ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ TRONG TIẾT DẠY BÀI MỚI MÔN VẬT LÍ 9

Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
MỤC LỤC
Stt Tên đề mục Trang
1 Mục lục 3
2 Bảng các chữ viết tắt 4
3 Phần I: MỞ ĐẦU 5
4 I: Cơ sở lí luận. 5
5 II.Cơ sở thực tiễn. 6
6 III. Mục tiêu, phạm vi, đối tượng, phương pháp, thời gian
nghiên cứu của đề tài.
7
7 Phần II: NỘI DUNG 8
8 I. Điều tra ban đầu về học sinh. 8
9 II. Yêu cầu của việc kiểm tra đánh giá học sinh 8
10 III. Câu hỏi và các ví dụ 8
11 IV. Kết quả thực hiện 25
12 Phần III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 26
13 Tài liệu tham khảo 30
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
3
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Bảng các chữ viết tắt:
Stt Chữ viết tắt Giải thích
1 CNTT Công nghệ thông tin
2 GV;HS;THCS Giáo viên; học sinh; trung học cơ sở
3 SGK; GD&ĐT Sách giáo khoa; Giáo dục và đào tạo.
4 KHTN Khoa học tự nhiên
5 NXB-GD Nhà xuất bản- Giáo dục.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
4
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự

ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ TRONG TIẾT DẠY BÀI MỚI
MÔN VẬT LÍ 9
Phần I: MỞ ĐẦU
I: Cơ sở lí luận:
Mục đích của quá trình đổi mới phương pháp dạy học bộ môn vật lí là tích
cực hoá hoạt động học tập của học sinh dựa trên nguyên tắc giáo viên là người tổ
chức, hướng dẫn. Học sinh tìm hiểu,làm thí nghiệm, phát hiện và giải quyết vấn đề
trên cơ sở tự giác và sáng tạo, được tạo điều kiện chủ động trong hoạt động nhận
thức của bản thân.
Người giáo viên đồng thời là người tổ chức, chuẩn đoán, người hướng dẫn,
học sinh trở thành người khám phá, người thực hiện và giải quyết vấn đề. Đổi mới
phương pháp dạy học môn vật lí đòi hỏi phải tiến hành một cách đồng bộ đổi mới
từ nội dung chương trình sách giáo khoa, phương pháp dạy học cho đến kiểm tra
đánh giá kết quả dạy - học. Kiểm tra đánh giá nhận thức của học sinh có vai trò rất
to lớn đến việc nâng cao chất lượng nhận thức. Kết quả của kiểm tra đánh giá là cơ
sở để điều chỉnh hoạt động dạy, hoạt động học và quản lý giáo dục.
Trong một thời gian rất dài trước đây, quan niệm về kiểm tra đánh giá là giáo
viên giữ độc quyền về kiểm tra đánh giá, học sinh là đối tượng được đánh giá.
Ngày nay, người ta coi trọng chủ thể tích cực chủ động của học sinh. Theo hướng
đó, việc kiểm tra đánh giá không chỉ dừng lại ở yêu cầu tái hiện các kiến thức, rèn
luyện các kỹ năng đã học mà phải khuyến khích tư duy năng động, sáng tạo của
học sinh trước các vấn đề mới, các vấn đề của đời sống xã hội và cộng đồng, muốn
vậy phải có những phương pháp đánh giá thích hợp.
Ngày nay việc áp dụng sẵn các câu hỏi trong sgk vật lí 9 là phổ biến và
tương đối hiệu quả. Hình thức kiểm tra này được giáo viên và học sinh hưởng ứng
và áp dụng khá tích cực. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cần cân đối giữa hình
thức tự luận với trắc nghiệm và kết hợp khéo léo với các hình thức kiểm tra đánh
giá khác thì mới phát huy hết hiệu quả.
Trong giảng dạy môn vật lí lớp9,chương1 có rất nhiều thí nghiệm, kết quả qua
mỗi thí nghiệm sẽ quyết định tới nhận thưc của học sinh về một vấn đề cụ thể và

