Chương 5 Đánh giá trách nhiệm quản lý (Môn Kế Toán Quản Trị)

V Hu c
ánh giá trách nhimqunlý
2
Mc tiêu
• Sau khi hc xong chng này, ngihccó
th:
–Giithíchđcs cnthitcavic đánh giá trách
nhim trong t chcphânquyn.
– Trình bày khái nimk toán trách nhim
–Gii thích cách đánh giá trách nhim trong các loi
trung tâm trách nhim khác nhau.
–Gii thích cách lp và phân tích báo cáo b phn
– Trình bày các phng pháp tính giá chuynnhng
nib
3
Ni dung
•Tng quan
• ánh giá thành qu qunlý
• Giá chuyngiaonib
• Báo cáo b phn
4
Tng quan
•Tisaophi đánh giá trách nhimqunlý?
1
Tích t
t bn
Phân quyn
ánh giá
trách nhim
K toán
trách nhim

Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
1
5
Phân quyntheochcnng
Giám đc
B phn
Kinh doanh
B phn
Snxut
B phn
Tài chính
6
Phân quyntheosnphm
SnphmB
B phn
Kinh doanh
B phn
Snxut
B phn
Tài chính
Giám đc
SnphmA SnphmC
7
Phân quyn theo khu vc đalý
Giám đc
Nc ngoài Ni đa
Hoa K EU ASIAN MinBc MinNam
8
u đimca phân quyn

• Chuyên bit hóa thông tin.
•Ra quyt đnh kpthihn.
•Titkimthi gian cho các nhà qunlýcpcao.
•Gims phctp trong tính toán các phng án
• ào tocánbô.
• Khuyn khích s nng đng sáng toca các nha
qunly cpthp.
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
2
9
Nhc đimca phân quyn
•Cácnhàqunlýcpthp khơng thy đctng
th
•Cácnhàqunlýcpthpcómc tiêu khơng
nhtqnvimc tiêu catồnt chc
•Thius phihpgia các qunlýđcgiao
quynchđng
Cnthitmth thng k tốn trách nhim đ
phcv vic đánh giá trách nhimqunlý
10
K tốn trách nhim
•H thng k tốn trách nhim giúp liên
kt các nhà quntr các cp đcgiao
quynquyt đnh viktqu ca các
quyt đnh cah.
Quynra
quyt đnh
Ktqu ca
quyt đnh

11
K tốn trách nhim
•Hê thng kê tốn trách nhim đcthit
lpchomtc cutơ chc sao cho doanh
thu va chi phí đctphpva báo cáo
bi các trung tâm trách nhim trong tơ
chc.
•Mi trung tâm trách nhim trong tơ chc
ch đc tính thu nhpva chi phí trong
phm vi mà nó chu trách nhimva vê
nhng gi mà nó có thê kimsốtđc.
Higgis, 1952
12
C cut chcvàtrungtâmtráchnhim
Cửa hàng B
Phân xưởng A
Khối sản xuất
Phòng kế toán Phòng kinh doanh
Khối phòng ban
Nhà máy A
Khu vực
Miền Bắc
Khu vực
Miền Trung
Khu vực
Miền Nam
Tổng công ty
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
3

13
Có th kim soát
Qun đcphânxng Giám đcnhàmáy
14
Phân loi trung tâm trách nhim
• Trung tâm chi phí
• Trung tâm doanh thu
•Trungtâmli nhun
•Trungtâmđut
15
C s phân loi
THC HIN
CÔNG VIC
u vào
u ra
S dng các
ngun lc, đo
bng chi phí
Sn phm,
dch v cung
cp
16
Trung tâm chi phí
• Là trung tâm trách nhimtrongđó đu
vào đclng hóa bng tinnhng đu
ra không thê lng hóa bng tin đc.
Bao gm:
– Trung tâm chi phí đnh mc
– Trung tâm chi phí linh hot (trung tâm chi
tiêu)

Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
4
17
Trung tâm chi phí đnh mc
• Trung tâm chi phí
đnh mc là trung
tâm chi phí mà đu
ra có thê xác đnh và
lng hóa bng tin
đctrênc sđã
bitlng đuvào
cnthitchomt
đn v snphm 
đura.
18
Trung tâm chi phí linh hot
• Trung tâm chi phí
linh hot là trung
tâm mà đura
không thê lng
hóa bng tinhoc
hunh không có
mi quan hê cht
ch gia đuvàovà
đura.
19
Trung tâm doanh thu
• Trung tâm doanh thu đc hình thành nhm
tô chcvàthchinhot đng tiêu thu ca

