BÁO CÁO THỰC TẬP CƠ SỞ Địa điểm thực tập: Phòng Giáo dục và Đào tạo Huyện Hữu Lũng - Lạng Sơn

HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Khoa Quản lý
--------------- o0o ----------------

BÁO CÁO THỰC TẬP CƠ SỞ
Địa điểm thực tập: Phòng Giáo dục và Đào tạo
Huyện Hữu Lũng - Lạng Sơn

Họ và tên sinh viên trong nhóm:
01. Trần Văn Ba (K1B)
02. Nơng Thị Thuận (K1B)
03. Phạm Thị Ánh Tuyết (K1C)
Giảng viên hướng dẫn:

ThS. GVC. Hoàng Thị Dân

HÀ NỘI - 2010


Ruui

Mục lục
TIÊU ĐỀ

TRANG

LỜI MỞ ĐẦU
Thực tập cơ sở là một cơ hội giúp sinh viên tìm hiểu các hoạt động QLGD trong thực
tế, hoạt động của một cơ quan QLGD, của nhà trường và của các CSGD khác, hoạt động
của một cá nhân cụ thể trong hệ thống quản lý..
Thực tập cơ sở giúp sinh viên biết ứng dụng, vận dụng lý thuyết trong phân tích, đánh

giá hoạt động quản lý trên thực tế của một đơn vị, cá nhân trong hệ thống GD, định
hướng hoàn thiện những tri thức đã được học tập và nghiên cứu. Từ đó, sinh viên có điều
kiện được khẳng định và bổ sung thêm những kiến thức cơ bản về quản lý và QLGD
cũng như ý thức nghề nghiệp trong tương lai
Thời gian thực tập cơ sở chính là khoảng thời gian sinh viên được tiếp xúc với thực tế,
có ý thức trách nhiệm trong các hoạt động thực tiễn, có ý thức học tập, rèn luyện để
chuẩn bị kiến thức, kĩ năng nghề nghiệp trong tương lai.

2


Để thực hiện tốt các mục đích đã đề ra cho đợt thực tập này, nhóm chúng em đã lựa
chọn địa điểm thực tập tại Phòng GD & ĐT huyện Hữu Lũng – Lạng Sơn – một lá cờ đầu
của ngành giáo dục Lạng Sơn trong nhiều năm qua. Hơn nữa, về với quê hương Hữu
Lũng, chắc chắn chúng em sẽ gặp được rất nhiều thuận lợi, sẽ nhận được sự quan tâm tận
tình, sự chỉ bảo chu đáo nhất của các thầy cơ cơng tác tại Phịng vừa là thế hệ đi trước
vừa là những thầy cô giáo rất thân thiết của chúng em.
Qua đây, chúng em xin chân thành cảm ơn Phòng GD&ĐT Hữu Lũng, đặc biệt là Cơ
Đỗ Minh Tuyết – chun viên tổ chức Phịng GD&ĐT Hữu Lũng đã tạo mọi điều kiện
thuận lợi nhất và hướng dẫn chúng em tận tình trong thời gian chúng em thực tập tại cơ
sở. Chúng em xin gửi lời cảm ơn đặc biệt tới cơ Hồng Thị Dân, giảng viên Khoa Quản
lý – Học viện Quản lý giáo dục đã giúp chúng em hoàn thành bản báo cáo thực tập này.
Bản báo cáo thực tập cơ sở của chúng em ngồi lời mở đầu cịn bao gồm các nội dung
chính sau:
Phần 1: Giới thiệu chung về Phịng Giáo dục và Đào tạo huyện Hữu Lũng – tỉnh Lạng Sơn
Phần 2: Mơ tả và phân tích hoạt động của chun viên tổ chức Phòng Giáo dục và Đào
tạo huyện Hữu Lũng
Phần 3: Đánh giá chung về hoạt động của chuyên viên tổ chức phòng Giáo dục và Đào
tạo Hữu Lũng
Bản báo cáo này là sản phẩm trí tuệ của nhóm chúng em nhưng do thời gian tiếp xúc

với cơ sở không nhiều, và đây cũng là lần đầu tiên chúng em viết báo cáo thực tập, bản
báo cáo lại được hồn thành trong thời gian ngắn nên chắc chắn cịn nhiều thiếu sót.
Chúng em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô để bản báo cáo của chúng em
được hoàn thiện hơn, cũng như giúp chúng em có thêm những bài học kinh nghiệm bổ
ích để bước vào đợt thực tập tốt nghiệp sau này thuận lợi hơn.

3


Chúng em xin chân thành cảm ơn !

Danh mục các chữ viết tắt
QLGD

:

Quản lý giáo dục

CSGD

:

Cơ sở giáo dục

GD

:

Giáo dục

GD&ĐT

:

Giáo dục và đào tạo

TH

:

Tiểu học

THCS

:

Trung học cơ sở

PTCS

:

Phổ thông cơ sở

DTNT

:

Dân tộc nội trú

CĐSP

:

Cao đẳng sư phạm

UBND

:

Ủy ban nhân dân

CB

:

Cán bộ

CBQL

:

Cán bộ quản lý

GV

:

Giáo viên

NV

:

Nhân viên
4


CB-CC

:

Cán bộ - công chức

CB-VC

:

Cán bộ viên chức

HĐTD

:

Hội đồng tuyển dụng

Phần 1: Giới thiệu chung về Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Hữu Lũng –
tỉnh Lạng Sơn
1.1 Vài nét về hoạt động và q trình phát triển của Phịng GD&ĐT huyện Hữu
Lũng.

