giao an thao giang Khoa hoc lop 4

Môn: KHOA HỌC
Tiết 42: SỰ LAN TRUYỀN ÂM THANH
I/ Mục tiêu:
Nêu ví dụ chứng tỏ âm thanh có thể truyền qua chất khí, chất lỏng, chất rắn.
II/ Đồ dùng dạy-học:
Chuẩn bò theo nhóm: 2 ống lon, vài mảnh giấy vụn, 2 miếng ni lông; dây chun, một
sợi dây mềm bằng đồng; trống, đồng hồ, túi ni lông, chậu nước.
II/ Các hoạt động dạy-học:
Hoạt động dạy Hoạt động học
A/ KTBC: Âm thanh
Khi nào âm thanh phát ra?
Hãy tìm một số ví dụ để chứng tỏ rằng
âm thanh do các vật rung động phát ra?
Nhận xét, cho điểm
B/ Dạy-học bài mới:
1) Giới thiệu bài: Âm thanh do các vật
rung động phát ra. Tai ta nghe được âm
thanh là do rung động từ vật phát ra âm
thanh lan truyền qua các môi trường và
truyền đến tai ta. Sự lan truyền của âm
thanh có gì đặc biệt? Chúng ta tìm hiểu
điều đó qua bài học hôm nay.
2) Bài mới:
* Hoạt động 1: Sự lan truyền âm
thanh trong không khí.
Mục tiêu: Nhận biết được tai ta nghe
được âm thanh khi rung động từ vật phát
ra âm thanh được lan truyền tới tai.
- Tại sao khi gõ trống, tai ta nghe được
tiếng trống?
- Để tìm hiểu sự lan truyền của âm thanh

đến tai ta như thế nào? chúng ta làm thí
nghiệm như hướng dẫn SGK/84
- Y/c 1 hs đọc thí nghiệm
- Các em hãy đoán xem điều gì sẽ xảy ra
khi ta gõ trống?
2 hs trả lời
- Khi có sự rung động của các vật
- HS lần lượt tìm ví dụ :
- Khi gõ lên mặt trống, ta thấy mặt trống
rung lên và kêu.
- Khi bật dây đàn thấy dây đàn rung và
phát ra âm thanh.
- Khi nói, em thấy dây thanh quản ở cổ
rung lên…
*HS: Khi phát ra âm thanh thì mặt trống,
dây đàn, thanh quản đều rung động.
- Lắng nghe
- Là do khi gõ, mặt trống rung động tạo ra
âm thanh. Âm thanh đó truyền đến tai ta.
- 1 hs đọc thí nghiệm
. Những mảnh giấy vụn sẽ nảy lên khi ta
gõ trống và tai ta nghe thấy tiếng trống.
- Để xem các bạn đoán có đúng không,
Các em hãy làm thí nghiệm trong nhóm
6. Các em chú ý giơ trống ở phía trên
ống, mặt trống song song với tấm ni lông
bọc miệng ống và gần tấm ni lông (có thể
đặt cách khoảng 5-10 cm)
- Khi gõ trống, em thấy có hiện tượng gì
xảy ra?

- Vì sao tấm ni lông rung lên?
- Liên hệ kiến thức bài không khí, em
hãy cho biết không khí có ở đâu?
- Vậy giữa mặt ống bơ và trống có gì tồn
tại?
- Trong thí nghiệm này, không khí có vai
trò gì trong việc làm cho tấm ni lông rung
động?
- Khi mặt trống rung, lớp không khí xung
quanh như thế nào?
Kết luận: Mặt trống rung động làm cho
không khí gần đó rung động. Rung động
này được truyền đến không khí liền đó,
và lan truyền trong không khí. Khi rung
động lan truyền đến miệng ống sẽ làm
cho tấm ni lông rung động và làm cho các
vụn giấy chuyển động. Tương tự như vậy,
khi rung động lan truyền tới tai sẽ làm
màng nhó rung động, nhờ đó ta có thể
nghe thấy được âm thanh.
- Gọi hs đọc mục bạn cần biết/84
* Hoạt động 2: Âm thanh lan truyền
qua chất lỏng, chất rắn
Mục tiêu: Nêu ví dụ chứng tỏ âm thanh
có thể lan truyền qua chất lỏng, chất rắn.
- Dùng túi ni lông buộc chặt chiếc đồng
hồ đang đổ chuông rồi thả vào chậu nước.
. Khi gõ trống ta còn thấy tấm ni lông
rung
- Thực hiện thí nghiệm trong nhóm 6

