Chương 4 sự thích ứng của con người với kỹ thuật và công việc

Chương IV
SỰ THÍCH ỨNG CỦA CON NGƯỜI VỚI
KỸ THUẬT VÀ CÔNG VIỆC
I. GIÁM ĐỊNH LAO ĐỘNG
II. VẤN ĐỀ CHỌN NGHỀ VÀ CÔNG
TÁC HƯỚNG NGHIỆP
III. VẤN ĐỀ ĐÀO TẠO NGHỀ
IV. TÌM HIỂU NGUYÊN NHÂN CỦA SỰ
CỐ, HƯ HỎNG VÀ TAI NẠN
V. MỘT SỐ TRẮC NGHIỆM
I
I
GIÁM ĐỊNH LAO ĐỘNG
1.
1.
Giám định lao động là gì?
Giám định lao động là gì?
2.
2.
Mục đích của giám định lao động
Mục đích của giám định lao động
3.
3.
Ý nghĩa của giám định lao động
Ý nghĩa của giám định lao động
4.
4.
Các hình thức giám định lao động
Các hình thức giám định lao động
Xác đ nh s phù h p c a con ng i ị ự ợ ủ ườ
v i m t ngh nghi p c th .ớ ộ ề ệ ụ ể

1
Giám đ nh lao đ ng là gì?ị ộ
1

Tìm hi u kh năng lao đ ng c a con ể ả ộ ủ
ng i t t hay x u.ườ ố ấ

Xem con ng i có th ti p t c lao đ ng ườ ể ế ụ ộ
đ c n a hay không?ượ ữ

M t con ng i c th có th thích h p ộ ườ ụ ể ể ợ
v i lo i lao đ ng nào?ớ ạ ộ

M t lo i lao đ ng c th đòi h i ng i ộ ạ ộ ụ ể ỏ ườ
lao đ ng h i đ nh ng đi u ki n nào?ộ ộ ủ ữ ề ệ

Nh ng nguyên nhân nào d n đ n s c , ữ ẫ ế ự ố
h h ng và tai n n.ư ỏ ạ
1
M c đích c a giám đ nh lao đ ngụ ủ ị ộ
1
N u ngh nghi p đó không phù h p ế ề ệ ợ
v i b n thân thì s nh th nào?ớ ả ẽ ư ế
1
Ý nghĩa c a giám đ nh lao đ ngủ ị ộ
3

Không cho phép con người đi vào lao
động nghề nghiệp với ý thích chủ quan.


Không chấp nhận việc tuyển chọn lao
động một cách ồ ạt, thiếu cơ sở khoa học
Giám đ nh tâm lý – lao đ ngị ộ
Giám đ nh y t - lao đ ngị ế ộ
1
Các hình th c giám đ nh lao đ ngứ ị ộ
4
Giám đ nh tâm lý – lao ị
đ ngộ

Giám đ nh tâm lý – lao đ ng là gì?ị ộ
T c là căn c vào nh ng yêu c u v m t ứ ứ ữ ầ ề ặ
tâm lý h c mà xem xét m t ng i c th ọ ộ ườ ụ ể
nào đó có thích h p v i m t ho t đ ng ợ ớ ộ ạ ộ
nh t đ nh nào đó hay không.ấ ị
Giám đ nh tâm lý – lao ị
đ ngộ

Nhi m v c a giám đ nh tâm lý – lao ệ ụ ủ ị
đ ng:ộ

Nghiên cứu những mối quan hệ qua lại giữa
nhân cách người lao động và hoạt động lao
động đó.

Trên cơ sở đó, đưa ra những kết luận cần
thiết về sự phù hợp hay không phù hợp nghề
của một một người cụ thể nào đó.

