Chương 8 Kế toán doanh nghiệp sản xuất (Môn Nguyên Lý kế toán)

Vũ Hữu Đức
2013
Kế toán doanh nghiệp
sản xuất
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TPHCM
CHƢƠNG 8
2
Mục tiêu
• Sau khi nghiên cứu xong chƣơng này, bạn có thể:
– Trình bày những đặc điểm của hoạt động sản xuất trong các
doanh nghiệp
– Giải thích các bộ phận cấu thành giá thành sản phẩm
– Trình bày cách thức tính toán giá thành của một doanh
nghiệp sản xuất theo đơn hàng và sản xuất hàng loạt.
– Mô tả sơ đồ hạch toán tổng quát của doanh nghiệp sản xuất
– Giải thích những ảnh hƣởng của hoạt động sản xuất đến
báo cáo tài chính của doanh nghiệp
3
Nội dung
• Đặc điểm hoạt động doanh nghiệp sản xuất
• Tập hợp chi phí sản xuất
• Kế toán hoạt động sản xuất theo đơn đặt hàng
• Kế toán hoạt động sản xuất theo quy trình sản xuất
• Báo cáo tài chính doanh nghiệp sản xuất
4
ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG SẢN
XUẤT
Kế toán doanh
nghiệp sản xuất
Phần 1
5

Quy trình sản xuất
Chi phí sản xuất Giá thành sản phẩm
Ảnh hưởng của quy trình sản xuất đến kế toán CPSX
và tính giá thành sản phẩm
6
Quy trình sản xuất
• Quy trình sản xuất là 1 chuỗi các công
việc đƣợc thực hiện theo thứ tự để tạo
ra sản phẩm trên cơ sở kết hợp:
– Nguyên vật liệu
– Nhân công
– Máy móc thiết bị
– Năng lƣợng và các yếu tố khác…
7
8
Chi phí sản xuất
• Là chi phí phát sinh trong quá trình sản
xuất, bao gồm:
– Chi phí nguyên vật liệu
– Chi phí nhân công
– Chi phí khấu hao máy móc nhà xƣởng
– Chi phí năng lƣợng
– Chi phí điều hành và phục vụ sản xuất…
9
Phân loại chi phí sản xuất
• Phân loại theo quan hệ với sản phẩm
– CP trực tiếp
– CP gián tiếp
• Phân loại theo khoản mục
– CP nguyên vật liệu trực tiếp

– CP nhân công trực tiếp
– CP sản xuất chung
10
Chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ
CP NVL trực tiếp
Chi phí vật liệu
chính và phụ liên
quan trực tiếp đến
từng sản phẩm

CP nhân công trực tiếp
Chi phí tiền lương và
CP sử dụng lao động
khác liên quan trực tiếp
đến từng sản phẩm

Chi phí SX chung
Chi phí khấu hao,
tiền điện, tiền
lương nhân viên
quản lý và phục vụ
phân xưởng…
Phân tích và kiểm
soát giá và mức hao
phí NVL
Phân tích và kiểm soát
lượng và đơn giá lao
động sử dụng
Phân tích và kiểm
soát các chi phí

chung ở PX
11
Giá thành sản phẩm
• Giá thành sản phẩm thể hiện toàn bộ
chi phí sản xuất tạo ra lƣợng sản phẩm
hoàn thành (thành phẩm) trong một
khoảng thời gian nhất định.
12
CPSX, giá thành và giá vốn hàng bán
Chi ph
N.V.Liu
Chi ph
ch bin
CHI PH
SN
XUT
TRONG
K
Chi ph sn xut
d dang đu k
Chi ph sn xut
d dang cui k
GI
THNH
SN
PHM
TRONG
K
Thnh phm
tn kho đu k

Thnh phm tn
kho cui k
GI VN
HNG BN
13
Bài tập thực hành 1
• Nhà máy nhựa Tiền Phong có chi phí sản xuất trong
kỳ bao gồm: CP nguyên vật liệu 600 triệu, CP nhân
công trực tiếp 300 triệu và CP sản xuất chung 200
triệu.
• Giá thành sản phẩm sản xuất trong kỳ là bao nhiêu
nếu sản phẩm dở dang đầu kỳ là 100 triệu và sản
phẩm dở dang cuối kỳ là 200 triệu?
• Nếu thành phẩm tồn kho đầu kỳ là 400 triệu và thành
phẩm tồn kho cuối kỳ là 100 triệu. Tính giá vốn hàng
bán trong kỳ?
14
Khoản
mục Số tiền
Chi phí
nguyên vật liệu
Chi phí
nhân công trực tiếp
Chi
phí sản xuất chung
Cộng
chi phí sản xuất
Sản
phẩm dở dang đầu kỳ
Sản

