Chương 1 Kế toán tài chính với môi trường kinh doanh (Môn Kế toán doanh nghiệp)

1
CHƯ ƠNG 1
KẾ TOÁN TÀI CHÍNH VỚI
MÔI TRƯỜNG KINH DOANH
ĐẠI HỌC MỞ TPHCM
KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
1
Ngô Hoàng Điệp
MỤC TIÊU
 Học xong chương này, sinh viên có thể:
 Giải thích được vai trò của kế toán tài chính trong họat động kinh doanh của
doanh nghiệp
 Nhận biết đối tượng sử dụng thông tin BCTC và các quyết định mà họ đưa ra
 Các lĩnh vực của kế toán
 Hệ thống các văn bản pháp qui liên quan đến kế toán DN
2
2
NỘI DUNG
Xem báo cáo tài chính một số DN niêm yết
Tổng quan về kế toán
 Định nghĩa
 Đặc điểm của thông tin kế toán
 Đối tượng sử dụng thông tin kế toán
 Các lĩnh vực của kế toán
 Hệ thống văn bản pháp qui về kế toán
3
XEM BCĐKT DN NIÊM YẾT
Hãy xem báo cáo tài chính của DSN quý 1/2014
 Trên BCĐKT của DN:
o Tiền của DN là bao nhiêu? Tăng/giảm so với đầu năm, chiếm bao nhiêu % trên tổng tài
sản?

o Khoản mục nào chiếm tỷ trọng lớn nhất/nhì trong tổng tài sản? Điều này nói lên điều gì?
o DSN có bỏ nhiều vốn cho TSCĐ không?
o DSN có phải chịu áp lực lớn đối với các khoản nợ phải trả không? Cơ cấu nguồn vốn như
thế nào?
o “Của để dành” của DSN là bao nhiêu?
o DSN có bao nhiêu nhiêu cổ phiếu phổ thông?
4
3
XEM BCKQKD DN NIÊM YẾT
Hãy xem báo cáo tài chính của DSN quý 1/2014
 Trên BCKQKD của DN:
o LN sau thuế của DN là bao nhiêu?
o Mỗi cp phổ thông hưởng được cổ tức là bao nhiêu?
o LN từ hoạt động nào là chủ yếu? Tỷ lệ là bao nhiêu % trong kết quả kinh
doanh?
o Tỷ lệ lãi gộp là bao nhiêu %? Tỷ lệ chi phí hoạt động chiếm % tổng doanh
thu thuần?
o
5
XEM BCLCTT DN NIÊM YẾT
Hãy xem báo cáo tài chính của DSN quý 1/2014
 Trên BCLCTT của DN:
o DN dùng tiền vào hoạt động nào nhiều nhất?
o DN có trả nợ vay không? DN có đi vay nhiều không?
o Chênh lệch tiền cuối kỳ và đầu kỳ là bao nhiêu? Tại sao chênh lệch?
o DN có dùng tiền đầu tư vào các DN khác không?
o…
6
4
XEM BẢN THUYẾT MINH DN NIÊM YẾT

Hãy xem báo cáo tài chính của DSN quý 1/2014
 Trên bảng thuyết minh của DN:
o Những thông tin chi tiết nào mà trong 3 báo cáo trước không thể hiện
được?
o Nội dung thuyết minh có mấy phần? Mỗi phần cung cấp thông tin gì?
o Theo em thuyết minh có tầm quan trọng như thế nào đối với DN và đối với
người sử dụng thông tin?
7
TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN
8
5
ĐỊNH NGHĨA
Kế toán là một hệ thống thông tin được thiết lập trong tổ
chức nhằm thu thập dữ liệu, xử lý và cung cấp thông tin cho
các đối tượng sử dụng để làm cơ sở cho các quyết định
kinh tế.
9
ĐỊNH NGHĨA
10
Hoạt động
SXKD
Người ra
quyết định
HỆ THỐNG KẾ TOÁN
Đo lường:
Thu thập
dữ liệu
Xử lý:
Phân loại,
Sắp xếp,

Lưu trữ…
Cung cấp
thông tin:
Báo cáo
kế toán
Dữ
liệu
Yêu
cầu
TT
TT
đã
xử lý
Các quyết định kinh tế
Hành động
6
ĐẶC ĐIỂM CỦA THÔNG TIN KẾ TOÁN
 Hướng tới việc ra quyết định kinh tế
 Định lượng và mang tính chất tài chính
 Gắn với một thực thể cụ thể
11
HƯỚNG TỚI VIỆC RA QUYẾT ĐỊNH
 Phản ánh các sự kiện diễn ra trong quá khứ;
 Quyết định hướng tới tương lai
12
7
THÔNG TIN ĐỊNH LƯỢNG, MANG TÍNH TÀI CHÍNH
 Kế toán chú trọng tới thông tin mang tính định lượng và
bằng số.
 Định lượng được bằng tiền