đn v. Trong đó, ngiqunlýchu trách
nhimvê giá bán và khilng snphm
tiêu thu, nhng không chu trách nhimvê
giá thành hay giá vnsnphm
• u ra có thê lng hóa bng tinnhng
đu vào không thê lng hóa đc.
20
Trung tâm linhun
• Trung tâm li nhun là trung tâm mà c đuvào
va đurađu có thê lng hóa bng tinvàso
sánh vinhauđê xác đnh hiu qu hot đng.
•Ngiqunly trung tâm li nhun có quynvà
trách nhim trong vicquyt đnh vê ngun
cung cpva lachnthi trng, nhng không
có trách nhim và không kimsoátvê vn đê
đut.
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
5
21
Trung tâm đut
• Trung tâm đut là mt trung tâm trách nhim
mà ngiqunly đctraomts linh hotti
đa trong vic đaracácquyt đnh; khơng ch
là nhng quyt đnh hot đng ngnhn(c cu
snphm, gia bán, phng thcsnxut…) mà
còn là nhng quyt đnh vê đut.
22
Xác đnh loi trung tâm trách nhim
Cửa hàng B

Phân xưởng A
Khối sản xuất
Phòng kế toán Phòng kinh doanh
Khối phòng ban
Nhà máy A
Khu vực
Miền Bắc
Khu vực
Miền Trung
Khu vực
Miền Nam
Tổng công ty
23
Bncóbit?
•Mt nghiên cu do James S. Reece và William
R. Cool tinhànhtrên620 cơngtysnxutti
M (cơng bơ trên Fortune 1000 nm 1976),
trong đo ch có 26 cơng ty là khơng s dng c
trung tâm li nhunva trung tâm đut. Trong
594 cơng ty còn li, có 135 cơng ty ch có trung
tâm linhunva 459 cơng ty có ít nht 2 trung
tâm đut.
24
Bncóbit?
•Nm 2003, cơng ty Tyco International đãdính
vàohànglotv scandal ln, trong đócóv 2
t USD sai lch v k tốn.
• Lý do là Kozlowski, CEO caTyco đã thúc đy
s tng trng thơng qua mtchđkhen
thng rtlndatrênli nhun. iunày

thúc đy các nhà qunlýcpdi“ch bin” s
liu đ đchng các khonthng khng l
trên li nhun.
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
6
25
ánh giá thành qu qunlý
• ánhgiáthànhqu qunlýlàxácđnh thành
qu ca nhà qunlý các cpkhácnhautrên
phng din huhiu và hiuqu.
• Các trung tâm trách nhim khác nhau sđc
đánh giá khác nhau datrênnhng gì mà h có
th kim soát đc.
•Cn đánh giá thêm bng các ch tiêu phi tài
chính
2
26
ánh giá trung tâm chi phí đnh mc
•V hiuqu, trung tâm chi phí đnh mc
đc đánh giá da trên so sánh giachi
phí thct và chi phí d toán.
Phân xng
snxut
CP NVLTT
CP NCTT
CP SXC
?
27
ánh giá trung tâm chi phí đnh mc

• Các chi phí không thucphmvi kim
soát cangiqunlýcng đcloira
không tính.
Tôi đâu có chu
trách nhimv chi
phí khuhao
28
Lpd toán
D toán bán hàng
D toán snxut
D toán chi phí
NVL trctip
D toán chi phí
NC trctip
D toán chi phí
SX chung
Ch tính các chi phí trong phmvi kim soát
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
7
29
Lpd toán
Cng
5.000 Tin đin, ncsinhhot
1.500 Chi phí hành chính
nh phí snxut chung
1.000 2 Vtliuph
1.000 5 Tin đinchymáy
Bin phí SX chung
1.000 10 Chi phí NVCTT