- Khi gõ trống em thấy tấm ni lông rung
lên làm các mẩu giấy vụn chuyển động,
nảy lên, mặt trống rung và ta nghe thấy
tiếng trống.
- Là do âm thanh từ mặt trống rung động
truyền tới.
- Không khí có ở khắp mọi nơi và ở trong
chỗ rỗng của mọi vật.
- Có không khí tồn tại
- Không khí là chất truyền âm thanh từ
trống sang tấm ni lông, làm cho tấm ni
lông rung động.
- Lớp không khí xung quanh cũng rung
động theo.
- Lắng nghe
- 2 hs đọc
- Quan sát, theo dõi
- Gọi hs lên áp tai vào thành chậu, tai kia
bòt lại và trả lời xem các em nghe thấy
gì?
- Thí nghiệm trên cho ta thấy âm thanh có
thể lan truyền qua môi trường nào?
- Các em hãy tìm những ví dụ trong thực
tế chứng tỏ sự lan truyền của âm thanh
qua chất lỏng và chất rắn?
Kết luận: Âm thanh không chỉ truyền
được qua không khí mà còn truyền qua
chất rắn, chất lỏng. Ngày xưa, ông cha ta
còn áp tai xuống đất để nghe tiếng vó
ngựa của giặc, đoán xem chúng đi tới

đâu, nhờ vậy đã có thể đánh tan lũ giặc.
- Gọi hs đọc mục bạn cần biết/85
* Hoạt động 3: Âm thanh yếu đi hay
mạnh lên khi lan truyền ra xa.
Mục tiêu: Nêu ví dụ hoặc làm thí nghiệm
chứng tỏ âm thanh yếu đi khia lan truyền
ra xa nguồn âm.
- Nêu thí nghiệm: Các em sử dụng trống,
ông bơ, ni lông, giấy vụn và làm thí
nghiệm như ở hoạt động 1. sau đó 1 bạn
trong nhóm cầm ống bơ đưa ống ra xa
dần
+ Khi đưa ống bơ ra xa em thấy có hiện
tượng gì xảy ra?
+ Em nhận xét xem âm thanh khi truyền
ra xa thì mạnh lên hay yếu đi? Vì sao?
- Hãy tìm những ví dụ trong thực tế chứng
tỏ âm thanh yếu dần đi khi lan truyền ra
xa nguồn âm?
Kết luận: Âm thanh yếu dần đi khi lan
truyền ra xa nguồn âm
* Hoạt động 4: Trò chơi nói chuyện
- 2 hs lên bảng thực hiện và trả lời:
+Em nghe thấy tiếng chuông đồng hồ
kêu. - Lan truyền qua chất lỏng, chất rắn.
. Gõ thước vào hộp bút trên mặt bàn, áp
một tai xuống bàn, bòt tai kia lại ta vẫn
nghe tiếng gõ.
. Áp tai xuống đất, ta có thể nghe tiếng xe
cộ, tiếng chân người đi

. Cá có thể nghe thấy tiếng chân người đi
trên bờ, hay dưới nước để lẫn trốn.
- Lắng nghe
- 2 hs đọc
- Lắng nghe, thực hiện trong nhóm 6
+ Thì tấm ni lông rung động nhẹ hơn, các
mẩu giấy cũng chuyển động ít hơn.
+ Âm thanh yếu đi vì rung động truyền ra
xa bò yếu đi.
.Khi ô tô đứng gần ta nghe thấy còi to, khi
ô tô đi xa dần ta nghe tiếng còi nhỏ dần
đi
. Ở trong lớp nghe bạn đọc bài rõ, ra khỏi
lớp, nghe tiếng bạn đọc bài nhỏ dần đi.
- Lắng nghe
qua điện thoại
Mục tiêu: Củng cố, vận dụng tính chất
âm thanh có thể truyền qua vật rắn
- Dùng 2 lon sữa bò đục lỗ phía dưới rồi
luồn sợi dây đồng qua lỗ nối 2 ống bơ lại
với nhau.
- Phát cho hs mẫu tin ngắn và y/c hs
truyền cho hs bên kia: 1 HS áp tai vào
miệng lon sữa bò, 1 hs nói vào miệng lon
sữa bò còn lại. Y/c hs nói nhỏ sao cho
người bên cạnh không nghe thấy. Sau đó
hỏi hs áp tai vào miệng lon sữa bò đã
nghe thấy bạn nói gì.
- Gọi 1 hs lên giám sát xem bạn nói có
nhỏ không. Nếu hs giám sát nghe thấy thì

người chơi bò phạm luật.
- Cùng hs nhận xét, tuyên dương những
đôi bạn đã truyền tin thành công.
- Khi nói chuyện điện thoại, âm thanh
truyền qua những môi trường nào?
C/ Củng cố, dặn dò:
- Về nhà xem lại bài, đọc nhiều lần mục
bạn cần biết
- Bài sau: Âm thanh trong cuộc sống
- Nhận xét tiết học
- Lần lượt từng cặp hs lên thực hiện
- 1 hs lên giám sát
*¢m thanh cã thĨ trun qua sỵi d©y
nh trong trß ch¬i nµy.
- Âm thanh truyền qua sợi dây đồng
- Hs lÊy vÝ dơ.
+ ¸p tai xng ®Êt vÉn nghe tiÕng xe cé.
+ Ngêi ®i trªn bê c¸ cã thĨ nghe thÊy ®Ĩ lÈn trèn.
- Hs lÊy vÝ dơ: kh i « t« ®Õn gÇn ta nghe thÊy tiÕng cßi to khi « t« ®i xa ta
nghe thÊy tiÕng cßi nhá ®i
*¢m thanh cã thĨ trun qua sỵi d©y nh trong trß ch¬i nµy