Những cuộc chiến tranh xâm lược của Napôlêông Bônapáctơ và tác động của nó đến nước pháp và châu Âu

Mục lục
Trang
A. mở đầu
1. Lý do chọn đề tài . 1
2. Lịch sủ vấn đề .. 1
3. Phạm vi nghiên cứu . 2
4. Phơng pháp nghiên cứu . 3
5. Bố cục của đề tài ..... 3
B. nội dung
Chơng 1: napôlêông bônapáctơ - tiểu sử và sự nghiệp.
1.1. Vài nét khái quát về tiểu sử của Napôlêông Bônapáctơ .. .
4
1.2. Vài nét khái quát về sự nghiệp của Napôlêông Bônapáctơ ..
9
1.2.1. Napôlêông Bônapáctơ-ngời xây dựng vinh quang của
mình trên những thành quả của cách mạng t sản Pháp . .
9
1.2.2. Bộ luật Napôlêông-trí tuệ của sự cải cách ..
11
Chơng 2. những cuộc chiến tranh xâm lợc của
Napôlêông bônapáctơ và tác động của nó đến nớc Pháp
và Châu Âu.
2.1. Những cuộc chiến tranh xâm lợc của Napôlêông Bônapáctơ . .
13
2.1.1. Chiến tranh với nớc ý (1796-1797) .. . 13
2.1.2. Chiến tranh xâm lợc Aicập và chiến tranh Xiri (1798-1799) ... .
15
2.1.3. Giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh mới chống nớc Anh
1
và lễ đăng quang của Napôlêông năm 1803-1804 .. .
18

2.1.4. Cuộc chiến tranh với Đức(1806-1807) .. ..
19
2.1.5. Cuộc chiến tranh với Nga ... .
20
2.2. Tác động của các cuộc chiến tranh đến nớc Pháp và Châu Âu ... 23
c. Kết luận
Tài liệu tham khảo
A. mở đầu
1. Lý do chọn đề tài.
Trong tiến trình phát triển của lịch sử, cá nhân kiệt suất có tác động vô cùng
to lớn ở mức độ nhất định, trong hoàn cảnh nhất định, cá nhân có thể thay đổi xu
hớng của lịch sử, nghĩa là anh hùng dẫn dắt thời thế. Napôlêông Bônapaotơ, một
nhân vật thiên tài trong lịch sử nớc Pháp-một bậc thầy về nghệ thuật chiến tranh
cũng chính là một cá nhân nh thế.
2
Với tài năng của mình, trong 15 năm trời khi lên ngôi Hoàng Đế nớc Pháp,
Vua nớc ý, chúa tể của liên bang sông Ranh. Napôlêông đã giáng cho chế độ
phong kiến những đòn chí tử, đã bóp chết cách mạng Pháp, đã làm chi cả Châu Âu
khiếp đảm, đã nhào nặn lịa lịch sử của nhiều quốc gia Và đẻ thực hiện tham
vọng của mình Napôlêông không ngừng đẩy mạnh các biện pháp quân sự bên
cạnh biện pháp kinh tế. Đó là các cuộc chinh phạt xâm chiếm và thôn tính các
nớc trong giai đoạn 1799 đến 1805. Đây cũng là cuộc hành trình trên bớc đờng
thực hiện tham vọnh của mình.
Tìm hiều khái quát về cuộc đời, sự nghiệp của Napôlêông Bônapác và đặc
biệt tìm hiểu sâu thêm về các cuộc chinh phạt xa của ông để biết đợc các biện
pháp, mụ đíh, bối cảnh, biện pháp hậu quả của các cuộc chinh phạt giúp cho
chúng ta có khả năng nhận thức sâu sắc hơn về quan hệ giã các cờng quốc lớn ở
Châu Âu thời cận đại.
Mặt khác thông qua việc nghiên cứu tìm hiểu vấn đề trên, giúp chúng ta có
cách nhìn nhận đúng đắn hơn về cách xử lý các mối quan hệ quốc tế trong thời kỳ

hiện đại.
Xuất phát từ những lý do trên mà chúng tôi quyết định chọn vấn đề Các
cuộc chinh phạt của Napôlêông Bônapác giai đoạn từ 1799 đến 1805 làm đề tài
chuyên nghành.
