Hiện trạng và giải pháp cải tạo ô nhiễm môi trường làng nghề thôn Bình Yên, tỉnh Nam Định

B GIỄO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHệ MINH




TRN TH MINH LNG




HIN TRNG VÀ GII PHỄP
CI TO Ọ NHIM MỌI TRNG LÀNG NGH
THÔN BÌNH YÊN, TNH NAM NH



LUNăVNăTHCăSăKINHăTă





TP H Chí Minh, 2009

B GIỄO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHệ MINH



TRN TH MINH LNG



HIN TRNG VÀ GII PHỄP
CI TO Ọ NHIM MỌI TRNG LÀNG NGH
THÔN BÌNH YÊN, TNH NAM NH


Chuyên ngành: Kinh t Phát trin
Mƣ s: 60.31.05

LUNăVNăTHCăSăKINHăTă


Ngi hng dn khoa hc: GS-TS HoƠng Th Chnh

TP H Chí Minh, 2009





LI CAM OAN



Tôiăxinăcamăđoanăđâyălàăcôngătrìnhănghiênăcuăcaăriêng tôi.
Cácăsăliu,ăktăquănêuătrongălunăvnălàătrungăthcăvàăchaătngăđcăaiăcôngă
bătrongăbtăkăcôngătrìnhănàoăkhác.


Tác gi lun vn



Trn Th Minh Lng
Cao hc Kinh t phát trin, Khóa 3
i hc Kinh T, Thành ph ả Chí Minh

LI CM N


Tôiăxinăchânăthànhăcámănăti các Thây Cô giáo khoa Kinh t Phát trin,ătrng
Trngă i hc kinh t TP.H Chíă Minh;ă vàă Chngă trìnhă ging dy kinh t
Fulbright ậ nhngăngiăđưăchoătôiănhng kin thc nn tng v Kinh t hc Phát
trin và cái nhìn tng quan v các vnăđ phát trin.

Xinăđc bày t lòng bitănăđi vi GS.TS Hoàng Th Chnh ậ ngiăđưărt nhit
tìnhăhng dn tôi hoàn thành bn lunăvnănày.







MC LC:


TRANG BÌA
CAM OAN
LI CM N
DANH MC CỄC Kụ T VIT TT
DANH MC CỄC BNG BIU, S 

M U

CHNG 1: C S Lụ LUN 6
1.1. Lý thuyt v môi trng 6
1.1.1. Khái nim môi trng. 6
1.1.2. Chc nng ca môi trng 7
1.1.3. Mi quan h Kinh t - xã hi - môi trng và phát trin bn vng 7
1.2. Lý thuyt v ô nhim môi trng 8
1.3. Làng ngh và ô nhim môi trng làng ngh 16
1.3.1. Khái nim làng ngh 16
1.3.2. Tính tt yu ca phát trin làng ngh đi vi nn kinh t: 17
1.4. Mt s cn c pháp lý v bo v môi trng 20
1.4.1. Lut bo v môi trng 20
1.4.2. Quy ch Qun lý cht thi nguy hi 20
1.4.3. Ngh đnh v qun lý cht thi rn S: 59/2007/N-CP 20
1.4.4. Mt s tiêu chun môi trng cho phép 20
1.5. BƠi hc kinh nghim t các d án tng t. 21
1.5.1. Mô hình ci thin điu kin SX, MT làng ngh Vân Chàng 21





1.5.2. Chng trình EảMA, D án Phát trin ô th Nam nh 22
1.5.3. Mô hình cng dng qun lý - D án JạPR tnh Thanh ảóa 23
1.5.4. Mô hình sn xut sch hn (SXSả) tnh Nam nh 24
1.5.5. Mô hình phân loi rác ti ngun, ch bin phân compost 24
CHNG 2: THC TRNG MỌI TRNG
LÀNG NGH
BÌNH YÊN 26

2.1. c đim làng ngh Bình yên 26
2.1.1. c đim t nhiên thôn Bình Yên. 26
2.1.2. c đim sn xut làng ngh Bình Yên 26
2.2. Quy trình sn xut nhôm: 27
2.2.1. Quy trình cô lon và cô nhôm 27
2.2.2. Quy trình cán kéo, to hình 28
2.2.3. Quy trình nhúng bóng sn phm 29
2.3. Quy mô sn xut nhôm ca làng ngh Bình Yên: 29
2.4. Mc đ ô nhim môi trng ca làng ngh Bình Yên. 30
2.4.1. ánh giá theo nhìn nhn ca cng đng 30
2.4.2. ánh giá da trên kt qu quan trc 31
2.4.2.1. Môi trng nc mt. 31
2.4.2.2. Môi trng nc thi. 32
2.4.2.3. Môi trng nc ngm. 33
2.4.2.4. Môi trng không khí: 34
2.4.2.5. Ô nhim bùn lng: 35
2.4.2.6. Ô nhim t tro, x nhôm: 35
2.5. Tác hi ca ô nhim môi trng đi vi làng ngh 35
2.5.1. Tác hi ca mt s CTNả đi vi sc khe con ngi 35
2.5.2. Tác hi ca CTNả t sn xut đi vi cng đng thôn Bình Yên . 36
2.6. Các nguyên nhân ô nhim môi trng làng ngh BY 37





2.6.1. Ô nhim do CTNả phát sinh trong sn xut 38
2.6.2. Ô nhim do cht thi sinh hot . 43
2.6.3. Ý thc BVMT và nng lc Cng đng hn ch 45
2.6.4. Th ch, ch tài cha đ mnh: 46

CHNG 3: CỄC GII PHỄP CI TO Ọ NHIM MỌI
TRNG LÀNG NGH BỊNH YểN 48
3.1. Gii pháp Nâng cao nng lc và nhn thc cng đng 48
3.1.1. Nâng cao nng lc cho các nhóm thúc đy cng đng. 48
3.1.2. Nâng cao nhn thc cng đng. 50
3.2. Ci to môi trng chung ca làng ngh. 52
3.2.1. Ảii pháp: Qun lý tt rác thi sinh hot ca thôn 52
3.2.2. Ci to CSảT chung (đng ngõ, cng rãnh, kênh mng). 55
3.2.3. Ci to điu kin v sinh h gia đình 57
3.3. Ci to môi trng sn xut. 58
3.3.1. Nâng cao ý thc v sinh, an toàn lao đng 58
3.3.2. Áp dng sn xut sch hn 58
3.4. Các quy đnh bo v môi trng. 84
3.4.1. ảng c/quy c bo v môi trng làng ngh: 84
3.4.2. Quy đnh v qun lý cht thi nguy hi: 86
3.4.3. Quy đnh v qun lý cht thi sinh hot: 86
3.4.4. ánh giá chi phí - li ích ca các gii pháp ci to môi trng ti
Bình Yên 87
TÀI LIU THAM KHO;
PH LC





DANH MC CỄC Kụ T VIT TT

CTNH
:
Chtăthiănguyăhi

QLCTNH
:
QunălỦăchtăthiănguyăhi
CLQLCTNH

ChinălcăqunălỦăchtăthiănguyăhi
BVMT
:
Boăvămôiătrng
TCVN
:
TiêuăchunămôiătrngăVităNam
VSL