Phòng GD - ĐT huyện Hữu Lũng là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân
dân huyện Hữu Lũng, có chức năng và nhiệm vụ quản lý sự nghiệp Giáo dục - Đào
tạo trên địa bàn 26 xã, thị trấn của huyện Hữu lũng.
Phòng Giáo dục & Ðào tạo có Trưởng phịng và 03 Phó trưởng phịng. Biên chế
hành chính của Phịng Giáo dục gồm các cơng chức phụ trách giáo dục: Mầm non, Tiểu
học, THCS, Giáo dục thường xun, hoạt động ngồi giờ lên lớp, cơng tác tổ chức cán
bộ, công tác tài vụ, thống kê, kế tốn, văn thư lưu trữ, thủ quỹ, cơng tác thi đua khen
thưởng, cơng đồn ngành.... liên quan đến các cơ sở giáo dục đào tạo trực thuộc trên địa
bàn huyện Hữu Lũng.

5


Phòng GD - ĐT Hữu Lũng quản lý 76 đơn vị công lập trực thuộc (Mầm non:
19, Tiểu học: 28, THCS - PTCS: 28, DTNT THCS: 01) và 01 đơn vị Mầm non tư
thục. Phối hợp với các xã, thị trấn theo dõi nhiều nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập trên
địa bàn. Có trên 25.000 học sinh (Mầm non, Tiểu học và THCS), với hơn 2.000 cán
bộ, giáo viên, nhân viên tồn ngành.
Trong q trình phấn đấu thực hiện đổi mới sự nghiệp giáo dục - đào tạo,
Phòng Giáo dục - Đào tạo huyện Hữu Lũng đã đạt được nhiều thành tích xuất sắc
trên các lĩnh vực: Phát triển mạng lưới trường lớp, đa dạng hóa các loại hình trường
lớp; Huy động học sinh trong độ tuổi đến trường đạt tỷ lệ cao; Nâng cao năng lực và
trình độ chuyên môn, chuẩn nghề nghiệp cho đội ngũ. Đầu tư xây dựng mới, nâng
cấp cơ sở vật chất trường học theo hướng tầng hóa, hiện đại hóa và chuẩn hóa, tăng
cường trang thiết bị hiện đại phục vụ cho dạy - học và việc đổi mới chương trình
giáo dục Phổ thơng, giáo dục Mầm non. Chăm lo giáo dục tồn diện cho học sinh,
các hoạt động giáo dục trong và ngồi nhà trường được đẩy mạnh. Giáo dục huyện
ln giữ vị trí là một trong những lá cờ đầu của giáo dục tồn Tỉnh.
Huyện hiện có 04 trường Tiểu học (TH1 Thị Trấn, TH2 Thị trấn, TH Sơn Hà,
TH Minh Sơn), 02 trường THCS (THCS Thị trấn, THCS Minh Sơn) được UBND

Tỉnh, Bộ GD - ĐT công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia, và trong vòng 2 năm học
tới phấn đấu thêm 06 trường đạt chuẩn, trong đó: 02 trường Mầm non (MN Liên Cơ,
MN Vĩnh Thịnh), 02 trường Tiểu học (TH Cai Kinh, TH Vân Nham), 02 trường
THCS ( THCS Minh Sơn, THCS Cai Kinh); 100% đơn vị xã, thị trấn đạt chuẩn
quốc gia về xóa mù chữ, phổ cập giáo dục Tiểu học, phổ cập Giáo dục Tiểu học
đúng độ tuổi, phổ cập giáo dục THCS và nhiều đơn vị xã, thị trấn đạt chuẩn trình độ
học vấn về phổ cập bậc Trung học.

6


Từ những nỗ lực đó, nhiều năm liền Phịng GD - ĐT huyện Hữu Lũng đạt 13/13
chỉ tiêu thi đua, Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen trong thời kỳ đổi mới, Nhà
nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng Ba (năm 2004) và nhiều bằng khen
của Bộ GD - ĐT, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, UBND tỉnh Lạng Sơn và UBND
huyện Hữu Lũng. Năm 2008 được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen lần thứ 2,
đơn vị đang phấn đấu đề nghị Nhà nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng
Nhì.
1.2 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng GD&ĐT huyện Hữu Lũng
(Theo TTLT Số: 35/2008/TTLT-BGDĐT-BNV ban hành ngày 14 tháng 7 năm 2008 hướng
dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Giáo dục và Đào tạo
thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, Phòng Giáo dục và Đào tạo thuộc Uỷ ban nhân dân cấp
huyện; và theo Quyết định số 1397/QĐ-UBND ngày 19/05/2009 của UBND huyện Hữu
Lũng về việc ban hành Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của
Phòng GD và ĐT)

1.2.1 Vị trí, chức năng
1. Phịng Giáo dục và Đào tạo Hữu Lũng là cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban
nhân dân huyện Hữu Lũng, có chức năng tham mưu, giúp Uỷ ban nhân dân huyện
thực hiện chức năng quản lý nhà nước về các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, bao gồm:

mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục và đào tạo; tiêu chuẩn nhà giáo và tiêu
chuẩn cán bộ quản lý giáo dục; tiêu chuẩn cơ sở vật chất, thiết bị trường học và đồ
chơi trẻ em; quy chế thi cử và cấp văn bằng, chứng chỉ, bảo đảm chất lượng giáo dục
và đào tạo.
2. Phòng Giáo dục và Đào tạo Hữu Lũng có tư cách pháp nhân, có con dấu và
tài khoản riêng; chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của Uỷ ban
nhân dân huyện Hữu Lũng; đồng thời chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra về chuyên
môn, nghiệp vụ của Sở Giáo dục và Đào tạo Lạng Sơn.

7


1.2.2 Nhiệm vụ, quyền hạn
1. Trình Uỷ ban nhân dân huyện Hữu Lũng:
a. Dự thảo văn bản hướng dẫn thực hiện cơ chế chính sách, pháp luật, các
quy định của Uỷ ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn về hoạt động giáo dục trên
địa bàn;
b. Dự thảo quyết định, chỉ thị, kế hoạch 5 năm, hàng năm và chương trình,
nội dung cải cách hành chính nhà nước về lĩnh vực giáo dục và đào tạo
trên địa bàn;
c. Dự thảo quy hoạch mạng lưới các trường trung học cơ sở, trường phổ
thông có nhiều cấp học (trừ cấp trung học phổ thơng), trường tiểu học, cơ
sở giáo dục mầm non và Trung tâm học tập cộng đồng trên địa bàn theo
hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo Lạng Sơn;
d. Dự thảo các quyết định thành lập, sáp nhập, chia tách, đình chỉ hoạt động,
giải thể các các cơ sở giáo dục công lập, gồm: trường trung học cơ sở,
trường phổ thơng có nhiều cấp học (trừ cấp trung học phổ thông), trường
tiểu học, cơ sở giáo dục mầm non; cho phép thành lập, đình chỉ hoạt động,
giải thể các trường, các cơ sở giáo dục ngồi cơng lập thuộc quyền quản lý
của Uỷ ban nhân dân huyện theo quy định của pháp luật.

