KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ GIAI ĐOẠN 2011 - 2013 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ƯU TIÊN ĐẾN 2020 CỦA VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

K T QU NGHIÊN C U KHOA H C VÀ CHUY N GIAO CÔNG NGH
GIAI O N 2011 - 2013 VÀ NH H
NG U TIÊN
N 2020
C A VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM
Nguy n V n Tu t1, Nguy n V n Vi t2
1
Phó Giám c
2
Tr ng ban Khoa h c và H p tác Qu c t
SUMMARY
Results of Scientific Research and Technology Transfer by Vietnam Academy of
Agricultural Sciences during period 2011 - 2013 and its Orientation to 2020
Vietnam Academy of Agricultural Sciences (VAAS) consists of 18 belonging Research Institutions and
Centers. The total number of staff is 3,416 of which, there are 2,542 permanent employees with 31
Professors and Associate Professors; 189 Ph.Ds and Doctors; 452 Masters of Science and 1,129
University/College degree holders.
As the result of having been invested rather synchronically in infrare-structure, research facillities,
labs and budgets, during the past 2 years (2011 - 2013), VAAS has gained many achievements, among
which many advancements have been commercialized, and widely adapted and multiplied by many
localities. 60 crop varieties from our Academy have been officially recognized and 101 crop varieties
released to production for trials.
However, in the coming time, there needs to strengthen oriented basic researches, which have not
been paid due attention to recently, in order to serve well crop breeding and selection as well as animal
breeding for intensifications of production.
Main research and technology transfer orientation to 2020 are: Priorities for basic research are to
conserve and to effectively utilize plant genetic and other agricultural resources. Agri-biotechnology
research is also prioritized: Selection and development of varieties with high productivity, good quality,
high resistance/tolerance to biotic and anbiotic conditions; Applying Integrated Crop Management (ICM) to

reach maximum productivity and economic effectiveness for each crop or cropping patterns to mobilize
natural, economic, social potentials of each agri-ecological area; Conducting Research on GAP to produce
food that meet safety requirement, and to reduce post harvest loss, technologies for economical water
use;Studying relationship between agri. economic development, rural development and environmental &
natural resources protection in sustainable development approach (economic, social development & safe
environment); Also studying agri-system with socio-economic integration approach, institution of household
farming production, types of cooperations in rural areas, policy of agri. & rural economic transitional
reforms…; Enhancing S&T research & development for various ecological areas: research on effective use of
available agri. land; develop agri, forestry production in ecological agri. approach...

Vi n Khoa h c Nông nghi p Vi t Nam hi n có
18 Vi n/Trung tâm nghiên c u tr c thu c. S cán
b viên ch c là 3.416 ng i, trong ó s biên ch
hi n có là 2.542 ng i. Vi n có 31 GS và PGS;
189 TSKH và TS; 452 ThS; 1.129 KS.

I. K T QU NGHIÊN C U KHOA H C VÀ
CHUY N GIAO CÔNG NGH GIAI O N
2011 - 2013

Trong th i gian qua,
c s quan tâm c a
Nhà n c và các B , ngành, c bi t là c a Lãnh
o B Nông nghi p và PTNT, Vi n ã t
c
nhi u thành t u trong ho t ng nghiên c u và
chuy n giao công ngh , ào t o ngu n nhân l c,
óng góp ngày càng hi u qu h n cho s n xu t
và phát tri n nông nghi p, nông thôn.

1.1.1. B o t n tài nguyên th c v t

1.1. K t qu nghiên c u c b n có
ng d ng

nh h

ng

Ngân hàng gen th c v t Qu c gia và các c
quan m ng l i c a H th ng b o t n Tài nguyên
di truy n th c v t ang l u gi an toàn trên
27.000 ngu n gen ph c v m c tiêu l ng th c
và nông nghi p c a Qu c gia. L u gi , b o qu n
an toàn trong kho l nh c các ch
: Ng n h n
35


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

(nhi t
10oC - 15oC, m
khơng khí d i 45%,
m
h t gi ng t 5 - 8%) và trung h n (nhi t
0oC - 5oC, m
khơng khí d i 35%, m
h t
gi ng t 5 - 8%) g n 16.000 ngu n gen cây có h t.

Th c hi n tr ng, nhân m i và qu n lý 2.300 ngu n
gen c a trên 20 loài các cây th ng niên sinh s n
vơ tính t i Trung tâm Tài nguyên th c v t và ti n
hành l u gi kép ngu n gen khoai môn s t i à
B c, Hịa Bình. V n cây n qu hi n có 251 cây
c a 132 ngu n gen t 26 loài khác nhau. B o
qu n in-vitro 150 ngu n gen khoai môn s .
Trong c n c các c quan m ng l i c a H
th ng b o t n Tài nguyên di truy n th c hi n nay
có 22 n v ang b o qu n t p oàn qu gen cây
tr ng v i t ng s 6.821 ngu n gen c a g n 300
lồi cây tr ng.
1.1.2. Cơng ngh t bào th c v t
ã áp d ng công ngh này trong nuôi c y
ph c tráng, khai thác phát tri n ngu n gen, nhân
gi ng s ch b nh s l ng l n m t s gi ng cây
tr ng quan tr ng (khoai môn, khoai s , lúa, mía,
cây n qu có múi, hoa....), xây d ng thành cơng
quy trình ni c y lát m ng, t o phơi vơ tính và
nhân gi ng b ng bioreactor m t s gi ng hoa
phong lan. Xây d ng quy trình k thu t nhân
gi ng mía s ch b nh quy mô công nghi p.
Nghiên c u và ng d ng thành cơng quy trình
ni c y c u phôi h t lép, h t nh , gây t o t
bi n b ng chi u x trên m t ghép, k thu t tái
sinh cây t t bào tr n, c u phôi tam b i các
cây n qu có múi. Hồn thi n quy trình ni c y
bao ph n, t o hàng lo t dòng n b i kép ph c
v ch n t o gi ng lúa.
1.1.3 Công ngh gen

Các nghiên c u phân l p gen và thi t k
vector bi u hi n gen ã
c tri n khai theo nh
h ng t o ngu n v t li u di truy n cho các
nghiên c u chuy n gen, t o cây tr ng bi n i
gen có kh n ng ch ng ch u v i i u ki n b t l i.
ã phân l p
c 19 gen i u khi n t ng c ng
tính ch u h n: OsDREB1A, OsDREB2A,
ZmDREB2A, OsDREB2A-2ACA, OsNAC1,
OsNac5, OsNAC6, OsNac10, OsAREB1A,
OsRap2.4A, OsRap2.4B, OsNLI-IF, GmMYB,
GmGLP1, GmCHS7, Os06g46270, Os04g23910,
Os08g02070 và Os10g39310 ph c v nghiên c u
t o gi ng cây tr ng chuy n gen ch u h n. Phân
l p
c 2 gen ch c n ng t ng c ng tính ch u
h n: OsP5CS, OsGolS. Phân l p
c 1 promotor
bi u hi n liên t c (Ubiquitin) và 2 promotor bi u
hi n trong i u ki n b t l i ngo i c nh (Lip9,
36

RD29a). Thi t k
c 32 vector chuy n gen
bi u hi n d i s
i u khi n c a 4 promoter
(Ubiquitin, 35S, Lip9 và RD29a) và 19 gen ã
phân l p
c. Các vector chuy n gen này là

ngu n v t li u cho nghiên c u t o gi ng cây
tr ng chuy n gen ch u h n. Xây d ng
c quy
trình chuy n gen vào gi ng lúa Indica (PB1),
Japonica (J02), ngô, u t ng và thu c lá ph c
v nghiên c u ch c n ng gen.
ã nghiên c u chuy n gen Cry1Ac vào dịng
ngơ mơ hình HR9 và 5 dịng ngơ ch n l c VH1,
VH11, VN106, CM8 và CH9. ã ánh giá và
sàng l c
c 13 cá th chuy n gen T4 thu c
dòng CH9.13.159.1.6 và CH9.13.159.15.1 mang
1 b n copy c a gen chuy n cry1A(c), có s hi n
di n c a protein cry1A(c) và có kh n ng kháng
sâu trong i u ki n gây áp l c sâu nhân t o trong
nhà l i cách ly côn trùng. B c u ã thu nh n
c các dịng ngơ chuy n gen th h T1 thu c
các dịng ngơ ch n l c VH1, CM8 và CH9 mang
gen i u khi n t ng c ng tính ch u h n NPK1,
ZmNF-YB thơng qua phân tích PCR. ang tri n
khai nghiên c u chuy n gen kháng thu c di t c
vào u t ng, b c u ã thu
c m t s
dòng T0 chuy n gen thu c gi ng DT2008 và
DT26.
1.1.4. Công ngh ch th phân t
Gi i mã thành công h gen c a 36 gi ng lúa
b n a u tú c a Vi t Nam. Tồn b d li u
trình t h gen c a 36 gi ng lúa này
c l u gi

t i Vi n Di truy n Nông nghi p, là ngu n t li u
quan tr ng
t m sốt các gen ch c n ng, nh
v chính xác các gen ích trên b n , thi t k các
marker ch c n ng giúp ch n l c cá th mang gen
ích m t cách chính xác ph c v công tác lai t o
gi ng lúa. Giai o n 2014 - 2016 ã
c B
Khoa h c Công ngh phê duy t ti p t c gi i mã
h gen c a 800 gi ng lúa b n a c a Vi t Nam,
xây d ng c s d li u, phát tri n tin sinh h c
khai thác, l p b n
các c tính quan tr ng c a
cây lúa, phát tri n các ch th phân t và ng
d ng cho ch n t o gi ng.
ã phân l p và gi i trình t 3 phân o n S7,
S9 và S10 c a 13 ch ng virus gây b nh lúa lùn s c
en ph ng Nam (SRBSDV) t i 5 vùng sinh thái
tr ng lúa t mi n Trung tr ra. Gi i trình t gen c a
15 ch ng virus gây b nh xo n vàng lá cà chua
TYLCV; ng ký t i Ngân hàng gen NCBI t ng
s 8 trình t genom DNA-A c a virus gây b nh
xo n lá cà chua n c ta, m i trình t mang 6
gen, mã s sau: EU368372, GQ 246940, GQ
246941, GQ338765, GQ338766, GQ338767,
GQ338768, GQ373254.


H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

Thi t k thành công các vector RNAi nh m
b t ho t các gen ích t ng ng c a virus xo n lá
cà chua TYLCV (pBI121-AC2; pBI121-AC4;
pBI121-AV2; pHANNIBAL-hpRNA; pART27hpRNA) và virus gây b nh lùn lúa c (RGSV),
virus gây b nh xo n lá lúa (RRSV) (vector
pANDA, vector pC2300).
ãl pb n
phân t các gen cây lúa cho
các tính tr ng nh tính kháng r y nâu, b c lá, o
ơn. Trên c s ó ã xác nh các ch th phân t
và s d ng cho ch n t o gi ng: Xác nh 1 gen
kháng r y gi ng lúa CR203 là BphX n m trên
NST s 4 v i các ch th AFLP liên k t g n
kho ng cách d i 1cM, 1 gen kháng r y khác
trên NST s 4 là BphZ gi ng lúa GC9. ã ch n
t o
c gi ng lúa kháng r y nâu KR1, hi n nay
ang
c tr ng kh o nghi m t i các t nh phía
B c. Xác nh
c 5 ch th phân t liên k t gen
kháng vi khu n b c lá (xa5, Xa7, Xa21), tri n
khai các dòng
c qui t
xác nh s gen
c qui t c ng nh các c tính nơng h c c a
các dịng ã ch n, t ó ã ch n t o
c nhi u
dòng lúa tri n v ng mang gen kháng b nh b c lá
(DT45, DT46, DT47...).