Văsinhălaoăđng
ATVSL
:
Anătoànăvăsinhălaoăđng
SXSH
:
Snăxutăschăhn
NNPTNT
:
NôngănghipăvàăPhátătrinăNôngăthôn
TNMT
:
Tàiănguyênămôiătrng
QTMT
:
Quanătrcămôiătrng

UBND
:
yăbanănhânădân
C
:
Cngăđng
Ban TCTH
:
BanăTăchcăthcăhin
CBPT
:
Cánăbăphong trào
SX
:
Snăxut
CSHT
:
Căsăhătng
JFPR
:
Japan fund for poverty reduction ((quăgimănghèoă
Nhtăbn)
LTBXH
:
Laoăđngăthngăbinhăxưăhi

DANH MC CỄC BNG BIU, S 
TT
Tên bng biu
Tran
g
1.
nhă2.2.1:ăquáătrìnhăcôălonănhôm
28
2.
nhă2.2.2:ătoăhìnhăsnăphmăbngămáy
28
3.
nhă2.2.3:ăquáătrìnhănhúngăbóngăSP
29
4.
Bngă2.3.a:ăThngăkêănguyênăliuăđuăvàoătrongăthángăcaăBY
30
5.
Bngă2.3.b:ăThngăkêănguyênăliuăđuăvàoătrongăthángăcaăBY
30
6.
Bng2.3.c:ăthiăgian snăxutăcaăcácăhălàngănghătrong tháng
30
7.
Bngă2.4.1:ăánhăgiáătácăđngăcaămtăsănhânătăđiăviăBY
30
8.
Bngă2.4.2.1:ăktăquăquanătrcămôiătrngăncămtătiăBY
31
9.

Bngă2.4.2.2:ăktăquăphânătíchăquanătrcămuăncăthiătiăBY
32
10.
Bngă2.4.2.3:ăktăquăphânătíchăquanătrcămu ncăngmă
33
11.
Bngă2.5.2:ăcácătriuăchngăbnhăthngăgpăcaăngiădânăBYă
37
12.
nhă2.6.1.1a:ăcâyăxanhăhéoăúaădoăkhíăthiătăSX
38
13.
nhă2.6.1.1.b:ăcnănhômăđăbaăbưiăcuiăthôn
39
14.
Bngă2.6.1.1.c:ălngărácăthiăphátăsinhătrungăbìnhăhàngăthángătiă
làngăngh
39
15.
Săđă2.6.1.2a:ăăSăđăphânăbăcácăhăsnăxutătiălàngănghăBY
40
16.
Bngă2.6.1.2b:ădinătíchăđt,ănhàăăvàănhàăxngăcaăcácăhăsnă
xut
41
17.
nh2.6.1.2c:ăhinătrngăănhàăxng
42

18.
Bngă2.6.1.2d:ăthngăkêăsălngămáyăsnăxutănhômătiălàngănghă
41
19.
Bngă2.6.1.3:ămcăđăsădngăboăhimălaoăđngăcaăcôngănhână
làngăngh
43
20.
nh:ă2.6.2.1a:ăhinătrngăCSHT
43
21.
nh:ă2.6.2.1b:ătărmăvàărácăđuălàng
44
22.
Bng:ă2.6.2.1c:ătìnhătrngăsădngănhàăvăsinhăcaălàngăngh
45
23.
nhă2.6.2.2:ăđunănuăcnhăkhuăvcăSX
44
24.
Bngă 2.6.2.3:ă Mcă đă thamă giaă cácă lpă đàoă toă vă boă vă môiă
trngăvàăanătoànălaoăđngăcaăcácăhătiălàngăngh
46
25.
nhă2.6.4: SăđăNhânăậ Quădoăôănhimămôiătrngălàngănghă
47
26.

Săđă3:ăcăcuătăchcăthcăhinătiuădăánălàngăngh BY
47
27.
nhă3.1.1.aă&b:ăthcăhànhăkănngălàmăvicănhómăvàătrìnhăbày
49
28.
nhă3.1.2a:ăCBPTătuyênătruynătiăngiăSX
51
29.
nhă3.1.2b:ăthôngăđipăhăg.ăđìnhăviălutăBVMT
51
30.
nhă3.2.1a:ădnăbưiărácăcôngăcngătrongăbuiăLăVSMT
54
31.
nhă3.2.1b:ăThôngăđip QunălỦărácăthiăđcăthităkăchoăBY
54
32.
Săđă3.2.2a: Côngăđonăsnăxutănhôm
60
33.
Săđă3.2.2b: CôngăđonăCromatăsnăphm
61
34.
Bngă 3.2.2c.ă Cácă giiă phápă snă xută schă hnă vàă ktă quă thcă
nghim
65
35.
nhă3.3.2.1:ăHăthngăthôngăkhíătrcăvàăsauăkhiăciăto
80

36.
Bngă3.3.2.2a: Kinhăphíăhotăđngăciătoămôiătrngălàngănghă
89
37.
Săđă3.3.2.2b: TómăttăcácăgiiăphápăciăthinăMTălàngăngh
89
1




M U

1. Tính cp thit ca đ tƠi
Theo săliuăthngăkê gnăđâyănht,ăcăncăhinăcóăkhongă2.790ălàngăngh, trong
đóă nhiuă nhtă làă Namă nhă (113), Hà tây (88),ă Tháiă Bìnhă 82 ă Miă làngă nghă
thng daoăđngătă400ăậ 700ăhăsnăxut; miăhăcóătă4ăậ 5ănhânălcălaoăđng.ă
(ngun:ă websiteă
www.rfa.org/ /Vietnam-traditional-crafts-falters-in-global-
ecnomic-downturn-qnh).
Trongăvòngă10ănmăquaătcăđătngătrngăcaălàngănghăănôngăthôn Vitănam đtă
khongă8%/nmătínhătheoăgiáătrăđuăra,ăgópăphnăquanătrngătrongăcôngăcucăgimă
đóiănghèoăvàăphátătrinăkinhătăcaăđtănc.
Tuyănhiên,ătheoăccăCnhăsátămôiătrngătrongănmă2008,ăcóătiăhnă90%ălàngănghă
trongăcăncăviăphmăLutăboăvămôiătrng.ăKtăquăkhoăsátăcaăBăTN-MTătiă
52ălàngănghăđinăhìnhătrongăc ncăchoăthyă46%ăsălàngănghăđcăkhoăsátăcóă
môiătrngăôănhimănngă(điăviăkhôngăkhí,ăđt,ăncăhocăcăbaădng), trong khi
ô nhimăvaăvàănhăchimă27%.ăTheoăđánhăgiáăcaăcácănhàăkhoaăhc,ăhuăhtăcácă
giiă phápă huă hiuă ciă toă ôă nhimă môiă trngă làngă nghă đuă miă chă đangă …ă
“mnhătrênăgiy”.

