Kinh tế vườn trong phát triển kinh tế - xã hội ở Đồng bằng sông Cửu Long

80
GIAO DUC VA DAO TAO
TRU'ONG
D~l
HQC
KINH
TE
TPHCM
PHAN VAN NHAN
KINH
TE
VU'6'N
TRONG PHAT TRIEN KINH
TE-
XA
HOI
. . .
(J
aONG
BANG SONG
CO'U
LONG
,
Chuyen nganh: Kinh te Chinh
trj
0
0
Mi
sa
: 62.31.01.01
Ngtrirl

htrO'ng
din
khoa h9c: PGS-TS
VU
ANH TUAN ·

~
.
-""~-
BO
GIAO
DUC
fJAO
TAO
TRIJONG
fJ~l
HQC
KINH
r{rPJJCM
I
THUVI]tN
L_
1J
[
0
11
3)
TP
HB
Chi

Minh - Nam 2009
Lifi cam tloan
Toi xin cam aoan nhiing
kit
qua nghien
CUu
au(Yc
trinh
bay
trong
lutjn an
Ia
cong trinh cua rieng toi va chua
timg
aur;c ai cong
b6.
Toi xin chju trach nhi?m vJ h}i cam aoan cua minh truac
B(>
Giao
d¥C & Dao f(JO va
H(>i
a6ngchdm lu(m
an.
Nghien clfu sinh
PHAN
VAN
NHAN
Ml)C
Ll)C
Trang

phv
bia Trang
Lai
cam doan
M1;1c
lvc
Danh
mvc cac
kY
hi~u,
chfr
vi~t
t~t
Danh
mvc cac bang
Danh
m1;1c
cac hinh
MODAU
ChU'ong
I-
Ly
lu~n
va
thlfC
ti~n
v~
kinh
t~
VU'On

trong
qua
trinh
phat
tri@n
kinh
t~
-
xa
hqi
1.1. Ca
s&
ly
lu~
v€ kinh
t~
vuan
1.1.1. Khai
ni~m
vubn
va
kinh
t~
vubn
1.1.2.
D~c
di~m
kinh
t~
vubn & nu&c

ta
1.1.3. Nhfrng nhan t6
lmh
hu&ng
d~n
S\1'
phat
tri~n
kinh
t~
vubn
1.2.
Qua
trlnh hinh thanh, phat
tri~n
kinh
t~
vubn
va
vai tro cua n6 trong
phat
tri~n
kinh
t~
- xa
h<)i
&
nu&c
ta
1.2.1. Qua trinh hinh thanh, phat

tri~n
kinh
t~
vuan
1.2
.2
.Danh ghi chung v€ vai tro
cua
kinh
t~
vubn trong qua trinh phat
tri~n
kinh
t~
-
xa
h<)i
&
nu&c
ta
thai
gian
qua
1.3.
Kinh
W
vul.m.
m<)t
s6
nu&c

tren
th~
gi&i
va bai
hQc
kinh
nghi~m
c6
th~
v~
dvng &
nu&c
ta
va & dbng
bfuig
song Ctiu Long
1.3.1.
Kinh
t~
vubn
m<)t
s6
nu&c
tren
th~
gi&i
1.3.2.
M<)t
s6 bai
hQc

kinh
nghi~m
c6
th~
v~
dvng phat
tti~n
kinh
t~
vuan &
nu&c
ta
va
&
df>ng
bfulg song
Ci'ru
Long
Ti~u
k~t
chuang
1
ChU'O'Dg
2 -
Thvc
tr,n~
kinh
t~
vtrim
trong

phat
tri@n
kinh
t~
-
xa
hqi
thOi
gian
qua
l1
dang
bang
song Ciru Long
2.1.
Qua
trlnh
hJnh
thanh
va
dijc
di~
kinh
W
VUOn
a
df>ng
bfuJg
sang Ctiu Long
2.1.1.

Qua
trlnhhinh thanh
kinh
t~
vubn &
df>ng
bfuig
song Cfru Long
2.1.2.D~c
di~m
cua kinJl
t~
vuan dbng
b~n~
song
C?u
Long , ,
2.2. Vai tro cua kinh te
vul.m.
trong phat trien kinh te xa
h<)i
& dong bang song
CiruLong
2.2.1.G6p
phful
lam
chuy~n
djch nhanh ca
cfiu
san

xufit
2.2.2.Thuc
dAy
cong
nghi~p
h6a,
hi~n
d~i
h6a nang
nghi~,
nang than
2.2.3.
T~o
ra
n~bn
san
phAm
phong phu, da
~g,
~~
ghi
tri
kinh
t~,
xa
h<)i
cao
2.2.4.G6p
phan
bao

v~
moi truang,
lam
phat
trien
nang
nghi~p
sinh thai,
t~o
di~u ki~n
phat
tri~n
du ljch
2.2.5
T~o
nen
"Van
minh
Mi~t
Yuan",
g6p phdn xay d\l'llg, cung c6
va
phat
tri~n
quan
h~
s{m
xufit
m&i
&

nang
than
2.3. Nhfmg
h~
ch~
CUa
kinh
t~
VUOn
& dbng
bfuig
song Ciru Long va nguyen
nhful
CUa
nhfmg
h~
ch~
2.3.l.Nhfrng
h~
ch~
2.3.2.Nguyen nhan
Ti~u
k~t
chuang
2
1
9
9
9
21

25
29
29
39
61
61
62
67
68
68
68
77
87
87
93
95
100
103
107
107
112
118
Chtrong 3 - Quan
di~m,
htrong
htrO'ng
va gbii phap phat
tri~n
kinh
t~

vuim
f1
ttfing
b~ng
song Cfru Long
d~n
nam 2015
120
3 .1.
Quan
di€m
phat trifu
kffih
te
WOn
a
df>ng
bfulg
sf>ng
Cfru
Long
dfunfun
2015
120
3.1.1.
Khiing djnh vai tro quan
trQng
tren
nhi~u
m~t

cua kinh
te
w<m trong qua
trinh
p~at
tri€n, kinh
te-
xa
h{>i
a dbng
bfuJg
sf>n~
Oiu
Long 120
3.12. Phat trien
kinh
te
WOn
phu
hQP
v6i quy
It$
phat trien nong
nghi~,
nong thon
121
3.1.3.
Phat trifu
kinh
W

WOn
theo hu6ng
san
xu§t
16n,
hi~n
~
Ut
di~u
ki~n
duy tri
S\f
can
d6i
giii'a
thrum
thi
v6i nong
thon,
oong
nghi~
v6i nong
nghi~;
thl,lc
hi~
t6t
S1J
lien
k&,
hQP

tac
giila
cac
lfuh
Vl,IC
Va
cac
thanh
phfui
kinh
te 122
3.1.4.
Phat tri€n kinh
te
wem
cua tirng dja phuong thanh m()t
b()
ph~
cua
quy
ho~ch
t6ng th€ toan vt'lng, theo ca che thi truemg dinh hu6ng xa
h()i
chu nghia 123
3.1.5.
Tang cuang vai tro quan
ly
cua Nha
nu&c,
trach

nhi~m
cua cac nganh va
tinh thdn
}fun
chu
CUa
nong dan 123
32. Phuonghu6ngphattrifukinhtevuOn.ad6ngbfulgs6ngCXruLongd&mam2015 124
32.1.
Nhilng can
cfr
c6 lien quan den
vi~c
xac djnh phuong
hu6ng
phat
tri€n
kinh
te
vuem 6 d6ng
b~ng
song Ciru Long 124
322. Ml)c tieu
va
phuong
hu6ng phat tri€n kinh
te
VUCm
df>ng
b~g

song
Cfru
Long den nam 20
15
127
3.3.
Cac giai phap phat tri€n kinh
te
wem
a
df>ng
b~ng
song Ciru Long
den nam 2015 136
3.3.1.
HQP
tac, lien ket phat tri€n toan
di~n
kinh
t~
vuan
tren ca
sa
thl,lc
hi~n
hai
hoa
cac lqi ich 136
3.3.2.
T6 chtrc

l~i
phan ph6i luu thong, xay d\ffig thuong
hi~u,
tang cuang xuc
tien thuang
m~i
va phat tri€n du ljch
Mi~t
WOn
141
3.3.3. Phat tri€n cong
nghi~p
che bien, cong
ngh~
sau thu
ho~ch,
cac lang
ngh~,
cl)m cong
nghi~p
14 7
3.3.4Bao
t~o
ngubn nhan
ll,lc,
tang ddu tu nghien cfru,
t1ng
dl)ng nhilng
thanh
tl,lu khoa

hQc
cong
ngh~
m&i
trong san xudt, bao quan, che bien
san phftm
kinh
t~
VUOn
148
3.3.5
Bi~u
chinh quy
ho~ch
tbng
th~
va
ke
ho~ch
phat tri€n kinh
te
vuem
tren
CO'
sa
IQ'i
the cua vimg,
IQ'i
ich cua nong dan
va

c()ng
d6ng
151
3.3
.6
B6i
m&i,
hoan
thi~n
chinh sach
vi
mo
va
SlJ
hf>
trq
cua Nha
nu&c
156
Ti€u ket
chuang
3 162
3.4.
M()t s6 kien nghj 164
KETLUAN
167
DANH
MUC
cAc
CONG TRiNHBA NOmEN CUD CUA

TAC
GIA
DANH
MvC
TAl
LI$U
THAM
KHAo
PHl) Ll)C
DANH MUC
cAc
TUVIET TAT
.
ASEAN : lien minh kinh
tS
chau A Thai Binh
Duang
ASEAN-
GAP : thgc hanh nong
nghi~p
tBt
theo tieu
chuAn
ASEAN
CAT :
cay
an
tnli
CNH : cong
nghi~p

hm1
DBSCL : ddng
bfuJg
song Ciru Long
EUREP-GAP :
thgc hanh nong
nghi~p
tBt
theo tieu
chuAn
EU
EEC :
C<)ng
ddng kinh
tS
chau
Au
EU
: Lien minh chau
Au
GAP : thgc hanh nong
nghi~p
tBt
GDP : Tfmg san
phAm
quBc
n<)i
HDH :
hi~n
d~i

hoa
HTX :
Hgp
tac
xa
HTXNN :
Hgp
tac
xa
nong
nghi~p
KTV : kinh
tS
VUOn
TNlffi
: Trach
nhi~m
hfru
h~
OECD :
TB
chuc hgp tac kinh
tS
va
phat triSn
V
AC : vu6n - ao - chudng
V
ACK :
vu6n

