Phân tích tTranh chấp bản quyền phát sóng giải bóng đá Ngoại hạng Anh

4. Sưu tầm 02 vụ việc tranh chấp về quyền liên quan. Vận dụng
các kiến thức đã học để phân tích đưa ra quan điểm của nhóm về hướng
giải quyết
I. VỤ VIỆC THỨ NHẤT: Tranh chấp bản quyền phát sóng giải
bóng đá Ngoại hạng Anh
a/ Nội dung vụ việc
Khoảng giữa tháng 7/2010, kênh truyền hình K + ( “đứa con chung”
giữa đài truyền hình VTV/VCTV và Hãng truyền hình Canal + Canal
Overseas) tuyên bố đã có trong tay bản hợp đồng với nhà cung cấp để độc
quyền phát sóng giải bóng đá Ngoại hạng Anh vào ngày Chủ nhật trên lãnh
thổ Việt Nam. Sau khi K + tuyên bố, rất nhiều nhà đài đã phản ứng và xem
đây là hành vi thể hiện sự độc quyền của K +. Nhiều người hâm mộ cũng lên
tiếng phản đối vì phải tốn khá nhiều chi phí (Mua đầu thu và trả phí hàng
tháng cho K +) để xem được các trận đấu ngày Chủ nhật.
Bộ công thương đã yêu cầu K+ đàm phán với các đài khác để giải
quyết, nhưng khi việc đàm phán giữa các đài truyền hình theo chỉ đạo của
Bộ TT &TT chưa tiến triển được bao nhiêu thì K + lên tiếng tố một số nhà
đài đã vi phạm bản quyền khi phát sóng các trận đấu của giải Ngoại hạng
Anh vào ngày Chủ nhật khi đơn vị này đang giữ độc quyền, đặc biệt là
Truyền hình cáp Hà Nội (HCTV).
Phía HCTV lại cho biết, họ đã mua được bản quyền từ kênh truyền
hình True Sport (Thái Lan) để phát.
Ngày 26/8, Bộ Thông tin - Truyền thông đã tổ chức cuộc họp giữa đại
diện K+, MP & Silva. Đại diện HCTV không tới dự. Tại cuộc họp, K+ và
MP & Silva đã công khai bản hợp đồng hai bên đã kí. Cục trưởng Cục Phát
thanh truyền hình và Thông tin điện tử - ông Lưu Vũ Hải - đã xác nhận, bản
hợp đồng độc quyền phát sóng gói Super Sunday của K+ với đối tác MP &
Silva là hợp pháp, đồng thời yêu cầu các đài trong nước dừng việc phát sóng
các trận đấu EPL ngay ở lượt trận thứ ba.
Trong công văn mới nhất mà lãnh đạo True Vision - đơn vị sở hữu
kênh True Sport - gửi cho Bộ Thông tin - Truyền thông đã khẳng định: "Các

kênh True Sports chỉ để phục vụ khán giả tại Thái Lan. Tuy nhiên, có thể
xảy ra việc tràn tín hiệu sang lãnh thổ cận kề Thái Lan. True Vision chưa
bao giờ bán thuê bao hay đầu thu để xem các kênh True Sport tại Việt Nam
". Ngày 27-8, ban tổ chức giải ngoại hạng Anh cũng đã gửi đi thông cáo
nhằm ngăn chặn việc phát sóng trái phép EPL tại Việt Nam . Thông cáo nêu
rõ: "Việc các đài truyền hình ở Việt Nam thu sóng từ True Sports rồi phát
trên hệ thống của mình là vi phạm bản quyền giải ngoại hạng Anh tại cả
Thái Lan và Việt Nam . Bất kì đài truyền hình nào phát sóng EPL tại Việt
Nam mà chưa được sự đồng ý của K+ đều là không hợp lệ". Tới thời điểm
này, K+ vẫn là đơn vị duy nhất có bản quyền phát sóng EPL ngày chủ nhật.
Hiện tại HCTV đã ngừng phát sóng các trận đấu ngoại hạng Anh từ
True Sports.
b/ Nhận xét của nhóm
Đây là một vụ việc tranh chấp bản quyền phát sóng.
Trước hết, Khoản 3 Điều 35 Luật sở hữu trí tuệ có quy định, hành vi
“Công bố, sản xuất và phân phối cuộc biểu diễn đã được định hình, bản ghi
âm, ghi hình, chương trình phát sóng mà không được phép của người biểu
diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, tổ chức phát song” là một hành vi vi
phạm quyền liên quan được pháp luật sở hữu trí tuệ bảo vệ. Trong vụ việc
trên có thể khẳng định các đài khác không mua hợp pháp tín hiệu phát sóng
mà vẫn thực hiện việc thu phát giải bóng đá ngoại hạng Anh là vi phạm pháp
luật sở hữu trí tuệ, việc các đài truyền hình ở Việt Nam thu sóng từ True
Sports rồi phát trên hệ thống của mình là vi phạm bản quyền giải ngoại hạng
Anh tại cả Thái Lan và Việt Nam, do vậy, các kênh này phải dừng việc thu
phát chương trình này là hoàn toàn hợp lí.
Về phía K+, theo như thông báo của ban tổ chức giải bóng đá ngoại
hạng Anh, K+ là đơn vị duy nhất có bản quyền phát sóng EPL ngày chủ
nhật. Vì thế, việc K+ yêu cầu các đài khác không được tiếp tục phát giải
bóng đá ngoại hạng Anh là một yêu cầu hợp pháp.
Tuy nhiên, vẫn còn những khúc mắc xoay quanh vấn đề hợp đồng