Làămtătrongăsăgnă50ălàngănghăcăkhíăcaătnhăNamănh,ănghăđúcănhômăthônă
Bình Yênăđcăhìnhăthànhătănmă1987ăvàăphátătrinămnhătrongăvòngă5ănmăgnă
đây,ăviăsăhăsnăxutăchimătrên 33% trong tngăsă530ăh caăthôn. Snăphmă
chăyuăcaălàngănghălàăcácăloiămâm,ăni,ămănhômăđcăsnăxutătăphăliuă
nhômă vàă cácă loiă vălon vàă đcă đemă đi tiêuă thă cácă ă tnhă mină trung,ă Làoă vàă
Campuchia. Thuănhpăbình quânăcaă1 ngi laoăđngălàng nghăgpăgnă5 ln thu
nhpătăthunănông.ăNhngăcng tăsnăxut,ătáiăchănhôm, Bình Yên không còn
“bìnhăyên”ănhăxa.ăHàngăngàyămtălngărtălnăcácăchtăthiănguyăhiăphátăsinhă
trongăsnăxută(đcăbitălàăquáătrìnhăcôălonăvàănhúngăbóngăsnăphm)ăgâyăôănhimă
2




nghiêmătrngăđnăngunăkhôngăkhí,ăđtăvàănc;ănhăhngăxuăđnăcucăsng,ăscă
kheăcaăngi dânăvàătrtătătrăan. Nhiuăđnăkêuăcuăđưăvtăcpălênătnătrungă
ng. SătnătiăcaălàngănghăBìnhăYên đưătrăthànhăvnăđătrnătrăcaăcácăcpă
chínhăquynăvàăngi dânăđaăphng.
Vic thcăhinăđătàiă“Hin trng vƠ gii pháp ci to ô nhim môi trng lƠng
ngh thôn Bình Yên, tnh Nam nh”ălàăhtăscăcnăthităvàăcpăbách,ăkhôngăchă
điăviăchínhăquynăvàăngiădânăBìnhăyên;ăhay caătnhăNamănh,ămàăcònălàăbàiă
hcăkinhănghimăchoăcácălàngănghăkhác trongăcănc.
2. Cơu hi nghiên cu vƠ Mc tiêu ca đ tƠi
Trcăthcătrngă cpă báchăvăôănhimă môiătrngăcaălàngă nghăBìnhăYên,ă quáă
trìnhănghiênăcuvàăthcăhinăđătàiăđưăphátăsinhănhngăcâuăhiămàăđătàiăhngăti:
Các lý thuytă đă cpă v vnă đ ôă nhimă môiă trngă nóiă chungăvàă ôă nhimă môiă
trngălàng ngh?ăchiăphíăvàăliăíchăciătoăôănhim môiătrng? Các nguyên nhân
chínhăgâyăôănhimămôiătrng làngănghăBìnhăYênălàăgì?ăCnăcóăcácăgiiăphápănàoă
đăciăto ôănhimămôiătrng làngănghăBình Yên mtăcáchăbnăvng?
Mcătiêu caăđătàiănhm: (1) Xácăđnhăcácănguyênănhânăcăbnăgâyăôănhimămôiă

trngălàngăănghăBìnhăYên;ă(2)ăđăxutăcácăgiiăphápăvàătinăhànhăthcănghimăgiiă
pháp nàyăđăciăto ôănhimămôi trng làngănghăBình Yên; 2) rút ra các bài hcă
chiaăsărngărưiăđiăviăcácălàngănghăkhácătrongăvàăngoàiătnh.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
iătngăchínhăcaăđătàiălà:ăcácăhăsnăxutănhôm và các hăthunănông caălàngă
nghăvàăcácăhotăđngăsnăxut,ăsinhăhotătácăđngătiêuăccăđnămôiătrngălàngă
ngh;ăcácătăchcăđoànăthăcaăđaăphngă(thônăBìnhăYên;ăxưăNamăThanh;ăhuynă
Trcăninh;ăthànhăphăNamănh);ătăchcăcaădăánăqunălỦăchtăthiănguyăhi tnhă
Namănh
3




Viămcătiêuăđăraănhmăciăthinămôiătrng làng nghăBìnhăYên,ăphmăviănghiên
cuăcaăđătàiăđcăgiiăhnătrongăphmăviăthôn Bình Yên,ăxưăNamăThanh,ăhuynă
NamăTrc,ăTnhăNamănhăvàămtăsăkhuăvcălânăcn.
Thi gian nghiênăcu,ăkhoăsátălàngăngh: tháng 4/2008 ậ 6/2008; thi gianăthcă
nghimăcácăgiiăphápăciătoămôiătrngălàngăngh:ătháng 7/2008 ậ 12/2009.
4. Phng pháp nghiên cu:
Quá trình nghiênăcuăvàăthcănghim, đătàiăđưăsădngămtăsăphngăphápăsau:
Phng pháp điu tra, kho sát:
Chngătrìnhăđiuătra tngăthăKinhătă- Xưăhiăậ Môi trng do tácăgiăthităk,ă
hngădnătrinăkhai;ănhómăkhoăsátăcaăTrungătâmăquanătrcămôiătrng và Ban
TăvnăCngăđngăthànhăphăNamănhăthcăhin tiă100%ăhăgiaăđìnhătiălàngă
nghăBìnhăYên tháng 5 ậ 6/2008.
Chngă trìnhă quană trcă môi trng ncă thi;ă ncă ngm; ncă mt;ă đtă (bùn);
khôngăkhíăvàăchtăthiărn caălàngănghăBìnhăYên do DăánăQLCTNHăNamănhă
phiăhpăviăTrung tâm Trungătâmăquanătrcămôiătrng,ăsăTNMTătnhăNamănhă
thcăhin vào tháng 6/2008.

Phng pháp thng kê; phân tích; so sánh; tng hp:
ătàiăsădngămtăsăphngăpháp phânătíchădaătrênăktăquăkhoăsátăkinhătă- xã
hiăậ môi trng làngănghăBìnhăYên; phânătíchăquanătrcămôiătrngăvàăsoăsánhă
viămcăđăcho phép theo TCVN; các phânătíchăcácătipăcnăthăchăliênăquanăđnă
làngănghă(Institutional Approach); cácădăliuăs/thăcp (primary and secondary
data);
ătàiăcngăsădngăphngăphápăphânătíchămtăsăđăánăđcăđúcăktăbiăcácăbàiă
hcăkinhănghimăqucătăvàătrongăncăcaămtăsădăánăthànhăcôngătiăNamănhă
vàămtăsătnhăkhácănh dăánăQLCTNHătnhăNamănh;ădăánăPhátătrinăđôăthă
Namănh;ădăánăJFPRăThanhăhóa…ă
4




Phng pháp thc nghim:
Cácăgiiăphápăđăxutătrongăđătàiănàyăsăkhôngăchănmătrênăgiy,ămàăcònăđcă
thcăhinătiălàngănghăđúcănhômăBìnhăYên.ăVicăđánhăgiáătácăđngăhayăhiuăquă
caăcácăgiiăphápătăthcănghimăsălàăbàiăhcăkinhănghimăhuăíchăchoăcácălàngă
nghăkhácătrênăcănc.
5. Ý ngha khoa hc ca đ tƠi
Viămcătiêuăvàăphngăphápănêu trên,ăđătàiă“Hin trng và gii pháp ci to ô
nhim môi trng làng ngh Bình Yên – tnh Nam nh”ămangăỦănghaăkhoaăhcă
và thcătinătoălnătrongăvicătìmăraăcácănguyên nhân và giiăphápăhuăhiuăvàăkhă
thi đăciăthinămôiătrng làngănghăBìnhăYên nói riêngăvàăcácălàngănghătrongăcă
ncănóiăchung. SăthànhăcôngăcaăđătàiăgópăphnăthcăhinăchinălcăQunălỦă
ChtăthiăNguyăhiăcaăTnhăNamănh.ă
ătàiăcònămangăỦănghaăxưăhiătoălnătrongăvicăxưăhiăhóaăcôngătácăboăvămôiă
trng,ăviăsăthamăgiaăđngăb,ăđaăngành; vàăkhngăđnhăvaiătròăthamăgiaăcaăcngă
đngălàăhtăscăcnăthitătrongăcôngătácăboăvămôiătrng làngăngh; ngăthi là

mtăbàiăhcăvăsángăkinăhuyăđngăvàăsădngăhiuăqu cácăngunălcăsnăcóătrongă
xưăhiăđăciătoămôiătrng.
6. im mi ca đ tƠi:
imămiăcaăđătàiăđcăthăhinăăch:ăcácăđăxutăkhôngăchănm trênăgiy,ămàă
đc thcănghimăđăciăthinăôănhimămôiătrngălàngăngh,ăđngăthiărútăraăcácă
bàiăhcăkinhănghim đăchiaăsărngărưiăviăcácălàngănghăkhác.
Mtăđimătiênăphong,ăniăbtăcaăđătàiălàăcáchătipăcnătheoămôăcngăđng hình
qunălý.ăQuáătrìnhăciăthinăôănhimămôiătrngădoăchínhăngiădânăđaăphngălpă
kăhoch,ătrinăkhai,ă qunălỦăgiámăsátăvàăduyătrì.ăCáchătipăcnănàyăđưăhuyăđngă
đcăcaoănhtăcácăngunălcăcaăđaăphng,ăđngăthiăhngătiăsăphátătrinăbnă
vngăKinhătă- Xưăhiăậ Môiătrngăcaălàngăngh.
5




Mcădùăhinănayăchúngătaăcóătngăđiănhiuăcác dăánăphátătrinăvăciătoăcăsă
hătngăvàăđiuăkinăVSMT,ănhngăcóărtăítăcóădăánăvăciătoămôiătrngălàngă
ngh,ăvàăcácăgiiăpháp mangătínhătngăth. Nétămiăcaăđătài nàyăđcăthăhină
trongăcácăgiiăphápămangătínhătngăth,ăđaăngành,ăthcăsăđcă“xưăhiăhóa”ăviăsă
thamăgiaăcaăttăcăcácăcpătăchínhăph,ăđnăchínhăquynătnh,ăhuyn,ăxư,ăthôn,ăcácă
tăchcăđoànăthăvàăhăgiaăđình;ăcácăchuyênăgiaăqucătăvàătăvnăđa phng.ă
7. Kt cu lun vn:
NgoàiăphnăMăđu;ăDanhămcăcácăbngăbiu;ăKtălun;ăTàiăliuăthamăkho vàăPhă
lc; Ktăcuăchínhăcaălunăvnăbaoăgmă3ăchng:
Chng 1: C s lỦ lun
Niădungăchínhăcaăchngă1:ăGmăcácăcăsălỦălun,ăkháiănimăvămôiătrng, ô
nhimămôiătrngăvàăcácăbinăphápăkimăsoátăôănhimămôi trng.ăCácăcnăcăquyă
đnhăvămôiătrng trongălutăboăvămôiătrng; MtăsătiêuăchunăVităNamăvă
môi trng. Mtăsăbàiăhcăkinhănghimăđcărútăraătăcácăđătài,ădăánătngătă

đcăkăthaăvàăphátătrinăchoăphùăhpăviălàngănghăBY.
Chng 2: Thc trng môi trng lƠng ngh Bình Yên.
Niădungăchínhăcaăchngă2:ăPhânătíchăktăquăkhoăsátăKinhăt - Xưăhi - Môi
trng làngăngh;ăvà phân tích kt quăquanătrcămôiătrng làngăngh,ătăđóătìm ra
các nguyên nhân chính tácăđngă đn môi trng làngă nghăBìnhă Yên;ă mcă đă ôă
nhimăvàăhuăqu caăchúngăđiăviăviămôiătrngătănhiên,ăxưăhiăvàăcucăsngă
caăngiădânălàngăngh.
Chng 3: Gii pháp ci to môi trng lƠng ngh Bình Yên.
Niădungăchínhăcaăchngă3:ălàăcácăgiiăpháp ciăto môi trng làngănghăBình
Yên vàăcácăbàiăhcăkinhănghim rút trongăquáătrìnhăthcăhinăcácăgiiăphápănàyătiă
làngănghăBìnhăYên.
6




CHNG 1: C S Lụ LUN

1.1. Lý thuyt v môi trng
1.1.1. Khái nim môi trng.
"Môiătrngăbaoăgmăcácăyuătătănhiênăvàăyuătăvtăchtănhânătoăquanăhămtă
thităviănhau,ăbaoăquanhăconăngi,ăcóănhăhngătiăđiăsng,ăsnăxut,ăsătnăti,ă
phátătrinăcaăconăngiăvàăthiênănhiên.ă(iu 1, Lut Bo v Môi trng CHXHCN
Vit Nam, s 52/2005/QH11)
Môiă trngă sngă caă conă ngiă theoă chcă nngă đcă chiaă thànhă cácă loi:ă Môiă
trngătănhiênăbaoăgmăcácănhânătăthiênănhiênănhăvtălỦ,ăhoáăhc,ăsinhăhc,ătnă
tiăngoàiăỦămunăcaăconăngi,ănhngăcngăítănhiuăchuătácăđngăcaăconăngi.ă
óălàăánh sángămtătri,ănúiăsông,ăbinăc,ăkhôngăkhí,ăđng,ăthcăvt,ăđt,ănc ă
Môiătrngătănhiênăchoătaăkhôngăkhíăđăth,ăđtăđăxâyădngănhàăca,ătrngăcy,ă
chnănuôi,ăcungăcpăchoăconăngiăcácăloiătàiănguyênăkhoángăsnăcnăchoăsnăxut,ă

tiêuăthăvàălàăniăchaăđng,ăđngăhoáăcácăchtăthi,ăcungăcpăchoătaăcnhăđpăđă
giiătrí,ălàmăchoăcucăsngăconăngiăthêmăphongăphú.
Môiătrngă xưăhiălàătngăthăcácă quanăhăgiaăngiăviăngi,ă nóăđnhăhngă
hotăđngăcaăconăngiătheoămtăkhuônăkhănhtăđnh,ătoănênăscămnhătpăthă
thunăliăchoăsăphátătrin,ălàmăchoăcucăsngăcaăconăngiăkhácăviăcácăsinhăvtă
khác.
Ngoàiăra,ăcònăcóămôiătrngănhânăto:ăbaoăgmăttăcăcácănhânătădoăconăngiătoă
nên,ălàmăthànhănhngătinănghiătrongăcucăsng,ănhăôtô,ămáyăbay, nhàă,ăcôngăs,ă
cácă khuă vcă đôă th,ă côngă viênă nhână to ă (ngun: Bách khoa toàn th m,

7




1.1.2. Chc nng ca môi trng
Môiătrngăcóăcácăchcănngăcăbn:ăLàăkhôngăgianăsngăcaăconăngiăvàăcácăloàiă
sinhăvt;ăNiăcungăcpătàiănguyênăcnăthităchoăcucăsngăvàăhotăđngăsnăxutăcaă
conăngi;ăNiăchaăđngăcácăchtăphăthiădoăconăngiătoăraătrongăcucăsngăvàă
hotăđngăsnăxutăcaămình;ăNiăgimănhăcácătácăđngăcóăhiăcaăthiênănhiênătiă
conăngiăvàăsinhăvtătrênătráiăđt;ăNiăluătrăvàăcungăcpăthôngătinăchoăconăngi.
Boăvămôiătrngălàănhngăhotăđngăgiăchoămôiătrngătrongălành,ăschăđp,ă
đmăboăcânăbngăsinhăthái,ăngnăchn,ăkhcăphcăcácăhuăquăxuădoăconăngiăvàă
thiên nhiên gây ra cho môi trng,ăkhaiăthác,ăsădngăhpălỦăvàătităkimătàiănguyênă
thiên nhiên
1.1.3. Mi quan h Kinh t - xã hi - môi trng và phát trin bn vng
Phátătrinăkinhătăxưăhiălàăquáătrìnhănângăcaoăđiuăkinăsngăvăvtăchtăvàătinhă
thnăcaăconăngiăquaăvicăsnăxutăraăcaăciăvtăcht,ăciătinăquanăhăxưăhi,ă
nângăcaoăchtălngăvnăhoá.ăPhátătrinălàăxuăthăchungăcaătngăcáănhânăvàăcăloàiă
ngiătrongăquáătrìnhăsng.ăGiaămôiătrngăvàăsăphátătrinăcóămiăquanăhăhtă

scăchtăchădoămôiătrngălàăđaăbànăvàăđiătngăcaăsăphátătrin,ăcònăphátătrină
làănguyênănhânătoănênăcácăbinăđiăcaămôiătrng.
Trongăhăthngă kinhătăxưăhi,ă hàngăhoáăđcă diăchuynă tă snăxut,ăluăthông,ă
phânăphiăvàătiêuădùngăcùngăviădòngăluânăchuynăcaănguyênăliu,ănngălng,ăsnă
phm,ăphăthi.ăCácăthànhăphnăđóăluônăătrngătháiătngătácăviăcácăthànhăphnătă
nhiênăvàăxưăhiăcaăhăthngămôiătrngăđangătnătiătrongăđaăbànăđó.ăKhuăvcă
giaoănhauăgiaăhaiăhăthngătrênălàămôiătrngănhânăto.ăTácăđngăcaăhotăđngă
phátătrinăđnămôiătrngăthăhinăăkhíaăcnhăcóăliălàăciătoămôiătrngătănhiênă
hocătoăraăkinhăphíăcnăthităchoăsăciătoăđó,ănhngăcóăthăgâyăraăôănhimămôiă
trngătănhiênăhocănhânăto.ăMtăkhác,ămôiătrngătănhiênăđngăthiăcngătácă
đngăđnăsăphátătrinăkinhătăxưăhiăthôngăquaăvicălàmăsuyăthoáiăngunătàiănguyênă
đangălàăđiătngăcaăhotăđngăphátătrinăhocăgâyăraăthmăho,ăthiênătaiăđiăviă
8




cácăhotăđngăkinhătăxưăhiătrongăkhuăvc.ă(Ngun: R.Kerry Turner, David Pearce
& Ian Bateman, – Giáo trình Kinh T Môi trng)
PhátătrinăbnăvngălàăsădngăhpălỦăvàăcóăhiuăquăcácăngunătàiănguyên,ăboăvă
Môiătrngămtăcáchă khoaă hcă đngăthiviă să phátă trină kinhătă (ải ngh môi
trng toàn cu Rio de Janerio, 6/1992).
Phátătrinăbnăvngălàăsăphátătrinăđápăngăcácănhuăcuăhinătiămàăkhôngălàmătnă
hiăkhănngăcaăcácăthăhătngălaiătrongăđápăngăcácănhuăcuăcaăhă(ải đng
th gii v môi trng và phát trin - World Commission and Environment and
Development, WCED).
1.2. Lý thuyt v ô nhim môi trng
1.2.1. Khái nim ô nhim môi trng
Ôănhimămôiătrngălàăsăbinăđiăcaăcácăthànhăphnămôiătrngăkhôngăphùăhpă
viătiêuăchunămôiătrng,ăgâyănhăhngăxuăđnăconăngi,ăsinhăvtă(ngun: lut

Bo v môi trng Vit nam, 200, chng 1)
Ôănhimămôiătrngăđcăcoiănhălàămtăchiăphíăngoiăng,ăvìănnăkinhătălàămtăhă
thngăm.ăCăbaăquáătrìnhăcnăbnăcaăhăthngănàyă(khaiăthác,ăchăbin/snăxutăvàă
tiêuăth)ăđuăbaoăgmăvicăphátăsinhăchtăthi,ămàăcuiăcùngăriăcngăsătìmăđngă
tră vă viă môiă trngă chungă quanhă (khôngă khí,ă nc,ă đt).ă Quáă nhiuă chtă thiă
khôngăđúngăch,ăđúngălúcă(hocăkéoădàiăquáălâu)ăsăgâyăraănhngăthayăđiăvăsinhă
hcă cngă nhă nhngă thayă điă khácă trong môiă trngă (giă làă nhimă đc).ă Chínhă
nhngăsănhimăđcănàyăsauăđóăcóăthăgâyăhiăđnăsúcăvt,ăcâyăcăvàăhăsinhăthái,
nhăhngăđnăscăkheăconăngi.ăVămtăkinhătăthìăđưăcóămtăsămtămátăphúcă
liăkhôngăđnăbùăđcădoăphiăchuămtăchiăphíăngoiăngă(tăvicănguyăhiăđnăscă
khe,ănguyăcătăvong,ămtăcácăcăhiăđcăvuiăchi,ăgiiătrí)ăliên quanăđnăvicăcácă
chtăthiăbăthiăvàoăkhôngăkhí,ăngunăđtăvàănc.
CácăcôngătrìnhănghiênăcuăcaăMalthusă(1978),ăRicardoă(1817)ăvàăMarxă(1867)ăđưă
chăraămtăđiuămangăỦănghaărtăthcătăvàătiăhuălà:ăCácăhotăđngăkinhătăbăgiiă
9




hnăbiăkhănngăca môiătrngăchungăquanh.ăNhăvy,ăđăđtăđcămcătiêuăliă
nhun,ăcácănhàăsnăxutăđưăcătìnhăgimăthiuăcácăchiăphíăsnăxut,ăđcăbitălàăchiă
phíăđăxălỦăôănhim.ăTheoăMalthus,ăkhiăvnăđăôănhimămôiătrngăvtăquáăcácă
“giiăhnătngăđi”ăvàă“tuytăđi”ăhayăsăkhanăhimăgiaătng,ăthìăcácăchiăphíăkhaiă
thácă(kăcăchiăphíăôănhimăsăgiaătng),ădnătiătìnhătrngădmăchânătiăchăvàăriă
vàoăvòngălunăqunălàămtăktăquăkhôngăthătránhăkhi.ă(Ngun: R.Kerry Turner,
David Pearce & Ian Bateman, – Giáo trình Kinh T Môi trng).
1.2.2. Mt s dng ô nhim môi trng thng gp
Ọ nhim không khí
Ôănhimăkhôngăkhíălàăsăcóămtămtăchtălăhocămtăsăbinăđiăquanătrngătrongă
thànhăphnăkhôngăkhí,ălàmăchoăkhôngăkhíăkhôngăschăhocăgâyăraăsătaămùi,ăcóă

mùiăkhóăchu,ăgimătmănhìn xa do bi.
Có 5ă loiă chtă thiă khíă chă yuă đcă thiă ra gâyă ôă nhim khíă quyn,ă gm: (1)
Cacbonăôăxítă(đcăhiăđiăviăđngăvt)ăậ phát sinhătăcácăphngătinăgiaoăthôngă
vnătiăvàătăngànhăcôngănghip; (2) Oxităluăhunhă(cóăthăgâyăhiăchoăcăđngăvàă
thcăvt)ăchăyuăhìnhăthànhădoăđtăcháyăcácănhiênăliuănhăthanăvàădu;ă(3) Ôxit
Nitoă(cóăthălàmăthngătnăphiăconăngiăvàăgimăsătngătrngăcâyăci),ăchă
yuăđcătoăraătăcácăphngătinăgiaoăthôngăvnătiăvàătăvicăđtăcháyătiăchă
nhătrongăcácănhàămáyănhităđin; (4) Hydro cacbon ậ khiăktăhpăviăÔxit nito và
tiaăccătímătoăthànhămtăloiăsngăhóaădu,ătoăraăcácătriuăchngăkhóăth,ănga,ă
chyăncămtăăngi;ă(5)ăCácăhpăchtăkhôngăđngănhtăcaăcácăchtărnăvàălngă
lălngătrongăkhôngăkhí,ăchăyuălàăbi,ătànătroăvàăchtăchìătrongăkhíăthiăcaăcácă
phngătinăgiaoăthôngăvnăti,ălàmăgimătmănhìnăvàăcóăth gâyăhiătrcătipăchoă
conăngi.
Ọ nhim ngun nc
Xyăraăkhiăncăbămtăchyăquaărácăthiăsinhăhot,ăncărácăcôngănghip,ăcácăchtă
ôănhimătrênămtăđt,ăriăthmăxungăncăngm.ăÔănhimăncălàăsăthayăđiătheoă
10




chiuăxuăđiăcácătínhăchtăvtălỦăậ hoáăhcăậ sinhăhcăcaănc,ăviăsăxutăhinăcácă
chtălăăthălng,ărnălàmăchoăngunăncătrănênăđcăhiăviăconăngiăvàăsinhă
vt, làmăgimăđăđaădngăsinhăvtătrongănc.
Ôănhimăncăcóănguyênănhânătăcácăloiăchtăthiăvàăncăthiăcôngănghipăđcă
thiăraăluăvcăcácăconăsôngămàăchaăquaăxălíăđúngămc;ăcácăloiăphânăbónăhoáă
hcăvàăthucătrăsâuă ngmăvàoăngunăncăngmăvàăncăaoăh;ăncăthiăsinhă
hotăđcăthiăraătăcácăkhuădânăcăvenăsông.
Ọ nhim đt
Xyăraăkhiăđtăbănhimăcácăchtăhóaăhcăđcăhiădo cácăhotăđngăchăđngăcaă

conăngiălàmăthayăđiăcácănhânătăsinhătháiăvtăquaănhngăgiiăhnăcho phép caă
cácăqunăxưăsngătrongăđt.ăNgiătaăcóăthăphânăloiăđtăbăôănhimătheoăcácăngună
gcăphátăsinhăhocătheoăcácătácănhânăgâyăôănhim nh: ô nhimăđt doăcácăchtăthiă
sinhăhot;ădoăchtăthiăcôngănghip;ădoăhotăđngănôngănghip
1.2.3. Các lý do khin môi trngb ô nhim

1.2.3.1. cătínhăcaămôiătrng:

iuăgìăkhinăchoămôiătrngăvnălàăniăđemăliăliăíchăchoăngiăsnăxutăvàătiêuă
dùngăliăbăbinăthànhăniăchaărácăthi?ăThôngăthng,ăôănhimăbtăngunătămtă
hocăcă2ănhânătăcăbnăsau:ă(1)ăkhôngăaiăcóăquynăsăhuăhocăthcăhinăquynă
đóătrongămôiătrngăbăôănhim;ă(2)ăđcăđimătiêuădùngătpăthăcaămôiătrng
aăsăhàngăhóaăvămôiătrngămangătínhăchtă“ăhàngăhóaăcông”ă- không tranh giành
vàăkhôngăloiătr.ăCóănghaălàăkhiămónăhàngăđcămtăngiătiêuăth,ănóăkhôngălàmă
gimă điă phnă tiêuă thăcaă nhngă ngiă khác,ă vàă mtă ngiăkhôngă thă ngnă cnă
ngiăkhácătiêuăthăhàngăhóaăđó.ăNuăkhôngăaiăsăhuămtăphn nàoăđóăcaămôiă
trngăhocălàăngiăsăhuămôiătrngăkhôngăthătămìnhăhocăthôngăquaăngiă
khácăđăkimăsoátămôiătrngăcaămình,ăngiătaăhoànătoànăcóăthăsădngăsôngăh;ă
khôngăkhí,ăđtălàmăniăxărácătădoămàăkhôngăbăaiăđánhăphí.
11




Bên cnhăđó,ăcóănhiuăyuătăcaămôiătrngăđcăsădngămtăcáchătpăth.ăVică
xácăđnhăgiáătrăcaăkhôngăkhíămàămtăngiăhayămtănhàăcăsăsnăxutălàărtăkhó;ă
khóăcóăthăđánhăgiáăgiáătrăcaăkhôngăkhíăbămtăđiădoămtăcăsăsnăxutăgâyăôă
nhim,ăvìăđngăthiăcóănhiuăcăsăkhác,ănhiuătácănhânăkhácăgâyăôănhimăkhôngă
khí.ăNuăkhôngăthătínhătoánăđcăgiáătrăcaămôiătrngăđemăliăchoăngiăsădngă
nóăthìăcngăkhóăcóăthăngnăcnăngiătaăkhôngălàmăôănhimămôiătrngăbngăcáchă

btănhngăaiălàmăôănhimăphiătrătin.

1.2.3.2. Riălonătrongăvnăhành caăthătrng:
TheoăCoase,ădaătrênăkháiănimăchi phí giao dch,ăthăhinăsătnătiăcaănhngăchiă
phíăđcăthùădoănhngăcăgngăphiăhpăcaăcácătácănhân.ăNuănhngătácănhânănàyă
cóăthădădàngăliênălcăviănhauămiăkhiămtăvàiătácănhânătrongăsăhăchuăthităthòiă
doăhànhăđngăcaămtăsăkhác,ăthìămtăkhôngăgianăthngăthoăcóăthăđcămăraă
vàănhăthăsădnăđnămtătìnhăthăttăchoămiăngi.ăNóiăcáchăkhác,ăsădănhngă
ngoiăngătnătiăthìăđóălàăvìăvicălàmăbinămtăchúngăsătnăkémă(tính theo chi phí
giaoădch)ăhnălàăchuăđngăchúng.
Mcădùăcácătàiănguyênăthiênănhiênălàăđóiătngătraoăđiătrênăthătrng,ănhngăgiáă
caănhngăgiaoădchănàyăđcăxácăđnhărtăthp.ăTrongăkhiămtăsăsnăphnămôiă
trngăkhácănhăchtălngăkhôngăkhí,ăting năliăkhôngăcóăthătrngăvàădoăđó,ă
khôngăcóăgiá.ăiuănàyăthngădnăđnăvicăxemăcácăsnăphmănàyălàăminăphíăđă
riăkhaiăthácăchúngăquáămc.
Săthtăbiăcaăthătrngătrongăvicăboăvămôiătrngăxutăphátătăvicăđánhăgiáă
thpănhngăchiăphíămàănhng quytăđnhăcaăcácătácănhânăcóăliênăquanăkéoătheo.ă
Nhngăquytăđnhănàyăđcăđaăraătrênăcăsănhngăchiăphíădoăngiăraăquytăđnhă
trcătipăgánhăchu,ămàăkhôngătínhăđnănhngăchiăphíămàăngiănàyăbtăcăxưăhiă
phiăgánhăchu.ă
Mtănguyênănhânăkhácăcaăthtăbiăthătrngăvàătìnhătrngăxungăcpăkéoădàiănmă
trongăhànhăviăcaăngi n không (ámăchăhànhăviăcáănhânăchăngha). Viăbnăchtă
12




