay và đự đoán các rủi ro có thể xảy ra đối với khách hàng.
Căn cứ trên các kết quả phân tích, ngân hàng sẽ ra quyết định có tài trợ cho doanh
nghiệp hay không. Việc hoàn thiện hệ thống phân tích tài chính khách hàng doanh
nghiệp là việc làm rất cần thiết và quan trọng, nó giúp cho các ngân hàng thương
mại đầu tư cho các khách hàng tốt, đảm bảo nguồn vốn của ngân hàng, sẽ giảm
thiểu được các rủi ro có thể xảy ra trong tương lai và giúp cho ngân hàng chủ động
5
hơn trong kế hoạch kinh doanh của mình.
2.1.2. Ý nghĩa và mục đích phân tích tài chính khách hàng
Phân tích tài chính khách hàng có ý nghĩa rất quan trọng đối với các ngân
hàng thương mại, việc phân tích kỹ lưỡng khách hàng trước khi cho vay và trong
suốt quá trình khách hàng vay vốn sẽ giúp cho ngân hàng thương mại đánh giá được
hiện trạng tình hình tài chính của khách hàng và dự đoán tương lai khách hàng để có
quyết định phù hợp. Đối với ngân hàng, mục tiêu phân tích tài chính khách hàng
nhằm giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro khi chấp nhận lời đề nghị vay vốn của khách
hàng. Các rủi ro mà ngân hàng thường gặp phải khi chấp nhận tín dụng cho một
khách hàng là:
Một là, rủi ro mất vốn: là rủi ro mà ngân hàng cho vay phải đương đầu khi
khách hàng vay vốn vỡ nợ.
Hai là, rủi ro do đóng băng các khoản cho vay: là rủi ro mà ngân hàng cho
vay phải đối mặt khi khách hàng vay vốn không có khả năng thanh toán nợ vay theo
đúng hạn đã định và yêu cầu ngân hàng kéo dài thời hạn trả nợ.
Ba là, rủi ro về khả năng sinh lợi: là rủi ro mà ngân hàng phải đối mặt khi
khách hàng vay vốn không thanh toán được tiền lãi đầy đủ và đúng hạn.
Vì vậy, khi tiến hành phân tích tài chính khách hàng, mục tiêu phân tích của
ngân hàng là đi vào phân tích từng chỉ tiêu xoay quanh ba loại rủi ro đã đề cập ở
trên và phát hiện ra những cái gì đang rình mò ngân hàng nếu ngân hàng chấp nhận
lời đề nghị cấp tín dụng của khách hàng. Qua phân tích tài chính khách hàng, ngân
hàng có thể giải quyết được ba vấn đề:
- Nguồn tài chính, khả năng chịu đựng rủi ro của khách hàng. Nếu kế hoạch

đầu tư, kinh doanh đề xuất bị thất bại, liệu khách hàng có đủ khả năng trả nợ cho
ngân hàng hay không?
- Thẩm định lại những cam kết của khách hàng về nguồn vốn tự tài trợ cho
kế hoạch đầu tư, kinh doanh đề xuất.
- Trình độ và năng lực sử dụng vốn của khách hàng.
2.2. Các phương pháp sử dụng để phân tích tài chính khách hàng
Các ngân hàng thương mại có thể sử dụng rất nhiều phương pháp để phân
tích tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, những phương pháp thường sử dụng:
phương pháp so sánh, phương pháp loại trừ, phương pháp liên hệ, phương pháp chi
tiết chỉ tiêu phân tích, phương pháp đồ thị, phương pháp đồ thị, phương pháp mô
hình Dupont.
6
2.3. Cơ sở dữ liệu phục vụ phân tích tài chính khách hàng
2.3.1. Hệ thống báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính là bức tranh tổng hợp phản ánh về tình hình tài sản, nguồn
vốn, doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh và các quan hệ tài chính của doanh
nghiệp tại một thời điểm hay thời kỳ. Theo chế độ kế toán doanh nghiệp hiện hành
(Quyết định số 15/2006/QĐ- BTC ngày 20/03/2006 của Bộ Tài chính), hệ thống
Báo cáo tài chính áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi
thành phần kinh tế trong cả nước ở Việt Nam bao gồm bốn mẫu biểu báo cáo sau:
Bảng cân đối kế toán (Mẫu số B01-DN), Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
(Mẫu số B02-DN), Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B03-DN), Bản thuyết minh
báo cáo tài chính (Mẫu số B09-DN).
2.3.2. Cơ sở dữ liệu khác
Để có được những kết luận phân tích tài chính tốt đòi hỏi người phân tích
bên cạnh việc phân tích báo cáo tài chính khách hàng cũng cần phải thu thập thêm
các thông tin liên quan đến tình hình tài chính của doanh nghiệp như các thông tin
chung về kinh tế, tiền tệ, thuế khóa, các thông tin về ngành kinh tế của doanh
nghiệp, các thông tin về pháp lý, về kinh tế đối với doanh nghiệp và các thông tin về
bản thân doanh nghiệp: chiến lược, sách lược kinh doanh của doanh nghiệp, tình

hình tạo lập, phân phối và sử dụng vốn, tình hình và khả năng thanh toán…
2.4. Tổ chức phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của ngân
hàng thương mại
Phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương
mại được thực hiện bởi bộ phận tín dụng hoặc bộ phận thẩm định. Việc tổ chức
phân tích phải khoa học, hợp lý và phù hợp với đặc điểm kinh doanh, cơ chế hoạt
động của khách hàng và mục tiêu của ngân hàng. Trình tự phân tích tài chính khách
hàng gồm ba giai đoạn.
2.4.1. Giai đoạn lập kế hoạch phân tích
Trong giai đoạn này, cán bộ ngân hàng phải xác định được mục tiêu phân
tích và xây dựng chương trình phân tích.
2.4.2. Giai đoạn tiến hành phân tích
Đây là giai đoạn triển khai và thực hiện các công việc trong kế hoạch. Trong
giai đoạn này, cán bộ ngân hàng tiến hành thu thập tài liệu và xử lý số liệu; tình
toán, xác định và dự đoán; tổng hợp kết quả và rút ra nhận xét.
7
2.4.3. Giai đoạn hoàn thành kế hoạch phân tích
Giai đoạn cuối cùng là lập báo cáo phân tích và hoàn thiện hồ sơ phân tích.
2.5. Nội dung phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của
ngân hàng thương mại
2.5.1. Phân tích cấu trúc tài chính của khách hàng
Phân tích cấu trúc tài chính của khách hàng là phân tích cơ cấu tài sản, cơ
cấu nguồn vốn và đánh giá mức độ độc lập về tài chính của khách hàng. Qua đó,
cán bộ ngân hàng nắm bắt được tình hình sử dụng vốn, tình hình huy động vốn và
chính sách huy động vốn của khách hàng, tìm ra nguyên nhân và dấu hiệu ảnh
hưởng đến cân bằng tài chính của khách hàng.
2.5.2. Phân tích các chỉ tiêu về khả năng thanh toán và công nợ của khách hàng
Phân tích khả năng thanh toán và công nợ của khách hàng giúp ngân hàng
thương mại đánh giá được khả năng sẵn sàng trả nợ và tình hình công nợ hiện tại
của khách hàng. Dự đoán được khả năng trả nợ trong tương lai và các khoản công