giúp cho các em phân tích rõ hiện tượng cũng như trả lời tốt các câu hỏi theo sgk
và các câu hỏi phát hiện ra các mối quan hệ hay các định luật
Kiểm đánh giá môn vật lí9 không chỉ được sử dụng trong bài kiểm tra định
kỳ ,cuối kỳ, cuối năm,trong thi cử,không chỉ thể hiện trong phần kiểm tra bài cũ,
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
5
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
củng cố mà đặc biệt phải được thể hiện hiệu quả trong tiến trình dạy bài mới cho
học sinh. Chính vì vậy tôi đã chọn chuyên đề : “ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH
GIÁ TRONG TIẾT DẠY BÀI MỚI MÔN VẬT LÍ 9 ”
II.Cơ sở thực tiễn:
Căn cứ vào Kế hoạch chỉ đạo của Phòng GD&ĐT Huyện Yên Lạc.
Căn cứ vào Kế hoạch năm học của nhà trường, kế hoạch của tổ chuyên môn
tổ KHTN.
Căn cứ vào kế hoạch chuyên môn của cá nhân.
Bản thân tôi xây dựng kế hoạch “
“ ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ TRONG TIẾT DẠY BÀI MỚI
MÔN VẬT LÍ 9”
tôi nhận thấy nhiều bài có thí nghiệm ( trừ các bài tập) do vậy việc giúp học
sinh làm thí nghiệm và trả lời các câu hỏi là rất quan trọng. Trong khi làm thí
nghiệm các em phải được hiểu rõ các thiết bị, đồ dùng thí nghiệm. Học sinh phải
biết phân tích,giải thích các hiện tượng qua thí nghiệm, có chú ý qua thí nghiệm.
Khi trả lời câu hỏi sgk phải giúp hs nhận ra vấn đề cần tìm hiểu một cách
nhanh nhất và chính xác nhất,đồng thời phát hiện ra vấn đề mới.
Trong năm học trong năm học 2012 – 2013 bản thân tôi tiếp tục triển khai,
học tập, vận dụng ứng dụng Công nghệ thông tin (CNTT), sử dụng thí nghiệm trực
quan và khai thác thông tin trong sgk với giảng dạy chươngI- vật lí9. Đặc biệt sử
dụng các thí nghiệm ảo để tăng chất lượng giảng dạy.
III. Mục tiêu, phạm vi, đối tượng, phương pháp, thời gian nghiên cứu của đề
tài.

1.Mục tiêu:
Mục tiêu của chuyên đề: Giúp GV hiểu được tầm quan trọng của việc kiểm
tra đánh giá kết quả học tập của HS trong tiết dạy bài mới.
Giúp giáo viên khai thác được nhiều phương pháp đánh giá kết quả học tập
của học sinh.
Giúp học sinh hứng thú và hiệu quả hơn qua mỗi bài học.
2.Phạm vi:
Do điều kiện thời gian không cho phép, khả năng còn hạn chế nên đề tài-sáng
kiến kinh nghiệm chỉ đề cập:
“ ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ TRONG TIẾT DẠY BÀI MỚI
MÔN VẬT LÍ 9”
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
6
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Chủ yếu minh hoạ tiết dạy bài mới chương 1: Điện học-vật lí 9.
3. Đối tượng :
Giáo viên môn vật lí trường THCS Đại Tự
Học sinh lớp 9A, 9B, 9C trường THCS Đại Tự.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình làm sáng kiến kinh nghiệm tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên
cứu sau:
4.1. Phương pháp điều tra giáo dục:
Điều tra về phạm vi, đối tượng nghiên cứu.
4.2. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết:
Tìm hiểu sgk, sgv, sbt vật lí9,tìm hiểu các tài liệu tham khảo, các báo cáo chuyên
ngành,tìm hiểu mạng giáo dục và các trang mang bổ ích khác.
4.3. Phương pháp chuyên gia:
Học hỏi GV giỏi, GV lâu năm, GV có kinh nghiệm.
4.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm:
Tổ chức giảng dạy, tổng hợp kết quả đánh giá mức độ hiệu quả của đề tài.

5. thời gian, địa điểm nghiên cứu:
5.1 Nghiên cứu từ tháng 5 năm 2011 đến tháng 10 năm 2012.
5.2 Địa điểm nghiên cứu là trường THCS Đại Tự.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
7
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Phần II: NỘI DUNG.
ĐỔI MỚI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ VÀO TIẾT DẠY BÀI MỚI TRONG
CHƯƠNG I: ĐIỆN HỌC-VẬT LÍ 9
I.Điều tra ban đầu về học sinh:
Học sinh lớp 8 lên 9 có tổng 96 em. Điều tra kiến thức học sinh thông qua bảng kết
quả học tập của các em vào đầu năm ( bảng1)
Bảng 1:
stt Lớp Sốbài
/Sĩ số
Điểm
dưới 5
5 đến 6,5 6,5 đến 8 8 trở lên
1 9A 35/35 2 5,7% 8 22,8% 14 40% 1
1
31,5%
2 9B 31/31 3 9,7% 15 48,4% 1
0
32,2
%
3 9,7%
3 9C 30/30 6 20% 15 50% 9 30% 0 0%
4 Khối 9 96 11 11,5
%
38 39,6% 33 34,4

