BÁO CÁO THỰC TẬP-MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT PHÂN MÔN LUYỆN TỪ VÀ CÂU LỚP 2

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Đổi mới giáo dục là một thử thách đối với giáo viên tiểu học,chúng ta cần
phải thay đổi quan niệm,điều chỉnh các phương pháp dạy học cho phù hợp để đạt
được hiệu quả giáo dục cao nhất, thực hiện thành cơng mục tiêu giáo dục của nội
dung sách giáo khoa mới.Cơng việc thực sự khơng đơn giản chút nào.Đối với phân
mơn Luyện từ và câu cũng vậy là một phân mơn mới đối với các em học sinh lớp 2
đã có một số bậc phụ huynh nói với tơi rằng “Phân mơn Luyện từ khó q, tơi dạy
mãi mà cháu khơng hiểu”.Lµ một gi¸o viªn ®· dạy nhiều năm ở lớp 2 khi dạy ph©n
m«n Luyện từ và câu t«i cũng nhận thấy nội dung chương tr×nh ph©n m«n nµy
tương đối khã đối với nhận thức của c¸c em. Bëi v× c¸c em cßn h¹n chÕ về vốn
sống,vốn hiểu biết về Tiếng Việt.Lµm thế nµo ®Ĩ n©ng cao chất lượng ph©n m«n
nµy ®ã lµ ®iỊu t«i băn khoăn trăn trở.T«i nghĩ rằng nếu ®ßi hỏi tất cả c¸c em học
tốt trong ngµy một ngµy hai lµ điều kh«ng thể thực hiện ngay được. §óng như nhµ
gi¸o dục J. A. Komes đã từng nãi: “Mọi điều đều phải tiến hµnh theo một tr×nh tù
liªn tơc sao cho tất cả những điều cã h«m nay phải củng cố c¸i h«m qua vµ mở ra
con đường cho ngµy mai. ” ChÝnh v× những lÝ do trªn t«i quyết định chọn nghiªn
cøu đề tµi: “ Một số biện pháp gãp phÇn gióp häc sinh häc tèt ph©n m«n Luyện từ
và câu - líp 2”.
II. Mơc ®Ých nghiªn cøu:
Mơc ®Ých cđa ®Ị tµi:
+ X¸c ®Þnh mét sè nguyªn nh©n, häc sinh cha häc tèt ph©n m«n Luyện từ và
câu
+ Trªn c¬ së ®· ®Ị xt mét sè biƯn ph¸p giúp häc sinh học tốt phân mơn Luyện
từ và câu lớp2
III. NhiƯm vơ nghiªn cøu:
§Ĩ ®¹t ®ỵc mơc ®Ých nghiªn cøu cđa ®Ị tµi nµy, t«i ®· tËp trung vµo một sè
nhiƯm vơ nghiªn cøu nh sau:
+ C¬ së lý ln cđa ®Ị tµi.
+ T×m hiểu thực trạng và nguyªn nh©n dÉn ®Õn häc sinh học cha tèt ph©n m«n
Luyện từ và câu

+Từ đó đề xuất một số biện pháp dạy học giúp học sinh học tốt phân mơn
Luyện từ và câu.
IV.Phương pháp nghiên cứu
+Với mục đích và nhiệm vụ đã được xác đònh đề tài tập trung sử dụng
một số phương pháp sau:
+Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý thuyết: tham khảo tài liệu, thông
tin đại chúng….
+Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
1
-Phương pháp quan sát: Quan sát việc học tập của các em trên lớp và ở
nha.ø
-Phương pháp đàm thoại: Trao đổi với đồng nghiệp, học sinh, phụ huynh
để tìm ra nguyên nhân và nêu phương án khắc phục.
-Phương pháp điều tra : Điều tra kết quả học tập năm trước
Ngoài ra còn sử dụng phương pháp hỗ trợ: Phân tích sản phẩm hoạt động
Phần II.NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
Chương I: Cơ sở lý luận:
Xt ph¸t tõ thùc tiƠn cđa c«ng cc ®ỉi míi ®Êt níc cÇn cã nh÷ng con
ngêi lao ®éng n¨ng ®éng s¸ng t¹o, s½n sµng thÝch øng víi ®iỊu kiƯn ®ỉi míi ®ang
diƠn ra hµng ngµy. Trong khi ®ã c¸ch d¹y trun thèng nh hiƯn nay mỈc dï cã ®ỉi
míi song chÊt lỵng vÉn cßn thÊp so víi yªu cÇu thùc tÕ. V× vËy cïng víi viƯc ®ỉi
míi néi dung ch¬ng tr×nh th× ®ỉi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc trong mçi tiÕt häc cã
mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt, ®©y lµ viƯc lµm thiÕt thùc gãp phÇn n©ng
cao chÊt lỵng d¹y häc còng nh thùc hiƯn ®ỵc mơc tiªu gi¸o dơc mµ §¶ng vµ nhµ n-
íc, ngµnh ®Ị ra.
Trong qu¸ tr×nh d¹y häc nãi chung vµ d¹y häc ph©n m«n lun tõ c©u nãi
riªng, gi¸o viªn lµ ngêi tỉ chøc, híng dÉn ho¹t ®éng cđa häc sinh, mäi häc sinh ®Ịu
ho¹t ®éng häc tËp ®Ĩ ph¸t triĨn n¨ng lùc c¸ nh©n. Gi¸o viªn tỉ chøc híng dÉn häc
sinh huy ®éng vèn hiĨu biÕt vµ kinh nghiƯm cđa b¶n th©n ®Ĩ häc sinh chiÕm lÜnh tri
thøc råi vËn dơng c¸c tri thøc ®ã vµo thùc hµnh. T¹o cho häc sinh thãi quen tù gi¸c,

chđ ®éng, kh«ng dËp khu«n m¸y mãc, biÕt tù ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cđa
m×nh, cđa b¹n. §Ỉc biƯt lµ gióp häc sinh cã niỊm tin, niỊm vui trong häc tËp. §ång
thêi t¹o ®iỊu kiƯn ®Ĩ häc sinh ph¸t huy n¨ng lùc së trêng cđa m×nh, biÕt ¸p dơng
kiÕn thøc míi trong bµi häc vµo thùc tÕ dêi sèng x· héi.
Ph©n m«n lun tõ vµ c©u lµ mét ph©n m«n kh«ng thĨ thiÕu cđa ch¬ng tr×nh
tiĨu häc. bëi vËy gi¸o viªn ph¶i tỉ chøc híng dÉn häc sinh ho¹t ®éng díi sù trỵ
gióp cđa dơng cơ, ®å dïng häc tËp ®Ĩ tõng häc sinh hc tõng nhãm häc sinh ph¸t
hiƯn vµ chiÕm lÜnh néi dung häc tËp råi thùc hµnh vËn dơng néi dung ®ã.