2. Hướng dẫn và chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm
pháp luật, chương trình, kế hoạch phát triển giáo dục ở địa phương sau khi được cấp
có thẩm quyền phê duyệt; hướng dẫn, tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách về xã
hội hóa giáo dục; huy động, quản lý, sử dụng các nguồn lực để phát triển sự nghiệp
giáo dục trên địa bàn; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về giáo
dục; chỉ đạo và tổ chức thực hiện cải cách hành chính nhà nước thuộc lĩnh vực giáo
dục trên địa bàn; thực hiện mục tiêu, chương trình nội dung, kế hoạch, chun mơn,
nghiệp vụ, các hoạt động giáo dục, phổ cập giáo dục; công tác tuyển sinh, thi cử, xét

8


duyệt, cấp phát văn bằng, chứng chỉ đối với các cơ sở giáo dục và đào tạo trên địa
bàn.
3. Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo và cán
bộ quản lý giáo dục các ngành học, cấp học trong phạm vi quản lý của huyện sau khi
được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
4. Tổ chức ứng dụng các kinh nghiệm, thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến
trong giáo dục, tổng kết kinh nghiệm, sáng kiến của địa phương.
5. Hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra và tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen
thưởng đối với các cơ sở giáo dục và đào tạo trên địa bàn; xây dựng và nhân điển hình
tiên tiến về giáo dục trên địa bàn huyện.
6. Hướng dẫn, kiểm tra các cơ sở giáo dục và đào tạo công lập thuộc phạm vi
quản lý của huyện xây dựng kế hoạch biên chế; tổng hợp biên chế của các cơ sở giáo
dục công lập thuộc phạm vi quản lý của huyện, trình cấp có thẩm quyền quyết định.
7. Giúp Ủy ban nhân dân huyện hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện
cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm về nhiệm vụ, tổ chức, biên chế, tài chính các cơ sở
giáo dục và đào tạo cơng lập theo phân cấp của Ủy ban nhân dân tỉnh và quy định của
pháp luật.
8. Phối hợp với Phịng Tài chính - Kế hoạch lập dự toán và phân bổ ngân sách

giáo dục, dự tốn chi các chương trình mục tiêu quốc gia hàng năm về giáo dục của
huyện theo hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo và Sở Tài chính.
9. Kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm theo thẩm quyền việc thực hiện chính
sách, pháp luật, kế hoạch, chương trình, đề án và các quy định của cấp có thẩm quyền
trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo; giải quyết khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của công
dân về lĩnh vực giáo dục thuộc thẩm quyền; thực hành tiết kiệm, phịng chống tham
nhũng, lãng phí theo quy định của pháp luật.

9


10. Quản lý biên chế, thùc hiện tuyển dụng, hợp đồng làm việc, điều động, luân
chuyển, đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ và thực hiện chế độ, chính
sách, khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ, cơng chức, viên chức và người lao động
thuộc phạm vi quản lý của Phòng theo quy định của pháp luật và uỷ quyền của Ủy
ban nhân dân huyện.
11. Quản lý tài chính, tài sản, cơ sở vật chất được giao theo quy định của pháp
luật và uỷ quyền của Ủy ban nhân dân huyện.
12. Thực hiện công tác báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình thực hiện
nhiệm vụ được giao với Ủy ban nhân dân huyện Hữu Lũng và Sở Giáo dục và Đào
tạo Lạng Sơn.
13. Thực hiện những nhiệm vụ khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện giao
và theo quy định của pháp luật.
1.2.3 Tổ chức và biên chế
1. Lãnh đạo Phòng GD&ĐT Hữu Lũng
a. Phịng GD&ĐT Hữu Lũng có Trưởng phịng và 03 Phó Trường phòng
b. Trưởng phòng chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân huyện và trước
pháp luật về toàn bộ hoạt động của Phịng.
c. Các Phó Trưởng phịng chịu trách nhiệm trước Trưởng phòng và trước pháp
luật về các nhiệm vụ được phân cơng.

d. Việc bổ nhiệm Trưởng phịng và Phó Trưởng phòng do Chủ tịch Ủy ban
nhân dân huyện quyết định theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ do Uỷ
ban nhân dân tỉnh ban hành và theo quy định của pháp luật. Việc miễn
nhiệm, cách chức, khen thưởng, kỷ luật và các chế độ chính sách khác đối
với Trưởng phịng, Phó Trưởng phịng thực hiện theo quy định của pháp
luật.

