Xây dựng thị trường giao sau hàng hóa phòng ngừa rủi ro biến động giá

BQ
GIAO Dl)C VA DAO TAO
TRU'ONG DAI
HQC KINH TE TP.HO CHi MINH
sAo cAo
TONG
KET
D~TAIKHOAHQCVAC6NGNGH$CAPB0
XAY
DUNG
THI
TRUONG
GIAO
• •
SAU
HANG
H6A
PH6NG
NGifA
?
~
~
,
RUI
RO
BIEN
DONG
GIA
•
Ma
s6: B2009 - 09 - 82

Xac
nh~n
cua
CO'
quan chu tri
d~
tii
Chu
nhi~m
d~
tii:
BO
GIAO
D~C
DAO
T~O
TRlJONG
f)~l
HQC
KINH
TE
TP.HCM
THUVIEN
•
r;;
I
A~
)y
BQ GIAO
Dl)C

VA
DAO TAO
TRUONG
DAI
HOC
KINI-I
TE
TPI-ICM
1
THONG
TIN
KET
QUA NGHIEN CUU
1.
Thong
tin
chung:
Ten
d~
tai:
Xay
d\mg
thj
truimg
giao
sau
hang
hoa
phong
ngira

rui
ro
bi~n
d(}ng gia
Ma
s6: B2009- 09-82
Chu
nhi~m:
PGS.TS:
Nguy~n
Th!
NgQc
Trang
Thai
gian
thvc
hi~n:
2009 - 2011
2.
M1,1c
tieu:
Dua
ra giai phap
huang
t&i
vi9c xay
dvng
thi
truang
giao sau hang

h6a
cung
dip
cong
C\1
tai chinh cho die dfli
tuqng
tham gia phong ngtra rui ro
bi~n
d<)ng
trong gia ca hang h6a v6nngay cang gia tang theo qua trinh w do h6a
va
h<)i
nh:;ip
qu6c
t~.
D?c
bi~t
chu trQng
d~n
rui ro trong llnh VlJC san
xuAt
nang
nghi~p
va
kh6
khan cua
nang
dan.
3.

Tinh
mo·i
va
sang
t:;to:
Str
dl,lng
phuang
phap
di~u
tra khao sat
v~
rui ro va
nh:;in
thu·c rui ro
bi~n
d<)ng
gia
nang
san
d~
lam chung
cu·
cho vit;c xay
dvng
m<)t
thi tru·ang giao
sau
hi~u
qua.

Phat
hi~n
va
d~
xuAt
di~u ki~n
quan trQng
d~
thi
truang
giao sau
ho~t
d<)ng
thanh cong la phat
tri~n
thj
truang
tin dl,lng, d?c
bi~t
trong llnh
Vl,I'C
nang
than.
M<?t
h~
thflng
nha
kho
hi~n
d~i

r<)ng
kh~p
cac vung san xufit
va
dip
tin
dl,lng
d\fa tren gifiy
chung
nh:;in
luu kho la giai
phap
giai
quy~t
kh6 khan
trong
ho~t
d<)ng
cho vay dfli
v&i
nang
dan va
t~;to
dit~u
ki~n
cho
cac giao
djch tren san hang h6a.
4.
K~t

qua
nghien
c(ru:
Tom
luqc
va
h~
thflng cac viin
d~
ly
lu:;in
ca ban
v~
thi tru(mg giao sau
trong
d6
neu
ro lqi ich, rui ro cua thi
truang
nay cling
nhu
ly do
t.;ti
sao thi
truang
giao sau ra
dai
thay
th~
cho cac

phuang
phap quan tri rui ro
truy~n
th6ng.
Nhfrng
l9·i
ich va rui ro cua thi
truang
giao sau
duqc
chu·ng minh trong
thvc
ti~n
nhu
th~
nao
duqc
d~
tai t6m
t~t
thong qua cac nghien
cuu
cua cac nha
kinh
t~
tren
th~
gi6'i a cac nu6'c dang phat
tri~n
d~

tra lai cau hoi li9u cac
nu&c nay
c6 nen xay
dvng
thi
truang
giao sau hay khong? Va
nhung
nguy
ca
ti~m
§n la gi?
Tu
d6 rut ra bai
hQc
cho
Vi~t
Nam.
Phan tich
thvc
tr.;tng rui ro
bi~n
d<)ng
gia ca
hang
h6a da tac
d<)ng
d~n
nguai
san xufit a

Vi~t
Nam
va
phan
u·ng
cua
l19
tru6'c nhu·ng rui ro nay
nhu
tlH~
nao? Chinh phu
da
c6 nhu·ng chinh sach gi
d~
giam
thi~u
rui ro va
ho~t
d<)ng
cua cac san giao dich hang h6a trong
thai
gian qua ra sao?
2
u€
tfti
da
d~
xu~t
gi<ii
phap

tri~n
khai
h~
th6ng tai
trq
thong qua
gi~y
chfrng
nh~n
luu kho va cac
di~u
ki~n
d~
th\l'C
hi~n
h~
thfmg nay. Xay dlJng thi
tnr{mg
giao sau trong d6
llJa
chQn
lo~i
hinh giao d!ch nao va hang h6a nao
se duqc
chQn
giao dich.
u~
tai cling
d~
xu~t

cac giai phap
t~o
moi tnr(mg
cAn
thh~t
d~
h~
th6ng tai
trq
thong qua
gi~y
chung
nh~n
luu kho va thi
tnrong
giao sau
v~n
hanh
hi~u
qua
5.
San
phftm: Bao cao t6ng ket, bao cao t6m
t~t,
3 bai bao da duqc c6ng b6
6.
Hi~u
qua, phrro·ng thu·c
chuy~n
giao

k~t
qua
nghien
cu·u
va
kha nang ap
diJng:
B<)
Cong Thuang,
B<)
Nang
Nghi~p
va Phat
tri~n
Nang
than va Ngan
hang Nha
nu&c
cling
h~
th6ng NHTM ket hqp
d~
tri~n
khai xay d\l'ng
h~
th6ng
kho hang,
h~
th6ng tai
trq

thong qua
gi~y
chung
nh~n
luu kho va san giao dich
giao sau hang h6a.
CO'
quan chii tri
Ngay
II
thang 2 nam 20
II
Chii
nhi~m
d~
tai
Gio·i thieu
•
K~
tir
d~u
th?p nien 1990,
v&i
xu the ttl do h6a
thuang
m?i hang
h6a
a
die
nu&c

dang
phat
tri~n,
ganh
n~ng
rui ro de
n~ng
tren vai
tu
nguai san
xufrt
cho den chinh
phu.
Trong
h~u
het cac nu&c, nhli'ng nha san xufrt,
d~c
bi~t
la n6ng dan, neu
nhu
tm&c day
hQ
it
bi
anh
huang
bai
nhli'ng tac
d<)ng
cua

thi
truang the
gi&i
thi gia day phai ganh chju
h~u
het
rui
ro gia
ca
kh6ng
th~
dv
doan duqc.
Them vao
d6,
nguai
n6ng dan khang con nh?n duqc
nhi~u
h6
trq
tu
phia
nha
nu&c
v&i
nhfrng
UU
dai
thuang
m(;li

va
tin
dt,mg.
Qua
trinh
tl,l'
do h6a
thuang
d~t
nguai
san
XUfrt
trong m9t mai
tmang
rui ro dang
k€.
Khi gia ca
bfrt
6n
va
khang
ch~c
ch~n,
nguai
nang dan ganh
chiu
rui ro
gia
ca vao luc
hQ

quyet dinh tr6ng cay gi
va
m6i luc
hQ
mua v?t
tu
nguyen
li~u
d~u
vao
nhu
phan b6n,
thu6c tru sau va thue
mu&n
lao
d<)ng.
HQ
khang bao
gia
bi~t
ch~c
duqc
li~u
la gia ca
hQ
nh~n
duqc
vao cu6i
V\1
c6 trang trai

duqc
het chi phi
hQ
da b6 ra hay khong?
HQ
c6
nh~n
duqc thanh qua
Xtrng
dang
v&i
c6ng
SUC
va
ti~n
bi;lC
hQ
da tieu
tf>n
hay khang?
Cac t6 chtrc
tin
dt,mg,
cac nha cung
cfrp
cling
g~p
rui ro gia
ca.
N~u

nha cung
cfrp
ung
tru&c cho nang dan cac khoan vay
d~
sau nay nh?n hoan tra
tir
vi~c
ban san phfrm tim
ho(;lch
duqc
tu
nang
dan,
hQ
se
g~p
rui ro
h1c
nang san duqc ban di, gia giam
d~n
muc
qua
thfrp
kh6ng
th~
hoan tra khoan vay.
Thi
truang
quan

tri
rui ro c6
th~
c6
duqc
nhli'ng dam bao
ch~c
ch~n
han cho tuang lai
cua nha cung
cfrp
va
nguai
n6ng dan.
Tuy
nhien nhli'ng thi
tmang
nay kh6ng phai la
phuang
thu6c chli'a bach
b~nh.
Kh6ng c6
bfrt
cu
phuang
thu6c
nhi~m
mau nao c6
th~
phong

ngua
rui ro hoan hao, chung khang bao
gia
t6n t?i cho
tAt
ca cac lo?i himg hoa.
M~c
du
nhu
th~,
kha
nang
ti~p
c~n
cac thi
tmang
quan ly rui ro nay c6 the giup ich
nhi~u
cho n6ng dan a cac nu&c dang phat
tri~n
cai
thi~n
dai s6ng cua
hQ.
Cac thi
truang
quan
tri
rui ro
nhu

thi
tmang
ky h?n, giao sau,
quy~n
ch<;>n
tren the
gi&i
da
duqc tri€n
khai
tu
lau va c6 nhli'ng tac
dt,mg
nhfrt
djnh trong
vi~c
quan
tri
rui ro gia ca.
Cac thi
truang
giao sau gia ca lua mi
va
lua
m(;lch
a Chicago, thi
truang
ca phe arabica a
New york, thi
tmang

ca
phe robusta a London,
cacao
a Newyork
va
London,
dflu
CQ
a
Kurla Lumpur va
nhi~u
thi
truang khac nfra. Chuc nang cua nhu·ng san giao djch nay
khang
chi "phat
hi~n
gia" ma con cung
cfrp
cac cang
C\1
dS
quan
tri
rui ro gia
ca.
0
nhi~u
nu&c dang phat triSn, nhfrng n6 Ivc lam gia tang kha nang cua
nang
dan

d~
tiep
c~n
tin
dl,lng
thong qua cac
chuang
trinh
va
t6 chu·c tin
dl,lng
d~c
bi~t
nhu
cac djnh
ch~
tin
d1,mg
n6ng than, phan b6 tin
dl,lng
da
khang
duqc tiep
tl,lc
ho?t
d<)ng
ho~c
bi
thfrt b?i.
Khang

duqc
huang
dfin cua chinh phu, cac ngan himg
thuang
m?i kh6ng thfch cung
cfrp
tin
dl,lng
cho
n6ng dan.
ii
Tim each lam
gic'un
bot
d<)
nh?Y
cam cua ngm'ri
nang
dan d6i
vai
rui ro
bi~n
d<)ng
gia ca
va
gia tang kha nang
ti~p
c~m
ngu6n tin
dt,mg

cho
nang
dan la xu huang chung ma chinh
phu cac
nuac
dang phat
tri~n
huang
d~n.
Chung toi cho
r~ng
d6 cling la 2 v:in
d~
lan
cdn giai
quy~t
a
Vi~t
Nam.
Vi~t
Nam
hi~n
nay cling c6 nhfrng th! trucmg quan tr! rui ro
hi~n
dang t6n t?i,
ch~ng
h?n
nhu cac
chq
dftu

m6i, cac san giao d!ch hang h6a, cac hqp d6ng giao sau
ca
phe
cling da
duqc
tri~n
khai
nhi~u
nam nay. Tuy nhien, hdu
h~t
nang
dan khong mu6n
hoi[tc
khong
th€
ti~p
c~n
duqc
vai
cac thj truang nay.
Duong
nhu
d6i
vai
nguai
nang
dan thi thj
truang
quc'm
trj rui ro duang

nhu
r:it xa
1?.
Vi
nhi~u
ly
do
nguai
nang
dan
vfin
hanh
d<)ng
theo th6i quen eli,
va
cam chju rui ro
v~
gia ca
tir
nam miy qua nam khac
tir
th~p
nien nay qua
th~p
nien khac.
Tir
each
di[tt
v:in
d~

nhu
th~,
cau hoi nghien c(ru ma chung toi
di;it
ra cho
d~
tai la:
1.
Rui ro gia ca tac
d<)ng
d~n
nguai
san xu:it
nhu
th~
nao? T?i sao?
2.
HQ
da lam gi
d~
d6i
ph6
vai
rui ro
bi~n
d<)ng
gia ca?
3. T?i sao cac san giao djch hang h6a
duqc
tri~n

khai trong thai gian
qua
ho?t
d<)ng
khong
hi~u
qua?
4. Th!
truang
giao sau c6 phai
la
each t6t nh:it
d~
quan trj rui ro
bi~n
d<)ng
gia?
5.
Vi~t
Nam nen
tht,rc
hi~n
nhfrng
19
trinh nao
d~
ti~n
d~n
m<)t
thj

truang
giao sau
d?t
hi~u
qua trong
vi~c
phong ngira rui ro gia ca?
D€ tra
l<'Yi
nhfrng cau hoi tren day, chung toi
su
dt,mg
nhfi'ng
ki~n
thuc
va
b~ng
chung
thvc
nghi~m
tren
nhi~u
nuac
tren
th~
giai
di[tc
bi~t
la a cac
nu6c

dang phat
tri~n
v~
lqi
ich
Va
S\f
thanh cong
va
th:it b?i cua
cclC
nuac
khi
Sll'
dt,mg
thj truang giao
SaU.
Chung toi da khao sat 576
h<)
san xu:it
nang
nghi~p
a cac
m<)t
s6 tinh
D6ng
b~ng
song
Cuu
Long va cac tinh Tay Nguyen

vai
du lo?i hinh kinh doanh
nhu
g?o,
ca
phe, cay an
trai, thuy san,
boa qua. Ngofti
ra
chung toi con
su
dt,mg
nhfrng
s6Ji~u
thu
dp
v~
bi~n
d()ng gia
cad~
dua
vao phan tich
va
d{mh
gia.
K€t
lu~n
rut ra
duqc
tir nghicn

ClrU
la:
D€ xay
dvng
thanh cong thj
truang
giao sau cung c:ip cong
C\1
cho
nguai
san xu:it
qm'tn
tr! rui ro
bi~n
d<)ng
gia,
truac
h~t
nuac
ta
din
t~p
trung
tri~n
khai
h~
th6ng tai trq thong
qua chfrng chi luu kho.
D6ng
thai cai

ti~n
va
phat
tri~n
cac san giao djch hang h6a giao
ngay.
Sa
di
nhu
the la theo cac nghien cuu, mu6n c6 thj
truang
giao sau hi9u qm\
di~u
ki~n
din
la giao d!ch giao ngay phai nang
d<)ng.
M<)t
tra ng?i
16n
cho
nang
dan
nuac
ta
khi
thl,l'C
hi~n
cac
cong

C\1
qm\n trj rui ro la
thi~u
kien thtrc
va
ky nang
d~
th\l'C
hi9n.
Mu6n
v~y
phai c6
m<)t
tb ch(rc trung gian. Chung toi
d~
xu:it tb chu·c trung gian d6
chinh
la
H<)i
nang
dan.
D~
lam duqc
di~u
nay,
H<)i
nang
dan
nuac
ta

din
phai tb
ch1rc
iii
va
cciu
true
l<;ti
d~
tra thfmh m9t t6 chfrc c6
tu
each phap nhan
va
ky
thu~t
chuyen mon
d€
thtJc
hi~n
nhi~m
vv
m'ty.
Chung toi
ceiu
true
d~
tai thfmh 4 chuang. Chuang 1 gi6i
thi~u
m9t s6
vein

d~
chung
v~
rui
ro
bien d()ng gia
va
quan tri rui ro bien d()ng gia trong d6
nhein
m<;tnh
d~n
lqi ich
va
rui
ro
cua thi
tm(mg
giao sau. Chuang 2 t6ng ket nhfrng
b~ng
chu·ng thtJc
nghi~m
v~
thi
tru(mg
giao sau va quan tri rui ro bien d9ng gia
6'
cac
nu6c
dang phat
tri~n

d~
rut ra bai
hQc
kinh
nghi~m
cho
Vi~t
Nam. Chuang 3, chung toi th6ng ke phan tich
va
tmng
bay
nhfrng
b~ng
chfrng
v~
rui ro bien d()ng gia ca da tac d9ng
nhu
the nao
den
nguai
san
xufit va
hQ
da phan frng v6i rui ro
ra
sao? Cac t6 chfrc cung
dp
cong cv qm\n trj rui ro
ho(lt d()ng
nhu

the nao?
Chuang
cu6i cung
Ia
19
trinh tien den xay dvng thi tmcmg giao
sau
b~ng
each
thvc
hi~n
h~
th6ng tai trq thong qua chu·ng chi
luu
kho,
d6ng
thai phat
tri€n va cling c6
ho1;tt
d()ng cua cac san giao djch. M9t s6
vein
d~
dm
luu y khi xay dvng
thj
truang
giao sau
6'
Vi~t
Nam

trong d6 nhfin
m£;tnh
den
ho£;tt
d()ng cua
cong
ty thanh
tmin bu trir
va
h~
th6ng giam sat thi truang giao sau.
Ph(lm vi
d~
tai gi6i
h£;tn
trong khu
vvc
san
xueit
nong
nghi~p
chfr
chua
di
khai thac vao
cac hang
h6a khac vi day
Ia
b9
ph~n

d~
bi t6n thuang nhfit cling chiem da s6 a
nu6c
ta.
C6
rfrt
nhi~u
nghicn cfru
v~
lqi ich cua quan tri rui ro cho cac cong ty Ian.
Nhung
khong
c6
nhi~u
nghien cfru lqi ich cua quim tri rui ro d6i v6i tai san cua nong dan.
Do
Ia
ly
do
rna chung toi
mong
mu6n thtJc
hi~n
d~
tai nay d€ phfin nao gop
su·c
giam thi€u
duqc
ganh
n~ng

rui ro
ma
nong dan
nu6c
ta bao the ky nay da phai chiu dvng.
IV
Mucluc
• •
Gi6i
thi~u
i
Ml,lc
ll,lc
iv
D h
' h' h
'b'

an
m\}c
cac
In
va
ang
v11
Danh
ffi\}C
cac h()p viii
' '
Danh

ITI\}C
cac
tu
viet tat ix
Chrro·ng 1: Thj trll'irng giao sau va v§n
d~
quan
trj
rui
ro giii ca
hang
boa
1
11
R
,.
b'r
dA
g
.,
'kho'
kh-
' nha'
a'
r t
1
.
m ro ten
Qn
gta

va
an
cua
s n
xua
.
1.2
Cac
ch~ng
ducmg
cua
qufm tri rui ro
bi~n
d()ng gia
ca
hang
h6a
3
1.2.1
Quim tri rui ro
gia
ca
truyen th6ng .4
1 2 2
Q
'
0
,
0
0

,
' d A '
h'
' 6
. . uan
tq
rm
ro gta
ca
\l'a
tren
ca
sa
t ! truang .
1 3 L
.
' h ' , . ,
h'
' . 8
.
Q'I
IC
va rm
ro
cua
t ! truang gtao sau

1.3.1
Lqi
ich cua thi truang giao sau 8

1.3.2
Rui
ro
cua
thi
truang
giao
sau

~
9
1.4
Tai
trq
thong
qua
gi~y
chung
nh~n
luu kho
11
1.4.1
Gi~y
chung
nh~n
luu kho
11
1.4.2 Ca
ch~
v~n

hanh
cua
h~
th6ng tai
trq
b~ng
gi~y
chung
nh~n
luu
kho .12
K~t
lu~n
chuang
1
~
14
ChrrO"ng
2: Nhu·ng
b~ng
chfrng
thl,l·c
nghi~m
tren
th~
gioi
v~
vai
tro
cua thi trrrirng

giao sau
trong
vi~c
quan
trj
rui ro
bi~n
d{>ng
gia ca
hang
boa 15
2.1
Cac
b~ng
chung
th\l'C
nghi~m
ve
tfnh
hi~u
qua cua thi truang giao sau a
cac
nu6'c
dang
phat
trH~n

16
2.1.1 Cac
lqi

fch
va
rui ro tiem
An
khi sir
d1.1ng
thi
truang
gia~
sau d€ quan tri
nii
ro a
cac
nu6'c dang
ph
at tri€n 17
2.1.2
Tac d()ng
cua
gia giao sau
d~n
gia giao ngay
va
d\1'
trfr hang t6n kho 20
2.1.3
Nhu
diu
thi
truang

giao sau a cac nu&c dang
ph
at tri€n 23
2.1.4
Nen
sir dl,lng thi truang giao sau qu6c
t~
hay
xay
d\l'ng rieng m()t thi truang
0
A'
d'
? ' 25
gtao
sau
nQI
ta.

.
2.2
Bai
hQc
kinh
nghi~m
cho
Vi~t
Nam
29
K~t

lu~n
chuang
2
31
v
ChtrO'ng
3:
B~ng
chu·ng
thl}'C
nghi~m
v~
riii ro
bi~n
d()ng gia
va
quan
trj
rui
ro
()-
Vi~t
N
am
32
3.1 Phan tich rui ro
bi~n
d()ng gia
ca
tac d()ng

d~n
ho?t d()ng sim
xufrt
nong
nghi~p

32
3 .1.1 Chi phi
d~u
vao cho
sim
xufrt 34
3.1.2
Bfrt
c?p trong qua trinh thu mua,
ch~
bi~n
va
xufrt
khAu
37
3.1.3
H~
th6ng kho hang
thi~u
va khong dam bao
chfrt
luqng bao quan himg h6a

41

3.1.4 Tac d()ng cua
nhung
cu s6c tren thi trm1ng
th~
gi6'i
.41
3.1.5 Tac d()ng
bai
chinh sach
vi
mo
.42
3.2 Nh?n thuc rui ro va thvc tqmg phong ngira rui ro tai chinh .43
3.2.1. Nh?n thuc
v~
t~m
quan tn.mg rui ro
bi~n
d()ng gia ca .44
3
2 2
N
'.
,
~
d-
'
h'
" , . h
h~

' ? 45
. .
gum
san xu at a ung p o
vm
rm ro n u t e nao. . .
3.2.3 Kenh thong tin
h6
trq
va vai tro cua
hi~p
h()i
nong dan · .47
3.3. Cac chinh sach cua chinh phu .49
3.3
.1
Chinh sach bao
h()
hang nong san .49
3.3
.2
Chinh sach h6
trq
trong nu6'c
51
3.3.3
Trq
cfrp
xufrt
khAu

: 52
3.3.4 Chinh sach thu mua t?m tru hang nong san 54
3.4 Thvc tr?ng ho?t d()ng cac san giao djch hang
h6a

55
3.4.1 Ho?t d()ng cua cac san giao dich hang h6a 56
3.4
.2
Vai tro cua san giao d!ch hang h6a a
Vi~t
Nam
hi~n
nay
61
3.4.3 Nguyen nhan thfrt b?i cua cac san giao d!ch 62
K~t
lu?n
chuang
3 67
Chtrong
4:
Xay
dl}'Dg
thj
tru-(rng giao
sau
phong
ngira
rui

ro
bi~n
d()ng gia
ca

68
4.1
Tri€n khai
h~
th6ng tai
trq
thong qua
gifry
chung nh?n luu kho 69
4.1.1 Tinh kha thi cua
gifry
chung nh?n luu kho a cac nu6'c tren
th~
giai 70
4.1.2 Cac
di~u ki~n
dn
thi€t cua
h~
th6ng tai
trq
thong qua
gifry
chu·ng nh?n
luu kho 70