Chương II: Thực trạng dạy và học:
a, Về phía giáo viên
Trong thùc tÕ gi¶ng d¹y mµ ®Ỉc biƯt lµ qua nh÷ng lÇn thao gi¶ng ë trêng cđa b¶n
th©n t«i nhËn thÊy: C¸c h×nh thøc tỉ chøc ho¹t ®éng häc tËp trong giê häc LT&C
cßn ®¬n ®iƯu. Mét sè gi¸o viªn tỉ chøc d¹y theo vë bµi tËp tõ ®Çu ®Õn ci. Tøc
lµ híng dÉn häc sinh lÇn lỵt lµm c¸c bµi tËp ë vë theo tr×nh tù vµ h×nh thøc nh
nhau. ( chđ u lµ lµm viƯc c¸ nh©n) .
-Còng cã nhiỊu gi¸o viªn ®· biÕt thay ®ỉi c¸c h×nh thøc c¸ nh©n, nhãm, líp cho
c¸c bµi tËp trong mét tiÕt d¹y nhng nh×n chung viƯc vËn dơng cha ®em l¹i hiƯu
qu¶ cao.
- §èi víi d¹y LTVC nhiỊu GV cha t¹o cho HS sù chđ ®éng , tÝch cùc trong viƯc
huy ®éng c¸c kiÕn thøc vµ kinh nghiƯm sư dơng tiÕng mĐ ®Ỵ vµo viƯc chiÕm lÜnh
kiÕn thøc míi cđa bµi häc khiÕn giê häc trë nªn nỈng nỊ.
2
Sở dĩ có tình trạng trên là do bản thân cũng nh một vài đồng chí giáo viên cha thấy
hết ý nghĩa, tm quan trng ca giờ học Luyn t v cõu.
b, V phớa hc sinh
Cỏc em hc sinh lp 2 a s cú vn sng cũn ớt, vn hiu bit v Ting Vit
cũn rt s si, cha nh rừ trong giao tip, vit cõu cũn ct ln hoc cõu cú th cú
ý nhng cha cú hỡnh nh. Cỏc t ng c dựng v ngha cũn cha rừ rng.
Vic trỡnh by , din t ý ca cỏc em cú mc rt s lc. Mt khỏc, do thc t

hc sinh mi c lm quen vi phõn mụn Luyn t v cõu lp 2 nờn hc sinh
cũn nhiu b ng, cha cú phng phỏp hc tp b mụn mt cỏch khoa hc v hp
lý.
CHNG III: MT S BIN PHP GIP HC SINH HC TT PHN
MễN LUYN T V CU.
gúp phn giỳp hc sinh hc tt phõn mụn Luyn t v cõu tụi tp trung vo
nhng nhim v ch yu sau:
1. Nm vng cỏc nguyờn tc dy hc Luyn t v cõu
dy Luyn t v cõu mt cỏch cú mc ớch, cú k hoch,
cú hiu qu cn nm vng mt s nguyờn tc sau:
1. Nguyờn tc giao tip
Vic thay tờn gi hai phõn mụn T ng, Ng phỏp ca
chng trỡnh Ting Vit c bng Luyn t v cõu chng trỡnh
Ting Vit mi khụng ch n thun l vic i tờn m l s phn
ỏnh quan im giao tip trong dy hc Luyn t v cõu. Nú ũi
hi vic dy hc t, cõu nm trong qu o dy ting nh mt
cụng c giao tip, nhm thc hin mc tiờu ca chng trỡnh
Ting Vit Tiu hc mi: hỡnh thnh v phỏt trin hc sinh k
nng s dng ting Vit (nghe, núi, c, vit) hc tp v giao
tip trong cỏc mụi trng hot ng ca la tui. Quan im
giao tip chi phi ni dung chng trỡnh mụn Ting Vit núi chung
cng nh phõn mụn Luyn t v cõu núi riờng. Trt t cỏc khỏi
nim c a ra, liu lng kin thc v phng phỏp ca gi
hc Luyn t v cõu u b chi phi bi quan im ny.Nguyờn tc
giao tip (hay cng chớnh l s vn dng nguyờn tc thc hnh
ca lớ lun dy hc vo dy hc ting m nờn cũn gi l
nguyờn tc thc hnh) trong dy hc Luyn t v cõu khụng ch
c th hin trờn phng din ni dung m c phng phỏp
dy hc.V phng phỏp dy hc, trc ht, cỏc k nng ting
Vit phi c hỡnh thnh v phỏt trin thụng qua h thng bi

tp mang tớnh tỡnh hung phự hp vi nhng tỡnh hung giao tip
t nhiờn. Chớnh vỡ vy, trong SGK Ting Vit Tiu hc, phn thc
hnh nhiu, dung lng lớ thuyt ớt v khỏi nim c hỡnh thnh
3
ở phần lí thuyết cũng ở dạng đơn giản nhất. Như vậy,nguyên tắc
giao tiếp trong dạy Luyện từ và câu đòi hỏi học sinh phải tiến
hành hoạt động ngôn ngữ thường xuyên. Đó là việc yêu cầu thực
hiện những bài tập miệng, bài viết trình bày ý nghĩ, tình cảm, đọc,
ứng dụng tri thức lí thuyết vào bài tập, vào việc giải quyết các
nhiệm vụ cụ thể của ngữ pháp, tập đọc, chính tả, tập làm văn
Quán triệt nguyên tắc giao tiếp trong dạy Luyện từ và câu chính là
việc hướng đến xây dựng nội dung dạy học dưới hình thức các bài
tập Luyện từ và câu. Để hướng dẫn học Luyện từ và câu, thầy giáo
phải tạo ra hệ thống nhiệm vụ và hệ thống câu hỏi nhằm dẫn dắt
HS thực hiện.
Và nguồn cơ bản của dạy từ cần được xem là kinh nghiệm
sống của cá nhân HS và những quan sát thiên nhiên, con người,
xã hội của các em.Việc làm giàu vốn từ, dạy từ phải gắn với đời
sống, gắn với việc làm giàu những biểu tượng tư duy, bằng con
đường quan sát trực tiếp và thông qua những mẫu lời nói. Phải
thiết lập được quan hệ đúng đắn giữa hình ảnh bằng lời (từ ngữ)
với những biểu tượng của trẻ em về đối tượng. Mọi quy luật cấu
trúc và hoạt động của từ và câu chỉ được rút ra trên cơ sở nghiên
cứu lời nói sinh động, những kinh nghiệm lời nói và kinh nghiệm
sống đã được bổ sung. Các bài tập Luyện từ và câu phải được xây
dựng dựa trên kinh nghiệm ngôn ngữ của HS.Việc dạy học Luyện
từ và câu phải bảo đảm sự thống nhất giữa lí thuyết ngữ pháp và
thực hành ngữ pháp với mục đích phát triển các kĩ năng giao tiếp
ngôn ngữ: việc phân tích từ, câu không có mục đích tự thân mà là
phương tiện để nhận diện các phương tiện ngữ pháp, nắm chức

năng của chúng, từ đó sử dụng chúng trong lời nói. Chương trình
hướng đến gắn lí thuyết với thực hành. Trên quan điểm thực hành,
các tác giả SGK đã chọn những giải pháp ngôn ngữ có nhiều lợi
thế nhất trong sử dụng tiếng mẹ đẻ. Đối chiếu nội dung từng khái
niệm ngữ pháp được dạy ở Tiểu học với các khái niệm được trình
bày trong các giáo trình Việt ngữ học, ta thấy rằng nội dung
những khái niệm ở Tiểu học như từ, câu đều được đưa ra ở dạng
đơn giản nhất.
Chương trình nặng về thực hành nên bên cạnh hệ thống khái niệm
được trình bày một cách đơn giản lại rất chú trọng dạy hệ thống
quy tắc ngữ pháp. Quy tắc ngữ pháp là những điều phải tuân theo
để tạo nên những đơn vị ngữ pháp cụ thể nhằm thực hiện nhiệm
vụ giao tiếp (nói, viết) nào đó. Hệ thống quy tắc ngữ pháp giúp HS
4
chuyển từ nhận thức sang hành động. Ví dụ, liên quan đến các
khái niệm câu có các quy tắc chính tả, dấu chấm câu,viết hoa chữ
cái đầu câu, quy tắc nói, đọc: nói, đọc hết câu phải nghỉ hơi,đọc
đúng giọng điệu phù hợp với các kiểu câu chia theo mục đích nói.
Liên quan đến danh từ riêng có quy tắc viết hoa tên riêng
2. Nguyên tắc tích hợp
Không có vốn từ phong phú, không hiểu nghĩa và đặc điểm
ngữ pháp của từ thì không thể đặt câu đúng, đồng thời, nếu
không nắm vững quy tắc đặt câu thì dù có vốn từ phong phú, dù
nắm chắc nghĩa của từ vẫn không trình bày được ý kiến của mình
một cách đúng đắn, mạch lạc, rõ ràng. Vì vậy luyện từ và luyện
câu không thể tách rời. Bên cạnh đó, các bộ phận của chương
trình Luyện từ và câu như từ, cấu tạo từ, từ loại, câu, các thành
phần câu,các kiểu câu và liên kết câu cũng phải được nghiên cứu
trong sự gắn bó thống nhất.Mặt khác, ta đã biết lượng từ, mẫu
câu và các câu nói cụ thể HS thu nhận được trong giờ Luyện từ và

câu là rất nhỏ so với lượng từ, mẫu câu thu nhận được trong các
giờ học khác, trong các hoạt động ngoài giờ học cũng như rất nhỏ
so với vốn từ, vốn câu cần có của các em. Do đó không thể dạy từ
và câu bó hẹp trong tiết Luyện từ và câu mà cần đề ra nguyên tắc
tích hợp trong dạy từ, câu. Nguyên tắc này đòi hỏi việc dạy Luyện
từ và câu phải được tiến hành mọi nơi, mọi lúc ngoài giờ học,
trong tất cả các môn học, trong tất cả các giờ học khác của các
phân môn Tiếng Việt. Không phải chỉ trong giờ học Tiếng Việt mà
trong tất cả các hoạt động khác và trong các giờ học khác, giáo
viên cần chú ý điều chỉnh kịp thời những cách hiểu từ sai lạc,
những cách nói, viết câu không đúng ngữ pháp của HS, kịp thời
loại ra khỏi vốn từ tích cực của HS những từ ngữ không văn
hoá.Tất cả các môn học và các phân môn Tiếng Việt đều có vai trò
to lớn trong việc luyện từ và câu. Chúng mở rộng sự hiểu biết về
thế giới, con người, góp phần làm giàu vốn từ và khả năng diễn
đạt tình cảm, tư tưởng của HS. Để nắm bất kì môn học nào: Toán,
Tự nhiên - Xã hội, Đạo đức , HS phải nắm vốn từ và mẫu câu tối
thiểu của môn học đó. Chúng sẽ bổ sung cho vốn tiếng mẹ đẻ của
HS. Người giáo viên khi dạy tất cả các môn học đều phải có ý thức
gắn với dạy từ và câu. Trên lớp cũng như khi hướng dẫn các hoạt
động khác cho HS: tham quan, hoạt động tập thể, ngoại khoá
v.v , giáo viên cần dạy HS phát hiện ra các từ mới, tìm hiểu nghĩa
5
và cách sử dụng chúng trong câu, đoạn. Việc hoàn thiện những từ
này sẽ được tiếp tục trong giờ Luyện từ và câu.
3. Nguyên tắc trực quan
Những hình ảnh cảm tính, những biểu tượng của trẻ em về
thế giới xung quanh là một tổ hợp cần thiết cho bất kì việc dạy
học nào. Quan điểm này là cơ sở của nguyên tắc trực quan.
Nguyên tắc trực quan được xây dựng còn dựa vào sự thống nhất

giữa trừu tượng và cụ thể trong ngữ pháp. Đặc điểm của việc vận
dụng nguyên tắc trực quan trong dạy từ là ở chỗ: từ là một tổ hợp
kích thích nghe, nhìn, vận động, cấu âm. Một quy luật tâm lí là
càng có nhiều cơ quan cảm giác tham gia vào việc tiếp nhận đối
tượng (hiện tượng) thì càng ghi nhớ một cách chắc chắn đối tượng
ấy, có nghĩa là càng ghi nhớ cả từ mà nó biểu thị, do đó, khi giải
nghĩa từ, trong phạm vi có thể, cần sử dụng các phương tiện tác
động lên các giác quan. Thực hiện nguyên tắc trực quan trong
việc dạy nghĩa từ là cần làm sao trong giải nghĩa, việc tiếp nhận
của HS không phiến diện mà hình thành trên cơ sở của sự tác
động qua lại của những cảm giác khác nhau: nghe, nhìn, phát âm,
viết. Giai đoạn đầu, khi giới thiệu cho HS một từ mới, một mặt cần
phải đồng thời tác động bằng cả kích thích vật thật và bằng lời.
Mặt khác HS cần nghe, nhìn, phát âm và viết từ mới, đồng thời
phải để HS nói thành tiếng hoặc nói thầm điều các em quan sát
được. Giáo viên cần giúp các em biểu thị thành lời, thành từ ngữ
tất cả những gì đã quan sát. Vì vậy, quán triệt nguyên tắc trực
quan, ở một khía cạnh nào đó cũng đồng thời đã tuân thủ nguyên
tắc thực hành. Đối tượng nghiên cứu của Luyện từ và câu là từ
ngữ, câu, thành phần câu v.v Do đó, bên cạnh biểu bảng, sơ đồ,
vật thật, tranh vẽ như người ta vẫn thường quan niệm về đồ
dùng trực quan trong giờ học, trực quan trong giờ dạy Luyện từ và
câu còn được hiểu là sử dụng những ngữ liệu (lời nói) trực quan -
những bài văn, những câu, những từ.
Ngoài các nguyên tắc chung, trong dạy học Luyện từ và câu còn
có những nguyên tắc đặc thù. Đó là nguyên tắc bảo đảm tính hệ
thống của từ, câu trong dạy học Luyện từ và câu và nguyên tắc
bảo đảm tính thống nhất giữa nội dung và hình thức ngữ pháp
trong dạy học Luyện từ và câu.
4. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống của từ, câu trong

dạy học Luyện từ và câu
6
Những thành tựu nghiên cứu trong Ngôn ngữ học về bản
chất nghĩa của từ,cấu tạo từ, các lớp từ, bản chất cấu tạo của câu,
các kiểu câu, liên kết câu là cơ sở để dạy các bài lí thuyết về từ,
câu. Chúng ta cần nắm được và cho học sinh từng bước làm quen
với các khái niệm nghĩa của từ, tính nhiều nghĩa,đồng nghĩa, trái
nghĩa, cấu tạo câu, các kiểu câu. Mặt khác, dựa vào kiến thức từ
vựng học, người ta đã xác lập những nguyên tắc để dạy từ theo
quan điểm thực hành, hay nói cách khác, làm giàu vốn từ cho học
sinh. Dạy từ nhất thiết phải tính đến đặc điểm của từ như một đơn
vị ngôn ngữ: quan hệ trực tiếp của từ với thế giới bên ngoài. Việc
dạy từ cần phải trình bày như là việc thiết lập quan hệ giữa từ và
các yếu tố của hiện thực, quan hệ giữa từ với một lớp sự vật cùng
loại được biểu thị bởi từ. Đó là hai mặt hình thức và nội dung của
tín hiệu từ. Hai mặt này gắn chặt với nhau, tác động lẫn nhau.
Phải làm cho học sinh nắm vững hai mặt này và mối tương quan
giữa chúng. Học sinh vừa phải thiết lập được mối quan hệ của các
từ với sự vật, một lớp sự vật, mặt khác lại phải phải tách được ý
nghĩa từ vựng của từ khỏi vật được từ gọi tên. Đồng thời dạy từ
nhất thiết phải tính đến những quan hệ ý nghĩa của từ với những
từ khác bao quanh trong các phong cách chức năng khác nhau
(tính đến khả năng kết hợp của từ). Chính vì vậy, đặc điểm của từ
trong hệ thống ngôn ngữ là cơ sở để xây dựng các bài tập từ ngữ.
Sự hiểu biết về nghĩa từ, đặc điểm của từ trong hệ thống sẽ giúp
cho nhà sư phạm xác lập được mục đích, nội dung cũng như kĩ
thuật xây dựng từng bài tập từ ngữ cụ thể. Giá trị của từ trong hệ
thống sẽ là chỗ dựa để xem xét, đánh giá tính khoa học cũng như
hiệu quả của một bài tập từ ngữ.Từ đặc điểm tính hệ thống của
ngôn ngữ, trong dạy học Luyện từ và câu,ngoài các nguyên tắc

chung, người ta còn đề xuất một nguyên tắc dạy học có tính chất
đặc thù, đó là nguyên tắc “Bảo đảm tính hệ thống của từ trong
dạy học từ ngữ (luyện từ)”. Nguyên tắc này đòi hỏi việc “luyện từ”
phải tính đến đặc điểm của từ trong hệ thống ngôn ngữ. Như vậy,
trong sự tương
ứng với những đặc điểm đã nêu của từ, khi dạy từ cần phải:
4.1. Đối chiếu từ với hiện thực (vật thật hoặc vật thay thế)
trong việc giải nghĩa từ (nguyên tắc ngoài ngôn ngữ).
4.2. Đặt từ trong hệ thống của nó để xem xét, nghĩa là đặt từ
trong các lớp từ, trong các mối quan hệ đồng nghĩa, gần nghĩa,
trái nghĩa, đồng âm, cùng chủ đề v.v (nguyên tắc hệ hình).
7
4.3. Đặt từ trong mối quan hệ với những từ khác xung quanh nó
trong văn bản với mục đích làm rõ khả năng kết hợp của từ
(nguyên tắc cú đoạn).
4.4. Chỉ ra việc sử dụng từ trong một phong cách xã hội
(nguyên tắc chức năng).
Hai việc làm đầu cần thiết cho dạy nghĩa từ, hai việc làm sau cần
thiết cho việc dạy sử dụng từ.
Cũng như vậy, việc dạy câu: hiểu nghĩa câu, nói, viết câu
phải đặt trong ngữ cảnh, trong văn bản để luyện tập, để đánh giá
đúng/sai, hay/dở. Chú ý đến đặc điểm của từ, câu trong hệ thống
được xem là một nguyên tắc quan trọng trong dạy học Luyện từ
và câu.
5. Nguyên tắc đảm bảo tính thống nhất giữa nội dung và
hình thức ngữ pháp trong dạy học Luyện từ và câu
Khái niệm ngữ pháp mang tính trừu tượng và khái quát cao.
Dạy học phải chỉ ra được nội dung của khái niệm - ý nghĩa, chức
năng, lí do tồn tại của khái niệm trong hệ thống, bởi vì đó là bản
chất của khái niệm, lẽ sống còn của nó. Nhưng nội dung ngữ pháp

bao giờ cũng trừu tượng, nhất là đối với học sinh nhỏ. Ví dụ,
những cách nói “danh từ chỉ sự vật, hiện tượng”, “từ có nghĩa,
tiếng có thể không có nghĩa”, v.v… rất khó nắm bắt, nhận dạng.
Đây là nguyên nhân gây ra những khó khăn của học sinh nhỏ
trong quá trình hình thành khái niệm. Để nắm bắt khái niệm ngữ
pháp, cần có trình độ tư duy lôgic nhất định. Quá trình hình thành
khái niệm cũng đồng thời là quá trình học sinh nắm những thao
tác tư duy như phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hoá, trừu
tượng hoá và cụ thể hoá. Hiệu quả của việc hình thành khái niệm
phụ thuộc vào trình độ phát triển của hoạt động trừu tượng của tư
duy. Những học sinh gặp khó khăn trong việc tách ý nghĩa ngữ
pháp của từ ra khỏi ý nghĩa từ vựng của nó, không đối chiếu được
từ và tập hợp chúng trong một nhóm theo những dấu hiệu ngữ
pháp bản chất sẽ gặp khó khăn trong việc hình thành khái niệm
và sẽ bị mắc lỗi. Để giảm bớt những khó khăn trên, đầu tiên chỉ
để học sinh nhận ra những dấu hiệu dễ nhận, đập vào trực quan
của các em, lần sau sẽ hướng vào những dấu hiệu mới, dần dần
mở ra toàn bộ nội dung khái niệm. Mặt khác, trong dạy học Luyện
từ và câu, lúc nào cũng phải xác lập mối quan hệ giữa ý nghĩa và
hình thức ngữ pháp, phải luôn giúp học sinh nhận ra ý nghĩa và
các dấu hiệu hình thức của hiện tượng ngữ pháp được nghiên cứu
8
và chức năng của nó trong lời nói. Mỗi nội dung ý nghĩa đều có
một hình thức tương ứng, nghĩa là nội dung được cố định lại trong
một hình thức nhất định và hình thức này có thể nắm bắt được.
Khái niệm được lĩnh hội trong sự thống nhất của nội dung và hình
thức mới chắc chắn. Ví dụ, làm cho học sinh ý thức được danh từ
là tồn bộ các từ chỉ người, vật, sự vật, có dấu hiệu hình thức trả
lời được cho câu hỏi “Ai”, “Cái gì”, thường làm chủ ngữ trong câu
đơn hai thành phần; động từ là từ chỉ hoạt động, trả lời cho câu

hỏi: “Làm gì”, thường làm vị ngữ trong câu đơn hai thành phần;
tính từ là tồn bộ các từ chỉ tính chất của sự vật, trả lời cho câu
hỏi “Như thế nào”; hình thức cấu tạo của từ và ý nghĩa của chúng,
hình thức và ý nghĩa của câu, hình thức và chức năng của các
kiểu câu. Cần triệt để sử dụng các câu hỏi để phát hiện ra các dấu
hiệu hình thức của hiện tượng nghiên cứu, ví dụ câu hỏi xác định
thành phần câu, câu hỏi xác định từ loại.
2.Đa dạng hoá các hình thức tổ chức dạy học
- Việc dạy học đối với mỗi bài học là trách nhiệm của mỗi giáo viên, vì vậy
chính giáo viên là người quyết định cho việc lựa chọn phương pháp dạy học thích
hợp cho từng bài học, sao cho tương tác giữa thầy và trò trong q trình lĩnh hội tri
thức của trò đạt hiệu quả cao nhất. Kinh nghiệm cho thấy, trong một bài
giảng thành cơng khơng bao giờ chỉ dùng một phương pháp mà phải phối
hợp nhiều phương pháp, cả phương pháp hiện đại và phương pháp truyền
thống một cách hợp lý. Mỗi giáo viên phải nắm chắc các phương pháp đặc trưng
dạy ph©n m«n Luyện từ và câu. Lựa chọn phương pháp thích hợp để bổ sung, hỗ
trợ lẫn nhau.
VÝ dơ : Luyện từ và câu
Bµi : MRVT: Tõ ng÷ vỊ s«ng biĨn
§Ỉt vµ tr¶ lêi c©u hái : V× sao ?
D¹y häc bµi míi :
Bµi 1: T×m c¸c tõ ng÷ cã tiÕng biĨn :
M : tµu biĨn , biĨn c¶.
- GV tỉ chøc cho HS ch¬i trß ch¬i tiÕp søc ( chia líp lµm 2 ®éi ,
mçi ®éi gåm 4 em, ch¬i trong 4 phót).
§éi A : T×m tõ cã tiÕng biĨn ®øng sau.
§éi B : T×m tõ cã tiÕng biĨn ®øng tríc.