10


2. Biên chế hành chính của Phịng Giáo dục và Đào tạo được xác định trên cơ sở
căn cứ vào khối lượng, tính chất, đặc điểm cụ thể cơng tác giáo dục và đào tạo
của huyện; số lượng biên chế của Phòng do Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện
quyết định trong tổng biên chế hành chính của huyện được Uỷ ban nhân dân
tỉnh giao.
Việc quản lý và sử dụng biên chế của phòng GD và ĐT được thực hiện theo
Nghị định số 130/2005/NĐ-CP ngày 17/10/2005 của Chính phủ quy định chế
độ tự chủ, tự chịu trách nhiệm về sử dụng biên chế và kinh phí quản lý hành
chính đối với các cơ quan nhà nước
3. Tổ chức sự nghiệp giáo dục của huyện gồm:
a. Trường trung học cơ sở,
b. Trường phổ thơng có nhiều cấp học (trừ cấp trung học phổ thông),
c. Trường tiểu học,
d. Cơ sở giáo dục mầm non.
Các tổ chức, đơn vị sự nghiệp trên có trụ sở làm việc, có tư cách pháp nhân,
có con dấu và tài khoản riêng;
Việc thành lập, sáp nhập, giải thể, chia tách, tổ chức lại các tổ chức sự
nghiệp giáo dục công lập của huyện do Ủy ban nhân dân huyện quyết định theo
quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và quy định của pháp luật.
4. Biên chế sự nghiệp của các đơn vị, cơ sở giáo dục thuộc huyện nằm trong tổng

biên chế sự nghiệp của huyện, do UBND huyện quyết định phân bổ theo định
mức biên chế và theo quy định của pháp luật.
Việc quản lý và sử dụng biên chế của các đơn vị sự nghiệp GD ở huyện thực
hiện theo nghị định số 112/2004/NĐ-CP ngày 08/4/2004 của Chính phủ quy
định cơ chế quản lý biên chế đối với đơn vị sự nghiệp của nhà nước; Nghị định
số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/5/2006 của chính phủ quy định quyền tự chủ, tự

11


chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính
đối với đơn vị sự nghiệp công lập và thực hiện theo phân cấp quản lý của
UBND tỉnh
1.3 Chức năng, nhiệm vụ của bộ phận tổ chức Phòng GD&ĐT huyện Hữu Lũng
Bộ phận tổ chức Phòng GD Hữu Lũng làm việc và chịu trách nhiệm dưới sự chỉ
đạo trực tiếp của Trưởng phòng, tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện GD thực
hiện chức năng quản lý Nhà nước về công tác tổ chức cán bộ, chế độ chính sách, qui
hoạch cán bộ, theo dõi công tác Tổ chức cán bộ. Cùng với các bộ phận xử lý thông
tin, chuẩn bị các báo cáo sơ kết, tổng kết năm học.
Trực tiếp quản trị chương trình PMIS (tổ chức cán bộ). Hướng dẫn theo dõi,
tiếp nhận, xử lý phiếu điều tra thông tin cá nhân cán bộ, công chức viên chức, tiếp
nhận quản lý hồ sơ nhân sự toàn ngành. Theo dõi, xử lý hồ sơ nâng bậc lương
thường xuyên, nâng lương trước thời hạn, chuyển ngạch của cán bộ viên chức toàn
ngành.
Trực tiếp tham mưu lãnh đạo về công tác tổ chức bộ máy, biên chế, tuyển
dụng viên chức, giải quyết các chế độ chính sách cho cán bộ cơng chức, viên chức
tồn ngành (hưu, tuất, thôi việc, làm thủ tục xin nghỉ phép, đi học tập, công tác ...),
đào tạo bồi dưỡng, thuyên chuyển giáo viên. Theo dõi giúp đỡ các đơn cập nhật sổ
BHXH cho cán bộ, cơng chức, viên chức tồn ngành ... Quản lý, tham gia xây dựng
kế hoạch phát triển giáo dục và đào tạo toàn ngành, cũng như các văn bản pháp quy,

các thông báo, thư mời, tin tức … có liên quan, và phụ trách giải quyết đơn thư, tiếp
công dân, xử lý kỷ luật cán bộ công chức, viên chức.
Theo đó, bộ phận Tổ chức Phịng GD có các nhóm nhiệm vụ chủ yếu:
- Xây dựng qui hoạch, kế hoạch dài hạn và hằng năm về kế hoạch phát
triển số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên (công
chức, viên chức);

12


- Xây dựng mục tiêu, phương hướng nhiệm vụ về kiện toàn tổ chức bộ
máy về quản lý đội ngũ cán bộ, giáo viên (công chức, viên chức) theo
đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước và hướng dẫn của Bộ;
- Xây dựng các qui định, quyết định cụ thể về tổ chức bộ máy của các đơn
vị cơ sở bao gồm việc thành lập, sáp nhập, giải thể xác định vị trí, chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn, phân cơng, phân cấp, cơ cấu tổ chức, biên
chế, quan hệ công tác và lề lối làm việc;
- Hướng dẫn chỉ đạo và kiểm tra việc thực hiện áp dụng chức danh tiêu
chuẩn, nghiệp vụ viên chức nhà nước, thực hiện định mức lao động và
các chỉ tiêu biên chế cán bộ, giáo viên, nhân viên;
- Quan hệ, phối hợp chặt chẽ với Phòng Nội vụ - UBND huyện thực hiện
và hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện các công tác: quản lý, đề bạt, bố trí
sử dụng, thi tuyển cơng chức; điều động, thuyên chuyển, khen thưởng, kỷ
luật, qui hoạch – bổ nhiệm thực hiện chế độ chính sách, bảo vệ chính trị
nội bộ theo phân cấp quản lý;
- Đề xuất với cấp Ủy về chủ trương, biện pháp xây dựng tổ chức Đảng, các
tổ chức đoàn thể quẩn chúng trong ngành giáo dục và đào tạo. Thông qua
các công tác điều động và bố trí sử dụng… góp phần hình thành, kiện
toàn tổ chức Đảng, các tổ chức đoàn thể, quần chúng ở các cơ sở giáo
dục và đào tạo;

Phần 2: Mơ tả và phân tích hoạt động của chun viên tổ chức Phòng Giáo dục
và Đào tạo huyện Hữu Lũng
Phịng GD&ĐT Hữu Lũng có 01 cán bộ phụ trách bộ phận tổ chức – cô Đỗ
Minh Tuyết.