- ao - chudng - kiSng
WTO :
TB
chuc
thuang
m~i
thS gi6i.
DANH MI)C
·cA.c
BANG
TT
sa
bang
Ten bang
Trang
1
1.1
Chi s6 phat trien cay luang
thl)'c
va
cay an trai
trong ca
nu&c
(1985-1995)
32
2 1.2
Di~n
tich va chi s6 phat trien cac
lo~i
cay tr6ng

trong ca
nu&c
( 1996-2008)
34
3
1.3
Di~n
tich
va
san
luQng
m()t
s6
cay
an
trai
chu yeu
trong ca
nu&c
nam 2008
35
4
1.4
Di~n
tich cay
an
trai phan theo vting (1985-2008)
37
5
1.5

Ty
I~
di~n
tich cay
an
trai trong
tAng
di~n
tich
cay tr6ng
(1980-
2008)
42
6
2.1
Di~
tich
cac
lo~
cay
an
t:nii
& d6ng bfutg song
Cl:ru
Long (1985-2008) 74
7
2.2
Chi
tieu phat
tpfu

vu(m
cay
an
t:nii
a dfing
b~ng
song
Cl:ru
Long den nam 2010
88
8
2.3
Thu
nh~p
tren
m()t
s6 cay an trai chu yeu &
dbng
b~ng
song Ciru Long nam 2008
97
9
2.4
Thanh phful hoa sinh cua
m()t
s6 trai cay
98
10
2.5
LUQ'llg

du khach den cac tinh (2005 - 2008)
102
11
2.6
Du
khach den
Ti~n
Giang (2005 - 2008)
103
12
2.7
Co
cAu
h()
c6 sir
dt,mg
dAt
trbng cay lau nam
phan
theo quy mo
115
DANH MUC
cAc
HINH
•
TT
s6
hinh
Tenhinh
Trang

1
1.1
Bi~n
d()ng
di~n
tich cay
an
trai trong
ca
mr&c
32
(1985-1995)
2 1.2
Bi~n
d()ng
di~n
tich cay
an
trai trong
ca
mr6c
33
(I
996-2008)
3 1.3
Ca
cfiu
chung
lo~i
cay

an
trai
Vi~t
Nam nam 2008 36
4 1.4
Sl! phat
tri~n
cay an trai giiia cac vilng nam 2008 38
5 1.5
Ty
suAt
cay an trai hang
h6a
(y
cac vilng nam 2008 39
6 1.6
M6i lien
h~
giiia kinh
t~
vubn
v6i
dai
sbng gia
41
dinh
va
xa
h()i
7 1.7

Sl! phat
tri~n
VUOn cay
an
trai trong
ca
nu&c
42
(1980-
2008)
8 1.8
Thi
ph§n
xuAt
khAu
trai cay nam 2008
47
9 1.9 San
xuAt
va
phan phbi trai thanh long
55
10 1.10 Kim
ng~ch
xuAt
khdu rau qua
(2001-
2008)
57
11

2.1
Sl! phat
tri~n
kinh
t~
VUOn
dAng
b~ng
song Ciru
75
Long
(1985-
2008)
12 2.2
Ca
cfiu
cay an trai vung dAng
b~g
song Ciru Long
75
nam 2008
13
2.3
M6i quan
h~
gifra cac nha
v&i
cac
tb
chuc kinh

t~
-
106
xah()i
14 3.1
H~
th6ng tieu thv tnii cay a
dAng
b~g
song
CUu
Long 142
MODAU
1.
TiNH
CAP
THIET
COA
f>E
TAl
Kinh
tS
vui:m
d6ng
b~ng
song Ciru Long -
m<)t
khu vvc kinh
tS
giu

vai tro
quan
trQng
trong sir
d\]11g,
bao
v~
till nguyen, moi truemg,
hun
tang tru&ng va phat
triSn kinh
tS;
hinh thanb nhi8u nganb ngh8, dich
V\1
mai;
t~o
ti8n ds
va
di8u
ki~n
dS
dAy
nhanh qua trinh cong
nghi~p
hoa,
hi~n
~
hoa nong
nghi~p,
nong thon; lam

phat triSn
quan
h~
san
xu~t
m6i; mang
l~i
thu
nh~p
cao cho nong dan va lgi ich da
di~n
d6i v6i
c()ng
d6ng.
Hi~n
nay, vai tro cua kinh
tS
vtran
cfut
dugc phat huy
nh~m
khai thac va sir
dvng
c6
hi~u
ql;la
cao ti8m nang va lgi
thS
cua vimg, lam phat triSn nhanh lvc
luQ11g

san xuftt theo huang
hi~n
d~i,
xac
l~p
quan
h~
san xuftt mai, gop them disu
ki~n
cfut
va du cho
S\f
phat triSn kinh
tS
- xa
h()i
nong thon. Tuy nhien, vai tro cua
kinh
tS
vui:m
chua dugc minh ch(rng
b~ng
h~
th6ng ly
lu~n
khoa
hQc,
thvc tiSn
hue xuc v6i nhfrng m6i
quan

h~
m6i phat sinh c6
anh
hu&ng
r~t
lan
d6i v6i
sv
phat triSn cua kinh
tS
vui:m
chua dugc nghien c(ru, t6ng
kSt.
Tir d6, quan diSm,
phuang huang va giai phap phat triSn kinh
tS
vui:m
chua dugc
d8
c~p
trong ChiSn
luge phat triSn
kinh
tS-
xa
h()i
d6ng bfutg song
Cln1
Long cua Chinh Phu, Nghi
quySt

D~i
h()i
Dang
b()
cac tinh phia Nam,
KS
ho~ch,
Chuang trinh phat triSn kinh
ts-
xa h9i cua Dy ban nhan dan cac tinh,

Nhin chung, vai tro cua kinh ts
vu<:m
a d6ng bfutg song Ciru Long chua dugc cac nganh, cac
c~p
nh~
thuc dung,
dAy
du va chua dugc quan tam
dAu
tu phat triSn m9t each thich hgp va dting huang.
M~t
khac, m6i quan
h~
v8
lgi ich giua cac chu
thS
c6 lien quan
dSn
ho~t

d()ng kinh
tS
vui:m
dang phat sinh nhi8u mau thuful;
vi~c
t6 chuc
l~i
san
xu~t,
phan ph6i luu thong, quan ly san xuftt dang dtmg tru6c nhi8u
tr&
ng~i;
nhfrng kh6
khan, thach thuc cua kinh ts
vu<:m
tru&c
sue ep cua
c~
tranh va h9i
nh~p
kinh
ts
qu6c
tS;
anh
huang cua
S\f
thay d6i khi
h~u
toan

cAu,
moi
tru<mg
sinh thai dang keu
cl1u;
tinh
~g
vi
ph~
v~
sinh an toan thvc phfun,

ngay cang nghiem
trQng.
Tir d6, kinh
tS
VUOn
d6ng bfutg song
Cln1
Long
cAn
dugc nghien
CUu,
t6ng
kSt
dS
lam
lu~n
cu
khoa

hQc
cho
vi~c
d6i
m&i
tu duy, d6i m6i
nh~
thuc, xac
l~p
h~
th6ng quan
di~m,
phuang huang, giai phap d6ng
b(),
kha thi cho
sv
phat triSn
2
d9t pha cua kinh
t@
vuan, gop phfin phat trisn nong
nghi~p,
nong thon dung
hu6ng, cai
thi~n
dai
sAng
nong dan; giup chinh quyen cac tinh ddng
b&ng
song

Ciru Long co them
h~
thAng ly
lu~
khoa
hQc
dS
hinh thimh cac chinh sach,
k@
ho;;tch,
chuang
trinh phat trisn kinh
t@
-
xa
h9i; gop phfin vao
vi~c
giai
quy@t
van
de nong
nghi~p,
nong thon va nong dan theo tinh
thAn
Nghi
quy@t
H<)i
nghj Ban
chfip hanh Trung uong
Ifill

thu
7, Khoa X
cua
:E>ang.
K@t
qua nghien c(ru se la ca
sa
dS
ra soat
l;;ti
quy ho?ch,
k@
ho?ch phat triSn kinh
t@
-
xa
h<)i;
lam tai
li~u
tham
khao cho sinh vien nganh Nong
hQc,
Quan ly kinh
t@
nong
nghi~p;
tai
li~u
tuyen
truyen cua nganh Nong

nghi~p,
H<)i
Nong dan, H9i Lam vuan, v.v

Vi nhtmg le noi tren, tac gia
da
chQn
"Kinh
ti
vuim trong
phat
tridn kinh
ti
- xii h9i b aJng btmg song Cirn
Long,
lam de tai nghien
CUu
cua
lu~n
an.
2.
TINH HINH NGHIEN
c(J'u
COA
£>E
TAl
Vu<m
cay
an
trai

va
kinh
t@
VUOn
da dugc cac
t6
chuc, ca
nhan
nghien
Ctru
nhu
sau:
Le Quy
:E>on,
trong quySn Phu bien
tr;tp
/1Jc
da ghi
nh~n
vai tro cua
vuan
cay trong
vi~c
lam phong phu them ngubn nong san thgc
phAm,
gop
phAn
lam
phat triSn cong
nghi~p

nhu<)m,
thu<)c
da, xufit
khAu
rau qua, hinh thanh tfing
16p
thuong nhan va lam phat triSn
sa
hliu
tu
nhan ve
ru<)ng
dfit
a Nam
b<).
Trinh Hoai
:E>uc
vm
b<)
sach Gia Djnh thimh thong
chi
da nghien c(ru vai
tro
d<)ng
lgc cua
Mi~t
vuan
a
Nam
b<)