4.2 Phat tri€n thi trucmg giao sau hang h6a : 80
4.2.1
Lva
ch9n mo hinh giao d!ch va hang h6a giao d!ch 80
VI
4.2.2 Mo hinh cong ty thanh tmin bu trir tren thi
tru<'mg
giao sau
82
4.2.3 Thanh
l~p
Hi~p
h9i giao sau
Vi~t
Nam 84
4.2.4
Phai c6 vi
th~
m&i
duqc
tham gia vao cac giao dich giao sau
85
4.3 Moi
truong
cfin
thi~t
cho
vi~c
ti~p
c~n

h~
th6ng tai
trq
thong qua
gifry
chung
nh~n
luu kho
va
su
dl,mg
hi~u
qua hqp dbng giao sau
85
4.3
.1
Hoan
thi~n
va
phat tri6n san giao d!ch hang h6a 86
4.3.2 Vai tro cua H9i nong dan trong
vi~c
nang cao kha nang
ti~p
c~n
tin
d1,mg
va
, t . , . . ' , h '
th'

h .
~
87
quan q rm ro gm ca c o cac an vten .
4.4 Thfrm d!nh tin
d1,mg
thong qua gia tren thi truong giao sau 89
K~t
lu~n
chuang
4 :···························91
K~t
lu~n
chung 92
Danh mvc tai
li~u
tham khfw
93
VII
Danh
IDl}.C
cac hinh va bang
Hinh 3.1: Gia ca
phc
th~
gi6"i
va
gia
ca
phe

xuftt khliu
binh quan nam giai
do(;ln
1994-2009 32
Hinh 3.2:
Bi~n
d<)ng
gia
g(;lo
tren thi trucmg
th~
gi6"i,
1980-2010
33
Hinh 3.3: Bien
d<)ng
gia ca phe Robusta, 2000-2010
33
Hinh 3.4: Bien
d<)ng
gia ducmg, 2000-2010 34
Hinh 3.5: Chi s6 gia nguyen
li~u
dftu
vao cho
nong
san, 1980-2010
35
Hinh 3.6: Ca cftu chi phi san xuftt lua 36
Hinh 3.7: Bi€n

d<)ng
gia
phan
bon 36
Hinh 3.8:
Muc
d<)
thoa
thu~n
mua
nguyen
li~u
dftu
vao 37
Hinh 3.9: Cac hinh
thuc
tieu thv 38
Hinh 3.10:
Sa
d6 quy trinh ca
ban
xuftt khliu g?o cua
Vi~t
Nam 38
Hinh 3.11:
Di~n
bien gia cao
su
1980-2010 : .43
Hinh 3.12:

Nh~n
thuc
v~
tftm quan trQng cua cac
lo(;li
rui ro 44
Hinh 3.13: Mtrc
d<)
s~n
long
tham
gia cac san ph
lim
phong ngira rui ro .46
Hinh 3.14: Ban khoan khi tham gia phong ngira rui ro cua nong dan .46
Hinh 3.15: Kenh
thong
tin h6
trq
: 48
Hinh 3.16:
KhfJi
luqng
kh6"p
l~nh
ky
h(;ln
trcn
sfm
ca

phe
Buon
Ma
Thu<)t
57
Hinh 3.17: Kh6i
luqng
ducmg giao dich
duong
t(;li
sfm
Sacom-
STE
59
' h .
~
.
;
~
,
h ' ' ? • 64
Hm
3.18: Hteu btet ve cong
cv
p ong ngua rm ro

Hinh 3.19:
D\1'
dinh tham gia san nong san
65

Hinh 4.1:
Sa
d6
h~
th6ng tai trq thong qua gifty
chung
nh~n
luu
kho
78
Hinh 4.2: Quy trinh thanh toan bu trir
83
Hinh 4.3:
Mo
hinh cong ty thanh toan bu trir a
Vi~t
Nam

83
Hinh 4.4:
Mo
hinh cong
ty
thanh toan bu trir
kh
.
thu
h'"
'
ha

do),
g · o
a' a'
go'·
· 84
1
.c
H;ncac
.P
n gia sau
nu
en
at
~


Bang 3.1: Bi€u thue
nh~p
khliu
uu
dai hang nong san 50
Bang 3.2: Trq
dp
xuftt khliu 52
VIII
Danh
ffil}.C cac h()p
H()p
2.1: Quan
h~

nhan qua gifra gia giao ngay
va
gia giao sau
21
H()p
3.1: Chu tich H()i
Nong
dan
VN
Nguyen Qu6c Cucmg: Khong phai chi n6i
h6
trq
la xong
55
ACFTA
BCEC
BIDV
CBOT
CME
COFEI
DN
ECA
ICA
ICOA
ISA
ITA
LIFFE
NNvaPTNT
NHNN
NHTMCP

NHTW
STE
TPE
UBND
US
AID
VFA
WR
WTO
IX
Danh muc cac
tir
vi~t
t~t
0
Chicago Board
of
Trade
Chicago Mercantile Exchange
Coffee Futures
Exchange India
East Central Africa
International Commodity
Agreement
International Cocoa
Agreement
International Sugar
Agreement
International Tin Agreement
London International

Financial Futures and
Options Exchange
United States Agency for
International Development
Warehouse Receipt
World Trade
Organization
Hi~p
d\nh kim
vvc
thuang
m1;1i
tv do
ASEAN
- Trung Qu6c
San giao d\ch ca phe Bu6n Ma Thu()t
Ngan hang dliu
tu
va phat tri€n
H()i
d6ng
thuang
m1;1i
Chicago
San giao dich hang h6a Chicago
San giao dich ca phe
An
D9
Doanh
nghi~p

Cac
nu&c
Trung
va
Dong chau Phi
Hi~p
u6·c
qu6c
t~
v~
hang h6a
San giao dich quyen ch9n va giao sau
Nang
nghi~p
va
Phat tri€n nang than
Ngan hang nha
nu&c
Ngan hang thuang
m1;1i
c6 phlin
Ngan hang
Trung uang
San giao dich Sai gon
Thuang
Tin
San giao dich
Tri~u
Phong
Uy

ban nhan dan
T6 chuc phat tri€n qu6c
t~
cua My
Hi~p
h()i
luang
thvc Vi9t Nam
Gifiy chung nh?n luu kho
T6 chuc
thuang
nwi the
gi&i
1
ChtrO'ng
1
, '
Thj
Trtrirng
Giao Sau va Van
De
Quan Tri Rui Ro
Ghi
Ca
Hang Hoa
Do
S\l'
bung n6 cua xu
huang
toim

du
hoa
va
gia tang nhfrng bfit 6n
mang
tinh toan
cfiu
trong
nhi~u
th~p
ky qua, cac t6
chuc
tai chinh tren
th~
gi6i rfit quan
Him
d~n
vi~c
t(;lO
phuang
phap
va
cang
Cl,l
d€
ki~m
ch~
rui ro gia ca do nhfrng bftt
f>n
nay

mang
l(;li.
Cac
hqp
d6ng giao sau
hang
hoa
da
duqc
thi~t
k~
nh~m
phong
ngua
rui ro gia ca
dl)'a
tren
vi~c
dam bao
v~
gia tri cua
m<)t
hang
hoa
CO'
sa.
Vi~c
giao d!ch
hgp
d6ng giao sau

hang hoa tren th€ gi6i
va
a
nhi~u
nu6c
da trai qua
m<)t
l!ch
su
phat tri€n thang trfim
nhung
cho d€n gia cac
hgp
d6ng nay
v~n
to ra
Ia
cang
Cl,l
huu
hi~u
va
dugc
nhi~u
qu6c
gia tri€n khai trong
vi~c
phong
ngua
rui ro gia ca

ma
chua
co
ll)'a
ch9n nao
ds
thay th€.
Thi
truang
giao
sau
gifr
m<)t
vai tro quan trQng trong
vi~c
each ly cac
nha
san xuftt va
nhfrng
thuang
gia khoi nhfrng
bi~n
d<)ng
theo chu ki
va
theo
mua
cua gia
ca
hang hoa,

Thi
truang
nay
mang
l?i
nhi~u
lgi ich cho
n~n
kinh
t~
vi chung 6n dinh bien
d<)
bi~n
d<)ng
gia, dem l?i
S\1'
din
bilng gifra cung va
du,
dong vai tro
kham
pha
gia ca tren thi
truang
hang
hoa. Ngoai ra, thi
truang
giao sau cling gop phfin giam
b6t
nhung

rui ro
Sl,lt
gia
trong llnh
Vl)'C
cho vay
nang
nghi~p
Va
vi
V~Y
thuc
dfiy
dong tin dl,lng cho
nang
nghi~p.
Chung
cling dong vai tro
nong
c6t
khang
nhfrng trong
yi~c
kich
thich thi
trucrng giao ngay
ma
con
t(;lO
di~u

ki~n
cho
S\1'
phat tri€n da
d(;lng
CUa
ho(;lt
d<)ng
san
xuftt
tuang
d6ng
v6i
ma
hinh tieu thv (d?c
bi~t
Ia
trong thi trucrng
nang
san).
M<)t
thi
trucrng
trao d6i
hang
hoa vfrng
m(;lnh,
s6ng
d<)ng
va

phat tri€n t6t dong
m<)t
vai tro then
chf>t
trong toan cfiu
hoa
thuang
m(;li
quf>c
t€
b&i
no
1(;10
nen
m<)t
nang
ll,l'C
C(;lnh
tranh
V~
ghi cho xuftt khfiu.
Nhung
tru6c
khi thao
lu~n
d€n thi trucrng giao sau chung ta hay
xem nhfrng rui ro
v~
bftt
6n

gia
ca da tac
d<)ng
nhu
th€ nao d€n
nha
san xuftt d?c
bi~t
Ia
nhfrng
nha
san xufit nho trong IInh
V\l'C
nang
nghi~p.
1.1
Rui
ro
bi~n
d{)ng
gia va kho khan cua nha san
xuAt
Rtii
ro
bi€n
d<)ng
gia
Ia
m<)t
trong nhli'ng rui ro chinh cua nha san xufit.

Tuy
nhien, so
v6i cac
lo(;li
rtii ro khac
nhu
thai
ti€t, mua
vv
thi
m<)t
trong
nhung
di€m khac
bi~t
16n
cua quan tri rui ro gia
ca
Ia
chung
d~
dang
dugc
nh~n
bi€t
han.
Ngoai ra, rui ro gia ca
co
thS giam thi€u
dugc

do co
nhi~u
c6ng cv titi chinh
d~
chuy~n
d6i rtii ro. Quan tri rui
ro
bi€n
d<)ng
gia
Ia
m6i quan
tam
d?c
bi~t
cua cac nha ho?ch dinh chinh sach cling
nhu
cua
tAng
lap
nang
dan
o·
cac
nuac
dang phat
tri~n
nhiim cai
thi~n
thu

nh~p
cua h9
va
sau do tai dflu
tu
vao
nang
nghi~p.
2
M<)t
v~n
d~
tai chinh khac
ma
ngueri
nang
dan con phfli
duang
d~u
la
sv
thi~u
h\lt
ngu6n
v6n
trong san xufit do h9 thuerng
khang
c6 tai san
th~
chfip

d€
di
vay. Vi v?y,
khu
vvc
tu
nhan thuerng
khang
m?n ma trong
vi~c
cfip
tin
dl,lng
ho?c
n~u
c6
vi lo
sq
vi~c
khang
thu h6i
duqc
nq, nhfrng
ngmJ'i
cho
vay
thuerng cung cfip tin dl,lng
v&i
muc
lai sufit cao. Tfit ca da

tC;lO
ra rui ro cho ngueri
nong
dan su6t
nhi~u
th~
ky qua. Sau day
Ia
m()t
s6 kh6 khan chinh
ma
nang
dan phai d6i ph6
tu
bfit 6n trong gia ca.
Luu
gill'
hang
luJa.
Thuang
thi ngueri
nang
dan ban san
ph~m
cua
h9
ngay
sau
khi thu
ho~ch.

