MÀU SẮC TRONG THƠ TRỮ TÌNH CỦA S.ESENIN

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA VĂN HỌC
---------------
TIỂU LUẬN
MÀU SẮC TRONG THƠ TRỮ TÌNH
CỦA S.ESENIN
Giảng viên : PGS.TS Phạm Gia Lâm
Sinh viên thực hiện : Hoàng Thị Tâm
Lớp : K50 Văn học phương Tây

Hà Nội -2007
1
I. PHẦN MỞ ĐẦU
Xecgây Êxênin (1989- 1925) là một nhà thơ trữ tình kiệt xuất của
nên văn học Nga và thế giới. Thơ ông lấp lánh những sắc màu kì diệu của
thiên nhiên Nga và âm vang sâu lắng những cảm xúc tinh tế, dịu dàng,
thân thiết. Thiên nhiên kì diệu và những tâm hồn thi nhân trăn trở được
nhiều nhà thơ thể hiện trong những tác phẩm nổi tiếng, nhưng phải đợi
đến Êxênin sự suy nghĩ trên mới thực sự thể hiện trong những áng thơ
tuyệt vời và bất tử. A Blok đã không sai khi nhận xét Êxênin là “nhà thơ
của thiên nhiên”. Quả thật, Êxênin là vị chúa tể của làng quê, của thiên
nhiên Nga. Thiên nhiên trong thơ ông vừa giản dị vừa gần gũi, vừa sinh
đông nhưng cũng mang đậm chất triết lý sâu sắc.
II. PHẨN KHAI TRIỂN.
1. Thiên nhiên - bức tranh thuốc nước.
Nhắc đến Êxênin là nhắc đến thiên nhiên Nga. Có nhiều nhà văn
nhà thơ Nga đã dành cả đời mình cho thiên nhiên Nga, nhưng Êxênin có
tài kì lạ trong việc vẽ phong cảnh bằng những câu thơ giản dị. Bức tranh
thiên nhiên trong thơ ông là những bức tranh thuốc nước, mầu sắc thật hài
hòa nhưng không vì thế mà thiếu đi những ấn tượng độc đáo.

Hình ảnh mà ta dễ nhớ nhất là hình ảnh cây cỏ. Cây cỏ trong thơ
Êxênin lúc nào cũng ánh lên vẻ đẹp kì diệu, lúc nào cũng phát sáng lung
linh.
- Muôn chồi non ngậm tuyết.
Chĩa bạc lên nền trời.
Cây cỏ trong thơ Êxênin mang một vẻ đẹp kì lạ, ánh sáng từ cây cỏ
dường như là sự phản chiếu từ đôi mắt thăm thẳm của thi sĩ:
Còn bình minh chậm rãi
Đi vòng theo chung quanh
Với muôn vàng bạc mới
Rắc êm lên lá vành.
2
Có người nhận xét rằng Êxênin có đôi mắt cháy rực một ánh lửa
buồn rười rượi. Nhờ vậy nó đã khiến cho thiên nhiên phát sáng lung linh
chung quanh nhà thơ:
- Trên gò đất, cây bạch dương, cây bạch đương
Trong trắng sáng lên như thanh bạc.
- Bên cửa sổ một ánh trăng. Bên cửa sổ một ngọn gió
Thổi vào cây bạch đương - cây nến, cây bạc của tôi…
Tài quan sát từ đôi mắt có lửa của Êxênin quả là độc đáo, nó không
lẫn với một ai khác. Có cây trang thơ ông dường như mang một vẻ đẹp rất
riêng: vừa gần gũi thân quen vừa lộng lẫy choáng ngợp. Sự độc đáo đó
đôi khi làm người đọc cũng phải sửng sốt:
… Ở xa kia về phía dong sông
Như một giải nẹp viền lông thú
Và đây là những đống cỏ trên cánh đồng bên sông lúc hoàng hôn
xuống.
Màu hung, những đống cỏ
Trông giống bao nhà thờ.
Tài quan sát của Êxênin thật lạ, thật tinh vi. Tất cả cây cỏ đều được