§éi A §éi B
….……biĨn. biĨn………

9
- GV tổng kết trò chơi.
- HS dới lớp bổ sung thêm 1 số từ khác ( nếu có ).
Kết quả :
- Tàu biển, sóng biển, nớc biển, cá biển, tôm biển , cua biển, rong biển.
- Biển cả, biển khơi, biển xanh, biển lớn.
Bài 2: Tìm từ ngữ trong ngoặc đơn hợp với mỗi nghĩa sau:
( suối , sông , hồ )
a) Dòng nớc chảy tơng đối lớn , trên đó thuyền bè đi lại đợc.
b) Dòng nớc chảy tự nhiên ở đồi núi.
c) Nơi đất trũng chứa nớc, tơng đối rộng và sâu, ở trong đất liền.
- 1HS đọc yêu cầu.
- HS điền kết quả trên phiếu bài tập. (3 phút )
- GV thu chấm và nhận xét.
- GV giới thiệu thêm một số tranh về sông, suối, hồ.
Kết quả :
a)Sông .
b)Suối.
c)Hồ.
Bài 3 : Đặt câu hỏi cho phần in đậm trong câu sau:
Không đợc bơi ở đoạn sông này vì có nớc xoáy.
- 1HS đọc yêu cầu.
- Gv hớng dẫn cách đặt câu hỏi.
- HS làm bài theo nhóm ( 4 - 6 em ) trong vòng 4 phút.
- Đại diện nhóm trình bày.
- GV nhận xét , chốt câu đúng và ghi bảng.
- HS đọc lại câu đúng.
Kết quả:
Vì sao không đợc bơi ở đoạn sông này.
Bài 4 : Dựa theo cách giải thích trong truyện Sơn Tinh , Thủy Tinh trả lời

các câu hỏi sau:
a) Vì sao Sơn Tinh lấy đợc Mị Nơng?
b) Vì sao Thủy Tinh dâng nớc đánh Sơn Tinh?
c) Vì sao ở nớc ta có nạn lụt?
- 1 HS đọc yêu cầu.
- HS thảo luận theo nhóm cặp đôi trong vòng 4 phút .
- Một số nhóm trình bày theo hình thức đố bạn.
10
- C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt vµ bỉ sung thªm.
KÕt qu¶:
a) S¬n Tinh lÊy ®ỵc MÞ N¬ng v× ®em lƠ vËt ®Õn tríc.
b) Thđy Tinh d©ng níc ®¸nh S¬n Tinh v× mn cíp l¹i MÞ N¬ng.
c) ë níc ta cã n¹n lơt v× n¨m nµo Thđy Tinh còng d©ng níc lªn ®Ĩ ®¸nh S¬n
Tinh.
Nãi chung trong quy tr×nh mét tiÕt d¹y chóng ta cÇn thay ®ỉi c¸c h×nh thøc
tỉ chøc d¹y häc, c¶ ph¬ng tiƯn häc tËp vµ c¶ c¸ch tr×nh bµy kÕt qu¶ ®Ĩ tr¸nh sù
rËp khu«n, cøng nh¾c. C¶ tiÕt häc lóc nµo còng vùi ®Çu vµo lµm bµi tËp hc
ho¹t ®éng nµo còng chØ tỉ chøc díi mét vµi h×nh thøc ®¬n ®iƯu sÏ kh«ng thu hót
®ỵc sù chó ý vµ sù høng thó cđa häc sinh.
Giáo viên nên thay đổi hình thức tổ chức hình thức dạy học phù hợp với
nội dung để học sinh không nhàm chán thụ động.Một số hình thức tơi thường sử
dụng trong tiết Luyện từ và câu là:
a, Dạy học cá nhân :
- §èi víi nh÷ng bµi tËp ®Ị ra yªu cÇu rÊt cơ thĨ, dƠ hiĨu th× chóng ta nªn tỉ
chøc cho häc sinh lµm viƯc ®éc lËp.
VÝ dơ 1 : LTVC (tn 16 )
Bµi: Tõ chØ tÝnh chÊt
C©u kiĨu Ai thÕ nµo?
MRVT : tõ ng÷ vỊ vËt nu«i
Bµi 1 : T×m tõ tr¸i nghÜa víi mçi tõ sau:

tèt , ngoan , nhanh , tr¾ng , cao , kháe.
§èi víi bµi nµy GV nªn cho HS lµm viƯc ®éc lËp ( tr¶ lêi miƯng ).
- §èi víi nh÷ng d¹ng bµi tËp ®iỊn vµo chç trèng, ®iỊn dÊu c©u thÝch hỵp,
lun viÕt hoa tªn riªng; viÕt mét c©u vỊ néi dung nµo ®ã, t«i thêng cho häc sinh
lµm viƯc c¸ nh©n vµo vë bµi tËp hc phiÕu bµi tËp tríc sau ®ã tr×nh bµy miƯng
tríc líp.
VÝ dơ 2: LTVC : ( tn 7 )
Bµi : MRVT : tõ ng÷ vỊ c¸c m«n häc
Tõ chØ ho¹t ®éng
Bµi 4 :Chän tõ chØ ho¹t ®éng thÝch hỵp víi mçi chç trèng sau :
a) C« Tut Mai…m«n TiÕng ViƯt.
b) C« …bµi rÊt dƠ hiĨu.
c) C«… chóng em ch¨m häc.
- HS làm vào vở bài tập
VÝ dơ 3: LTVC : ( tn 12 )
Bµi : MRVT : tõ ng÷ vỊ t×nh c¶m
11
DÊu phÈy
Bµi 2 : Em chän tõ ng÷ nµo ®iỊn vµo chç trèng ®Ĩ t¹o thµnh c©u hoµn chØnh ?
a) Ch¸u … «ng bµ .
b) Con …cha mĐ.
c) Em …anh chÞ.
- HS làm vào vở bài tập
VÝ dơ 1: LTVC : (tn 2 )
Bµi : MRVT : tõ ng÷ vỊ häc tËp
DÊu chÊm hái
Bµi 2 :§Ỉt c©u víi mét tõ võa t×m ®ỵc ë bµi tËp 1.
VÝ dơ 2 : LTVC : (tn 5 )
Bµi : Tªn riªng vµ c¸ch viÕt tªn riªng
KiĨu c©u Ai lµ g× ?