nợ khách hàng sẽ phải thanh toán hoặc thu hồi trong tương lai.
2.5.3. Phân tích các chỉ tiêu về hiệu quả kinh doanh
Cán bộ ngân hàng phân tích các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản, hiệu quả
sử dụng nguồn vốn, hiệu quả sử dụng vốn vay, tốc độ tăng trưởng doanh thu, lợi
nhuận của lợi nhuận kinh doanh
2.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả phân tích tài chính khách hàng trong
hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại
Ảnh hưởng đến kết quả phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho
vay của ngân hàng thương mại gồm rất nhiều nhân tố: nhân tố từ phía ngân hàng,
nhân tố từ phía khách hàng và các nhân tố khách quan khác. Các nhân tố từ phía
ngân hàng như: chính sách tín dụng của ngân hàng, quan điểm của lãnh đạo ngân
hàng, trình độ và đạo đức của cán bộ ngân hàng là các nhân tố ảnh hưởng rất nhiều
tới hoạt động phân tích tài chính khách hàng. Các nhân tố từ phía khách hàng: tính
trung thực của bộ hồ sơ vay vốn, chính sách bảo mật của doanh nghiệp. Và các nhân
tố khách quan khác như: chính sách quản lý vĩ mô của Nhà nước, môi trường kinh
tế, môi trường xã hội, môi trường tự nhiên.
8
CHƯƠNG 3
THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH HÀNG TRONG
HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ
PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH SƠN LA
3.1. Tổng quan về Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam -
Chi nhánh Sơn La
3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Sơn
La là chi nhánh trực thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Nam, tên viết tắt là Agribank Sơn La, được thành lập theo quyết định số 66/NH-QĐ
ngày 8 tháng 7 năm 1988, trụ sở đặt tại số 08 đường Chu Văn Thịnh - Thành Phố
Sơn La - Tỉnh Sơn La.
Sau 24 năm hình thành và phát triển hiện nay Agribank Sơn La đã có tổng dư

nợ 4.858 tỷ đồng, tổng nguồn vốn 2.817 tỷ đồng, chiếm trên 50% tổng nguồn vốn
trên địa bàn tỉnh Sơn La và đã đạt được các thành tích: Huân chương lao động hạng
Ba giai đoạn 1993-1997, Huân chương lao động hạng Nhì giai đoạn 2003-2009,
Bằng khen của Thủ tướng Chính Phủ cho công tác Kế toán ngân quỹ năm 2008,
Bốn lần được tặng cờ của Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam cho đơn vị
“Đã có thành tích xuất sắc, dẫn đầu phong trào thi đua ngành Ngân hàng” các
năm 2006, 2007, 2008, 2009.

3.2. Thực trạng phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La
3.2.1. Quy trình nghiệp vụ cho vay khách hàng của Ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La
Quy trình nghiệp vụ cho vay khách hàng của Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La thực hiện theo hướng dẫn của Ngân
hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam và được chia thành 11 bước:
Tiếp cận hướng dẫn khách hàng lập hồ sơ vay vốn, thẩm định cho vay, Phê duyệt
khoản vay, Ký hợp đồng, hồ sơ liên quan và thực hiện biện pháp BĐTV, Giải ngân
, Kiểm tra, giám sát sau giải ngân, Thu nợ gốc, lãi tiền vay và phí, Xử lý các phát
sinh, Xử lý nợ có vấn đề, Thanh lý hợp đồng tín dụng, Giải chấp TSBĐ
9
3.2.2. Khái quát về phân tích tài chính đối với khách hàng trong hoạt động cho vay
của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La
Công tác phân tích tài chính khách hàng là một nội dung quan trọng trong bất
cứ ngân hàng thương mại nào, công tác phân tích tài chính khách hàng được tiến
hành trong quá trình thẩm định trước khi quyết định cho vay và trong quá trình
kiểm tra, giám sát khách hàng sau khi giải ngân. Hoạt động phân tích tài chính
khách hàng tại Agribank Sơn La được theo trình tự sau: lựa chọn nguồn tài liệu để
phân tích, tiến hành phân tích tài chính khách hàng và chấm điểm tài chính của
khách hàng theo qui định của Agribank Việt Nam. Tại Agribank Sơn La công tác
phân tích tài chính khách hàng do cán bộ tín dụng thực hiện đối với khoản vay

thuộc thẩm quyền phán quyết của chi nhánh hoặc cán bộ thẩm định đối với những
khoản vay vượt thẩm quyền phán quyết.
Các phương pháp phân tích chủ yếu được sử dụng trong hoạt động phân tích
tài chính là phương pháp tỷ số và phương pháp so sánh.
3.2.3. Nội dung phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân
hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La
Cán bộ ngân hàng căn cứ vào tài liệu yêu cầu khách hàng cung cấp và thu
thập thêm thông tin qua các kênh khác nhau.
Luận văn đã minh họa phân tích tài chính khách hàng của Agribank Sơn La
thông qua phân tích tài chính Công ty CP VINAFOOD 1 Sơn La.
Trên cơ sở thông tin thu thập được, cán bộ ngân hàng phân tích các nhóm chỉ
tiêu cơ bản: phân tích các khoản mục trong báo cáo tài chính, phân tích khả năng
thanh toán, phân tích các chỉ tiêu về công nợ; phân tích các chỉ tiêu về hoạt động,
phân tích các chỉ số về thu nhập và chấm điểm tín dụng và xếp hạng nội bộ khách
hàng theo hướng dẫn của Agribank Việt Nam trong hai năm 2010, 2011.