Vi
tfit
ca
san
ph~m
duqc
ban cling khoang
thai
gian nen gia ca
bi
hC;l
thfip
xu6ng.
N~u
nhfrng ngueri nong dan c6 th€
luu
trfi',
h9 se ban
duqc
v&i
muc
gia cao
han,
va
gia se
khang
bi
bi~n
d()ng
nhi~u.

Di~p
khuc
duqc
mua
mfit gia
duqc
l?p
di
l?p
l~i
tu
bao lau nay vfin
chua
c6 cau tra
leri.
Nhung tqi sao
nang
dan lqi kh6ng luu tnl· himg h6a ma lqi
bcm
ngay?
Ly
do
dan
gian
d~u
tien d6 Ia h9
din
ti~n.
C~n
ti~n

d~
tra nq,
d€
dong
thu~,
d€
chu~n
bi
cho mua
V\1
t&i
va
d€
chi tieu trong gia dinh.
C6
bi~t
bao nhieu nhu
diu
dang
cher
dqi
h9
sau khi thu
ho(;lch.
Ly
do
thu
hai la vi h9 rfit kh6
ti~p
c?n

duqc
v6·i
cac ngu6n
v6n
tin
dt,mg
m?c du
da
c6
h~n
m()t ngan hang
16·n
(ngan hang
nang
nghi9p
va
phat tri6n
nong
than)
plwc
V\1
cho linh
VlJC
nang
nghi~p.
Nlmng
thvc
t~,
c6 bao nhieu
ph~n

tram
nong dan
c6
th€
vay
duqc
v6n
tu
khu
V\fc
chinh
thuc
nay?
M?c
khac, h9 khong c6
d~y
du
phuang
ti~n
d€
dv
trfr bao dam cho hang
h6a
khoi
bi
hu
hong
m~t
mat .
Ly

do cu6i
cung
Ia
hQ
khang
dv
trfr
bai
vi h9
khang
quen nlm
th~.
Tinh hflt an gill cii. Tinh bfit 6n gia
ca
Ia
m()t trong nhfrng quan
tam
chinh cua ngueri
san xufit, d?c
bi~t
Ia
nang
dan.
Tinh
b~t
6n lam cho
nang
dan rfit kh6 khan trong
vi~c
quy€t d!nh khi nao ban, ban

v&i
muc
gia bao nhieu? N6
con
lam
ti~n
trinh len
k~
ho?ch
tra nen
phuc
tC;lp.
Th~t
kh6
khan
d€ ngueri
nong
dan
bi~t
nen tr6ng gl, tr6ng bao nhieu,
cAn
bao nhieu
ti~n
d€
d~u
tu
va duy tri ho?t d()ng san xufit nong
nghi~p.
Chinh vi
v?y

cang !fun ngueri nong dan kh6 khan han trong
vi~c
ti~p
c~n
tin dl,lng
tu
ngan hang.
Tilp
c{in
tin d{lng kh6 khan.
M('>t
trong nhfrng vfin
d~
chinh
Ia
ngueri nong dan hi9n
dang g?p
dt
nhi~u
rao can trong
ti~p
c?n tin dl,lng. Khu
Vl,l'C
tin
dl,lng
phi chinh thu·c
c6
m<)t
muc
lai sufit rfit cao trong khi khu

V\fc
tin
dl,lng
chinh thu·c l?i khong
s~n
long cho
vay,
chu
y~u
Ia do nhfrng rui ro bao hfun trong
vi~c
cho vay.
Ngan
hang
thuerng yeu
c~u
ngueri nong dan th€ chfip va ap d?t nh\l'ng thu
tl,lc
hanh chinh rfit
phi~n
ha.
N~u
ngueri
nang
dan khong c6 kha nang cung
dp
nhfrng tai san
th~
chfip t6t, hi6n nhien
Ia

hQ
se
khang
du tieu
chu~n
cho m()t khoan
vay
ngan hang. Tuy nhien, cho
d~n
bay
gier,
h~u
h~t
cac ngan hang vlin chi chfip
nh~n
cac tai san
th~
chfip
nhu
bfit d()ng san
ho~c
dfit dai rna thoi.
Nltflng
tliC
ii{Jng kluic CU{l
l(l'
do
h6a illnngu·o·i IIOIIg dlin.
Ngay
nay, ngueri nong dan

c6
nhi~u
d~u
ra cho san
ph~m
cua
hQ
han, va
hQ
phai dua ra
Sl,l'
Iva chQn
v&
each ma
hQ
3
ban nhfrng san
ph~m
cua minh.
I-IQ
se ban cho thuang nhan A
va
thuang
nhan
A tni
cho
hQ
m('>t
khoan ti6n X.
Hay

ban cho thuang nhan B,
nguai
tra cho
hQ
it han thuang
nhan A
20%
nhung
s~n
long
dp
cho
nguai
nong dan
mot
khoan tin
dl,mg
va
hua
se tra
them neu gia
ca
hang
h6a
tang?
HQ
se ban
lfiy
ti€n
m~t

ho~c
ky
hqp
d6ng
ky
h?n
v&i
m(>t
thuang
nhan (theo nguyen
t~c
thi rui ro
gia
ca
duqc
lo?i trtr
nhung
v~n
con rui ro
khong
thl,l"C
hi~n
cua
d6i tac )?
HQ
se t?p trung vao
san
luqng
hay b6
thai

gian, cong
sue
d~
lam ra nhfrng sim
ph~m
chfit luqng? C6 ich lqi gi trong
vi~c
duy tri tham gia
vao nhfrng ho?t dong cua
hqp
tac xa a dia
phuang,
hay chi nen tin
tuang
vao
nhu·ng
thuang nhan?
N~u
mot
nguai
quyet d!nh gia nh?p thi
truang
thong qua
hqp
tac xa dia
phuang,
thi
hQ
nen gia
nh?p

a
muc
do nao?
Va
hqp
tac
xa
c6
th~
tham
nh?p
vao thi
trucmg xufit
kh~u
hay khong? Tfit
ca
d€u la nhfrng cau hoi kh6, va n6 tac
dong
dang
k~
den each
h,ra
ChQn
phuang
thuc
san xufit
va
tieu
th\1
CUa

nguai
nong
dan.
T6m l?i, nhfrng kh6 khan
cua
nguai
san xufit nong
nghi~p
c6 m6i tuang
quan
kha
ch~t
v&i
nhau:
hQ
khong
c6 kha
nang
luu gifr hang h6a
va
khong tiep c?n duqc ngu6n tin
dl,mg
nen
g~p
bfit
6n
cua
gia
d~n
den

thua
16.
Nguqc l?i, do bfit
6n
trong
gia
ca
nen
khong
d17
bao
duqc
dong ti€n l?i cang lam cho
hQ
kh6
c6
th~
vay
v6n
duqc
a
nhfi"ng
thi
truang
chinh thuc. Tfit
ca
t?O
ra
mot
vong

l~n
qu~n
duang
nlm
khong c6 l6i thoat.
1.2
Cac
ch~ng
duil'ng ciia quan trj riii ro
bi~n
dQng gia ca
hang boa
D(>
bfit
6n
v€ gia c6 le la vfin d€
buc
xuc nhfit
ma
cac
nha
san xufit phili d6i
m~t.
Theo
Sapsford
va
Morgan,( 1994 ), tac dong cua tinh bfit
6n
d6i
v&i

nha
san xufit a cac nu&c
dang
phat
tri~n
c6
th~
l&n
han
rfit
nhi€u so
v&i
a cac nu&c c6 n€n kinh te thi
truang
phat
tri~n.
Nhu
d.u
d6i
v&i
nhi€u lo?i hang h6a quan trQng
khong
bien
dong
theo gia
va
nhfrng cu s6c ti€m tang trong ngu6n cung ro rang la rui ro dang
k~
cho cac nha san
xufit. Cac qu6c gia da c6 nhi€u c6

g~ng
d6i ph6
v&i
nhfrng bfit
6n
nay
va
d~t
n6 lam
sach
luqc
trQng
tam
tu
nhfrng th?p nien 30 trong d6 t?p trung
ki~m
soat
ngu6n
cung va
do
v?y se giam do
bfit
6n
cua gia.
Nguai
nong dan
d~
bi
m(>t
s6 rui ro

nhu
gia ca,
mua
mang
va nhfrng
st,r
thay d6i v€
thai tiet,
khi h?u
va
cac thien tai, la nhfi·ng nhan t6 c6
th~
lam
giam
tim
nh?p
cua
hQ
va
c6
th~
gay ra
nhung
anh huo·ng tieu
qrc
v€ tieu
chu~n
s6ng, kha nang xay
dl,mg
v6n,

kha nang ti€p c?n
v6n
tin dl,lng va tra nq.
f)~
d6i
ph6
v&i
nhfi·ng
bfit
6n
v6 gia
ca
nguai
sim xufit
hfiu
nhu
chfip
nh?n
va coi d6 la
rui
ro v6n c6 khi kinh doanh. N6u c6 chang
hQ
d17
bao gia ca va se
mua
tich trfr v?t li9u
cfin thiet
cho
qua trinh san xufit. D6i
v&i

san
ph~m
dliu ra cling each lam
tuang
1\1",
khi
mua V\} d€n,
do
nguf>n
cung
d6i dao
thuang
thi gia
SC
thfip, neu
CO
tht
hQ
SC
tich
trfi·
va
cha
dqi
khi gia thu?n lqi
se
ban
san
ph~m
cua minh.

Nhu
da
phan; tich a
m\}c
1.1
hfiu
4
h€t nong
dan
khong
c6
kha
nang tich trfr
hang
h6a vi
hQ
khong c6 v6n,
vi~c
ti€p c?n
ngu6n v6n ngan
hang
l~i
kh6 khan, vi th€ bi€n
d{)ng
gia ca da
tac
d{)ng
dang
k~
a€n

ngm'ri
sc'm
xufit
d~c
bi~t
Ia
nhung
nguai
san xu§t nho khong c6 kha nang tai chinh. T§t
ca
d~u
phv
thu('>c
vao
chinh sach cua chinh phu.
1.2.1 Quan tri rui ro ghi
ca
truy~n
thBng
Cac
phmmg
phap dung
d~
giam
thi~u
cac b§t 6n gia ca hang
h6a
chu
y€u t?p trung vao
ki~m

soat ngu6n cung hang h6a. Chinh phu da sir dvng cac
bi~n
phap hanh chinh
ho~c
chi tieu trong ngu6n thu ngan sach
d~
binh 6n gia
ca.
Tren binh
di~n
qu6c
H~,
cac
hi~p
u6c
gifra cac qu6c gia da
duqc
thanh l?p
nh~m
ti€n
tai
6n djnh gia.
M{)t
trong
nhG'ng
phmmg
phap
di~n
hinh cho
quc'm

tri rui ro
truy~n
th6ng Ia
h~
th6ng
kho
d~m.
I-I~
th6ng kho
d~m
Ia thu?t ngfr kinh t€, n6i d€n
vi~c
sir dvng
h~
th6ng
dv
trfr
hang
h6a
nh~m
lam 6n djnh gia ca tir d6 6n djnh
n~n
kinh t€.
D~c
bi~t,
hang
h6a
duqc
mua
va

dv
trG'
khi c6
sv
du
thira hang h6a trong thj
truang
va
duqc
ban tir nhfi'ng kho
dv
trfr nay khi c6
sv
thi€u hvt trong thi truang. NhG'ng t6
chuc
mua,
dv
trfr hay ban
hang
h6a thucmg
Ia
nhG'ng
t6
chuc
cua chinh phu c6
th~
khong chi
dv
tru
m{)t

lo~i
hang h6a
ma
c6 th6
Ia
m{)t
r6 hang h6a.
Vi~c
dv
trG'
hang h6a
lo~i
nay thu<'mg
duqc
coi
nhu
Ia
m{)t
h~
th6ng
"d~m"
d6i
v6i
sv
thay
a6i
cua gia ca.
Nhu
v?y ta c6 th6 th§y mvc
dich chinh cua

h~
th6ng kho
d~m
khong chi Ia giam
thi~u
rui ro hay ki€m lqi nhu?n
tren bi€n
d{)ng
cua gia ca ma con mang y nghia lam can
b~ng
thj
tru·ang
giam
thi~u
tac
d('>ng
thay d6i gia
ca
d{)t
ng{)t
cua
th€ gi6i
ma
qua d6
c6
th6 gay ra anh
huang
d€n
n~n
kinh t€ trong nu6c.