thm Phap
thu<)c
dAi
vm
vi~c
thay
df>i
dieu
ki~n
canh tac
phu
hgp v6i thien nhien; t?o canh quan, moi truang lam tang chfit
luQllg
cu<)c
sAng;
cung
cfip
lao
d<)ng
cho Sai Gon, Gia
:E>jnh.
Nha
van Son Nam trong quySn
Van
minh Mi?t vuim
da
phan anh
dm
sdng
van hoa va qua

trinh do thi hoa a
Mi~t
vuan
:E>Bng
b&ng
song Ciru Long trong
thai
kY
khang chiSn chAng thgc dan Phap va
dS
quAe
My.
Trdn ThS T\lc
trong giao trinh
Cay
an qua
da
gim
thi~u
khai quat Jich sir,
d~c
diem nghe trbng cay an trai tren
ths
gi&i,
thgc tr?ng, y nghia cua
vi~c
phat
triSn nghe trdng cay an trai
trong nen kinh
t@

qudc dan. Phfin
n<)i
dung cua giao
trinh chu ySu
ph\lC
V\1
cho
vi~c
hQC
t~p,
nghien
CUu
sau ve trdng
trQt.
:E>uang
Hdng
D~t
v6i
b<)
sach N ghJ lam vuim, ngoai
vi~c
de
c~p
m9t each
chung nhfit lgi ich cua
vuan
cay
trong
dai
sAng, b9 sach

t~p
trung trlnh bay ve
nang
sufit
cay
trbng;
thiSt kS
va
xay
dgng
vuan
cay;
trbng
trQt;
chan
nuoi;
3
nuoi ca; tr6ng
diy
an trai; tr6ng rau; tr6ng hoa; cay cfulh; trong
VUOn.
Vi~n
Nghien c(ru Cay an qua
mi~n
Nam
kSt
hqp
v&i
Cl)c Tr6ng trQt, cac
Sa

Nong
nghi~p
va Phat triSn nong thon "Dimh ·gia hi?n
trr;mg,
him gicti
phap
phat
tridn
scm
xudt va tieu th¥ trai cay cac tinh phia Nam
".
KSt qua nghien
Clru
da
khAng
dinh
hi~u
qua kinh
ts
cua
vi~c
tr6ng cay an trai, d6ng thai neu nhting kho
khan,
h~n
chs
va
d~
ra nhting giai phap
v~
ky

thu~t
dS
phat triSn san
xuAt,
tieu
th1;1
trai cay a cac tinh phia Nam
dSn
nam 2010, tfun nhin
dSn
nam 2020.
Vi~n
Nghien
c(ru
Phat
triSn
d6ng
b~ng
song
Cuu Long,
Khoa
Nong
nghi~p
va
Sinh
hQC
t1ng
dl)llg - TruOng
f)~i
hQC

cAn
Tha, nghien
CUu
"Tac
hr:zi
cua vuan cay a6i
vm
moi truimg, lt;i ich cua vuim
cay
a6i vbi ilai s6ng,
scm
xudt,
chi
biJn va moi truimg sinh thai".
f)~
tai da cht1ng minh
hi~u
qua cua mo hinh
tr6ng cay an trai
kSt
hgp
v&i
chan nuoi tren cac
m~t
kinh
tS,
xa
h9i
I~n
moi

tru<mg.
Qua do, khuySn cao nong dan
thl)'c
hi~n
chuyen canh cay an trai kSt hqp
VOi
kinh doanh t6ng hgp, khong
l~m
dl)ng thufic trir sau va phan boa
hQC.
Vi~n
Quy
ho~ch
va ThiSt
kS
nong
nghi~p,
nghien
CUu
"Quy
hor:zch
phat
tridn cay an trai ilijc
scm
aJn nam 2010 vimg aJng bling song
Ciru
Long"
v&i chin
lo~i
cay an trai

d~c
san a tam tinh. Giai phap t6i uu cua
Vi~n
la
t~o
SlJ
phat triSn
d9t pha vilng
chuyen canh cay
an
trai
v&i
quy mo
l&n.
Doan Thi
My
H~nh,
"Ung d¥ng
ly
thuyit
cdu, cung trong trong vi?c hta
chr.m
giili
phap
phat
tridn vimg cay an trai a a6ng bling song
Ciru
Long".
V~
thgc

tiSn,
lu~
an
phan anh tinh hinh cung,
cAu
trai cay thai ky 1995 - 2002;
v~
ly
lu~,
lu~
an
h~
thfing nhting
vAn
d~
CO'
ban trong ly thuySt cdu
va
cung, qua d6
d~
xuAt
cac giai phap
dS
can d6i cung,
cAu,
6n dinh gia ca thi.tru<mg trai cay.
Giao
su-
Bac
si

Tir Gidy nghien
Clru
tac dl)llg cua
VUOn
cay, ao
cava
chan
nuoi d6i
v&i
vi~c
giai quyst
vAn
d~
suy dinh du5ng a nong thon
va
khuysn cao
nong dan san xudt
theo mo hinh
VUOn
- ao - chu6ng,
gQi
cit la mo hinh kinh
tS
v AC.
NguySn NgQc
Tri~u
nghien
ciru
"Vai
tro kinh

ti
VAC
trong
qua
trinh
chuyJn djch
CO'
ccfu
kinh
tJ
nong nghi?p, nong thon "
Va
da
xac dinh
hi~U
qua
CUa
n6
trong sir dl)ng dat dai, lao d9ng. Tuy nhien, tac gia
chua
khuySn cao nong
dan hu6ng
dSn
san xudt san phftm
s~ch
~&i
cong
ngh~
cao, ky
thu~t

tien tiSn.
4
Vo Thanh Thu cling cac thanh vien da nghien
CUu
"M9t
sb
gicti phap
adu
ra cho
scm
ph
am
trai
cay
tU'ui
u dang hlmg song Ciru Long". Y nghia thgc tiSn cua
dS
tai
la
tinh dbng b9 trong thgc
hi~n
cac giai phap
dfiu
ra cho tnii cay
tuoi
Ngoai ra,
lu~n
an
con tiSp
c~n

va
kS
thira kSt qua nghien
Clru
cua nhiSu
tac gia tir cac
nh6m
vAn
dS
sau:
- Tinh hinh
san
xuAt
va
hi~u
qua kinh
tS
cua cac
lo~i
cay trbng;
vi~c
tieu thv
trai cay cua cac
tinh; thi
truang
trai cay;
xuAt
khdu trai cay.
- Lqi ich cua VUOn cay
dBi

v6i dai sBng, san
xuAt
va
moi truang sinh thai.
-
vs
phat triSn nong
nghi~p,
nong thon toan
di~n;
cac chinh sach co lien
quan
dsn
kinh
ts
vuan.
-
Ky
thu~t
trbng
trQt,
chan nuoi; quy trinh san
xuAt
san phdm
s~ch;
cac
lo~i
hinh vuan; vuan du ljch.
-
HQP

tac, lien kSt trong lam VUOn va tieu thv san phdm; trang
tr~i
gia dinh;
kinh
tS
h()
nong dan;
vAn
dS
nong dan; kinh
nghi~m
lam VUOn.
Trong d6,
m()t
s6 tin tuc, bai viSt tuyen truySn
vS
nhftng mo hinh vuan gay
o nhiSm moi truang, lam phat
sinh mau thudn trong n9i
bQ
nong
dan,
vi
ph~m
v~
sinh an toan thgc phdm,
dS
cao tinh
tg
phat,. . . da duqc tac gia phe phan

va
khuySn nghi v6i chinh quySn cac
cfip.
Nhin chung,
du&i
g6c
d()
kinh
tS
chinh
tq,
chua c6
m()t
cong trinh khoa
hQc
m\o nghien Clru m()t each day du
vS
kinh
tS
VUOn trong phat triSn kinh
tS
- xa
h()i
& dbng
b~ng
song Ciru Long. Tru6c yeu cfiu buc xuc d6, tir nam 1995 dSn 2005,
tac gia da nghien
Clru
vai tro cua kinh
tS

VUOn, nhiing giai phap phat triSn kinh
tS
VUOn
(y
TiSn Giang va
(y
dbng
b~g
song Ciru Long. Tir kSt qua nghien
Clru
d~t
duqc
va tren
CO'
s&
kS
thira thanh qua cua nhiing cong trinh nghien
Clru
di tru6c,
tac gia tiSp tvc nghien cliu kinh
tS
vuan & dbng
b~g
song Ciru Long v6i mvc
dich
va
nhi~m
vv
nhu
sau:

3.
Ml)C
aiCH
VA NHieM Vl) NGHIEN ClrU
- Ml}c dich nghien clfu
Tir
tinh
cAp
thiSt cua
dS
tai va lich sir
vAn
dS
nghien c(ru, mvc dich nghien
c(ru cua
lu~
an
nhfun
lam sang to vai tro cua kinh
tS
vuan. Tir d6, xac
l~p
h~
5
th6ng quan diSm,
phuang
huang va cac ghii phap phat huy vai tro cua kinh ts
VUCm trong phat triSn kinh
tS
- xa

h()i
a
dl>ng
b~ng
song Cliu Long.
-
Nhi~m
vy
nghien clfu
Chuang 1 : hinh thanh ca
sa
ly
lu~n
cho
vi~c
nghien ctru vai tro kinh
tS
VUCm bao g6m: xay dlJllg khai
ni~m
VUOn
va kinh
tS
vu(m; phan tich lam ro
SlJ
cAn
thiSt phat triSn kinh
tS
VUOn,
due
kSt

nhimg nhan t6
anh
huang va nhfing bai
hQc
kinh
nghi~m
trong phat
triSn
kinh
tS
vubn.
Chuang
2:
khai quat
thlJC
tr~g
va phan tich lam ro vai tro cua kinh
tS
VUOn
trong phat triSn kinh
tS
- xa
h()i
a
dl>ng
b~g
song Ctru Long cimg v6i nhfrng kh6
khan, t6n
t~i,
nguyen nhan va nhimg van

dS
hue xuc dang
d~t
ra d6i vm
vi~c
phat
huy vai tro cua kinh
tS
vu<m.
Chuang 3: xac
l~p
quan
diSm,
phuang hu6ng, ph§n tich
SlJ
cAn
thiSt,
n()i
dung, tac dvng va y nghia cua
h~
th6ng giai phap phat triSn kinh
tS
VUOn
a d6ng
b~ng
song Ctru Long
dSn
nam 2015.
4.
DOl

TU'Q'NG
VA
PH~M
VI NGHIEN ClrU
- DBi tuqng nghien cuu
D6i tuQng nghien
Ctru
cua
lu~
an dugc xac dinh
nhu
sau:
Nghien
Clru
quan
h~
san xudt
thS
hi~n
tren ba
m~t:
quan
h~
sa
hfru, quan
h~
tb chuc quan ly va quan
h~
phan ph6i trong qua trinh san xudt va tai san xudt san
phdm thu()c lanh

v1Jc
kinh
tS
vuem.
-
Ph~m
vi nghien clfu
•
N()i
dlJllg
nghien
Clru
cua
lu~
an
dugc
d~t
trong khong gian kinh
tS
thu()c
"Mi~t
vu<m"
a
df>ng
b~g
song Ctru Long.
• Thai gian nghien ciru
tir
nfun 1986
dSn

nam 2008. Qua d6,
dS
xudt quan
diSm, phuang hli6ng va giai phap phat triSn kinh
tS
VUOn
d6ng
b~ng
song Ctru
Long
dSn
nfun 2015.
5.
PHU'O'NG
PHAP NGHIEN
ClYU
VA NGUON THONG
.TIN
SO
LIEU
SO'
DUNG TRONG LUAN AN
. . .
Can
cu
mvc tieu, d6i tugng nghien
Ctru,
lu~n
an sir dvng cac
phuang

phap nghien
c(ru
sau:
6
Sir dvng phuong phap duy
v~t
bi~n
chirng, duy
v~t
lich sir lam phuong
phap
lu~n
chung trong nghien c(ru va duqc
v~n
dvng thong qua
phuong
phap trim
tuqng h6a khoa
hQc;
phan tich, tBng hqp; logic kSt
hqp
v6i ljch sir
dS
phan tich
thvc
tr~g,
dijc diSm, xay dvng cac khai
ni~m,
xac dinh nguyen nhan, hinh thanh
quan diSm, de xufit

phuang
huang,
gicii
phap phat triSn kinh
ts
vuan;
sir
d1,mg
phuang
phap nghien c(ru dinh tinh
dS
xay dvng ca
s&
khoa
hQc
cho
vi~c
xac dinh
vai
tro cua kinh
tS
VUOn
va giai phap phat triSn kinh
t@
VUOn
& dbng bdng song
Ciru Long thong qua 2 bu6c la nghien c(ru dinh tinh sa b9 va nghien c(ru dinh
tinh chinh thuc. Nghien
ct'ru
dinh tinh sa b9 nhdm

nh~
d~ng
kinh
tS
vuan va vai
tro cua n6 & nuac ta n6i chung va & dBng bdng song Ciru Long n6i rieng. Nghien
c(ru dinh tinh chinh thuc nhdm tim ra ban
chAt,
dijc trung cua
vu<m,
kinh
tS
vuan
va
vai tro cua no trong qua trinh phat triSn kinh
ts
-
xa
h9i;
b~ng
phuang
phap
nghien
Clru
tinh huBng,
lu~n
an
mo phong cac
lo~i
hinh vuim ve mijt chuc nang,

hi~u
qua va vai tro cua n6.
DS thgc
hi~n
mvc tieu nghien
ct'ru
duqc de
c~p
& tren, qua trinh nghien
ct'ru
tac gia
t~p
trung tra
}(yi
nhfing cau hoi nghien
Clru
sau:
1.
Vu<m
la
gi?
2. Kinh
tS
vuan la gi?
3. C6
phai kinh
t@
vuim da va dang gifr vai tro quan trQng tren nhieu mijt
trong qua trinh phat triSn kinh
ts

-
xa
h9i?
4.
Bai
hQC
kinh
nghi~m
nao cua kinh
tS
Yuan thS gi6i
cAn
duqc
v~
dvng &
nu6c
ta
va
& dbng bdng song Ciru Long?
5.
Nhfrng nhan t6 quan
trQng
nao c6
anh
hu&ng
dSn
kinh
tS
vu<m
& nu6c ta?

6.
Thgc ti8n hinh thanh, phat triSn kinh
t@
vuan & nu6c ta va & dbng bdng
song
Ciru Long
thm
gian qua, nhfing thanh t\fll,
h~
chS
va
nguyen nhan
cua
nhfrng
h~
chs
do la gi?
7.
Quan
diSm,
chinh sach
cAn
duqc hoan
thi~n
d6i vm kinh
ts
vu<m
& nuac ta?
8.
Giai phap nao cho

S\f
phat triSn kinh
t@
vu<m
dBng
b~g
song Ciru Long?
9.
Nha
nu6c,
nha
VUCm,
nha khoa
hQC
va nha doanh
nghi~p
cdn phai lam gi
dS
phat triSn kinh
tS
VUOn
dBng
b~g
so~g
Ciru Long?
Bdng
phuang
phap nghien c(ru dinh tinh, quy trinh nghien
Clru
cua

lu~
an
7
dugc
khai quat
qua
cac
bu6c
thu
th~p,
xu
ly
va
phan
tich dfr
li~u.
DBi tugng khao
sat
g6m: cac
lo~i
hinh
kinh
tS
vuem, trong d6 chu ySu
khao
sat
VUOn
chuyen canh
cay
an

trill trong m6i quan
h~
v6i
S\f
phat triSn cua lgc lugng san
xu&t,
quan
h~
san
xu&t
va
kiSn
trUe
thuQ'llg
tAng,
cac chu
thS
lam kinh
tS
VUOn
va cac chu
thS
c6 quan
h~
trgc
tiSp
dSn
ho~t
dQng
kinh

tS
vuem (xem
phvlvc
1
0).
DS
dam
bao
tinh
d~i
di~n
cho tAng thS
va
dang tin
c~y,
lu~n
an
da
thgc
hi~n
cac buac tiSn
hanh
thu
th~p,
xu
Iy
va
phan
tich
nhu

sau:
Buuc
1:
xay
d\fllg danh
mvc
cac
dBi
tugng khao sat
dg
kiSn.
Buuc
2:
nghien
cl1u
djnh tinh sa
bQ
bAng
each
phong
vAn
khong
c&u
true
cac
d6i tugng
khao
sat.
Buuc
3:

nghien
cl1u
dinh
tinh chinh
thuc
thong
qua
nghien
cl1u
thvc
tr~ng
kinh
tS
VUOn
va
lich sir
hinh
thanh,
phat
triSn
cua
n6.
Buuc
4:
sir
dvng
phuang
phap thBng
ke
mota,

mo
hinh h6a, tiSp
c~n
h~
thBng
dS
phan
tich
danh
gia
kinh
tS
VUOn
vS
m~t
c&u
true, chuc nang, vai tro
va
nhfrng ySu
t6
dang
tac
dQng dSn kinh
tS
vu<m.
Thong
qua
phuang
phap
quy

n~p,
tac
gia
xay
d\fllg
C(J
sa
khoa
hQC
vS
vai tro
cua
kinh
tS
VUOn
va
v~n
dvng
n6
dS
phan
tich, daub
gia
thgc
tr~ng,
dS
xu&t
quan
diSm,
phuang

huang
va
giai
phap
phat
triSn kinh
tS
VUOn
a
dbng
bAng
song
Ciru Long.
Buuc
5:
thong
qua
cac
hQi
thao dugc tfi
chuc
bm
BQ
Nong
nghi~p
va
Phat
triSn
nong
thon,

Vi~n
Nghien
c1lu
Cay
an
qua
miSn
Nam,
Truemg
D~i
hQc
Cfin
Tha,
f)~i
hQC
An
Giang
va
Uy
ban
nhan
dan
cac tinh, y kiSn
cua
c{tc
chuyen
gia
va
lanh
d~o

Vi~n
Nghien
c1lu
Cay
an
qua
miSn
Nam,
cac
Sa
Nong
nghi~p
va
Phat
triSn nong thon
vacua
hQC
vien tham
dgl6p
cac
t~p
huAn,

kSt
qua
nghien
CUu
cua
lu~
an

dugc
chinh
sua
hoan
thi~n.
6.
NHO'NG
£>I
EM
M6'1
COA
LU~N
AN
VA
Y NGHiA COA
v1ec
NGHIEN cllu
- Nhfrng
di~m
mOi
cua
luin
an:
MQt
Ia,
cung
cAp
C(J
sa
khoa

hQC
cho
vi~c
khikg
dinh
va
lam
ro
vai tro
cua
kinh
tS
VUOn.
Hai
la, lam ro
S\f
cAn
thiSt
va
nhrhig
kinh
nghi~m
trong
phat
triSn
kinh
tS
VUOn
a nuac ta.
8