ã ng d ng công ngh MAS (marker
asisted sellection), MABC (marker asisted
backcrossing - ch n gi ng nh ch th phân t k t
h p h i giao)
ti n hành qui t các gen ch u
m n (Saltol), gen ch u ng p (Sub1) vào n n gen
các gi ng lúa n ng su t, ch t l ng cao ang
c tr ng ph bi n Vi t Nam.
1.1.5. L nh v c

t, phân bón

Xây d ng các b b n
t, n v
t ai,
m c
thích h p t ai, nh h ng s d ng
t (t l t 1/5.000 - 1/50.000) cho toàn t nh và
các huy n thu c t nh Thái Bình, H ng Yên, B c
Giang, vùng s n xu t chè Yên Bái; vùng tr ng
cao su Vi t Nam và Campuchia; b n
chi ti t
n c p xã cho huy n B o L c và Lâm Hà (t nh
Lâm
ng). Các tài li u này là c s khoa h c
cho các a ph ng chuy n i c c u cây tr ng,
phát huy ti m n ng t ai và s d ng có hi u
qu ngu n tài nguyên t.
Xác nh
c th c tr ng bi n ng v s

l ng và ch t l ng c a m t s lo i t sau m t
th i gian dài khai thác và s d ng, nh
tm n
và t phèn
ng b ng sông H ng và ng
b ng sông C u Long, t xám b c màu mi n B c
Vi t Nam. Trên c s ó ã
xu t và xây d ng
c các gi i pháp khoa h c cơng ngh
s
d ng có hi u qu các lo i t này.

ng d ng công ngh h t nhân trong nghiên
c u qu n lý t và dinh d ng cây tr ng. S
d ng ng v phóng x Cesium (Cs137), Beryllum
(Be7)
ánh giá m c
xói mòn và kh n ng
b i l ng t, tái phân b các ch t dinh d ng
trong t. S d ng
ng v b n N15,
ng v
32
phóng x P
xác nh ng thái dinh d ng
trong t.
Trung tâm Thông tin t li u
t Vi t Nam
ang l u gi 64 tiêu b n t c tr ng cho các
lo i t chính c a n c ta theo cơng ngh tiên

ti n, ti p thu t Trung tâm Thông tin t li u t
Qu c t (ISRIC), kèm theo các tiêu b n tr ng bày
cịn có y
h th ng thơng tin v tên t theo
Vi t Nam, FAO-UNESCO, Soil-Taxonomy v i
các tính ch t hố lý kèm theo.
M t trong nh ng h ng nghiên c u
c
chú tr ng là s d ng ph ph ph m nông nghi p
làm ngu n dinh d ng h u c t i ch , v a t ng
n ng su t cây tr ng, c i t o tính ch t t, gi m
l ng phân khống bón vào t và thân thi n v i
môi tr ng. K t qu gi m N n 20% và K n
30% mà v n t ng n ng su t cây tr ng t 10 21%, nh ó mà nâng cao
c hi u qu kinh t ;
tính ch t t
c c i thi n theo chi u h ng có
l i cho cây tr ng.
Nghiên c u ch t o phân bón ch c n ng,
chuyên dùng cho cây tr ng và ph ng pháp s
d ng thích h p: S d ng các ngu n h u c giàu
ch t dinh d ng nh v cà phê, than bùn, ph
th i t ch bi n th y s n, gi t m gia súc, rong
bi n,... ã ch t o thành công 6 b phân sinh h c
d ng r n bón g c và 9 b phân bón ch c n ng
d ng l ng phun lá phù h p v i t ng nhóm cây
tr ng. ã s n xu t
c phân bón lá A2, A4,
Amin, RQ, CQ dùng cho rau, hoa và cây c nh;
giá th dinh d ng GT05

m gi ng cây lâm
nghi p (b ch àn, keo, thông) và cây n qu
(xoài, nhãn, b i) theo h ng công nghi p.
Nghiên c u qu n lý t ng h p i v i lúa, s
d ng bi n pháp t i khô ng p xen k thay th
cho t i ng p th ng xuyên và bón phân theo
b ng so màu lá lúa ã ti t ki m n c t i và
phân bón mà v n cho n ng su t lúa t ng trên 10%
c 3 vùng ng b ng sông C u Long, ng
b ng sông H ng và duyên h i Nam Trung B .
Nghiên c u qu n lý dinh d ng cho ngô theo
vùng c thù ã gi m
c l ng m bón 30 40 kg/ha mà v n t ng n ng su t so v i canh tác
c a nông dân và ti m c n v i n ng su t ti m n ng.
37


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

ng d ng công ngh thông tin trong qu n lý
và s d ng phân bón ã
c th nghi m và áp
d ng thành cơng trong vi c tính tốn d báo
l ng phân bón c n thi t hàng n m cho m t s
cây tr ng chính. Trung tâm Thơng tin T li u
Phân bón th ng xun
c c p nh t. Hi n nay
ã thu th p, l u gi và tr ng bày trên 1.000 s n
ph m phân bón có ngu n g c nh p kh u và s n
xu t trong n c.

78%, gi m t l b nh vùng r cây h tiêu 25 34%, ng th i t ng n ng su t 10 - 20% i v i
u t ng, l c, cà chua, khoai tây, rau, lúa, h
tiêu, cà phê và bông. S d ng ch ph m c
nh
m trên cây u t ng và l c có th thay th
c 75% l ng N mà v n t ng n ng su t 20 35% i v i u t ng và 13 - 26% i v i l c.
ã t ng c ng nghiên c u s d ng VSV x lý
môi tr ng.

1.1.6. Vi sinh v t nông nghi p

Công tác b o t n qu gen VSV tr ng tr t
c ti n hành th ng xuyên. Hi n nay ã thu
th p và l u gi
c trên 689 ngu n gen VSV
thu c 30 h vi khu n, n m, x khu n, n m men.
ây là ngu n nguyên li u quan tr ng cho vi c
nghiên c u phát tri n các s n ph m VSV s d ng
trong s n xu t nơng nghi p.

Vi c ng d
phân bón ang
trong n n nơng
sinh v t có ích
ngu n b n a
vi sinh và ch
ph ng trong c

ng vi sinh v t (VSV) s n xu t

d n tr thành xu h ng t t y u
nghi p h u c . Các b ch ng vi
ã
c phân l p, tuy n ch n t
ph c v cho s n xu t phân bón
ph m vi sinh v t t i nhi u a
n c.

M t b c t phá trong nghiên c u vi sinh
v t là s n xu t các ch ph m ho c phân bón vi
sinh v t a ch c n ng. Thay vì s d ng
n
ch ng nh tr c ây, nhi u ch ng vi sinh
c
ph i h p vào trong cùng m t s n ph m mang
ng th i các ch c n ng nh : Phân gi i xenlulo,
c
nh m, phân gi i lân, sinh ch t kích thích
sinh tr ng, sinh màng nh y gi m... Hi u qu
s n ph m vì th
c c i thi n rõ r t, làm t ng
c
n ng su t cây tr ng t 10 - 15%, gi m
l ng phân khoáng bón cho cây, t ng l i nhu n
t 15 - 30% tùy t ng lo i cây tr ng.
Nhi u nghiên c u t p trung vào vi c phân
l p, l a ch n các ch ng vi sinh v t i kháng v i
vi sinh v t gây b nh cây tr ng làm v t li u s n
xu t các ch ph m sinh h c v a có tác d ng
phịng tr b nh v a kích thích sinh tr ng cây

tr ng. Ch ph m VSV i kháng b nh héo xanh
l c và v ng làm gi m t l cây b nh trên 60%,
t ng n ng su t và nh ó t ng l i nhu n trên 7
tri u ng/ha so v i i ch ng. Ch ph m VSV
dùng cho cây t có tác d ng gi m t l b nh héo
r 40 - 50%, b nh th i qu 20 - 30%; ng th i
gi m
c 20% l ng phân bón N, P mà n ng
su t v n t ng 6% và l i nhu n t ng 11 - 17 tri u
ng/ha. Ch ph m phòng tr tuy n trùng, n m
b nh vùng r cà phê và h tiêu có tác d ng t ng
ng kính tán, gi m b nh vàng r ng lá, t ng
m t
vi sinh v t có ích và gi m 17 - 67% s
l ng tuy n trùng trong t. S d ng 1 t n phân
h u c VSV ch c n ng có th thay th
c 10
t n phân chu ng và có tác d ng gi m b nh héo
xanh vi khu n trên l c, cà chua, khoai tây 37 38

1.1.7. Nghiên c u v môi tr

ng nông nghi p

ã t p trung ánh giá, tuy n ch n các ch ng
vi sinh v t có kh n ng phân gi i h u c cao, t
ó phát tri n các ch ph m vi sinh x lý ô nhi m
môi tr ng, ph ph ph m nông nghi p; rác th i
và n c th i sau ch bi n nông s n nh v cà
phê, bã th i và n c th i sau ch bi n tinh b t

s n; n c th i sau ch bi n cao su; kh mùi hôi
chu ng tr i, khu v sinh
b o v môi tr ng
nông thôn. L a ch n
c 5 b ch ng vi sinh v t
và phát tri n thành công
c 1 ch ph m vi sinh
v t (BIOADB) có kh n ng h n ch mùi hơi và
tái s d ng ch t th i s n xu t phân bón h u c
sinh h c; 3 ch ph m (BioEM 1, BioEM 2,
BioEM 3) x lý ph ph ph m tr ng tr t.
Nghiên c u phát tri n công ngh sinh thái,
l a ch n
c 12 lồi th c v t th y sinh có kh
n ng x lý ô nhi m kim lo i n ng, ơ nhi m h u
c , có th ng d ng x lý ô nhi m n c m t t i
các h ch a, kênh m ng
nông thôn. ã
nghiên c u c i ti n d ng c thu gom phù h p
ph c v thu gom bao bì phát th i trong s n xu t
nơng nghi p và xây d ng quy trình làm s ch bao
bì ph c v cho vi c x lý và tiêu h y; X lý các
vùng t b ô nhi m nghiêm tr ng thu c BVTV;
Nghiên c u s n xu t than sinh h c t ph ph m
nông nghi p; Nghiên c u gi i pháp thúc y ng
d ng VietGAP trong s n xu t rau an toàn;
Nghiên c u s n xu t s ch h n trong các c s
ch bi n cà phê; Nghiên c u phát tri n và ng
d ng các s n ph m sinh h c BVTV
s n xu t

rau an toàn; Nghiên c u ánh giá tác ng c a
bi n i khí h u n s n xu t nông nghi p và
xu t các gi i pháp ng phó.