1.000 20 Chi phí NVLTT
Chi phí d
toán
Sn
lng
nh mc
chi phí
Chi phí có th kimsoát
(ngàn đng)
D toán chi phí snxut tháng 2.20x0
Phân xng Hoá cht
30
ánh giá trung tâm chi phí đnh mc
•Chi phíd toán cn đc điuchnh đ loitr
nh hng casnlng (không thucphmvi
kimsoátcangiqun lý trung tâm)
Tôi snxuttheo
yêu cucab phn
bán hàng nên đâu có
chu trách nhimv
vic quý v bán hàng
nh th nào?
31
ánh giá trung tâm chi phí đnh mc
Phân xng Hoá cht
Chi phí snxutthct tháng 2.20x0
50.200 Cng
4.800 Tin đin, ncsinhhot
1.400 Chi phí hành chính
nh phí snxut chung

2.500 Vtliuph
6.500 Tin đinchymáy
Bin phí SX chung
13.000 Chi phí NVCTT
22.000 Chi phí NVLTT
S tin
Chi phí có th kim soát (ngàn đng)
Snlng thct: 1200
32
ánh giá trung tâm chi phí đnh mc
43.500 50.200 Cng
5.000 4.800 in, ncsinhhot
1.500 1.400 Chi phí hành chính
-nh phí SX chung
2.000 2.500 Vtliuph
5.000 6.500 Tin đinchymáy
-Bin phí SX chung
10.000 13.000 Chi phí NVCTT
20.000 22.000 Chi phí NVLTT
D toán
cha điu
chnh
Chênh
lch do
sn
lng
D toán
điu
chnh
Chênh

lch vid
toán điu
chnh
Thct
D toán chi phí snxut tháng 2.20x0
Phân xng Hoá cht
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
8
33
ánh giá trung tâm chi phí đnh mc
34
Các ch tiêu phi tài chính
•Phn nh tính huhiu
–Chtlng snphm
–Tin đ giao hàng
–Cácvn đ khác
35
ánh giá trung tâm chi phí linh hot
• Trung tâm chi phí linh hotcóđu ra không thê
lng hóa bng tinhochunh không có
miquanhê chtch gia đuvàovàđura.
Phòng hành chính quntr Phòng nghiên cu phát trin
36
ánh giá trung tâm chi phí linh hot
•Vic đánh giá các trung tâm chi phí linh
hotch yudavàođichiugia ngân
sách và chi phí thctê.
•Ngi đánh giá phida nhiuvàos xét
đoán theo kinh nghimvàhiubitca

mình.
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
9
37
ánh giá trung tâm chi phí linh hot
Management By Objectives
Mctiêu
Ktqu
D toán
Thct
38
ánh giá trung tâm doanh thu
•Vic đánh giá trung tâm doanh thu da
trên hai mthot đng riêng canó:
–Vê mt doanh thu, so sánh gia doanh thu
thctê và doanh thu d toán.
–Vê mt chi phí, đánh giá ging nh mt
trung tâm chi phí linh hot.
39
Lpd toán
D toán bán hàng
D toán snxut
D toán chi phí
NVL trctip
D toán chi phí
NC trctip
D toán chi phí
SX chung
Ch tính

các chi phí
trong phmvi
kim soát
D toán CP bán hàng
40
Lpd toán
300Cng
2001002B
1001001A
Thành tinSô lngngiá
D toán
Snphm
D toán bán hàng tháng 2.20x0
Phòng kinh doanh
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
10
41
Lpd toán
Không th kim soát
Th trng
ith cnh tranh
Có th kim soát
Chính sách giá
Qung cáo
Nhân viên
42
ánh giá trung tâm doanh thu
• Phân tích bin đng trên 2 phng din:
–Giábán

–Snlng
• ivibin đng snlng có th phân
tích thành 2 nhân t riêng là mc tiêu th
và c cumt hàng.
43
ánh giá trung tâm doanh thu
•Cn chú ý đnc cumt hàng, lý do là ngi
qunlýtrungtâmdoanhthucóthđymnh
nhng mt hàng có giá cao đ d dàng hoàn
thành k hoch v doanh thu
Khuynmãi
mnh cho mt
hàng B nhé
44
Mô hình
• nh hng cagiá
= Bin đng giá x Snlng d toán
• nh hng casnlng
= Bin đng lng x Giá d toán
¬Tách nh hng camctiêuth
= [SLTT (CCDT) – SLDT(CCDT)] x GDT
¬Tách nh hng cac cu
= [SLTT (CCTT) – SLTT (CCDT)] x GDT
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
11
45
ánh giá trung tâm doanh thu
240540300Cng
2204202002,12001002B

