Phát triển tổng công ty lắp máy Việt Nam đến năm2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH









LÊ VN HIN




PHÁT TRIN TNG CÔNG TY LP MÁY
VIT NAM N NM 2020






LUN ÁN TIN S KINH T

TP. H CHÍ MINH – NM 2009
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




LÊ VN HIN


PHÁT TRIN TNG CÔNG TY LP MÁY
VIT NAM N NM 2020


CHUYÊN NGÀNH: QUN TR KINH DOANH
MÃ S: 62.34.05.01




LUN ÁN TIN S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:

1. TS. H TIN DNG – HKT TP. HCM
2. TS. NGUYN THANH HI – HKT TP. HCM






TP. H CHÍ MINH – NM 2009



LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan bn lun án “Phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam đn
nm 2020” đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu đc s dng
trung thc và kt qu nêu trong lun án cha tng đc ai công b trong bt k
công trình nào khác.
TP. H Chí Minh, ngày 22 tháng 9 nm 2009
TÁC GI LUN ÁN



LÊ VN HIN

MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
M U 1
CHNG 1:

C S KHOA HC V PHÁT TRIN NGÀNH CÔNG NGHIP
LP MÁY
1.1 Tng quan v ngành công nghip lp máy 8
1.1.1 S hình thành ca ngành công nghip lp máy 8
1.1.2 Xu hng phát trin ca ngành công nghip lp máy trên th gii 11
1.2 c đim kinh t k thut ca ngành công nghip lp máy 16
1.2.1 Quy trình sn xut ca ngành công nghip lp máy 16
1.2.2 Nguyên liu s dng trong ngành công nghip lp máy 17
1.2.3 Máy móc và thit b thi công trong ngành công nghip lp máy 18
1.2.4 Lao đng 19

1.2.5 Vn 22
1.2.6 Mô hình t chc sn xut và qun lý 23
1.2.7 Th trng 23
1.3 Vai trò ca ngành công nghip lp máy trong phát trin kinh t xã hi 23
1.3.1 To ra giá tr sn lng 23
1.3.2 Góp phn vào s nghip công nghip hóa đt nc 25
1.3.3 Góp phn vào vic thay đi c cu kinh t ngành 28
1.3.4 Góp phn vào vic phát trin ngành c khí ch to 29
1.3.5 Góp phn vào vic đào to và thu hút lao đng k thut bc cao 31
1.4 Nhng yu t tác đng đn s phát trin ngành công nghip lp máy 32
1.4.1 Nhng yu t bên trong 32
1.4.2 Nhng yu t môi trng bên ngoài 34
1.5 Kinh nghim phát trin ca mt s tng công ty trong lnh vc công
nghip lp máy trên th gii 38
1.5.1 Mt s mô hình tng công ty trên th gii hot đng trong lnh vc
công nghip lp máy 38
1.5.2 ánh giá tng quát v kinh nghim phát trin mt s tng công ty hot
đng trong lnh vc công nghip lp máy trên th gii 43
Tóm t
t chng 1 45
CHNG 2:

HIN TRNG HOT NG CA TNG CÔNG TY
LP MÁY VIT NAM
2.1 Tng quan v Tng Công ty Lp máy Vit Nam 47
2.1.1 Lch s hình thành Tng Công ty Lp máy Vit Nam 47
2.1.2 V c cu sn phm hin trng ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam 49
2.1.3 Quy mô và mô hình t chc hin trng ca Tng Công ty Lp máy
Vit Nam 54
2.2 Kt qu sn xut kinh doanh ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam 58

2.2.1 Giá tr sn xut kinh doanh 58
2.2.2 Li nhun 59
2.2.3 Kh nng tài chính và tích ly vn 60
2.2.4 Kim ngch xut nhp khu 61
2.3 ánh giá s tác đng các yu t bên trong đi vi hot đng ca
Tng Công ty Lp máy Vit Nam 62
2.3.1 Sn xut kinh doanh 62
2.3.2 Sn phm ch lc và th trng 66
2.3.3 Trang thit b và công ngh 68
2.3.4 Nguyên liu 72
2.3.5 Lao đng 74
2.3.6 V đu t 82
2.3.7 Mô hình t chc sn xut và qun lý 85
2.3.8 V nng lc cnh tranh 90
2.3.9 Ma trn các yu t bê trong – IFE 91
2.3.10 Tóm lc các đim mnh, đim yu ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam ….92
2.4 ánh giá s Tác đng ca yu t bên ngoài đi vi hot đng ca Tng
Công ty Lp máy Vit Nam 94
2.4.1 Môi trng v mô 94
2.4.2 Môi trng vi mô 98
2.4.3 Ma trn các yu t bên ngoài – EFE 100
2.4.4 Ma trn hình nh các đi th cnh tranh chính (CPM) 102
2.4.5 Tóm lc các c hi và nguy c ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam 103
Tóm tt chng 2 106