2. Lịch sử vấn đề.
Liên quan đến nội dung của đề tài, từ trớc đến nay đã có nhiều công trình
nghiên cứu, nhiều tài liệu trong và ngoài nớc đề cập đến. Vì khả năng ngoại ngữ
còn hạn chế, chúng tô cha thể có dịp tiếp cận hết các tài liệu có liên quan. Trên cơ
sở các công trình nghiên cứu đã đợc dịch thuật và các công trình nghiên cứu của
các tác giả Việt Nam chúng tôi cố gắng hết sức giảI quyết những vấn đề liên quan
đến nội dung của đề tài.
Đáng chú ý nhất là công trình nghiên cứu của E. Tác Lê Na-pô-lê-ông Bô-
na-pác. Trong công trình nghiên cứu này tác giả đã đề cập đến tiểu sử, sự nghiệp
thăng trầm của Napôlêông từ kgi còn nhỏ đến khi làm Hoàng Đế nớc Pháp. Cũng
trong tác phẩm đó tác giả cũng đã ít nhiều đề cập đến các cuộc chinh phạt của
3
Napôlêông để đa nớc Pháp làm chúa tể Châu Âu và thế giới. Trong đó có những
trận đánh có tác động mạnh mẽ trong giai đoạn 1799 đến 1805.
Phan Văn Ban với công trình nghiên cứu Lịch s quan hệ quốc tế đã đề cập
đến lịch sử quan hệ quốc tế của các cờng quốc từ thế kỷ XVI đến nửa đầu thế kỷ
XX. Trong cuốn sách tác giả cũng đã nghiên cứu về tình hình nớc Pháp sau cách
mạng với việc chống lại bảy liên minh phong kiến Châu Âu của Napôlêông đồng
thời công trình cũng nhắc tới các cuộc chinh phạt của Napôlêông. Đây đợc coi là
những biện pháp quân sự để thực hiện tham vọng làm bá chủ của thiên tài
Napôlêông.
Ngoài ra còn phải đề cập đến một số công trình nghiên cứu: Những mẫu
chuyện lịch sử thế giới tập 2 của Đặng Đức An (chủ biên), Lại Bích Ngọc-Đặng
Thanh Tịnh-Đậng Thanh Toán ( ) Văn minh ph ơng tây của Crane Brintơn.
Joanb Christopher-Robest Lec Wolff; 100 nhân vật có ảnh hởng nhất đến lịch sử
thế giới, Chu Tiểu Chí-Khơng Thiếu Ba (chủ biên); Lịch sử nhìn ra thế giới

( )
Từ các góc độ khác nhau, các công trình nghiên cứu đã ít nhiều đề cập đến
tiểu sử, sự nghiệp cũng nh chính sách của Napôlêông Bônapác trong đó có những
cuộc chinh phạt các nớc giành quyền bá chủ.
Tuy nhiên, với những tài liệu mà chúng tôi có dịp tiếp cận thì cha có một
công trình nghiên cứu nào đề cập một cách đầy đủ có hệ thống, bối cảnh, về mục
đích của các cuộc chinh phạt, đặc biệt trong quá trình nghiên cứu còn rất ít các
đánh giá về tác động của nó đối với nớc Pháp nói riêng và Châu Âu nói chung.
3. Phạm vi nghiên cứu.
Về thời gian: Đề tài tập chung phân tích Các cuổc chinh phạt của
Napôlêông Bônapáctơ giai đoạn từ1799 đến 1805.
Về mặt không gian: Mặc dù đề tài chỉ tập chung nghiên cứu Các cuộc
chinh phạt của Napôlêông Bônapáctơ nhng những cuộc chinh phạt này có liên
quan và tác độngđến toàn bộ Châu Âu. Vì vậy nghiên cứu vấn đề mà đề tài đặt ra
đợc xác định trong không gian Châu Âu.
4. Phơng pháp nghiên cứu.
4
Với đặc trng của khoa học lịch sử chúng tôI chủ yếu sử dụng hai phơng
pháp : phơng pháp lịch s và phơng pháp lôgic. Ngoài ra trong quá trình xử lý t liệu
một số phơng pháp khác nhau: đối chiếu, so sánh, thống kê, đ ợc sử dụng để bổ
trợ cho các phơng pháp nói trên.