13


Qua việc quan sát hoạt động của chuyên viên tổ chức Phịng GD&ĐT này, đặc
biệt là thơng qua những cơng việc diễn ra trong thời gian từ 22/02 đến 12/03/2010
mà nhóm thực tập quan sát được, chúng tơi xin đưa về một số nhóm nhiệm vụ, cơng
việc chính như sau:
2.1 Công tác xây dựng và phát triển đội ngũ
Làm tốt công tác tham mưu, xây dựng quy hoạch và kế hoạch phát triển đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, đội ngũ viên chức làm công tác thiết bị, thí
nghiệm và đồ dùng dạy học đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, có đủ năng lực, trình
độ chun mơn và nghiệp vụ đáp ứng u cầu phát triển giáo dục của địa phương và
đơn vị.
Xây dựng kế hoạch triển khai đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp do Sở
và Bộ hướng dẫn
2.1.1 Duyệt kế hoạch phát triển giáo dục hai năm học 2010- 2011 và 2011- 2012 của
toàn ngành giáo dục Hữu Lũng.
- Thời gian: Từ ngày 23 - 24/02/2010.
- Địa điểm: Hội trường tầng 3- Phòng Giáo dục và Đào taọ Hữu Lũng.
- Nội dung công việc: Duyệt kế hoạch nhân sự (biên chế GV, CB, NV).
- Số lượng: tất cả 76 đơn vị trường học của toàn huyện.
- Những căn cứ và cách thức duyệt kế hoạch:
+ Dựa trên 2 biểu: Biểu giáo viên chia theo phân môn và biểu chi tiết về
CBQL, nhân viên mà các trường đã xây dựng (theo mẫu chung).
+ Số lượng lớp học 2 buổi/ ngày, số lớp ghép ( đối với lớp Tiểu học).

+ Số lượng lớp học và số học sinh dự kiến trong 2 năm học 2010-2011 và
2011- 2012. Tính tốn số lớp trong trường theo định mức học sinh/lớp, và
định mức giáo viên/lớp, từ đó tính ra số giáo viên cần có. Căn cứ vào số

14


giáo viên đang có và xác định số giáo viên sẽ về hưu, nghỉ ốm, nghỉ thai
sản, … để lập kế hoạch bổ sung giáo viên.
+

Dựa trên các quy định, đưa ra quyết định thông qua hay yêu cầu sửa

đổi về số lượng giáo viên dự kiến, số cán bộ quản lý, số nhân viên mà các
trường đã xây dựng trong bản kế hoạch sao cho phù hợp với điều kiện thực
tế của từng trường.
+ Quan hệ chặt chẽ với các bộ phận khác (tài chính, kế tốn, chun mơn,
…) để kế hoạch thêm hồn chỉnh và đồng bộ.
+ Thơng qua số lượng giáo viên, CBQL, nhân viên đã duyệt tổng hợp số
liệu gửi lãnh đạo phòng và UBND huyện Hữu Lũng để hoàn thiện hoạch
phát triển giáo dục năm học 2010- 2011 và 2011- 2012 ngành giáo dục
Hữu Lũng, chuẩn bị báo cáo kết quả với Sở Giáo dục và Đào tạo.
- Như vậy, có thể thấy rằng trong việc thực hiện cơng việc của mình, cán bộ tổ
chức đã thực hiện đúng vị trí, chức năng, nhiệm vụ của mình, hồn thành cơng
việc đúng thời gian, đảm bảo tính chính xác và đồng đều, phối hợp giữa các bộ
phận duyệt kế hoạch đã được phân công. Công tác duyệt kế hoạch đã đảm bảo
được tính khoa học và tuân theo đúng các văn bản hướng dẫn của cấp trên (Kế
hoạch số 76/SGDĐT-KHTC ngày 19/05/2010 của Sở GD&ĐT Lạng Sơn về việc
xây dựng kế hoạch phát triển giáo dục và đào tạo năm học 2010 - 2011 và 2011
-2012, Căn cứ theo đúng công văn số 35/2006/TTLT/BGDĐT-BNV hướng dẫn

định mức biên chế viên chức ở các cơ sở giáo dục phổ thông công lập, và các văn
bản của Bộ GD, UBND, …)
2.1.2 Đề xuất danh sách CBQL, GV đi học lớp bỗi dưỡng CB QLGD Mầm non và
Tiểu học theo đề án 281 của Sở GD&ĐT Lạng Sơn.
- Nhận quyết định về việc cử CB, GV đi học lớp bồi dưỡng CBQLGD của
sở GD& ĐT Lạng Sơn.

15


- Thông qua danh sách, số lượng CB, GV đi học: 10 người ( 4 Mầm Non và
6 Tiểu học).
- Gửi thơng báo đi học tới cá nhân có đủ điều kiện, hưỡng dẫn làm hồ sơ và
thủ tục đi học.
- Nhận hồ sơ của các cá nhân đi học thông báo thời gian, địa điểm học:
+ Thời gian: 3 tháng, bắt đầu từ ngày 16/03/2010.
+ Địa điểm: Trường CĐSP Lạng Sơn.
- Gửi danh sách và hồ sơ của người đi học về sở GD & ĐT Lạng Sơn.
- Soạn thảo và gửi tờ trình về việc cử kèm theo danh sách CB, GV đi học về
phòng Nội Vụ (UBND huyện Hữu Lũng), đề nghị UBND huyện ra quyết
định cho các cá nhân đã được cử đi học.
- Là chuyên viên tổ chức phịng GD, nên cơ đã xác định đúng nhu cầu cần
được bồi dưỡng, triển khai nhanh chóng, kịp thời, đúng chức năng được
giao, tham mưu kịp thời và chính xác cho lãnh đạo trong việc bồi dưỡng
cán bộ QLGD
2.1.3 Tham mưu cho lãnh đạo phòng GD, Phòng nội vụ - UBND huyện về việc
thuyên chuyển công tác đối với nhân viên kế toán của một số trường
- Tham mưu cho lãnh đạo phòng giáo dục, UBND huyện về các vị trí cần
thun chuyển:
+ Đơn vị cơng tác hiện nay

+ Năng lực, trình độ chun mơn nghiệp vụ.
+ Số năm trong nghề và thời gian công tác tại đơn vị cũ.
+ Nơi sẽ chuyển đến và điều kiện, hồn cảnh cá nhân.
- Soạn và gửi tờ trình tới UBND huyện Hữu Lũng.
- Nhận quyết định về việc thuyên chuyển công tác từ UBND huyện.