10
CHƯƠNG 4
THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ CÁC GIẢI PHÁP
HOÀN THIỆN PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH HÀNG
TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY CỦA NGÂN HÀNG NÔNG
NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI
NHÁNH SƠN LA
4.1. Thảo luận kết quả nghiên cứu hoạt động phân tích tài chính khách hàng
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn
Việt Nam - chi nhánh Sơn La
4.1.1. Những kết quả đạt được
Những mặt đã làm được trong quá trình phân tích tài chính khách hàng của
Agribank Sơn La:ban lãnh đạo của Agribank Sơn La rất chú trọng quá trình phân
tích báo cáo tài chính của khách hàng; cán bộ tín dụng thường xuyên thu thập thông

tin về khách hàng qua các nguồn thông tin khác nhau; hệ thống chương trình dữ liệu
tập trung trên toàn quốc; Hệ thống chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng của
Agribank Sơn La thực hiện theo những qui định chung của Agribank Việt Nam; đội
ngũ cán bộ tín dụng của Agribank Sơn La luôn chịu khó học tập nâng cao trình độ
bản thân, vận dụng sự phát triển của công nghệ thông tin vào quá trình phân tích;
cán bộ tín dụng đã thực hiện đúng qui trình hướng dẫn và đầy đủ các thủ tục theo
qui định Agribank Việt Nam; hệ thống qui định chung của Agribank Việt Nam đã
ngày càng hoàn thiện hơn, đầy đủ hơn; thời gian phân tích tài chính khách hàng
nhanh.
4.1.2. Những hạn chế và nguyên nhân
Bên cạnh những mặt đã làm được, trong công tác phân tích tài chính khách
hàng tại Agribank Sơn La vẫn còn nhiều hạn chế cần khắc phục: việc thu thập thông
tin khách hàng; hệ thống chương trình chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng
của Agribank Việt Nam vẫn còn một số nội dung chưa hợp lý; phương pháp đang
sử dụng trong phân tích chưa phong phú; nội dung phân tích chưa đầy đủ, trình độ
và năng lực của cán bộ tín dụng chưa đồng đều, khách hàng có thể thiếu trung thực
trong quá trình cung cấp số liệu cho ngân hàng, sửa đổi một số nội dung trong các
báo cáo tài chính để cho việc vay vốn được thuận lợi, việc thu thập thông tin khách
11
hàng có thể dễ dàng hơn tuy nhiên không phải mọi cán bộ ngân hàng đều có đủ kinh
nghiệm và trình độ để lựa chọn những thông tin đúng, thông tin chính thống và loại
bỏ những thông tin không cần thiết trong quá trình phân tích tài chính khách hàng.
4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng vay vốn của
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La
Chất lượng tín dụng có ảnh hưởng quyết định đến tài chính của ngân hàng, đặc
biệt là đối với hầu hết các ngân hàng thương mại Việt Nam, thu nhập tín dụng thường
chiếm trên 70% tổng thu nhập. Chất lượng tín dụng tốt đồng nghĩa với việc thu nhập
tăng và rủi ro giảm. Để nâng cao chất lượng tín dụng ngoài việc ngân hàng lựa chọn
đúng thị trường, đúng ngành nghề, đúng đối tượng khách hàng để đầu tư thì ngân hàng
phải chú trọng công tác phân tích tài chính khách hàng. Dựa trên nội dung học, thu

thập thông tin và thời gian công tác tại Agribank Sơn La, em xin đề xuất một số giải
pháp hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay tại
Agribank Sơn La như sau:
Một là, thực hiện đúng, đầy đủ, nghiêm ngặt quy trình phân tích khách hàng
vay vốn.
Hai là, thường xuyên thu thập, kiểm tra thông tin tài chính và phi tài chính về
khách hàng.
Ba là, thường xuyên tra cứu thông tin qua trung tâm thông tin tín dụng (CIC)
của Ngân hàng Nhà nước.
Bốn là, hoàn thiện việc phân loại, quản lý khách hàng theo loại hình, ngành
nghề kinh doanh, quy mô kinh doanh.
Năm là, hoàn thiện hệ thống các chỉ tiêu trung bình đối với từng ngành, nghề,
lĩnh vực kinh doanh.
Sáu là, hoàn thiện phương pháp phân tích tài chính khách hàng.
Bảy là, hoàn thiện các chỉ tiêu trong phân tích tài chính khách hàng: Agribank
Sơn La nên xây dựng thêm các chỉ tiêu phân tích cấu trúc tài chính của khách hàng,
xác định mức độ độc lập tài chính của khách hàng; xây dựng thêm một vài chỉ tiêu
phân tích khả năng thanh toán tổng quát, thanh toán dài hạn; xây dựng thêm chỉ tiêu
phân tích về hiệu quả sử dụng vốn vay.
Tám là, hoàn thiện hệ thống chấm điểm tín dụng và xếp hạng khách hàng.
Chín là, hoàn thiện trình độ nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ phân
tích.
12
4.3. Một số kiến nghị
4.3.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước và cơ quan quản lý
Hoạt động của ngân hàng thương mại bị ảnh hưởng rất nhiều của chính sách
kinh tế vĩ mô của Nhà nước và đặc biệt là sự hướng dẫn, chỉ đạo của Ngân hàng Nhà
nước. Mỗi sự thay đổi về chính sách kinh tế có thể gây ra những ảnh hưởng tích cực
hoặc tiêu cực tới hoạt động kinh doanh ngân hàng và doanh nghiệp - khách hàng của
ngân hàng. Để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển, các cơ quan quản lý Nhà

nước nên có những quy định, chính sách rõ ràng, thống nhất, tạo môi trường kinh
doanh ổn định giúp cho doanh nghiệp thuận lợi trong hoạt động kinh doanh và có
nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua những khó khăn do ảnh hưởng chung
của tình hình kinh tế thế giới và trong nước.
4.3.2. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam
Dư nợ tín dụng doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ của
Agribank Việt Nam. Muốn nâng cao chất lượng tín dụng doanh nghiệp thì Agribank
Việt Nam chú trọng vào một số giải pháp sau để nâng cao chất lượng công tác phân
tích báo cáo tài chính:
Thứ nhất, thường xuyên thuê các chuyên gia trong nước, nước ngoài có trình
độ và kinh nghiệm để giảng dạy cho cán bộ phân tích của Agribank.
Thứ hai, Agribank Việt Nam cần thành lập một trung tâm thông tin khách hàng
chuyên quản lý thông tin khách hàng toàn hệ thống.
Thứ ba, trong quá trình ban hành các văn bản chế độ về thẩm định tín định nên
tổ chức dự thảo và lấy ý kiến của các chi nhánh rồi mới ban hành để văn bản phù hợp
với thực tế tại chi nhánh.
Thứ tư, thường xuyên tổ chức các cuộc kiểm tra nội bộ hoặc kiểm tra chéo các
chi nhánh để kịp thời phát hiện và chấn chỉnh các sai sót, qua đó các chi nhánh cũng
có cơ hội học hỏi và trao đổi kinh nghiệm.
Thứ năm, Agribank Việt Nam nên tìm kiếm những doanh nghiệp làm ăn có
hiệu quả, có phương án kinh doanh khả thi cao để hỗ trợ chi nhánh mở rộng tín dụng
bằng cách tham gia ký những hợp đồng đồng tài trợ cho khách hàng.
4.3.3. Đối với Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - Chi
nhánh Sơn La
Một là, Nâng cao chất lượng của cán bộ làm công tác thẩm định, cán bộ tín
13
dụng, cán bộ kiểm tra kiểm soát nội bộ bằng cách.
Hai là, nên bố trí cán bộ tín dụng theo hướng chuyên môn hóa, mỗi cán bộ phụ
trách doanh nghiệp cho vay theo ngành nghề hoặc lĩnh vực kinh doanh.
Ba là, thường xuyên theo dõi, đánh giá sát sao các doanh nghiệp đang vay vốn