%
1
4
14,5%
II. Yêu cầu của việc kiểm tra đánh giá học sinh
- Đảm bảo các mối liên hệ trong quá trình giảng dạy bộ môn, giúp giáo viên,
học sinh kịp thời điều chỉnh và hướng vào mục tiêu trọng tâm bài học.
- Có tác dụng củng cố đào sâu, hệ thống hoá kiến thức cho học sinh.
- Nội dung kiểm tra đánh giá kết quả học tập dựa trên mục tiêu cụ thể của bộ
môn, đảm bảo kiểm tra toàn diện về các mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ, có chú ý
đến tính phổ thông đại trà và tính phân loại học sinh.
III. Câu hỏi và các ví dụ:
1. Dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan:
- Ưu điểm: + Đảm bảo tính khách quan khi chấm bài và đánh giá nhận thức của
học sinh.
- Nhược điểm:
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
8
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
+ Không đánh giá được một số kỹ năng của học sinh, đặc biệt là kĩ năng trình bày
vấn đề.
+ Không đánh giá được khả năng sáng tạo của học sinh ở mức độ cao.
Các dạng câu hỏi trắc nghiệm khách quan:
Dạng 1: Câu hỏi có nhiều lựa chọn:
Loại câu hỏi này thường có nhiều lựa chọn, trong đó chỉ có một phương án đúng.
Các phương án còn lại gọi là các phương án nhiễu, chúng đóng vai trò quan trọng
trong việc khẳng định kiến thức chuẩn.
Ví dụ 1:khi dạy bài “ Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế”
trong phần củng cố:
Chọn phương án đúng trong các phương án sau:

?1 Cường độ dòng điện phụ thuộc vào hiệu điện thế theo hệ thức:
A: I=k.U B:I=k/U C:I
1
.U
1
=I
2
.U
2.
D:U
1
/I
1
=U
2
/I
2.
?2 Đặt một đoạn dây dẫn vào hiệu điện thế 2V thì cường độ dòng điện đi qua là
0,1A,hỏi khi đặt vào hiệu điện thế 5V thì cường độ dòng điện là:
A: 1A B: A C:2,5A D:Một kết quả khác.
?3: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn:
A. Tỉ lệ thuận với hiệu điện thế.
B. Tỉ lệ nghịch với hiệ điện thế.
C. Không phụ thuộc vào hiệu điện thế.
Ví dụ 2: khi dạy bài “ Đoạn mạch nối tiếp” :
?1: Đoạn mạch gồm 3 điện trở mắc nối tiếp thì:
A. I= I1+I2-I3
B. I=I1+I2+I3
C. U= U1+U2+U3
D. B, C đúng.

?2. Có hai điện trở mắc nối tiếp thì:
A. R= R1+R2
B. R=R1*R2
C. R=R1/R2
D. 1/R1=1/R2+1/R3
Cả A,B,C đều sai
?3. Có n điện trở mắc nối tiếp thì;
A. I = I
1
= I
2
= = I
n
R
1
R
2
R
n
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
9
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
B.U = U
1
+ U
2
+ + U
n
C.R = R
1

+ R
2
+ + R
n
D. A,B,C đều đúng.
Ví dụ 3: Khi dạy bài “ Đoạn mạch song song”:
?1: Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song thì:
A. I=I1+I2.
B. U=U1+U2.
C. R=R1+R2.
D. A,B,C đều đúng.
?2: Đoạn mạch có hai điện trở mắc song song thì:
A. R=R1+R2
B. R=R1*R2
C. R=R1/R2
D. 1/R1=1/R2+1/R3
?3: Đoạn mạch có ba điện trở mắc song song thì:
A.R=R1+R2+R3
B .R=R1*R2*R3
C. R=R1/R2+R1/R2+R1/R3
D. 1/R1=1/R2+1/R3+1/R3.
?4: ĐÞnh luËt «m cho ®o¹n m¹ch có n điện trở m¾c song song.