CHNG 3:

GII PHÁP PHÁT TRIN TNG CÔNG TY LP MÁY
VIT NAM N NM 2020
3.1 Quan đim và mc tiêu phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam

đn nm 2020 110
3.1.1 Quan đim phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam đn nm 2020 110
3.1.2 Mc tiêu 113
3.2 Các gii pháp phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam đn
nm 2020 116
3.2.1 C s hình thành và la chn các gii pháp phát trin Tng Công ty
Lp máy Vit Nam 116
3.2.2 H thng các nhóm gii pháp đ phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam đn
nm 2020…………………………………………………………… 134
3.3 Mt s kin ngh 150
3.3.1 Vi Chính ph 150
3.3.2 Vi B Xây dng 151
3.3.3 Vi các B khác 151
Tóm tt chng 3 152
K
T LUN 156
CÁC CÔNG TRÌNH Ã CÔNG B 163
TÀI LIU THAM KHO 165
PH LC 171

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

– 3D: 3 Direction – Ba chiu
– ACAD: Auto Computer Added Design – Phn mm thit k vi s h tr
t đng ca máy tính
– AEDA: Advanced Electrical Design Analysis – Phn mm phân tích thit
k đin nâng cao
– ASME: American Society of Mechanical Engineers – Hip hi các K s
C khí Hoa k
– AS: Attractiveness Score – im thu hút
– BOQ: Bill Of Quantity – Bng tng hp khi lng
– BOT: Built– Operation Transfer – Xây dng vn hành và chuyn giao
– CNC: Computer Numeric Control – i
u khin bi máy tính
– CNKT : Công nhân k thut
– CNXH: Ch ngha Xã hi
– CNH–HH : Công nghip hóa – Hin đi hóa
– CEO: Chief Executive Officer – Giám đc điu hành
– CFO: Chief Financial Officer – Giám đc tài chính
– CIO: Chief Information Officer – Giám đc công ngh thông tin
– CPM : Competitive Profile Matrix – Ma trn đi th cnh tranh chính
– CTCI: Tng Công ty lp máy hàng đu ài loan

– DNNN: Doanh nghip nhà nc
– VT: n v tính
– DWT: Dead Weight Tonnage – Ti trng hàng hóa ca tàu
– EDF: Tng Công ty đin lc hàng đu ca Pháp
– EFE Matrix : External Factor Evaluation Matrix – Ma trn đánh giá các
yu t bên ngoài
– EPC : Engineering Procurement Construction – Thit k, cung cp thit b,
xây lp và chy th
– ETAP : Electrical Transient Analysis Program – Phn mm Phân tích
nhanh h thng đin
– EU: European Union – Liên hip Châu Âu
– E&C: Electrical & Control – in và điu khin
– FCAW: Flux – Cored Arc Welding – Hàn bán t đng vi dây hàn có lõi
thuc
– FDI : Foreign Direct Investment – u t tr
c tip nc ngoài
– GDP: Gross Domestic Product – Tng sn phm quc ni
– G7 : Group Seven Countries – Nhóm 7 nc công nghip hàng đu th
gii
– GE: General Electric – Tp đoàn Công nghip đin hàng đu Hoa K
– GTVT: Giao thông vn ti
– HHI : Hyundai Heavy Industries – Tng Công ty Công nghip nng hàng
đu Hàn Quc
– HTRI : Heat Transfer Research Inc – Nghiên cu v trao đi nhit
– IFE Matrix : Internal Factor Evaluation Matrix – Ma trn đánh giá các
yu t bên trong
– JIS : Japan Industry Standards – Các Tiêu chun Công nghi
p ca Nht
Bn
– LHI : LILAMA Heavy Industries – Tng Công ty Công nghip nng

LILAMA
– LILAMA : Tng Công ty Lp máy Vit Nam
– MAG: Metal Active Gas Welding – Hàn bán t đng vi khí hot tính bo
v
– MHI : Mitsubishi Heavy Industries – Tng Công ty Công nghip nng
hàng đu Nht Bn
– MIG : Metal Inert Gas Welding – Hàn bán t đng vi khí tr bo v
– MTO : Material Take Off – Bng tng hp vt liu
– NC : Numeric Control – iu khin bng k thut s
– NDT: Non Destructive Testing – Phng pháp kim tra không phá hy
– NSL : Nng sut lao đng
– P&I D: Piping & Instrument Diagram – S
 đ ng công ngh và thit b
điu khin.
– PFD: Process Flow Diagram – S đ công ngh
– PDS : Plant Design System – Phn mm thit k h thng nhà máy
– PDMS : Plant Design Management System – Phn mm qun lý thit k
h thng nhà máy
– PV– Elite : Pressure Vessel – Elite – Phn mm phân tích các thit b áp
lc
– QC: Quality Control – Kim tra cht lng
– QSPM : Quantitive Stratergic Planning Matrix – Ma trn hoch đnh chin
lc có th đ
nh lng
– R&D: Research & Development – Nghiên cu và phát trin
– SAW: Submerged Arc Weld – Hàn t đng h quang chìm
– Siemens: Tng Công ty công nghip nng hàng đu ca c
– SWOT: Strengths, Weaknesses, Opportunities Threats – Phng pháp
phân tích các đim mnh, đim yu, c hi và nguy c
– SXKD : Sn xut kinh doanh

– TAS : Total Attractiveness Score – Tng s đim thu hút
– TCT: Tng công ty
– TNHHMTV : Trách nhim hu hn mt thành viên
– TPC: Tng Công ty đin lc hàng đu ài Loan
– TW: Trung ng
– WTO : World Trade Origanization – T chc Thng mi Th gii


















DANH MC CÁC BNG - BIU 



A. DANH MC CÁC BNG

Trang
Bng 1.1 Doanh thu ca mt s tng công ty trong ngành công nghip
lp máy nm 2007
24
Bng 1.2 Kim ngch xut khu ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam
giai đon 2005 - 2008
25
Bng 1.3 Danh mc các công trình trng đim quc gia LILAMA đã
thc hin hoàn thành giai đon 2001 - 2008
28
Bng 1.4 Báo cáo ch to thit b do LILAMA thc hin giai đon
2001- 2008

30
Bng 2.1 Giá tr sn xut kinh doanh ca Tng Công ty Lp máy
Vit Nam giai đon 2001 - 2008
58
Bng 2.2 Li nhun ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam giai đon
2001-2008
60
Bng 2.3 Kim ngch xut nhp khu ca Tng Công ty Lp máy Vit
Nam giai đon 2001-2008
61
Bng 2.4 Hiu qu kinh doanh ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam
giai đon 2001 - 2008
63
Bng 2.5 Hiu qu s dng vn ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam
giai đon 2004 - 2008
64
Bng 2.6 Giá tr sn lng phân theo lnh vc hot đng ca Tng

Công ty Lp máy Vit Nam giai đon 2001 - 2008
66
Bng 2.7 Danh mc các phn mm thit k ca Tng Công ty Lp máy
Vit Nam ti thi đim 2008
69
Bng 2.8 Lao đng chia theo trình đ ca Tng Công ty Lp máy Vit 75
Nam giai đon 2001 - 2008
Bng 2.9 Lao đng chia theo lnh vc chuyên môn ca Tng Công ty
Lp máy Vit Nam 2001 - 2008
75
Bng 2.10 C cu lao đng ca HHI ti thi đim 2007 78
Bng 2.11 C cu lao đng ca LILAMA ti thi đim 2008 78
Bng 2.12 Nng sut lao đng ca LILAMA Giai đon 2001 - 2008 79
Bng 2.13 Nng sut lao đng ca mt s tng công ty trong ngành
công nghip lp máy thi đim 2007
81
Bng 2.14 Danh mc vn đu t thc hin phân theo nhóm ca
LILAMA thi đim 2008
84
Bng 2.15 Ma trn các yu t bên trong - IFE 92
Bng 2.16 Ma trn các yu t bên ngoài - EFE 101
Bng 2.17 Ma trn hình nh các đi th cnh tranh chính (CPM) 102
Bng 3.1 Ma trn SWOT 116
Bng 3.2 Ma trn QSPM v phng án c cu sn phm ch lc 120
Bng 3.3 Ma trn QSPM v phng án công ngh 122
Bng 3.4 Ma trn QSPM v phng án ngun nguyên liu chính 124
Bng 3.5 Ma trn QSPM v phng án ngun nhân lc 126
Bng 3.6 Ma trn QSPM v phng án vn đu t 128
Bng 3.7 Ma trn QSPM v phng án mô hình t chc Tng Công ty 130
Bng 3.8 Ma trn QSPM v phng án c ch chính sách ca ng và

Nhà nc
132
B. DANH MC CÁC BIU 

Biu đ 1.1 S đ quy trình sn xut trong ngành công nghip lp máy 16
Biu đ 1.2 Mô hình M.Porter v 5 lc lng cnh tranh 37
Biu đ 1.3 C cu ngun nhân lc ca HHI thi đim 2007 42
Biu đ 2.1 C cu giá tr sn lng ca LILAMA ti thi đim 2008 49
Biu đ 2.2 Mô hình t chc ca LILAMA thi đim 2008 55
Biu đ 2.3 Giá tr sn lng ca LILAMA giai đon 2001 - 2008 58
Biu đ 2.4 Doanh thu ca LILAMA giai đon 2001 - 2008 59
Biu đ 2.5 Vn ch s hu ca LILAMA giai đon 2001 - 2008 60
Biu đ 2.6 Tng s lao đng ca LILAMA giai đon 2001 - 2008 74
Biu đ 2.7 C cu lao đng chia theo trình đ ca LILAMA ti thi
đim 2008

76
Biu đ 2.8 C cu lao đng chia theo lnh vc hot đng ca LILAMA
ti thi đim 2008
76
Biu đ 2.9 Nng sut lao đng thi đim 2007 ca các Tng Công ty
SIEMENS, MHI, HHI, LILAMA
80
Biu đ 2.10 Vn đu t xây dng ca LILAMA thi k 2001 - 2008 82
Biu đ 2.11 C cu vn đu t thc hin theo nhóm ca LILAMA thi
đim 2008
83
Biu đ 2.12 S đ t chc thc hin các d án ca LILAMA 88
Biu đ 3.1 Quan đim phát trin Tng Công ty Công nghip nng
LILAMA (LHI)

112
Biu đ 3.2 C cu t chc Tng Công ty Công nghip nng LILAMA
(LHI)
114
Biu đ 3.3 C cu ngun nhân lc ca LILAMA 142
Biu đ 3.4 Mô hình t chc và lnh vc hot đng ca Tng Công ty
Công nghip nng LILAMA đn nm 2020
146






1


M U

I. LÝ DO NGHIÊN CU
Nm 2006, Vit Nam tr thành thành viên th 150 ca T chc
Thng mi Th gii (WTO) đã đem li nhiu c hi cho các doanh nghip,
nht là các doanh nghip nhà nc trong phát trin th trng, tip cn công
ngh mi, t chc li SXKD Bên cnh nhng c hi nêu trên, các doanh
nghip đã và đang gp phi thách thc ln nht là môi trng cnh tranh ngày
càng tr
 nên gay gt hn và mang tính toàn cu. Các doanh nghip Vit Nam
phi đi mt vi nhiu tp đoàn đa quc gia, các tng công ty ln ca th gii
và khu vc, có trình đ công ngh hin đi, nng lc tài chính cao, kinh
nghim kinh doanh và mô hình t chc qun lý tiên tin vi mng li kinh

doanh toàn cu.
Tng Công ty Lp máy Vit Nam vi gn 50 nm trng thành và phát
trin, đã tng tham gia lp đ
t ch to thit b cho hu ht các công trình trng
đim quc gia. Trong nhng nm va qua đã thc hin mô hình tng thu
trn gói EPC quc t cho các d án đin ln quc gia nh: nhit đin Cà Mau,
nhit đin Nhn Trch và nhiu d án khác, đã đóng góp mt phn quan trng
trong s nghip Công nghip hóa - Hin đi hóa đt n
c. Tng Công ty Lp
máy Vit Nam đã tng tham gia đu thu cnh tranh  các d án ln ti Vit
Nam mà trc đây trong lnh vc này ch có các tp đoàn, tng công ty hàng
đu ca quc t tham gia. Vic tham gia đu thu cnh tranh  các d án ln
đã góp phn vào vic nâng cao hiu qu ca các d án trên.
Tuy vy, nu so sánh vi yêu cu ca quá trình hi nhp kinh t quc t
,
Tng Công ty Lp máy Vit Nam, trong quá trình hot đng sn xut kinh
doanh ca mình cng đang bc l nhiu hn ch nh: trình đ công ngh
2


trong sn xut còn thp so vi các nc trong khu vc và th gii, c cu sn
phm ch lc cha chuyên môn hóa cao, nng lc cnh tranh quc t còn
thp, cha ch đng v ngun nguyên liu chính, cu trúc b máy, t chc
qun lý sn xut cha ti u, cht lng ngun nhân lc cha cao. Vì vy,
trong quá trình phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam cn
đánh giá đy
đ nng lc hot đng sn xut kinh doanh, mô hình t chc b máy đã đm
bo cho công ty phát trin bn vng trong hi nhp kinh t quc t hay
không? Cn làm gì và làm nh th nào đm bo cho Tng Công ty Lp máy
Vit Nam phát trin bn vng? ây là đòi hi khách quan trong tin trình hi

nhp kinh t quc t. Là ngi đã có nhiu nm làm vic trong T
ng Công ty
Lp máy Vit Nam, nên đã hiu khá rõ các bc thng trm ca Tng Công
ty, vì vy đã quyt đnh chn đ tài “Phát trin Tng Công ty Lp máy Vit
Nam đn nm 2020” đ làm lun án tin s vi mc đích góp phn nh v các
khuyn ngh ca mình cho s phát trin ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam
đn nm 2020.

II. TÌNH HÌNH NGHIÊN CU LIÊN QUAN N  TÀI
1. Ngoài nc
Vic nghiên cu quá trình phát trin nhm đ tái cu trúc các công ty
đang đc đ cp nhiu trong mi nm tr li đây, đã có nhiu quc gia
nghiên cu, trin khai và thc hin nhm làm cho các công ty phát trin thành
công trong tin trình hi nhp kinh t Quc t nh: Hàn Quc, Trung Quc,
Singapore, Malaysia Các nc trên đã đ li nhiu kinh nghim quý, đã
đc khái quát thành lý lun, có th
 làm tài liu tham kho tt cho tin trình
phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam, sau khi Vit Nam đã tr thành
thành viên ca T chc Thng mi Th gii (WTO). Tiêu biu có các tác
phm sau:
3


- Tái cu trúc Tng Công ty (Corporate Restructuring: Managing The
Change Process From Within). Tác gi Gordon Donaldson xut bn
nm 1994
[II.10].
- Tái lp Công ty ca Michael Hammer và James Champy do V
Tin Phúc dch, Nhà xut bn TP.HCM xut bn nm 2002 [I.22].
- Nghiên cu v t chc li các Tng Công ty ca Hàn Quc sau khng

hong tài chính (Restructuring Korea 'Inc': Financial Crisis, Corporate
Reform, Institution Transition). Tác gi: Jang- Sup Shin, xut bn
nm 2005 [II.14].
- Tái lp li các t chc (Reframing Organizations). Tác gi Lee G.
Bolman và Tarrence. E. Deal xut bn nm 2003 [II.17].
Trong các quyn sách này các ông Gordon Donaldson, Michael
Hammer, James Champy, Lee G. Bolman, Ha Joon Chang và Tarrence.
E. Deal đã phân tích v s cn thit phi t chc li tng công ty cho phù
hp thay đi công ngh, môi trng cnh tranh quc t. T đó, đã đa ra các
ni dung v t chc li tng công ty trên các lnh vc; hoch đnh chin lc
sn xut kinh doanh, c cu li b máy, t chc l
i chin lc marketing
trong đó khách hàng là ngi quyt đnh mi thay đi ca công ty. Ni dung
tái cu trúc tng công ty ca các tác gi trên cng ch là tài liu tham kho,
vì nó không hoàn toàn phù hp vi mô hình các tng công ty nhà nc 
Vit Nam. Tuy nhiên, các gii pháp mà các tác gi đa ra có ý ngha v
phng pháp lun cho vic xây dng phát trin Tng Công ty Lp máy Vit
Nam, cho phù hp vi bi cnh nn kinh t Vit Nam trong tin trình hi
nh
p kinh t quc t sâu rng.

Bên cnh các tài liu nghiên cu v lý lun  trên cng có nhiu tài
liu đúc kt v kinh nghim thc tin nh; Bí quyt và ngh thut lãnh đo
Tng Công ty General Electric (GE)
ca Jack Welch
. Tác gi:
Robert
4

Slater
, do Trn Kim biên dch, Nhà xut bn GTVT nm 2005 [I.32];
Không bao gi tht bi! Tt c là th thách. T truyn ca
Chung Ju Yung
ngi sáng lp ra

Tng Công ty Hyundai, Nhà xut bn Tr nm 2005 [I.8];
Ch to ti Nht Bn ( MADE IN JAPAN):
Akio Morita
và Tng Công ty
SONY [I.1]…
Các nghiên cu t kinh nghim ca các tác gi trên cho rng, vic phát
trin và tái cu trúc tng công ty là tt yu, do có s tác đng ca các yu t
khách quan và ch quan. Vì th, các ông cho rng bí quyt lãnh đo tng công
ty trc ht phi xây dng cho đc các chin lc phát trin, th hai là b
phn nghiên cu phát trin công ngh, th ba là phát trin ngành dch v phc
v cho ngành sn xut chính…
Tuy nhiên, do môi trng tác đng
đn phát trin tng công ty là khác
nhau, thi gian khác nhau, đim mnh, đim yu khác nhau và mô hình khác
nhau. Cho nên, không th vn dng máy móc lý lun và kinh nghim các tng
công ty nc ngoài, mà phi nghiên cu vn dng sáng to và tìm ra nhng
yu t đc thù phù hp vi môi trng đang tác đng và mô hình hot đng
SXKD trong lnh vc công nghip lp máy  Vit Nam.
2. Trong nc
Xây dng và phát trin các tng công ty nhà nc đã đc ng và
Nhà nc quan tâm. iu này đc th hin 
Quyt đnh 90/TTg [I.33] và
Quyt đnh 91/TTg [I.34] ca Th tng Chính ph, nhm t chc li h
thng các tng công ty, các liên hip xí nghip thành các tng công ty hot