ngân hàng.
Bốn là, Nâng cao mức độ quan tâm của Ban Giám đốc đối với công tác phân
tích tài chính khách hàng.
Năm là, Ban Giám đốc Agribank Sơn La cần có chế độ đãi ngộ hợp lý đối với
những cán bộ tín dụng, cán bộ thẩm định hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
4.4. Những hạn chế của đề tài nghiên cứu
Công việc hiện tại của em tại Agribank Sơn La không có nhiều cơ hội tiếp xúc
nhiều với kế toán doanh nghiệp và phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp. Với
mong muốn tìm hiểu thêm về kế toán doanh nghiệp và phân tích báo cáo tài chính
doanh nghiệp phục vụ cho công việc và nâng cao trình độ của mình nên em đã chọn đề
tài “Hoàn thiện phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn
La”. Nhưng do thời gian có hạn và trình độ bản thân còn nhiều hạn chế nên luận văn
của em vẫn còn một số hạn chế như sau:
Thứ nhất, chưa nghiên cứu chuyên sâu về phân tích báo cáo tài chính mà chỉ
mới chỉ nghiên cứu về phân tích các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính khách hàng phục
vụ trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại.
Thứ hai, trong quá trình phân tích các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính khách
hàng em mới chỉ phân tích giá trị trên báo cáo tài chính, chưa đi sâu phân tích được sự
hình thành các giá trị trên báo cáo tài chính đó để xác định sự chính xác của giá trị đó
trên báo cáo tài chính.
14
KẾT LUẬN
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, sự cạnh tranh giữa các ngân hàng
thương mại ngày càng gay gắt đòi hỏi các ngân hàng thương mại đều phải hoàn thiện
mọi hoạt động kinh doanh của mình và đặc biệt là hoạt động tín dụng. Chất lượng và
quy mô tín dụng của các ngân hàng quyết định đến sự tồn tại hay suy vong của mỗi
ngân hàng thương mại như trường hợp biến mất khỏi thị trường của Ngân hàng
thương mại cổ phần Nhà Hà Nội - Habubank vào cuối tháng 08 năm 2012, Ngân hàng
Lehmad Brothers lớn thứ tư của Mỹ với 26 nghìn nhân viên và bề dày 158 tuổi đã phá

sản vào năm 2008. Nhận thấy tầm quan trọng của công tác phân tích tài chính khách
hàng trong hoạt động cho vay của Agribank Sơn La nên em mong muốn nghiên cứu lý
luận, khảo sát thực tế tại Agribank Sơn La và đưa ra một số giải pháp, kiến nghị chủ
yếu với hy vọng hoàn thiện hơn quá trình phân tích tài chính khách hàng tại Agribank
Sơn La. Luận văn đã hoàn thành những nhiệm vụ cụ thể sau:
Trong chương 1, Luận văn đã giới thiệu về đề tài nghiên cứu, nêu khái quát
về đề tài nghiên cứu, về mục tiêu nghiên cứu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và
tổng quan về một vài công trình nghiên cứu với đề tài tương tự.
Tại chương 2, Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về
công tác phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của các Ngân hàng
thương mại nói chung như phương pháp sử dụng phân tích, cơ sở dữ liệu dùng để
phân tích, nội dung phân tích, các nhân tố ảnh hưởng tới công tác phân tích.
Chương 3, Luận văn đã nêu lên được thực trạng hoạt động phân tích tài chính
khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
Chương 4, Căn cứ thực trạng hoạt động phân tích tài chính khách hàng, đánh
giá những mặt đã làm được và nêu lên những vấn đề còn tồn tại trong hoạt động
phân tích. Luận văn đưa tác giả còn nhiều hạn chế nên chắc chắn luận văn còn nhiều
khiếm khuyết. Tác giả ra những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích tài
chính khách hàng trong hoạt động cho vay và nêu lên các kiến nghị với cơ quan
quản lý Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, Agribank Việt Nam, Agribank Sơn La.
Do đề tài nghiên cứu rộng, phức tạp và bản thân mong muốn nhận được
nhiều ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, các thầy cô giáo, các nhà quản lý, các
đồng nghiệp và bạn đọc quan tâm đến lĩnh vực này để luận văn được tiếp tục hoàn
thiện và nâng cao hơn nữa.
15
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong quá trình phát triển và hội nhập kinh tế, đầu tư trong lĩnh vực tài chính

- ngân hàng đang đặt ra nhiều thách thức và rủi ro đối với các ngân hàng thương
mại của Việt Nam. Do đó, đảm bảo sự phát triển một cách ổn định và lành mạnh
trong hoạt động của hệ thống ngân hàng là một trong những điều kiện cốt yếu, tạo
cơ sở cho nền kinh tế phát triển ổn định, bền vững. Hoạt động ngân hàng rất nhạy
cảm và luôn phải đối mặt với nhiều rủi ro khác nhau, hoạt động kinh doanh của các
ngân hàng ngày càng trở nên phức tạp hơn và áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng
thương mại cũng ngày càng lớn hơn. Đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam
hiện nay hầu hết nguồn thu nhập chính của các ngân hàng thương mại vẫn chủ
yếu là từ tín dụng. Chất lượng tín dụng tốt phản ánh chất lượng của ngân hàng
tốt và ngược lại chất lượng tín dụng thấp, nợ xấu cao phản ảnh chất lượng của
ngân hàng kém. Để nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng thì ngay từ đầu
khi thẩm định khách hàng cán bộ tín dụng phải phân tích kỹ tình hình tài chính
của khách hàng trước khi quyết định tài trợ cho khách hàng.
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh
Sơn La nằm ở một tỉnh miền núi khó khăn phía Tây Bắc của Việt Nam, kinh tế
còn kém phát triển, hoạt động chủ yếu vẫn là huy động tiền nhàn rỗi trong dân và
cung cấp các dịch vụ ngân hàng cơ bản. Tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Sơn La nguồn thu nhập chủ yếu vẫn là
thu từ tín dụng chiếm tới trên 90% tổng thu nhập của ngân hàng. Tại Ngân hàng
Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Sơn La cho vay,
bảo lãnh cho khách hàng doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn trong tổng cho vay và
bảo lãnh nên việc đánh giá, phân tích báo cáo tài chính khách hàng trước khi cho
vay, trong suốt quá trình cho vay là một việc làm rất quan trọng. Nhận thức được
vấn đề trên và qua tìm hiểu thực tế tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Sơn La em đã chọn đề tài: “Hoàn thiện
phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông
nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La” cho luận văn
thạc sỹ của mình với mong muốn rằng luận văn của mình sẽ góp một phần vào
việc đánh giá đầy đủ và chính xác thực trạng tình hình tài chính của doanh
16