A. U = U
1
= U
2
= = U
n
R

2
B. I = I
1
+ I
2
+ + I
n
R
n
C.
R
1
=
1
1
R
+
2
1
R
+ +
n
R
1
R
n
D.
2
1
I

I
=
1
2
R
R

E. A,B,C đều đúng.
Dạng 2: Câu hỏi đúng, sai (có hoặc không)
Cấu trúc: Gồm 2 phần:
Phần yêu cầu: Chọn nội dung đúng (Đ) hoặc sai (S)
Phần thông tin: Gồm 3- 5 câu, mỗi câu có nội dung Đ hoặc S.
Lưu ý: Số lượng câu đúng, sai nên lệch nhau để tránh trường hợp học sinh không
suy nghĩ mà vẫn chọn đúng do loại trừ.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
10
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Ví dụ 1: Khi dạy bài “Đoạn mạch song song” trong phần bài cũ:
Điền vào ô vuông chữ (Đ) vào câu đúng, chữ (S) vào câu sai
TT Trong đoạn mạch nối tiếp thì: Đúng Sai
1 Cường độ dòng điện qua các
điện trở không phụ thuộc vào
hiệu điện thế ở hai đầu mạch
chính.
2 Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi điện
trở bằng nhau.
3 Điện trở toàn mạch lớn hơn bất
kì điện trở thành phần nào.
4 Với I,U,R của toàn mạch ta vẫn
có U=I.R

Ví dụ 2: Khi dạy bài “ Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn” :
TT Nếu dây dẫn cùng vật liệu và
cùng chiều dài thì:
Đúng Sai
1 Điện trở như nhau
2 Điện trở tỉ lệ nghịch với tiết diện
3 Điện trở tỉ lệ thuận với tiết diện
4 Điện trở tỉ lệ vớ bình phương tiết
diện.
Ví dụ 3: Trong bài “ Biến trở-điện trở dùng trong kĩ thuật”
TT Tác dụng của biến trở là: Đúng Sai
1 Điều chỉnh cường độ dòng điện
chạy qua một đoạn mạch nào đó.
2 Điều chỉnh hiệu điện thế ở hai
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
11
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
đầu đoạn mạch.
3 Làm đẹp cho mạch điện.
4 Cho ta biết thời gian dòng điện
chạy qua.
Ví dụ 4: Trong bài” Định luật Jun-Lênxơ.
TT Khi có dòng điện chạy qua dây
dẫn thì:
Đúng Sai
1 Có nhiệt toả ra trên dây dẫn.
2 Nhiệt toả ra tỉ lệ thuận với cường
độ dòng điện.
3 Nhiệt toả ra tỉ lệ nghịch với tiết
diện của dây dẫn.

4 Nhiệt toả ra tỉ lệ với thời gian
dòng điện chạy qua
Dạng 3: Ghép đôi:
Cấu trúc: Gồm 2 cột tương ứng, mỗi cột biểu thị một nội dung chưa đầy đủ. Nội
dung ở cột 1 cần ghép với nội dung phù hợp ở cột 2 thì tạo nên nội dung đầy đủ.
Ví dụ 1: khi dạy bài “Đoạn mạch nối tiếp” trong phần củng cố:
Cột A Cột B
1.Hiệu điện thế toàn
mạch so với hiệu điện thế
ở hai đầu mỗi điện trở.
a. Bằng tổng.
2.Cường độ dòng điện
mạch chính so với cường
độ dòng điện qua mỗi
điện trở thành phần
b. Bằng tổng nghịch đảo
3.Nghịch đảo điện trở
tương đương so với điện
trở thành phần .
c. Không bằng nhau.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
12
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
4.Tỉ số cường độ dòng
điện và điện trở tương
ứng.
d. Bằng nhau.
Ví dụ 2: khi dạy bài “Đoạn mạch song song” trong phần bài mới:
Cột A Cột B
1.Hiệu điện thế toàn

mạch so với hiệu điện thế
ở mạch rẽ
a. Bằng tổng.
2.Cường độ dòng điện
mạch chính so với cường
độ dòng điện mạch rẽ.
b. Bằng tổng nghịch đảo
3.Nghịch đảo điện trở
tương đương so với điện
trở thành phần .
c. Không bằng nhau.
4.Tỉ số cường độ dòng
điện và điện trở tương
ứng ở các mach so với
nhau là
d. Bằng nhau.
Ví dụ 3: khi dạy bài “Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện” trong phần bài mới:
Cột A Cột B
1. Sử dụng dây dẫn càng
dài.
1. các biện pháp tiết kiệm
điện năng
2. Sử dụng dây dẫn có
tiết diện càng lớn và dẫn
điện càng tốt
2. Thì điện năng hao phí
càng lớn.
3. Khi sử dụng các dụng
cụ, đồ dùng, thiết bị điện
cần chú ý đến