201201001,21001001A
Thành
tin
S
lng
n
giá
Thành
tin
Sô
lng
n
giá
Bin
đng
ThctêD toán
Sn
phm
Tình hình bán hàng tháng 2.20x0
Phòng kinh doanh
46
ánh giá trung tâm doanh thu
Cng
B
A
Bin đng
S lng
thct
Chênh
lch

ngiá
d toán
ngiá
thct
Snphm
Phân tích bin đng đn giá tháng 2-20x0
Phòng kinh doanh
47
ánh giá trung tâm doanh thu
Cng
B
A
Bin đng
ngiá
d toán
Chênh
lch
S lng
d toán
S lng
thct
Snphm
Phân tích bin đng snlng tháng 2-20x0
Phòng kinh doanh
48
ánh giá trung tâm doanh thu
Cng
B
A
Bin đng

ngiá
d toán
Chênh
lch
S lng
d toán -
C cud
toán
S lng
thct -
C cud
toán
Snphm
Phân tích bin đng mctiêuth tháng 2-20x0
Phòng kinh doanh
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
12
49
ánh giá trung tâm doanh thu
Cng
B
A
Bin đng
ngiá
d toán
Chênh
lch
S lng
thct -

C cud
toán
S lng
thct -
C cu
thct
Snphm
Phân tích bin đng c cu tháng 2-20x0
Phòng kinh doanh
Bin đng c cu
Bin đng mc tiêu th
Bin đng gia
Phân tích các bin đng
Tng doanh thu (triu đng)
Doanh thu (triu đng)
ngia (triu đng)
Snlng (đv)
SnphmB
Doanh thu (triu đng)
ngia (triu đng)
Snlng (đv)
SnphmA
Bin đngD toánThctê
Báo cáo ktqu hot đng tháng 2-20x0
Phòng kinh doanh
51
ánh giá trung tâm doanh thu
52
ánh giá trung tâm doanh thu
•Cácvn đ khác

–Mc đ giao quyn
–Th phn
–Lãigp
– Chi phí bán hàng
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
13
53
ánh giá trung tâm li nhun
•Trungtâmli nhun đc đánh giá bng
ch tiêu linhun, ngha là chênh lch
gia doanh thu và chi phí.
•Cnloib các chi phí không thuc
phmvi kimsoátcangiqunlý.
54
Lpd toán
D toán bán hàng
D toán snxut
D toán
NVLTT
D toán
NCTT
D toán
CPSXC
D toán
CP ngoài SX
D toán GT-GVHG-TP
D toán ktqu hot đng kinh doanh
Luý:
Ch tính

chi phí có
th kim soát
55
Lpd toán
140010014
N

ctng
Thành tin
(tri

u đ

ng)
Sô lng
(1000 chai)
ngiá
(tri

u đ

ng)
D toán
Snphm
D toán bán hàng tháng 2.20x0
Nhà máy Tng Hi
56
Lpd toán
500 Cng đnh phí
200 Bán hàng và qunlý

300 Snxut
nh phí
7 Cng bin phí đnv
100 2 Bán hàng và qunlý
100 5 Snxut
Bin phí đnv (1000 chai)
CP d toán
(triu đng)
Snlng
(1000 chai)
nh mcCP
(triu đng)
D toán chi phí tháng 2.20x0
Nhà máy Tng Hi
Gi s không có snphmd dang và thành phmcuik và đuk)
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
14
57
Lpd toán
Linhunb phn
Cng đnh phí
Bánhàngvàqunlý
Snxut
nh phí
S dđm phí
Cng binphí
Bánhàngvàqunlý
Snxut
Bin phí

Doanh thu
Snlng (1000 chai)
D toán
(triu đng)
D toán ktqu kinh doanh tháng 2.20x0
Nhà máy Tng Hi
58
ánh giá trung tâm linhun
•Vìngiqunlýtrungtâmlinhuncó
quynquyt đnh c vđu vào (chi phí)
c vđura(giábán, snlng); nên
đánh giá trung tâm li nhunbaogmc
hai phng din:
–Bin đng v snlng
–Bin đng v giá bán và chi phí
59
200 255 Linhunb phn
500 525 Cng tng đnh phí
200 220 Bánhàngvàqunlý
300 305 Snxut
Tng đnh phí
700780 S dđmphí
700 840 Cng bin phí
200 260 Bánhàngvàqunlý
500 580 Snxut
Binphí
1.400 1.620 Doanh thu
100 120 Snlng
D toán
cha điu

chnh
Chênh
lch do
sn
lng
D toán
điuchnh
Chênh
lch thc
t vid
toán điu
chnh
Thct
Báo cáo ktqu kinh doanh tháng 2.20x0
Nhà máy Tng Hi
60
ánh giá trung tâm linhun
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
15
61
ánh giá trung tâm linhun
•Linhun trong báo cáo ch là li nhun
b phn(cha tính các chi phí ngoài
phmvi kimsoát)
•Cácvn đ cnchúý
–Giáchuyngiaonib
– Các kho n doanh thu chung
– Các kho n chi phí chung
62

ánh giá trung tâm đut
• Trong trung tâm đut ngiqunlýđc
trao mts linh hotti đa trong vic đara
các quyt đnh; không ch là nhng quyt đnh
hot đng ngnhn(c cusnphm, gia bán,
phng thcsnxut…) mà còn là nhng
quyt đnh vê đut.
• Trung tâm đut là s m rng ca trung tâm
li nhun, trong đóli nhun đc đán
h giá
bng cách so sánh vitàisnhay giá tr đut
vào trung tâm.
63
ánh giá trung tâm đut
• T lê hoàn vn đut (vittt ROI -
Return on Investment) thng đcdùng
đ đánh giá trung tâm đut.
• ROI bng li nhunhot đng b phn
chia cho giá tr tài sn đut cho bô
phn.
64
ROI
TRUNG TÂM
U T
u vào u ra
Tài sn đut cho
hot đng
Li nhunhot
đng b phn
Tin, hàng tn kho, n

phithu, tàisnc
đnh…
Li nhuntrc
thu và chi phí lãi
vay
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
16
65
ROI
• u đimca ROI :
–ROI rtthunlichovic so sánh.
–ROI có ktcutng đng vi chi phí vn.
– ROI phù hpvi cách đánh giá cangi
bên ngoài công ty khi xem xét hot đng ca
toàn b công ty.
66
ROI
14%ROI
12500Tài sn đut
1780Linhunhot đng
Tp đoàn ABC
Ktqu hot đng 20x0
20%ROI
2000Tài sn đut
400Linhunhot đng
Công ty A
Ktqu hot đng 20x0
16%ROI
500Tài sn đut

80Linhunhot đng
Công ty B
Ktqu hot đng 20x0
13%ROI
10000Tài sn đut
1300Linhunhot đng
Công ty C
Ktqu hot đng 20x0
67
ROI
ROI
Li nhunhot đng
Tài sn đut
ROS
Li nhunhot đng
Doanh thu
S vòng quay TS
Doanh thu
Tài sn đut
68
ROI
•Nhc đimcaROI
–Mts vn đ v k thut
–Cókhuynhhng chú trng đnlinhun
ngnhn
– Không phù hpvimôhìnhdòngtin
–Cóth không hoàn toàn thucv phmvi
điuhànhcanhàqunlýtrungtâmđut
– Nhà quntr trung tâm đut không thc
hinnhng d án có ROI thp

Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
17
69
Faster và ROI
•B phnkinhdoanhthc n
nhanh Faster là 1 trung tâm
đut thuctp đoàn Vifood
đang có mc ROI là 12%.
• Faster có tài sn đut là
4000 triuvàli nhunhot
đng là 800 triu. Có mtd
án mua mtcahàngmi
vi chi phí đut 1000 triu
và li nhuns tng thêm
160 triu đng.
• Nhà qunlýFaster cóthc
hind án không?
70
ánh giá trung tâm đut
• Li nhuncònli (Residual Income -
vittt RI). Li nhuncònli là sô tin
còn li sau khi tr linhun cho chi phí
vn c tính. Chi phí vn c tính là kt
qu cagia tr tài sns dng vit lê li
nhunmongđitithiu.
71
RI
•NhàmáyHiHng thuctp đoàn bánh
koHiDng là mttrungtâmđut

có tài sn đut là 12.000 triu đng và
li nhunhot đng là 2.000 triu đng.
T sutlinhunmongmunmàtp
đoàn đ ra cho các nhà máy là 15%.
•TínhRI caHiHng.
72
RI
• u đimcaRI:
–RI hnchê xu hng thu hphocgi
nguyên quy mô hot đng đê gia tng hoc
bovê ROI.
–RI giúps thng nhtgialiíchcacông
ty và bô phn.
–RI có thê xác đnh linh hottrênc sđiu
chnh t lê lãi sut phù hpchotng bô phn
hay tng thiky.
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
18
73
Faster và RI
•TínhRI caFaster
trong hai trng hp
nhn và không nhn
trin khai d án mua
cahàngmi.
74
RI
•Nhc đimcaRI:
–RI là ch tiêu tuyt đi nên không thê dùng