I-I~
th6ng kho
d~m
chu y€u la t?p trung vao cac san
phAm
nong
nghi~p
ho~c
cac
m~t
hang
thi~t
y~u
cho dai s6ng hang ngay nlm lua mi,
g~o,
ngu c6c,
ca
phe, di€u
va
m{)t
s6
m~t
hang
c6 kha
nang
t6n
trG'
khac.
Tren
thvc

t€, nhiau qu6c gia da c6
g~ng
dam
bao v€ gia hang
nang
san
va
cung
dp
bao
hi~m
thu
ho~ch
mua mang. Tuy v?y, chua c6
m{)t
chuang
trinh bao
hi~m
thu
ho~ch
mua mang thanh cong ma
l~i
khong phv
thu{)c
n~ng
n€ vao
trq
dp
chinh phu (
Skees, Hazel

va
Marinda, 1999)
ho~c
cac chuo·ng trinh nay
d~u
b{)c
1('>
v§n a€ va
d~o
due va t6n kem nhi€u chi phi.
Cac chinh sach
duqc
thi~t
k~
de ch6ng
l~i
cac
hi~u
ling cua tinh bfit 6n v6n c6 cua thi
truang
hang h6a da
duqc
thv·c
hi~n
du6'i nhi€u hinh thu·c khac nhau
k~
tu·
th?p
niCn
1930

nhung
nhin chung c6 the n6i
r~ng
tAt
ca chung deu c6
m{)t
d~c
di~m
chung
Ia
dva
vao
sv
can
thi~p
cua chinh phu. Keynes (1938) de xu§t
m{)t
chu6i
k~
ho~ch
kho
d~m
qu6c t€ de bu
d~p
cho
muc
d{)
th§p
ct1a
dv

tru
tu
nhan trong thi tru·ang hang h6a. V ao
th~p
nien 1930, moi
tru·ang
chinh trj,
m{)t
phfin bj anh
huang
bai
quan diem cua
Keynes, ch§p nh?n y
tuang
Ia
"theo
du6i 6n djnh gia ca
n~u
khong thi thi
truang
se bfit
6n
h\
m{)t
chinh sach
hqp
If'
(Hallwood, 1979).
VG
ban

chAt,
h~
th6ng
kho
d~m
duqc
tri~n
khai
m~nh
me
tu
khi
Hi~p
u6c
qu6c
t~
v€ hang h6a ICA ra dai.
D{)ng
thai nay
5
duqc xem
nhu
la
mQt
phan
ung
hqp
ly
du·ng
v~

phfa
nguai
san
xueit
d6i
v6'i
cu(>c
khung hoang giam gia hang h6a vao th?p nien 1930. Gia ca
theip
duqc
guy
la do
S\f
mfit
din
d6i ngu6n
cung
trong m6i quan
h~
v6'i
du
va
vi
th~
h~
th6ng kho
d~m
duqc
thi~t
k~

dt
dt
giam sim
xueit
qua muc.
Dt,ra
tren l?p lu?n d6, ICA
duqc
thi~t
l?p cho cac san phfim
nhu
lila mi,
thi~c,
tra, cao
su
va duang.
Teit
ca cac
hi~p
u6'c nay
d~u
c6 hai
m\}C
tieu chfnh:
tang
gia
ca
hang
h6a
va

sau d6
din
d6i ngu6n cung va
du
tren toan
b(>
thi truang. Trong khi
sv
bung nb
chi~n
tranh da anh hu&ng dang
kt
d~n
d~o
lu?t nay, thi moi tru·ang chinh tri cua th?p
nien
1950
cheip
nh?n cac chinh sach
dt,ra
vao chu nghla can
thi~p
( chu
y~u
la
k~t
qua
cua
kinh
nghi~m

tu
th?p nien 1930).
B9
lu?t ICA eli sau d6
duqc
cai
ti~n
bao g6m
nhi~u
lo~i
hang
h6a
han.
M~c
du, khong gi6ng
nhu
th?p nien 1930
v6'i
mfrc gia bao
gia cling
duqc
cong b6,
muc
d9
bi~n
d(>ng
gia ngay cang gia tang.
M~c
du v?y,
h~

th6ng kho d¢m vfin con
dUQ'C
xem la
m(>t
cong
C\}
chfnh sach chu
y~u.
Th?p nien 1970
duqc
xem la thai ky h6 trq cho
vi~c
m&
r(>ng
cac
hi~p
u6'c
hang
h6a va
h~
th6ng kho
d~m
dong vai tro la
m(>t
phuang
ti~n
kitm
soat thi
truang
hang

h6a.
M~c
du v?y, vao khoang 1996
ICA
bi
khai
tu
da
deiy
len
diu
hoi
t~i
sao chung
khong
t6n
t~i
duqc va c6 le quan trQng
han
la v?y thi cai gi se thay
th~
d~o
lu?t d6?
Ly
do cho
st,r
S\lp
db cua ICA c6
th~
c6

sv
dong g6p cua
nhi~u
nhan t6 (Gilbert, 1996).
V~
ban
cheit,
c6 hai
vein
d~
nay sinh.
Thu
nheit,
st,r
kh6 khan trong vi¢c xac djnh bien
d(>
dao
d<)ng
gia
va
c?p nh?t lien tvc
dt
d6i ph6
v6'i
nhu·ng thay dbi
ho~c
do chi phi
ho~c
do khfiu vi cua
nguai

tieu dung.
Thu
hai, tim cac ngu6n ngan guy du
d~
gifr cho gia ca
dao
d(>ng
trong bien d9 da xac djnh la
vein
d~
kh6 khan.
Y~u
t6 thu· hai
d~c
bi¢t nghiem
trQng
n~u
trong nam nao d6, hang h6a
nhi~u,
gia
theip
va
hang h6a
duqc
t6n
trfi'
Iau dai.
Y~u
t6
thu

nhfrt anh hu&ng
d~n
tfit
ca
d~o
lu?t
ICA
va dfln
d~n
nhi~u
tranh lu?n gifra
nguai
tieu dung
va
nha
san
xueit.
Y~u
t6
thu
hai la nhan t6 chinh
d~ng
sau
sv
s1,1p
db
cua
Hi~p
u6'c qu6c
t~

v~
thi~c
(IT A) va cling gay ra cac kh6 khah nghiem trQng v6'i
Hi~p
u6'c qu6c
t~
v6
cacao
(ICCA).
Ngoai hai
y~u
t6 tren,
m(>t
kh6 khan nfra da phat sinh
tu
cac chinh sach
tri~n
khai du6'i
hi~p
u6'c ICA. Vi9c
su·
d1.1ng
ki~m
soat
xueit
khfiu trong hi9p u6'c qu6c
t~
v~
ca phe
(ICOA), Hi9p u6'c qu6c

t~
v~
duang
(ISA) va ITA da lam gia
tang
gia
han
Ia
bn djnh
gia,
va
khong c6 gi
ng~c
nhien
Ia
da
t~o
ra cac
vein
d~
tuang
tt,r
rihu
d(>c
quy~n.
Cac
thanh vien khong hai long v6'i
quotas
xueit
khliu, va

hQ
da gia tang dang
k~
trong ngu6n
cung. Trong
tht,rc
1~,
sv
bi6n
d~ng
phat sinh
tu
xueit
khfiu theo quotas da gay kh6 khan
cho vi9c h6i
ph1.1c
san
luQ·ng
d~
d6i ph6
v6'i
S\1'
thay
ctbi
chi phi
ho~c
khi thi hieu cua
nguai
tieu dung thay dbi (vi
d\1

nhu
chuytn
tu
dimg
ca
phe robusta sang dung
ca
phe
arabicas). Cu6i cling,
ho~t
d(>ng
thao tung da
l~un
huy
ho~i
teit
ca nhfrng lqi ich da tfch
liiy
duqc.
6
T6m
1~i,
ngay ca trong
thi~t
k~
cac
d~o
lu~t
ICA, da c6
nhi~u

tranh
lu~n
r~ng
luon luon
c6 nhung
ding
th~ng
trong
ICA
va cac kh6 khan cho
vi~c
thvc
hi~n
theo ICA. Cling
v~y,
tac
d(>ng
cua ICA trong vi9c
tht,rc
hi9n mvc tieu cua chung khong Ian
nhu
ban
dfiu
dv
dinh. Varangis and Larson (1996) cho
r~ng
tinh
hi~u
qua cua I CA
v~n

con dang
nga.
Gilbert ( 1996) cling cho
r~ng
c6
rfit
it
b~ng
chung cho thfiy
sv
thanh
cong
trong
vi~c
giam tinh bfit 6n.
1.2.2 Quan tri rui ro gia
ca
d1;1'3
tren
CO'
SO'
thi tru·(rng
Trong
thai
ky d6
va
cua ICA,
sv
thay d6i chung trong moi
tmang

vi
mo da xay ra. Khi
nhi~u
chinh phu cac
nuac
phat
tri~n
theo du6i chinh sach
huang
theo chu
thuy~t
ti~n
t~,
nhfin nwnh
d~n
vi~c
cho phep thi
tmang
ho~t
d(>ng
trong m()t
m~u
hinh
tv
do da
khuy~n
khich tinh
hi~u
qua
va

tang tm&ng nen chinh sach cling
chuy~n
tu
can
thi~p
sang
h~
th6ng cho phep cac phap nhan
va
ca
th~
c6
th~
d6i ph6
vai
tac d()ng cua
bfit
6n
gia ca.
Ngay
nay, cac chinh sach
dva
vao thi
tmang
nh~m
dua ra
nhung
giai phap cho tinh
bfit
6n

gia da tach khoi
sv
can thi9p cua nha
nuac
va
di;ic
bi~t
Ia
ki~m
soat ngu6n cung
(Morgan,
2000). "

Thi
tmang
dva vao cac cong
C\1
quan
ly
rui ro,
mi;ic
du
gi;ip
vai
h;;m
ch~
n1mng se
1a
m(>t
thay

th~
dfiy
hua
h((n
cho nhli'ng
k~
ho~ch
6n dinh
truy~n
thdng" (Ngan
hc'mg
th~
giai, 1994).
Han
nli'a,
b&i
vi ap lvc v€ ngan sach
va
nghla vv
vai
t6
chuc
WTO
d~
giam
h6
trq
trvc
ti~p
cho nong

nghi~p,
da c6 nhli'ng chinh sach
thay d6i theo
huang
phuang
phap
ti~p
c~n
huang
vao thi
tmang.
Do
v~y
vi~c
phat
tri~n
thi
truang
phai sinh
th~
giai
duqc
thuc
d~y
ra
do·i
nhanh
k~
tu
khi chinh phu giam

bat can
thi~p
ch~ng
h~n
nhu
I-Ii9p
uac
qudc
t~
v~
hang h6a ( Gilbert, 1996) va
st,r
svp
d6 cua nhung
chinh sach tai
trq
qu6c
t~
vai
quy mo Ian
nhu
Quy tai
trq
thi~t
h~i
cua
IMF, v/v. (Herrmann
va
c()ng
sv,