3. thì điện năng hao phí
càng nhỏ.
4. Để tiết kiệm điện cần
chú ý đến rất nhiều yếu
tố, đặc biệt là yếu tố con
4. công suất của nó.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
13
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
người và chú ý sử dụng
tất cả
Dạng 4: Điền khuyết:
Bài tập thường là điền từ, cụm từ, công thức, tính chất, định luật thích hợp vào
chỗ trống.
Có thể có phần cung cấp thông tin: Số lượng thông tin cho trước nhiều hơn hoặc
bằng chỗ trống.
Ví dụ 1: Kiểm tra bài cũ trong bài” Bài tập vận dụng định luật ôm”.
Điền vào chỗ trống trong câu sau:
Khi làm thí nghiệm đo ta phải mắc nó song song với mach cần đo.Hiệu điện
thế ở hai đầu đoạn mạch tăng thì tăng và ngược lại.trong mạch
thì điện trở tương đương bằng tổng điện trở thành phần còn hiệu điện thế
thì các hiệu điện thế thành phần.
Ví dụ 2: trong bài “ Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn” sau khi làm
thí nghiệm kiểm tra có thể đặt câu hỏi sau:
Điền vào chỗ trống cho nhận xét sau:
Khi làm thí nghiệm kiểm tra ta phải dùng cả và ;ta phải sử dụng dây
dẫn có cùng và ;khi làm phải mắc chúng với nhau.
Cho : Ampe ; Vônkế ; song song; nối tiếp; độ dài; tiết diện; chất liệu.
2. Dạng câu hỏi tự luận:
+Ưu điểm:

- Việc ra câu hỏi dễ thực hiện, tốn ít thời gian.
- Câu hỏi tự luận đánh giá được kỹ năng diễn đạt, khả năng suy luận logic.
- Có thể đánh giá được khả năng sáng tạo của học sinh ở mức độ cao.
+Nhược điểm:
- Kết quả chấm dễ bị ảnh hưởng bởi thái độ và quan niệm của người chấm.
- Độ phủ kiến thức hẹp nên chỉ có thể kiểm tra được một phạm vi kiến thức nhất
định.
Ví dụ 1: Phần củng cố trong bài” Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu
điện thế”
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
14
Lớ 9 *** Nguyn c Thun *** THCS i T
Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cờng độ dòng điện vào hiệu điện thế là một đờng
thẳng đi qua (xuất phát từ) gốc toạ độ

Hóy mụ t s ph thuc ú.
I(A)
0.2 B
0.1 A

O 3 6 U(V)
Tr li: Hiu in th tng t 0 n 3 n 6v ( tng gp ụi) thỡ cng dũng in
cng tng gp ụi ( 0 n 0,1 n 0,2 )
Vớ d 2: Khi dy bi on mch song song:
Cho mạch điện nh hình vẽ.
Cho biết: U
AB
= 70V; r
1
=15 ; R

2
= 30 ; R
3
= 60 A R
1
C
a) Tính điện trở tơng đơng của toàn mạch điện ?
b) Tính cờng độ dòng điện qua các điện ?

Gii: a: in tr ton mch l:
R= R1+R23=R1+R2*R3/R2+R3= 15+30*60/30+60
R= 35( ụm)
b) Cng dũng in qua R1 l cng dũng in qua ton mch:
I1= I= U/R=70/35=2(A).
Hiu in th qua R23 l:
U23= U-U1= U-I1*R1= 70-2*15=40(V).
Cng dũng in qua R2 v R3 l:
I2= U23/R2=40/30=4/3(A).
I3=U23/R3=40/60=2/3(A).
Ví dụ 3: Khi dy phn cng c v bin tr :
Cho mạch điện ( nh hình vẽ )
i mi kim tra ỏnh giỏ trong tit dy bi mi mụn vt lớ 9
R
2
R
3
A
.
.
15

Lớ 9 *** Nguyn c Thun *** THCS i T
có U
AB
= 12 V , khi dịch chuyển con M R
1
A c B N
chạy C thì số chỉ của am pe kế thay đổi từ 0,24 A đến 0,4 A . Hãy tính giá trị R
1
và giá
trị lớn nhất của biến trở ?
H ớng dẫn HS
Khi C dịch chuyển => số đo của am pe kế thay đổi từ 0,24 A đến 0,4 A nghĩa là gì ?
+) Khi C trùng A => R
AC
= 0 => R
MN
= R
1
(nhỏ nhất ) => I = 0,4 A là giá trị lớn nhất .
Lúc đó R
tđ
= R
1
Biết I & U ta tính đợc R
1