Bµi 3 : §Ỉt c©u theo mÉu:
a) Giíi thiƯu vỊ trêng em.
b) Giíi thiƯu mét m«n häc em yªu thÝch.
c) Giíi thiƯu lµng ( xãm,b¶n, Êp, bu«n, sãc, phè) cđa em.
§èi víi nh÷ng bµi tËp ë d¹ng trªn t«i tỉ chøc cho häc sinh lµm miƯng ®Ĩ ®ì mÊt
thêi gian mµ líp häc s«i nỉi, ®ång thêi rÌn lun kÜ n¨ng nghe, ®¸nh gi¸ nhËn
xÐt bµi lµm cđa b¹n.
b,Dạy học theo nhóm nhỏ:
Dạy học nhóm là hình thức xã hội của dạy học, trong đó học sinh của một
lớp học được chia thành các nhóm nhỏ trong khoảng thời gian giới hạn, mỗi nhóm
tự lực hồn thành nhiệm vụ học tập trên cơ sở phân cơng và hợp tác làm việc. Kết
quả làm việc của nhóm sau đó được trình bày và đánh giá trước tồn lớp.
Số lượng học sinh trong nhóm thường khoảng 4-6 học sinh. Nhiệm vụ của các
nhóm có thể giống nhau hoặc mỗi nhóm nhận nhiệm vụ khác nhau, là các phần
trong chủ đề chung.Trao đổi thảo luận, thực hiện một bài tập, một nhiệm vụ học
tập.
VÝ dơ 1 : LTVC ( tn 10 )
Bµi : MRVT : Tõ ng÷ vỊ hä hµng. DÊu chÊm , dÊu chÊm hái
Bµi 2: KĨ thªm c¸c tõ chØ ngêi trong gia ®×nh hä hµng mµ em biÕt.
- HS th¶o ln theo nhãm bµn.
- §¹i diƯn nhãm tr×nh bµy.
- C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bỉ sung.
VÝ dơ 2 : LTVC (tn 11 )
Bµi : MRVT :tõ ng÷ vỊ ®å dïng vµ c«ng viƯc trong nhµ.
Bµi 1 : T×m c¸c ®å vËt ®ỵc vÏ Èn trong bøc tranh sau vµ cho biÕt mçi vËt dïng
®Ĩ lµm g×.
§èi víi 2 bµi tËp trªn, GV tỉ chøc cho HS ch¬i trß ch¬i “ T×m kỴ tró Èn”
12
- GV chia líp thµnh nhiỊu nhãm (mçi nhãm 5 em ) , ch¬i trong 5’
- GV ph¸t cho c¸c nhãm tranh phãng to trong bµi tËp vµ giÊy A3 ®Ĩ ghi kÕt

qu¶.
- Sau khi th¶o ln xong c¸c nhãm d¸n kÕt qu¶ lªn b¶ng.
GV cïng c¶ líp nhËn xÐt kÕt qu¶ cho tõng nhãm
c,Dạy học theo lớp:
Học sinh thông hiểu, ghi nhớ và tái hiện lại bài học
p dụng làm bài tập trong mọi tiết học
Để tổ chức thực hiện các bài tập LT&C, giáo viên phải nắm
được mục đích, ý nghĩa, cơ sở xây dựng, nội dung bài tập và biết
cách giải chính xác bài tập, biết trình tự cần tiến hành giải bài tập
để hướng dẫn cho học sinh. Trong giáo án phải ghi rõ mục đích bài
tập, lời giải mẫu, những sai phạm dự tính học sinh có thể mắc
phải và cách điều chỉnh đưa về cách giải đúng. Tuần tự cơng việc
giáo viên cần làm trên lớp lúc này là ra nhiệm vụ (nêu đề ra),
hướng dẫn thực hiện và kiểm tra đánh giá.
- Giáo viên cần nêu đề bài một cách rõ ràng, nên u cầu
học sinh nhắc lại đề ra, khi cần, phải giải thích để em nào cũng
nắm được u cầu của bài tập. Có nhiều hình thức nêu bài tập:
dùng lời, viết lên bảng, u cầu học sinh xem đề ra trong SGK
hoặc Vở bài tập. Nhưng dù đề bài được nêu ra dưới hình thức nào
cũng cần kiểm tra xem tất cả học sinh đã nắm được u cầu của
bài tập chưa. Tuỳ thời gian và trình độ học sinh mà quy định số
lượng bài tập cần tiến hành trong giờ học. Có thể lựa chọn, lược
bỏ, bổ sung thêm bài tập của SGK. Khi giao bài tập cho học sinh,
cần lưu ý để có sự phân hố cho phù hợp đối tượng: Có bài tập chỉ
dành riêng cho học sinh khá, giỏi, còn với học sinh yếu thì phải
giảm mức độ u cầu của bài tập.
- Khi hướng dẫn học sinh làm bài tập, giáo viên phải nắm
chắc trình tự giải bài tập. Cần phải dự tính trước những khó khăn
và những lỗi học sinh mắc phải khi giải bài tập để sửa chữa kịp
thời. Việc thực hiện bài tập cũng có nhiều hình thức: nói, đọc, viết

hoặc nối, tơ, vẽ, đánh dấu. Có bài trả lời miệng, có bài viết, có bài
gạch, đánh dấu trong Vở bài tập. Bài tập cũng có thể thực hiện
trên lớp hoặc ở nhà. Với những kiểu bài tập mới xuất hiện lần đầu,
giáo viên cần hướng dẫn thật chi tiết, tỉ mỉ. Khi hướng dẫn thực
hiện, cần chia ra thành các mức độ cho phù hợp với các đối tượng
học sinh khác nhau, cần giúp những học sinh yếu kém bằng
những câu hỏi gợi mở. Trong q trình tiến hành giải bài tập cần
phải tăng dần mức độ độc lập làm việc của học sinh. Giai đoạn
13
u, bi tp c thc hin di s hng dn ca thy giỏo, giai
on sau, hc sinh t c lp lm vic l chớnh.
- Cui cựng l bc kim tra, ỏnh giỏ. õy l mt vic lm
quan trng m nhiu giỏo viờn thng b qua hoc khụng chỳ ý
ỳng mc. Vic kim tra, ỏnh giỏ va kớch thớch hng thỳ hc
tp ca hc sinh, va cho hc sinh mt mu sn phm tt nht,
giỏo viờn cn dnh thi gian thớch hp cho khõu ny. Phi cú mu
li gii ỳng v dựng nú i chiu vi bi lm ca hc sinh. Vi
nhng bi lm sai, giỏo viờn khụng nhn xột chung chung l sai
m phi da vo quy trỡnh lm bi, chia ra tng bc nh hn
thc hin, t ú ch rừ ra ch sai ca HS mt cỏch chi tit, c th
hc sinh cú th sa cha c. Phi bit cỏch chuyn t mt
li gii sai sang mt li gii ỳng ch khụng ch núi Em lm sai
ri v chuyn sang gi em khỏc. Nh vy khi cha bi tp, giỏo
viờn khụng ch bit ỏnh giỏ ỳng, sai m phi ct ngha c ti
sao nh th l sai, ti sao nh th l ỳng, ngha l mt ln na
lp li quy trỡnh gii bi tp khi cú nhng hc sinh lm cha ỳng.
Vớ d: Luyn t v cõu (Tun 2)
Bi: MRVT: t ng v hc tp- Du chm hi
Bi tp 3: Sp xp li cỏc t trong mi cõu di õy to thnh
mt cõu mi:

- Bỏc H rt yờu thiu nhi.
- Thu l bn thõn nht ca em.
Cú hc sinh lm nh sau:
Nhi thiu yờu rt H Bỏc.
( Em : Trn Minh Khoa )
GV nhn xột cỏch sp xp t thnh cõu mi cha c vỡ c
nờn cha hiu c ngha ca cõu.
Em thõn nht ca Thu.
( Em : Nguyn Hong Huy)
GV nhn xột cõu mi em sp xp cha s lng t ó cho.
GV hng dn cỏc em sp xp li cỏc t sao cho to thnh cõu
mi y cỏc t cho sn v phi cú ngha.
Cõu mi sp xp ỳng l:
- Thiu nhi rt yờu Bỏc H.
- Em l bn thõn nht ca Thu.
d,p dng trũ chi hc tp
Để dạy học luyện từ và câu ở lớp 2 có hiệu quả, không những đòi hỏi ngời
thầy phải biết cách khai thác từ ngữ qua vốn sống của trẻ nhằm xây dựng hệ thống
14
kiến thức trên cơ sở khai thác qua các câu có từ thuộc chủ đề nhằm bổ sung, củng
cố, khắc sâu hệ thống kiến thức cho trẻ.
Ngoài ra ngời giáo viên phải biết phối hợp một cách linh hoạt các phơng pháp
đặc trng của môn học nh phơng pháp đóng vai, phơng pháp thảo luận nhóm, hỏi
đáp theo cặp, tổ chức trò chơi để học sinh đợc thực sự tham gia xử lí các tình huống
có vấn đề, lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, hiệu quả.
Một trong những hoạt động tạo đợc hứng thú học tập cho học sinh rất hiệu
quả, học sinh học mà chơi, chơi mà học, nâng cao chất lợng giờ dạy đó là hoạt
động trò chơi của học sinh trong học tập.
Vớ d:
1. Trò chơi :Tìm nhanh từ cùng chủ đề

A. Mục đích:
- Mở rộng vốn từ, phát huy óc liên tởng, so sánh.
- Rèn tác phong nhanh nhẹn, luyện trí thông minh và cách ứng xử nhanh.
B. Chuẩn bị:
Bảng phụ hoặc giấy nháp
C. Cách tiến hành
- Trò chơi có từ 2- 4 nhóm, mỗi nhóm có từ 3- 4 học sinh tham gia.
- Sau khi giải nghĩa từ ngữ đợc dùng để gọi tên chủ đề.
(VD: Đồ dùng học tập là những dụng cụ của cá nhân dùng để học tập; vật nuôi
là những con vật nuôi trong nhà), Giáo viên (ngời dẫn trò) nêu yêu cầu:
+ Hãy kể ra những từ gọi tên đồ dùng học tập (hoặc những từ nói về tình cảm
gia đình).
+ Từng nhóm ghi lại những từ đó vào bảng phụ (đã đợc chia theo số lợng
nhóm), hoặc ghi vào giấy nháp để đọc lên. Thời gian viết khoảng 2- 3 phút.
+ Mỗi từ viết đúng đợc tính 1 điểm; mỗi từ viết sai bị trừ 1 điểm; nhóm nào có
số điểm cao nhất sẽ đứng ở vị trí số 1, các nhóm khác dựa theo số điểm để xếp vào
các vị trí 2, 3, 4
Chú ý: Trò chơi này có thể đợc sử dụng ở các bài luyện từ và câu:
- Trong sách giáo khoa TV 2, tập 1:
+ Kể tên các môn em học ở lớp 2 (tuần 7, T59).
+ Hãy kể tên những việc em đã làm ở nhà giúp cha mẹ (tuần 13, T108).
+ Tìm những từ chỉ đặc điểm của ngời và vật (tuần 15, T122).
+ Viết tên các con vật trong tranh (tuần 16, T134).
- Trong sách giáo khoa TV 2, tập 2:
+ Nói tên các loài chim trong tranh (tuần 22, T35).
+ Tìm các từ ngữ có tiếng "biển" (tuần 25, T 64).
+ Kể tên các con vật sống ở dới nớc (tuần 26, T74).
+ Kể tên các loài cây (tuần 28, T87)
+ Tìm những từ ngữ chỉ nghề nghiệp (tuần 33 T129);
2. Trò chơi: Thi ghép tiếng thành từ.

A. Mục đích:
- Mở rộng vốn từ bằng cách ghép tiếng.
- Rèn khả năng nhận ra từ, rèn tác phong nhanh nhẹn.
B. Chuẩn bị :
- Dựa theo bài tập 1, tiết luyện từ và câu tuần 12 ( sách giáo khoa TV 2 tập 1-
T99) Giáo viên làm các bộ quân bài ghi tiếng ( đủ cho số nhóm học sinh tham gia
thi); mỗi bộ quân bài có kích thớc khoảng 5 cm x 15 cm . Mỗi bộ gồm 24 quân ghi
các tiếng sau: yêu (8 quân); thơng (4 quân); quý (3 quân); mến ( 6 quân); kính (3
quân).
15
- Băng dính để ghép 2 quân bài ghi tiếng thành một từ (2 tiếng).
C. Cách tiến hành:
1. Căn cứ vào số bộ quân bài đã chuẩn bị, giáo viên lập các nhóm thi ghép
tiếng thành từ (mỗi nhóm khoảng 4; 5 học sinh ); Cử nhóm trởng điều hành và vào
ban giám khảo.
VD: Có 4 bộ quân bài- lập 4 nhóm thi- cử 4 nhóm trởng tham gia vào ban
giám khảo cùng với giáo viên .
2. Giáo viên nêu yêu cầu:
- Mỗi nhóm có 1 bộ quân bài ghi các tiếng dùng để ghép thành các từ có 2
tiếng, các nhóm dùng bộ quân bài để ghép từ (xếp lên mặt bàn, hoặc dùng băng
dính để ghép 2 quân bài ghi tiếng lại để thành 1 từ).
- Sau khoảng 5 phút, các nhóm dừng lại; ban giám khảo (Giáo viên cùng các
nhóm trởng) lần lợt đi đến từng nhóm để ghi kết quả và cho điểm (cứ xếp đợc 1 từ
đúng, đợc 1 điểm).
3. Giáo viên trao các bộ bài cho các nhóm thi ghép từ; phát lệnh ''bắt đầu'' cho
các nhóm làm bài. Ban giám khảo đánh giá kết quả ghép từ theo nội dung bộ bài đã
chuẩn bị (mục B) nh sau:
- Ghép đúng, đủ 12 từ (mỗi từ có 2 tiếng) VD: Yêu thơng, thơng yêu, yêu mến,
mến yêu, kính yêu, yêu kính, yêu quý, quý yêu, thơng mến, mến thơng, quý mến,
kính mến.