Ba
la,
d~
xuftt
h~
th6ng quan
diSm,
phuong hu6ng giai phap kha thi,
d<)t
pha, dap tmg yeu
cfiu
phat triSn kinh
H~
vu<m
a dbng
b~ng
song Ctru Long.
- Y nghia cua
vi~c
nghien clfu:
K~t
qua nghien
c(ru
mang y nghia quan
trQng
tren
nhi~u
m~t
nhu sau:
Thu

nhftt,
da
d~
ra
h~
th6ng quan
diSm,
giai phap phat triSn kinh
t~
vu(m
phu hgp vai
quy
Iu~t
phat triSn nong
nghi~p,
nong thon trong thai ky cong nghiep
h6a,
hi~n
d~i
h6a.
Thu hai, la
CO"
sa
ly
lu~n
va thgc
tiSn
cho
vi~c
ho~ch

dinh chinh sach phat
triSn phat tri8n
kinh
t~
- xa h9i trong thai ky cong
nghi~p
hoa,
hi~n
d~o
hoa va h9i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~.
Thu
ba,
kh~g
djnh
m<)t
linh vgc "kinh
t~
tr<)i",
gift vai tro quan
trQng
trong
phat triSn kinh
t~
- xa h9i, nhung chua dugc
nh~

thuc dilng,
thi~u
quan tam t6
chuc,
qmin
Iy
va
dfiu
tu phat triSn.
9
ChU'O'Dg
1
LV
LUAN
VA
THU'C
TI~N
VE KINH TE VU'ON TRONG QUA
. .
TRiNH
PH.AT
TRIEN KINH
TE-
xA
HQI
1.1.
CCJ
SO L Y
LU~N
VE

KINH Tt:
VU'ON
1.1.1.
Khai
ni~m
VU'irn
va
kinh
t~
VU'irn
1.1.1.1. Khtii ni?m
VzrO'n
d
nu&c
ta,
vu<:m
phat triSn
kh~p
mQi
mi~n
v&i
sg
da
d~ng
v~
giBng loai,
lo~i
hinh san xuftt. Do mvc dich, thm diSm va dia ban nghien
Clru
khac nhau, nen

vu<:m
da c6
nhi~u
khai
ni~m
khac nhau nhu sau:
Theo
quySn
Tu
didn
tiing
Vi¢t,
vu<:m
la "khu &it thuimg riw kin a sat
cr;mh
nha
a,
dd
tr6ng
cay,
co c6
ich
hoi;ic
cay cimh" [166,
tr.lll3].
V
&i
quan
ni~m
vu<:m

la khu
dftt
thu<:mg
"rao kin", 6 "sat
c~nh"
nha 6, cho
thay
t~p
thS
tac gia mo ta b9
ph~
vu<:m
thu9c cac dia phuang
dftt
ht;p, nguoi
dong, san xuftt nong
nghi~p
gij.p
nhi~u
kh6 khan nen
di~n
tich
vu<:m
nho ht;p va
mang tinh chftt san xuftt
tg
cftp,
tg
rue cua
h()

gia dinh. Trong
hi~n
thgc,
vu<:m
khong chi co cay, co, hoa, kiSng dugc b6 tri tren m9t
ph~m
vi http rna da va dang
phat trisn theo hu&ng chuyen canh cay an trai
hoij.c
kinh doanh t6ng hgp tren
m()t
khu
VlJC
r()ng, vugt
ph~m
vi
dftt
6. Do
v~y,
khai
ni~m
tren chua phan anh dugc ca
cau, tinh chat, quy mo, trinh d9 phat triSn va vai tro cua
vu<:m
trong
hi~n
thgc.
Theo Giao su - Ti8n si
Trftn
QuAe

Vugng: "Chu vuim trong tiJng
Vi?t
hi?n
nay dung ad chi cai khong gian tr6ng
trQt
quanh nha va gdn
nha,
m(Jt
b(J
ph(m
cdu
thanh
hiiu
cacita
khong
gianxa
h(Ji
Vi?t
Nam,
chuyiu
Ia
miJn
thon
dfi''
[183,
tr.51].
Khai
ni~m
da
phan

anh dung vi tri, quy
mo
cua
vu<:m
n6i chung, d6ng
thai
v&i
quan
ni~m
vu<:m
la
m()t
khong gian kinh
t8
nhi~u
tdng, tac ghi da
dij.t
vu<:m
trong t6ng
h~
sinh thai - nhan van thon da
Vi~t
Nam va xem
vu<:m
Vi~t
Nam
la
m()t
tiSu
h~

sinh thai, c6
nhi~u
lo~i
cay an trai dan xen cay
lfty
g6, rau,
eli,
g~
v&i
dja
him
cu
tru cua dan
cu
nong
tho.n
va d6ng ru()ng. Qua d6, tac gia da
nhftn
m~nh
vai tro cua
vu<:m
d6i
v&i
moi
tru<:mg
sinh thai va xa h9i nong thon.
Bi~u
nAy
10
hoim toim khoa

hQC
va hqp ly. Tuy nhien, quan
ni~m
VUOn
cua tac gia chua th6at
khoi quy mo san
xufrt
nho khi
a:s
c~p
dSn
vi tri "quanh nha" va "gdn nha" cua
VUOn
diy
va vai tro kinh
tS
cua
VUOn
trong phat triSn kinh
tS-
xa
h<)i
chua dugc
tac gia
ds
c~p.
Theo tac gia TrQng TriSt: "Vuan
Ia
khu &it tr6ng tr9t 6n iltnh, thuang c6
rito gigu, tr6ng cac loqi

rau,
qua, cay canh, cay lam thu6c,

cho
nhu cdu gia
ilinh, hay
aJ
ban san phdm hoijc cho nhu cdu kinh ti, van h6a cua
m9t
tgp thJ,
cua c9ng a6ng qu6c
gia.
M'IJ,c
ilich cua nghJ lam
VUOn
khong chi
Ia
ilqt nang sudt
t6i
UU
vJ kh6i
/ur;rng
san phdm ma con nhJm thoa man m9t
sJ
aoi hoi
CUa
nguiJi
tieu
dung vJ hinh
dang,

mau
siic,
chdt
lur;rng
siin phdm, , [160, tr.3].
Khai
ni~m
tren cho
thfry
tac gia
da
ths
hi~n
each nhin
mai
vs
vai tro cua
VUOn
dBi
v6i
dai
sBng gia dinh
va
c<)ng
dBng
xa
h<)i
ca
vS
m~t

kinh
tS
lfrn
van h6a.
vs
m~t
kinh
tS,
ngoai
vi~c
dS
c~p
dSn
hi~u
qua va lgi ich cua VUOn cay, tac gia da
s6m
neu yeu
cAu
vS
hinh thuc va chfrt lugng san phfun
dBi
v6i
nguai
lam VUOn.
Tire
da
gful nghS lam
vuan
v6i nSn kinh
tS

thi truang.
Song, xet
vs
quy mo va tinh chfrt san xufrt, tac gia phan anh thgc
tr~ng
cua
VUOn
san xufrt hang h6a nho nen khai
ni~m
chua
thS
hi~n
ro vai tro va nhfrng m6i
quan
h~
CO'
ban cua
vuan
v6i qua trinh phat triSn kinh
tS
-
xa
h<)i
a
nu6c
ta.
Trong
quySn NghJ lam vudn, Giao
su
- TiSn

si
Duang
Hfmg
D~t
quan
ni~m:
"Vuan cay
Ia
m9t h? sinh thai
tu~g
a6i 6n iltnh.
D6
Ia
h? sinh thai g6m
nhiJu loqi cay tr6ng
phat
triJn tren nhiJu tdng khong gian va sit
d'IJ,ng
cac
yiu
t6
(if
nhien (ddt, anh sang, nuac,
v.
v

.) v6i h?
s6
hiiu ich
cao,

[49, tr.l9].
Tac gia
da
mo ta
h~
sinh thai
VUOn
cay
va
cac m6i lien
h~
c6 anh
huang
dSn nang sufrt sinh
hQc
va
nang sufrt kinh
tS,
dBng thai con neu tac d\ffig tren
nhiSu
m~t
cua
VUOn
cay.
D6
la each tiSp
c~
m6i, sat hgp v6i thgc
tS,
m<)t

each
hiSu
rfrt
tuang minh
vS
lgi ich cua
vuan
cay. Tuy
v~y,
tac gia
da
gianh
SlJ
chu y
dSn cac van
ds
mang
d~c
diem chung
nh&t
cua
nghs
lam
vuan
nhu
"ho~t
d9ng
cua
h~
sinh thai VUOn cay'' theo nhtlng

dinh
lu~t
ph6
biSn
trong san
xufrt
nong
nghi~p.
KS
thira cac each hiSu cua nhiing
ngum
nghien
CUu
di tru6c,
VUOn
dugc gia
tac cua
lu~
an
quan
ni~m
nhu
sau:
11
Vuan
Ia
khu
adt
trbng cay tren
ct;m

vbi
kjJ
thutjt tham canh cao, sim
xudt
mang
tinh 6n t!jnh, tlgt hi?it qua kinh
ti
-
xa
hl)i cao,
l<;Ji
ich tla di¢n,
moi
truang
thid sinh bJn vilng.
d
nu&c
ta, chu
vuem
dugc
hiSu la khu
dfrt
tr6ng cay
an
trai
ho~c
cac
lo~i
cay tr6ng khac nhu rau, hoa, cay canh, cay thudc, cay
lfry

g6,

Vi~c
sir dvng
dfrt
dS
lam
VUOn
mang tinh 6n djnh va da
tr&
thanh
m{)t
b{)
ph~n
cua nganh nong
nghi~p.
Can
ct'r
vao tinh hiru ich cua cac
lo~i
cay tr6ng trong
VUOn,
m{)t
s6 nha
nghien
ct'ru
cho
r~ng
c6 hai
lo~i

vuem
nhu
sau:
-
Vuem
sim
xufrt
tht'rc
an
an
dugc nhu vuem tr6ng cac
lo~i
rau, cu (vuem rau,
VUOn
ca, V.V

);
VUOn
trfing cay an trai
{VUOn
xoai,
VUOn
nhan,
VUOn
chom
chom,
);
VUOn
trfing cay
lfry

h~t
{VUOn
di@u,
VUOn
tieu, V.V

).
-
Vuem
sim
xufrt
cac
lo~i
san phfun khong an dugc nhu
VUOn
hoa, vuem cay
cfulh,
VUOn
UOID cay gidng,
VUOn
trfing cay lam thudc, V.V