giữa bên K+ và MP&Silva về mua-bán bản quyền phát sóng ngày chủ nhật
giải EPL không được công khai nên khó xác định hợp đồng này có đáp ứng
đủ các yêu cầu pháp lí luật định hay không cũng như vấn đề cần bàn ở đây
là liệu K+ có vi phạm các quy định của Luật cạnh tranh hay không, và K+ có
được tiếp tục giữ độc quyền phát sóng giải bóng đá ngoại hạng Anh hay
không?
Trong trường hợp này, việc xác định K+ có vi phạm luật cạnh tranh
không là một việc khó khăn bởi thực tế, Luật cạnh tranh Việt Nam vẫn còn
có những hạn chế khá lớn, tuy nhiên, xét trên phương diện sở hữu trí tuệ, ý
kiến chủ quan của nhóm em cho rằng trong vụ việc tranh chấp này, nếu kiện
ra Tòa thì phía được pháp luật sở hữu trí tuệ bảo vệ là K+
Cần phải nói thêm, cũng từ góc độ pháp luật Sở hữu trí tuệ: Nhằm
giới hạn sự lạm dụng quyền độc quyền của chủ sở hữu đối tượng sở hữu trí
tuệ, luật sở hữu trí tuệ đã đưa ra quy định đối với trường hợp nhằm bảo đảm
mục tiêu quốc phòng, an ninh, dân sinh và các lợi ích khác của Nhà nước, xã
hội, Nhà nước có quyền cấm hoặc hạn chế chủ thể quyền sở hữu trí tuệ thực
hiện quyền của mình hoặc buộc chủ thể quyền sở hữu trí tuệ phải cho phép
tổ chức, cá nhân khác sử dụng một hoặc một số quyền của mình với những
điều kiện phù hợp. Trong trường hợp của K+, căn cứ theo Điều 15 của Luật
Cạnh tranh, vì phát thanh, truyền hình là lĩnh vực độc quyền Nhà nước. Theo
mục a, khoản 1, Điều 15 Luật cạnh tranh: "Nhà nước kiểm soát doanh nghiệp
hoạt động trong lĩnh vực độc quyền Nhà nước bằng các biện pháp sau đây:
Quyết định giá mua, giá bán hàng hoá, dịch vụ thuộc lĩnh vực độc quyền Nhà
nước". Vì vậy, giá mua bán chương trình của K +, VTV, kể cả của liên
doanh VSTV cũng phải do Nhà nước quyết định. Từ đó, có thể khẳng định
Cơ quan quản lý nhà nước, đại diện cho nhà nước có quyền yêu cầu K +
buộc phải chia sẻ sự độc quyền của mình cho các đài truyền hình khác, nếu
việc khai thác của K + gây tổn hại đến lợi ích của Nhà nước, xã hội.
Tóm lại, từ vụ việc kể trên, có thể thấy pháp luật sở hữu của nước ta
vẫn còn rất nhiều những thiếu xót, bất cập cần sớm có những điều chỉnh chi

tiết, cụ thể và đúng đắn. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lí nhà nước cần có
sự quản lí tốt hơn để đảm bảo quyền lợi cho các doanh nghiệp cũng như
quyền lợi của người dân.
VỤ VIỆC THỨ 2.
Từ đầu năm 2009, Công ty TNHH Dịch vụ Giải trí Mỹ Tâm đã gửi
thu đến các nhà mạng (telcos) như Mobifone, Vinaphone, Viettel đề nghị
không sử dụng các bài hát Mỹ Tâm làm nhạc chuông chờ và yêu cầu trả tiền
bản quyền liên quan. Các công ty nội dung số đã cung cấp những bài hát có
giọng hát Mỹ Tâm khá lúng túng trước việc này vì những bài hát đó được
cung cấp bởi Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm VN(RIAV).
Cuối cùng, công ty của ca sĩ Mỹ Tâm đã gửi thẳng công văn chính
thức đến RIAV vào ngày 20/8/2009 yêu cầu: “ Thanh toán thù lao quyền
liên quan theo yêu cầu của pháp luật”. Trong công văn có ghi :“ Theo quy
định tại điều 33 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, thì tổ chức cá nhân sử dụng
quyền liên quan (nhằm mục đích kinh doanh, thương mại hoặc thu tiền dưới
bất cứ hình thức nào) không phải xin phép nhưng phải trả nhuận bút, thù lao
cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi
âm ghi hình, tổ chức phát sóng”.
Trong quy định của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 quy định như sau:
1. Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tài
sản trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả,
quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng.
2. Quyền tác giả là quyền của tổ chức, các nhân đối với tác phẩm
do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
3. Quyền liên quan đến quyền tác giả (sau đây gọi là quyền liên
quan) là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi
hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã
hóa.
Luật quy định quyền quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được
sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức nhất định, không phân biệt nội

dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa
công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.
Còn quyền của người biểu diễn thì phát sinh kể từ khi cuộc biểu diễn,
ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình
được mã hóa được định hình hoặc thực hiện.
Và theo Điều 29 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định:
“ Quyền của người biểu diễn
1. Người biểu diễn đồng thời là chủ đầu tư thì có các quyền nhân
thân và các quyền tài sản đối với cuộc biểu diễn; trong trường hợp người
biểu diễn không đồng thời là chủ đầu tư thì người biểu diễn có các quyền về
nhân thân và chủ đầu tư có các quyền về tài sản đối với cuộc biểu diễn.
2. Quyền nhân thân bao gồm các quyền sau đây: