Chuong 5 khái quát về quản trị kinh doanh

TS. Vũ Trọng Nghĩa
TS. Vũ Trọng Nghĩa
Bộ môn Quản trị kinh doanh tổng hợp
Bộ môn Quản trị kinh doanh tổng hợp
Khoa Quản trị kinh doanh
Khoa Quản trị kinh doanh
Đại học Kinh tế quốc dân
Đại học Kinh tế quốc dân
QUẢN TRỊ KINH DOANH
QUẢN TRỊ KINH DOANH
Chương 5
Chương 5
KHÁI LƯỢC
KHÁI LƯỢC
VỀ
VỀ
QUẢN TRỊ
QUẢN TRỊ
KINH DOANH
KINH DOANH
KẾT CẤU CHƯƠNG
KẾT CẤU CHƯƠNG
5.1. Khái lược về quản trị kinh doanh (QTKD)
5.2. Xu hướng phát triển mô hình QTKD
5.3. Các nguyên tắc cơ bản trong QTKD
5.4. Các phương pháp quản trị
5.5. Các trường phái lý thuyết quản trị chủ yếu
5.1. Khái lược
5.1. Khái lược
KHÁI NIỆM QTKD
Các quan

niệm về
QTKD

Là QT các HĐKD nhằm duy trì, phát triển
một/các cviệc KD của một DN nào đó

Là tổng hợp các HĐKHH, TC, kiểm tra sự
kết hợp các yếu tố SX một cách Hq nhất
nhằm XĐ và thực hiện mục tiêu cụ thể
trong qt phát triển của DN

Là tổng hợp các HĐXĐ mtiêu và thông
qua những người khác để thực hiện các
mục tiêu của DN trong MTKD thường
xuyên biến động

Thực chất: QT các HĐ của con người
Thực chất: QT các HĐ của con người
→
→
HĐ
HĐ
QT khác
QT khác

Mtiêu: đưa DN ptriển vững chắc, có Hq nhất
Mtiêu: đưa DN ptriển vững chắc, có Hq nhất
trong ĐK MTKD thường xuyên biến động
trong ĐK MTKD thường xuyên biến động
5.2. Xu hướng phát triển mô hình

5.2. Xu hướng phát triển mô hình
QTKD TRÊN CƠ SỞ TUYỆT ĐỐI HÓA ƯU ĐIỂM CỦA
CHUYÊN MÔN HÓA (XU HƯỚNG TRUYỀN THỐNG)

Cơ sở TCQT – Tuyệt đối hóa ưu điểm CMH

Vì CMH → đơn giản → dễ đào tạo → dễ thuần
thục → dễ SD thiết bị chuyên dùng → NS cao

Phạm vi CMH

CMH HĐKD

CMH HĐQTKD
QTKD TRÊN CƠ SỞ ĐẢM BẢO TÍNH THỐNG
NHẤT CỦA CÁC QUÁ TRÌNH KINH DOANH
CÁC HOẠT ĐỘNG
Đầu vào Đầu ra
Các
yêu
cầu
Các
nguồn
lực

Cơ sở: tính thống nhất của quá trình

Nội dung:

Hình thành các quá trình KD


Quản trị theo quá trình

Đặc điểm

Giảm CMH → giảm năng suất lao động cá
nhân

Giảm số đầu mối QT → giảm KL cviệc QT

→ Tăng năng suất lao động tập thể
Hai mô hình QT
Hai mô hình QT
Lvực
Lvực
QT truyền thống
QT truyền thống
QT theo quá trình
QT theo quá trình
1
1
Định hướng
Định hướng
Định hướng mtiêu
Định hướng mtiêu
tchính
tchính
Phân bổ ctiêu tài chính
Phân bổ ctiêu tài chính
đến các cấp

đến các cấp
Định hướng các qt
Định hướng các qt
XD qui trình, sơ đồ&hdẫn
XD qui trình, sơ đồ&hdẫn
cviệc
cviệc
2
2
Tổ
Tổ
chức
chức
Trực tuyến-chức năng
Trực tuyến-chức năng
Qđ cnăng, n/v cho các
Qđ cnăng, n/v cho các
bộ phận (cá nhân)
bộ phận (cá nhân)
Chéo-cnăng, ngang
Chéo-cnăng, ngang
HĐ nhóm
HĐ nhóm
XD các công cụ, KT QT
XD các công cụ, KT QT
3
3
Lãnh
Lãnh
đạo

đạo
Ra mệnh lệnh, giám sát
Ra mệnh lệnh, giám sát
Thưởng phạt
Thưởng phạt
Ủy quyền
Ủy quyền
Hướng dẫn, đào tạo
Hướng dẫn, đào tạo
Thúc đẩy, tạo ĐK
Thúc đẩy, tạo ĐK
4
4
Kiểm
Kiểm
tra
tra
Ktra CLg SP
Ktra CLg SP
Phòng thí nghiệm
Phòng thí nghiệm
Ksoát qt bằng thống kê
Ksoát qt bằng thống kê
Tự đgiá trong qt
Tự đgiá trong qt
Đgiá QMS
Đgiá QMS
5.3. Các nguyên tắc
5.3. Các nguyên tắc


