bai 10 anh huong cac nhan to den quang hop

KiÓm tra bµi cò
1. Tr×nh bµy pha s¸ng quang hîp. Mèi quan hÖ gi÷a pha s¸ng
vµ pha tèi.
2. So s¸nh pha tèi cña qu¸ tr×nh quang hîp ë thùc vËt C
3
, thùc
vËt C
4
vµ thùc vËt CAM.
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
-
Nêu đ ợc ảnh h ởng của c ờng độ ánh sáng và quang phổ đến c
ờng độ quang hợp
-
Mô tả đ ợc sự phụ thuộc của c ờng độ quang hợp vào nồng độ
CO
2
-
Nêu đ ợc vai trò của n ớc đối với quang hợp
-
Trình bày đ ợc ảnh h ởng của nhiệt độ đến c ờng độ quang hợp
-
Lấy đ ợc ví dụ về vai trò của các ion khoáng đối với quang hợp
-
Trình bày đ ợc vai trò quyết định của quang hợp đối với năng suất
cây trồng
-

Nêu đ ợc các biện pháp nâng cao năng suất cây trồng thông
qua sự điều khiển c ờng độ quang hợp
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng phân tích, quan sát, nghiên cứu thực
tế, làm việc độc lập với SGK
3. Thái độ: Vận dụng kiến thức khoa học vào thực tiễn
II. Chuẩn bị
-
Giáo viên: S u tầm sơ đồ, hình ảnh về sự ảnh h ởng của các
yếu tố đến quá trình quang hợp, tăng năng suất thông qua
điều khiển quang hợp
-
Học sinh: Tìm hiểu tr ớc nội dung bài học
IiI. Dạy bài mới

¶nh h ëng cña c¸c nh©n tè
ngo¹i c¶nh ®Õn quang hîp

¶nh h ëng cña c¸c nh©n tè ngo¹i c¶nh ®Õn qu¸
tr×nh quang hîp
Cã nh÷ng nh©n tè ngo¹i c¶nh nµo ¶nh h ëng ®Õn qu¸
tr×nh quang hîp?

I. ánh sáng
ánh sáng có vai trò nh thế nào đối với quá trình quang hợp?
1. C ờng độ ánh sáng:
C ờng độ quang hợp là gì?
- Giá trị biểu hiện mức độ mạnh hay yếu của quang hợp
- Căn cứ vào l ợng CO
2
đồng hoá/ đơn vị diện tích lá/đơn vị thời

gian
- AS là điều kiện cơ bản để tiến hành quang hợp
ảnh h ởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá
trình quang hợp

- Khi nồng độ CO
2
tăng,
tăng c ờng độ ánh sáng
làm tăng c ờng độ QH
Phân tích đồ thị và cho biết c ờng độ ánh sáng ảnh h ởng nh thế
nào đến c ờng độ quang hợp khi nồng độ CO
2
bằng 0,01 và
0,32?
0,01 0,04
0,16
0,1
0,2 0,3
0,32
5
10
15
20
C ờng độ QH (mg
CO
2
/dm
2
/h)

Nồng độ CO
2
(%)
18000 lux
6000 lux
2000 lux
667 lux
C ờng độ
AS


Quan sát đồ thị và cho
biết điểm bù AS và điểm
bão hoà AS là gì?
-
Điểm bù AS là trị số
AS tại đó c ờng độ
quang hợp cân bằng
với c ờng độ hô hấp
- Điểm bão hoà AS là trị
số AS mà từ đó c ờng
độ quang hợp không
tăng thêm dù c ờng độ
AS tiếp tục tăng
L u ý:
+ Nếu c ờng độ AS tăng thì c ờng độ QH sẽ tăng khi nồng
độ CO
2
trong giới hạn sinh học đối với mỗi loài
+ Nếu c ờng độ AS v ợt quá điểm bão hoà AS thì c ờng độ

QH giảm (do enzim tham gia QH mất hoạt tính, bộ máy
QH bị phá huỷ)
CO
2
hấp thụ

Điểm bù AS và điểm bão hoà AS ở cây a bóng và cây a sáng
khác nhau nh thế nào?
CO
2
hấp thụ
- Cây a bóng có
điểm bù AS và
điểm bão hoà AS
thấp hơn cây a
sáng