H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

1.1.8. B o v th c v t
Vi n ti p t c tri n khai thành công nhi u
nghiên c u v ch n oán phát hi n d ch h i m i
trên cây tr ng. Xây d ng quy trình qu n lý t ng
h p d ch h i c ng nh nghiên c u s n xu t ch
ph m sinh h c phòng tr d ch h i cây tr ng. ã
nghiên c u s n xu t
c ch ph m CP 7.8 (t
h p BVTV21/BVTV22 t l 2/1,5) chi t xu t t
cây ngh có kh n ng phòng tr b nh th i xám
và b nh thán th
t hi u qu trên 75%. Tuy n
ch n 2 dòng vi khu n, x khu n là Bacillus
subtilis (VF7) và Steptomyces katrae (F123) có
kh n ng
i kháng cao v i n m Fusarium
oxysporum
a vào th nghi m s n xu t ch
ph m phòng tr b nh héo vàng cà chua, d a
chu t. Nghiên c u xác nh
c 3 dịng VSV có
c tính cao (n m, vi khu n và x khu n) i v i
3 loài n m Phytophthora gây b nh trên cây có

múi, xồi, s u riêng và h tiêu. Nghiên c u c
i m sinh h c sinh thái c a loài sâu m i h i cà
phê (Cephonodes hylas).
1.2. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng m i
T n m 2011 n 6 tháng u n m 2013
Vi n
c B Nông nghi p và PTNT công nh n
161 gi ng cây tr ng m i, trong ó cơng nh n
chính th c 60 gi ng, s n xu t th 101 gi ng, a
c công nh n giai o n 2006 - 2013
s gi ng
lên 421 gi ng (155 gi ng cơng nh n chính th c,
266 gi ng s n xu t th ). Tính bình qn, m i n m
có h n 52 gi ng cây tr ng m i
c công nh n.
1.2.1. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng lúa
i v i lúa thu n
phía B c,
c tính di n tích gi ng lúa
thu n m i c a Vi n chi m kho ng 750 - 800
ngàn ha/n m. Ít nh t, gi ng m i cho n ng su t
t ng 10% thì s n l ng t ng thêm kho ng 350
ngàn t n thóc, t ng
ng 1.200 t
ng/n m.
N m 2011 n 2013 ã có trên 10 gi ng lúa
c
cơng nh n (PC6, CH208, P376, P6 B, P 211,
P9, HDT8, HT18, Trân châu h ng - SH8 và Gia
L c 102, DT57). Ngoài ra nhi u dòng, gi ng

tri n v ng khác ang
ngh công nh n cho s n
xu t th nh : LTh134, LTh131, HD5, CH16, Gia
L c160, BT2, NAR5, BoT1 và BT6,...
*

Nhóm gi ng lúa có TGST c c ng n ngày
(<100 ngày): Ch n t o thành công gi ng lúa

P6 B (P6 t bi n), có TGST 75 - 80 ngày (v
Mùa) và 105 - 110 ngày (v Xuân mu n), n ng
su t t 50 - 55 t /ha, gi ng ã
c phát tri n
m nh m t s t nh phía B c, góp ph n tích c c
cho vi c chuy n i c c u cây tr ng các t nh
BSH, né l ti u mãn các t nh B c Trung B
và làm ngu n gi ng d phịng. Di n tích gieo
tr ng gi ng P6 B n m 2012 t kho ng 3.000ha.
Gi ng lúa Gia L c 102 (GL102) có TGST 80
- 85 ngày (v Mùa), n ng su t t 50 - 58 t /ha,
ch t l ng t t, gi ng hi n ang
c gieo tr ng
th nghi m hàng tr m hecta t i các t nh Hà T nh,
Qu ng Nam.
Gi ng lúa PC6 có TGST 90 - 95 ngày (v
Mùa) và 125 - 130 ngày (v Xuân mu n), n ng
su t t 55 - 60 t /ha, r t thích h p cho các t nh
phía B c, c bi t là các vùng phát tri n cây v
ông c c s m vùng BSH (H i D ng, Thái
Bình, H ng Yên...). Thu ho ch tránh l s m

tr c 05/9 hàng n m t i m t s t nh B c Trung
B (Qu ng Bình, Hà T nh...). Di n tích gi ng lúa
PC6 t t 8.000 - 10.000 ha/n m.
*

Nhóm gi ng lúa ch t l ng cao, th i gian
sinh tr ng ng n và trung ngày: HDT8, Trân
châu h ng-SH8, HDT7, P 211, HT9, T10 ...
ang có xu th phát tri n m nh nhi u t nh phía
B c, cho hi u qu kinh t cao h n Q5 và KD18
t 10 - 20%, thích h p cho vi c chuy n i c
c u cây tr ng 3 v
BSH. Riêng gi ng lúa T10
di n tích gieo c y hàng n m t i Thái Bình t
2.500 - 3.000ha, n ng su t cao h n BT7 t 10 14%; gi ng HDT8 cho n ng su t cao h n BT7 t
15 - 17%, ch u thâm canh, ch ng ch u v i m t s
sâu b nh h i chính khá h n BT7, gi ng ang
c m r ng di n tích các t nh BSH. M t s
gi ng có tri n v ng B c Trung B ang ngh
B Nông nghi p & PTNT công nh n cho s n
xu t th nh BT2, NAR5, BoT1 và BT6.
*

Nhóm gi ng lúa ch ng ch u v i i u ki n
b t thu n (h n, úng, phèn m n): Gi ng lúa ch u
h n CH207 và CH208 n ng su t 40 - 50 t /ha,
ch t l ng g o khá, hi n ang
c m r ng mơ
hình t i m t s t nh trung du và mi n núi phía
B c nh B c Giang, i n Biên, Lai Châu, L ng

S n… M t s gi ng lúa ch u h n tri n v ng khác
nh CH16, CH19, CH22 ang
c nhi u a
ph ng ánh giá cao. Gi ng lúa kháng r y P376,
39


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

TGST 113 - 118 ngày, ch u thâm canh, n ng su t
60 - 65 t /ha thích h p cho các vùng thâm canh
các t nh phía B c, c bi t trên các chân t 2 v
lúa/n m ho c nh ng vùng chuy n i c c u cây
tr ng 3 v /n m (tr ng cây v ơng chính v ).
Ngồi ra cịn nhi u gi ng lúa ch t l ng,
n ng su t, kháng b nh
c ch n t o b ng các
ph ng pháp công ngh sinh h c k t h p ch n
gi ng truy n th ng thu c Ch ng trình Cơng
ngh sinh h c nơng nghi p nh gi ng DT45,
DT46, DT47 (kháng b c lá) và gi ng KR1
(kháng r y nâu); các gi ng lúa ch t l ng, c
s n: DT68, S1, QR1, QR2, QR14, DT39 Qu
lâm, các gi ng lúa h t tròn J02, J01 ang
c
m r ng nhi u a ph ng.
phía Nam, theo k t qu i u tra gi ng cây
tr ng trong c n c c a Trung tâm Kh o Ki m
nghi m gi ng, s n ph m cây tr ng Qu c gia cho
th y, trong t ng s 6,88 tri u ha gieo tr ng lúa

c a c n c thì di n tích s d ng gi ng lúa do
Vi n Lúa BSCL ch n t o ã t trên 3,5 tri u
ha, chi m 51,1% di n tích gieo tr ng. Trong 10
gi ng lúa
c tr ng ph bi n trên c n c, Vi n
Lúa BSCL ã óng góp 5 gi ng. n nay, di n
tích gieo tr ng các gi ng lúa do Vi n Lúa
BSCL ch n t o ã lên n 3,5 tri u ha, s n
l ng t ng thêm m i n m kho ng 2 tri u t n, tính
giá lúa hi n nay kho ng 5.000 /kg, giá tr t ng
thêm là 10.000 t
ng/n m.
Vi n KHKTNN mi n Nam ã nghiên c u,
ch n t o và phát tri n các gi ng lúa m i nh
VN 95-20, lúa c n LC227, LC408, TM126.
Các gi ng lúa c n c a Vi n ang chi m di n tích
kho ng 500 ha/n m t i các t nh Tây Nguyên.
Gi ng lúa ch u phèn TM126 ang chi m di n
tích 100 ha/n m t i các t nh ng Tháp M i, d
ki n n m 2013 - 2014 di n tích tr ng s t ng lên
2.000 - 3.000ha sau khi chính th c chuy n giao
gi ng nguyên ch ng ra s n xu t.
Theo C c Tr ng tr t nhi u gi ng lúa c a
Vi n Lúa BSCL n m trong c c u gi ng ch
l c
BSCL:
- V ông Xuân 2012 - 2013 c c u gi ng ch
l c các t nh Nam B có 12 gi ng thì Vi n Lúa
BSCL ã óng góp 8 gi ng (OM4218, OM2517,
OM4900, OM6976, OM6162, OM5451, OM7347,

OM2395); gi ng cao s n ch t l ng cao cho xu t
40

kh u có 8 gi ng, Vi n Lúa BSCL ã óng góp 7
gi ng (OM4900, OM6976, OM5451, OM7347,
OM2517, OM6162 và OM5472).
- V Hè Thu 2013 c c u gi ng ch l c cho
các t nh Nam B có 7 gi ng thì Vi n Lúa
BSCL ã óng góp 6 gi ng (OM4900,
OM4218,
OM6976,
OM6162,
OM5451,
OM2517); gi ng cao s n ch t l ng cao cho xu t
kh u có 8 gi ng, Vi n Lúa BSCL ã óng góp
7 gi ng (OM4900, OM4218, OM2517, OM2717,
OMCS2000, OM7347, OM6162).
Giai o n 2011 - 2012, s gi ng lúa Vi n Lúa
BSCL
c công nh n cho phép a vào s n xu t
là 27 (12 gi ng chính th c và 15 gi ng s n xu t
th ), a t ng s gi ng
c cơng nh n lên 132 (63
gi ng chính th c và 69 gi ng s n xu t th ).
B gi ng lúa c c ng n ngày, bao g m các
gi ng lúa có th i gian sinh tr ng t 85 - 90
ngày, có th i gian sinh tr ng r t ng n nh ng
v n m b o n ng su t, ch t l ng và tính ch ng
ch u sâu b nh t t, giúp nơng dân trong vùng có
i u ki n thâm canh, t ng v , né m n, tránh l

nh ó làm t ng thêm v th 3 v i di n tích trên
600.000ha, s n l ng t ng thêm kho ng 3 tri u
t n m i n m. M t s gi ng lúa trong nhóm này
có nhi u c tính u vi t có th thay th
c cho
gi ng lúa IR50404 nh : OM5451, OM10417,
OM10424.
B gi ng lúa ng n ngày ph c v xu t kh u
bao g m các gi ng lúa có th i gian sinh tr ng
t 90 - 100 ngày, có n ng su t cao, ch t l ng
g o áp ng tiêu chu n xu t kh u, có kh n ng
ch ng ch u
c các sâu b nh h i chính. i n
hình là các gi ng lúa: OM4900, OM6073,
OM6161, OM4218, OM4088, OMCS2009,
OM5981,
OM5629,
OM6600,
OM6377,
OM6071,
OM5954,
OM4488,
OM5953,
OM7348...
c bi t gi ng OM4900 là gi ng lúa
gi ng lúa th m, ch t l ng cao,
c a chu ng
vì cho n ng su t cao, có tính thích nghi r ng và
có kh n ng ch u
c phèn m n nên ã tr

thành m t trong nh ng gi ng lúa ch l c c a
c phát tri n ra các
BSCL và hi n nay ang
khu v c duyên h i Nam Trung B , B c Trung B
và Tây Nguyên. N m 2012, gi ng OM4900
c
t ng Gi i th ng Bông lúa vàng l n th I c a B
Nông nghi p và PTNT.


H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

Tính t n m 2011 n nay, t ng di n tích gieo
tr ng các gi ng lúa m i trong b gi ng lúa OM ph c
v xu t kh u ã
c B công nh n và cho phép
phát tri n ra s n xu t t kho ng 1 tri uha.

ch công ngh ch n t o gi ng lúa lai c ng nh
ch n thu n và nhân dòng b m lúa lai 2, 3 dịng,
c bi t cơng ngh lai t o, gây t bi n, lai xa...
t o ra các dòng b m CMS và TGMS m i.

B gi ng lúa ch u m n: i n hình hi n nay
là các gi ng: OM5464, OM5166, OM9916,
OM9921, OM9584, OM9577 và OM9579. Gi ng
OM5464 ã
c công nh n là gi ng chính th c
(n m 2011) và gi ng OM5166
c công nh n là

gi ng s n xu t th (n m 2012), v i t ng di n tích
phát tri n c a hai gi ng trong s n xu t t trên
100.000ha, n ng su t t ng h n so v i gi ng lúa
c trung bình là 0,4 t n/ha, em l i l i nhu n
kho ng 240 t
ng.

Giai o n tr c, 11 t h p lai F1 và nhi u
dòng b m
c B Nông nghi p và PTNT
công nh n và a vào s n xu t, trong ó có 4 t
h p
c cơng nh n chính th c và 7 t h p khác
c công nh n t m th i cho s n xu t th . ã
nghiên c u làm ch cơng ngh làm thu n, nhân
dịng b m và s n xu t h t lai F1 các gi ng lúa
lai Trung Qu c nh : H B c u, h nh u, h
Kim u và B i t p. ã nghiên c u xác nh vùng
sinh thái t i u cho nhân dòng TGMS và s n xu t
h t lai F1. Hi n t i, tuy ch t l ng g o lúa lai c a
Vi n khá, song n ng su t h t lai ch a cao nên
ch a
c m r ng trong s n xu t.

B gi ng lúa ch u h n: i n hình là các
gi ng lúa: OM7347, OM5464, OM6162,
OM7398, OM7364, OM8928 và OM6677. Tính
t n m 2011 n nay, t ng di n tích gieo tr ng
các gi ng lúa OM trong b gi ng ch u h n
c

công nh n và cho phép phát tri n vào s n xu t
ông Xuân
t trên 120.000ha (trong c hai v
và Hè Thu) t i các t nh BSCL, ông Nam B
và Nam Trung B , n ng su t t ng so v i các
gi ng c trung bình là 0,4 - 0,5 t n/ha, em l i l i
nhu n kho ng 300 t
ng. T ng di n tích gieo
tr ng các gi ng này trong s n xu t các t nh
Nam B trong n m 2011 và 2012 t 30.780ha.
B gi ng lúa giàu vi ch t dinh d ng: Bao
g m các gi ng lúa có th i gian sinh tr ng t 85
- 110 ngày, có hàm l ng s t trong h t g o cao
h n các gi ng hi n nay, ng th i có n ng su t
và ch t l ng cao
ph c v s n xu t lúa nói
chung, trong ó góp ph n c i thi n dinh d ng,
c bi t cho nhóm ng i nghèo dùng g o là
ngu n th c ph m chính. i n hình là các gi ng
lúa: OM6976, OM5451, OM5472, OM3995,
OM6561. Tính t n m 2011 n nay, t ng di n
tích gieo tr ng các gi ng lúa trong b gi ng giàu
vi ch t dinh d ng
c B công nh n và cho
phép phát tri n vào s n xu t t trên 1,4 tri u ha,
n ng su t t ng h n so v i gi ng lúa c trung bình
là 0,4 - 1 t n/ha, em l i l i nhu n kho ng 5.000
t
ng.
Ch n t o và phát tri n gi ng lúa lai

Nghiên c u, ch n t o gi ng lúa lai c a Vi n
trong th i gian qua m c dù g p khơng ít khó
kh n song ã t
c m t s k t qu : ã làm

Nghiên c u ch n t o gi ng lúa lai siêu cao
s n là h ng nghiên c u m i thu c Ch ng trình
tr ng i m qu c gia. ã thu th p và ánh giá trên
300 dòng, gi ng lúa Indica và Japonica n ng
su t cao t các n c: Hàn Qu c, Nh t B n.
Philippines...
ph c v cho ch n t o gi ng lúa
lai siêu cao s n. Ch n l c và làm thu n 125 dòng
b Indica/Japonica, 22 dòng b t d c kháng r y
nâu, ch n
c 30 t h p lai, n ng su t t 9 - 11
t n/ha a vào thí nghi m so sánh s kh i. K t
qu b c u có 05 t h p (D161s-7Tr/RG33;
827s/M406; 827s/M386; D64s/R50 và D59s/R3)
cho n ng su t cao h n i ch ng D.You 527 c a
Trung Qu c.
Cơng tác ch n t o các dịng b , m lúa lai:
ã hồn thi n quy trình ch n dòng TGMS b ng
ph ng pháp truy n th ng k t h p v i CNSH,
ch n t o
c các dòng TGMS t vi c chuy n
gen TMS vào dịng duy trì b t d c c TBC (nh
AMS34S, AMS35S…); Các dịng TGMS có gen
t ng h p r ng (WC) nh D52S, D64S, D116S...
Các dòng m này có nhi u c tính q và kh

n ng cho n ng su t trên ru ng s n xu t h t lai F1
t 2,5 - 4,5 t n/ha và ã ch n
c 5 dòng ph c
h i (dịng R) có gen WC.
Lai t o và ch n l c thành cơng nhi u dịng
m TGMS m i t các ngu n c a Vi t Nam,
Trung Qu c và IRRI, các dịng này có tính b t
d c n nh nh : AMS33S, AMS 29S, AMS
35S…M t s dịng b m có gen t ng h p r ng
41


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

(WC) cho phép khai thác u th lai khác loài ph
và ch n t o gi ng lúa lai siêu cao s n.
ng th i
c ng ã lai t o
c các dòng CMS m i, các
dòng này là v t li u quan tr ng trong ch ng
trình ch n t o gi ng lúa lai m i.
Ch n t o
c m t s t h p lúa lai m i,
tri n v ng: HYT106, HYT115, HYT124… các
gi ng trên có n ng su t t ng
ng ho c cao
h n so v i các t h p lúa lai Trung Qu c nh p
n i, song có kh n ng ch ng ch u m t s b nh
h i chính và ch t l ng n n m t t h n. T h p
lúa lai

c công nh n cho s n xu t HYT108
n ng su t trung bình t 65 - 70 t /ha, n ng su t
cao t t 77 - 80 t /ha. Các gi ng lúa này ang
c m r ng di n tích s n xu t th t i các t nh
BSH và B c Trung B .
ã làm ch
c Qui trình cơng ngh s n
xu t h t lai F1 c a các t h p lúa lai 2 dòng; 3
dịng ang ph bi n ngồi s n xu t c ng nh các
t h p h HYT
c ch n t o trong n c t
n ng su t h t lai t 2,0 - 2,5 t n/ha, n ng su t cao
t 2,8 - 4,0 t n/ha (t i Eakar - k L k).
Nghiên c u, xác nh vùng "t i u" cho s n
xu t h t gi ng lúa lai F1 t i Eakar k L k;
Qu ng Nam; M ng Lò - Yên Bái, n ng su t h t
F1 có th
t t 2,5 - 4,5 t n/ha tùy t ng t h p.
Xác nh
c th i v và vùng thích h p cho
nhân dịng m t i M c Châu, S n La và ng
b ng sông H ng.
1.2.2. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng ngô
N ng su t gi ng m i t ng
ng v i
gi ng c a các cơng ty n c ngồi s n xu t,
kh n ng ch u h n, sâu b nh khá h n, giá bán
th p h n. Hi n nay, m i n m Vi n Nghiên
c u Ngô s n xu t kho ng 4.000 t n gi ng,
m b o cung c p 40% nhu c u gi ng ngô lai

c n c. V i giá bán th p h n kho ng
1USD/kg so v i giá gi ng ngo i nh p, thì
m i n m nông dân c ng ti t ki m
c
kho ng 4 tri u USD. Nh gi ng m i, trong 5
n m qua n ng su t ngô Vi t Nam t ng 5,2
t /ha, t 34,6 t /ha lên 39,8 t /ha và ã v t
qua Thái Lan,
ng u khu v c ông Nam
Á. T l tr ng gi ng lai t ng
ng v i
Thái Lan và v t xa các n c nh Indonesia,
Philippines. N ng su t t ng mang l i l i
nhu n kho ng 500 t
ng/n m.
42

Giai o n 2011 - 2013 ã có 14 gi ng
c
cơng nh n trong ó có 4 gi ng
c cơng nh n
chính th c là LVN146, LVN66, LVN092,
SB099; 10 gi ng
c công nh n s n xu t th
(LVN154, LVN111, LVN81, LVN102, VS36,
LVN152, LVN62, N p lai s 5, N p lai s 9 và
ng lai 20). c i m chung v các gi ng m i
c t o ra trong giai o n v a qua là thích ng
r ng (c trong và ngoài n c: Nam Trung Qu c,
Thái Lan, Lào, Campuchia); ch ng ch u t t h n

v i h n, sâu b nh,
gãy; th i gian sinh tr ng
ng n ho c trung bình; ti m n ng n ng su t cao,
trong thí nghi m t t i 12 - 13 t n/ha; ch t l ng
h t t t; ã có các gi ng ngơ n p, ngơ
ng lai
n có th c nh tranh
c v i các gi ng n c
ngoài v n ng su t, ch t l ng và giá gi ng.
phía Nam ã phát tri n các gi ng ngơ lai
V98-1, V98-2, V-118, VN112 v i di n tích hàng
n m 2.000ha t i các t nh Tây Nguyên và ơng
Nam B . ây là các gi ng có th i gian sinh
tr ng ng n, có ti m n ng n ng su t cao, có kh
n ng ph i h p cao, cho n ng su t cao.
c bi t
gi ng ngô lai n V-118 cho n ng su t cao trên
8 t n/ha, thích h p tr ng trên t lúa v
ơng
Xn. Quy trình thâm canh ngơ lai trên t lúa v
ơng Xn ã
c hồn thi n và hi u qu kinh
t c a mơ hình tr ng ngô lai trên t lúa ông
Xuân Tây Nguyên v t 33,06% - 38,12% so
v i tr ng lúa cùng v .
1.2.3. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng
và cây có c

u

K t qu t 2011 - 2013 ã có 07 gi ng u
c cơng nh n, trong ó có 04 gi ng u
t ng
c cơng nh n chính th c ( 8, DT2001,
u t ng rau DT02, AGS346); 03 gi ng công
nh n s n xu t th ( T51, DT2008, DT08); 02
gi ng l c (L26 và L17)
c công nh n cho s n
xu t th .
V cây l c: Ti p t c nghiên c u, ch n t o
các gi ng l c m i b ng ph ng pháp lai h u tính,
theo h ng thâm canh; ch ng ch u v i i u ki n
b t thu n (ch u h n), ch ng ch u v i m t s lo i
sâu, b nh h i chính... M r ng di n tích tr ng các
gi ng l c m i, có ti m n ng n ng su t cao: Gi ng
L23 có kh n ng ch u h n và cho n ng su t khá,
n nh, trung bình t 35 - 40 t /ha. Gi ng l c
L26 ch u h n khá, có ti m n ng n ng su t khá
cao (40 - 50 t /ha, t l nhân/qu
t 73%, v l a
màu cánh sen...) áp ng th hi u ng i tiêu dùng


H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

trong n c và xu t kh u, gi ng l c L17 kháng
khá v i b nh m c vàng, n ng su t
t 40 42 t /ha ang
c th nghi m và nhân r ng mơ
hình nhi u a ph ng.