Du&i
g6c
d{)
phuong
huang
san xufit, cac nha nghien
ct'ru,
nha nong

hQc,
nha quan ly, phan chia
VUOn
cay an trai gfim nhfrng
lo~i
hinh sau day:
- Vuem chuyen canh: trong vuem chi tr6ng
m{)t
lo~i
cay an trai nhfrt djnh.
v@
cfru
true, vuem chuyen canh mang tinh thufin chling
v@
gidng,
thS
hi~n
c6
sv
chQn
lQc
qua
nhi@u
th8
h~.
Quy mo vuem chuyen canh
rAt
lan,
g~n
H@n

v&i
nhirng dja danh (xoai cat Hoa
L{)c,
thanh long Binh
Thu~,
vai
thi@u
Lvc
Ng~n,
m~n
Tam Hoa,

).
Lao
d{)ng
lam
vu<m
dugc thue muan vm s6 lugng Ian, trlnh
d9
tham canh cao va dugc phan cong theo
huang
chuyen mon h6a. Vuem chuyen
canh
vt:ra
t~o
di@u
ki~n
vira yeu
cAu
ap dvng nhirng ti8n b9

kY
thu~t,
cong
ngh~
hi~n
d~i
vao san
xufrt
nen nang
sufrt,
chfrt
lugng,
hi~u
qua kinh
t8
cao
gfrp
nhi@u
IAn
so
v&i
vuem
t~p,
c6 kha nang cung
cfrp
khdi lugng Ian trai cay cho thi
tru<mg
trong
nu&c
va

qudc
t8.
- Vtrbn
t~p:
VUOn
cay vira dugc trfing, vira do
ffiQC
tv
nhien.
K8t
cfru
cua
VUOn
la
m{)t
sv
t~p
chung
v@
gidng, c6 cay gi tr6ng cay
fry
ho~c
do cay
tv
ffiQC,
khong c6
sv
tuySn
chQn.
Vu<m

g6m
nhi@u
lo~i
cay, nhung
chfrt
lugng kern, san lugng
thfrp.
V@
ky
thu~t
canh
Ute:
thvc
hi~n
quang canh,
vi~c
gieo tr6ng khong tinh d8n
sg
tac
d{)ng
qua
l~i
gifra cac
lo~i
cay theo
m{)t
quy trinh, quy each
kY
thu~t
tien ti8n rna

b~
dau
12
tr6ng d6. Khau
dAu
tu thfun canh,
ki@n
thi@t
vuan khong dugc quan tam nen nang
su~t
cay tr6ng
r~t
th~p,
hi~u
qua
kinh
t@
kern, c6 bao nhieu thu ho?ch
b~y
nhieu.
-
Yuan
kinh doanh tfmg hgp: khu
d~t
tr6ng cay an trai
k@t
hgp v6i rau (hoa,
cay canh), v6i chan nuoi gia
cAm,
gia sue, thuy san

m()t
each thich hgp.
c&u
trUe
cua
VUOn
g6m nhiSu tfulg:
tAng
tren Ia cac lo?i cay luu nien, c6
than cao to, tan r()ng
dS
t?o bong rfun;
t~ng
thu hai Ia nhfrng cay c6 than
th~p,
tan
nho, thich hgp v6i
rum
sang
nh~;
tfulg
thu
ba
Ia
rau, cay lam thufic
ho~c
uoon
cay
gi6ng;
tAng