2. Quang phổ của ánh sáng:
+ Quang hợp xảy ra chủ yếu tại miền AS xanh tím (b ớc sóng
ngắn, từ 400 450nm) và đỏ (b ớc sóng dài, từ 650 700 nm)
+ Tia xanh tím kích thích hình thành axit amin, tia đỏ xúc tiến quá
trình hình thành cacbohiđrat
Nghiên cứu SGK, quan sát hình
và cho biết quang phổ của AS
ảnh h ởng nh thế nào đến quá
trình quang hợp?
- ảnh h ởng đến c ờng độ QH và
phẩm chất các sản phẩm
quang hợp
Thành phần AS biến động nh thế nào theo thời gian và không gian?

- Thời gian: sáng sớm và chiều AS có nhiều tia đỏ, tr a có nhiều tia
xanh tím
- Không gian: d ới tán rừng và d ới tầng n ớc sâu các tia đỏ giảm rõ
rệt
Phổ hấp thụ của chlorophyl
trong vùng AS nhìn thấy

Nªu ®iÓm kh¸c nhau trong c¸ch hÊp thô AS gi÷a c©y a
bãng vµ c©y a s¸ng?
- C©y a bãng nhËn ® îc nhiÒu AS khuÕch t¸n (b íc sãng ng¾n)
trong khi c©y a s¸ng hÊp thô AS trùc tiÕp (b íc sãng dµi)
C¸c nhãm c©y thÓ hiÖn sù thÝch nghi víi
c¸c ®iÒu kiÖn chiÕu s¸ng kh¸c nhau
C©y a bãng vµ c©y a s¸ng

Nắm đ ợc sự ảnh h ởng của ánh sáng đến quá trình quang
hợp có ý nghĩa gì trong thực tiễn?
- Tạo khả năng hấp thụ AS tốt nhất trong tự nhiên, trồng
cây trong nhà kính với điều kiện nhân tạo để tăng c ờng
độ QH
- Nắm đ ợc sự ảnh h ởng của quang phổ AS giúp điều
khiển sự tổng hợp các chất hữu cơ theo nhu cầu của con
ng ời (protein, aa, đ ờng, các chất có hoạt tính sinh lí, )

Ii. Nồng độ co
2
Thế nào là điểm bù và điểm bão
hoà CO
2
? Trị số này phụ thuộc

vào những yếu tố nào?
- Điểm bù CO
2
: Nồng độ CO
2
tại
đó c ờng độ QH cân bằng với c
ờng độ hô hấp
- Điểm bão hoà CO
2
: Nồng độ
CO
2
tại đó c ờng độ QH lớn nhất
- Tuỳ thuộc vào loài cây, c ờng độ
chiếu sáng, nhiệt độ, hàm l ợng
mùn trong đất, chế độ phân
bón
ảnh h ởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá
trình quang hợp

- Nồng độ CO
2
trong khí quyển là 0,03%
- Điểm bão hoà CO
2
ở các loài cây từ 0,06% 0,4%
(trong điều kiện tối u về AS và nhiệt độ)
Từ đó em có nhận xét gì?
- Nồng độ CO

2
trong khí quyển trong phần lớn tr ờng
hợp là thiếu để đạt đến độ bão hoà CO
2
trong QH
(thiếu để thoả mãn c ờng độ tiềm tàng của QH)
Làm thế nào để tăng nồng độ CO
2
từ đó làm tăng c
ờng độ QH?
- Có các biện pháp chăm sóc đất, bón phân giúp
sinh CO
2


Iii. N ớc
N ớc có những vai trò gì đối với quá trình quang hợp?
- ảnh h ởng đến độ mở khí khổng ảnh h ởng đến l ợng CO
2

xâm nhập
- Là nguyên liệu trực tiếp của quá trình quang hợp
- ảnh h ởng đến QH thông qua điều hoà nhiệt độ của lá nhờ
quá trình thoát hơi n ớc
- ảnh h ởng đến tốc độ vận chuyển các chất đồng hoá
- ảnh h ởng đến điều kiện làm việc của hệ thống enzim QH
- ảnh h ởng đến tốc độ sinh tr ởng của cây ảnh h ởng đến
kích th ớc của bộ máy QH
ảnh h ởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá
trình quang hợp

Nhu cÇu n íc cña c©y phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo?
- Nhu cÇu n íc phô thuéc vµo nhãm c©y, giai ®o¹n ph¸t
triÓn cña c©y
C©y h¹n sinh, trung sinh, Èm sinh
?