V cây u t ng: Di n tích các gi ng u
ng m i, tri n v ng nh
2101, T12, 8,
T51... ang ti p t c
c m r ng nhi u t nh
BSH và trung du mi n núi phía B c, n ng su t
t t 21 - 25 t /ha, nh ng n i thâm canh t t có
th
t 26 - 28 t /ha, cao h n các gi ng ph bi n
t i a ph ng t 10 - 20%.
c bi t gi ng u
t ng có th i gian sinh tr ng ng n 80 - 85 ngày,
n ng su t khá (gi ng 8), thích h p cho v Hè
Thu và Thu ông, ang
c m r ng mơ hình
s n xu t
nhi u a ph ng, góp ph n làm
trong s n xu t.
phong phú thêm b gi ng u
Gi ng u t ng HL203, HL07-15, HL N29,
HL N25 ã
c nhân r ng v i di n tích g n
15.000ha t i các t nh vùng ng b ng sông C u
Long và Tây Nguyên.
t

Các cây u
khác: K t qu nghiên c u v
cây u xanh ã có 2 gi ng tri n v ng: X11 và
X14 ang

ngh công nh n gi ng cho s n
xu t th . Riêng gi ng u xanh X14 có kh
n ng ch u h n khá h n các gi ng u xanh t i a
ph ng Ngh An, n ng su t t 12 - 14 t /ha.
Gi ng
u xanh HL89-E3, HL X6, HL X7
ng n ngày n ng su t cao
c tr ng t i các t nh
Tây Nguyên, ông Nam B ,
ng b ng sông
C u Long v i di n tích t g n 30.000ha.
Cây có c : K t qu nghiên c u và phát tri n
cây có c trong th i gian qua ã có 02 gi ng s n
c cơng nh n cho s n xu t th , m t s gi ng
khoai tây và khoai lang, dong ri ng tri n v ng
ang hồn thi n h s
ngh cơng nh n gi ng
vào cu i n m 2013 và u 2014 (gi ng khoai tây
s 19, khoai lang KLC3, KLC5, gi ng dong ri ng
s 49). Có th nói gi ng s n c a Vi n ã có ti n b
v t b c. Gi ng m i hi n ph g n nh tồn b di n
tích s n c n c v i n ng su t t ng g n 100% trong
10 n m qua. Gi ng khoai tây PO3, Atlantic,
TK96.1 tr ng ch y u t i Lâm
ng và v
ông
Xuân t i các t nh phía B c v i di n tích 3.000 5.000 ha/n m ph c v nhu c u n t i và ch
bi n công nghi p. Gi ng PO3 ã
c B Nông
nghi p & PTNT công nh n là gi ng cây tr ng m i

và hi n chi m trên 70% di n tích khoai tây c a t nh
Lâm ng. Gi ng khoai tây Atlantic cho ch bi n
công nghi p
c Vi n ph i h p v i công ty Pepsi
Vi t Nam nh p n i, kh o nghi m và chuy n giao

vào s n xu t, gi ng ã
c B Nông nghi p &
PTNT công nh n và cho ph bi n r ng rãi, hi n ã
có kho ng 4.000ha khoai tây Atlantic trên c hai
mi n Nam, B c. Gi ng khoai tây TK96.1 (
c
công nh n s n xu t th ) là gi ng Vi n lai t o thích
h p cho ch bi n cơng nghi p, có kh n ng kháng
m c s ng t t và cho n ng su t cao (25 - 30 t n/ha)
k c trong mùa m a.
1.2.4. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng cây
n qu , rau, hoa
ã nghiên c u và ch n l c thành công 11
gi ng cây n qu cho phía B c (5 gi ng chính
th c và 6 gi ng s n xu t th ): Gi ng v i s m
Yên H ng là gi ng chín s m, th i gian cho thu
ho ch s m (10/5 - 20/5), n ng su t cây 20 tu i
t 12 - 16 t n/ha; gi ng v i s m n Phú có
n ng su t trung bình 6,7 t n/ha; gi ng nhãn chín
mu n PHM99.1.1 có n ng su t cao, thu ho ch
chính v ; th i gian thu ho ch t 15/8 n 10/9;
Gi ng nhãn chín mu n PHM99.2.1 t n ng su t
t ng
ng v i các gi ng có n ng su t cao thu

ho ch chính v , th i gian thu ho ch mu n (t
15/8 n 10/9); các gi ng nhãn chín mu n khác
nh HTM1, HTM2; gi ng d a MD2 có n ng su t
t 50,7 - 64 t n/ha, phù h p cho ch bi n và cho
n t i; gi ng chu i tiêu h ng n ng su t 40 - 44
t n/ha/v ; gi ng chu i GL3-1 n ng su t cao t 43
- 45 t n/ha, có kh n ng ch u rét, ch u h n và ch u
n ng nóng khá, ít b sâu b nh h i và có kh n ng
phát tri n các vùng ng b ng và trung du B c
B ; gi ng cam chín s m CS1 có th i gian chín
s m (t 5 - 23/10) s m h n gi ng cam Xã oài 1
tháng, kh n ng sinh tr ng và phát tri n kh e,
n ng su t cao và n nh h n cam Xã oài;
gi ng thanh long ru t
TL4: Gi ng
c ch n
l c cá th t ngu n v t li u gi ng thanh long ru t
nh p n i t
ài Loan, có hình d ng thon dài
trung bình, th t qu màu
tím,
Brix t 17 18%, v thu ho ch qu th 4, n ng su t t 25 28 t n/ha.
T i phía Nam ã có các gi ng
c cơng
nh n cho s n xu t th g m gi ng b i
ng lá
cam ít h t L 4, gi ng thanh long ru t tím h ng
L 5, gi ng cam sành không h t L 6, gi ng hoa
cúc L 9; 01 dịng xồi cát Hồ L c và 01 xồi
cát Chu

c S Nơng nghi p và PTNT Ti n
Giang cơng nh n cây u dịng n m 2011; 02 t
h p g c ghép ch u phèn: Cam m t (không
43


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

h t)/Cam m t; Quýt
nh n ti n b k thu t.

ng/Chanh tàu

c công

V rau, giai o n 2011 - 2013, ã nghiên
c u, ch n t o thành công 15 gi ng rau trong ó 2
gi ng
c cơng nh n chính th c, 8 gi ng s n
xu t th và m t s gi ng tri n v ng ang hồn
thi n h s cơng nh n gi ng s n xu t th : M p
ng M 1, u t ng rau AGS346, u t ng
rau AGS398, cà chua FM29, cà chua CARD 25,
c i làn RA2, t cay lai GL1-1, d a chu t lai
GL1-2, cà chua lai GL1-3, gi ng d a leo F1
L 7,gi ng u b p F1 L 8.
ã nghiên c u ch n t o và
c công nh n
s n xu t th 9 gi ng hoa và m t s gi ng tri n
v ng: Lan H i p Ti u Ki u Tím, gi ng Ban Mai

H ng, gi ng Ti u H ng Môn tr ng ch u HMC01, gi ng Ti u H ng Môn tr ng ch u HMC-04,
hoa lily Belladona, hoa lay n
09, hoa th c
d c TDL-03, th c d c TDL-05, ào Bích
GL2-1, ào Phai GL2-2, ào B ch GL2-3, gi ng
hoa ng ti n L 10.
1.2.5. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng chè
Hi n nay các gi ng chè m i do Vi n ch n
t o chi m 48% di n tích chè tồn qu c. Tr c
n m 2000, di n tích gi ng chè m i ch kho ng
12%, n ng su t bình quân 3,6 t n/ha, n n m
n m 2005 di n tích gi ng m i t 35,6%, n ng
su t
t 5,8 t n/ha. N m 2009, di n tích các
gi ng chè m i ã chi m 48%, n ng su t 7,3
t n/ha. Giá chè nguyên li u gi ng m i t ng 50%
so v i các gi ng c . Dùng nguyên li u là m t s
gi ng chè trong n c
có th ch bi n thành
chè Ô long.
B c u ng d ng CNSH trong ch n t o
gi ng chè m i có kh n ng ch u h n b ng
ph ng pháp ch th phân t . Ch n l c
c 10
cây chè shan u dịng có giá tr t i M Sì San
(huy n Phong Th , t nh Lai Châu); nghiên c u
b o t n ngu n gen chè shan L ng Phìn (Hà
Giang), các TBKT m i
c cơng nh n nh
gi ng chè PH11, quy trình k thu t n chè chu

k ba n m, quy trình s n xu t n c gi i khát lên
men t chè, quy trình s n xu t chè shan thiên
nhiên Hồng Su Phì.
1.2.6. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng cà
phê, cao su, i u
Các dòng cà phê v i m i
c ch n t o n ng
su t bình quân 4 - 6 t n nhân/ha, kháng cao v i
44

b nh g s t. Vi n ã cung c p cho s n xu t cây
gi ng ghép có ch t l ng cao
ghép c i t o
thay gi ng trên 40 ngànha.
Ti p t c tri n khai d án phát tri n gi ng cao
su cho vùng Tây B c: ã s n xu t h n 130.000
b u gi ng cao su ch u l nh VNg 77-2, VNg 77-4
cung c p cho các t nh S n La, i n Biên. B c
u th c hi n các th nghi m nghiên c u ch n
t o gi ng cao su ch u l nh cho t nh Thanh Hóa.
Vi n ã tuy n ch n và gi i thi u cho s n
xu t gi ng i u cao s n PN1 có ti m n ng n ng
su t t 2,5 - 3,0 t n/ha, t l nhân cao t 27 34% và kích th c h t l n. N m gi ng i u:
MH5/4, MH4/5, MH2/7, MH2/6 và MH3/5, có
ti m n ng n ng su t cao, có th
t t i n ng su t
3,0 - 4,0 t n/ha. Ba gi ng i u TL11/2, TL6/3 và
TL2/11 n ng su t h t 2,0 - 3,0 t n/ha, t l nhân
28 - 31%, kích c h t 132 - 160 h t/kg.