S đ c a giám đ nh tâm lý - lao đ ng:ơ ồ ủ ị ộ

Đối chiếu đặc
điểm của nhân
cách và yêu cầu
của hoạt động lao
động
NHÂN
CÁCH
HOẠT ĐỘNG
LAO ĐỘNG
KẾT LUẬN
Biện pháp cần Mức độ phù hợp nghề
nghiệp
Kiến nghị cần thiết
Chữa bệnh Phù hợp Điều kiện
Luyện tập Không phù hợp Chế độ
Giáo dục Phù hợp một phần Nhiệm vụ

Các ch s đánh giá s phù h p ngh :ỉ ố ự ợ ề

T c đ làm vi cố ộ ệ

Ch t l ng làm vi cấ ượ ệ

Tính vô h i c a công vi c đ i v i ạ ủ ệ ố ớ
ng i lao đ ngườ ộ

T c đ làm ố ộ
vi c:ệ
o
Tốc độ làm việc biểu hiện ở kết quả lao động

trên những sản phẩm cụ thể.
o
Mỗi nghề có tốc độ làm việc riêng mà người
lao động phải đảm bảo thì mới hòan thành
được khối lượng công việc.
o
Khi tính đến tốc độ công việc cần chú ý tới
thời gian cần dùng cho những thao tác để làm
ra số sản phẩm theo mức lao động hàng ngày.

T c đ làm ố ộ
vi c:ệ
o
Tốc độ làm việc phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

Trình đ k năng, k x o c a ng i lao đ ngộ ỹ ỹ ả ủ ườ ộ

Khí ch t c a ng i lao đ ngấ ủ ườ ộ

Phong thái (tác phong) lao đ ngộ
o
Tốc độ làm việc có thể tăng lên khi người ta
biết loại trừ những thao tác thừa và hợp lý hóa
các khâu sản xuất.

Ch t l ng công vi c:ấ ượ ệ

Thể hiện ở độ chính xác về phương diện kỹ
thuật và công nghệ học trên các sản phẩm.


Chất lượng công việc tỷ lệ nghịch với thứ
phẩm và phế phẩm.

Chất lượng công việc là đảm bảo độ bền, độ
tốt của sản phẩm.

Tính vô h i c a công vi c đ i v i ng i ạ ủ ệ ố ớ ườ
lao đ ngộ
o
Chỉ số quan trọng của sự phù hợp nghề là
không mắc bệnh tật do nghề nghiệp gây ra.
o
Hoặc công việc hàng ngày trong nghề không
có tác dụng làm giảm sút thể lực, làm suy
nhược tinh thần của họ.

Giám đ nh lao đ ng ph i tr l i đ c ị ộ ả ả ờ ượ
nh ng câu h i sau:ữ ỏ
o
Người được giám định có thể làm được những
nghề gì?
o
Trong những nghề đấy họ có khả năng tốt nhất
với nghề nào?
o
Họ có thể làm việc lâu dài với những nghề nào?
o
Trong quá trình làm việc với nghề liệu có xảy ra
những điều bất hạnh hay không?
o

Có những biện pháp gì để phòng ngừa trước?

T m quan tr ng c a giám đ nh tâm lý lao đ ng:ầ ọ ủ ị ộ
o
Rất quan trọng đối với người được giám định
và đối với nền kinh tế quốc dân.
o
Nếu coi nhẹ và không giám định tâm lý – lao
động sẽ mang lại hiệu quả tiêu cực cho cả 2.
Ví dụ: chọn người đãng trí, mắc chứng “hay
quên” vào làm công tác văn thư, kế toán, tài chính
thì rất nguy hiểm.

Giám đ nh tâm lý – lao đ ng có th mang tính ị ộ ể
ch t kh ng đ nh ho c ch n đoán:ấ ẳ ị ặ ẩ
o
Khẳng định: dựa trên những hoạt động nghề
nghiệp mà họ đã trải qua để kết luận về sự phù
hợp nghề nghiệp.
o
Chẩn đoán: căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý
của một người nào đó để kết luận về sự phù hợp
nghề nghiệp.
II
II
VẤN ĐỀ CHỌN NGHỀ VÀ CÔNG TÁC HƯỚNG NGHIỆP
1.
1.
Ý nghĩa c a ch n ngh ?ủ ọ ề
Ý nghĩa c a ch n ngh ?ủ ọ ề