Iv. Nhiệt độ
Nhiệt độ ảnh h ởng nh thế nào đến quá trình quang hợp?
- ảnh h ởng đến các phản ứng do enzim xúc tác trong quá
trình QH
- ảnh h ởng đến tốc độ sinh tr ởng của cây
?
Giới hạn nhiệt độ quang hợp phụ thuộc vào những yếu tố nào?
?
- Phụ thuộc đặc điểm di truyền
và xuất xứ của loài cây
+ TV vùng lạnh: -3
0
c 20
0
c (tốt
nhất: 8
0
c 15
0
c)
+ TV vùng sa mạc: 40

0
c 58
0
c
(tốt nhất: trên 40
0
c)
+ TV vùng nhiệt đới: 0,5
0
c 50
0
c
(tốt nhất: 25 30
0
c)
ảnh h ởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá
trình quang hợp

V. Nguyên tố khoáng
Các nguyên tố khoáng ảnh h ởng đến quá trình quang hợp nh
thế nào?
Nồng độ chất
khoáng trong mô
Trực tiếp
Gián tiếp
2
6
5
4
1

3
Hoàn thành sơ đồ

V. Nguyªn tè kho¸ng
Nång ®é chÊt
kho¸ng trong m«
Trùc tiÕp
Gi¸n tiÕp
CÊu tróc
Enzim quang hîp
(N, P, S)
DiÖp lôc
(Mg, N)
ChÊt h÷u c¬ cÊu thµnh bé
m¸y quang hîp (N, P, S )…
Liªn quan ®Õn QT quang
ph©n li n íc (Mn, Cl)
§iÒu tiÕt ®ãng më
khÝ khæng (K)

Các yếu tố ngoại cảnh tác động nh thế nào đến quang hợp?
Luý: Các yếu tố trên cùng tác động phối hợp đến quá trình
QH, trong đó AS là yếu tố cơ bản ảnh h ởng đến QH.
I. ánh sáng
Ii. Nồng độ co
2
Iii. N ớc
Iv. Nhiệt độ
V. Nguyên tố khoáng
ảnh h ởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá

trình quang hợp

VI. Trồng cây d ới ánh sáng nhân tạo
Biện pháp trồng cây d ới AS nhân tạo đem lại ích lợi gì?
- Khắc phục đ ợc những điều kiện bất lợi của môi tr ờng
- áp dụng để sản xuất rau sạch, nhân giống cây trồng bằng
cách nuôi cấy mô, tạo cành giâm tr ớc khi trồng ở thực địa

- Thực vật tự nhiên hàng năm tạo 120 tỷ chất hữu cơ,
trong đó chỉ có 80 triệu tấn đ ợc con ng ời sử dụng làm
nguồn thức ăn
- Con ng ời khai thác, cải tạo và thu thêm đ ợc 500 triệu
tấn (từ TV và ĐV)
- Nhu cầu con ng ời: gần 1 tỷ tấn
Chỉ thoả mãn 80% nhu cầu của con ng ời

Thực vật
Động vật
Con ng ời
Phụ thuộc hoàn toàn
về nguồn thức ăn
Điều khiển tăng năng suất thực vật ảnh h ởng lớn đến l ợng
thức ăn và chất dinh d ỡng cung cấp cho con ng ời
Việc điều khiển tăng năng suất cây trồng có vai trò quan
trọng trong thực tiến
Điều khiển
tăng năng
suất thực vật
có ý nghĩa gì?

II. T¨ng n¨ng suÊt c©y trång th«ng qua sù ®iÒu khiÓn
quang hîp
B. Quang hîp vµ n¨ng suÊt c©y trång
I. Quang hîp quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt c©y trång