1.2.7. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng dâu t m
V gi ng dâu: ã
c công nh n 03 gi ng
dâu m i và chuy n giao r ng rãi vào s n xu t
chi m 30% c c u gi ng dâu các vùng tr ng
dâu, nuôi t m các t nh mi n B c, mi n Trung
và Tây Nguyên. Các gi ng dâu lai nh VH15,
VH17 và GQ2 tr ng b ng h t, có kh n ng sinh
tr ng kh e, ch ng ch u t t v i m t s b nh gây
h i và cho n ng su t t 35 - 40 t n lá/ha (t ng 40
- 50% so v i gi ng c ). Ch n t o thành cơng
gi ng dâu TBL-03 có n ng su t cao và n nh,
n ng su t trung bình là 24,3 t n/ha cao h n các
gi ng ang tr ng ngoài s n xu t t 15 - 20%,
gi ng dâu TBL-05 có n ng su t kho ng 22,65
t n/ha, cao h n i ch ng VA-201 là 13,7% phù
h p v i i u ki n Lâm ng.
V gi ng t m:
c công nh n 04 gi ng t m
m i và chuy n giao r ng rãi vào s n xu t các
t nh mi n B c và mi n Trung, Tây Nguyên nh
GQ 2218, GQ 9312, GQ 1235, L -09. Các gi ng
t m này cho n ng su t kén bình quân t 12 - 14
kg/vòng tr ng, ch t l ng kén t tiêu chu n
m t c p A tr lên, n ng su t kén/ha dâu t >
1500kg, tiêu hao kén t i/kg t nõn là 7kg, thu
nh p bình quân/ha dâu t kén t 150 - 160 tri u
ng. So v i gi ng Trung Qu c LQ2 n ng su t
kén t ng 17 - 20% và giá thành c a 1 vòng tr ng
gi m 20 - 25%. Hi n nay ã t túc

c 50%
trong t ng s 30% c c u gi ng l ng h nuôi


H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

trong v Xuân Thu. Tuy n ch n
c 01 gi ng
t m s n PT1, t m sinh tr ng phát tri n t t, cho
n ng su t kén bình quân t t 16 - 17 kg/h p
tr ng 20g, n ng su t t ng so v i gi ng ch a
c
ph c tráng t 18 - 21%. Hi u qu kinh t t ng
thêm t 26 - 27 tri u/ha s n/n m so v i tr ng s n
n thu n.
1.3. V phát tri n quy trình cơng ngh và xây
d ng các mơ hình ti n b k thu t
Ngoài gi ng cây tr ng m i, Vi n ã có hàng
tr m quy trình cơng ngh v phòng tr sâu b nh,
k thu t canh tác, nhân gi ng, s n xu t phân bón
và ch ph m sinh h c,…
c công nh n và ng
d ng r ng rãi.
Các mơ hình TBKT
c xây d ng thành
cơng nhi u a ph ng; 25 mơ hình s n xu t
rau qu do Vi n Cây n qu mi n Nam t v n,
h ng d n t ch ng nh n GlobalGAP/VietGAP
(Mơ hình s n xu t b i, chơm chơm, xồi, thanh
long,..); 18 mơ hình t ch ng nh n VietGAP

(Mơ hình s n xu t b i Da xanh, mơ hình s n xu t
nhãn Tiêu da bị, mơ hình s n xu t d a h u, mơ
hình s n xu t chơm chơm, mơ hình s n xu t
m ng c t, mơ hình s n xu t cam Sành…).
Ch ph m SOFRI-Protein phòng tr ru i c
qu trên rau qu
c chuy n giao r ng rãi
ng i dân áp d ng các t nh phía Nam t Bình
Thu n tr vào v i s n l ng 4.000 lít/tháng; ch
ph m SOFRI-Tr ki n trên cây thanh long ang
c tri n khai vào s n xu t i trà; ch ph m
SOFRI-Trichoderma, SOFRI-Streptomyces dùng
hoai phân h u c , phòng tr các lo i n m
gây h i r trong t nh Phytophthora, Fusarium,
Pythium, Rhizoctonia, Sclerotium,…. trên cây n
qu , rau và hoa; ch ph m BTEC dùng
phân
gi i lân và c
nh m trong t. Nhi u ti n b
k thu t v phịng tr sâu b nh h i chính trên các
lo i cây n qu nh : Ru i c qu ; r y ch ng
cánh; quy trình qu n lý t ng h p b nh th i r trên
cây có múi, s u riêng, i, vú s a, thanh long và
mãng c u xiêm; quy trình qu n lý t ng h p b nh
xì m và ch t nhanh do n m Phytophthora
palmivora và P. citricola trên cây s u riêng t i
Lâm
ng; quy trình IPM phịng tr b nh vàng
lá greening trên cây cam quýt; quy trình phịng tr
b nh ch i r ng trên nhãn, ki n trên cây thanh long,

b nh xì m trên cây s u riêng và cam, quýt,
b i,…Ti p t c áp d ng quy trình qu n lý t ng h p
b nh ch i r ng trên nhãn các t nh có d ch b nh

(Ti n Giang, V nh Long, ng Tháp, Sóc Tr ng, Trà
Vinh, H u Giang, C n Th ) v i di n tích 36.000ha
(Ti n Giang: 5.200ha; V nh Long: 7.396ha;
ng
Tháp: 3.819ha; B n Tre: 2.056ha,...).
ã ng d ng ng b các TBKT c a VAAS
phát tri n s n xu t nông nghi p t i các t nh
thành: Thái Nguyên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Hà
N i, Ngh An, Hà T nh. Xây d ng mơ hình và
phát tri n m r ng di n tích s n xu t lúa ch t l ng
(LT2, HT6, SH2, TL6, LT25, N87-2...) cho các
vùng: Nam Trung B , B c Trung B , BSH và
mi n núi phía B c v i di n tích hàng tr m nghìn
hecta. Các gi ng u
c các a ph ng ánh giá
cao, cho hi u qu kinh t cao h n 1,3 - 1,5 l n so
v i các gi ng thông th ng; ã t o thành màng
l i tri n khai v i 50 n v tham gia (10 vi n
nghiên c u, tr ng
i h c và 40 trung tâm
khuy n nông các t nh) tri n khai t i 56 t nh,
thành trên c n c, a kho ng 35 TBKT c a
VAAS vào s n xu t, trong ó có 20 gi ng lúa, 10
gi ng u t ng và 5 gi ng l c. Hàng n m các
d án ã t p hu n cho kho ng 12.000 - 15.000
l t nơng dân trong và ngồi mơ hình. T ch c

c 80 - 100 h i ngh tham quan ánh giá u
b các mơ hình s n xu t tiêu bi u. Vi n ã th c
hi n 93 khóa t p hu n, chuy n giao các ti n b
k thu t cho 3.227 h c viên là cán b k thu t,
khuy n nông viên, nông dân,.. các t nh phía Nam
v : K n ng Bác s Cây tr ng và B nh vi n Cây
tr ng, quy trình s n xu t m t s cây n rau qu
theo VietGAP,… Ph i h p v i Trung tâm
Khuy n nông Qu c gia t ch c nhi u H i th o
Khuy n nông @ v Cây n trái.
Di n tích áp d ng “Ba gi m, ba t ng” t
kho ng 35% di n tích tr ng lúa vùng BSCL
t ng
ng kho ng 1,2 tri u ha, hi u qu mang
l i 1,1 tri u ng/ha, thì l i ích tồn vùng m t
n m là trên 1.300 t
ng.
Vi c s d ng công c và máy gieo lúa theo
hàng, k thu t s hàng do Vi n Lúa BSCL
nghiên c u a ra là m t t phá trong k thu t
canh tác lúa, n nay ã
c nông dân BSCL
ng d ng kho ng 20% di n tích, em l i hi u qu
l n, gi m 50% l ng h t lúa gi ng, gi m phân
bón, gi m thu c BVTV, t ng n ng su t là gi i
pháp ch l c cho ch ng trình thâm canh t ng
h p “3 gi m 3 t ng”. Riêng Nam B có kho ng
700.000ha tr ng lúa áp d ng máy s hàng, ti t
ki m riêng v lúa gi ng 700 t
ng/n m. Công

c gieo lúa theo hàng hi n nay ã
c áp d ng
45


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

r ng rãi ra ng b ng sông H ng và các t nh phía
B c. Vi n Lúa BSCL ã cùng Trung Tâm
Khuy n nông Qu c gia t ch c H i thi bình
tuy n
phát tri n máy G t
p Liên H p r t
thành công, n nay ã có trên 9.000 máy G LH
các lo i
c a vào s n xu t r t có hi u qu ,
áp ng thu ho ch trên 50% di n tích canh tác
lúa, gi m th t thốt trong thu ho ch t 2 - 3%,
m b o tính mùa v và gi i quy t
c công lao
ng ang thi u nghiêm tr ng vào mùa thu ho ch
trong vùng.
Cùng v i vi c chuy n giao quy trình “S n
xu t nhanh ch ph m Ometar
quy mô nông
h ”, hai lo i thu c tr
sâu sinh h c
Ometar/Biovip ã r t hi u qu trong vi c ph c v
cơng tác phịng tr r y nâu các t nh BSCL và
2 t nh thu c Nam Trung B (Bình Thu n và Bình

nh). V i cơng trình nghiên c u và phát tri n
ch ph m tr sâu sinh h c Ometar, Vi n Lúa
BSCL ã làm l i cho s n xu t hàng ngàn t
ng (l i nhu n t ng t 1.357.000 - 3.278.000
ng/ha), óng góp xu t s c cho vi c phát tri n
kinh t xã h i, b o v môi tr ng và có ý ngh a
khoa h c i v i thành t u ng d ng công ngh
sinh h c trong phát tri n ch ph m vi sinh ph c
v s n xu t nông nghi p.
Vi n c ng t
c nhi u thành t u trong
xây d ng và b o h tên g i xu t x và ch d n a
lý c a nhi u s n ph m c s n: B i Tân Tri u,
sâm Ng c Linh, g o M ng Kh ng, tiêu Qu ng
Tr , chôm chôm Long Khánh, d a Tam i p, dê
núi Ninh Bình.. Ngồi ra, Vi n cịn tham gia vào
ch ng trình qu n lý và phát tri n ch d n a lý
cho các s n ph m nh tiêu Qu ng Tr , qu V n
Yên, qu Trà My,... áp d ng ti n b k thu t
nh m n nh và nâng cao n ng su t ch t l ng
các s n ph m
c b o h nh Cam Vinh, v i
thi u L c Ng n,...
1.4. V th

ng m i hoá s n ph m

Th ng m i hóa s n ph m nghiên c u là ch
tr ng l n c a Vi n nh m a nhanh k t qu vào
s n xu t ng th i c i thi n thu nh p cho tác gi

gi ng. T n m 2006 n 2012 ã có 30 gi ng
c chuy n giao th ng m i (19 gi ng lúa
thu n, 2 gi ng lúa lai, 8 gi ng ngơ và 1 gi ng
l c). Có 8 gi ng ngô lai khác c a Vi n Nghiên
c u Ngô, 1 gi ng lúa c a Vi n Lúa BSCL ã
c các doanh nghi p th a thu n mua trong th i
gian t i. Giá tr th ng m i c a các gi ng ã
46

chuy n nh ng t 39,78 t
gi ng ngô LVN66 chuy n nh
Lào.