thu
tu cac lo?i cay dugc tr6ng hai ben ba muong, tren
m~t
ao, muong
VUOn
va ao con dugc
su
dl,mg
dS
nuoi thuy san. Ngay nay, ho?t d()ng kinh doanh
~~~~~~~~~~w~~~·~~~
cong, dich Vl,llam
VUOn,
dich Vl,l du lich
mi~t
vuan.
H~
thfing san
xu~t
kinh doanh
cua
vuan
kinh doanh
tAng
hgp
su
dl)ng hgp ly lgi
th@
cua
VUOn

nhi~t
d6i n6i
chung
va tiSm nang cua timg vung, tirng dia phuong noi rieng nen
hi~u
qua mang
l?i
thS
hi~n
sv
vugt tr()i tren nhiSu
m~t
kinh
t@,
van h6a,
xa
h()i,
moi truang sinh
thai so v6i cac mo hinh san
xu~t
chuyen mon h6a
d()c
canh.
Ngoai cac lo?i hinh
vuan
vira trinh bay tren, can
cu
vao
illl)C
dich, tinh

ch~t
va
trinh
dQ
t6 chuc, quan ly san
XU~t
cac nha ,nghien
Clru
phan thanh hai lo?i
vuan:
vuan
tv
c&p,
tv
rue va
vuan
san
xu~t
hang h6a.
-
Vuan
tv
c~p,
tv
tuc: Ia lo?i
vuan
rna cac lo?i cay tr6ng dugc b6 tri trong
ph?m vi quySn
su
dl)ng

d&t
h?n
h~p
cua h9 tisu nong - xung quanh nha,
gk
nha.
M\lc
dich san
xu&t
Ia
nh~m
thoa man yeu
c~u
tieu dling cua h9 gia dinh.
Vi~c
t6 chuc san xudt dugc
d~t
du6i
sv
chi huy cua chu
h();
lao d()ng dugc
su
d1,mg
g6m nhfrng thanh vien cua gia dinh, khong c6
sv
thue mu6n. Tir d6,
mQi
thanh vien trong gia dinh
dSu

Ia chu
thS
cua san xudt va binh dfutg trong phan
phfii lgi
ich. Tuy nhien, tinh chdt gia truemg
vftn
luon chi ph6i qua trinh san
xu&t
Va
phan phfii
San
phfun lam ra.
C&u
true
CUa
VUOn
san
XUdt
tV
cdp,
tv
tuc g6m hai
khu
vvc chinh: tru6c nha thuang tr6ng hoa, kiSng, cay canh, cay thu6c; sau nha
gBm
cay an trai
ho~c
cay ldy
gc3.
M\lc dich san xudt Ia nhfun cung cdp thuc an,

dugc
li~u,
dap trng yeu
c~u
tv
tuc,
tv
cdp cua nong
h(),
d6ng thai lam
d~p
canh
quan, t?o diSu
ki~n
diSu
ki~n
dS
diSu hba tiSu khi
h~u,
bao
v~
moi truang.
13
Vuem
1\f
c~p,
tg
me con ham chua khu
d~t
cua nhfing h9 tiSu nong trbng

cac
lo~i
rau thiSt
ySu
h~ng
ngay, theo
lf>i
t~p
trung
ho~c
rai rae, trbng
nha,
trbng
gai
kh~p
nai trong vuan, n6
thS
hi~n
sg
t~
dvng khong gian trbng
tn;>t
quanh nha
va
gfin
nha m9t each
tri~t
ds, nai sir dvng va tai sir d\lflg
ch~t
thai, db dung gia

dinh thich
hgp.
ChAng
h~n
nguai ta c6
thS
trbng cac
lo~i
cay day leo ben ba
d~u,
than cay, mai che chubng
tr~i,
tren
m~t
ao c6
thS
sir dvng thau,
ch~u,
thung
bS,

dS
trbng hanh,
ht;,
rau, 6t ben hien nha,
tnr&c
san,
du&i
tan cay an trai.
Vu<m

cung
c~p
kip thai cho
bSp
an gia dinh nhfing
lo~i
rau
cfin
thiSt, giup nhfrng ba n9i
trg
dlnh tay khi khoi phai
ch~y
chg
vi
nhfrng
rna
rau, tep hanh Tuy
di~n
tich nho
ht;p,
nhung
vuem
chg sir dvng t6t lao d9ng nhan r6i,
t~o
thu
nh~p
ph\1
cho gia
dinh,
lam tang huang

vi
bfra
an, cung
c~p
ngubn rau
s~ch,
dugc
li~u,
gop
phfin
bao
v~
sue khoe cac thanh vien trong gia dinh.
-Yuan
san
xu~t
hang h6a: la khu
d~t
trbng cay an tnii, rau, hoa, cay canh,
cay lam thu6c,
v&i
quy mo
l&n.
Mvc dich lam
VUOn
nh~m
d~t
nang
su~t
t6i uu

vS
kh6i lugng san phfun,
ch~t
lugng cao, dap
l:rng
nhu
cfiu
tieu dung cua c9ng
dbng qu6c
gia dan t9c
ho~c
dS
xu~t
kh&u.
Thai ky
dfiu,
vuan
xu~t
hi~n
v&i
tinh
ch~t
san
xu~t
hang h6a nho, nguai
chu va cac thanh vien trong gia dinh la nhfrng nguai dfing
sa
hfru vs
tu
li~u

san
xu~t,
v6n va san
phAm
lam ra,
hQ
cilng lao d9ng, cimg chung trach
nhi~m
va lgi
ich.
VS
sau,
vuan
chuySn len san
xu~t
hang h6a
l&n,
lao d9ng dugc thue
mu&n
va
phan cong
theo huang chuyen mon h6a. Do
d6,
quySn
lgi
va lgi
ich
CUa
bQ
ph~n

lao
d9ng lam thue phv
thUQC
phfin
l&n
vao chu vuan. Chu
VUOn
la nguai c6 hiSu
biSt
nh~t
dinh
vs
ky
thu~t
canh tac, kinh doanh va thi truemg; co kha nang thich
l:rng
cao
tru&c
nhfing
biSn
d9ng cua thai tiSt, thi truang
dS
d~t
t&i
chi phi san
xu~t
th~p
va
hi~u
qua kinh

tS
cao.
DS
san
phb
hang h6a cua VUCm
dSn
tay nguai tieu dilng, phai trai qua cac
khau
v~
chuySn, bao quan va phan ph6i.
NSu
trai cay la nguyen
li~u
thi phai
dugc
chS
biSn bai cac
CO'
sa cong
nghi~p.
Qua trinh
nAy
c6
S\f
tham gia cua nhiSu
t6
chl:rc,
(xem hinh 3.1)
t~t

nhien
hQ
dugc chia m9t phfin lgi
nhu~n
theo
t)r
1~
tuang
l:rng
v&i
chi phi cua
hQ
da
bo
ra. Lgi
nhu~
tir
VUOn
cay
an
trai dang la d9ng
lgc thoi
thl:rc
nghS lam
vuan
phat triSn.
ThS
nhung,
vi~c
phan ph6i lgi

nhu~n
dang
14
phat sinh nhfrng mau
thu&n
gay
g~t
giua cac chu ths tham gia vao qua trinh san
xufrt
va tai san
xufrt
san
phAm
VUOn.
Trong d6, bao ham nhfrng quan
h~
gay
bfrt
lgi
cho nha
VUOn,
vi
ph~m
lgi ich
CQng
d6ng
Va
qufic gia.
Tir nhfrng khai
ni~m

va
lo~i
hinh
vuan
da phan tich, cho
thfry
khu vgc vu(m
a nu6c
ta
da
d~ng
ve quy mo, tinh
chfrt,
trinh
dQ
td chuc quan ly san
xufrt
va trng
v6i
n6
la
SlJ
da
d~g
ve chu
sa
hfru
nhu
vu(m cua
hQ

gia dinh tiSu nong, trang
tr~i
VUOn
gia dinh, hgp tac
xa
lam
VUOn,
cac nong truang, cong ty,
XI
nghi~p
san
xufrt
cay an trai, Trong d6, trang
tr~i
VUOn
gia dinh cua nong dan la
b()
ph~
chu
ySu, t6n
t~i
lau dai, mang tinh
chfrt
phd biSn va da san xufrt
ra
m()t
k.h6i
lu<)'llg
l6n
trai cay hang

h6a.
M\lC
dich san
xufrt
cua
hQ
la
nhfun
d~t
nang
sufrt
t6i uu ve kh6i
lu<)'llg
san
phAm,
dap trng ngay cang cao nhu
c!u
cua
nguai
tieu dung, lgi ich kinh
tS
- xa h()i, moi sinh, moi truemg d6i v6i
CQng
d6ng.
Xufrt phat tir d6i
tu<)'llg,
nhi~m
V\1
nghien ctru,
lo~i

hinh
vuan
tac gia cua
lu~n
an nghien
Clru
la: "Vu&n chuyen canh
cay
an
triii, GU(JC
h9
gia
ilinh
nong
dan
t6
chU:c
sim
xudt
duai
hinh
thuc
trang
trc;zi,
theo
huang
scm
xudt
hcmg h6a
l6n,

nh&m
ilgt
l¢
nhu{in t6i ita, l(li ich kinh
ti
-
xa
h9i
cao,
moi
sinh,
moi
tru&ng
bJn
viing
a6i
vai
ct}ng
a6ng
dan
cu".
Khu
VlJC
VUOn
COn
la
dja ban
CU
tru cua
d~i

bQ
ph~
dan
CU
nong thon, nai
phat sinh nhfrng quan
h~
xa
h()i
trong qua trinh san xufrt va tai san
xufrt
san phfun
VUOn.
Qua trinh d6,
VUOn
t~o
tien de va thuc
dAy
S\f
ra
dai
cua nhieu nganh nghe,
dich
V\1
m6i nhu san xuftt tiSu thu cong,
SO'
chS,
chS
biSn trai cay, du ljch
VUOn.

Cung
tir
d6, lam phat sinh nhieu m6i quan
h~
giua chu vuem v6i c()ng d6ng dan
cu, nghe lam vuan
v&i
cac nganh nghe, dich
V\1
khac; quan
h~
giua nhfrng chu ths
co
lien quan
dSn
san
xuAt
va
luu thong san
phAm
vuan.
Do
v~y,
VUOn
khong chi
Ia
mQt
khong gian kinh
tS
rna con la m()t b9

ph~n
cfru
thanh hfru
CO'
cua k.hong gian xa
hQi
a nong thon nu6c ta
Va
chfnh phuang
thuc
kSt
hgp cac ySu t6 san xuftt tren
dftt
vuan
mang
l~i
hi~u
qua kinh
tS
cao cung
v6i nhfrng
quan
h~
xa h9i phat sinh
da
hinh thanh kinh
tS
vuem.
1.1.1.2 .Khai ni?m Kinh ti vulm
Danh tir kinh

tS
vuem m6i
dugc
·neu
ra
trong
cac nghi quySt,
chu
truang
cua
lanh
d~o
cac
tinh
thu()c
Mi~t
vuan
va
trong
m()t vai de tai
nghien
cuu
ve
15
kinh
tS
v AC, kinh
tS
nong
nghi~p.

Tho~t
tien,
Gi<io
su-
Bac
Sl
Tir Giay nghien
Cllu
mo hinh kinh
tS
kSt
hqp
tr5ng
diy
an trai
v&i
nuoi ca trong
h~
th6ng ao,
muong
vu<m
va chan nuoi gia
cAm,
gia sue,
gQi
t~t
la
mo hinh kinh
tS
V AC. Mvc dich cua tac gia la tim ra mo

hinh san xuat phu
hQ'p
v&i
quy mo, trinh
dQ
t6 chuc san
xu&t
cua
hQ
gia dinh nong
dan,
nh~m
t~o
ra
ngu5n thgc phdm, gop phdn cai
thi~n
bfra an cua nhan dan trong
thai
k)r
nen kinh te
g~p
nhi@u
kho khan do anh
hu0ng
CUa
Vi~C
thgc
hi~n
C<J
che

ke
ho~ch
hoa,
t~p
trung, quan lieu, bao
c&p.
Mo
hinh kinh te v AC rna tac gia nghien
Cllu
g~
v&i
ho~t
d{>ng
san xuat
tv
c&p,
tg
me cua gia dinh nong dan,
xa
vien
h<JP
tac xa, cong nhan a cac nong
tru<mg
va
da duqc thvc tiSn san xuat tiep
nh~n,
nhan r9ng
v&i
vai tro quan
tr<;>ng

la
lam
tang them ngufin thgc phdm giau dinh duang. Tuy nhien, cac thanh t6 V,
A,
c chua dugc
d~t
trong m6i quan
h~
t6ng thS cua
h~
sinh thai nong
nghi~p
cong
ngh~
cao, nen
da
dS
I~i
h~u
qua to
l&n
ve moi truang sinh thai.
V@
sau, tren
C<J
Sa
tiep thu nhfrng thanh
tgu
m<Ji
CUa

sinh thai
hQC,
nh~
thuc duqc vai tro cua kinh te vu(m d6i
v&i
moi truang sinh thai va dai s6ng
xa
h9i, Giao
su-
Tien
si'
Ph~m
Xuan Nam quan
ni~m:
"Kinh
ti
vuan
Ia
m()t h? sinh
thizi dur;c
xay
dlfn,g tren
CO'
sa
cua
chiin
lur;tc
tai sinh nang