phẩm dở dang cuối kỳ
Giá
thành sản phẩm sản xuất trong kỳ
Thành
phẩm tồn kho đầu kỳ
Thành
phẩm tồn kho cuối kỳ
Giá
vốn hàng bán
15
Ảnh hƣởng của quy trình SX
• Quy trình sản xuất ảnh hƣởng đến kế toán
CPSX và tính giá thành sản phẩm:
– Đối tƣợng tập hợp CPSX
– Đối tƣợng tính giá thành sản phẩm
– Các kỹ thuật và phƣơng pháp tính giá thành
• Ngoài ra, kế toán CPSX và tính giá thành còn
phụ thuộc vào cách thức kinh doanh của DN
16
Thí dụ 1
• So sánh công việc kế toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm tại 2 nhà máy sau:
– Nhà máy dệt VP sản xuất vải từ bông. Bông đƣợc chế biến
thành sợi và sau đó dệt thành vải, sau đó đƣợc nhuộm. Nhà
máy có ba phân xƣởng: Sợi, Dệt và Nhuộm. Một số sợi
đƣợc bán ra bên ngoài và nhà máy cũng mua sợi bên ngoài
về để dệt một số loại vải đặc biệt. Vải đƣợc bán ra cho các
công ty thƣơng mại để phân phối cho ngƣời tiêu dùng.
– Nhà máy dệt XA sản xuất vải từ sợi nhập khẩu. Sợi đƣợc
dệt thành vải và nhuộm theo đơn đặt hàng của các công ty

may. Nhà máy có hai phân xƣởng Dệt và Nhuộm. Phân
xƣởng nhuộm cũng nhận gia công nhuộm của các nhà máy
khác mang vải đến.
17
Nhà máy dệt VP
Phân
xưởng
Sợi
Phân
xưởng
Dệt
Phân
xưởng
Nhuộm
Sợi Vải
thô
Vải
TP
Tập hợp
CPSX
Tính giá
thành sợi
Tập hợp
CPSX
Tập hợp
CPSX
Tính giá
thành vải
thành phẩm
Tính giá

thành BTP
18
Nhà máy dệt XA
Phân
xưởng
Dệt
Phân
xưởng
Nhuộm
Vải
thô
Vải
TP
Tập hợp
CPSX
Tập hợp
CPSX
Tính giá
thành đơn
hàng
Tính giá
thành BTP
Vải
thô
19
TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT
Kế toán doanh
nghiệp sản xuất
Phần 2
20

Tập hợp chi phí sản xuất theo khoản mục
CP Nguyên vật
liệu trực tiếp
CP Sản xuất
chung
Tổng hợp chi phí sản xuất
CP Nhân công
trực tiếp
Kết chuyển chi phí sản xuất
21
Tập hợp CPSX theo khoản mục
Nguyên vật liệu
Phải trả nhân viên
Khấu hao lũy kế,
Phải trả người bán
CP Nguyên vật liệu trực tiếp
CP nhân công trực tiếp
CP sản xuất chung
22
Bài tập thực hành 2
• Trong kỳ, tại nhà máy X chuyên sản xuất bàn ghế
có chi phí SX phát sinh nhƣ sau:
1. Nguyên vật liệu gỗ xuất dùng: 300 triệu
2. Vật liệu bôi trơn, phụ tùng thay thế sử dụng: 5 triệu
3. Tính lƣơng công nhân sản xuất: 80 triệu
4. Tính lƣơng công nhân phục vụ: 20 triệu
5. Tính lƣơng cán bộ quản lý & phục vụ xƣởng: 30 triệu
6. Khấu hao máy móc nhà xƣởng: 20 triệu
7. Tiền điện theo hóa đơn: 25 triệu
8. Mua vật dụng bằng tiền: 2 triệu

23
Xuất nguyên vật liệu
Nguyên vật liệu CP Nguyên vật liệu trực tiếp
CP sản xuất chung
24
Tính lƣơng phải trả
Phải trả nhân viên CP nhân công trực tiếp
CP sản xuất chung
25
Các chi phí sản xuất khác
Khấu hao lũy kế
Phải trả người bán
CP sản xuất chung
Tiền