16


+ Thông báo và gửi quyết đinh tới các đơn vị có nhân viên chuyển
cơng tác.
+ Chuyển hồ sơ của nhân viên đã thuyên chuyển công tác từ đơn vị
cũ về đơn vị mới, để thuận tiện trong việc quản lý hồ sơ nhân sự về
sau.
- Thực hiện đúng chức năng, thẩm quyền, trách nhiệm được giao.
2.1.4 Đề xuất việc điều động giáo viên
- Nhận thông báo thiếu giáo viên Sinh - Hóa của trường THCS Yên Sơn trong
thời gian 01 tháng (do có GV nghỉ thai sản).
- Xem xét lại số lượng GV Sinh – Hóa của các trường trên địa bàn thuộc Phòng
GD quản lý.
- Soạn thảo quyết định điều động bà: Trần Thị Canh - Giáo viên Sinh – Hóa
trường THCS Minh Sơn đến cơng tác tại trường THCS Yên Sơn trong vòng
01 tháng và gửi lên lãnh đạo chờ phê duyệt.
- Gửi quyết định về việc trưng tập công tác đối với CB, GV, NV cho trường
THCS Minh Sơn.
- Căn cứ và thực hiện đúng theo đúng hướng dẫn của các văn bản quy phạm
hiện hành: TTLT số 35/2006/TTLT/BGDĐT-BNV, Quyết định số 1397/QĐUBND, cũng như căn cứ vào điều kiện thực tế của các đơn vị trường học trên
địa bàn.
2.2 Thực hiện chế độ, chính sách cho cán bộ, giáo viên, nhân viên ngành giáo dục
huyện Hữu Lũng

Thực hiện đầy đủ, kịp thời, minh bạch các chế độ chính sách của Nhà nước đối
với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
Bố trí giáo viên, nhân viên đủ theo quy định về định mức biên chế, phân công
lao động hợp lý, đảm bảo những điều kiện về cơ sở vật chất để giáo viên giảng dạy

17


đạt hiệu quả cao. Phối hợp với cơng đồn chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho
cán bộ, công nhân viên chức và người lao động; chú trọng cơng tác xây dựng tập thể
và gia đình nhà giáo văn hóa.
Phối hợp với các ngành liên quan thực hiện Đề án luân chuyển nhà giáo và cán
bộ quản lý cơ sở giáo dục đảm bảo công bằng xã hội, tạo được niềm tin, yên tâm
công tác đối với nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục của địa phương.
2.2.1 Thủ tục cho CB, GV, NV nghỉ hưu.
- Có 02 loại: nghỉ hưu theo đúng tuổi và nghỉ hưu trước tuổi quy định theo
nghị định 132
- Cá nhân nộp hồ sơ tại Bộ phận tổ chức Phòng GD
- Bộ phận tổ chức Phòng GD nhận hồ sơ và viết phiếu hẹn lần 1
- Bộ phận tổ chức Phịng GD kiểm tra hồ sơ. Nếu chưa hồn chỉnh yêu cầu
cá nhân bổ sung.
- Nếu hợp lệ Bộ phận tổ chức Phòng GD viết phiếu hẹn lần 2.
- Cá nhân nhận kết quả cũng như hồ sơ viên chức, và các giấy tờ lien quan
khác
2.2.2 Thủ tục cho CB, GV, NV xin thôi việc.
- Tiếp nhận đơn xin thôi việc của CB, GV, NV kèm theo xác nhận của nơi
cá nhân đó cơng tác.
+

Đơn xin thơi việc (khơng có mẫu).

+

Tờ trình của đơn vị trực tiếp quản lý cơng chức, viên chức.

- Xem xét lý do, nguyện vọng, căn cứ vào các quy định pháp lý.
- Soạn thảo tờ trình về trường hợp đó, lấy ý kiến lãnh đạo và nộp về phòng
Nội Vụ (UBND huyện Hữu Lũng) xem xét, ra quyết định. Thực hiện theo

18


đúng nguyên tắc, quy định: Công chức, viên chức nộp xin thôi việc tại đơn
vị quản lý trực tiếp. Các đơn vị hồn chỉnh hồ sơ nộp tại Phịng Nội vụ.
- Nhận quyết định và trả kết quả cho người xin thôi việc.
- Chuyên viên tổ chức đã làm đúng trình tự giải quyết cơng việc và trách
nhiệm của mình. Tham mưu kịp thời, đúng quyền hạn cho Trưởng phòng
GD, trình UBND huyện ra quyết định
2.2.3 Thủ tục cho CB, GV, NV nghỉ phép, nghỉ theo chế độ (đau ốm, thai sản, hôn lễ,
lý do cá nhân khác…).
- Tiếp nhận đơn xin nghỉ phép của cá nhân và xác nhận của đơn vị cá nhân
công tác.
- Xem xét đơn, dựa vào các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan (Bộ
luật Lao động, Luật cán bộ công chức, Luật Bảo hiểm y tế, …), xem xét
hoàn cảnh của cá nhân đề xuất đồng ý hay không đồng ý cho nghỉ. Làm
văn bản gửi lãnh đạo, chờ phê duyệt.
- Nhận quyết định và trả kết quả cho cá nhân có đơn yêu cầu.
- Dựa trên số lượng CB, GV, NV nghỉ mà có các biện pháp trưng tập hay
thuyên chuyển, điều động cán bộ kịp thời đáp ứng đòi hỏi công việc tại các
đơn vị, tránh sự gián đoạn gây ảnh hưởng tới kế hoạch chung của toàn

ngành. Nắm vững quy định của pháp luật hiện hành như: Bộ luật Lao
động, Luật BHXH năm 2007, …) để giải quyết, xử lý công việc đúng
quyền hạn, trách nhiệm.
2.2.4 Nhận hồ sơ và hướng dẫn việc nâng lương thường xuyên cho CB, công chức,
viên chức gồm các nội dung sau:
* Thông báo đến các đơn vị trường
- Hằng năm, căn cứ vào công văn của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc nâng
lương cho CB - VC của trường.