nghiệp vay vốn, giúp cho cán bộ tín dụng, lãnh đạo bộ phận tín dụng, Ban giám
đốc ngân hàng đưa ra quyết định tài trợ đúng và giảm thiểu các rủi ro cho Ngân
hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Một là, khái quát và hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích tài chính khách
hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại. Trong đó, khái quát về
hoạt động cho vay, cơ sở dữ liệu để phân tích tài chính khách hàng, hệ thống các chỉ
tiêu để phân tích.
Hai là, phân tích thực trạng công tác phân tích tài chính khách hàng trong
hoạt động cho vay; đưa ra ví dụ minh họa là một khách hàng cụ thể để làm rõ nội
dung nghiên cứu; đánh giá những mặt đã làm được và những tồn tại cần khắc phục
tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
Ba là, trên cơ sở những tồn tại đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và
nâng cao chất lượng công tác phân tích tài chính khách hàng trong quá trình thẩm
định trước khi cho vay hoặc trong suốt quá trình khách hàng vay vốn.
Trong đó, các câu hỏi cần được làm rõ bao gồm:
1. Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La có thực hiện phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay
không?
2. Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La có bộ phận riêng để thực hiện phân tích tài chính khách hàng trong hoạt
động cho vay không?
3. Việc phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân
hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La thực hiện
như thế nào?
4. Số lượng, chất lượng cán bộ tín dụng trong thực hiện công việc phân tích
tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát
triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
5. Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La đang áp dụng những phương pháp nào để phân tích tài chính khách hàng

trong hoạt động cho vay?
6. Hệ thống thông tin phục vụ phân tích tài chính khách hàng trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi
nhánh Sơn La có đáp ứng đủ nhu cầu không?
17
7. Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La có sử dụng phần mềm để hỗ trợ công tác phân tích tài chính khách hàng
trong hoạt động cho vay?
8. Đóng góp thực tiễn của việc phân tích tài chính khách hàng trong hoạt
động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi
nhánh Sơn La.
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là phân tích tài chính khách hàng doanh
nghiệp trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
- Phạm vi nghiên cứu: lý luận và thực trạng phân tích tài chính khách hàng
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Nam - chi nhánh Sơn La.
+ Về không gian: Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam
- chi nhánh Sơn La.
+ Về thời gian: Nghiên cứu hoạt động phân tích tài chính khách hàng doanh
nghiệp của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh
tỉnh Sơn La trong 2 năm gần đây từ năm 2010-2011
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Để nghiên cứu đề tài, tác giả đã sử dụng các phương pháp sau:
Phương pháp quan sát trực tiếp công tác phân tích tài chính khách hàng tại
phòng Tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam –
chi nhánh Tỉnh Sơn La.
Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: tác giả đã phỏng vấn trực tiếp cán bộ tín
dụng quản lý khách hàng Công ty cổ phần VINAFOOD 1 Sơn La.

Để tìm hiểu các vấn đề có tính chất lý luận như khái niệm, định nghĩa, bản
chất…tác giả nghiên cứu tại các sách giáo trình phân tích báo cáo tài chính, nghiệp
vụ ngân hàng hiện đại, quản trị ngân hàng thương mại, các luận văn có liên quan
đến đề tài được công bố công khai.
Để có các tài liệu thu thập liên quan đến phần thực trạng tác giả phải nghiên
cứu các tài liệu của phòng Tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông
thôn Việt Nam - chi nhánh Tỉnh Sơn La.
18
Sau khi thu thập được số liệu tác giả sử dụng các phương pháp so sánh,
phương pháp liên hệ, phương pháp chi tiết chỉ tiêu phân tích, phương pháp loại trừ,
phương pháp xếp hạng doanh nghiệp để đánh giá thực trạng công tác phân tích tài
chính khách hàng của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam -
chi nhánh Tỉnh Sơn La, từ đó đưa ra kết luận, đề xuất các giải pháp hoàn thiện.
1.5. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan tới đề tài
Trong các nghiên cứu trình độ thạc sỹ, tiến sỹ nhiều tác giả đã đề cập tới
phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại
như:
- Luận văn thạc sỹ Nguyễn Thị Hằng (2011), Hoàn thiện phân tích báo cáo
tài chính của các tổ chức tín dụng trong việc xét duyệt hạn mức tại Ngân hàng
thương mại cổ phần Quân đội, người hướng dẫn khoa học TS. Phạm Thị Thủy
- Luận văn thạc sỹ Đỗ Văn Phúc (2010), Hoàn thiện công tác phân tích tài
chính khách hàng trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt
Nam - Chi nhánh Hải Dương, người hướng dẫn khoa học PGS. TS. Nguyễn Minh
Phương.
- Luận văn thạc sỹ Nguyễn Quỳnh Chi (2009), Hoàn thiện phân tích tài
chính doanh nghiệp tại Sở giao dịch ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam,
người hướng dẫn khoa học TS. Nguyễn Văn Dương.
Các đề tài đã khái quát những vấn đề lý luận chung về phân tích báo cáo tài
chính của các khách hàng như phương pháp, nội dung phân tích, tổ chức công tác
phân tích; đồng thời, đi sâu khảo sát thực tế và đánh giá thực trạng phân tích báo