5. Bố cục của đề tài.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, tiểu luận chuyên nghành
đợc cấu tạo làm hai chơng.
Chơng 1: Tiểu sử và sự nghiệp Napôlêông Bônapác.
Chơng 2: Những cuộc chiến tranh xâm lợc của Napôlêông Bônapáctơ và tác
động của nó đến nớc Pháp và Châu Âu.
B. nội dung
Chơng 1: napôlêông bônapáctơ - tiểu sử và sự nghiệp.
1.1. Vài nét khái quát về tiểu sử của Napôlêông Bônapáctơ.

Đảo Coóc là nơi sinh trởng của Npôlêông lúc bấy giờ ra sao, cái phong hoá
và con ngời xa ấy nh thế nào là rất quan trọng vì những nguyên nhân đó có ảnh h-
5
ởng sâu xa đến nhân thế và sự nghiệp vĩ đại của một ngời vĩ đại mà ta vẫn thờng
tặng cho cái danh hiệu chói lọi: Anh hùng đệ nhất.
Đảo Coóc với diện tích 8700km
2
là hòn đảo lớn thứ hai nằm ở phía Tây Địa
Trung hải, đây không những là nơi sản xuất ra nhiều lúa gạo, lơng thực, trái cây
mà còn là nơi giàu nguồn khoáng sản. Các nớc ý, Tây Ban Nha, Pháp nằm bao
quanh hòn đảo giàu có và xinh đẹp này luôn có âm mu và hành động xâm chiếm.
Ngời dân ở với tinh thần yêu chuộng tự do đã liên tiếp đứng lên đấu tranh chống
lại bọn xâm lợc đó đã hun đúc cho ngời dân đảo Coóc một đức tính dũng cảm, bền
bỉ, kiên cờng, bất khuất.
Đảo Coóc, sau nhiều năm thuộc về nớc cộng hoà Giên đã nổi dậy dới sự
lãnh đạo của một địa chủ địa phơng tên là Pao-li. Và đến năm 1755 đã đuổi đợc
ngời Giên ra khỏi đảo, giành đợc độc lập. Thế nhng đuổi sói đi cửa trớc, hổ dữ đã
vào cửa sau nay lại bị nớc Pháp uy hiếp. Năm 1768, bọn thống trị của nớc cộng
hoà Giên mặc dù đã bị đánh đuổi ra khỏi đảo Coóc nhng chúng vẫn kí một hiệp
định bí mật với Pháp, bán lại cho Vua nớc Pháp là Lu-I XV quyền hành của
mình ở đảo Coóc. Trớc việc trao tay buôn bán bị ổi đê hèn và tội ác này nhân dân
đảo Coóc dới sự lãnh đạo của Pao li đã dấy lên một cuộc đấu tranh chống bọn xâm
lợc Pháp. Cha mẹ Napôlêông cũng tham gia vào cuộc chiến này. Thế nhng vào
mùa xuân năm 1769 quân đội Pháp đã đánh bại quân của Pao li và đến tháng
5/1969 đảo Coóc đã trở thành đất đai thuộc Pháp trớc khi Napôlêông ra đời vì thế
mà Napôlêông trở thành ngời dân Pháp.
Nói đến ngời dân đảo Coóc, ngời ta tởng tợng ngay đợc đó là những ngời
nóng nảy, bớng bỉnh nhng phong tục của họ thì rất giản dị. Không ai trông thấy họ
say mèm bao giờ, phần vì tại lòng hách dịch quá đỗi, phần vì do tính lời biếng .
Tinh thàn gia đình của họ rất mặn mà, dằm thắm, con kính cha, vợ thơng chồng,

anh em yêu quý lẫn nhau. Họ có tính cách rất hào hiệp , cơng trực và công bằng,
tính khảng khái và lòng quả quyết cũng nh lòng can đảm và sự kiên nhãn của ngời
dảo Coóc ít dân tộc nào bì kịp. Họ rất ghét âm nhạc, khiêu vũ. Thế nhng họ lại
thích săn bắn, nhảy ngựa vào rừng. Họ rất thông minh và sáng suốt, khoa biện bác
cũng rất lu loát. Thế nhng bên cạnh đó ngời dân đảo Coóc còn có thói tin nhảm và
6
tính tự cao. Và vị Hoàng Đế của nớc Pháp đích thực là một ngời dân đảo Coóc khi
mà những đức tính trên đều có trong con ngời ông.
Ngày 15/08/1769 , tại thành phố Agiắc Xinô thuộc đảo Coóc Lêti tia
bônâpác, 19 tuổi-vợ của Sácbônapác làm nghề luật s, đang đi ngoài phố bổng thấy
đau đẻ vội rảo bớc về nhà thì sinh đợc một đứa con trai. Ông Sác Bônapác vui
mừng liền chạy đi mời mời linh mục đến đặt tên cho ngời con trai thứ hai chủa
mình. Ngời cha hiểu ý vị linh mục nên đặt tên con là Napôlêô Bônapác có nghĩa là
con s tử hoang dã.
Ngay từ lúc còn bé Napôlêông đã có khuynh hớng về đằng binh vụ, phàm
cái gì của con nhà binh nh gơm, súng, trống kèn thì cậu bé đều muốn cho kỳ đợc.
Napôlêông thòng dem trẻ con đi đánh nhau với các trẻ trong vùng lân cận hết trận
này đến trận khác, bày mu dụng kế lúc tiến thoái khi đánh úp hậu quan, lúc bủa
vây nghịch đảng, trăm phơng nghìn kế không khác gì một vị tớng đã từng xông
pha trận mạc. Thế mới hay cho dù bất cứ Đông tây, các đấng anh hùng, lúc thiếu
thời đã có chí khí khác thờng.
Khi còn nhỏ, Napôlêông đã tỏ ra nghịch ngợm, bớng bỉnh, không nhẫn nại
và nôn nóng. Khi nhìn thấy chiếc cầu vồng cậu bé Napôlêông thề mình sẽ chiếm
đợc nó. Thế nhng không làm sao bắt đợc, Napôlêông khóc ầm lên giận dữ nhặt
đá sỏi ném mãI vào cầu vồng. Một chuyện nhỏ này đã cho ta thấy một dấu hiệu
của một bậc anh hùng cũng nh một tham vọng lớn lao dù rằng cầu vồng không bắt
đợc nhng cái ông lao đuổi là không đáng kể. Không những thế Napôlêông còn là
một đứa trẻ lầm lì, nóng tính đến mức trong suốt thời thơ ấu sau này khi ôn lại,
Napôlêông nói rằng: Không ai bắt nạt đợc mình hay gây gỗ, hay đánh đứa này
chọc đứa khác và mọi đứa trẻ đều sợ cậu ta. Đặc biệt là Giô-dép, anh Napôlêông

đã phải chịu đựng chuyện ấy nhiều. Mặc dù hơn Napôlêông một tuổi nhng khi
chơi trò đánh giặc thì Giô-dép luôn phải làm ngựa. Hai bên đánh nhau, kết cục bao
giờ Giô-dép cùng thú trận. Napôlêông đánh anh, cắn anh nhng chính Giô-dép lại
bị quở mắng vì sau cuộc ẩu đả khi Giô-dép cha kịp hoàn hồn thì Napôlêông đã đi
mách mẹ. Napôlêông không những nổi trội trớc anh mình mà còn giành ngôi tranh
bá với các bạn nhỏ.Vì đảo Coóc luôn chịu sự thống trị hà hiếp lâu ngày cuă các
thế lực bên ngoàI nên ngời dân ở đây nuôi dỡng tinh thần và tính cách chiến đấu
7
dũng cảm chống giặc xâm lợc. Những ngời đàn ông Agrắc-Xinô từ lúc nhỏ đã kế
thừa phẩm chất tốt đẹp đó ở lớp cha mẹ họ. Tinh thần và tính cách mạng truyền
thống đó đã ngấm ngầm thấm sâu vào lớp trẻ ở mọi nơi. Trò chơi mà bọn con trai
ở đây thích nhất là Khia phe địch ta dàn binh bố trận, thúc binh mã giao chiến.
Mỗi khi chơi trò đấnh trận Npôlêông luôn đứng ra tổ chức cuộc chơi, luôn đóng
vai chỉ huy của bên yếu hơn thế nhng khi kết thúc trận đánh phần thắng bao giờ
cũng thuộc về phe Napôlêông. Câu nói với các bạn nhỏ của mình rằng lớn lên
mình nhất định sẽ làm sĩ quan chỉ huy. Nh vậy hạt giống vào quân đội đánh giặc
mọc mầm trong Napôlêông ngay từ hồi còn nhỏ.
Mặc dù gia đình khó khăn phải sinh hoạt tằn tiện nhng không túng thiếu.
Trông bề ngoài ông bố là một ngời đàn ông tốt và bà Lê-ti-tia lại là ngời nội trợ
đảm đang, sắp xếp việc nhà đâu vào đó. Bà làm lụng cực nhọc sẵn sàng hy sinh tất
cả vì ngời thân của mình. Tuy bà không biết chữ, không có học vấn song bà không
bao giờ nới lỏng việc dạy bảo con cái. bà thờng kể chuyện dân gian truyền thuyết
nhiều cảm xúc cho các con nghe. Bà Lê-ti-tia là ngời mẹ, ngời thầy đầu tiên dạy
vỡ lòng cho Napôlêông và Napôlêông thừa hởng ở mẹ tinh thần ham làm việc và
nếp sống trật tự nghiêm ngặt. Mặc dù thất học, nhng mẹ của Napôlêông hiểu rất rõ
ý nghĩa quan trọng của việc học hành, nên khi nhỏ tuổi, Napôlêông đã đợc đa vào
trờng học chữ. Cha của Napôlêông là Sác Bônapác quyết định cho con mình hấp
thụ nền giáo dục Pháp chứ không phải nền giáo dục Coóc. Do đó mà năm 1779,
Giô-dep và Napôlêông đã sang Pháp theo học ở trờng trung học Ô-toong. Đến
tháng 5 năm 1779 cậu bé Napôlêông cha đầy 10 tuổi sau khi học đợc 4 tháng ở tr-

ờng trung học Ô-toong, qua kỳ thi tuyển đã giành đợc phần học bổng của nhà Vua
Pháp và chuyển sang học ở trờng võ bị thiếu sinh quân Hoàng Gia ở Bri-ên-một thị
trấn nhỏ miền đông nớc Pháp. Bri-ên, Napôlêông là một đứa trẻ âu sầu kín đáo,
cáu kỉnh và hay giận dữ lâu, không gần gũi ai, không coi ai ra gì, không bạn bè
cản tình với ai, rất tự tin mặc dù tầm vóc nhỏ bé và còn ít tuổi. Ngời ta đã thử sĩ
nhục, trêu trọc, chế giễu giọngnói địa phơng của Napôlêông. Napôlêông viết th kể
cho cha nghe tâm sự của mình. Trong bức th trả lời, ngời cha đã khuyên: Chúng
ta tuy nghèo, nhng không thể để mất đi chí khí con nhất định phải kiên trì. Cậu
Bônapác giận dữ, ẩu đả khi đợc khi thua nhng cũng làm cho bạn bè của câu hiểu
8
rằng những cuộc xung đột nh vậy không phải là nguy hiểm. Napôlêông học giỏi lạ
lùng, nghiên cứu đến nơi đến chốn sử Hy Lạp và La Mã, rất say mê toán học và
địa lý.
Trong thời gian học ở trờng Võ bị Bri-ên, năng khiếu về quân sự của
Napôlêông dần dần bộc lộ. Tài chỉ huy suất sắc của Napôlêông đợc các thầy khen
ngợi: Cậu bé mang tố chất ngời lính phi thờng, sau này sẽ làm nên chuyện.
Napôlêông ghét tiếng Latinh, thích nhất toán học, địa lý, vì hiểu sâu về địa lý sẽ
giúp ích rất nhiều cho ngời chỉ huy quân đội. Môn học kém nhất là đồ hoạ và vũ
đạo dù cố gắng mấy cũng không đạt điểm cao. Mùa thu năm 1784 Npôlêông tốt
nghiệp trờng Võ bị Bri-ên, tháng 10 năm 1784 Napôlêông 15 tuổi đã một thân một
mình đến Pari bớc chân vào trờng sĩ quan Hoàng Gia đợoc coi là nơi đào tạo sĩ
quan-những nhân tài rờng cột trong nớc Pháp. Thế nhng có một điều không may là
tháng 2 năm 1785 cha của Napôlêông chết vì ung th dạ dày, ở tuổi 39, hầu nh gia
đình không còn cách sống. Không thể trông mong đợc vào ngời anh cả Giô-dep
bất lực và lời biếng, cậu học sinh sĩ quan 16 tuổi phảI đứng ra chăm sóc mẹ và các
em trai em gái của mình. Với tài năng và sự chăm chỉ, chỉ mộtnăm Napôlêông đã
học xong chơng trình quy định bắt buộc trong 3 năm của nhà trờng. Tháng 9
năm1785 Napôlêông thi đậu tốt nghiệp, 30 tháng 10 năm 1785 mới 16 tuổi
Napôlêông đã đợc phong quân hàm thiếu uý. Sau khi ra trờng thì ngày 3 tháng11
năm 1785 viên thiếu uý pháo binh đã đến nhận nhiệm vụ tại Trung đoàn pháo binh

đóng ở thành phố Va-xăng-xơ ở đấy Napôlêông đã làm việc rất cần cù chăm chỉ,
hoàn thành công việc xuất sắc và tháng 12 năm 1786 công bố chính thức cấp quân
hàm và Napôlêông đã trở thành một sĩ quan thực sự với mức lơng hàng năm là
1120 Frăng, Napôlêông chỉ giữ lại tiền thuê phòng và tiền ăn uống ở mức thấp
nhất còn lại thì gửi hết về cho mẹ. Napôlêông không bao giờ để thời gian trôi đi
một cách vô ích, một ngày ông làm việc đến 20 giờ, ông vô cùng quý trọng thời
gian. Đối với ông thời gian là tất cả: Tôi có thể bại trận, nhng không có ai phát
hiện thấy tôi lãng phí một phút nào. Napôlêông làm việc suốt ngày đêm, chỉ dành
vài tiếng đồng hồ để ngủ, 15 phút để ăn tra và ít hơn nữa để ăn sáng.
Napôlêông là một thiên tài không chỉ ở khả năng chỉ huy các chiến dịch còn
ở chỗ ông có tài năng đốt cháy trong lòng mọi ngời ngọn lửa hăng say làm việc,
9
ông biết đối xử với những ngời tầm thờng nhất nh những ngời ngang hàng mình và
cái tài đó đã thổi cháy đợc lòng nhiệt tình trong những ngời làm việc cho ông kể
cả công chức hay binh sĩ. Ngời ta sẵn sàng làm việc đến kiệt sức cũng nh chết trên
chiến trờng để đợc thởng huy trơng hoặc đợc nhận nụ cời ân cần của chủ. Tài
chiến lợc của Napôlêông còn thể hiện ở việc ông đã tập hợp đợc ở quanh mình cả
một loạt nhân vật xuất sắc về nghệ thuật chiến tranh, đều là những ngời nhận thức
nhanh, nắm tình hình và hạ quyết tâm nhanh chóng và phán đoán nhạy bén cũng
nh tinh thần ngoan cờng chiến đấu khi cần thiết. Napôlêông đã tập cho họ đoán đ-
ợc ý định của mình khi chỉ nói nữa lời và sau đó tự do thực hiện lấy. Tài chiến lợc
của Napôlêông đã tạo cho các thống chế thành những ngời chấp hành hết sức
chính xác ý định của mình mà không làm mất tính năng động độc lập của họ trên
chiến trờng. Napôlêông với thiên tài rực rỡ của mình đã đứng đầu một quân đội
nh và đợc giúp việc bởi những trợ thủ nh vậy đó.