2.
2.
Nh ng nguyên nhân c a ch n ngh ữ ủ ọ ề
Nh ng nguyên nhân c a ch n ngh ữ ủ ọ ề
không chính xác
không chính xác
3.
3.
Công tác h ng nghi pướ ệ
Công tác h ng nghi pướ ệ
4.
4.
Các hình th c giám đ nh lao đ ngứ ị ộ
Các hình th c giám đ nh lao đ ngứ ị ộ

S xu t hi n nhu c u ch n ngh h c ự ấ ệ ầ ọ ề ở ọ
sinh s p t t nghi p.ắ ố ệ

M t v n đ quan tr ng đ i v i cá nhân ộ ấ ề ọ ố ớ
và xã h i.ộ

Không ch có ý nghĩa là ch n m t công ỉ ọ ộ
vi c c th mà còn là ch n m t con ệ ụ ể ọ ộ
đ ng s ng trong t ng lai.ườ ố ươ

N u ch n đúng s phát huy đ c năng ế ọ ẽ ượ
l c và s tr ng c a mình, c ng hi n ự ở ườ ủ ố ệ
đ c nhi u cho xã h i.ượ ề ộ
1
Ý nghĩa c a ch n nghủ ọ ề

1

Ch n ngh nh là ch n m t n i c trú ọ ề ư ọ ộ ơ ư
su t cu c đ i.ố ộ ờ

Nh ng thành ki n v ti ng tăm c a nghữ ế ề ế ủ ề

Di chuy n thái đ t m t ng i đ i di n ể ộ ừ ộ ườ ạ ệ
cho m t ngh nào đó sang chính b n thân ộ ề ả
mình.

S say mê ch xu t phát t m t bên ngoài ự ỉ ấ ừ ặ
hay m t c c b nào đó c a ngh nghi p.ặ ụ ộ ủ ề ệ
1
Nguyên nhân ch n ngh không chính xácọ ề
2
a. Thái đ không đúng đ i v i các tình ộ ố ớ
hu ng khác nhau c a vi c ch n nghố ủ ệ ọ ề

Đ ng nh t môn h c v i ngh nghi pồ ấ ọ ớ ề ệ

Không bi t cách hi u bi t v năng l c và ế ể ế ề ự
đ ng c c a mình.ộ ơ ủ

Không bi t ho c không đánh giá đ y đ v ế ặ ầ ủ ề
nh ng đ c đi m th ch t, nh ng thi u sót ữ ặ ể ể ấ ữ ế
đang có c a mình.ủ

Không bi t nh ng hành đ ng, thao tác và ế ữ ộ
trìn t khi gi i quy t v n đ ch n ngh .ự ả ế ấ ề ọ ề

1
Nguyên nhân ch n ngh không chính xácọ ề
2
b. Thi u tri th c, kinh nghi m, thông tin v ngh ế ứ ệ ề ề
đó
PHẢI LÀM THẾ NÀO ĐỂ KHÔNG MẮC SAI LẦM KHI CHỌN NGHỀ?
T
Ô
I

L
À
M

Đ
Ư
Ợ
C

N
G
H
Ề

G
Ì
?
TÔI THÍCH NGHỀ GÌ?
TÔI
CẦN

LÀM
NGHỀ
GÌ?
3 câu hỏi
học s inh
phải trả lờ i
khi chọn
nghề
Nguyện vọng,
năng lực cá nhân
Những đòi
hỏi của nghề
nghiệp
Những yêu
cầu của xã
hội
Việc chọn nghề cần
phải kết hợp lý tưởng 3
yếu tố

H ng nghi p là gì?ướ ệ

T m quan tr ng c a công tác h ng nghi pầ ọ ủ ướ ệ

B n ch t c a công tác h ng nghi pả ấ ủ ướ ệ

N i dung c a công tác h ng nghi pộ ủ ướ ệ

Các hình th c c a công tác h ng nghi pứ ủ ướ ệ


Nh ng nguyên t c c a h ng nghi pữ ắ ủ ướ ệ

Ý nghĩa c a công tác h ng nghi pủ ướ ệ
1
Công tác h ng nghi pướ ệ
3
Gia đình
Nhà trường
Xã hội
Giúp thanh niên chọn
nghề
1
H ng nghi p là gì?ướ ệ
3.1