cáo tài chính một khách hàng cụ thể vay vốn tại các ngân hàng thương mại; đưa ra
các đánh giá về những kết quả đã đạt được, những hạn chế và những nguyên nhân
của hoạt động phân tích tài chính khách hàng tại ngân hàng thương mại; trên cơ sở
đó các tác giả đã đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách
hàng trong hoạt động cho vay của các ngân hàng thương mại.
 Về phân tích cấu trúc tài chính của khách hàng, hai tác giả Đỗ Văn
Phúc và Nguyễn Thị Hằng đã đề cập tới phân tích cấu trúc tài chính tài sản và
nguồn vốn của khách hàng. Tác giả Nguyễn Thị Hằng phân tích tỷ trọng từng loại
tài sản trong tổng tài sản, tỷ trọng nguồn vốn trong tổng nguồn vốn của khách hàng,
nghiên cứu sâu thêm một vài chỉ tiêu như tỷ lệ nợ xấu, hệ số khả năng bù đắp rủi ro
tín dụng, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu do tác giả phân tích khách hàng là tổ chức tín
19
dụng và đánh giá mức độ độc lập tài chính của khách hàng. Tác giả Đỗ Văn Phúc đã
đề cập đến vấn đề phân tích cấu trúc tài chính của khách hàng tuy nhiên mới dừng
lại ở phân tích các chỉ tiêu cụ thể như: tỷ trọng tài sản cố định trong tổng tài sản, tỷ
trọng tài sản ngắn hạn(tài sản dài hạn) trong tổng tài sản, hệ số tự tài trợ, tỷ số nợ
trên tổng tài sản, tỷ số nợ trên nguồn vốn chủ sở hữu. Còn tác giả Nguyễn Quỳnh
Chi chưa đề cập tới vấn đề phân tích cấu trúc tài chính, mà tác giả lại đề cập đến
phân tích các khoản mục trong bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp.
 Về phân tích khả năng thanh toán của khách hàng, cả ba tác giả Đỗ
Văn Phúc, Nguyễn Quỳnh Chi, Nguyễn Thị Hằng đều đã đề cập đến phân tích khả
năng thanh toán của khách hàng, tuy nhiên mỗi tác giả đề cập khác nhau: tác giả
Nguyễn Quỳnh Chi, Đỗ Văn Phúc đã đề cập đến khả năng thanh toán hiện hành,
khả năng thanh toán nhanh, khả năng thanh toán tức thời, khả năng thanh toán lãi
vay và tác giả Đỗ Văn Phúc còn phân tích thêm chỉ tiêu Hệ số khả năng thanh toán
nợ đến hạn; tác giả Nguyễn Thị Hằng do đặc điểm phân tích khách hàng là tổ chức
tín dụng nên quan tâm các chỉ tiêu: hệ số khả năng thanh toán tổng quát, hệ số thanh
toán nợ ngắn hạn, hệ số khả năng thanh toán nhanh, hệ số khả năng thanh toán trên
thị trường liên ngân hàng.
 Về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của khách hàng, cả ba

tác giả Đỗ Văn Phúc, Nguyễn Quỳnh Chi, Nguyễn Thị Hằng đã đề cập rất nhiều chỉ
tiêu phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của khách hàng. Tác giả Đỗ Văn Phúc
phân tích các chỉ tiêu: số vòng quay hàng tồn kho, kỳ thu tiền bình quân, hiệu suất
sử dụng tài sản, suất hao phí của vốn, hiệu suất sử dụng tài sản cố định, suất hao phí
của tài sản cố định, hệ số sinh lợi căn bản, hệ số sinh lợi doanh thu, hệ số sinh lợi
của tài sản, hệ số sinh lợi tài sản cố định, hệ số sinh lợi vốn kinh doanh, hệ số sinh
lợi vốn chủ sở hữu. Tác giả Nguyễn Quỳnh Chi phân tích các chỉ tiêu: vòng quay
hàng tồn kho, vòng quay vốn lưu động, kỳ thu tiền bình quân, hiệu suất sử dụng tài
sản cố định, hiệu suất sử dụng tổng tài sản, tỷ suất sinh lời trên doanh thu, hệ số
sinh lời của tài sản, hệ số sinh lời của vốn chủ sở hữu. Tác giả Nguyễn Thị Hằng
phân tích các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh của tổ chức tín dụng: thu nhập lãi cận
biên (NIM), thu nhập ngoài lãi trên tổng thu nhập hoạt động kinh doanh, sức sinh
lời của tài sản, sức sinh lời của vốn chủ sở hữu.
Thực tế tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi
nhánh Sơn La chưa có đề tài nào nghiên cứu về phân tích tài chính khách hàng
doanh nghiệp trong hoạt động cho vay. Vì vậy, em đã chọn đề tài “ Hoàn thiện phân
20
tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La” để hoàn thiện hơn quá trình
đánh giá khách hàng trước khi ra quyết định cho vay, trong quá trình cho vay hoặc
bảo lãnh để nâng cao chất lượng tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La nói riêng và Ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam nói chung. Là người nghiên cứu các luận điểm khoa
học, những lý thuyết được trang bị để áp dụng vào thực tiễn, tôi cam kết, đến thời
điểm hiện tại, chưa có đề tài nào nghiên cứu về phân tích tài chính khách hàng
doanh nghiệp trong hoạt động cho vay tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam - chi nhánh tỉnh Sơn La.
1.6. Dự kiến đóng góp của đề tài
- Hệ thống hoá những vấn đề mang tính lý luận về phân tích tài chính khách
hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương mại

.
- Đánh giá thực trạng phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho
vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La.
- Đưa ra các giải pháp hoàn thiện công tác phân tích tài chính khách hàng
trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Nam - chi nhánh Sơn La.
1.7. Kết cấu luận văn
Kết cấu luận văn bao gồm các chương sau:
- Chương 1: Giới thiệu về đề tài nghiên cứu.
- Chương 2: Cơ sở lý luận về phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động
cho vay của ngân hàng thương mại.
- Chương 3: Thực trạng phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho
vay của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh
Sơn La.
- Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và giải pháp hoàn thiện phân tích
tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của Ngân hàng Nông nghiệp và
phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh Sơn La.
21
CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH
KHÁCH HÀNG TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
2.1. Những vấn đề cơ bản về phân tích tài chính
2.1.1. Khái quát về phân tích tài chính khách hàng để phục vụ hoạt động cho vay
của ngân hàng thương mại
Trên thế giới, phân tích báo cáo tài chính được phát triển từ cuối thể kỷ XX
và ở những nước có nền kinh tế phát triển. Tại Việt Nam, phân tích báo cáo tài
chính phát triển mạnh vào những năm cuối thập niên 90 đến nay và đã là một bộ
môn học quan trọng của khoa kế toán các trường đại học kinh tế lớn của đất nước.