Với tài năng quân sự-ngoại giao-chính trị, Napôlêông rất quyết đoán, rất
mạnh mẽ đặc biệt trong việc thực hiện những tham vọng lớn lao của mình tham
vọng đó không chỉ dừng lại ở việc làm Hoàng Đế nớc Pháp mà ông còn muốn
thống trị cả Châu Âu và có thể cả thế giới. Trên bớc đờng thực hiện tham vọng của
mình, Napôlêông đã đạt đợcnhững thành công rực rỡ bằng chính tài năng của

mình. Thế nhng số phận của vị Hoàng đế này lại kết thúc bằng một cái chết đơn
độc tại hòn đảo thánh bà Hêlen vào lúc 6h chiều ngày 5

tháng 5 năm 1821. Không
ai bất ngờ một vị anh hùng hét ra lửa lại chết trong cảnh cô đơn lặng lẽ nh thế.
Nếu cuộc đời của ông kết thúc trong lặng lẽ buồn khổ bao nhiêu thì sự nghiệp đó
mà Napôlêông để lại cho đời lại oanh liệt hiển hách bấy nhiêu. Sự nghiệp đó bắt
đầu ngay sau khi cách mạng t sản Pháp bùng nổ.
1.2. Vài nét khái quát về sự nghiệp của Napôlêông Bônapáctơ.
1.2.1. Napôlêông Bônapáctơ-ngời xây dựng vinh quang của mình trên những
thành quả của cách mạng t sản Pháp.
Khi cách mạng t sản Pháp (1789-1794) bùng nổ, Bônapác tuyên bố ủng hộ
chính phủ cách mạng. Tháng 9 năm 1793, viên đại uý pháo binh trẻ tuổi
Napôlêông Bônapác tham gia trận đánh giải phóng hải cảng Tulông ở miền nam n-
ớc Pháp đang bị quân Anh chiếm đóng ông đã bố trí pháo binh, bắn rất chuẩn xác,
10
giải phóng Tulông. Ông đợc Rôbexpie khen ngợi và Hội Nghị Quốc ớc phong hàm
chuẩn tớng lúc đó mới 24 tuổi. Sau cuộc chính biến Tecmido (27/07/1794), Gia cô
banh bị lật đổ, Bônapác bị coi là ngời cùng phe cánh với Rôbexpie, nên bị bắt
ngày 9 tháng 8 năm 1794, nhng hai tuần sau đợc thả. Ngày 5 tháng 10 năm 1795,
bọn bảo hoàng nổi loạn âm mu cớp chính quyền ở Pari, Bônapác đợc giao nhiệm
vụ trấn át bọn chúng. Ông đợc tín nhiệm và phong hàm thiếu tớng ngày 16 tháng
10 năm 1795.
Mùa xuân năm 1976, Bônapác đợc giao chỉ huy mặt trận Italia chống quân
áo. Với số quân ít hơn, lại trang bị kém, nhng ông đẵ đánh bại quân áo đông hơn
và nổi tiếng hùng mạnh nhất Châu Âu, nhờ có khả năng tổ chức cao, tài lãnh đạo
quân sự xuất sắc. Trớc khi kéo quân vào Italia, Pônapác đã động viên binh sĩ: Hỡi
binh sĩ! Các ngơi đang thiếu ăn thiếu mặc. Ta sắp đa các ngơi đến vùng đồng bằng
phì nhiêu nhất thế giới. Ông cũng tuyên bố một cách dối trá với nhân dân Italia là
quân đội Pháp đén Italia là để giải giải phóng nhân dân Italia khỏi ách thống trị

của áo. Năm 1797, chính phủ áo buộc phải ký hoà ớc CămPô-Phoócmiô với
Pháp, làm tan rã liên minh phong kiến chống Pháp lần thứ nhất của các nớc Châu
Âu.
Năm 1798, chính phủ Đốc Chính Pháp nghe theo kế hoạch của Bônapác mở
mặt trận Aicập-Xiri, đe doạ đờng đi ấn Độ của Anh. Bônapác đợc cử làm t lệnh
quân đoàn phơng Đông, chỉ huy 350 tàu chiến với 3 vạn quân viễn chinh sang Ai
cập và Xiri. Quân đội Pháp đã chiếm đợc hải cảng Alêchxanđria của Aicập, đánh
thắng kị binh Ai cập Matơlúc dới chân kim tự tháp và kéo vào thủ đô Cairô. Nhng
hạm đội Pháp sang cứu trợ lại bị hạm đội Anh do đô đốc Nenxơn chỉ huy tiêu diệt
một cách thẩm hại ở Abukia. Quân viễn trinh của Bônapác bị giam chân ở Aicập,
thờng xuyên bị ngời ảrập, Aicập và Xiri tấn công, cộng thêm thời tiết nóng nực và
nạn dịch nên bị chết hại nhiều. Giữa lúc đó Bônapác nghe tin chính quyền đốc
chính ở Pari đang gặp khó khăn, ông đã bỏ quân đội lại Aicập và lẻn trở về Pháp
tháng 10 năm 1799.