1993). C6
m(>t
sv
th6ng nhfit cao la thi tru·ang cong
C\1
phai sinh d6ng
m(>t
vai tro quan trQng trong
vi~c
hinh thfmh nhli'ng
quy~t
djnh
dfru
tu
cua cac djnh
ch~
trung gian trong thi
tmang
va
lam diu di cac
bfit
6n gia ca.
Cac thi trucmg phai
sinh g6m c6 thi
tmang
ky
h~n,
giao sau, quy€n ch9n va swap. Cac
thi trucmg nay
duqc

thfmh
1~p
dv·a
tren
n~n
tang
1a
chuy~n
dich rui ro cho cac d6i
tuqng
mu6n don
nh~n
rui ro.
Nguai
tham gia thi
tmang
c6
th~
ch6t
mt'rc
gia ky
VQng
tren
CO'
sa
tinh toan cac dong
ti~n
vao va ra theo
k~
ho~ch

san xufit kinh doanh cua
minh. Lai ho?c
16
cua
nguai
mua chinh
Ia
16
va lai cua
ngu<'Yi
ban va
nguqc
l~li.
Thi
truang
phai sinh mang
l~i
lqi ich cho nhli·ng nguo·i tham gia thi
tmang
nhung
vi day
Ia
thi
truang
ma nguo·i tham gia c6
th~
su·
dvng don
b~y
cao nen rui ro

Ia
kha Ian.
Mi;it
khac,
Vi
1a
cac san
ph~m
phai sinh tren cac tai san
CO'
sa
di;ic
di~m
Va
phuang
thu·c
V~l1
hfmh
kha phtrc
t~p.
Nguai
tham gia thi
tm<'Yng
dn
am
hi~u
th~t
ky
v€
cac cong

cv
d~
c6
th~
tlwc
hi~n
t6t
nwc
tieu
ma
minh da
d~
ra.
7
Ly
do ra
dai
cua thi
truang
san
phAm
phai sinh
xu~t
phat
tu
S\}'
S\IP
d6 cua
cac
cong C\}

quan
td
rui ro
truy~n
th6ng
va
cac chinh sach kinh
t€
vi
mo cua cac nuac
da
chuy~n
dcin
sang
huang
giam bat can
thi~p
cua chinh phu vao thi truang. Trong
cac
lo~ti
thi
truang
phai sinh, thi
truang
ky
h~n
va giao sau thich hqp cho
vi~c
phong ngt'ra rui ro
bi€n

d<)ng
gia
ca
hang h6a han
ca.
Vi
th~
chung toi giai
thi~u
S\}'
ra
dai cua thi truo·ng
giao sau hang
h6a
tren
th~
giai da
b~t
ngu6n
nhu
th~
nao.
Cac thi
truang
giao sau
hi~n
d~i
nhin chung
b~t
ngu6n

tu
sv
thanh
l~p
H<)i
d6ng
thuang
m~i
Chicago (CBOT)
vao
nam 1848.
Vao nhfrng nam 1840, Chicago nhanh chong tra thanh trung
Him
phan ph6i
va
v~n
chuy~n
cua
vung
Trung Tay
nuac
My.
Nong dan ch6' ngu c6c
tu
cac nong
tr~i
vanh dai
d€n Chicago
d~
ban

va sau d6 phan ph6i
v~
huang Tay d9c theo ducmg ray
va
h6 Ian.
C6
di~u
la do san xufrt ngu c6c c6 tinh chfrt mua
V\}
nen
phcin
Ian ngu c6c ch6'
d~n
Chicago vao cu6i
mua
H~
va
mua
Tim, vi th€ cac kho bai cua thanh ph6
khong
du
d~
dv
trfr cho nhfrng gia tang
t~m
thai
trong ngu6n cung ling. Gia ca giam dang
k~
vao
thai ky

thu
ho~ch
khi cung tang
nhung
sau d6 gia
l~i
tang
d~u
d~n.
Vao nam 1848,
m<)t
nh6m
thuO"ng
gia da tlwc
hi~n
buac
dfiu
lam nlw
b6t
vfrn
de nay
b~ng
each thanh
l~p
CBOT.
CBOT
ban
dfiu
duqc t6 chuc vi
m\}c

dich chuAn h6a s6
luqng
va
chfrt
luqng
ngu c6c.
M<)t
vai nam sau d6,
hqp
d6ng
ky
h~n
dciu
tien duqc
tri~n
khai
g<;>i
la
hqp
d6ng
d~n
truac (to-arrive contract), cho phep nong dan c6
th~
d6ng y giao ngu c6c vao
m<)t
ngay trong tuang lai
vai
m<)t
gia xac
d}nh

truac. Thoa
thu~n
nay lam cho nong dan khong phai
ch&
ngu c6c
d~n
Chicago vao
thai
k)' thu
ho?ch nfra
nhung
l?i c6
th~
c6
dinh
duqc
m-Lrc
gia va ngay ma sau d6 ngu c6c se duqc
ban. Cac
hqp d6ng
d~n
tru6·c nay to ra la
m<)t
cong
C\1
"1?
lung".
Ch~ng
bao lau cac
nha

dfiu
ca thfry
r~ng
h9 c6
th~
mua ban hqp d6ng
ho·n
la
mua
ban chinh ngu c6c d6.
BAng
each nay,
hQ
c6
th~
dciu
CO'
tren gia ngfi c6c giao dich
trongtuang
lai va khong
phai
lo
l~ng
v6
vi~c
giao
nh~n
hang va kho chua ngu c6c.
Kh6ng
lau sau d6, san giao

d!ch thi€t
l~p
cac
di~u
lu~t
va
quy dinh
d~
dieu hanh cac giao dich nay. Vao nhfrng
nam 1920, cong
ty thanh toan bu
tru
duqc
thanh
l~p.
v ao khoang tho·i gian d6,
hciu
h~t
cac thanh phfin chu y€u
cth
hqp d6ng giao sau da tr6'
v~
dung
nhu
nhli'ng y nghia ctta
chung. Vao nam 1874, Chicago Product Exchange
duqc
thanh
l~p
va

sau d6 tr6' thanh
Chicago
Butter
and
Egg
Board. Vao
nam
1898, t6
chuc
nay
duqc
s~p
x€p l?i thanh San
Giao Dich
Hang
H6a
Chicago (Chicago Mercantile Exchange-CME).
Hi~n
nay day la
san
giao dich
hqp
d6ng giao sau Ian thu· hai th€ giai. Nhi€u
nam
troi qua, nhieu san
giao dich da
duvc
thanh
l~p
bao g6m san giao dich giao sau

New
York ( 1979), day
h\
m<)t
chi nhanh cua San giao dich chu·ng khoan
New
York. Thco sau d6
nhh~u
thi
truang
giao sau da
duqc
hinh thanh
va
Ian toa tren
hciu
h€t cac
qu6c
gia
6'
kh~p
chau
h,lC tren th€ giai.
M~c
du con
nhi~u
tranh cai v6 lqi ich va rui ro cua cac thi truo·ng nay,
nhung cho d€n nay vfin chua
CO
cong C\} nao

hfi·u
hi~u
han
d~
quan tri rui ro gia Ccl.
8
D~
c6
th~
n~m
ro
han
ve thi
truang
giao sau
ph~n
ti~p
theo day chung toi xin giai thi¢u
v~
Iqi ich
va
rui ro cua thi
truang
nay.
1.3
LQ'i
ich
va
riii
ro

cua thj trll'irng giao
sau
Thi
truang
giao sau
dua
ra
m<)t
ca ch€
d~
d6i ph6
vai
rui ro gia
ca
nhung
I~i
khong
dua ra bfit ky
m<)t
hinh thu·c cua quan tri rui ro djnh Iuqng nao,
va
nhu
v?y, chi c6
th~
bao dam
m<)t
ph~n
rui ro trong thu nh?p. Lqi ich chinh cua thi
truang
giao sau

Ia
cho
phep phong ngira rui ro
bi~n
d<)ng
gia (Thomson, 1985). Ben
qmh
d6 thi
truang
giao
sau
cling
b<)c
I9
m<)t
s6 rui ro cho nen khong
th~
phong
ngua
hoan hao cho rui ro
bi~n
d<)ng
gia.
1.3.1
LQ·i
ich
cua
thj
trui>'ng giao
sau

Giti
thi tru'img hinh thimh cong kltai
va
minh
b(ICh.
Khi cac thong tin
v~
ngu6n cung
cfiu
xufit hi¢n,
nguai
mua va
nguai
ban se
dua
cac thong tin nay
vao
trong thi truo·ng.
Khi
ngucYi
mua
va
nguai
ban
d~t
d~n
thoa thu?n thi
m<)t
giao djch
duqc

thgc
hi¢n va
gia thi
tmang
duqc
cong
b6. Gia
ca
duqc
hinh thanh thong qua
h~
th6ng dfiu gia cong
khai
nhu
th€ chinh
Ia
m<)t
bi~u hi~n
C\1
th~
cua ca
ch~
gia
duqc
hinh thanh do cac
U1c
d<)ng
cua Ivc cung va
du.
Thay d6i trong gia giao sau m6i

ngay
Ia
S\1'
d6ng
thu~n
cua
nguai
mua
Ifrn
cua
nguai
ban vao ngay
hom
d6.
Quiin
ly
riii ro
biin
il{ing giti. Khi
m<)t
hang h6a
duqc
san xufit
va
ban tren thi
truang
giao ngay, c6 rui ro dang
k~
I a
vao

khoang
thai
gian gifra
quy~t
dinh san xufit
va
thai
di~m
ban hang, gia
c6
th~
bi~n
d<)ng
bfit lqi cho nha san xufit. Rui ro gia giao ngay
t~o
ra
cac vfin de kh6 khan cho
nguai
san xufit
Ia
nhfrng
nguai
khong bi€t tim nh?p cua h9
ra
sao va
nhu
v~y
khong
th~
ho~ch

djnh
ditu
gi
vai
sg
tv tin cao
d<).
B~ng
each tham
gia
m<)t
vi
th~
tren thi
truang
giao sau d6i nghjch
l~i
vai
vi th€ tren thi
truang
giao
ngay,
nguai
san
xwh
c6
th~
bu tru cac khofm
I6
tren thi tru·ang giao ngay

b~ng
m<)t
khoan
H'ii
tren tri
truang
giao sau
va
nguqc
I~i.
(Telser, 1981) chi ra
r~ng
vi¢c bu tru
hofm hao gifra
hai thi trucmg chi c6
th~
xay ra
n~u
gia giao ngay
va
gia giao sau
chuy~n
d<)ng
chinh xac
vai
nhau.
N~u
khong, vi9c phong
ngua
hoan hao se khong kha

thi.
B~ng
vi¢c ch6t
mu·c
gia
truac,
nha san xufit
(ho~c
Ia
nhli'ng nha giao dich tren thi
truang
giao ngay
nlm
nha buon
ho~c
cac cong ty
ch~
bi€n) da giam
thi~u
duqc
rui ro
do
bien
dQng
trong gia
Ca
ma truac day }uon
tclC
d<)ng
d€n

hQ.
Tinh tltanh klwiin.
Day
Ia
m<)t
chia kh6a cho bfit
cu
thanh cong nao cua hqp d6ng
giao sau. Tfit ca nhli'ng thanh vien tham gia vao thi
truang
deu ky
VQng
cac
bi~n
d<)ng
gia ca
Ia
nhy
nhang
ho~c
c6
th~
dg
bao duqc.
Di~u
nay cho phep Iw
d~
dang gia nh?p
ho~c
rtlt ra kh6i thi

truang
vai
m<)t
s6 Iuqng Ian cac giao dich.
s6
Iuqng
de
giao djch
cimg Ian
nhung
khong gay tac
d<)ng
den gia thi thi
tnrang
cang
duqc
gQi
h1
"c6
tinh
thanh
khoan".
9
Tinh
hifu
quii. Thi
truang
giao sau
t1;10
kha nang cho

tfrt
ca nhti'ng
nguai
tham
gia giao
dich
v&i
kh6i
luqng
l&n
v&i
chi phi giao dich
tuang
d6i thfrp. Tinh hi9u
qua
nay
thvc
sv
hfrp
d~n
nhfrng
nguai
mua
va
nguai
ban.
Qulin tri himg t8n klw.
Sv
khac nhau v6 gia giao sau gifra cac
hqp

d6ng
c6
thai ky
den
h1;1n
khac
nhau
(price spread)
Ia
dciu
hi~u
tinh
s~n
c6 cua hang h6a tren thi truang.
Sv
khac
bi~t
gifra gia giao ngay
va
gia giao sau
gQi
la basic,
va
c6 the
duqc
do
luang
vfw
mQi
thai

diem
trong
su6t
dai
s6ng cua hqp d6ng giao sau.
v6
bEm
ch~t,
basic
Ia
thu&c do chi phi luu
tn1·
hang
va chi phi ca
h<)i
de nha giao dich giao
ngay
n~m
gifr
hang h6a
cha
giao
hang
trong
tuang
Iai a thi
truang
giao sau. Ro rang
Ia
khi basic

I&n
han, se c6
d<)ng
lvc
l&n
han de
dv
trfr hang t6n
kho
nhi6u han,
nhu
v~y
hang
t6n kho
se
tang len va
nguqc
l1;1i.
K~t
qua
Ia
muc
d<)
n~m
gifr hang t6n kho tren thi
truang
giao
ngay
se
duqc

xac
dinh
bai
basic
va
bEto
d:!nn
m<)t
ti~n
trinh
dv
trfr
hi~u
qua
hem la
n~u
khong c6 thi
truang
giao sau.
f)~n
luqt
n6, di6u nay se dam bao
m<)t
mfiu
hinh
gia
ca
6n
dinh
han

tren thi
truang
giao ngay va do d6, linn giam
bcit
6n
gia (Netz, 1995;
Morgan, 1999).
T6m
l?i, c6 nhi6u
IQ·i
ich cho n6n kinh
t~
trong
vi~c
phan b6 ngu6n
h,rc
hi¢u qua han
khi thanh
l~p
thi
truang
giao sau cho cac nu&c dang phat trien, d?c
bi~t
Ia
nhfrng nu&c
dva
nhi6u vao
xu~t
khAu.
Tuy

nhien, thi
truang
giao sau
khong
phai
Ia
qua
du
pha le
trong vi¢c rui ro
bi~n
d<)ng
gia.
C6
m<)t
s6 rui ro phat sinh khi
su
dvng cac
hqp
d6ng
giao sau ma
nguai
tham
gia thi tmcmg nay nen
nh~n
thuc
m<)t
each dung
d~n
de

dua
ra
quy~t
dinh phong
ngua
cho hqp ly.
1.3.2
Rui
ro
cua
th! tru·(rng giao
sau
Rui
ro
basic.
Khi
basic
khong
d6i trong su6t
dai
s6ng cua hqp
d6ng
giao sau thi cac
khoan
H'ii
(16)
tren thi
truang
giao ngay se
duqc

bu
d~p
dung bilng cac khm\n
16
(lai)
tren
hgp
d6ng giao sau. Trong
tlwc
t~,
bi~n
d<)ng
cua gia giao sau va gia giao ngay
thuang
khong
gi6ng
nhau
hoan toan, basic c6 the
ma
r<)ng
ho?c tim
h~p
nen kh6ng th6
c6
S\1"
bu
d~p
hoan hfto v6 cac khoan lai
(16)
a hai thi

truang.
Lt!C
d6 nguo·i tham gia
giao dich se g?p
phai
rui ro basic.
Rui
ro
v€
tai
siin
co·
sii klzong thfclz
h(Jp.
Vi thi
truang
giao sau
Ia
thi
truang
c6 t6
chuc va
duqc
chufrn
h6a
v6 cac loaoij san phfrm giao dich trcn thi truo·ng cling
nhu
khf>i
Juqng giao dich tu·ng
16

cho nen doi khi tai san
dU'Q'C
phong
ngtra va tai san
CO'
sa
Ia khac nhau.
Vi
dv nlm,
phong
ngu·a rui ro trai
phi~u
cong
ty
bfing
tn.li
phi6u chinh
phu tren hqp d6ng giao sau.
Day
duqc
xem
nhu
Ia
phong ngtra cheo va
duvc
xem nlm
hi
c6 rui ro basic
l&n
hon

nhiau so
v6i
truo·ng
hqp
phong ngu·a bflng trai
phi~u
chinh
phu va
tn1i
phi~u
kho
b1;1c
tren hqp d6ng giao sau. Tnli
phi~u
cong ty va
tn1i
phi6u
chinh phu c6
khuynh
hu&ng
di
chuy6n cung
lm6ng
v6i nhau nlmng m6i tucrng quan
cua chung thi y6u
han
Ia
gifra hai
Io~i
tn1i

phi~u
chinh
phi'!
v6·i
nhau. Ngoili ra,
tn1i
10
phi~u
c6 m(rc
d()
x~p
h<;mg
tin
nhi~m
cao
ho·n
c6 m6i tucmg quan
nhi~u
hon
cung
v&i
trai
phi~u
chinh phtt.
Nhu
v~y
tnii
phi~u
c6ng ty c6
x~p

h~ng
tin nhi9m
th~p
hO'n
se
phai c6 them m()t s6 rui ro basic
va
do d6 phong ngu·a cling
it
c6
hi~u
qua
hO'n.
Trong m()t s6 trucmg hqp, gia cua tai san duqc phong
ngu·a
va gia cua tai
san
tren hqp
d6ng giao sau di
chuy~n
theo nhu·ng hu&ng d6i
l~p
nhau. Khi d6 phong
ngua
se
t~o
ra
ho?c la khoan
16
ho?c la khoim lai tren

ca
hai hqp d6ng giao sau va giao ngay.
N~u
nhu
b~n
chQn
m()t hqp d6ng giao sau chinh xac thi truang hqp nay kh6ng
c6
kha nang
xay
ra.
Nhung
n~u
nhu
di~u
nay thinh thoang xay ra,
b~n
phai di tim m()t hqp d6ng
giao sau khac.
Rui
ro
sa /u·rng. M()t hinh th(rc rui ro
kh<k
nli'a
la rui ro
sf>
luqng. Vi d\l
nhu
m()t
nguai n6ng dan

dv
djnh ch6t
l~i
muc
gia cua hang n6ng san
s~p
tim
hO?Ch.
Nhung
nhfrng gi
ma
nguai
n6ng dan kh6ng
bi~t
ch~c
l~i
n~m
a quy m6 cua hqp d6ng, va do
d6
hQ
kh6 c6
th~
xac djnh duqc phai phong
ngu·a
rui ro nhu th6 nao.
T6ng
doanh s6
cua nguai
n6ng dan la san luqng n6ng san va guy m6 hqp d6ng. Trong m()t thj
truang

c~nh
tranh cao
d(),
hang h6a cua nguo·i n6ng dan qua nho
d~
c6
th~
tac d()ng
d~n
gia ca
trong khi d6 l?i c6 nhli'ng nhan t6 mang tinh
h~
thflng
nhu
tho·i
ti~t
tftc
d()ng d6n hang
h6a n6ng san.
Nhu
v?y, guy m6 cua hang h6a n6ng san se nho khi gia cao va
l&n
khi
gia
th~p.
Tinh huflng nay
t~o
ra hanh vi phong ngua rui ro
tv
nhien cho chinh ban than

cua nguai n6ng dan. Khi nguo·i n6ng dan phong ngua rui ro, tinh
b~t
6n cua gia kh6ng
th~
bu
tru
h€t cho tinh kh6ng
ch~c
ch~n
trong quy m6 cua hang n6ng san.
K~t
qua la
h~mh
Vi
phong
ngua
rtli ro
CO
kha nang
Jam
gia tang
m()t
each
th\l'C
SIJ
rui ro t6ng the.
Sv kh6ng
ch~c
ch~n
v~

s6 lu9·ng
r~t
ph6 bi6n trong n6ng
nghi~p
nhung kh6
d~
ma Iwn
ch~.
Nhi~u
djnh
ch~
tai chinh va cac c6ng ty kh6ng
bi~t
quy m6 cua dong
ti~n
trong
tuang lai
va do d6
hQ
bu()c phai tim each chien
d~u
v&i
lo~ti
rui ro nay.
Trong m()t phong
ngua
rui ro
ly
tuang, con duqc
gQi

la phong
ng:lra
hoan hao,
nguai
phong
ngua
bi€t chinh xac thai gian ma
hQ
se tham gia vao cac giao djch giao ngay va
h9
se
tim each phong ngu·a cac giao djch giao ngay nay. H9 se
su·
dvng m()t hqp d6ng
giao sau ho?c m()t san phdm phai sinh nao
d6
c6 thai gian d{w
h~m
phtt hqp
v6·i
thai
gian
din
thi~t
d~
phong ngira. Vi dv nhu, nguai chu
sa
hli'u
m()t
tai san c6

th~
bi~t
m()t
each
ch~c
ch~n
r~ng
hQ
se phai ban tai san cua minh trong
tuO'ng
lai nlmng c6
th~
hQ
kh6ng
bi~t
chinh xac la vao ngay nao. Trong m()t tinh hu6ng khac,
b~n
c6 th6
bi~t
r~ng
minh
se
nh?n
duqc
m()t s6 ti€n m?t trong
tuO'ng
lai
va
se dung chung
d~

mua
m()t
tai
san nao d6. Nhung c6 th6 b?n kh6ng
bi~t
chinh xac la khi nao minh sc nh?n duqc ti6n.
Khi nguai phong ngua rui ro kh6ng
bi~t
tho·i
gian chinh
x{tc,
sc nit la kh6 khan
dG
co
th~
s~p
x~p
trung kh6p giu·a ngay dao Iwn trcn hqp d6ng giao sau ho?c
ky
lwn
v&i
tho·i
di~m
d~
phong ngua. Khi d6, hi¢u qua etta chuo·ng trinh phong ngira
rt:li
ro sc giam
thi~u
di.
11