19


- Căn cứ đầy đủ và chính xác vào Thơng tư của Bộ nội vụ số 03/2005/TT-BNV
về việc “ Hướng dẫn thực hiện chế độ nâng lương thường xuyên và nâng
lương trước thời hạn đối với cán bộ, công chức, viên chức”.
- Phịng GD tiến hành gửi cơng văn thơng báo về việc xét bậc lương đến các
đơn vị Trường kèm theo Danh sách dự kiến nâng bậc lương của CBVC.
* Tổng hợp và trình Hội đồng lương xem xét:
- Sau khi các đơn vị triển khai thực hiện việc xem xét nâng bậc lương cho
CBVC đúng theo quy định, nghiêm túc và đảm bảo đúng thời gian quy định,
thực hiện tổng hợp và trình Hội đồng lương Trường xét duyệt. Nếu các đơn vị
có ý kiến về việc danh sách dự kiến nâng bậc lương có sai sót, cần bổ sung
thêm, bớt, v.v. thì lãnh đạo các đơn vị theo đúng thời hạn quy định tiến hành
đối chiếu, kiểm tra hồ sơ gốc và thực hiện điều chỉnh (nếu có).
- Tiến hành lập Hội đồng lương, họp xét duyệt việc nâng bậc lương cho CBVC
theo danh sách dự kiến nâng bậc lương đã được tổng hợp và danh sách những
CBVC đến hạn nâng bậc lương nhưng đã hết bậc của ngạch hiện hưởng (nếu
có).
- Tổng hợp danh sách kết quả nâng bậc lương cho CBVC, danh sách những
CBVC đến hạn nâng bậc lương nhưng đã hết bậc của ngạch hiện hưởng được

Hội đồng lương phê duyệt.
* Gửi danh sách kết quả nâng bậc lương lên cấp trên:
- Hoàn tất danh sách đề nghị nâng bậc lương đối với CBVC theo mẫu và nộp
báo cáo về Bộ chậm nhất là ngày 15 tháng 11 hàng năm để Bộ ra quyết định
chính thức nâng bậc lương đối với CBVC.
- Danh sách kết quả nâng bậc lương của CBVC phải được niêm yết công khai.

20


* Lưu hồ sơ:
- Tiến hành lưu hồ sơ theo đúng quy định, đúng thủ tục quy trình kiểm sốt hồ
sơ.
2.2.5 Hướng dẫn Thủ tục chuyển ngạch, nâng ngạch, chuyển loại công chức, viên
chức.
* Hồ sơ gồm:
- Công văn đề nghị điều chỉnh ngạch của đơn vị. (Bản chính)
- Đơn đề nghị điều chỉnh ngạch của cơng chức. (Bản chính)
- Bản nhận xét đánh giá q trình cơng tác của cơng chức trong 3 năm gần nhất
có xác nhận của Thủ trưởng đơn vị. (Bản chính)
- Các văn bằng, chứng chỉ phù hợp với tiêu chuẩn ngạch bậc (Bản sao)
- Quyết định bố trí cơng việc mới. (Bản sao)
- Quyết định lương đang hưởng. (Bản sao)
- Danh sách trích ngang của cơng chức đề nghị chuyển ngạch. (Bản chính)
- Số bộ hồ sơ: 01 bộ
2.3 Quản lý và lưu trữ hồ sơ đội ngũ CB, GV, NV toàn ngành.
2.3.1 Lưu trữ hồ sơ:
Lưu trữ hồ sơ lý lịch của CB, CC ngành giáo dục trong huyện Hữu Lũng.
Mỗi CB, GV hoặc nhân viên trong ngành giáo dục của huyện sau khi nộp hồ sơ cho
đơn vị công tác, đơn vị sẽ tổng hợp lại và nộp về, lưu trữ tại bộ phận tổ chức Phòng

giáo dục làm cơ sở, căn cứ cho việc đối chiếu, luân chuyển, …
2. 3.2 Quản lý hồ sơ:
- Hàng năm thực hiện kiểm tra lại hồ sơ của CB, GV, NV các trường trên cơ sở
đó:

21


+ Sắp xếp: Dựa theo danh sách CB, GV, VN của các trường hồ sơ được xếp
thành các cặp hồ sơ, bên ngồi cặp hồ sơ có danh sách tiện cho việc tìm kiếm khi
cần. Hồ sơ của các trường được sắp xếp theo từng ngăn.
+ Bổ xung hồ sơ của CB, GV, NV còn thiếu.
+ Dồn hồ sơ cho những trường hợp có 2 hồ sơ.
+ Chuyển hồ sơ của CB, GV, NV đã chuyển công tác về đơn vị mới.
+ Loại và trả hồ sơ của CB, GV, NV đã nghỉ hưu, thôi việc.
- Trả hồ sơ cho CB, GV, NV chuyển công tác sang địa phương khác.
- Giải quyết cho CB, GV, NV mượn hồ sơ để làm lại sổ bảo hiểm, đối chiếu,
Thực hiện đúng theo quy chế quản lý hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức Nhà
nước; Thực hiện nghiêm túc, chính xác, đúng thời hạn chế độ báo cáo.
- Nhóm cơng việc này minh chứng rất rõ cho chức năng, nhiệm vụ của bộ phận
tổ chức, Thực hiện tốt công tác tổ chức: quản lý và lưu hồ sơ. Thực hiên đúng
theo quy chế quản lý hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước; Thực hiện
nghiêm túc, chính xác, đúng thời hạn chế độ báo cáo. Sắp xếp hồ sơ theo định
kỳ, khoa học, dễ quản lý, dễ phát hiện một số thiếu sót để kịp thời bổ sung và
hồn chỉnh. Phịng làm việc được bố trí khoa học, tạo động lực và hiệu quả
làm việc, tuy chưa ứng dụng công nghệ thông tin vào việc quản lý nhân sự,
thực hiện tin học hố cơng tác tổ chức cán bộ.
2.4

Phối hợp chặt chẽ với Phòng Nội vụ - UBND huyện về cơng tác tổ chức cán

bộ.