Khi đó ở nớc Pháp, chính quyền Đốc chính đang rất lúng túng vì phải dối
phó với cả phe tả và phe hữu. Giai cấp t sản và nông dân t hữu thấy chính quyền
11
Đốc chính không có khả năng cai trị đợc nữa, nên trông cậy vào thanh kiếm của
Bônapác để đảm bảo quyền lợi cho họ. Bônapác từ Aicập chốn về, đã dựa vào
quân đội tiến hành cuộc đảo chính ngày 18 Bruyme năm cộng hoà thứ tám ngày 9
tháng 11 năm 1799. Quyền hành lọt vào tay một ban tổng tài lâm htời gồm ba ng-
ời, trong đó Bônapác là tổng tài thứ nhất, nắm tất cả mọi quyền hành, còn hai tổng
tài kia chỉ có tiếng nói t vấn. Chế độ độc tài quân sự đợc thành lập thay thế chế độ
cộng hoà. Năm 1800, theo kế hoạch của Bônapác, Pháp đa hai đạo quân tấn công
áo và buộc áo phải ký hiệp ớc Luynêvin năm 1801, trớc đó hoà ớc Pháp-Nga
cũng đợc ký kết. Do áo và Nga rút khỏi liên minh chống Pháp, nên Anh cũng phải
kí hoà ớc với Pháp tại Amiêng năm 1802. Lần đầu tiên sau mời năm chiến tranh,
hoà bình trở lại toàn Châu Âu. Tuy hoà bình không đợc lâu dài vì từ năm 1803,
Anh lại bắt đầu chống Pháp và đến năm 1805 chiến tranh lại lan rộng nhng
Bônapác đã lợi dụng đợc thời gian hoà hoãn này để tổ chức chính quyền của mình:

Ngày 2 tháng 8 năm 1802, Bônapác tự xng tổng tài chọn đời. Khi chiến tranh tái
diễn, bọn Bảo hoàng ngóc đầu dậy, thì chính quyền chuyên chế của Bônapác đã
củng cố xong. Ngày 18 tháng 5 năm 1804, Napôlêông Bônapác lên ngôi hoàng đế
hiệu là Napôlêông I.
Ngay sau khi lên ngôi hoàng đế, Napôlêông đã kí hiệp ớc thân thiện với
Giáo hoàng Piô VII và đặc biệt chú trọng đến công việc nội trị và khuyến khích
phát triển công thơng nghiệp đeer làm cơ sở hậu cần cho những cuộc chiến tranh
sắp tới. Napôlêông I đánh giá cao giá trị của bộ Dân luận 1804 ông viết: Vinh
quang thật sự của tôi không phải là đã chiến thắng bốn mơi trận , nh ng cái sẽ
không phải mơ đợc, cái sẽ sống vĩnh viễn là bộ luật dân sự của tôI.
1.2.2. Bộ luật Napôlêông-trí tuệ của sự cải cách.
Không chỉ là một thiên tài quân sự, trong thời gian cầm quyền, Napôlêông
đã tiến hành cải cách hành chính, tài chính t pháp xây dựng ngân hàng và các tr -
ờng đại học. Điều đó cho thấy, Napôlêông là một nhà t tởng có tầm nhìn khoa học.
Để bảo đảm những thành quả thắng lợi từ cuộc cách mạng của giai cấp t sản, để
dùng luật pháp do giai cấp t sản soạn thảo ra củng cố tình hình trong nớc,
Napôlêông đã bỏ ra nhiều công sức để soạn Bộ luật Napôlêông. Năm 1804,
chính phủ Napôlêông đã ban bố luật dân sự và đến năm 1807 lại ban bố thêm một
12