đng theo mô hình mi và thí đim thành lp mt s tng công ty theo mô
hình tp đoàn kinh t,
vi mc tiêu là thúc đy tích t và tp trung, nâng cao
kh nng cnh tranh, đng th
i thc hin ch trng xóa b dn ch đ B
ch qun, cp hành chính ch qun. Theo đó, đi vi tng công ty đc thành
lp theo Quyt đnh 90/TTg (còn gi là Tng Công ty 90) thì phi có ti thiu
5


5 đn v thành viên vi tng vn pháp đnh trên 500 t đng, trong trng
hp đc thù thì cng không ít hn 100 t đng. i vi tng công ty đc
thành lp theo Quyt đnh 91/TTg (còn gi là Tng Công ty 91) thì phi có ít
nht 7 thành viên vi tng vn pháp đnh trên 1000 t đng.
Trong các bài vit đ cp đn mô hình hot đng ca các Tng Công
ty 90 và 91 ca các tác gi; H Xuân Hùng, Phó ban đi mi DNNN trc
thu
c Th tng Chính ph
[I.17], PGS.TS. Trn Ngc Th [I.48], Ông
Trn c Lai Th trng B Truyn thông- Thông tin
[I.47] và ca TS.
Nguyn Trng Hoài [I.27],
đu có chung nhn đnh là các Tng Công ty nhà
nc, đã có vai trò nht đnh trong vic phát trin kinh t xã hi ca Vit Nam
thi gian qua. Tuy nhiên, trong quá trình đi mi và hi nhp vi nn kinh t
th gii, vn còn nhiu b
t cp cn phi đánh giá toàn din, đ tip tc đi
mi mô hình hot đng, nhm phát huy vai trò ch đo ca các Tng Công ty
nhà nc, trong s nghip Công nghip hóa - Hin đi hóa đt nc và đ phù
hp vi xu hng hi nhp kinh t quc t sau khi Vit Nam đã tr thành

thành viên ca WTO.
T nhng phân tích ca các tác gi trong nc nh đã nêu  trên, cho
th
y hin nay cha có mt công trình nào nghiên cu mt cách h thng v c
lý lun ln thc tin liên quan đn mô hình hot đng ca Tng Công ty Lp
máy Vit Nam. Vì vy, vic nghiên cu đnh hng phát trin Tng Công ty
Lp máy Vit Nam đn nm 2020 là cn thit, đ góp phn làm tng sc cnh
tranh ca ngành công nghip lp máy Vit Nam trên th trng trong nc và
quc t.
III.
I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
1. i tng nghiên cu ca đ tài: Quá trình phát trin ca ngành công
nghip lp máy Vit Nam.
6


2. Phm vi nghiên cu ca đ tài: Tng Công ty Lp máy Vit Nam.
IV. MC TIÊU NGHIÊN CU
Các nghiên cu ca lun án nhm:
- Xây dng c s lý lun v vai trò ca ngành công nghip lp máy đi
vi phát trin kinh t xã hi.
- Phân tích quá trình phát trin và hin trng hot đng ca Tng Công ty
Lp máy Vit Nam. T đó, tìm ra các đim mnh, đim yu, c hi và
nguy c ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam.
-  xut mc tiêu và các gii pháp phát trin Tng Công ty Lp máy
Vit Nam đn nm 2020.
V. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
 nghiên cu và thc hin đ tài lun án, tác gi s s dng các
phng pháp nghiên cu duy vt bin chng, phng pháp thông kê - mô t,
phân tích tng hp, phng pháp chuyên gia và phng pháp d báo.