so sánh giacácbô phnvi nhau.
• Các công ty thng không khuyn khích
trung tâm đut gia tng RI càng cao
càng tt, mà h ch đê ra RI d toán và
đánh giá kt qu trên c s so sánh gia
thctê và d toán.
75
ánh giá trung tâm đut
•Trungtâmđut lpd toán và báo cáo
tng t trung tâm li nhun.
• Tuy nhiên, vic phân tích báo cáo ca
trung tâm đut không đi sâu vào các
yut doanh thu và chi phí mà đánh giá
trên tng th hiuquđut.
76
Nhng vn đ trong đánh giá
• Trong t chc phân quyn, các k thut đánh
giá đãnghiêncucónhng vn đ phctpv
con ngibêncnh nhng yut k thut:
–Tínhthng nhtcamctiêu
–Quanh tng tác gia các b phn
– Chi phí quá mc
–S thúc đy các hành vi gian ln
– Khuynh hng chú ý đnngnhn
– Khuynh hng tp trung vào thành qu v tài chính
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
19
77
Balanced scorecard

Mong mun
và chinlc
Tài chính
Khách hàng
Quy trình
Kinh doanh
Hctp&
Phát trin
78
nh giá chuyngiao
•Tisaophi đtvn đ vđnh giá
chuyngiao?
3
B phnA B phnB
Snphm
Nguyên
liu
LiíchcaA LiíchcaB
Liíchca công ty
79
nh giá chuyngiao
•Cácphng pháp:
– nh giá theo giá th trng
– nh giá theo thathun
– nh giá theo chi phí
80
nh giá theo th trng
•Haibênđnh giá da trên giá th trng
có điuchnh (thí d tr bt đi chi phí
bánhàngnh hoa hng hay vn

chuyn…)
• Haibêncóth quyt đnh có thchin
giao dch nib hay là không.
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
20
81
nh giá theo th trng
• u đim
–Tng quynt ch
–Li nhuncacácb phn đcxácđnh và xác
đnh trên c ch th trng.
– Tránh sđiutrat c quan thu
•Nhc đim
– Không phi lúc nào cng có giá th trng
– Giá th trng không thích hp trong nhng điu
kin đcbitcasnphm, dch v
– Khi b phnbántha công sut, vics dng giá th
trng có th tnhicholi ích chung.
82
Chng chuyngiá
Các doanh nghipliênktcóduhiu chuyngiás là
đitng điutracac quan thu và có th phichu
các quy đnh áp giá (Thông t 66/2010/TT-BTC)
Tranfer pricing
83
Vietsovpetro 1998
Tin xe mà xí nghipvn
ti cung cp cho xí nghip
tôi gpmilntintaxi

Nhng đâu philúc
nào anh cng kêu
đc taxi ngay lp
tctiVng Tàu
84
Công ty Vietchem
• Công ty hóa cht Vietchem có 2 b phnX vàY. B
phnX snxutsnphmA vi chi phí là 1000 đ bin
phí và 400 đ đnh phí, đang bán vi giá 1.500đ. Công
sutcaX là10 triusnphmvàmis dng 80%.
•B phnY cn mua 1 triusnphm A và có 1 doanh
nghip bên ngoài chào giá ch có 1.400 đ.
•B phn Y có nên mua ngoài nuvicX bánchoY
không làm X tnthêmđnh phí?
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
21
85
Công ty Vietchem
Li nhun
nh phí
S dđm phí
Trng hpmuanib
VietchemYX
Mua nib hay mua ngoài
Vietchem
86
nh giá theo thathun
•Trongtrng hpkhôngcógiáth trng
cùng điukinhocnhng ràng buc

khác không th mua ngoài (thí d bí mt
công ngh), hai bên có th thathunmt
mc giá chuyngiao.
• Giá th trng và chi phí có th dùng đ
tham chiu.
87
nh giá theo thathun
• u đim
–Làgii pháp thct trong nhng điukinbtkh
kháng.
–Cóth tng s t ch ca các nhà qunlýcpdi
nunhàqunlýcp cao không can thipvào.
–Cóth mang lili ích cho toàn b t chcnubên
bán đangcócôngsuttha.
•Nhc đim
–Cóth tr thành đitng điutracac quan thu
–Cóth làm mtt ch hocgâymâuthunnunhà
qunlýcp cao can thip vào quá trình.
88
Công ty Vietchem
•Hãyđ xutmtmcgiáchuyn giao phù hp
gia hai bên?
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
22
89
Công ty Vietchem
1400
1300
1200