Phân tích báo cáo tài chính là quá trình xem xét, kiểm tra, đối chiếu và so sánh số
liệu của các chỉ tiêu tài chính kỳ hiện tại với các kỳ kinh doanh đã qua. Phân tích
báo cáo tài chính thực chất là phân tích các chỉ tiêu tài chính trên hệ thống báo cáo
hoặc các chỉ tiêu tài chính mà nguồn thông tin từ hệ thống báo cáo nhằm đánh giá
tình hình tài chính của doanh nghiệp, cung cấp thông tin cho mọi đối tượng có nhu
cầu theo những mục tiêu khác nhau.
Phân tích tài chính doanh nghiệp là quá trình đi sâu nghiên cứu nội dung, kết
cấu, mối quan hệ qua lại của các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính và vận dụng các
phương pháp phân tích để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp, so sánh
với kế hoạch doanh nghiệp đã đề ra, so với các doanh nghiệp kinh doanh cùng
ngành nghề, so với số liệu trung bình ngành để xác định vị trí của doanh nghiệp
mình trên thị trường. Trên cơ sở đó, nhà phân tích đánh giá khả năng tài chính, dự
đoán tương lai của doanh nghiệp, giúp cho đối tượng quan tâm đưa ra các quyết
định và giải pháp hợp lý với lợi ích của họ. Đối với nhà đầu tư quan tâm đến tỷ suất
lợi nhuận của vốn cổ phần, thu nhập một cổ phiếu, cổ tức của một cổ phiếu, tỷ suất
lợi nhuận của vốn đầu tư, tỷ lệ rủi ro trong đầu tư, khả năng thanh toán. Đối với các
tổ chức tín dụng quan tâm tới khả năng thanh toán ngắn hạn, khả năng thanh toán
dài hạn, khả năng sinh lời của vốn, dự đoán triển vọng của doanh nghiệp. Đối với
các công ty kiểm toán dựa trên các thông tin báo cáo tài chính để xác minh tính
khách quan về tình hình tài chính, dự đoán xu hướng tài chính sẽ xảy ra. Đối với
22
cán bộ công nhân viên họ quan tâm tới tính ổn định và định hướng công việc trong
hiện tại và tương lai của doanh nghiệp.
Ngân hàng thương mại là tổ chức trung gian tài chính, huy động nguồn tiền
nhàn rỗi từ nhiều đối tượng khác nhau và đem phục vụ nhu cầu vay vốn của các cá
nhân, hộ gia đình, tổ chức kinh tế. Trong điều kiện kinh tế hiện nay, khách hàng của
các ngân hàng thương mại chủ yếu là các doanh nghiệp. Do đó, để đảm bảo an toàn
và phát triển nguồn vốn của mình, các ngân hàng thương mại bắt buộc phải phân
tích kỹ tình hình tài chính trong quá khứ, hiện tại để đánh giá hiện trạng tài chính
của khách hàng có tốt, có ổn định hay không và dự đoán được tình trạng tài chính

của khách hàng trong tương lai trước khi ra quyết định tài trợ vốn cho khách hàng
đó. Phân tích tài chính khách hàng trong hoạt động cho vay của các ngân hàng
thương mại là phân tích chi tiết cấu trúc tài sản, nguồn vốn, phân tích công nợ, phân
tích khả năng thanh toán, phân tích hiệu quả của việc sử dụng tài sản, nguồn vốn,
hiệu quả sử dụng vốn vay và đự đoán các rủi ro có thể xảy ra đối với khách hàng.
Điều quan tâm đầu tiên của ngân hàng thương mại đối với bất kỳ một khách hàng
nào là khả năng trả nợ trong tương lai của khách hàng, vốn chủ sở hữu chiếm bao
nhiêu phần trăm, công nợ hiện tại, lợi nhuận trước thuế trong những năm vừa qua
của doanh nghiệp như thế nào, có đáp ứng đủ phương án sản xuất kinh doanh và có
khả năng đáp ứng trả bao nhiêu phần trăm khoản nợ khi khách hàng xảy ra rủi ro.
Căn cứ trên các kết quả phân tích, ngân hàng sẽ ra quyết định có tài trợ cho doanh
nghiệp hay không. Việc hoàn thiện hệ thống phân tích tài chính khách hàng doanh
nghiệp là việc làm rất cần thiết và quan trọng, nó giúp cho các ngân hàng thương
mại đầu tư cho các khách hàng tốt, đảm bảo nguồn vốn của ngân hàng, sẽ giảm
thiểu được các rủi ro có thể xảy ra trong tương lai và giúp cho ngân hàng chủ động
hơn trong kế hoạch kinh doanh của mình.
2.1.2. Ý nghĩa và mục đích phân tích tài chính khách hàng
Trong hoạt động cho vay đối với khách hàng, các ngân hàng thương mại
luôn cố gắng thẩm định kỹ càng về khách hàng, các thông tin tài chính, thông tin
phi tài chính, thông tin về tài sản bảo đảm để giảm thiểu tối đa các sai lầm. Khi
khách hàng xảy ra rủi ro thì ngân hàng có thể đứng bên bờ vực phá sản nếu nhiều
khách hàng xảy ra rủi ro, đặc biệt là khách hàng lớn như các doanh nghiệp lớn, các
tập đoàn phá sản, các khoản nợ sẽ không được hoàn trả đúng hạn, ảnh hưởng đến
khả năng thanh khoản của ngân hàng. Bên cạnh đó, trong cơ chế thị trường hiện nay
cạnh tranh gay gắt trong việc tìm kiếm khách hàng tốt nên chênh lệch giữa thu nhập
23
và chi phí của các khoản cho vay ngày càng nhỏ. Do đó, ngân hàng thương mại cần
phải quan tâm đặc biệt đối với khoản vay của khách hàng doanh nghiệp, thường
xuyên theo dõi, cập nhật và kiểm tra các thông tin về khách hàng qua mọi nguồn
cung cấp.

Để đảm bảo thu hồi vốn đối với những khoản vay của khách hàng, ngân hàng
cần phải xác định được các nguồn quỹ mà khách hàng có thể sử dụng để hoàn trả nợ
cho ngân hàng. Trong đó, những nguồn phổ biến có thể có đó là:
- Lợi nhuận hay luồng tiền mặt của khách hàng.
- Tài sản mà khách hàng thế chấp cho khoản vay.
- Báo cáo tài chính lành mạnh với một số lượng lớn tài sản có tính thanh
khoản cao kết hợp với sự vững mạnh của vốn chủ sở hữu.
- Các hình thức bảo lãnh.
Trong đó, mỗi một nguồn thanh toán cho khoản vay đều được xem xét dựa
trên cơ sở phân tích tài chính của khách hàng thông qua việc phân tích chi tiết các
chỉ tiêu trên bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển
tiền tệ, thuyết minh báo cáo tài chính, sao kê các khoản phải thu, phải trả lớn.
Phân tích tài chính không có tính trung lập bởi đây là việc làm của một con
người với những động cơ riêng. Đối với ngân hàng, mục tiêu phân tích tài chính
khách hàng nhằm giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro khi chấp nhận lời đề nghị vay
vốn của khách hàng. Các rủi ro mà ngân hàng thường gặp phải khi chấp nhận tín
dụng cho một khách hàng là:
Một là, rủi ro mất vốn: là rủi ro mà ngân hàng cho vay phải đương đầu khi
khách hàng vay vốn vỡ nợ. Việc thanh lý tài sản chỉ tạo ra khoản tiền rất nhỏ, không
đủ trang trải cho tất cả các chủ nợ. Vấn đề phức tạp ở chỗ tất cả các chủ nợ không
phải có một hạng ưu tiên trả nợ như nhau khi khách hàng phá sản, thậm chí trong
trường hợp khách hàng có những hợp đồng bảo hiểm đối với các tài sản làm cho nó
không bị giảm giá trị thì người có ưu tiên hơn phải được đền bù trước. Ngoài ra, tất
cả các khoản nợ của khách hàng không được ghi vào tài liệu tổng hợp như chi phí
giám định, thanh lý,… và các khoản phải trả phụ thêm như chi phí bồi thường do
hủy hợp đồng, chi phí cho thôi việc… những khoản này thường được ưu tiên chi trả
trước. Vì vậy, khi phân tích tài chính, ngân hàng cần phải chú trọng vào việc phân
tích các nội dung này.
Hai là, rủi ro do đóng băng các khoản cho vay: là rủi ro mà ngân hàng cho
vay phải đối mặt khi khách hàng vay vốn không có khả năng thanh toán nợ vay theo