ng, trong ó có
ng cho CHDCND

Vi n ã t ch c thành công “H i ngh gi i
thi u và chuy n giao b n quy n gi ng cây tr ng,
quy trình cơng ngh t i các t nh phía Nam” và
ph i h p v i Hi p h i Th ng m i Gi ng cây
tr ng t ch c "H i ngh H p tác ch n t o và
th ng m i gi ng cây tr ng” gi a Vi n và Hi p
h i nh m th c hi n ch tr ng c a Nhà n c
khuy n khích các doanh nghi p tham gia nhi m
v ch n t o gi ng và xúc ti n th ng m i các
gi ng cây tr ng m i. ã ký 4 h p ng chuy n
giao b n quy n gi ng cây tr ng và công ngh ,
v i t ng giá tr 5,65 t
ng và 1 biên b n ghi
nh v chuy n nh ng b n quy n 2 gi ng rau, 01

gi ng l c (L26). Trong n m 2011, c ng ã
chuy n nh ng quy n s d ng 03 gi ng ngơ lai,
trong ó có 1 gi ng
c chuy n nh ng cho
C ng hoà Dân ch Nhân dân Lào. N m 2012 ã
chuy n nh ng phân ph i c quy n gi ng lúa
HDT8 (Vi n Cây l ng th c và Cây th c ph m)
t i các t nh ng b ng sông H ng và các t nh
mi n núi phía B c cho Công ty Gi ng và Phát
tri n Nông nghi p Hà N i; ã ký chuy n nh ng
b n quy n 4 gi ng ngô lai
n m i c a Vi n
Nghiên c u Ngô (VS36 cho Công ty CP Gi ng
cây tr ng Thái Bình, LVN145 cho Công ty
BVTV An Giang, N p lai s 5 cho Công ty CP
Gi ng cây tr ng Trung ng, N p lai s 9 cho
Công ty TNHH Gi ng cây tr ng mi n Trung).
ng th i v i vi c chuy n nh ng b n
quy n tác gi , Vi n cịn có hình th c h p tác “u
quy n” cho m t s công ty gi ng cây tr ng a
ph ng cùng v i Công ty c ph n Gi ng cây
tr ng c a Vi n, ph i h p s n xu t và chuy n giao
m t s gi ng cây tr ng m i ph c v s n xu t
nh : Công ty c ph n Gi ng cây tr ng Qu ng
Nam ph i h p s n xu t gi ng lúa HDT8, Công ty
c ph n T ng Công ty Gi ng cây tr ng và Con
nuôi Ninh Bình cùng s n xu t gi ng lúa HT9,
HDT8 và Gia L c 105
ph c v cho các t nh
mi n Trung.

ã ng ký b o h gi ng cây tr ng m i cho
20 gi ng lúa khu v c phía Nam và 9 gi ng lúa
c c p b ng b o h (OM5451, OM5954,
OM5625, OMCS2009, OM4488, OM5629,
OM5981, OM6600 và OM7347). Ch ph m
“SOFRI-Tr ki n” ã
c C c S h u trí tu -


H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

B Khoa h c và Công ngh c p Gi y Ch ng
nh n ng ký nhãn hi u.
Vi c chuy n nh ng b n quy n tuy ch a
nhi u so v i s l ng gi ng t o ra, nh t là các
gi ng thu n nh ng là tín hi u tích c c v liên k t
Khoa h c - Doanh nghi p; ng th i c ng gián
ti p kh ng nh ch t l ng c a gi ng áp ng
yêu c u c a s n xu t.
L i ích c a vi c chuy n nh ng b n quy n
tác gi và vi c u quy n s n xu t gi ng lúa cho
m t s công ty ã huy ng
c ngu n l c c a
xã h i vào vi c chuy n giao nhanh các TBKT
ph c v s n xu t, c bi t là vi c m r ng di n
tích gieo tr ng các gi ng m i trong s n xu t và
em l i ngu n thu nh p cho n v và cá nhân.
1.5. V s n xu t, kinh doanh
Hi n nay Vi n có 5 Cơng ty TNHH 1 thành
viên ho t ng trên các l nh v c t v n và d ch

v gi ng n m n, n m d c li u, gi ng ngô,
gi ng rau hoa qu , gi ng chè và gi ng cây nông
lâm nghi p; thu c b o v th c v t. Tuy nhiên,
ho t ng c a các cơng ty hi u qu cịn r t khác
nhau, ch có Cơng ty T v n và Phát tri n Ngô
t hi u qu cao nh t.
1.6. Công tác h p tác Qu c t
T ng c ng HTQT là nh h ng l n c a
Vi n
ti p c n nhanh v i trình
cơng ngh
c a th gi i ng th i nâng cao ch t l ng ngu n
nhân l c. Trong HTQT, Vi n t p trung a d ng
hóa các kênh h p tác, a ph ng, song ph ng;
t ng c ng tính ch
ng c a n v , có s i u
ph i, ki m tra và khuy n khích m i cá nhân tham
gia HTQT.
Hi n nay, Vi n và các n v tr c thu c có
quan h h p tác v i 21 qu c gia, vùng lãnh th
và 24 t ch c Qu c t
tri n khai hàng ch c d
án HTQT theo Ngh nh th , trên 50 d án song
ph ng và a ph ng. Các t ch c có nhi u óng
góp cho ho t ng c a Vi n là: IRRI, ACIAR,
ICRISAT, CIAT, CABI, APAARI, CIP, ICRAF,
CIRAD, IRD, RDA, JICA, FFTC, AVRDC...
c ng nh nhi u vi n nghiên c u, tr ng i h c
c a Trung Qu c, C ng hoà Pháp, Nh t B n, Hàn
Qu c, Argentina, Venezuela... M t s biên b n

ghi nh ã
c ký k t v i CIRAD, IRD, CABI,
CIP, CIAT,
i h c Montpellier-II,
i h c
Missouri, Vi n KHNN Trung Qu c (CAAS),

Vi n KHNN Vân Nam (YAAS), Tr ng i h c
T Xuyên,
i h c Griffitt, INTA (Argentina)...
Nh HTQT, nhi u k thu t ti n b và gi ng m i
nh gi ng lúa, u , cây n qu ... c ng nh k
thu t m i
c chuy n giao vào Vi t Nam, hàng
tr m cán b
c ào t o sau i h c t i n c
c ào t o ng n
ngoài và hàng ngàn ng i
h n, d h i ngh , h i th o Qu c t . Vi n c ng
c giao ón ti p nhi u lãnh
o cao c p,
nguyên th các n c
gi i thi u thành t u
KHCN nông nghi p n c nhà.
ã xây d ng Trung tâm KoPIA, Hàn Qu c
(t n m 2009)
chuy n giao nhanh thành t u
khoa h c c a b n vào Vi t Nam. Vi n c ng khá
thành công trong h p tác khoa h c và ào t o v i
châu Phi. T n m 2009 n nay Vi n giúp Sudan,

Mozambic... s n xu t l ng th c và ào t o
ngu n nhân l c. Ngồi ra, Vi n cịn
c giao
nhi m v giúp Cuba s n xu t lúa g o, ngô và u
t ng. N m 2012, Vi n ã giao Vi n Nghiên c u
Rau Qu ký h p ng chuy n giao công ngh s n
xu t t ng t quy mô v a và nh v i Nigeria.
V i ch tr ng Qu c t hóa ho t
ng
tv n
KHCN, Vi n ã m i các t ch c Qu c t
phịng t i Vi n, ng th i Chính ph c ng ã ng
ý
Vi n làm i di n c a Vi t Nam tham gia
CABI, APAARI và TFNet. Nh m xây d ng Vi n
Di truy n Nông nghi p thành trung tâm xu t s c
v Công ngh sinh h c nông nghi p, Vi n ã ký
biên b n h p tác xây d ng
c 3 phịng thí
nghi m qu c t là: Phịng thí nghi m v Genome
và CNSH cây lúa v i Pháp, Phòng thí nghi m
CNSH u t ng và ngơ v i Hoa K , Phịng thí
nghi m sinh h c phân t v s n v i CIAT và Nh t
B n và V n phịng Bi n i khí h u c a CGIAR
(CCAFS). Ngoài ra Vi n c ng tích c c tham gia
Hi p h i H tiêu Qu c t , Màng l i Nghiên c u
S n; Hi p h i Th ng m i Phân bón IFA, các
ch ng trình c a IRRI nh IRRC, CURE, HybridRice. GSR,… M t s
n v c ng m i
c nhi u

tình nguy n viên n c ngồi.
II. T N T I VÀ NGUYÊN NHÂN
2.1. T n t i
2.1.1. Quy mô các ti n b k thu t c a Vi n còn
h n ch , ch a b n v ng
Hi n nay, hàng n m s k t qu
nh n là ti n b k thu t nhi u song s

c công
c nhân
47


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

r ng trong s n xu t ch a t ng x ng (Quy mô lúa
lai trong s n xu t cịn nh , di n tích t ng gi ng lúa
thu n m i phía B c h n ch , di n tích gi ng rau
qu m i trong s n xu t còn ch a áng k ,...).
2.1.2.
i ng cán b nghiên c u ch a m nh,
thi u chuyên gia u àn c a t ng l nh v c
M t s chun ngành khơng cịn ào t o
trong n c nh Th nh ng, Phân bón, Dâu
t m... Các cán b khoa h c tr khơng có nhi m
v th ng xun
làm quen v i công tác
nghiên c u, a ra ý t ng m i tr c khi có th
ch trì
tài c p B , c p Nhà n c... Trong khi

ó, nh ng cán b có n ng l c chuy n ra ngoài
làm vi c ngày càng ph bi n. Nghiên c u c b n
m t s chuyên ít
c quan tâm.
2.1.3. S h p tác còn h n ch
S thi u h t ngu n l c ch t l ng cao,
thi t b và phịng thí nghi m nh t là t i Vi n
Vùng t o nên s c n thi t ph i ph i h p nghiên
c u. Tuy nhiên, do các qui nh v khoa h c,
tài chính, t duy c c b , áp l c công n vi c
làm nên s ph i h p ch a nh mong mu n.
H p tác trong nghiên c u có
c c i thi n
song v n ch a m nh m , m i ch d ng l i
h p tác n l , t phát, ho c h p tác m t cách
b t bu c do s c ép hành chính.
2.1.4. HTQT ch a u, nhi u n v khơng có
d án HTQT, ph n do thi u cán b
n ng l c,
ph n t ch c Qu c t không quan tâm. C ng có
n v b h n ch do các qui nh v an ninh (nh
Tây Nguyên). Các th t c xin phép th c hi n d
án HTQT còn ph c t p (nh th t c phê duy t d
án, xác nh n vi n tr , tài chính...).