côngăcaăsnăphmămôiătrngănênătngăngiăriêngălăcóăxuăhngăkhaiăbáoăthpă
săsnăsàngăchiătrăcnăbiênăcaămình.ăVíăd:ădùăkhôngăthamăgiaăvàoănălcăchungă
đăboăvăchtălngăncăcaămtăconăsông,ăngiătaăvnăluônăcóăthăthăhngănóă

mtăkhiănălcăđưăhoànăthành.ăNhngădoămiăngiăđuăătrongătìnhăthănày,ănênăcóă
thăcuiăcùngătngălcălàăkhôngăđăđăduyătrìămtăchtălngăchpănhnăđc.
Mtăănguyênănhânănaăcaăthtăbiăthătrngălàădoăkhôngăcóăđcăthătrngănhă
trongănhngătìnhăhungăcóăliênăquanăđnănhngăthăhătngălai.ăăđâyăkhôngăcóă
chuynăthngălngăvìăthiuăvngămtătrongănhngăthànhăviênăđăthngălng.
1.2.3.3. Riălonătrongăcácăhotă đngăcaănhàănc
Nhngăthtăbiăcaăthiătrngăhinănhiênăkhinăngiătaăphiăxemăxétăsăcanăthipă
caănhàănc,ăđcăbităvìănhàăncăcóăchcănngăkhuynăkhíchă(bngăcácăquyăđnhă
phápălỦ;ăhocăcácăchínhăsáchăthu)ăcácătácănhânăkinhătăchnănhngăhànhăviăphùăhpă
viăliăíchăchungăhnălàănhngăhànhăviămàăhăsăchnănuăkhôngăcóăcácătácăđngă
caănhàănc.
NhngănuăchínhăphăcanăthipăngàyăcàngănhiuăhnăvàoăvicăqunălỦătàiănguyênă
thinănhiênăhocătìmăcáchăgiiăquytăhàngălot vnăđămôiătrngănhăquăcaăôă
nhimă khôngă khíă hocă caă tingă nă điă viă scă khe…ă thìă cácă chínhă phă cngă
khôngăthànhăcôngăhnăthătrng.ăCóă3ăloiălỦădoăchoăphépăgiiăthíchătìnhăhìnhănày:
(1)ăthtăbiăcóăthăbtăngunătăsăthiuăvngămtăchínhăsáchăthíchăhpăvàăkhănngă
chnhăsaăthiuăsótănày;ă(2)ăCóănhngăvnăđăkhóăgiiăquytăhn,ăgnăviăbnăchtă
côngăcaătàiăsnămôiătrngătoànăcu.ăKhôngămtăqucăgiaănàoăcóăthătămìnhăgiiă
quytănhngăvnăđănhăthăvàăktăquălàăsăcó,ăchoăcùngămtătìnhăhình,ănhngăhuă
quăgingăviăhuăquădoăthtăbiăcaăcácăthătrngăgâyăra.ăNóiăcáchăkhác,ăđiăviă
ttăcănhngăvnăđătoànăcuăcóăliênăquanăđnăcăhànhătinh,ăvicăkhôngăcóănhngă
đnhă chă qucă tă cóănhngă đcă quynă đcă miă ngiă thaă nhnă khină choă cácă
quytăđnhătrănênăvôăhiu;ă(4)ăGiiăphápăchoănhiuăvnăđ,ănóăđòiăhiămtălngă
thôngătinăkhngăl,ănhngăchăcóăsnădiădngăphânătán.ăiuănàyălàmăchoăhotă
đngăcaă mtăcă quanătrungă ngălàăvôăcùngăkhóă khn.ăNgayăcă khiăcóă snăcácă
13

thôngătinănàyăthìăchúngăcng đcăkinăgiiătheoănhiuăcáchăkhácănhauătrongăkhuônă
khăcaănhngălỦăthuytăkhoaăhcăcnhătranhănhau,ăđôiălúcăđiuănàyăbucăphiăhànhă
đngătrcăkhiăhiuăbit,ăviănguyăcălàăraămtăquytăđnhăsaiălm.
(ngun:ăPhipipeăBontemsăGillesăRotillonă(2008),ăKinh t hc môi trng Economie
De L’environnement, Nhàăxutăbnătr)
1.2.4. Kim soát ô nhim môi trng.
1.2.4.1. Chiăphíăcaăvicăkimăsoátăôănhim
Phnăngăcaăchúngătaăđiăviănnăôănhimăthngăkhinăchúngătaăquytăđnhă“hưyă
giiăquytănóăđi”,ăvàăcmăthyărngăcóăthălàmăschăkhôngăkhí,ăđtăvàănc.ăNhngă
nhăthănàoăthìăđcăcoiălàăsch?ăSăschăcngănhăcáiătt,ălàăgiáătrătngăđiăhnă
tuytăđi.ăăxácăđnhămcăđăôănhimăchoăphép,ătrcătiênăcnăphiăxemăxétăphíă
tnăcnăđăgiămôiătrngăsch.ăVicăkimăsoátăôănhim khôngăphiălàăkhôngăphíă
tn.ă Côngă laoă đngă vàă vnă sădngă choăvică xâyădngă vàă vnă hànhă cácă thită bă
chngăôănhimăsăkhôngăthăđcăsădngăchoăvicăsnăxutăhàngăhóaăvàădchăvă
khác.ăGiáătrăcaăcácăhàngăhóaăvàădchăvăkhôngăđcăsnăxutăraălàăphíătnăcaăcácă
hotăđngăkimăsoátăôănhimăcaănhàămáy.ăPhíătnăchoăkimăsoátăôănhimălàăsăápă
dngătrcătipăcaănguyênătcăchiăphíăcăhi.
1.2.4.2. Liăíchăcaăvicăkimăsoátăôănhim
Nhngăliăíchăcaăvicăkimăsoátăôănhimăbaoăgmăvicăciăthinăđiuăkinăsngăcaă
các thànhăviênătrongăxưăhi,ălàăktăquăcaămôiătrngăschăhn.ăăđoăliăíchăcaă
hotăđngăkimăsoátăôănhim,ăgiáătrăcaăvicăciăthinăđiuăkinăsngănóătoăraăcnă
phiăđcăxácăđnh.ăVíăd:ăđ xácăđnhăđcăliăíchăcaăvicăgimă50%ăkhói,ăchúngă
taăcóăthăhiămiăngiăsngătrongăkhuăvcăđóăvicăgimăkhóiănàyăcóăgiáătrăbaoă
nhiêuăđiăviămiăcáănhânăh.ăBngăvicăcngăttăcăcácăconăsăcóăđcătăcácăcâuă
trăli,ăsăcóăđcăgiáătrătínhăbngătinăcaăcácăliăíchăcóăthăđtăđc.
1.2.4.3. Mcăđăthíchăhpăcaăvicăkimăsoátăôănhim
14