1100
1000
VietchemYXMcgiáchuyngiao
Mua nib hay mua ngoài
Vietchem
90
nh giá theo chi phí
• Giá chuyngiaođc tính theo chi phí
cabênbánvinhng lachnsau:
– Dùng giá đnh mchay giáthct
– Dùng bin phí hay toàn b chi phí
91
Giá đnh mc hay giá thct ?
• u đimcagiáđnh mc
– Không chuynhtcáckhon chi lãng phí
cho bên mua gánh chu
•Nhc đimcagiáđnh mc
– Không philúcnàocng có giá đnh mc
92
Bin phí hay toàn b chi phí?
• u đimcabin phí
– Thúc đybênmuachnnib
•Nhc đimcabin phí
–Bênbánb thit trong vic đánh giá ktqu
hot đng
–S là đitng điutracac quan thu
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
23
93

ánh giá chung vic dùng chi phí
• u đim
–D thchin
•Nhc đim
– Không khuynkhíchvickim soát chi phí,
đcbit là khi dùng giá thct
– Không thích hp cho vic đánh giá thành qu
qunlý
94
Mt đ xut
Không có nhà cung cp bên ngoài
Bin phí bên B > giá bên ngoài
Bên B tha công sut
m phí mua nib < mua ngoài
Mua nib
Giá phí hoc
thng lng
Mua bên
ngoài
Mua nib
Giá min: giá bán ra
Giá max: th trng
Y
N
Y
Y
N
N
N
Mua nib

Giá min: bin phí
Giá max: th trng
Y
95
Hãng máy tính VietPC
Ht382840CóLoa
ThaNA80NAKhôngV máy
Tha906080CóMàn hình
Ht322230CóWebcam
Tha300220200Có cng
Công
sut
Giá bán
ra bên
ngoài
Bin
phí
Giá bán
t bên
ngoài
Nhà cung
cp bên
ngoài
Ph tùng cn
mua
Mua ngoài hay nib
Công ty VietPC
Cho bit nên mua ngoài hay mua nib? giá chuyngiao
nu mua nib?
96

Báo cáo b phn
•Tisaophilp báo cáo b phn?
4
B phn
Chi phí Thu nhp
Hiuqu
Hiuquđut
Thành qu qunlý
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
24
97
Hiuquđut và thành qu qunlý
B phnA
Qunlýrttt
nhng li nhun
thp vì các
thitb cđã đu
t t thitrc
B phnB
Qunlýkém
nhng li nhun
cao vì các
khon đut
mi
Tiptc đut hay bán
đi? Khen thng hay
không khen thng?
98
B phn

•B phnlàbtk thành phnhay hot
đng nào trong t c hcmàcóth xác
đnh thu nhp và chi phí riêng bit.
• Báo cáo b phn là báo cáo ktqu kinh
doanh đclpchob phnnhm:
– ánh giá sđut ngunlcchob phn
– ánhgiáthànhqu qunlýcangiqun
lý b phn
99
Báo cáo b phn
Doanh thu b phn
Bin phí b phnS dđmphíb phn
nh phí b phn
có th kim soát
S d b phn
có th kim soát
nh phí BP
kim soát
bingikhác
S d
b phn
Thành qu
qunlý
Hiuqu
đut
100
Công ty ncgiikhátVietBev
320 Linhunthun
120 Chi phí không phân b
250 190 440 S d BP

70 250 320 nh phí BP kimsoátbingikhác
320 440 760 S d BP có th kim soát
280 160 440 nh phí BP có th kimsoát
600 600 1.200 S dđmphí
1.400 2.400 3.800 Binphí
2.000 3.000 5.000 Doanh thu
Ngành hàng
nc
khoáng
Ngành
hàng nc
ngt
Công ty
Báo cáo ktqu kinh doanh nmX
Công ty VietBev
Chng 5: ánh giá trách nhim qun lý
V Hu c 2011
25