nhi u tài khơng
c b trí n i dung nghiên c u
c b n m t cách t ng x ng.
2.2.2. Do phân c p ch a h p lý
Các qui nh phân c p và i u hành hi n nay

ã vơ hi u hóa ho t ng t v n c a H i ng
Khoa h c c a Vi n trong xây d ng k ho ch,
ánh giá và ang d n bi n VAAS thành n v
trung gian. Theo phân c p hi n nay, VAAS
khơng có quy n h n và trách nhi m gì v ho t
ng khoa h c t i các n v tr c thu c. Nhi u
thông báo, v n b n c a B c ng i th ng n các
n v mà th m chí khơng ng g i cho VAAS
bi t.
Vi c t p trung các nhà khoa h c theo nhóm
cơng tác cho phép liên k t t t h n gi a các n
v , phát huy
c th m nh c a t ng cá nhân, t
ch c, môi tr ng h p tác
c c i thi n h n song
l i khơng có ngu n l c
th c hi n do Vi n
khơng b trí
c nhi m v liên vi n nh ch o
c a B tr ng trong bu i làm vi c v i Vi n tháng
3/2006.
2.2.3. Công tác quy ho ch cán b khoa h c,
giao nhi m v cho cán b còn b t c p
Nhi u n m nay Vi n và các
n v tr c
thu c m i ch quan tâm n qui ho ch và ào t o
cán b lãnh o, qu n lý mà thi u quan tâm n
quy ho ch cán b nghiên c u ch ch t, u àn.
Do v y, công tác ào t o, b i d ng cán b khoa
h c u àn còn nhi u b t c p.

III.
NH H NG NGHIÊN C U
C A VI N
N 2020

U TIÊN

2.2.1. Do c ch còn nhi u b t c p

1. u tiên nghiên c u c b n có nh h ng
ph c v cho công tác ch n t o gi ng, nhân gi ng
và thâm canh cây tr ng; ng d ng cơng ngh sinh
h c trong ch n ốn, d báo sâu b nh h i; ánh giá
và khai thác hi u qu tài nguyên di truy n b n a.

C ch tuy n ch n
tài còn nhi u b t c p,
thi u tính chi n l c và manh mún. Thi u cân i
gi a tuy n ch n, t hàng và giao nhi m v theo
ch c n ng nhi m v nên ch a phát huy
c ti m
n ng c a các n v . Vi c xóa b nhi m v c p c
s thi u c n c làm cho công tác nghiên c u th m
dò, phát hi n v n b gián o n. Do s c ép t s n
xu t, nhi u n m qua các n v ch y u t p trung
cho nghiên c u ng d ng. T cách ti p c n này mà

2. Ch n t o và phát tri n gi ng cây tr ng có
n ng su t cao, ch t l ng t t, ch ng ch u v i d ch
h i chính và thích ng v i bi n i khí h u. y

m nh nghiên c u s d ng u th lai trong ch n,
t o gi ng. S d ng công ngh m i k t h p hài
hồ v i cơng ngh truy n th ng
ph c v công
tác ch n t o gi ng m i. Th c hi n b o t n thơng
qua phát tri n các lồi cây tr ng, v t ni b n a
có ch t l ng. y m nh nh p n i ngu n gen t

2.2. Nguyên nhân

48


H i th o Qu c gia v Khoa h c Cây tr ng l n th nh t

n c ngoài nh m t o ra ngu n v t li u di truy n
phong phú
t o gi ng có nhi u c tính di
truy n t t, phù h p v i c i m sinh thái c ng
nh th hi u c a th tr ng. Thu th p, ánh giá,
ch n l c và phát tri n các gi ng, k thu t m i do
nông dân phát hi n và l u gi .
3. u tiên nghiên c u ng d ng công ngh
cao trong các l nh v c khoa h c cây tr ng,
công ngh s n xu t h t lai (lúa lai, rau lai, công
ngh chuy n gen, vv), công ngh ph tr trong
các l nh v c s n xu t s n ph m th ng m i
(s n xu t giá th s ch, công ngh s n xu t s n
ph m s ch, phân bón và thu c BVTV sinh
h c,vv). Nghiên c u và ng d ng các s n ph m

nông nghi p ch c n ng (g o ch c n ng, các
cây tr ng c s n,...), phân tích ch t l ng s n
lai t o,
ph m d a trên yêu c u th tr ng
tuy n ch n các cây tr ng, s n ph m cây tr ng
theo h ng s n xu t hàng hóa.
4. Nghiên c u các gi i pháp khoa h c ph c
v ch tr ng tái c c u ngành nông nghi p c a
Chính ph .Nghiên c u và phát tri n s n ph m
qu c gia, tái c c u s n xu t hàng hóa nơng s n,
t,
c s khoa h c c a vi c s d ng hi u qu
cây tr ng, nâng cao chu i giá tr s n xu t hàng
hóa, tri n khai liên k t v i doanh nghi p trong áp
d ng r ng rãi ch ng trình cánh ng m u l n,
t ng c ng liên k t 4 nhà.
5. Nghiên c u k thu t qu n lý cây tr ng
t ng h p (ICM) nh m phát huy ti m n ng gi ng,
i u ki n sinh thái, trong ó c bi t u tiên bi n
pháp nâng cao hi u qu s d ng v t t , ti t ki m
n c (k c
i v i lúa n c), gi m chi phí lao
ng và gi m t n th t sau thu ho ch
v a nâng
cao hi u qu v a b o v môi tr ng. Nghiên c u
th c hành nông nghi p t t (GAP)
s n xu t ra
s n ph m áp ng yêu c u an toàn v sinh th c
ph m. ng d ng công ngh thông tin, vi n thám
và GIS nghiên c u d báo và phát hi n các d ch

b nh m i và xu t gi i pháp x lý k p th i.
6. Nghiên c u s d ng hi u qu
t nông
nghi p hi n có thơng qua chuy n i c c u cây
tr ng và t ng v m t cách phù h p; ng th i
nghiên c u c s khoa h c
khai thác vùng t
hoang hoá duyên h i mi n Trung theo h ng
nông, lâm nghi p và ch n nuôi, nông nghi p sinh
thái. Phát tri n ngu n th c n ch n nuôi trên c

s chuy n i c c u s d ng t c ng là m t
h ng i nâng cao t tr ng ch n nuôi.
7. Nghiên c u m i quan h gi a phát tri n
kinh t nông nghi p và phát tri n nông thôn v i
b o v môi tr ng, tài nguyên thiên nhiên theo
cách ti p c n v phát tri n b n v ng và t m nhìn
m i trong nơng nghi p.
xu t c s ph ng
pháp lu n cho vi c xây d ng quy trình l ng ghép
v n b o v môi tr ng vào quy ho ch t ng th
phát tri n kinh t - xã h i, nông thôn.
8. Nghiên c u h th ng nông nghi p v i ti p
c n t ng h p kinh t xã h i nh m thúc y s n
xu t b n v ng và theo nhu c u c a th tr ng.
Nghiên c u th ch t ch c s n xu t nông h , các
lo i hình h p tác trong nơng thơn, chính sách
chuy n i c c u kinh t nơng nghi p - nông
thôn, h p tác nghiên c u v i các nhóm nghiên
c u theo ngành hàng nh m phát huy l i th so

sánh trên th tr ng trong và ngoài n c. T ng
c ng nghiên c u, ng d ng mơ hình s n xu t theo
c m dân c , g n k t s n xu t theo chu i giá tr
tham gia hi u qu vào Ch ng trình Xây d ng
nơng thôn m i.
9. Nghiên c u gi m thi u nh h ng c a
bi n i khí h u n s n xu t nông nghi p và gi i
pháp thích ng. Nghiên c u tác ng mơi tr ng
trong s n xu t thâm canh cao. Nghiên c u phát
tri n nhiên li u sinh h c và n ng l ng tái sinh.
Nghiên c u s d ng ký sinh thiên ch có
ích, s n xu t thu c BVTV sinh h c, thu c có
ngu n g c th o m c, phân bón h u c vi sinh
theo
phát tri n s n xu t nông nghi p h u c ;
ph i h p nghiên c u gi m t n th t sau thu
ho ch, công ngh b o qu n nh t là v i rau, hoa
và qu ; công ngh t i ti t ki m và công ngh
gi m.
Nghiên c u x lý ph th i b ng công ngh vi
sinh v t, s n xu t thu c BVTV sinh h c, thu c có
ngu n g c th o m c; nghiên c u s d ng thiên
ch, phân vi sinh v t ch c n ng. Nghiên c u s
d ng hi u qu ph ph ph m nông nghi p
s n
xu t th c ph m (n m), th c n ch n nuôi, than
sinh h c và phân bón h u c .
10. Phát tri n công ngh cho các vùng sinh
thái theo h ng khai thác l i th so sánh v tài
nguyên khí h u, tr c m t u tiên cho s d ng

hi u qu
t nông nghi p thông qua chuy n i
49


VI N KHOA H C NÔNG NGHI P VI T NAM

c c u cây tr ng và t ng v m t cách phù h p;
ng th i nghiên c u c s khoa h c khai thác
vùng t tr ng i núi tr c, t 1 v
mi n núi
phía B c và t hoang hoá
duyên h i mi n
Trung theo h ng nông, lâm nghi p và ch n
nuôi, nông nghi p sinh thái. Nghiên c u phát
tri n cây th c n ch n nuôi theo h ng a d ng
hóa v ch ng lo i và giàu dinh d ng, trong ó
u tiên phát tri n ngu n th c n xanh trên c s
chuy n i c c u s d ng t.
TÀI LI U THAM KH O CHÍNH
1.

50

Báo cáo t ng h p k t qu nghiên c u và chuy n
giao công ngh giai o n 2011 - 2013 c a 18

Vi n/Trung tâm tr c thu c Vi n Khoa h c Nông
nghi p Vi t Nam.
2.

Quy t nh c a Th t ng Chính ph s 418/Q -TTg,
ngày 11 tháng 4 n m 2012 v phê duy t Chi n l c
Phát tri n Khoa h c và Công ngh giai o n 2011 2020.

3.

Quy t nh c a B Nông nghi p và PTNT: s
35/Q -BNN-KHCN, ngày 07/01/2008 v vi c Ban
hành chi n l c phát tri n khoa h c và công ngh
c a Vi n Khoa h c Nông nghi p Vi t Nam n
2015 và nh h ng n 2020.

4.

Thông báo ý ki n k t lu n c a B tr ng Cao c Phát
t i bu i làm vi c v i Vi n Khoa h c Nông nghi p Vi t
Nam, s 1514/TB-BNN-VP, ngày 22 tháng 3 n m
2013.