Ngợc lại
+) Khi c trùng với B I = 0,24 A là giá trị nhỏ nhất
=> R
tđ

= R
1
+ R
o
. vậy biết U , R
1
và I ta sẽ tính đợc R
o
là điện trở lớn nhất của biến trở .
Bài giải
1. Tính R
1
: Khi con chạy C trùng với A => R
tđ
= R
1
( vì R
AC
= 0 ) và am pe kế khi đó chỉ
0,4 A .
Mà U
MN
= 12 V => R
1
= R
tđ
=
12
30(
0,4

MN
U
I
= =
)
Vậy R
1
= 30

2. Tính điện trở lớn nhất của biến trở :
Khi C trùng với B => R
tđ
= R
1
+ R
o
có giá trị lớn nhất => I đạt giá trị nhỏ nhất => I =
0,24 A
Ta có R
o
+ R
1
=
12
50( )
0,24
MN
U
I
= =

Mà R
1
= 30(

)

R
o
= 50 30 = 20 (

)
Vậy giá trị lớn nhất của biến trở là 20

Ví dụ 4 : Cho mạch điện ( nh hình vẽ ) M Đ C N
Đèn loại 6 V 3 W , U
MN
= 12 V không đổi . R
x
1 Khi điện trở của biến trở R
x
= 20

. Hãy tính công suất tiêu thụ của đèn và cho biết
độ sáng của đèn thế nào ?
2 Muốn đèn sáng bình thờng phải điều chỉnh con chạy cho R

x
= ?
i mi kim tra ỏnh giỏ trong tit dy bi mi mụn vt lớ 9
.

.
16
Lớ 9 *** Nguyn c Thun *** THCS i T
Bài giải :
1 ) Khi R
x
= 20

=> R
tđ
= R
đ
+ R
x
= R
đ
+ 20 ( vì mạch nối tiếp ) .
Mà R
đ
=
2
2
6
10( )
3,6
dm
dm
U
P
= =

=> R
tđ
= 10 + 20 = 30 (

) => I =
12
0,4( )
30
MN
td
U
A
R
= =

=> P
đ
= I
2
. R
đ
= 0,4
2
. 10 = 1,6 ( W )
Ta thấy P
đ
< P
đm
vậy đèn tối hơn bình thờng .
2) Để đèn sáng bình thờng

I
đm
=
3,6
0,6 ( )
6
dm
dm
P
A
U
= =
Vì là mạch nt => I
đ
là I

tm
Nên I

tm
= 0,6 A => R

tđ
= R
đ
+ R

x
=

'
'
12
20 ( ) 20 20 10 10( )
0,6
MN
x d
U
R R
I
= = = = =
Vậy phải điều chỉnh con chạy C sao cho R

x
= 10

thì đèn sáng bình thờng .
Vớ d 5: Trong bi S ph thuc ca in tr vo tit din dõy dn , phn bi c:
HS lờn bng lm bi tp 7.1-tr12.sbt
3
1
6
2
l
l
R
R
2
1
2

1
===
HS lờn bng lm bi tp 7.2 tr12-sbt
a. in tr ca cun dõy :

240
125,0
30
I
U
R ===

b)
''
l
l
R
R
=



2
120
1.240
l
R.l
R
'
'

===

Vớ d 6: trong bi Vn dng nh lut ụm
HS1: Lờn bng túm tt v lm bi tp 2.
HS di lp tho lun cựng lm ri nhn xột kt qu ca bn.
túm tt:.SGK.Tr: 32.
R
1
=7,5

I= 0,6A
U=12V
a) R
2
=?
b) R
b
=30

m=
6
10.4,0

S=1mm
2
l=?
Gii:
i mi kim tra ỏnh giỏ trong tit dy bi mi mụn vt lớ 9
17
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự

a) Ta có : R
t®
=
I
U
=
Ω= 20
6,0
12
⇒
R
2
=R
t®
- R
1
=20 -7,5=12,5
Ω
;
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
18
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
m
SR
l
S
l
75
10.4,0
10.30.

