huong nghieo nganh co dien tu

Thứ Sáu, 27/02/2009 - 14:21
Tư vấn hướng nghiệp:
Cơ - Điện tử: Ngành “hot” trong vài năm tới
(Dân trí) - Cơ - Điện tử là ngành khoa học tổng hợp liên ngành của
cơ khí chính xác, điện tử, điều khiển và tư duy hệ thống trong thiết
kế và phát triển sản phẩm. Đây là ngành rất quan trọng và không thể
thiếu trong sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại.
(Ảnh minh hoạ)

Cơ điện tử không là một cuộc cách mạng về công nghệ mà chỉ là sản
phẩm của quá trình phát triển, cơ điện tử tạo ra sự thay đổi lớn khi
biết phối hợp từ các công nghệ đã có.
Hệ thống cơ điện tử đơn giản bao gồm sau:
1. Các hệ thống vật lý (Cơ chất rắn , Hệ dịch chuyển tịnh tiến và
quay, Hệ thuỷ lực, Hệ thống điện, Hệ nhiệt, Hệ thống nano và
micro…)
2. Cảm biến
Cảm biến các các thiết bị thu nhận thông tin từ bên ngoài để cung
cấp cho bộ xử lý trung tâm, các cảm biến có thể nhận biết gia tốc,
lực, momen, trọng lượng, màu sắc
3. Các cơ cấu chấp hành: là các thiết bị thực hiện công việc thông
qua việc tạo thành các lực và momen cần thiết.
4. Kỹ thuật điện tử: các thiết bị điện tử liên quan bao gồm các bo
mạch chủ, mạch xử lý trung tâm, mạch điều khiển công suất
5. Kỹ thuật điều khiển, lập phần mềm và công nghệ thông tin: các kỹ
thuật để điều khiển thiết bị hiệu quả nhất, tốn ít nhiên liệu và dễ xử
lý, lập trình cách mà bộ xử lý trung tâm phải tính toán và xử lý như
thế nào, chúng có thể phối hợp với nhau ra sao
Nhu cầu ngành Cơ điện tử như thế nào?
Để công nghiệp hóa và hiện đại hóa Việt Nam với độ gia tăng lớn và
rút ngắn nhanh được khoảng cách trình độ công nghiệp của sản xuất

với các nước công nghiệp phát triển, cần phải nhanh chóng đào tạo
một đội ngũ cán bộ kỹ thuật mới, có kiến thức cơ bản rộng, có trình
độ chuyên môn giỏi và hiện đại, để có thể làm chủ khai thác các
công nghệ và dây chuyền thiết bị được chuyển giao công nghệ mới
vào Việt Nam với trình độ tự động hóa linh hoạt, đồng thời đủ sức kế
thừa và sáng tạo, đáp ứng cao nguồn nhân lực kỹ thuật cao trong
nước và xuất khẩu.
Xu hướng phát triển của các ngành công nghiệp hiện nay là tin học
hóa từ khâu quản lý vật tư đến quá trình chuẩn bị sản xuất, lập kế
hoạch sản xuất, tiến hành sản xuất và quản lý chất lượng sản phẩm
với tính tự động hóa ngày càng cao và tính linh hoạt cao.
Đó là các hệ thống sản xuất tự động linh hoạt điều khiển bằng máy
tính… Các thiết bị công nghệ này được tổ hợp và tích hợp giữa các
lĩnh vực cơ khí phát triển, điện tử với các bộ vi xử lý, cảm biến thông
minh và giao diện tiện ích với người sử dụng.
Chúng ta cần phải nhanh chóng đào tạo và cung cấp cho thị trường
các kỹ sư, cán bộ kỹ thuật tích hợp đủ các khối kiến thức giao ngành
để có thể tham gia vào các công việc như thiết kế, chế tạo, bảo trì,
khai thác và vận hành cũng như cải tiến, nâng cấp các hệ thống tự
động này.
Hiện nay ở nước ta, các doanh nghiệp Nhà nước, các xí nghiệp liên
doanh có vốn đầu tư của nước ngoài đã đưa vào sử dụng các dây
chuyền thiết bị hiện đại của các nước công nghiệp phát triển.
Các sản phẩm truyền thống cũng đã được sản xuất tự động hóa
thành dây chuyền sản xuất như các nhà máy sản xuất thép, nhà máy
xi măng, nhà máy sản xuất gạch ceramic, nhà máy đường, nhà máy
chế biến cao su, nhà máy sản xuất và chế biến thức ăn gia súc, nhà
máy sản xuất nước giải khát Coca Cola, Pepsi, bia, nhà máy sản xuất
đồ chơi trẻ em, các nhà máy chế biến cà phê, dây chuyền sản xuất
các sản phẩm bằng inox …

Việc quan trọng là làm sao để đảm bảo cho hệ thống sản xuất một
cách ổn định, tin cậy và lâu dài. Khả năng mở rộng năng lực sản xuất
và công tác phục hồi, bảo trì, sửa chữa hệ thống sao cho vừa nhanh
chóng và hiệu quả kinh tế … Cho đến nay, các kỹ sư mới chỉ có thể
giải quyết được từng phần công việc riêng rẽ, chưa có được sự kết
nối chặt chẽ và khoa học giữa các mảng công việc, chưa có được đội
ngũ kỹ sư có thể giải quyết được các vấn đề thuộc giao ngành Cơ -
Tin - Điện tử một cách toàn diện.
Đồng thời trong các đó các thiết bị điện tử và các bộ vi xử lý sử dụng
trong công nghiệp ngày càng nhiều nên công việc thiết kế, chế tạo,
vận hành, bảo trì và nâng cấp các hệ thống sản xuất tiên tiến đòi hỏi
phải có đủ cán bộ kỹ thuật có trình độ cao, có kiến thức liên ngành.
Chính vì vậy, theo dự báo của các chuyên gia ngành cơ điện tử, nhu
cầu nhân lực cho ngành này đang có chiều hướng ngày càng gia
tăng và đặc biệt là vài năm tới.
Cần gì ở đội ngũ kỹ sư Cơ - Điện tử?
Kỹ sư Cơ - Điện tử cần được trang bị những kiến thức cơ bản nhất về
truyền động cơ khí, thủy lực và khí nén, cấu trúc hệ thống máy và
động lực học hệ thống, cơ khí chính xác, điều khiển học, điện kỹ
thuật, điện tử kỹ thuật và máy tính.
Có thể nói rằng, các khối kiến thức cơ bản được tích hợp từ các lĩnh
vực của các ngành sẽ được liên kết chặt chẽ một cách thống nhất
trong một chương trình đào tạo theo xu hướng mở. Điều này sẽ có
thể cho phép chúng ta thường xuyên cập nhật được các kỹ thuật và
công nghệ tiên tiến của thế giới.
Theo tính đặc thù của các ngành sản xuất công nghiệp trên toàn
quốc, qua nghiên cứu và điều tra, hầu như các xí nghiệp được đầu tư
gần đây đều đã đưa vào sử dụng một phần hoặc toàn bộ các lĩnh
vực điều khiển tự động hay điều khiển bằng máy tính trong việc giám
sát, điều khiển và kiểm tra chất lượng sản phẩm.

Có thể thấy rằng, các hệ thống sản xuất tự động được hình thành từ
các mối quan hệ ghép nối hữu cơ với nhau từ hai bộ phận cơ bản là
khối điều khiển và khối chấp hành mà trong quá trình hoạt động
chúng luôn được đặt trong một thể thống nhất. Các chức năng của
các hệ thống, các bộ phận đều có mối liên hệ trực tiếp hay gián tiếp
và vì thế chúng luôn có sự ảnh hưởng đáng kể đến nhau.
Mục tiêu đào tạo ngành này là làm sao sinh viên tốt nghiệp có thể sử
dụng, vận hành và bảo trì tốt các thiết bị của hệ thống sản xuất tự
động; Khai thác và xây dựng các phần mềm trong việc điều khiển các
máy móc tự động bằng máy tính và các phương tiện điều khiển số
khác; Thiết kế cải tiến, thiết kế chế tạo mới và lắp ráp các thiết bị
khác nhau trong hệ thống sản xuất tự động.
Theo đánh giá của các chuyên gia để học tốt ngành này người học
cần phải hội tụ các yếu tố về kỹ năng Toán học và Vật lý. Bên cạnh
đó, người học cần phải có tư duy sáng tạo. Điều đặc biệt là người
học cần phải đam mê với chuyên ngành này. Ngành Cơ - Điện tử
cũng đòi hỏi tính tỉ mỉ, chính xác và sự kiên nhẫn…
Có thể nói rằng, mục đích cần đạt được của chương trình đào tạo Kỹ
sư Cơ - Điện tử là khá cao, nó được tích hợp từ nhiều khối kiến thức
của các ngành Cơ khí chính xác, Điện tử, Tin học, Tự động hóa …
Điều quan trọng nhất ở đây là mối liên kết hữu cơ của các mảng kiến
thức phải được trở thành một khối kiến thức thống nhất.
Tuy nhiên hiện nay ở Việt Nam khối các trường đào tạo chuyên
ngành Cơ - Điện tử để đáp ứng nhu cầu tuyển dụng của các doanh
nghiệp vẫn chỉ đếm ở trên đầu ngón tay.
Nguyễn Sơn