13
ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
14
Hoạt động của
doanh nghiệp
Thông tin kế toán
Nhà quản lý
Người có
lợi ích tài
chính trực tiếp
Người có
lợi ích tài chính
gián tiếp
Các nhóm khác
Hành động
8
ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
Đối tượng bên trong
Chủ doanh nghiệp/nhà quản lý
oPhân bổ các nguồn lực
oCác quyết định về sản xuất, tài trợ …
 Người lao động
oTiền lương và các lợi ích khác
15
 Đối tượng bên ngoài
 Chủ nợ
 Các quyết định về cho vay, cung
cấp tín dụng
 Nhà cung cấp
 Quyết định về bán hàng

hóa/dịch vụ
 Cung cấp tín dụng
 Nhà đầu tư
 Các nhà lập pháp
 Cơ quan thuế
 Công chúng
BÀI TẬP THỰC HÀNH 1: BẠN CẦN THÔNG TIN GÌ?
Bạn có một khoản tiền tích lũy và bạn muốn đầu tư vào một doanh nghiệp?
 Bạn đang sở hữu cổ phiếu của một công ty?
Cty bạn chuyên cung cấp dược phẩm. Một khách hàng đề nghị mua hàng
thường xuyên với hạn mức tín dụng lớn?
Ngân hàng: trước và sau khi cung cấp một khoản tín dụng dài hạn cho một
doanh nghiệp?
16
9
CÁC LĨNH VỰC CỦA KẾ TOÁN
17
KẾ TOÁN TÀI CHÍNH
 Chủ yếu cung cấp thông tin kế toán cho đối tượng sử dụng thông
tin bên ngoài doanh nghiệp
Sản phẩm là các báo cáo tài chính:
oThông tin tài chính
oThông tin lịch sử
oBáo cáo định kỳ
Mang tính pháp định
Tuân thủ các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán
18
10
KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
 Phục vụ cho đối tượng sử dụng bên trong

 Sản phẩm: Báo cáo quản trị: đa dạng, linh hoạt
 Không mang tính pháp định
Không chịu sự chi phối của các nguyên tắc và chuẩn
mực kế toán
19
BÀI TẬP THỰC HÀNH 2
Các báo cáo dưới đây là sản phẩm của loại kế toán nào?
a. Báo cáo hoạt động của chi nhánh
b. Báo cáo chi phí sản xuất – giá thành SP
c. Bản giá thành dự toán của một đơn đặt hàng
d. Báo cáo kết quả hoạt động của toàn doanh nghiệp
e. Báo cáo tình hình cung ứng vật tư phục vụ sản xuất
20
11
KẾ TOÁN TÀI CHÍNH VÀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
Giống nhau cơ bản
 Đề cập đến các sự kiện kinh tế, quan tâm đến thu nhập,
chi phí, tài sản, nguồn vốn của DN.
Dựa trên hệ thống ghi chép ban đầu của kế toán.
Mỗi chuyên ngành kế toán đều thể hiện trách nhiệm của
người quản lý
21
KẾ TOÁN TÀI CHÍNH VÀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
Căn cứ
phân biệt
Kế toán
tài chính
Kế toán
quản trị
Đối tượng sử dụng thông tin

Chủ yếu là bên ngoài
DN
Bên trong DN
Đặc điểm
thông tin
-Quá khứ
-Tuân thủ nguyên tắc
- Yêu cầu chính xác cao
Hướng về tương lai theo
mục tiêu quản trị
Báo cáo sử dụng Theo biểu mẫu qui định
Tự thiết kế theo yêu cầu
quản trị
Phạm vi báo cáo
Kết quả kinh doanh
toàn DN
Kết quả từng bộ phận
Kỳ báo cáo Định kỳ Định kỳ và thường xuyên
22
12
CÁC QUI ĐỊNH PHÁP QUI
LIÊN QUAN ĐẾN KẾ TOÁN
Luật kế toán
Chế độ kế toán doanh nghiệp
Chuẩn mực kế toán
Đạo đức nghề nghiệp
23
LUẬT KẾ TOÁN 2003
o Luật Kế Toán Việt Nam : Do Quốc hội ban hành năm 2003
 Được hướng dẫn bởi Nghị định 128 và 129 của Chính Phủ

o Tìm hiểu hệ thống quy định pháp lý về kế toán ở VN
o Quản lý nhà nước về kế toán ở Việt Nam
24
13
LUẬT KẾ TOÁN
 Quốc hội ban hành năm 2003
 Chính phủ ban hành 2 nghị định hướng dẫn luật kế
toán:
 Nghi định 128/2004/NĐ-CP ngày 31/5/2004 – Áp dụng cho các đơn
vị hành chính sự nghiệp
 Nghị định 129/2004/NĐ-CP ngày 31/5/2004 – Áp dụng cho các đơn
vị hoạt động kinh doanh
25
CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
 2 chế độ kế toán được ban hành:
 Chế độ kế toán được ban hành theo QĐ 15/2006/QĐ-BTC ngày
17/6/2006 áp dụng cho DN lớn.
o Hệ thống chứng từ
o Hệ thống báo cáo
o Chế độ chứng từ kế toán
o Chế độ sổ kế toán
 Chế độ kế toán được ban hành theo QĐ 48/2006/QĐ-BTC ngày
14/9/2006 áp dụng cho DN nhỏ và vừa.
26
14
CHUẨN MỰC KẾ TOÁN
Chuẩn mực kế toán là những qui ước, những nguyên
tắc, những thủ tục được công nhận như những hướng
dẫn cho nghề nghiệp kế toán trong việc chọn lựa các kỹ
thuật để ghi chép, soạn thảo báo cáo tài chính và đánh

giá chất lượng công việc kế toán.
27
PHÂN NHÓM CHUẨN MỰC KẾ TOÁN
VAS
Các VAS
cơ bản
VAS 01 VAS 21
Các VAS
cụ thể
Các VAS
về BCTC
Các VAS
cho tập
đoàn
28
15
ĐẠO ĐỨC NGHỀ NGHIỆP
Môi trường làm việc của người kế toán:
 Nhạy cảm;
 Nhiều xung đột lợi ích
Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp đưa ra những nguyên tắc
cơ bản, quy định và hướng dẫn cho người làm kế toán trong
việc xét đoán và ứng xử thích hợp trong công việc kế toán.
29