Doăkimăsoátăôănhimăậ đăcóămtămôiătrngăschăhnăậ đòiăhiăchiăphí,ăxưăhiăcnă
phiălaăchnăgiaămcăhàngăhóaăvàădchăvămàăcácăngunălcăcaănóăsăđcăsă
dngăđăsnăxutăvàămcăđăschăcaămôiătrng.ăNuăxưăhiăphiăchuămtămcăôă
nhimăquáămcăchuăđng,ănóăsăsnăsàngăhyăsinhălngăhàngăhóaăvàădchăvăđă
kimăsoátăôănhim.ă
Mcăkimăsoátăôănhimăthíchăhpăđcăxácăđnhăbiăvicăđánhăgiáăcácăliăíchăsoăviă
chiăphí.ăNuăliăíchăcaăvicătngăcngăkimăsoátăậ giáătrăcaăbuăkhôngăkhí trong
schăđóiăviăcácăthànhăviênăcaăxưăhiăậ caoăhnăchiăphí,ăthìăvicăkimăsoátăôănhimă
cnăphiăđcătngăcng.ăTuyănhiên,ănuăliăíchăcaăvicăkimăsoátănhăhnăchiă
phíăvămtăhàngăhóaăvàădchăv,ăthìăvicătngăcngăkimăsoátăkhôngăđcăđmăbo.
Mcăđăkimăsoátăôănhimăthíchăhpălàăđimăđtăđcăgnănhtăcóăthămcăđămàăă
đóăliăíchăcnăbiênăbngăchiăphíăcnăbiênă

1.2.4.4. Cácăbinăphápăkimăsoátăôănhim

Kim soát trc tip:
MtăcáchăkimăsoátăôănhimămôiătrngăđnăginăvàăđánhăchúăỦălàăchínhăphăcmă
hotăđngăcaăcácăcăsăgâyăôănhim.ăBinăphápănàyătrcătipăvàătrênăbămt,ădngă
nhărõăràngălàăcôngăbng.ăTuyănhiên,ănuăthităhiăgâyăbiămtăđnăvăôănhimătngă
thêmănhăhnăsoăviă chiăphíăđăngnăchnă nó,ăphúcăliăcngăđngăsălnăhnălàă
trongătrng hpăthităhiăđóăđcăgâyăra.ăDoăđó,ăkimăsoátătrcătipăthngănênătpă
trungăvàoămtămcătiêuăítălỦătngăhnălàămtămôiătrngăhoànătoànăkhôngăcóăôă
nhim.ăCóăthăkimăsoátămcăđăôănhimăbngăcácăthităbăquyăđnhătiêuăchunăhocă
mcăhnăchăôănhimăca cácătácănhânăgâyănên.ăCácăgiiăhnăcóăthăchoăphépăcóăthă
đcăxácălpămtăcáchăcóăcăs.ăTrongăphmăviăcácăgiiăhnăđó,ăchiăphíăchungăcóă
thăđcăsoăsánhăviăliăíchăđăxácălpăcácămcăđăôănhimăcóăthăchoăphép.
Vică kimă sátă trcă tipă khôngă khuynă khíchă vă mtă kinhă tă đă cácă că să gâyă ôă
nhimăngngăgâyăôănhim.ăThcăt,ăvìămcăđíchăkinhăt,ăcácăcăsăgâyăôănhimăsă
tìmăcáchăvàătìmăbinăphápăđătránhăcácătiêuăchunăgiiăhnăôănhimăđưăđcăxácălp.ă

15




Huăhtăbtăkăvicăcmăcácăcáănhânăvàăcôngătyănàoăkhi hotăđngăhămunălàmă
đuăgâyănênăvnăđăthcăthi
Kim soát gián tip
Chínhăphăcóăthăkimăsoátănhiuăloiăôănhimăbngăcáchăđánhăthuăcácăhotăđngă
gâyăôănhim.ăTrongătrngăhpăcóăthăxácăđnhălngăcácăchtăthiăgâyăôănhiêmăcaă
tngăcăs,ămtămcăthuăcóăthăđcăápădngătrcătipăvàoămiălngăchtăthiă
đcăthiăra.ăVicănàyăsălàmăchoăcácăcăsăgâyăôănhimăgimălngăchtăthi.ăVică
sădngăthuăđăkimăsoátăôănhimăcóămtăsăthunăli:ăthunăliălnănhtălàănóă
khuynăkhíchăcăsăgâyăôănhimătìmăcácăbinăphápăvàăphngătinăđătránhăhayălàmă
schăchtăthi.ăMtăthunăliănaălàănóăngnăcăsăgâyăôănhimăkhiăchuynămtă
phnăchiă phíă snă xută(chiăphíăôănhim)ăchoă că să khác;ă điuă nàyăkhôngă khuynă
khíchăcácăcăsăsnăxutăquáăcôngăsut.ă
Tuyănhiên,ăbinăphápănàyăcngăcóămtăsăđimăbtăli:ăkhóăcóăthăxácăđnhăđcăliă
ích ậ tngăhocăcnăbiênăậ caăvicălàmăschăchtăthiăđiăviăxưăhi.ăTuyănhiên,ă
cngăkhôngănênăquáăchúătrngăvàoăchătríchănó,ăvìăbinăphápănàyăhngăvàoămiăcă
gngăđăkimăsoátăôănhim;ăThăhai,ăvicăápădngămtăloiăthuănhăthăkhôngădă
dàng.ăCnăcóăgiámăsátăđăđmăboărngăcácăchtăthiăđcăxălỦăđúngăcách;ăThăba,ă
vicăđánhăthuăđcăcácăcăquanăchínhătrăthcăhinăchăkhôngăphiăcácăcăquană
kinhăt,ăvàăchínhătrăhoànătoànăcóăthăxenăvàoăvicăápădngăcácămcăthuăthíchăhp.
Hinănay,ăhìnhăthcăkimăsoátănàyăchaăđcăsădngănhiu.
To ra các th trng có quyn gơy ô nhim
Vicăkhôngăcóăquynăsăhuăchínhăđángăđcăxácăđnhărõăđiăviăvicăsădngăcácă
dchăvăcaămôiătrngălàănguyênănhânăchăyuăcaăcácăvnăđămôiătrng.ăTrongă
cácătrngăhpănhăvy,ăcóăthăđtăđcămcăkimăsoátăôănhimătiăuăbngăcáchă
hiuăquănhtăvămtăchiăphíăthôngăquaăvicăthitălpămtăthătrng quynăgâyăôă

nhim,ătrongăđóăcácăcôngătyăbánăvàămuaăcácăgiyăphépăcaăchínhăphăđăthiăchtă
thi.ăCăth,ănhàăncăcóăthăquytăđnhămcăchtăthiăchoăphépădaătrênăvicăphână