lu(rng,
chit

yiu'
Ia
tai
sinh nang lu(rng m(lt trai va tai
sit
d¥ng chdt thid" [165, tr.242].
V
&i
quan
ni~m
kinh
tS
vuan
la
m9t
h~
sinh thai, tac gia da di sau phan tich
ban
ch&t
cua kinh te vu(m tren
C<J
sa
xay dvng chien luge tai sinh nang luqng. Tac
gia
cho
r~g
thong qua
ho~t
dQng
quang

h<JP
cua cay, nang luqng
m~t
trai duqc
tai
t~o
du&i
d~ng
nhfrng san
phAm
tir. cac
lo~i
cay trong vubn, cac
ch&t
thai cua
vu(m
nhu
khi C02, phan chuAng, rae, la cay,

l~i
duqc cay c6i
h&p
thu va dugc
nhfrng
ngum
lam
vubn
t~n
dvng dua vao chu trinh san
xu&t

t~o
thanh ngu6n nang
luqng
m&i,
vira lam
s~ch
moi truang, vira co them nhieu san phdm hfru ich cho
CUQC
s6ng gia dinh va
CQng
d5ng. Tac gia
nh&n
m~nh,
vi~c
tai sinh nang luqng
m~t
trm, tai sir dvng
ch&t
thai cua kinh
tS
vuan la dieu
ki~n
cho
sv
tang tru&ng
kinh te, can
b~g
sinh thai va gop phdn quan
tr<;>ng
lam phat triSn nong

nghi~p,
nong thon ben vfrng.
16
Du6i g6c d9 sinh thai
hQc,
tac gia quan
ni~m
kinh
tS
vuem
la m9t
h~
sinh
thai va da khfuig djnh vai tro cua kinh
tS
VUCm
d6i v6i
S\1'
phat trien nong
nghi~p,
nong thon va dai s6ng nong dan. Quan
ni~m
cua tac gia c6 y nghla
th\l'c
tiSn to
16n
trong diSu
ki~n
loai ngm]i dang d(mg tru6c tham
hQa

cua
S\1'
biSn
dBi
khf
h~u
va tinh
tr~g
0 nhiSm moi truemg. Tuy nhien, khai
ni~m
chua
dS
c~p
dSn
lgi ich
kinh
tS
va
m~t
xa h9i cua kinh
tS
VUCm.
TiSp thu nhfmg diem hgp ly
vS
khai
ni~m
kinh
tS
VUCm
cua nhfmg nha

nghien ctru di tru6c, tac gia cua
lu~
an djnh nghla
nhu
sau:
Kinh ti
vuim
Ia
m(>t
b(>
phgn
cita kinh ti nfmg nghi¢p, co chuc nang vgn
d~Jng
CclC
quy /ugt
ad
t6i UU
hoa
vi¢c
Str
dljng cac ngudn
fl;CC
VQO
scm
xudt, nhdm
!go
ra
scm
lu911g
viz

l9'i
nhugn t6i
ila,
moi
truimg sinh thai bJn vimg, hinh thanh
m(Jt
khfmg gian kinh
ti-
xii
h(>i
giau
il(}p,
van minh.
Qua. trinh san
xufrt
va tai san
xufrt,
khu
V\l'C
kinh
tS
VUCm
phat sinh nhiing
m6i
quan
h~
vs
sa
hfru, t6 chuc quan ly, phan ph6i giua thanh vien trong cac t6
chuc san xuftt

kinh doanh, giua cac chu
thS
trong chu6i nganh hang cay an trai,
d6ng thai
c6 quan
h~
dSn
chu truong, chfnh sach cua Dang, phap
lu~t
cua Nha
nu6c. Du6i g6c d9 Kinh
tS
Chfnh tri
hQC,
tac gia cua
lu~n
an
nghien
Clru
quan
h~
san
xuftt
thUQC
khu
V\l'C
kinh
tS
VUOn
trong m6i quan

h~
v6i
1\l'C
lugng san xuftt va
kiSn true thugng
tAng.
Theo d6, kinh
tS
vu<m:
la m9t b9
ph~
kinh
tS
lfty
vi~c
chuyen canh cay an
trai lam
ho~t
d9ng chinh
ySu,
nh~m
d~t
h~
s6 hfru ich cao, da
di~n
so v6i
S\1'
hao
phi
cac ySu t6 cua san

xuftt.
Vi
v~y,
m~t
thu
nhftt cua khai
ni~m
tac gia
dS
c~p
dSn each thuc
su
dvng t6i uu cac ngu6n
1\l'C
tren
CO'
sa
v~n
dvng cac quy
lu~t
kinh
tS,
sinh
hQc,

nhb
dam bao hai hoa m6i quan
h~
gifra chimg trong qua trinh san
xufrt

dS
d~t
nang suftt, chftt lugng va
hi~u
qua kinh
tS-
xa h9i cao
nhfrt.
Trong
th\l'C
tiSn san xuftt,
h~
th6ng cay tr6ng trong
VUCm
va gifra cay tr6ng
vai
cac ysu t6 cua san xuftt khong t6n
t~i
bi~t
l~p
rna Iuon tac d9ng qua
I~i
v&i
nhau, phv thu9c vao nhau. Ngay nay,
S\1'
tiSn b9 cua khoa
hQC
va cong
ngh~
chi ra

r~g,
trong
su
dvng
dftt,
tinh da
d~g
sinh
hQc
c6 y nghla to
16n
d6i v6i
S\1'
phat
trien bsn viing cua nsn nong
nghi~p.
17
Do
v~y,
kSt hqp hai hoa
vi~c
trBng cay an tnii trong
m()t
khong gian va thai
gian va cac diSu
ki~n
v~t
chfit khac m9t each hqp ly la each thuc
su
dvng

dfit
dai,
tai nguyen
bSn
vfrng va lam giau.
M()t
phuang thirc san
xufrt,
kinh doanh
rfrt
phil
hqp vai diSu
ki~n
tlJ nhien, kinh ts, xa h9i, nhfit dinh se tra thanb nganh san xufit
quan
tn;mg
a nuac ta.
M~t
thir hai cua khai
ni~m
th~
hi~n
SlJ
v~
dvng cac quy
lu~t
kinh
tS,
trong
qua trinh lam kinh

ts
vuan
d~
d~t
duqc lqi
nhu~n
t6i da, nhung dam bao moi
truang sinh thai
bSn
vfrng va m9t khong gian kinh
ts
- xa h9i giau d((p, van minh.
f)6 Ia
SlJ
phat
tri~n
tfrt
ySu
cua kinh
tS
vuan, khong c6 chiSu huang nguqc
l~i.
CO'
sa cua
SlJ
phat
tri~n
tfrt
ySu d6
Ia

thlJC
hi~n
hai boa m6i quan
h~
vS
lqi ich gitra cac
chu
th~
san
xufrt
kinh doanh c6 lien quan dSn ho?t d()ng kinh
tS
vuan.
Th~t
v~y,
SlJ
phat
tri~n
cua kinh
tS
vuan da thu hut cac
tf>
chuc san
xufrt,
kinh doanh, djch
Vl),
cac
tf>
chuc nghien
CUu,

chuy~n
giao khoa
hQC
- cong
ngh~
lam
VUan,
cac
thanh
phAn
kinh
ts
va cac
tAng
l&p,
giai
cfip
cling tham gia ngay cang nhiSu.
Tir
d6,
d~
kinh
tS
vuan
phat
tri~n
bSn
vtrng,
hi~u
qua kinh

tS
- xa
h()i
cao,
diSu
CO'
ban la phai dam bao hai hoa cac m6i quan
h~
vS
lqi ich. Theo d6, danh
tir
kinh
ts
vuan
duqc nghien ciru trong m6i quan
h~
vai quan
h~
san xufit
va
i'rng
vai
cac
hinh thuc san xufit
nhu
kinh
ts
vuan
gia dinh, trang tr?i
vuan

ca nhan, trang
tr?i vuan hgp danh, trang tr?i
vuan
htru h?fl, trang tr?i
vuan
cf>
phk,
trang tr?i
vuan
nha nuac, hgp tac xa lam vuan,
v.
v

KS
thira
SlJ
phan lo?i chu
th~
sa htru trong nong
nghi~p
cua Ph6 Giao su -
TiSn
si
Vli
TrQng
Khai, linh
VlJC
kinh
tS
vuan

hi~n
tAn
t?i cac lo?i hinh
nhu
sau:
-Trang
tr?i
vuan
gia dinh tlJ
cfrp
tlJ tile: la khu
vuan
cua cac
h()
ti~u
nong,
sir dvng sue
lao d9ng, tiSn
vAn
va
tu
li~u
san xufit
sfu1
co cua chinh gia dinh
d~
san
xufrt
vai mvc tieu t6i da h6a lqi ich.
Lo?i hinh

nAy
tAn
t?i trong
nSn
kinh
tS
tg
cfrp
tlJ
tile va thai ky
dAu
chuy~n
sang san
xufrt
hang h6a nen cac
hQ
ti~u
nong vira san
xufrt,
vira tieu dung cling
chinh la cac trang tr?i kinh
tS
vuan
tlJ
cfrp,
tlJ
tile. Khi khoa
hQc
- ky
thu~t

nong
nghi~p
phat
tri~n
ngay cang sau r()ng, lam cho may moe thiSt bi, cong
ngh~
m&i
duqc trang bi ngay cang nhiSu, cho phep
ma
r9ng quy mo san xufit va nang cao
hi~u
qua kinh
tS,
lam thay
df>i
cua quan
h~
san
xufrt.
Tir d6, trang tr?i
vuan
gia
18
dinh tv cdp
tv
tuc tra thrum trang
tr~i
vuem gia dinh san xudt hang h6a
v&i
mvc

tieu
tc3i
da
h6a lqi
nhu~.
- Trang
tr~i
VUCm
gia dinh san
xufrt
hang h6a:
la
nhfrng
hQ
lam
VUCm
trbng
cay an tnii
ds
ban, trong nong
nghi~p
con
g<;>i
Ia kinh
tS
nong h9 hay chinh Ia
trang
tr~i
VUOn
gia dinh san xudt

tr::ii
cay hang hoa.
Lo~i
hinh kinh
tS
nAy
chu
ySu
su
dvng sue lao d9ng, tu
li~u
san xudt, ngu6n
vc3n
sful
c6 cua gia dinh
dS
san xudt hang h6a. Ngay nay,
dS
phat triSn san
xufrt,
cac h9 chuySn ddt trbng lua, hoa mim kern
hi~u
qua sang lam vu6n, mua
ho~c
thue muan ddt, lao d9ng, vay them
vc3n
tir
ngan hang, Qua trinh tich
tv
va

t~p
trung san xudt
da
lam tang quy mo san xufrt cua
VUCm
gia dinh. Theo d6,
hi~u
qua
san xudt tang
va
vugt
xa
cac h9 tisu nong
vs
sc3
Iugng,
chAt
lu<Jllg
hang hoa.
Qua
trinh san
xufrt,
sue lao d9ng cua cac thanh vien trong gia dinh duqc
su
dvng va chiu
SV
chi huy
CUa
chu
hQ

nen khau
tf>
chuc san
xufrt
va phan
phc3i
san
ph~m
mang tinh chdt gia tru&ng. NSu bo qua m9t ben tinh gia tru&ng thi cac
thanh vien
trong gia dinh Ia nhfrng ngum d6ng
sa
hiiu, quysn Iqi cua
h<:>
nhu
nhau
va
m<;>i
nguai
dSu lao d9ng vi
I<Ji
ich chung.
Xufrt phat
tir
d~c
diSm sinh
h<;>c
cua
VUOn
va

CO"
sa
phat triSn cua kinh
tS
vuan
la
su
dvng tiSm nang sinh
h<;>c
- cay trbng -
v~t
nuoi nen trang
tr~i
VUOn
gia
dinh
Ia
hinh thuc san xudt kinh doanh ph6 biSn trong nong
nghi~p
va da lam ra
ph&n
Ian san
phb
cho thi trtremg.
-
Hqp
tac xa lam vu6n: la
dan
vi kinh
tS

duqc thanh
l~p
dS
san xudt kinh
doanh
diy
an trai tren ca
sa
tv
nguy~n,
quan ly dan chu va cimg
c6lqi
cua nong
dan lam vuoo.
Trong
thai
ky rna cua, h9i
nh~p
vao nSn kinh
tS
thS
gi&i
va
sg
phat
triSn
m~
me cua khoa
h<;>c
kY

thu~t,
cac hqp tac xa vira chiu
sg
tac d9ng ngay cang
sau, r9ng
bai
cac
ySu
tc3
thai
d~i
va
quc3c
tS,
d6ng thai HTX vira la t6 chile co sue
chc3ng
do
va
vuan
ra ben ngoai
v&i
mvc tieu la bao
v~
lqi ich, thoa man nhu
c&u
cao
nhfrt
cua
Xa
vien

Va
CQng
d6ng.
Tir
kinh
nghi~m
thfrt
b~i
cua cac HTX a miSn
B~c
thai ky thgc
hi~n
CO"
chS
kS
ho~ch
h6a
t~p
trung, quan lieu, bao. cdp,
cAn
nh~
thuc
r~ng
HTX khong phai
Ia t6 chuc
kinh
ts
cua
tAng
l&p

bAn
cc3
nong rna phai Ia t6 chuc san xufit kinh