- Ghép đúng mỗi từ đợc 1 điểm; đúng cả 12 từ đợc 12 điểm.
- Dựa vào điểm số, ban giám khảo xếp giải nhất, nhì, ba, (hoặc đồng giải nhất,
nhì, ba)
3. Trò chơi: Thi đặt câu theo mẫu: (Ai là gì?)
A. Mục đích:
- Rèn kĩ năng nói, viết câu đúng mẫu: Ai là gì? có sự tơng hợp về nghĩa giữa
thành phần chủ ngữ và thành phần vị ngữ.
- Luyện óc so sánh, liên tởng nhanh, tác phong nhanh nhẹn.
B. Chuẩn bị :
- Giáo viên chuẩn bị một số từ ngữ (danh từ, ngữ danh từ) phù hợp với đối tợng
học sinh lớp 2, phục vụ cho việc dạy các bài tập đặt câu theo mẫu Ai là gì? trong
sách giáo khoa TV2
C. Cách tiến hành :
- Những ngời chơi chia thành từng cặp (2 ngời) hoặc thành 2 nhóm (A; B) Ng-
ời thứ nhất hoặc học sinh ở nhóm thứ nhất nêu vế đầu.
(VD: Học sinh) ; ngời thứ 2 (hoặc học sinh ở nhóm thứ 2) nêu vế thứ (VD: Là
ngời đi học). Sau đó 2 ngời (hoặc 2 nhóm) đổi lợt cho nhau. Ngời nào (hoặc nhóm
nào) không nêu đợc sẽ bị trừ điểm. Hết giờ chơi, ai hoặc nhóm nào đợc nhiều điểm
hơn sẽ thắng cuộc.
* Chú ý: Các kiểu mẫu câu khác (Ai làm gì? Ai thế nào?) có thể tiến hành t-
ơng tự.
Chng III: Kt qu
Trong quá trình giảng dạy, tôi luôn thay i phù hợp cỏc hỡnh thc dy hc
trong mỗi bài tập, mỗi tiết dạy. Kết quả thu đợc là các em tiếp thu bài tốt, phát huy
tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh , giúp các em học tập một cách tự
nhiên, nhẹ nhàng và hiệu quả. Chất lợng học sinh học môn Tiếng Việt nâng lên rõ
rệt. Câu văn của các em ít có từ dùng sai hơn. Đặc biệt rèn kĩ năng nói, diễn đạt của
các em rất mạch lạc, phong phú, tự nhiên. Nhiều câu văn hay, từ ngữ gây sự bất ngờ
16
thú vị, có sức gợi cảm lớn. Điều đó chứng tỏ vốn từ của các em đợc nâng lên, các

em biết sử dụng vốn từ một cách hợp lý hơn, sinh động hơn. Sau mỗi giờ học gây đ-
ợc sự sảng khoái ham thích học tập.
Để có kết quả, tôi tiến hành khảo sát tại lớp mà tôi đợc phân công giảng dạy
kết quả im phõn mụn Ting Vit (c) đạt đợc nh sau:
Nm hc
TSHS
IM GII IM KH IM TB IMYU
TS
%
TS
%
TS
%
TS
%
KT K cui kỡ 2
2010-2011
30 11 36,7 14 46,7 5 16.6 0 0
KT K cui kỡ 2
2011-2012
27 11 40,7 11 40,7 5 18,6 0 0
KT K HKI
2012-2013
32 13 40,6 14 43,8 5 15,6 0 0
Với phân môn luyện từ và câu, để học sinh lớp 2 bớc đầu có đợc vốn từ phong
phú, dùng từ tơng đối chuẩn xác, có chọn lọc nhằm giúp các em học tốt tiếng mẹ đẻ
cũng nh các môn học khác thì không thể ''nhồi nhét'' một cách cứng nhắc kiến thức
vào đầu học sinh mà đòi hỏi cả giáo viên và học sinh phải kiên trì. Học sinh phải
thực hành nhiều tạo thói quen, từ đó hình thành kĩ năng, kĩ xảo. Tuỳ theo từng bài,
từng đối tợng học sinh để có những phơng pháp và những hình thức, trò chơi khác

nhau thích hợp giúp học sinh nắm vững kiến thức.
PHN III: KT LUN:
1, Bài h c kinh nghi m
Đứng trớc vai trò, vị trí, tầm quan trọng của việc dạy phõn mụn Luyn t v
cõu cho HS Tiểu học nói chung và đối với HS lớp Hai nói riêng, tôi thấy việc hớng
dẫn cho các em nắm đợc phơng pháp học phõn mụn Luyn t v cõu là hết sức cần
thiết.
Mỗi bài phõn mụn Luyn t v cõu là một dịp cho các em có thêm kiến thức
và kĩ năng chủ động tham dự vào cuộc sống văn hoá thờng ngày.Vì vậy, GV cần hết
sức linh hoạt để làm cho tiết phõn mụn Luyn t v cõu trở thành một tiết học hứng
thú và bổ ích. Điều quan trọng là cần căn cứ vào nội dung, tính chất của từng bài,
căn cứ vào trình độ HS và năng lực, sở trờng của GV; căn cứ vào điều kiện, hoàn
cảnh cụ thể của từng trờng, từng lớp mà lựa chọn, sử dụng kết hợp các phơng pháp
và hình thức dạy học một cách hợp lý, đúng mức. Tóm lại, mun dy tt phõn mụn
Luyn t v cõu trong chng trình tiu hc thì bn thân ngi giáo viên phi yêu
thích môn Ting vit và c bit là phõn mụn Luyn t v cõu.Ngoài ra, ngi giáo
viên cn phi trau di thêm kin thc, luôn hc hi, d gi chuyên ca các ng
nghip, t đó la chn ni dung và phng pháp ging dy phù hp vi i tng
hc sinh.
2.í ki n xu t:
-i vi trng: Tng cng tranh nh phc v dy và hc phõn mụn Luyn
t v cõu
17
-Đối với PGD:Nªn mở chuyªn đề phân môn Luyện từ và câu lớp 2 trong Huyện
để chóng t«i học hỏi, rót kinh nghiệm ở trường kh¸c để n©ng cao chất lượng dạy
học phân môn Luyện từ và câu ngµy cµng cao hơn.
3.Kết luận:
Chương trình phân môn Luyện từ và câu lớp 2 thực chất là thông qua các
bài tập thực hành tổng hợp về tiếng Việt giúp học sinh củng cố,bổ sung kiến
thức(ngôn ngữ,đời sống),rèn kĩ năng(nói,viết),qua đó nâng cao năng lực tư

duy,giáo dục tư tưởng.tình cảm và mĩ cảm cho các em.Với nhiệm vụ trọng tâm đó
mỗi người giáo viên phải xác định lựa chọn hình thức và phương pháp dạy học sao
cho phù hợp với từng bài,từng nội dung cụ thể và tình hình thực tế của lớp,của
trường để các em tiếp thu một cách tốt nhất.Đối với việc dạy học phân môn Luyện
từ và câu, nếu giáo viên thực hiện tốt các phương pháp dạy học phát huy tính tích
cực,chủ động của học sinh sẽ giúp các em phát huy cao độ trí tuệ,cảm xúc,sự năng
động,sáng tạo trong học tập và trong giao tiếp.
Trªn ®©y lµ s¸ng kiÕn nhá mµ t«i ®· ¸p dông ®Ó d¹y phân môn Luyện từ và
câu ë líp Hai.
Đề tµi của t«i hoµn thiện nhờ sự giúp đỡ đắc lực của Ban gi¸m hiÖu vµ c¸c
®ång nghiÖp trường tiểu học Tân Hiệp . Rất mong nhận được sự góp ý của các bạn
đọc.Xin chân trọng cảm ơn!

Tân Hiệp, ngày 20 tháng 1 năm ngày 2013
Người thực hiện
Phạm Thị Tâm
Nhận xét,đánh giá của tổ khối
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
18
Nhn xột, ỏnh giỏ ca hi ng khoa hc nh trng

Nhn xột, ỏnh giỏ ca hi ng khoa hc PGD





M c l c
Trang
PhầnI Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 1
3. Nhiệm vụ nghiên cứu 1
4. Phơng pháp nghiên cứu 2
Phần II. Nội dung nghiên cứu
Chơng 1: Cơ sở lý luận 3
Chơng 2: Thực trạng dạy và học 4
19
Ch¬ng 3: Một số biện pháp giúp học sinh học tốt phân môn LT&C
líp2 5
PhÇn III. KÕt luËn 19
20