VI. NHNG ÓNG GÓP KHOA HC CA LUN ÁN
Lu
n án s có nhng đóng góp v mt lý lun và thc tin nh sau.
1. V mt lý lun
- Trình bày c s khoa hc v vai trò ca ngành công nghip lp máy
trong s nghip công nghip hóa và quá trình phát trin nn kinh t
Vit Nam.
- Xây dng h thng các phng pháp đánh giá thc trng, nhm tìm ra
các đim mnh, đim yu, c hi, nguy c và quy trình xây dng các
chin lc phát trin Tng Công ty Lp máy Vit Nam.
- Khái quát bài hc kinh nghim v phát trin ca mt s tng công ty
Công nghip nng trên th gii hat đng trong ngành công nghip lp
7


máy, làm c s tham kho vào vic đnh hng phát trin ngành công
nghip lp máy nói chung và Tng Công ty Lp máy Vit Nam.
2. V thc tin
- Vn dng h thng các phng pháp đ đánh giá thc trng hot đng
ca Tng Công ty Lp máy Vit Nam trong thi gian va qua, nhm
tìm ra các đim mnh, đim yu, c hi, nguy c ca Tng Công ty
Lp máy Vit Nam.
-  xut các gii pháp đng b và c th đ phát trin Tng Công ty
Lp máy Vit Nam đn nm 2020, thành Tng Công ty Công nghip
nng LILAMA.
- Giúp các B ngành tham kho b ích đ xây dng chin lc, quy
hoch và chính sách phát trin ngành công nghip lp máy Vit Nam.
- Ngoài ra, kt qu nghiên cu còn làm tài liu tham kho v phát trin
các tng công ty nhà nc  các ngành khác.

8


CHNG 1:
C S KHOA HC
V PHÁT TRIN NGÀNH CÔNG NGHIP LP MÁY
Vi phng pháp nghiên cu nêu  phn m đu, chng 1 s trình
bày s ra đi ca ngành công nghip lp máy, đc đim kinh t k thut,
nhng đóng góp v mt kinh t, xã hi ca ngành, các yu t môi trng tác
đng đn s phát trin ca ngành. Mt khác, s nghiên cu v mô hình phát
trin ca mt s tng công ty l
n trên th gii hot đng trong ngành công
nghip lp máy, nhm rút ra các bài hc kinh nghim t các mô hình đó, đ
làm c s cho vic đánh giá xây dng đnh hng phát trin Tng Công ty
Lp máy Vit Nam (LILAMA).
1.1. TNG QUAN V NGÀNH CÔNG NGHIP LP MÁY
1.1.1. S hình thành ca ngành công nghip lp máy
Các nc công nghip phát trin trên th gii trong quá trình công
nghip hóa, đã xut hin nhiu công ty ch to thi
t b, nhm đ sn xut và
cung cp thit b góp phn xây dng nn công nghip nc nhà. Ban đu các
công ty này va ch to cung cp thit b va đm nhn công vic lp máy,

sau khi hoàn thành công tác lp máy h chuyn giao nhà máy cho ngi mua
s dng. n lúc công nghip phát trin cao, vic cung cp thit b cho mt
công trình; bao gm nhiu chng loi thit b, do nhiu nhà cung cp khác
nhau. Do
đó, các nhà sn xut và cung cp thit b phi t chc b phn lp
máy đ thc hin vic lp máy. Thc tin cho thy nu c thc hin theo
phng thc này, thì s khó khn cho ch đu t trong qun lý, mt khác
không đm bo tin đ và chi phí lp máy cao. Vì th, các ch đu t yêu cu
ch mt nhà cung cp thit b và l
p đt trn gói, t đó đã hình thành nên mô
9


hình nhà cung cp thit b chính phi chu trách nhim chn các nhà cung cp
thit b ph cho công trình và đm nhn toàn b công vic lp máy cho công
trình cho đn lúc hoàn thành bàn giao cho ch đu t. Thc t đó, buc h
phi hình thành b phn chuyên thc hin công vic lp máy và cng t đó
ngành công nghip lp máy ra đi.
Ngành công nghip lp máy ra đi là xu th tt yu ca quá trình công
nghip hóa, chuyên môn hóa và phân công lao đ
ng. Hot đng chính ca
ngành công nghip lp máy là lp đt thit b trn gói các công trình nhà máy
nh; các nhà máy đin, lc du, xi mng, hóa cht,… có các thit b cng
knh vi trng lng cao, cn phi có các thit b nâng chuyn chuyên dùng,
hoc nhiu thit b, đng ng công ngh, cn liên kt vi nhau bng công
ngh hàn và hu ht các thit b chính trong các d án này là các thit b
công
ngh cao thuc v lnh vc công nghip nng. T đó, đã hình thành nên các
tng công ty
công nghip nng đ thc hin công vic va ch to thit b,

va thi công lp máy, chy th và bàn giao công trình.
Mt s nc nh: c có Tng Công ty Công nghip nng SIEMENS,
Tng Công ty này va cung cp thit b đin, va thc hin công vic tng
th
u EPC;  Nht Bn có các tng công ty công nghip nng nh: Mitsubishi
Heavy Industries, Itochu Heavy Industries va cung cp thit b va thc hin
tng thu EPC;  Hàn Quc có các tng công ty công nghip nng nh:
Hyundai Heavy Industries, Samsung Heavy Industries, lúc đu h là nhng
công ty thc hin lp máy sau đó tr thành nhng tng công ty công nghip
nng va ch to va cung cp thit b và va đm nhn tng thu EPC.