Nhu
ph~n
d~u
chuO"ng
nay
da
trinh bay
v~
nhung
kh6 khan v6n c6 cua ngm1i nong dan
hlm
cho
hQ
d~
bi
t6n
thuO"ng
tru6'c
bi~n
dong gia ca.
D6
la do
khong
c6
kha
nang
ti~p
c~n
duqc
ngu6n

tin d\lng chinh thuc. Vi
th~
ph~n
ti~p
theo
chuO"ng
nay
chung
toi gi6'i
thi~u
phuO"ng
thuc
tai
trq
cho nong
nghi~p
thong qua
gifry
chung
nh~n
luu kho.
PhuO"ng
thu·c tai
trq
nay cling la mot trong
nhung
ti~n
d~
cho
vi~c

xay d\l·ng thi tmcmg
giao sau thanh cong.
1.4
Tai
trQ'
thong
qua
gifiy chu·ng
nh~n
lrru
kho
1.4.1 Gifiy chu·ng
nh~n
IU'u
kho
Gifry chu·ng nh?n luu kho
dUQ'C
su·
d\}ng
trong
nhi~u
qufJc gia tren th6 gi6'i.
T~i
My,
h~
th6ng cho
vay
cua
ngan
hang

d6i
v6·i
gifry
chung
nh~n
luu kho
da
t6n
t~i
tir
giua
th~
ky
19.
H~
th6ng
phap
ly rieng cho
ho~t
dong nay
duqc
ban
hanh
vao
nam 1913
(Lu~t
nha
kho)
lc'un
cho

h~
th6ng cho
vay
b~ng
gifry
chung
nh~n
luu kho
duQ·c
ma
rong
va
ph6
bi~n
hO'n.
Chinh ttr d6 thi tmerng giao sau hinh thanh
va
phat
tri~n
vao
cu6i th6 ky 19.
0 chau
My
La tinh, tai
trq
thong qua gifry
chung
nh~n
luu kho cung da
tra

nen ph6
bi~n
vao
cu6i th6 ky 19. 6 Tay Au,
ho~t
dong nay da
tra
thanh
ho~t
dong chufrn h6a
trong tai
trq
cho
thuO"ng
m~i
qu6c
t~
khong lau sau d6.
Tuy
nhien
gifry
cht:mg nh?n
luu
kho la mot vfin
d~
rfit
m6'i, n6u
khong
mu6n n6i la
v~n

con
rfit
I~
a nu6'c ta. Chinh
vi~c
thi6u
hi~u
bi6t
v~
h~
th6ng gifry chu·ng nh?n luu kho la
mot trong
nhung
rao can khi6n cho thi tmerng giao sau
vfin
chua
phat
tri~n
nhu
mong
mu6n a
Vi~t
Nam.
Phfin ti6p theo
chung
toi se danh
mot
li~u
luqng
thich dang

d~
n6i
v~
gifry
chung
nh~n
luu kho.
Gifty
chung
nh~n
luu
kho (WR) la gifry
ta
chfrng nh?n
quy~n
sa
huu
hang
h6a
duqc
luu
tru
an
toan trong kho.
C6
hai
lo~i
gifry chtrng nh?n luu kho:
• Gifry
chung

nh?n
luu kho c6 th€ chuy€n nlmqng: cho
phep
chuy~n
giao
quy~n
sa
hu·u
hang h6a
ma
khong phai giao
nh~n
nhG'ng hang h6a
hG'u
hinh. H§u h6t
cac
gifry
cht:rng
nh~n
luu kho
duqc
phat hanh du6'i
d~ng
c6
th~
chuyen
nhuqng
duqc
lam cho chung c6 du tieu chufrn
dam

bao cho nhG'ng khoan vay.
• Gifry chu·ng nh?n luu kho
khong
the
chuy~n
nhuqng:
lo~i
chu·ng chi nay
ph{ti
duqc
bao lanh
ld1i
chuyen nhuqng.
Khuon kh6 phap
ly
cho
h~
th6ng
tfd
trq
b~ng
gifiy chu·ng
nh~n
luu kho a cac nu6'c
cling
c6
sv
khac
bi~t
tuy thuoc vao phong

t\lC
cl'm
ttrng nu6·c.
Vi
d\1,
trong nhi6u bo
lu~t
dan
sv
cac nu6'c c6 lu?t v6 kho hang h6a
m~c
du chua c6 lu?t rieng
v~
tai
trq
b~ng
gifty
chung
nh?n luu kho. a mot s6 nu6'c, cac guy dinh v6 nha kho c6 xu hmrng d\l'a
12
vao lu?t chung. Rieng a My,
An
d()
va Philippine c6 khuon kh6 phap
ly
d~y
du
vS
tai
trq

b~ng
gifty chung nh?n luu kho.
Gifty ch(mg nh?n luu kho cling dam bao
S\f
t6n
t~i
va c6
s~n
cua hang h6a
vf:
s6 luqng,
th~
lo~i,
chftt luqng
C\1
th6 trong kho luu tru. N6
ding
cho
thfry
sv
chuy6n giao quyf:n
sa
huu d6i
v&i
vit;c giao nh?n ngay t(rc
tho·i
ho?c trong
tuang
lai. Thay vi giao nh?n
cac hang

h6a thvc
t~,
gifiy ch(mg nh?n luu kho c6
th~
thuang
thao duqc
su
dvng
d6
giai
quy~t
vi9c
d~n h~n
cua hqp d6ng giao sau.
Gifty chung
nh~n
luu kho cling th6 hi¢n quySn
sa
huu hang t6n kho hay ban thanh
ph~m
duqc luu tru
t~i
kho bai cac nha san xuftt ho?c phan ph6i.
1.4.2 Co·
ch~
v~n
hanh cua
h~
thBng tai
trQ·

b~ng
gi~y
chu·ng
nh~n
luu
kho
H9 th6ng tai
trq
b~ng
gifiy chung nh?n luu kho
su
dvng hang h6a
duqc
di:un
bao an
toan trong kho
d~
lam v?t
th~
chftp vay ngan hang. H9 th6ng nay cho phep nhli'ng
nguoi tham gia
nhu
nong dan,
thuang
nhan, nha xuftt
nh~p
kh~u
va m()t s6
nguai
khac

gui hang h6a cua
hQ
vao
m()t
nha kho va duqc nha kho
cftp
m()t
gifiy ch(rng
nh~n
luu
kho. Gifty chtmg
nh~n
luu kho nay xac nh?n
v~
s6 luqng, chfit luqng va
ph~m
cftp
cua
hang h6a duqc
gu·i
vao kho. Sau d6, nhung nguo·i c6 gifty ch(rng nh?n luu kho
su
dvng
gi&y
nay
nhu
v~t
th~
chftp
d6

vay ngan hang. Nhli·ng d?c di6m
ca
ban cua h9 th6ng tai
trq
b~ng
gifry
ch(mg nh?n luu kho kha
dan
gian duqc minh
hQa
trong hinh
1.
1.
Hinh 1.1:
H~
thBng tai
trQ'
b~ng
giAy
ch(mg
nh~n
hru kho
""
, I.Nguai
di
~Y
gl'ri
hang h6a
""'
'

,.
vao kho luu
ril'
(~)
u~
2.Kho luu
trr
phat hanh
""
~~hUng
nh~n
I""
kho
.
3 N-gt-ra-i-di-v-ay-n(J-p-c-hu-··n-g
""-~
~
''
'
'"r'
' •
~:~~~~l~·~~t~l~~a~~~m
m9t
.•·
~
r~r~~~7~~·:::~;"J"'.
1
;
4.Ngiin
ha~~

va
ngu~·i
di
~
cl_
_____
,______
;
vay
th~rc
hiyn
hQp
dong

"''·""'"'""'""'"'"""'"'""="=•""',.,
tin
d~mg
S.Ngiin
hang
chfip
nh~n
cho vay.
6.Nguai
di
vay ban hang
h6a
Ju·u
kho
cho ngu·ai
7

.NguO'i
mua
trii
ti6n cho
ng~'ln
hi\ng.
8.Ngiin hang trao ch(rng
nh~n
luu kho cho
ngtr<Ji
mua.
9.Ngu<Ji
mua trinh ch(rng
nh~n
ltru
kho cho kho luu
tra·
d~ nh~n
hang h6a.
IO.Kho luu
trO'
hang h6a
giao
hang cho
nguO'i
mua.
~

~1
13

Cac khach hang
(gQi
chung cho nong diin, doanh
nghi~p,
nha buon) gui
m('>t
lo hang
h6a
nhclt
dinh vao nha kho
va
nh~n
l?i
gicly
chung
nh~n
luu kho.
Gicly
chung
nh~n
luu
kho cho
hQ
quyen c6 th€
l~y
hang ra
b~t
c(r
luc nao
hQ

mu6n sau khi da thanh toan m9t
khmin
phi cho nha kho.
Nguai
dieu hanh nha kho se
b~to
dam Sl)' an toan
va
ch~t
luqng
cua hang
h6a trong kho.
Gi~y
chu·ng
nh~n
luu kho sau d6 c6 th€
su
dvng lam
v~t
tht
chclp
d€
vay ngiin hang. Ngiin hang se cung
cfrp
khoan vay c6 gia tri tinh theo
ph~n
tram tren gia tri cua hang h6a
(a
m('>t
s6 nu6'c dang ap dvng h¢ th6ng nay

nhu
An
D9
khoan vay c6 th€ len
dtn
70
dtn
80% gia tri u6·c tinh
va
t?i m()t
muc
lai suM thong
thuang
1
).
Vao luc dao h?n, khach hang ban hang cho m()t
nguai
mua nao d6.
Nguai
mua hang ho?c thanh toan trv·c ti6p cho ngiin hang ho?c thanh toan cho
nguai
di
vay
d€
hQ
thanh toan cho ngiin hang,
nh~n
l?i
gi~y
chung

nh~n
luu kho
d€
l§y hang ra kh6i
kho. Trong
truang
hqp
nguai
di
vay khong thanh toan duqc tien vay cho ngiin hang thi
ngiin hang c6 th€
su
dvng gi§y chu·ng
nh~n
luu kho d€
nh~n
hang, ban
di
d€ b6i hoan
cho
kho~m
vay.
Tclt
ca
nhfrng dieu nay lam giam rui ro cho ngiin hang bai vi ngiin hang
c6
m()t
v~t
tht
ch~p

tin
c~y.
6 cac nu6'c,
gi~y
chung
nh~n
luu kho
duqc
giao djch
gi6ng
nhu
la m()t hang h6a a
Sa
giao djch hang h6a.
V~y
h~
th6ng tai
trq
thong qua gi§y ch(mg
nh~n
luu kho c6
uu
diem gi? Nghicn
cu·u
vein
de nay
6'
nhi6u nu6'c dang phat tri6n, chung toi rut ra du9·c 3 uu di6m
nhu
sau:

• D6i v6'i nong dan,
U'U
di€m quan trQng
nh~t
cua tai trq b5ng
gi~y
chung
nh~n
luu
kho
la
nguai
san
xu~t
nong
nghi~p
c6 th€
titp
c~n
tin dvng a
m('>t
mu·c
lai sufit hqp
ly
va
c6 th6 luu trfr hang h6a cha ban luc gia
ca
thich hqp.
Han
ntl'a, cac kho chua

hang con
cung c§p
t~t
ca cac bao dam ve bao quan hang h6a dung each (bao dam
duqc
chcit
luqng hang h6a va bao hi6m cho cac truang hqp
m~t
tr()m, bi
hu
h?i
).
• D6i v6'i ngiin hang,
h~
th6ng nay cling cung
cfrp
m()t
sv
bao
d~m
hclp
dfin
cho cac
ngan hang. Nguo·i nong dan khong th€ ban m9t
ph~n
hang h6a trong kho ma
khong
CO
S\T
ch§p

thu~n
cua ngan hang.
•
Df>i
v6'i thj truang, gia ca se
duqc
thong tin minh b?ch tren thj truo·ng. Dieu nay
c6
duqc
la do
So·
giao djch hang h6a ( c6 giao djch gifiy chung
nh~n
luu kho) sc
cung
cfrp
thong tin
v6
chung lo?i va gia d trcn cac
phuang
ti¢n truyen thong ho?c
ngay t?i san. Ttr d6, cac thuang nhan, nguai gia cong
ho?c
th~m
chi la cac nha
d~u
ca se thvc
hi~n
cac giao djch
dt,ra

tren
sv
chenh
l~ch
gia. Di8u nay d0n luQt
n6, se lam thi
tnrang
va vi¢c trao d6i hang h6a tra nen t6t
han
2
•
1
D6
Ia
b~ng
lai
sufit
lien
ngiin
hang
c(>ng
chi
phi
giao djch
c(>ng
m(>t
mtrc
titn
Io·i
nho

v<l
m()t
khoim
ti~n
bit
rui
ro,
t&ng
gia tri nay
pluii
nho lwn
c{tc
khoan vay khac cho nong
nghi~p
nho·
vao cac bien
nh~n
luu kho da lam giiun
rui
ro
cho
ngiin
hang.
2
Th\rc
v~y,
thong tin
v6
lu\ng
h6a

t~i
m6i
kho cho phep minh
b~ch
thi
tnro·ng
v£1
sau
d6
Ia
ciin
bfmg
gi<l
ca.
N6
lam
giam
S\1'
bAt
6n
gia
nher
vao kha nang kinh doanh chcnh
19ch
gia.