2.4.1. Gửi tờ trình cho Phịng Nội vụ để ra quyết định về việc cho CB, giáo viên đi
học lớp Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý giáo dục cấp Mầm non và Tiểu học năm 2010.
- Thời gian: ngày 08/03/2010
- Địa điểm: Phòng nội vụ

22


- Nội dung trình: Danh sách các CB, GV được cử đi học, kèm theo tờ trình UBND
để ra quyết định, hoàn thiện thủ tục cho CB, GV đi học, kịp thời bàn giao công việc
cho đơn vị, đồng nghiệp.
- Hình thức: gửi trực tiếp bằng văn bản
+ Đúng trình tự công việc,
+ Đúng trách nhiệm trong công việc
+ Soạn thảo tờ trình đúng quy định thể thức của từng tên loại văn bản
2.4.2. Tham mưu cho UBND Huyện về nhu cầu tuyển dụng viên chức ngành giáo dục
năm 2010
- Về hình thức tuyển dụng: Việc tuyển dụng viên chức được thực hiện thơng qua
hình thức thi tuyển hoặc xét tuyển do Chủ tịch UBND cấp huyện quyết định dựa
trên nhu cầu và điều kiện của từng đơn vị, từng địa phương.
- Nội dung tham mưu: Căn cứ vào kế hoạch của ngành giáo dục huyện đã được
xây dựng, thấy được nhu cầu của toàn ngành cũng như nhu cầu tuyển dụng viên
chức theo từng đơn vị trường, nên dễ dàng cung cấp cho Phòng nội vụ những chỉ
tiêu, vị trí cần tuyển dụng dựa trên những bảng, biểu mẫu có sẵn do UBND
huyện cung cấp.
- Thực hiện đúng chức năng tổ chức trong quản lý giáo dục: xây dựng và phát triển
đội ngũ, xác định được cơ cấu tổ chức bộ máy về biên chế, chức năng, nhiệm vụ,
…

- Về quy trình tuyển dụng đối với ngành giáo dục
* Bước 1. Xây dựng kế hoạch, thành lập Hội đồng tuyển dụng:

23


- Trên cơ sở Kế hoạch bên chế năm 2010, Phịng Nội vụ chủ trì phối hợp với
phịng GD, u cầu báo cáo nhu cầu tuyển dụng viên chức năm 2010 về Phòng Nội
vụ để tổng hợp.
- Căn cứ nhu cầu và thực tế tuyển dụng của các đơn vị, Phòng Nội vụ tham mưu
UBND huyện xây dựng Kế hoạch tuyển dụng viên chức năm 2010 chung của huyện
trong đó xác định cụ thể: số lượng, nhu cầu, chuyên ngành, trình độ tuyển dụng, số
đợt tuyển dụng, thời gian, quy trình, thủ tục, hồ sơ tuyển dụng … (Kế hoạch tuyển
dụng xây dựng chung cho cả năm, các đợt tiếp theo căn cứ kế hoạch này thực hiện
không phải xây dựng kế hoạch riêng).
- Dựa trên kế hoạch tuyển dụng, Phòng Nội vụ tham mưu UBND huyện thành
lập Hội đồng tuyển dụng cấp huyện để tổ chức tuyển dụng theo từng đợt mà kế
hoạch đề ra.
* Bước 2. Thông báo tuyển dụng, phát hành hồ sơ: theo đợt tuyển dụng (căn cứ
kế hoạch)
- HĐTD thông báo kế hoạch tuyển dụng đến các đơn vị;
- HĐTD niêm yết công khai, cụ thể nhu cầu, tiêu chuẩn, điều kiện, đối tượng,
hình thức, nội dung, thời gian, địa điểm tuyển dụng … tại trụ sở UBND cấp huyện,
Phòng Nội vụ và các cơ quan có liên quan;
- HĐTD tổng hợp gửi thơng báo của các Hội đồng tuyển dụng đơn vị cùng với
thông báo của HĐTD để đăng trên báo, đài truyền thanh của huyện và gửi về Sở Nội
vụ đăng trên website tỉnh.
- Tổ chức phát hành hồ sơ.

24

Lưu ý: về thời gian thông báo, Thường trực HĐTD (Phòng Nội vụ) gửi về Sở
Nội vụ trước 30 ngày tính đến ngày hết hạn nhận hồ sơ để đăng trên website tỉnh.
Hội đồng tuyển dụng báo cáo kết quả trình Chủ tịch UBND huyện cơng nhận
kết quả tuyển dụng.
2.4.3. Nhận các quyết định từ UBND huyện
- (Nhận quyết định về việc cử CB, GV đi học lớp QLGD, Nhận Quyết định,
Biên bản, Hồ sơ về việc thành lập Hội đồng xét duyệt nâng lương thường
xuyên đợt 1/2010, …).
- Hình thức nhận quyết định: nhận bằng văn bản trực tiếp từ Phòng nội vụUBND Huyện.
- Kịp thời triển khai đến các đơn vị có liên quan
- Lưu hồ sơ, để làm căn cứ thực hiện thanh – kiểm tra về sau.
2.5 Một số công tác khác
2.5.1 Dự họp giao ban tháng của phòng giáo dục
2.5.2 Dự lễ tổng kết thanh tra tại các trường học (thanh tra chuyên đề và thanh tra
tồn diện)
2.5.3 Dự lễ mít tinh kỷ niệm ngày 8/3,
2.5.4 Viết công lệnh, giấy đi đường cho cán bộ, nhân viên phòng Giáo dục
2.5.5 Kiểm tra các trường học sau tết nguyên đán (theo kế hoạch chung của ngành)
Phần 3: Đánh giá chung về hoạt động của chuyên viên tổ chức phòng Giáo dục
và Đào tạo Hữu Lũng
3.1 Những điểm mạnh

25