Là các ràng buộc theo các tchuẩn, chuẩn mực
Là các ràng buộc theo các tchuẩn, chuẩn mực
nđịnh buộc mọi người có lquan phải tuân thủ
nđịnh buộc mọi người có lquan phải tuân thủ

Là ĐK đảm bảo HĐQT thống nhất và có Hq
Là ĐK đảm bảo HĐQT thống nhất và có Hq

Có 2 loại ntắc đều do các NQT thiết lập
Có 2 loại ntắc đều do các NQT thiết lập

Ntắc HĐ
Ntắc HĐ

Ntắc QT
Ntắc QT

Cơ sở XD hệ thống ntắc
Cơ sở XD hệ thống ntắc

Hệ thống mục tiêu của DN
Hệ thống mục tiêu của DN

Các QL kinh tế khách quan
Các QL kinh tế khách quan

Các qđ LP và CSQL vĩ mô
Các qđ LP và CSQL vĩ mô

Các ĐK cụ thể của MTKD

Các ĐK cụ thể của MTKD

Các yêu cầu cơ bản
Các yêu cầu cơ bản

Hệ thống ntắc phải là một thể thống nhất
Hệ thống ntắc phải là một thể thống nhất

Phải với tư cách hệ thống mang t/c bắt buộc, tự
Phải với tư cách hệ thống mang t/c bắt buộc, tự
HĐ ngoài ý muốn chủ quan
HĐ ngoài ý muốn chủ quan

Phải tạo cho người t.hiện tính chủ động cao
Phải tạo cho người t.hiện tính chủ động cao

Phải nhằm t.hiện các mtiêu với KQ và Hq cao
Phải nhằm t.hiện các mtiêu với KQ và Hq cao

Phải luôn thích ứng với những tđổi của MTKD
Phải luôn thích ứng với những tđổi của MTKD
CÁC NGUYÊN TẮC CHỦ YẾU CỦA QTKD

Nguyên tắc tuân thủ pháp luật
và các thông lệ kinh doanh

Nguyên tắc định hướng khách
hàng

Nguyên tắc định hướng mục tiêu


Nguyên tắc ngoại lệ

Nguyên tắc chuyên môn hóa

Nguyên tắc hiệu quả

Nguyên tắc dung hòa lợi ích

Ntắc tuân thủ pháp luật và các thông lệ KD

Mang lại nhiều lợi ích cho DN:

Tránh bị khiển trách, xử phạt, kiện

Ghi điểm đối với NV, khách hàng và cộng đồng,…

Cần:

Luôn cập nhật thông tin về các văn bản pháp luật
và thông lệ KD

Tuân thủ pháp luật và các thông lệ KD

Ủng hộ việc tuân thủ pháp luật

XD nền văn hóa tuân thủ pháp luật

Nguyên tắc định hướng khách hàng


KH đảm bảo sự ϶ và ↑ của DN

Cần XĐ đúng KH với:

Tiêu chí phân loại đúng

Đúng cầu của KH

XD tốt mối quan hệ với KH

XD VH hướng vào giá trị tôn trọng KH

Quan tâm đến cộng đồng

Nguyên tắc QT định hướng mục tiêu

Là ĐK để thống nhất, ↑ đúng đích, bền vững

Ntắc: hệ thống mục tiêu phải được t.hiện

Cần:

Cấp trên và dưới cùng

XD hệ thống mục tiêu phù hợp

XĐ giới hạn cần thực hiện

Quá trình thực hiện:


Cấp dưới chủ động điều hành theo mục tiêu đã
XĐ

Cấp trên chỉ can thiệp nếu n/v vượt quá giới hạn
cho phép

Nguyên tắc ngoại lệ

Cấp dưới có quyền chủ động ra QĐ thông
thường, cấp trên ra QĐ với các trường hợp
ngoại lệ

ĐK:

XĐ đúng HĐ thường xuyên và ngoại lệ

Cấp dưới chủ động, cấp trên chỉ can thiệp nếu
ngoại lệ và kiểm soát

Hạn chế: dễ dẫn đến thông tin phản hồi thiếu
chính xác

Nguyên tắc chuyên môn hóa (CMH)

Đảm bảo t/c cùng loại của cviệc: t/c cùng loại
càng cao → CMH cao

Ưu, nhược:

Nâng cao nsuất lđ cá nhân


Chia cắt quá trình → lđQT phối hợp

Cần XĐ chính xác:

CMH đến đâu để có Hq

Đảm bảo tính thống nhất của các quá trình

Nguyên tắc hiệu quả

Ntắc cao nhất đảm bảo HĐKD có Hq

Đòi hỏi: t.hiện mtiêu với CPKD thấp nhất

Cần:

Hiểu đúng HqKD, Hq đầu tư

Ra mọi QĐ trên cơ sở định lượng

Đảm bảo nguồn lực theo mục tiêu

Trao quyền chủ động cho cấp dưới

Ksoát và đchỉnh đúng lúc, đúng chỗ

Nguyên tắc dung hòa lợi ích

Vì lợi ích hoặc tạo động lực hoặc kìm hãm


Lợi ích các bên đều phải được đảm bảo

Cần

Ra QĐ trên cơ sở “cùng có lợi”

Xử lý thỏa đáng lợi ích của tất cả các bên liên
quan

Bên trong và bên ngoài

Các đối tượng bên trong
5.4. Các phương pháp
5.4. Các phương pháp

Là cách thức tđộng của chủ thể đến khách thể
Là cách thức tđộng của chủ thể đến khách thể
QT nhằm đạt được mtiêu đã XĐ
QT nhằm đạt được mtiêu đã XĐ

Có thể có nhiều phương pháp
Có thể có nhiều phương pháp

Đòi hỏi:
Đòi hỏi:

Biết lựa chọn phương pháp phù hợp
Biết lựa chọn phương pháp phù hợp


Đối tượng
Đối tượng

ĐK môi trường
ĐK môi trường

Biết phối hợp SD các phương pháp
Biết phối hợp SD các phương pháp

Ưu tiên các phương pháp “mềm”
Ưu tiên các phương pháp “mềm”

Giảm thiểu các phương pháp “cứng”
Giảm thiểu các phương pháp “cứng”
Kiểm tra
(20 phút)

Câu 1. Có những nguyên tắc QTKD
Câu 1. Có những nguyên tắc QTKD
nào? Trong cuộc sống, em đã áp dụng
nào? Trong cuộc sống, em đã áp dụng
nguyên tắc nào?
nguyên tắc nào?

Câu 2. Có những phong cách quản trị
Câu 2. Có những phong cách quản trị
nào? Phân tích một phong cách QT mà
nào? Phân tích một phong cách QT mà
em tâm đắc nhất?
em tâm đắc nhất?

(15h20 – 15h40)
(15h20 – 15h40)

Các ph
Các ph
2
2
phổ biến
phổ biến

Ph
Ph
2
2
hành chính
hành chính

Là ph
Là ph
2
2
QT dựa trên cơ sở các mối qhệ về TC và KL
QT dựa trên cơ sở các mối qhệ về TC và KL

Hthức: ĐL, nội qui, qui chế, mệnh lệnh QT
Hthức: ĐL, nội qui, qui chế, mệnh lệnh QT

Đtrưng
Đtrưng


Mọi đối tượng phải t.hiện không ĐK
Mọi đối tượng phải t.hiện không ĐK

Mọi sự vi phạm phải được xử lý kịp thời, thích đáng
Mọi sự vi phạm phải được xử lý kịp thời, thích đáng

Vai trò rất qtrọng, không thể thiếu vì nó xác lập
Vai trò rất qtrọng, không thể thiếu vì nó xác lập
trật tự, kỷ cương đối với mọi HĐ
trật tự, kỷ cương đối với mọi HĐ

Ph
Ph
2
2
kinh tế
kinh tế

Là ph
Là ph
2
2
chủ thể tác động vào đtượng QT thông qua
chủ thể tác động vào đtượng QT thông qua
các biện pháp kt
các biện pháp kt

Bhiện: TL; thưởng, phạt
Bhiện: TL; thưởng, phạt


ĐK
ĐK

Giải quyết thoả đáng mối qhệ về lợi ích
Giải quyết thoả đáng mối qhệ về lợi ích

Vận dụng đúng đắn các phạm trù, đòn bẩy kt, tính
Vận dụng đúng đắn các phạm trù, đòn bẩy kt, tính
tới giới hạn của từng ccụ, đòn bẩy kt
tới giới hạn của từng ccụ, đòn bẩy kt

Ưu tiên SD ccụ mang tính ổn định, đbảo các ràng
Ưu tiên SD ccụ mang tính ổn định, đbảo các ràng
buộc của từng ccụ với mtiêu
buộc của từng ccụ với mtiêu

Thật nghiêm minh trong thưởng, phạt
Thật nghiêm minh trong thưởng, phạt

Vai trò: do lợi ích là động lực thúc đẩy hoặc kìm
Vai trò: do lợi ích là động lực thúc đẩy hoặc kìm
hãm năng lực làm việc sáng tạo của người lao
hãm năng lực làm việc sáng tạo của người lao
động nên ph
động nên ph
2
2
kt luôn đóng vtrò đặc biệt qtrọng
kt luôn đóng vtrò đặc biệt qtrọng