24
đúng hạn đã định và yêu cầu ngân hàng kéo dài thời hạn trả nợ. Nguyên nhân dẫn
đến rủi ro này là do khách hàng sử dụng vốn đầu tư quá mức vào tài sản cố định
hoặc chu kỳ luân chuyển của vốn lưu động không xảy ra theo đúng dự kiến, hàng
tồn kho, khoản phải thu bất thường tăng lên quá mức. Do vậy, ngân hàng cần phải
chú trọng vào việc phân tích và dự đoán dòng ngân quỹ tạo ra.
Ba là, rủi ro về khả năng sinh lợi: là rủi ro mà ngân hàng phải đối mặt khi
khách hàng vay vốn không thanh toán được tiền lãi đầy đủ và đúng hạn. Ngân hàng
cần phải kiểm tra xem liệu khách hàng vay vốn của mình có bắt mình phỉa chịu
đựng rủi ro này thông qua việc phân tích khả năng sinh lợi của doanh nghiệp. Ngân
hàng cần nghiên cứu xem khả năng sinh lợi của doanh nghiệp có thể chịu đựng
được các khoản nợ này không, doanh nghiệp cần có một sự chênh lệch thích hợp
cho sự gia tăng chi phí tài chính. Đặc biệt, chi phí tài chính sẽ tăng mạnh khi ngân
hàng áp dụng hình phạt đối với họ.
Trong quá trình cấp và quản lý tín dụng của mình, các nhân viên ngân hàng
cần phải luôn nghĩ đến ba loại rủi ro đã đề cập trên. Vì vậy, khi tiến hành phân tích
tài chính khách hàng, mục tiêu phân tích của ngân hàng là đi vào phân tích từng chỉ
tiêu xoay quanh ba loại rủi ro đã đề cập ở trên và phát hiện ra những cái gì đang
rình mò ngân hàng nếu ngân hàng chấp nhận lời đề nghị cấp tín dụng của khách
hàng để có quyết định chấp nhận, rút lui hay dừng lại trong chừng mực có thể được.
Qua phân tích tài chính khách hàng, ngân hàng có thể giải quyết được ba vấn đề:
- Nguồn tài chính, khả năng chịu đựng rủi ro của khách hàng. Nếu kế hoạch
đầu tư, kinh doanh đề xuất bị thất bại, liệu khách hàng có đủ khả năng trả nợ cho
ngân hàng hay không?
- Thẩm định lại những cam kết của khách hàng về nguồn vốn tự tài trợ cho
kế hoạch đầu tư, kinh doanh đề xuất.
- Trình độ và năng lực sử dụng vốn của khách hàng.
Bằng cách phân tích bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và các báo cáo tài chính khác, NHTM có thể xác
định được phần lớn nguy cơ rủi ro của khách hàng về tài sản. Ngoài ra, bằng cách

so sánh số liệu kỳ báo cáo và số liệu dự tính kỳ kế hoạch, ngân hàng có thể phát
hiện ra những rủi ro có thể phát sinh trong tương lai. Việc phân tích báo cáo tài
chính không chỉ giúp ngân hàng thấy được rủi ro thuần túy mà giúp nhận ra được
rủi ro suy tính.
25
2.2. Các phương pháp sử dụng để phân tích tài chính khách hàng
Các ngân hàng thương mại có thể sử dụng rất nhiều phương pháp để phân
tích tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, những phương pháp thường sử dụng:
phương pháp so sánh, phương pháp loại trừ, phương pháp liên hệ, phương pháp chi
tiết chỉ tiêu phân tích, phương pháp đồ thị, phương pháp mô hình Dupont
2.2.1. Phương pháp so sánh
Trong phân tích tài chính doanh nghiệp phương pháp so sánh được sử dụng
phổ biến để nghiên cứu sự biến động, xác định mức độ biến động của chỉ tiêu phân
tích để xác định mức độ biến động của các đối tượng được nghiên cứu. Để áp dụng
phương pháp này cần đảm bảo tính có thể so sánh được của các chỉ tiêu tài chính
(thống nhất về nội dung kinh tế, thống nhất về đơn vị tính, cách tính, điều kiện môi
trường của chỉ tiêu so sánh) và theo mục đích phân tích mà xác định gốc so sánh.
Việc xác định số gốc để so sánh là tùy thuộc vào mục đích cụ thể của phân tích, gốc
để so sánh được chọn là gốc thời gian hoặc không gian, kỳ phân tích được chọn là
kỳ thực hiện hoặc là kỳ kế hoạch hoặc là kỳ kinh doanh trước, giá trị so sánh có thể
chọn là số tuyệt đối, số tương đối hoặc là số bình quân.
- So sánh giữa số thực hiện kỳ này và số thực hiện kỳ trước để thấy rõ xu
hướng thay đổi về tài chính của doanh nghiệp.
- So sánh giữa số thực hiện với số kế hoạch để thấy mức độ phấn đấu của
doanh nghiệp.
- So sánh giữa số liệu của doanh nghiệp với số liệu của ngành, của doanh
nghiệp khác để đánh giá tình hình tài chính của doanhnghiệp mình đang phân tích
tốt hay xấu, được hay chưa được, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị
trường.
- So sánh theo chiều dọc để xem xét tỷ trọng của chỉ tiêu cá biệt trong tổng

thể. So sánh theo chiều ngang để đánh giá khuynh hướng biến động theo thời gian
tốc độ phát triển, tốc độ tăng, giảm của chỉ tiêu.

2.2.2. Phương pháp liên hệ
Mọi kết quả sản xuất kinh doanh đều có mối liên hệ mật thiết với nhau giữa
các mặt, các bộ phận… Để lượng hóa các mối liên hệ đó có thể áp dụng biện pháp
nghiên cứu liên hệ phổ biến như: liên hệ cân đối, liên hệ thuận và ngược chiều, liên
hệ tương quan. Phương pháp liên hệ cân đối thường thể hiện bằng phương trình