mi nc, đ phc v cho công cuc xây dng nn công nghip đt
nc, cng có mt vài tng công ty công nghip lp máy riêng ca quc gia
mình, nh Trung Quc có Tng Công ty Donfang Electric, Tianjin,…  ài
10


Loan có Tng Công ty CTCI,  Malaysia có Tng Công ty RANHIL, 
Singapore có Tng Công ty Sambewang Corporation. Hu ht các tng công
ty này đu thc hin các d án quan trng ca quc gia h di hình thc
tng thu EPC.
 Vit Nam, trong thi k đu xây dng Ch Ngha Xã Hi, di s h
tr ca các nc Ch Ngha Xã Hi “anh em” và mt s nc bè bn trên th
gii, đã vin tr thi
t b đ xây dng các nhà máy nh: Thy đin Hòa Bình,
Nhit đin Ph Li, Xi mng Bm Sn, Hoàng Thch, Giy Bãi Bng, Thy
đin Tr An… Trong thi k này, đt nc chúng ta đang qun lý theo c ch
k hoch hóa tp trung, vì vy các d án này đc thc hin theo k hoch
nhà nc giao và B Xây dng có trách nhim đm nhn toàn b công vic
xây d

ng và lp máy.  thc hin công vic này, B Xây dng đã thành lp
nhiu tng công ty xây dng và mt tng công ty chuyên ngành lp máy, cho
nên,  nc ta lúc đu ngành lp máy nm trong lnh vc xây lp. Qua vic
thc hin lp máy nhiu công trình ln nh trên, LILAMA đc nhà nc
đu t v con ngi, công ngh, trang thit b và do yêu cu k thut mang
tính chuyên bit vi công ngh cao và luôn tip cn v
i các công ngh mi
trên th gii, nên trong thc t LILAMA đã tr thành tng công ty hot đng
theo chuyên ngành công nghip lp máy.
Trong thi k hi nhp kinh t, nhà nc đã tng bc xây dng nn
kinh t th trng, cùng vi vic m ca thu hút đu t nc ngoài vào Vit
Nam. Có nhiu d án do nhà nc, do các tng công ty nhà nc đu t và k
c các d án FDI, lúc này do không còn vic thc th
c hin theo k hoch nhà
nc giao, mà các d án này thc hin theo hình thc tng thu trn gói EPC
thông qua hình thc đu thu. Lúc đu, ch có nhng tng công ty EPC ln
nc ngoài mi đ nng lc trúng thu các d án này, sau khi trúng thu h
11


la chn nhà thu lp máy trong nc, và ch có LILAMA là nhà thu chuyên
nghip, đ nng lc đc chn thu đ thc hin lp máy cho d án.
Trong quá trình cùng vi các nhà thu nc ngoài thc hin các d án
trên, LILAMA đã hc tp đc nhiu kinh nghim. Do đó, t nm 2000 tr đi
LILAMA va đu t phát trin công ngh lp máy, va đu t vào vic phát
trin ch
to thit b c khí, nh vy nm 2004 LILAMA đã thng thu EPC
d án Nhit đin Uông Bí có công sut 300MW, nm 2005 thng thu d án
Nhit đin Cà Mau 1 có công sut 750MW và Xi mng Thng Long có công
sut 2,3 triu tn nm, nm 2006 thng thu d án nhit đin Cà Mau 2 có

công sut 750MW và nhit đin Nhn Trch 1 có công sut 450MW.
LILAMA đã phát trin và làm tng nng l
c ca ngành công nghip lp máy
Vit Nam theo đúng vi xu th hi nhp, bc đu có th cnh tranh vi các
tng công ty công nghip lp máy ca các nc trên th gii đi vi mt s
d án ti Vit Nam.
1.1.2. Xu hng phát trin ca ngành công nghip lp máy trên th gii.
1.1.2.1. Tng quan
Thc t hin nay, các nhà đu t khi có vn mun đu t m
t nhà máy
sn xut, trc tiên h thuê các nhà t vn d án tính toán lp d án kh thi.
Sau đó, lp thit k c s (Basic Design), h s và k hoch đu thu theo
hình thc tng thu EPC, đ la chn mt nhà tng thu có đ nng lc thc
hin d án. Vic thc hin theo mô hình này tr thành thông l ph bin trên
th gii vì nó mang li nhi
u li ích nh sau:
(1) i vi nhà đu t:
Mt là: H không cn phi thành lp mt b máy qun lý d án cng
knh, va mt thi gian va phi đào to đ có k nng qun lý d án và va