6
6
===⇒
−
−
ρ
ρ
Ví dụ 7: Bài :Đoạn mạch song song phần hướng dẫn về nhà ngoài sbt thì ra thêm bài
sau :
Cho sơ đồ mạch điện như h.vẽ :
Vôn kế chỉ 12V, R
1
=15Ω, R
2
=10Ω.
a, Tính điện trở tương đương của đoạn mạch MN?
b, Tính số chỉ của A
1
,A
2
và A?
3. Trao đổi chéo:
* Trong phương pháp này học sinh tự kiểm tra nhau, nhận xét về bài làm của nhóm
khác và có thể đại diện cho nhóm mình cho điểm nhóm của bạn.
+Ưu điểm:
-Kiểm tra được khả năng làm việc độc lập của học sinh, đánh giá được nhận thức
về một vấn đề nào đó của học sinh.
- Phát huy được khả năng sáng tạo của một hoặc một nhóm học sinh.
-Tạo hứng thú học tập cho học sinh.
+ hạn chế:

- Tốn nhiều thời gian, đặc biệt với 45p cho 1tiết thì không phải bài nào cũng sử
dụng tốt được.
- Không phát huy hết hiệu quả khi lớp học đông, nhiều nhóm ( 6-7 nhóm)
*Chú ý: Khi cho các em hoạt động nhóm cần có biển nhóm và nên để các em đội
mũ nhóm ( mũ có ghi số của nhóm mình) để tăng hứng thú cho các em.
Ví dụ : Dạy bài “ Đoạn mạch nối tiếp” , phần2- trả lời c2:
Chứng minh rằng đối với đoạn mạch gồm hai điện trở R1, R1 mắc nối tiếp, hiệu
điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó.
Giải:
I
1
= I
2
( vì mạch nối tiếp ) nên U
1
.R
1
=U
2
.R
2
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
18
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự

Suy ra
2
1
U
U

=
2
1
R
R

Minh hoạ: ( ảnh chụp hs dang chao đổi chéo để tìm hiểu rõ vấn đề)
4. Sử dụng các hình ảnh , clip sinh động để vào bài.( có thể kết hợp bài giảng
Eleaning để lấy dữ liệu trên mạng, trên youtube).
Ví dụ1: Khi day về “ bài tập vận dụng định luật ôm” . Có thể giới thiệu cho học
sinh một số hình ảnh về hệ thống đèn nhấp nháy, là công nghệ tiên tiến trong đó
mấu chốt là sự thây đổi cường độ dòng điện qua các mạch chính và mạch rẽ, cho
học sinh tìm các đèn được mắc nối tiếp, song song.Chú ý không giới thiệu nhiều sẽ
sai lệch về kiến thức so với sự hiểu biết của học sinh./
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
19
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Ví dụ 2: Khi dạy về bài ứng dụng của nam châm ta có đưa vào một số hình ảnh vào
bài gây hứng thú cho học sinh. Chú ý đây là một số hình ảnh về tác dụng từ của
nam châm, nó có thể hút đinh là các kim loại từ.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
20
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Ví dụ 3: khi dạy học sinh bài “ Tiết kiệm điện năng ” có thể đưa vào một số
hình ảnh và tin tức như sau:

( Sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện, không hại mắt)
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
21
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự

Chú thích:
Sau một tuần phát động, hơn 2.800 tình nguyện viên (TNV) đã đăng ký tham gia
chiến dịch Giờ Trái Đất 2013. Sau khi đến Việt Nam từ năm 2009 đến nay, Giờ
Trái Đất đã và đang trở thành hoạt động môi trường có sức lan toả mạnh mẽ trong
cộng đồng.
5. Sử dụng các phần mềm mới.
* Khi dạy bài mới vật lí ngoài sử dụng các thí nghiệm hiệu quả ta cần chú ý tới sử
dụng phần mềm violet để có câu hỏi trắc nghiệm đúng sai hay hơn, hấp dẫn hơn
hoặc dùng phần mềm thí nghiệm ảo để học sinh có thêm một cách nhìn về một hiện
tượng vật lí nào đó.
Ví dụ 1: khi dạy bài “ Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn” , trong
phần tìm hiểu về bảng điện trở suất có thể cho học sinh trả lời câu hỏi sau:
* Câu 2: Chọn câu đúng trong các câu sau:
A. Đồng có điện trở suất lớn nhất.
B. Điện trở suất có đơn vị là ôm/mét.
C.Điện trở suất càng nhỏ thì vật dẫn điện càng tốt.
D. Điện trở của đồng là lớn nhất.
*Hoặc câu hỏi ngẫu nhiên:
Học sinh chọn câu nào thì có nội dung tương ứng của nó, hs không được biết trước
câu hỏi nào cả.


Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
22
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Hoặc câu hỏi kéo thả:
Học sinh chọn một ý đúng bên nội dung thứ hai ( hoặc thứ nhất) thả vào ô mà em
cho là có phần nội dung còn lại ở bên nội dung thứ nhất( thứ hai)
Loại này giống như câu hỏi điền khuyết hoặc ghép đôi.
Ví dụ 2: trong bài “ Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai

đầu dây dẫn”
III.vận dụng
C4: ( sgk-tr 5) Kéo kết quả mà em cho là đúng thả vào ô trống?
Ảnh minh hoạ.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
23
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Sử dụng phần mềm vật lí ảo.

(ảnh minh hoạ thí nghiệm ảo trong bài : sự nhiễm từ của sắt, thép,nam châm)
Tất nhiên sử dụng thí nghiệm thật là tốt nhất, nhưng trong nhiều trường hợp
ta vẫn phải sử dụng thí nghiệm ảo để hoàn thành mục tiêu bài học.
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
24
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
IV. Kết quả thực hiện:
* Trên đây là một số nội dung về giải pháp và một số ví dụ minh hoạ trong
quá trình triển khai sáng kiến.
* Kết quả qua giảng dạy thử nghiệm một số tiết cùng với điều tra điểm và
cảm nhận của đối tượng chủ yếu- học sinh như sau;
Bảng 2.
stt Lớp Sốbài/
Sĩ số
Điểm
dưới 5
5 đến 6,5 6,5 đến 8
1 9A 35/35 0 0% 1
0
29,4% 12 34,4%
2 9B 31/31 2 6,5% 14 45,1% 1

0
32,2%
3 9C 30/30 2 6,7% 14 46,6% 12 40%
4 Khối
9
96 4 4,1% 3
8
39,6% 34 35,4%
Điều tra về cảm nhận của học sinh ( đánh giá độ tin dùng )
Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
stt lớp
sĩ
số
số
tham
gia
Rất
thích Hay
Hiểu
bài
Hứng
thú
Không
hay
khó
hiể
u
1 9A 35 35 24 30 30 35 0 0
2 9B 31 31
1

8 29 28 31 0 0
3 9C
3
0 30 21 30 28 30 0 0
4 Tổng 96 96 63 89 86 96 0 0



25
Lí 9 *** Nguyễn Đức Thuận *** THCS Đại Tự
Phần III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.
I.Kết luận:
* Trong quá trình giảng dạy thì việc đổi mới trong dạy và học là rất cần thiết,nó
mang tính tiến bộ không ngừng.
* Đối với môn vật lí tôi đã giảng dạy nhiều năm và cố gắng chon lọc những thông
tin thiết thực nhất để dùng cho việc viết sáng kiến kinh nghiệm này.Tôi cũng nhận
thấy sự hiệu quả của nó qua từng bài dạy.
* Đối với giáo viên việc truyền đạt kiến thức dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều, nó
được truyền đạt bằng nhiều hình thức vì vậy học sinh cũng có nhiều cách để tiếp
cận kiến thức hơn, bằng nhiều giác quan hơn và quan trọng hơn nữa là các em được
bày tỏ quan điểm của mình về một vấn đề nào đó, được sáng tạo trong học tập.
* Sáng kiến trên được nghiên cứu và áp dụng chủ yếu trong chương I – điện
học(vật lí 9). Việc nghiên cứu và áp dụng tiếp trong các chương tiếp theo là rất cần
thiết và vẫn đang được tiến hành, hi vọng nó có thể chở thành một phương tiện hữu
ích cho việc dạy và học vật lí 9 nói riêng và vật lí nói chung.
Hi vọng tính hiệu quả của nó không chỉ dừng lại ở đối tượng học sinh trường
THCS Đại Tự.
* Trong quá trình viết sáng kiến tôi đã nhận được sự giúp đỡ rất nhiều từ BGH nhà
trường, các giáo viên, đồng nghiệp để có thể hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm của
mình.

* Dù đã rất cố gắng nhưng cũng không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong được
sự đánh giá, đóng góp của các đồng nghiệp để sáng kiến được hoàn thiện hơn, áp
dụng hiệu quả hơn.
II.Kiến nghị:
Trong quá trình giảng dạy và rút kinh nghiệm tôi xin có một vài đề xuất sau:
* Lắp đặt cho mỗi phòng học một bộ máy chiếu projector
*Tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình sản xuất đồ dùng,thiết bị dạy học.
* Trang bị cho mỗi tổ hai máy tính sách tay ( laptop).
Xin chân thành cảm ơn!

Đổi mới kiểm tra đánh giá trong tiết dạy bài mới môn vật lí 9
26