tác giả quan sát dưới một lăng kính tràn đây sắc màu. Dường như cây cỏ
trong thơ Êxênin lúc nào cũng ánh lên vẻ đẹp huyền diệu, lúc nào cũng
phát sáng lung linh.
Không gian trong thơ Êxênin là không gian rực rỡ sắc màu. Sắc màu
của không gian trước hết là màu sắc của mặt trời.
Hoàng hôn như một quyển kinh thánh đỏ
Đang cầu nguyện những tin lành.
Nhà thơ rất ít tả trực tiếp mặt trời, không phải vì mặt trời quá chói
mà vì nhà thơ biết cái đáng quan tâm nhất của mặt trời là cái gì và đó
chính là ánh sáng. Trong vô vàn ánh sáng đó, Êxênin đặc biệt quan tâm
đến bình minh và hoàng hônó Nơi đến bình minh và hoàng hôn cũng
3
chính là nói đến mặt trời. Thi sĩ đã đi trong ánh “bình minh cháy đỏ mặt
hồ” và thấy:
Bên đường muôn đốm nắng bay
Và tôi ngập giữa mê say sắc màu
Tôi hôn bông nắng đỏ au
Ngất ngây xin giữ mai sau cho mình.
Đối với với Êxênin, bình minh là biểu tượng cho tương lai tươi
sáng:
Trong mơ, bình minh đỏ
Rước lễ bên suối trong.
Trong không gian sắc màu đó, ánh sáng của mặt trời ấy góp công
cùng thi sĩ tô điểm màu sắc cho bức tranh thiên nhiên càng tuyệt diệu
thêm. Trên nền gam màu sáng đỏ, Êxênin lại tô vẽ, điểm xuyết vào đó
những ngọn gió, làn mâuy:
Mây phồng xốp bọt vàng
Cuộn tròn trên rừng vắng.
Còn gió thì:
Gió thổi nhẹ đường cầu vồng vàng rực

Dưới những làn mây xốp đồng quê.
Mây, gió, nắng dường như lồng quyện vào nhau. Ở đó ta thấy một
tâm hồn thi sĩ đang thổi hơi vào cho chúng, đang quan sát chúng bằng
chính hơi thở của mình. tất cả đều có một vẻ đẹp lạ lùng.
Bức tranh thiên nhiên đang được Êxênin tô vẽ, với sắc màu sáng
nóng, với không gian thoáng đãng. Trong không gian thiên nhiên này,
trắng dường như được Êxênin miêu tả với xúc cảm thần kì nhất. Thơ cổ
kim đông tây đã mang đến cho con người biết bao vầng trăng kì diệu rồi,
vậy mà vầng trăng tuyệt đẹp này của đồng quê tưởng khó mà gặp được
nếu không có thi sĩ Êxênin trên đời này.
Trắng như quả lắc bằng vàng
Nhịp thời gian đổ mơ màng mưa êm.
4
Ta có thể bắt gặp trăng rất nhiều lần trong thơ Êxênin, vầng trăng
nào cũng lạ, ánh trăng nào cũng lạ:
Và vầng trăng vằng vặc.
Rắc bạc khắp muôn nơi.
Ánh trăng dường như luôn ám ảnh thi sĩ, hầu hết các bài thơ của
ông đều nhắc đến trăng. Ánh trăng trong thơ ông luôn tràn trề ánh sáng,
ánh trăng đó trong suốt như pha lê không vương một chút bụi nào. Trăng
trong thơ Êxênin lúc nào cũng tạo ra một khung cảnh thần tiên:
Ánh trăng vàng quyến rũ
Tràn ngập mái nhà tôi
Trăng là thứ ánh sáng êm dịu, mầu nhiệm phủ ban đêm tối với ánh
sáng chói chang bỏng rát của mặt trời. Trăng là ánh sáng, là “Những dây
cương vàng chói”:
Và ánh trăng đã buông
Những dây cương vàng chói
Trăng trong thơ Êxênin hầu hết đều mang màu vàng, màu bạc. Đó là
thứ màu sắc trong suốt, màu của tin yêu, màu của hạnh phúc. Đó là màu

sắc của tâm hồn, là ánh sáng tư tưởng. Cho đến cuối cuộc đời, vầng trăng
vẫn ám ảnh thi sĩ, mặc dù khi ấy, vầng trăng đối với nhà thơ không còn
tươi đẹp như xưa nữa, mà day dứt một nỗi buồn ảm đạm.
Đồng nội tuyết, một mặt trăng màu trắng.
Mặt trăng buồn đến lạnh người - mặt trăng màu trắng nhưng đó vẫn
là cái nỗi buồn dịu muốt - nỗi buồn Êxênin.
Thiên nhiên trong thơ Êxênin vừa là bản tình ca tuyệt diệu veà là
bức tranh thiên nhiên tươi màu. Thiên nhiên trong thơ ông là thiên nhiên
của lòng người hòa nhập. Thiên nhiên thở bằng hơi thở Êxênin, sống bằng
sức sống của Êxênin, cảm và nghĩ cũng bằng trái tim thi sĩ. Và thi sĩ
dường như là người tình của thiên nhiên và xem thiên nhiên là đối tượng
gần gũi như con người. Xét đặc sắc trong thơ Êxênin đó chính là: sự tả
cảnh trong thơ ông bao giờ cũng chuẩn bị cho lòng người. Nói cách khác,
5